Chuyển động Trung Quốc và Đông Nam Á số 9 - SCSCI

Bản Tin Trung Quốc & Đông Nam Á
Số 9
Thực hiện: Trần Phạm Bình Minh, Hương Nguyễn,

Hoàng Việt Hải, Nguyễn Huy Hoàng
Biên tập: Nguyễn Trung Việt
Tư liệu: South China Sea News
6/2023
Các cộng tác viên: Th.S Hương Nguyễn, Trần Phạm Bình Minh, Hoàng Việt Hải
phụ trách nội dung. Nguyễn Huy Hoàng phụ trách phần ngôn ngữ tiếng Trung.
Kỹ sư Nguyễn Xuân Thọ (CHLB Đức) là khách mời của Dự án Đại Sự Ký Biển
Đông phụ trách hiệu đính phần tiếng Đức.
TS. Nguyễn Trung Việt là thành viên Dự án Đại Sự Ký Biển Đông. Ngoài ra, còn có
sự tham gia hiệu đính của một số thành viên khác và các cộng tác viên bản tin.
Dự án Đại Sự Ký Biển Đông – The South China Sea Chronicle Initiative (SCSCI)
là một dự án độc lập, phi lợi nhuận, phi chính trị với sứ mệnh xây dựng các biên niên
sự kiện, tổng hợp và hệ thống hoá tư liệu, thông tin về các chủ đề quan trọng của
tranh chấp Biển Đông theo tiêu chuẩn khoa học, đa chiều. Mục đích của Dự án nhằm
góp phần cung cấp tư liệu và một bức tranh tổng thể và hệ thống về diễn tiến tranh
chấp Biển Đông, giúp các nhà phân tích và hoạch định chính sách có thể hiểu được
thực sự bản chất tranh chấp và có những đánh giá, giải pháp đúng đắn, đem lại công
bằng và hoà bình, hướng tới an ninh và hợp tác bền vững trong khu vực.
Website: https://dskbd.org/ | Email: sukybiendong@gmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/daisukybiendong/
Twitter: https://twitter.com/TheSCSCI
Bản tin có sự hợp tác với nhóm South China Sea News cùng một số chuyên gia
quốc tế. Một số tư liệu được chia sẻ bởi thành viên Dự án, một số nhà nghiên cứu
và nhà báo. Nhuận bút cho cộng tác viên và tư liệu cho bản tin được tài trợ bởi quỹ
tài chính chung của Dự án Sự Ký Biển Đông, được duy trì bởi nhiều nhà tài trợ.
Xem thông tin các nhà tài trợ tại https://dskbd.org/nha-tai-tro/. Mời cùng chung tay
duy trì hoạt động của Dự án: https://dskbd.org/tai-tro-cho-du-an/.
Các ấn phẩm đăng tải ở Dự án Đại Sự Ký Biển Đông không nhất thiết thể hiện quan
điểm của các thành viên và cộng tác viên, hay các nhà tài trợ Dự án. Bản quyền các
ấn phẩm thuộc về các tác giả, dịch giả và Dự án Đại Sự Ký Biển Đông. Có thể tự
nhiên sử dụng lại nguyên văn cho mục đích phi lợi nhuận hay trích dẫn mà không cần
xin phép trước, với điều kiện phải ghi rõ nguồn và dẫn link tới bài gốc trên Dự án Đại
Sự Ký Biển Đông. Sử dụng cho mục đích thương mại phải được sự đồng ý bằng văn
bản của Dự án Đại Sự Ký Biển Đông.
MỤC LỤC
I- LOẠT NGHIÊN CỨU VỀ CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM 4
Đặng Cẩm Tú & Nguyễn Vũ Tùng (2023) Decoding Vietnam’s Foreign Policy After the
Thirteenth National Party Congress: Process, Continuity, and Adjustment 4
Alexander L. Vuving (2023) The Evolution of Vietnamese Foreign Policy in the Doi Moi Era
5
Lê Hồng Hiệp (2022) Vietnam’s Foreign Policy Structure, Evolution, and Contemporary
Challenges 6
Richard Javad Heydarian: Việt Nam tăng cường củng cố chiến lược đa liên kết 7
Mazyrin V.M. & Burova E.S. (2022) A scientific discussion on the current state of relations
between Russia and Vietnam- mixed estimates by the two parties 8
II- LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH VÀ NĂNG LỰC CỦA VIỆT NAM 8
Nguyễn Anh Cường (2023) The South China Sea for China, the United States, and what
choice for Vietnam 8
Ton Anthony Tran và Florian C. Feyerabend: Bầu Trời Không Giới Hạn!? Chương trình vũ
trụ và vệ tinh Việt Nam 10
III- TRÊN THỰC ĐỊA - CHUYỂN ĐỘNG QUÂN SỰ 11
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng: Đảo Phú Quý có vị trí rất quan trọng về an ninh quốc phòng
11
Cường kích A-10 Thần Sấm của Không lực Hoa Kỳ lần đầu tiên hạ cánh ở Việt Nam 12
Ấn Độ có khả năng bán tên lửa BrahMos cho Việt Nam với giá lên tới 625 triệu USD 13
Thái Lan cân nhắc chấp nhận động cơ Trung Quốc trong thương vụ tàu ngầm 13
Trung Quốc xây cảng hỗ trợ nghiên cứu biển sâu ở Biển Đông 13
Một cuộc điều tra của truyền thông New Zealand tiết lộ tàu khu trục New Zealand đã từng
chạm trán với hải quân Trung Quốc ở Biển Đông năm 2018 14
Trung Quốc tổ chức tập trận bắn đạn thật gần các đảo gắn liền với khúc trầm lịch sử của Đài
Loan mà ít người biết 14
Cảnh sát biển Hoa Kỳ mở rộng hoạt động ở vùng biển Trung Quốc tuyên bố chủ quyền 15
Nhật Bản hy vọng tăng cường năng lực phòng thủ của Philippines trong bối cảnh lo ngại về
xung đột ở Đài Loan 16
Lần đầu tiên, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Philippines tổ chức cuộc họp giữa các cố vấn an ninh
quốc gia 16
Hoa Kỳ triển khai tàu ngầm năng lượng hạt nhân tới Hàn Quốc 17
Lực lượng Không quân Hoa Kỳ sử dụng các chiến dịch ở Trung Đông để thử nghiệm công
nghệ cho cuộc chiến tiềm năng với Trung Quốc 17
Chương trình tàu ngầm thế hệ tiếp theo đầy tham vọng của Hải quân Ấn Độ đang có động
lực tiếp tục phát triển 18
Thuyền trưởng James E. Fanell: Trung Quốc: Phát triển và tiến ra biển 18
The Economist: Lầu Năm Góc nghĩ thế nào về chiến lược của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương 19
SIPRI Niên giám 2023: Các quốc gia đầu tư vào kho vũ khí hạt nhân trong bối cảnh quan hệ
địa chính trị xấu đi 20
Andrew Chubb: Kịch bản Eo biển Đài Loan 21
IV- CHUYỂN ĐỘNG ĐÔNG NAM Á 21
Đại diện thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc: Việt Nam lo ngại về những diễn biến
gần đây ở Biển Đông 21
Việt Nam vật lộn với xuất khẩu bị thu hẹp, khủng hoảng điện 22
Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: Singapore và Hoa Kỳ sẽ mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực
mới 22
Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: sự tách rời Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không tốt cho Đông
Nam Á 23
Đại diện ngoại giao Campuchia tại Hoa Kỳ: Chúng tôi không đứng về phía Trung Quốc 23
Campuchia không muốn cuộc tập trận chung ASEAN lần đầu tiên diễn ra ở Biển Đông 24
V- TRUNG QUỐC: CHUYỂN ĐỘNG KINH TẾ - CHÍNH SÁCH 25
Trung Quốc triển khai các gói kích thích nhằm hồi phục nền kinh tế 25
Quốc vụ viện Trung Quốc đang chuẩn bị cho một gói kích cầu? 25
Goldman Sachs cắt giảm dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong bối cảnh thị trường bất
động sản giảm tốc 26
Hội đồng Uỷ ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc đệ trình dự thảo Luật
Giáo dục Yêu nước 26
Dự thảo Luật Quan hệ Đối ngoại 27
Scott Moskowitz: Điều gì khiến người tiêu dùng Trung Quốc tẩy chay các thương hiệu nước
ngoài? 27
Matthew Henderson: Trật tự thế giới mới của Tập Cận Bình đang sụp đổ trước mắt chúng ta
27
VI- HOA KỲ - TRUNG QUỐC 28
Bill Gates nhận được sự đối xử hoàng gia của Tập 28
Blinken hạ cánh ở Trung Quốc với không nhiều hy vọng về đạt được một bước đột phá 29
Blinken gặp Tập trong cuộc họp cuối cùng kết thúc chuyến công du tới Bắc Kinh. Tập bày tỏ
hài lòng về tiến bộ hai bên đạt được 31
Blinken trả lời báo chí về nội dung các cuộc họp với các nhà lãnh đạo Trung Quốc. Kênh đối
thoại quân sự vẫn bế tắc 32
Ả Rập Xê Út và Trung Quốc phô trương mối quan hệ ngày càng tăng tại Diễn đàn đầu tư 33
Bùi Mẫn Hân: Trung Quốc tốt hơn nên lắng nghe những gì Blinken nói 34
Ulfah Alifia và Sheila Alifia: Hoa Kỳ đang thua cuộc chơi kinh tế đa phương 34
VII- HOA KỲ - ẤN ĐỘ 35
Chuyến thăm của Modi và quan hệ Hoa Kỳ-Ấn Độ 35
Ấn Độ-Hoa Kỳ tăng cường hợp tác không gian 36
Ashley J. Tellis: Hoa Kỳ sai lầm khi đặt cược vào Ấn Độ 36
Brahma Chellaney: Modi ở Hoa Kỳ 37
I- LOẠT NGHIÊN CỨU VỀ CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM
Đặng Cẩm Tú & Nguyễn Vũ Tùng (2023) Decoding Vietnam’s Foreign Policy After the
Thirteenth National Party Congress: Process, Continuity, and Adjustment
Kể từ thời kỳ Đổi Mới, các nhà lãnh đạo Việt Nam coi chính sách đối ngoại là yếu tố thiết yếu
trong việc thực hiện chiến lược bảo vệ và phát triển đất nước, theo các tác giả từ Học viện Ngoại
giao thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam. Tính hợp pháp của Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN)
được củng cố bởi những thành tựu này.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của ĐCSTQ nhấn mạnh vai trò tiên phong của ngoại giao
trong việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát
triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước. Chính sách đối ngoại của Việt Nam dưới
thời Đại hội Đảng lần thứ 13 được xây dựng trên cơ sở tiếp nối thời kỳ Đổi mới nhưng cũng kết
hợp các khía cạnh và ưu tiên mới. Chính sách đối ngoại của Việt Nam được coi là sự mở rộng
của các chính sách đối nội, và do đó, các mục tiêu và ưu tiên của chính sách đối ngoại phần lớn
được định hình và triển khai phù hợp với các mục tiêu đối nội.
Những thách thức và cơ hội từ môi trường bên ngoài, đặc biệt là cạnh tranh chiến lược Hoa
Kỳ-Trung Quốc, cũng định hình các ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam
đề cao độc lập, tự chủ, đa dạng hóa trong quan hệ đối ngoại, đồng thời chủ trương vừa hợp tác
vừa đấu tranh với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Hà Nội coi việc giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế đất nước là nhiệm vụ
quan trọng hàng đầu, ngay cả khi vấn đề Biển Đông được ưu tiên.
Quá trình hình thành chính sách đối ngoại của Việt Nam liên quan đến nỗ lực hợp tác giữa các
bên liên quan chính khác nhau, bao gồm các viện nghiên cứu chính sách, tổ chức nghiên cứu và
các cơ quan chính phủ. Các cơ quan này đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông
tin đầu vào và các khuyến nghị nhằm cung cấp thông tin về cách tiếp cận của Việt Nam đối với
các vấn đề đối ngoại.
Các think-tank, chẳng hạn như Viện Khoa học Xã hội và Nhân văn Việt Nam và Học viện Chính
trị Quốc gia Hồ Chí Minh, trực thuộc chính phủ và Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN, đóng
vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu của quá trình xây dựng chính sách, đưa ra các phân tích,
đánh giá và khuyến nghị trong những năm trước Đại hội Đảng.
Ngoài ra, các think-tank khác trực thuộc các bộ ngành liên quan như Học viện Ngoại giao Việt
Nam (Bộ Ngoại giao) và Viện Chiến lược Quốc phòng (Bộ Quốc phòng) cũng tham gia vào quá
trình này. Các think-tank này mang kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn của họ để cung cấp
những hiểu biết và quan điểm có giá trị về các vấn đề chính sách đối ngoại.
4
Hơn nữa, các cơ quan chính phủ như Bộ Ngoại giao, với Học viện Ngoại giao Việt Nam là cơ
quan nghiên cứu, đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung
cấp thông tin đầu vào và khuyến nghị. Họ tiến hành nghiên cứu nội bộ và hợp tác với các bên
liên quan, đối tác khác nhau để góp phần xây dựng chính sách đối ngoại.
Các khuyến nghị do các cơ quan này đưa ra sau đó được chuyển đến các bộ, cơ quan và các quan
chức cấp cao đã nghỉ hưu để tham khảo ý kiến.
Hội đồng Lý luận Trung ương, trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đóng vai trò đặc
biệt quan trọng trong việc tập hợp các kết quả nghiên cứu và khuyến nghị của các nhóm chuyên
gia tư vấn này. Với tư cách là cơ quan điều phối chính, Hội đồng kết hợp các thông tin đầu vào
về phân tích, đánh giá và khuyến nghị về tình hình quốc tế vào quá trình xây dựng chính sách đối
ngoại tổng thể.
Quá trình nhiều giai đoạn này được cho là đảm bảo rằng một loạt các quan điểm và kiến thức
chuyên môn được xem xét trong quá trình xây dựng chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị chịu trách nhiệm quyết định và xây dựng
chính sách ở cấp cao nhất.
Tải toàn văn bài báo ở đây.
Alexander L. Vuving (2023) The Evolution of Vietnamese Foreign Policy in the Doi Moi
Era
Đây là bản thảo một chương trong cuốn sách Vietnam: Navigating a Rapidly Changing Economy,
Society, and Political Order do Borje Ljunggren và Dwight H. Perkins chủ biên (Cambridge,
MA: Harvard University Press, 2023). Trong chương này, tác giả phân tích quá trình tiến hoá của
chính sách đối ngoại của Việt Nam kể từ những năm 1980, xác định bốn bước ngoặt quan trọng
đã định hình cách tiếp cận của Việt Nam đối với quan hệ quốc tế. Mỗi bước ngoặt được kích hoạt
bởi một sự kiện hoặc một loạt các sự kiện làm thay đổi sâu sắc môi trường quốc tế trong quá
trình Việt Nam tìm kiếm bản sắc, nguồn lực và an ninh; tác động đến cách đất nước vận hành và
thế giới quan của Việt Nam. Chương sách sẽ khám phá các mối quan hệ giữa môi trường quốc tế,
bản chất của nhà nước Việt Nam và chính sách đối ngoại của Việt Nam, đồng thời làm sáng tỏ
thế giới quan và động cơ đằng sau nó. Các dòng chính sách khác nhau biểu thị các giai đoạn
khác nhau trong quá trình phát triển của nhà nước Việt Nam và chính sách đối ngoại, bao gồm
chủ nghĩa tân Stalin, chủ nghĩa bài phương Tây, hiện đại hóa, trục lợi và chủ nghĩa sinh tồn của
chế độ.
5
Quỹ đạo của các dòng chính sách trong quá trình tiến hoá chính sách đối ngoại của Việt Nam
hoàn toàn không tuyến tính như cách hiểu thông thường. Tác động qua lại giữa chính trị trong
nước và những thay đổi quốc tế đã dẫn đến những đường đi ngoằn ngoèo với những hướng đi
khác nhau. Mỗi chính sách hiện hành phản ánh những nguyện vọng đang thay đổi của nhà nước
Việt Nam và cách tiếp cận của họ để hòa nhập với thế giới. Hiểu được những xu hướng chính
sách này giúp hiểu rõ hơn về các mối quan hệ phức tạp giữa môi trường quốc tế, bản chất của
nhà nước Việt Nam và động lực đằng sau các lựa chọn chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Bài viết cũng nêu bật thách thức chính mà chính sách đối ngoại của Việt Nam đã và đang phải
đối mặt, đó là các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam thường nhìn thế giới qua lăng kính
của thời đại đã lỗi thời. Giai đoạn đầu tiên của cạnh tranh siêu cường Trung-Mỹ đang hình thành
một vòng xoáy địa chính trị đòi hỏi Việt Nam phải hoạch định và trang bị những kỹ năng mới
hoàn toàn khác với những gì Việt Nam đã vận dụng bốn thập kỷ qua để thích ứng với một tình
thế mới. Tuy nhiên Vuving cho rằng phải đến khi có một bước ngoặt tiếp theo, Việt Nam mới sẵn
sàng thay đổi thế giới quan và những thói quen tư duy của mình.
Phần cuối của bài viết sẽ tóm tắt sơ lược những bước ngoặt tiềm năng trong tương lai có thể định
hình chính sách đối ngoại của Việt Nam trong những năm tới.
Tải toàn văn chương sách ở đây.
Lê Hồng Hiệp (2022) Vietnam’s Foreign Policy Structure, Evolution, and Contemporary
Challenges
Là một chương trong cuốn sách Routledge Handbook of Contemporary Vietnam chủ biên bởi
Jonathan London (xuất bản năm 2022), bài viết thảo luận về chính sách đối ngoại của Việt Nam
dưới thời Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) và sự chuyển đổi của nó kể từ khi áp dụng chính
sách Đổi mới năm 1986. ĐCSVN coi chính sách đối ngoại là một phần mở rộng của chương
trình nghị sự đối nội, sử dụng quan hệ đối ngoại như một công cụ để tăng cường an ninh quốc
gia, sự thịnh vượng, và sự cai trị của đảng. Bài viết cung cấp một cái nhìn tổng quan về các động
lực, mục tiêu, nguyên tắc và các chủ thể chính liên quan đến việc hoạch định chính sách đối
ngoại của Việt Nam. Bài viết cũng xem xét Đổi mới đã ảnh hưởng như thế nào đến chính sách
đối ngoại của Việt Nam thông qua những thay đổi trong các tài liệu chính trị và chính sách, cũng
như quan hệ của Việt Nam với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Theo tác giả, lợi thế của Việt Nam so với các nước dân chủ là sự ổn định và liên tục trong chính
sách đối ngoại của ĐCSVN. Điều này mang lại uy tín và niềm tin vào các cam kết đối ngoại của
Việt Nam. Tuy nhiên, cân bằng lợi ích quốc gia và lợi ích chế độ vẫn là một thách thức đối với
ĐCSVN. Trong khi những cân nhắc về ý thức hệ đã giảm tầm quan trọng, thì những cân nhắc về
6
lợi ích quốc gia mang tính thực dụng đang định hình quan hệ đối ngoại của Việt Nam. Đường lối
đối ngoại của Việt Nam dựa trên độc lập, chủ quyền, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ. Chính
sách này được hướng dẫn bởi luật pháp quốc tế, bình đẳng, cùng có lợi và nguyên tắc không liên
kết (không tìm kiếm các liên minh quân sự hoặc cho nước ngoài đặt căn cứ trên lãnh thổ của
mình.)
Các quyết định chính sách đối ngoại ở Việt Nam được đưa ra bởi Bộ Chính trị và Ủy ban Trung
ương của ĐCSVN, dựa trên các khuyến nghị từ các bộ liên quan như Bộ Ngoại giao (MOFA).
Bộ Ngoại giao là cơ quan chủ chốt trong việc hoạch định và thực hiện chính sách đối ngoại, với
mạng lưới các đại sứ quán và lãnh sự quán trên toàn thế giới. Tuy nhiên, dấu ấn cá nhân của các
nhà ngoại giao và hoạch định chính sách đóng một vai trò hạn chế trong việc ra quyết định trong
bối cảnh lãnh đạo tập thể.
Nhìn về tương lai, tác giả nhận định quản lý tranh chấp Biển Đông và cân bằng giữa các nước
lớn vẫn là những thách thức chính đối với chính sách đối ngoại của Việt Nam trong thời gian tới.
Trong cả hai thách thức này, Trung Quốc là nhân tố duy nhất quan trọng nhất chi phối chương
trình nghị sự chính sách đối ngoại của Việt Nam. "Đối phó với Trung Quốc như thế nào là một
câu hỏi muôn thuở và hóc búa mà Việt Nam sẽ luôn phải đau đầu đi tìm câu trả lời thích đáng,"
tác giả viết.
Tải toàn văn chương sách ở đây.
Richard Javad Heydarian: Việt Nam tăng cường củng cố chiến lược đa liên kết
Bài viết bàn về chiến lược “đa liên kết” của Việt Nam trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine. Việt
Nam phụ thuộc nhiều vào các hệ thống vũ khí của Nga để hiện đại hóa quân đội, nhưng cũng
đang tìm kiếm mối quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ và Châu Âu. Cách tiếp cận này đã
cho phép Việt Nam điều hướng những căng thẳng đang gia tăng với Trung Quốc ở Biển Đông.
Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga đã làm suy yếu mối quan hệ
của Việt Nam với Moscow, khiến Việt Nam phải tham gia vào một chiến dịch quyến rũ nhằm
giảm bớt căng thẳng với Bắc Kinh. Việt Nam tìm cách cân bằng các mối quan hệ với cả Hoa Kỳ
và Trung Quốc, cũng như với các cường quốc khu vực có cùng quan điểm như Ấn Độ, Úc, Nhật
Bản, Indonesia và Philippines. Bài báo nhấn mạnh nỗ lực của Việt Nam trong việc mở rộng quan
hệ quốc phòng với các cường quốc tầm trung và tăng cường hợp tác chiến lược với các nước
Đông Nam Á. Chiến lược đa liên kết chủ động của Việt Nam đã cho phép Việt Nam giảm thiểu
tính dễ bị tổn thương và tối đa hóa lợi ích chiến lược trong bối cảnh toàn cầu phức tạp.
Xem thêm ở đây.
7
Mazyrin V.M. & Burova E.S. (2022) A scientific discussion on the current state of relations
between Russia and Vietnam- mixed estimates by the two parties
Bài báo tóm tắt thông tin về hai hội thảo giữa các nhà nghiên cứu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học
Nga và Viện Hàn lâm Việt Nam thảo luận về kết quả của mối quan hệ đối tác chiến lược toàn
diện kéo dài một thập kỷ giữa Nga và Việt Nam, và hợp tác Nga-Việt trong thời kỳ Nga bị cấm
vận. Trong khi các nhà khoa học Việt Nam cho rằng quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng
được củng cố và cải thiện trên mọi lĩnh vực, các nhà khoa học Nga có quan điểm nghiêm khắc
hơn và ghi nhận sự suy giảm ảnh hưởng của Nga tại Việt Nam, đặc biệt là trong hợp tác kinh tế
và thương mại.
Hợp tác năng lượng giữa Nga và Việt Nam được đánh giá là một lĩnh vực hợp tác thành công,
đặc biệt là trong lĩnh vực dầu khí. Hợp tác khoa học-kỹ thuật và văn hóa giữa hai nước được
đánh giá là đã có những tiền đề chính thức nhưng còn gặp nhiều thách thức như hạn chế về kinh
phí và sự cạnh tranh từ các nước. Ảnh hưởng văn hoá của Nga đối với người Việt Nam cũng suy
giảm do sự “xâm thực" của văn hoá phương Tây.
Bài báo kết luận bằng cách gợi ý rằng việc Việt Nam tách khỏi các chủ trương thân phương Tây
có thể là điều kiện then chốt để cải thiện tình trạng quan hệ hiện nay giữa Nga và Việt Nam.
Xem toàn văn bài báo ở đây.
II- LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH VÀ NĂNG LỰC CỦA VIỆT NAM
Nguyễn Anh Cường (2023) The South China Sea for China, the United States, and what
choice for Vietnam
Việt Nam phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan phức tạp trong việc giải quyết
những căng thẳng địa chính trị ở Biển Đông. Quốc gia này phải cân nhắc cẩn thận các lựa chọn
của mình và theo đuổi một chiến lược chính sách đối ngoại bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia
của mình trong khi duy trì sự ổn định trong khu vực. Theo tác giả, hiện đang là Phó Chủ nhiệm
Khoa Khoa học Chính trị thuộc Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn Hà Nội, các lựa chọn của
Việt Nam ở Biển Đông bao gồm cân bằng, nhượng bộ hoặc chủ nghĩa hiện thực phòng thủ.
Chiến lược cuối dường như là chiến lược khả thi nhất.
1. Cân bằng: Cân bằng là hành động liên kết với các quốc gia hoặc cường quốc khác trong khu
vực để đối trọng với ảnh hưởng của một cường quốc thống trị. Trong trường hợp của Việt Nam,
nước này có thể tham gia vào các liên minh hoặc quan hệ đối tác với các quốc gia khác như Hoa
Kỳ, Nhật Bản hoặc các quốc gia ASEAN khác để cân bằng với sự hung hăng ngày càng tăng của
8
Trung Quốc ở Biển Đông. Bằng cách thành lập liên minh với các quốc gia có cùng chí hướng,
Việt Nam có thể củng cố vị thế của mình và tăng cường khả năng thương lượng chống lại Trung
Quốc.
2. Nhượng bộ: Nhượng bộ liên quan đến việc thỏa hiệp hoặc nhượng bộ để xoa dịu một bên khác
nhằm giảm thiểu xung đột hoặc giảm thiểu căng thẳng. Trong bối cảnh Biển Đông, Việt Nam có
thể lựa chọn nhượng bộ và từ bỏ một số yêu sách hoặc quyền lợi nhất định để đạt được một giải
pháp ngoại giao với Trung Quốc. Cách tiếp cận này có thể liên quan đến đàm phán với Trung
Quốc để thiết lập các thỏa thuận phát triển chung hoặc chia sẻ tài nguyên trong các khu vực tranh
chấp. Tuy nhiên, những nhượng bộ có khả năng làm suy yếu chủ quyền và lợi ích lâu dài của
Việt Nam, cũng như làm suy yếu vị thế của Việt Nam trong các cuộc đàm phán trong tương lai.
3. Chủ nghĩa hiện thực phòng thủ: Chủ nghĩa hiện thực phòng thủ, còn được gọi là cân bằng
phòng thủ, liên quan đến việc áp dụng các biện pháp phòng thủ để bảo vệ lợi ích của chính mình
và duy trì sự ổn định. Trong trường hợp này, Việt Nam sẽ tập trung vào việc tăng cường năng lực
quân sự, củng cố các cơ quan thực thi pháp luật trên biển và củng cố các vùng lãnh thổ tranh
chấp. Cách tiếp cận này nhằm ngăn chặn hành vi gây hấn tiềm tàng và khẳng định chủ quyền của
Việt Nam trước sự hung hăng ngày càng gia tăng của Trung Quốc. Chủ nghĩa hiện thực phòng
thủ được coi là chiến lược khả thi nhất đối với Việt Nam vì một số lý do:
- Đòn bẩy hạn chế trong đàm phán: Việt Nam có đòn bẩy hạn chế trong đàm phán với
Trung Quốc do sự vượt trội về kinh tế và quân sự của Trung Quốc. Do đó, việc duy trì tư
thế phòng thủ mạnh mẽ là rất quan trọng trong việc bảo vệ lợi ích của mình và ngăn chặn
mọi hành động gây hấn của Trung Quốc.
- Hỗ trợ trong nước và chủ nghĩa dân tộc: Chủ nghĩa hiện thực phòng thủ phù hợp với tình
cảm trong nước và nguyện vọng dân tộc chủ nghĩa của Việt Nam. Nó thể hiện quyết tâm
của Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền và bảo vệ lợi ích hàng hải của mình, điều này
sẽ thu hút sự ủng hộ trong nước và tăng cường đoàn kết dân tộc.
- Hỗ trợ quốc tế: Việc áp dụng chủ nghĩa hiện thực phòng thủ của Việt Nam có khả năng
thu hút được sự ủng hộ của quốc tế, đặc biệt là từ các quốc gia lo ngại về sự quyết đoán
của Trung Quốc ở Biển Đông. Bằng cách thể hiện cam kết tôn trọng luật pháp quốc tế và
bảo vệ tự do hàng hải, Việt Nam có thể nhận được sự ủng hộ ngoại giao từ cộng đồng
quốc tế.
- Bảo vệ các lợi ích lâu dài: Bằng cách duy trì tư thế phòng thủ, Việt Nam có thể bảo vệ sự
toàn vẹn lãnh thổ của mình và đảm bảo khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên phong
phú và các tuyến hàng hải quan trọng ở Biển Đông. Điều này đảm bảo các lợi ích kinh tế
và an ninh lâu dài của Việt Nam được bảo vệ.
9
Mỗi lựa chọn đều có giá trị riêng, nhưng việc áp dụng chiến lược chủ nghĩa hiện thực mang tính
phòng thủ dường như là cách tiếp cận khả thi và hiệu quả nhất để Việt Nam bảo vệ chủ quyền,
duy trì ổn định và bảo vệ lợi ích lâu dài của mình trong khu vực.
Tải toàn văn bài báo ở đây.
Ton Anthony Tran và Florian C. Feyerabend: Bầu Trời Không Giới Hạn!? Chương trình
vũ trụ và vệ tinh Việt Nam
Chương trình vệ tinh và vũ trụ của Việt Nam có ý nghĩa biểu tượng cao đối với trình độ khoa học
và nghiên cứu của đất nước. Lịch sử vũ trụ của Việt Nam bắt đầu từ những năm 1970 khi Việt
Nam là một phần của khối Xô Viết. Khi Liên Xô tan rã, chương trình vũ trụ của Việt Nam rơi
vào khủng hoảng, nhưng công cuộc Đổi mới năm 1986 đã mở ra những quan hệ đối tác mới.
Năm 2006, Việt Nam công bố chiến lược thăm dò và sử dụng công nghệ vũ trụ, đặt nền móng
cho sự phát triển các chương trình vũ trụ của Việt Nam. Viện Công nghệ vũ trụ (STI) và Trung
tâm Không gian Quốc gia (VNSC) đều được coi là hai trụ cột cơ bản trong nghiên cứu vũ trụ của
Việt Nam. Các nghiên cứu của STI hiện tập trung vào viễn thám, hệ thống thông tin địa lý, GPS
trong bối cảnh quản lý tài nguyên và phát triển hệ thống giám sát thiên tai. Viện tiến hành các
nghiên cứu về bảo vệ môi trường bằng các vệ tinh quan sát nhỏ. Ngược lại, VNSC chú trọng đào
tạo đội ngũ công nhân, kỹ sư lành nghề và phát triển công nghệ nhằm nâng cao chất lượng cuộc
sống tại Việt Nam. Các nhiệm vụ khác của VNSC bao gồm quản lý hợp tác quốc tế và quản lý vệ
tinh Việt Nam trong không gian. Trung tâm Ứng dụng Vũ trụ tại Thành phố Hồ Chí Minh (thành
lập năm 2019), Trung tâm Phát triển Nguồn nhân lực Công nghệ Vũ trụ tại Hà Nội (thành lập
năm 2016), Đài thiên văn tại Nha Trang (thành lập năm 2016) cũng là một phần của cơ sở hạ
tầng của VNSC. VNSC hoạt động độc lập với Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam
từ năm 2010.
Việt Nam vận hành một số vệ tinh cho các mục đích khác nhau, bao gồm viễn thông và quan sát
trái đất, và đã đạt được những thành tựu nhất định. Các vệ tinh do Việt Nam tự phát triển, bao
gồm PicoDragon và MicroDragon đã được phóng thành công lên quỹ đạo, cung cấp dữ liệu môi
trường hỗ trợ Việt Nam nâng cấp các hoạt động nông nghiệp và nghề cá.
Căng thẳng địa chính trị ở Biển Đông đóng một vai trò trong chương trình vệ tinh của Việt Nam,
khi vệ tinh tăng cường nhận thức tình hình hàng hải. Việc lựa chọn các đối tác quốc tế trong
chương trình vệ tinh của Việt Nam-Châu Âu, Hoa Kỳ và Nhật Bản đang nhấn mạnh cách tiếp
cận chiến lược của đất nước đối với không gian. Hợp tác với các quốc gia có công nghệ tiên tiến
này không chỉ giúp tiếp cận các công nghệ vệ tinh tiên tiến mà còn thúc đẩy quan hệ đối tác
mạnh mẽ có thể hỗ trợ các lợi ích an ninh của Việt Nam.
10
Vệ tinh NanoDragon do Việt Nam tự phát triển được trang bị thiết bị tiếp nhận tín hiệu hệ thống
nhận dạng tự động của tàu thuyền nhằm cải thiện sự an toàn và hướng dẫn giao thông ở Biển
Đông. Tiếc là vệ tinh đã mất liên lạc sau khi được triển khai vào quỹ đạo tháng 11 năm 2021 tại
Trung tâm Vũ trụ Uchinoura của Nhật Bản.
Mặc dù chương trình vệ tinh và vũ trụ của Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể, nhưng
vẫn còn những thách thức cần vượt qua, bao gồm nhu cầu nghiên cứu thêm, định hình lại luật và
đảm bảo an ninh quốc gia. Tuy nhiên, chương trình mang đến cơ hội để Việt Nam đóng góp vào
các nỗ lực phát triển bền vững toàn cầu, đặc biệt là trong việc hiểu và giải quyết vấn đề biến đổi
khí hậu.
III- TRÊN THỰC ĐỊA - CHUYỂN ĐỘNG QUÂN SỰ

Ghi chú: Diễn biến hoạt động của tàu Trung Quốc trên vùng biển Việt Nam, chúng tôi vẫn
thường xuyên cập nhật trên Facebook Dự án tại https://www.facebook.com/daisukybiendong/ và
sẽ có bài viết tổng hợp riêng.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng: Đảo Phú Quý có vị trí rất quan trọng về an ninh quốc
phòng
8h sáng ngày 17 tháng 6, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cùng đoàn công tác đã đáp trực thăng
xuống đảo Phú Quý, thăm hỏi, tặng quà cho một số đơn vị và người dân trên đảo, động viên ngư
dân địa phương an tâm bám biển.
Ông Võ nghe các lực lượng tại Trạm radar 55 thuộc Trung đoàn 292, Sư đoàn 377, Quân chủng
Phòng không - không quân báo cáo kết quả đạt được và sẵn sàng trong mọi tình huống, không để
xảy ra bị động cả trên không lẫn dưới biển. Trạm rađa 55 là đơn vị quản lý vùng trời Nam trung
bộ và quần đảo Trường Sa.
Theo ông, đảo Phú Quý được ví như trạm nổi để phục vụ cho quốc phòng - an ninh, là điểm giao
thoa giữa đất liền và quần đảo Trường Sa, Nhà giàn DK1. Đây là đảo có vị trí rất quan trọng về
quốc phòng - an ninh, bảo vệ tuyệt đối các mục tiêu trọng yếu. Phải làm sao để dân và quân trên
đảo ý thức được việc này và đoàn kết, duy trì nghiêm chế độ trực giao ban, đảm bảo an ninh trật
tự khi có yêu cầu.
Theo dữ liệu AIS và một số nguồn tin, một số nhóm tàu cá Trung Quốc đã được phát hiện gần
đảo Phú Quý trong một số thời gian trong năm nay. Như chúng tôi đã đưa tin trong Bản Tin
11
Chuyển Động Trung Quốc & Đông Nam Á Số 7, dữ liệu AIS 6 tháng đầu năm của Dự án Đại Sự
Ký Biển Đông cho thấy mặc dù các hạm đội tàu cá Trung Quốc rải rác khắp nơi ở Biển Đông, có
thể thấy sự hiện diện ở vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam là nhiều nhất.
Xem thêm:
Tuổi Trẻ ngày 17/6/2023: Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng: Đảo Phú Quý có vị trí rất quan
trọng về an ninh quốc phòng
Dự án Đại Sự Ký Biển Đông ngày 06/6/2023: Bản Tin Chuyển Động Trung Quốc Và
Đông Nam Á Số 7
Cường kích A-10 Thần Sấm của Không lực Hoa Kỳ lần đầu tiên hạ cánh ở Việt Nam
Những tấm ảnh được đăng tải trên Twitter ngày 18 tháng 6 cho thấy một cặp cường kích A-10
Thần Sấm II (được mệnh danh là lợn rừng của Không lực Hoa Kỳ) đã hạ cánh ở Sân bay Quốc tế
Đà Nẵng. Phù hiệu đuôi của chúng cho thấy rằng những chú lợn rừng này thuộc Phi đội tiêm
kích số 51 đóng tại Căn cứ Không quân Osan, Hàn Quốc. Cùng với nhiều nguồn tin cho biết tàu
sân bay tiền tiêu USS Ronald Reagan sẽ lần đầu tiên cập cảng thăm Việt Nam, đây được coi như
những thông điệp mà Việt Nam gửi tới Trung Quốc trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng triển
khai nhiều lực lượng hải cảnh, dân quân và tàu nghiên cứu gây sức ép trên vùng đặc quyền kinh
tế của Việt Nam. Một số báo cáo cho biết A-10 đã từng được triển khai tới Philippines vào năm
2016, thực hiện những chuyến tuần tra trên bãi cạn Scarborough nhằm ngăn chặn Trung Quốc
tiến hành xây dựng trên bãi cạn. Năng lực bay lượn và cơ động của A-10 ở tốc độ thấp và tầm
gần phù hợp với các các nhiệm vụ nâng cao nhận thức về lĩnh vực hàng không và hàng hải.
A-10 Thunderbolt II là một loại máy bay hỗ trợ trên không chính ra đời sau Chiến tranh Việt
Nam, với năng lực đã được chứng minh trong Chiến tranh vùng Vịnh, Balkan và Afghanistan.
Trong khi A-10 Thunderbolt II không trực tiếp tham gia vào các hoạt động chiến đấu tại
Philippines, Không quân Hoa Kỳ đã duy trì sự hiện diện tại quốc gia này thông qua nhiều cuộc
tập trận quân sự và các sáng kiến hợp tác. Các hoạt động này nhằm tăng cường năng lực tương
tác và củng cố năng lực phòng thủ của Philippines.
A-10 Thunderbolt II cũng đã tham gia vào các hoạt động cứu trợ nhân đạo của Không quân Hoa
Kỳ ở Philippines, hỗ trợ trinh sát trên không, vận chuyển hàng cứu trợ và hỗ trợ các nỗ lực ứng
phó khẩn cấp.
Xem thêm:
12
Twitter ngày 18/6/2023: Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II attackers of United
States Air Force chilling in Da Nang International Airport
The Washington Post ngày 27/4/2023: Why the pugnacious A-10 is flying maritime
patrols over the South China Sea. Một bản PDF được lưu ở đây.
Ấn Độ có khả năng bán tên lửa BrahMos cho Việt Nam với giá lên tới 625 triệu USD
Ấn Độ có khả năng bán tên lửa BrahMos cho Việt Nam trong một thỏa thuận tiềm năng trị giá từ
375 triệu USD đến 625 triệu USD. Việt Nam dự kiến sẽ đặt mua từ 3 đến 5 đơn vị tên lửa được
biết đến với tính linh hoạt, độ chính xác và tốc độ siêu thanh. Tên lửa BrahMos do Ấn Độ và
Nga cùng phát triển.
Năm ngoái, Ấn Độ cũng đã thành công trong việc đạt được một thỏa thuận với Philippines, trong
đó ba đơn vị tên lửa BrahMos được bán với giá 375 triệu USD. Indonesia cũng đã thể hiện sự
quan tâm đến việc mua những tên lửa này. Điều này cho thấy nhu cầu ngày càng tăng đối với
một sự hợp tác giữa Ấn Độ và Nga.
Thái Lan cân nhắc chấp nhận động cơ Trung Quốc trong thương vụ tàu ngầm
Thái Lan đang xem xét chấp nhận mua động cơ tàu ngầm Trung Quốc sau khi Đức từ chối cung
cấp động cơ. Thỏa thuận tàu ngầm trị giá 369 triệu USD với Trung Quốc, được ký vào năm
2017, tượng trưng cho mối quan hệ ngày càng tăng của Thái Lan với Trung Quốc với tư cách là
nhà cung cấp tài sản quân sự.
Tuy nhiên, Đức phản đối việc các sản phẩm của họ được sử dụng cho xuất khẩu quân sự của
Trung Quốc. Sau đó Trung Quốc đã giới thiệu động cơ do Trung Quốc sản xuất để thay thế và đã
gây áp lực buộc Thái Lan chấp nhận động cơ này mặc dù có những lo ngại về mức độ tiếng ồn.
Thái Lan ban đầu lo ngại về chất lượng nhưng hiện đang xem xét khả năng này. Các quan chức
hải quân Thái Lan và chính quyền Trung Quốc sẽ gặp nhau để thảo luận, và Thái Lan đã tìm
kiếm thông tin từ Pakistan về chất lượng của hạm đội tàu ngầm do Trung Quốc sản xuất.
Việc Trung Quốc cung cấp tàu ngầm cho các quốc gia khác trong khu vực phản ánh sự hiện diện
ngày càng tăng của nước này trong chuỗi cung ứng quân sự của Châu Á. Việc mua sắm quân sự
của Thái Lan từ Trung Quốc chủ yếu được thúc đẩy bởi giá thành rẻ. Thái Lan đã mua nhiều
thiết bị quân sự do Trung Quốc sản xuất.
Xem thêm ở đây
13
Trung Quốc xây cảng hỗ trợ nghiên cứu biển sâu ở Biển Đông
Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng một cảng chuyên dụng ở Tam Á, tỉnh Hải Nam, để hỗ trợ
nghiên cứu biển sâu ở Biển Đông. Mục đích của căn cứ là phát triển khả năng thử nghiệm đại
dương đẳng cấp thế giới, phục vụ nhiều ngành công nghiệp và hỗ trợ xây dựng hệ thống công
nghiệp quốc phòng tiên tiến. Cảng mới sẽ cho phép các tàu thử nghiệm quan trọng neo đậu và
thực hiện các cuộc thử nghiệm phức tạp và đầy thử thách hơn ở vùng biển sâu.
Một cuộc điều tra của truyền thông New Zealand tiết lộ tàu khu trục New Zealand đã từng
chạm trán với hải quân Trung Quốc ở Biển Đông năm 2018
Tàu khu trục của New Zealand, HMNZS Te Mana, đã bị tiếp cận bởi hai khinh hạm của Hải
quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLAN), một máy bay trực thăng và bốn tàu khác trong
phạm vi 463 mét, khi đi qua quần đảo Trường Sa trên đường tới thăm cảng TP Hồ Chí Minh vào
năm 2018. Tàu chiến Trung Quốc đã yêu cầu Te Mana phải cung cấp thông tin về chuyến đi.
Cuộc chạm trán xảy ra cùng thời điểm với một sự cố khác khi một tàu chiến Trung Quốc suýt va
chạm với một tàu khu trục tên lửa dẫn đường của Hoa Kỳ trong cùng khu vực.
Lực lượng Phòng vệ New Zealand đã xác nhận các chi tiết của cuộc chạm trán và sự tương tác
giữa Te Mana và các tàu chiến Trung Quốc không được coi là thiếu chuyên nghiệp.
Năm 2018, New Zealand đã đưa ra tuyên bố về chính sách phòng thủ chiến lược, cam kết thực
hiện các cuộc tập trận hàng năm ở Biển Đông như một phần của Thỏa thuận phòng thủ năm
cường quốc với Úc, Malaysia, Singapore và Vương quốc Anh.
Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu bình luận về vụ việc.
Trung Quốc tổ chức tập trận bắn đạn thật gần các đảo gắn liền với khúc trầm lịch sử của
Đài Loan mà ít người biết
Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận quân sự ở Biển Hoa Đông phía bắc Đài Loan, bao
gồm cả các cuộc tập trận bắn đạn thật từ tàu chiến. Các cuộc tập trận diễn ra gần quần đảo Đại
Trần do Đài Loan kiểm soát cho đến năm 1955. Quần đảo Đại Trần cách đảo Tiểu Kim Môn
thuộc quần đảo Kim Môn mà Đài Loan kiểm soát khoảng 180 km.
14
Quần đảo Đại Trần có một câu chuyện lịch sử trong cuộc nội chiến Trung Quốc giữa chính
quyền cộng sản Trung Quốc và chính quyền Trung Hoa Dân Quốc của Tưởng Giới Thạch. Đại
Trần là một trong những hòn đảo ven biển phía đông nam của Đài Loan đã được Tưởng Giới
Thạch chọn làm tiền tuyến cho cuộc chiến với Đảng Cộng Sản Trung Quốc sau khi ông thất bại
và phải rút khỏi Trung Quốc đại lục.
Vào ngày 18 tháng 1 năm 1955, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa bắt đầu tấn công quần
đảo Nhất Giang Sơn (一江山島). Quần đảo Nhất Giang Sơn cách quần đảo Đại Trần 10 km về
phía bắc. Vào rạng sáng ngày 19 tháng 01, tất cả quân phòng thủ trên quần đảo đã bị tiêu diệt.
Việc mất Nhất Giang Sơn đã làm sứt mẻ tinh thần của những người theo chủ nghĩa Quốc gia vì
Đại Trần giờ đây sẽ phải hứng chịu sự bắn phá của ĐCSTQ.
Quân đội Hoa Kỳ và chính quyền Trung Hoa Dân Quốc bởi vậy đã quyết định sơ tán toàn bộ cư
dân và từ bỏ quần đảo. Hoa Kỳ khi đó cho rằng Đại Trần không có ý nghĩa chiến lược. Quyết
định này sau đó đã làm đảo lộn toàn bộ cuộc sống của cư dân lâu đời ở Đại Trần. Cuộc sơ tán
này ít được nhắc tới ở Đài Loan.
“Đối với Tưởng, đó là phần lãnh thổ cuối cùng mà ông ta nắm giữ được ở quê nhà của mình,”
Trần Linh (陳玲) viết trong cuốn sách Memories of Dachen (大陳記憶). “Đại Trần thể hiện khao
khát của ông ấy đối với đại lục và cũng là một mặt trận quan trọng cho kế hoạch chiếm lại Trung
Quốc của ông.”
Ý nghĩa lịch sử của quần đảo Đại Trần bởi vậy có thể gửi đi thông điệp có tính biểu tượng về sự
hiện diện quân sự của Trung Quốc trong khu vực. Bằng cách tiến hành các cuộc tập trận gần
quần đảo mà họ đã thành công lấy được từ Đài Loan, Trung Quốc gửi thông điệp tới Đài Loan về
sức mạnh quân sự và quyết tâm của họ cũng như gợi lại ký ức về sự sơ tán của hàng nghìn dân
thường khi đó.
Trung Quốc cũng tổ chức các cuộc tập trận riêng ở một khu vực phía bắc khác của Biển Hoa
Đông cho đến chiều thứ Tư. Cuộc tập trận ở Biển Hoa Đông trùng với cuộc tập trận hải quân bốn
bên ở Biển Philippines có sự tham gia của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada và Pháp, với hai nhóm tàu
sân bay tác chiến do USS Nimitz và USS Ronald Reagan dẫn đầu. Đây là lần đầu tiên hai nhóm
tàu này hoạt động chung kể từ tháng 6/2020.
Xem thêm:
Reuters ngày 13/6/2023: China holds live-fire drills in East China Sea north of Taiwan
Taiwan Insight ngày 17/9/2021: The “Lost Outlying Island” of the Tachen Diaspora
Taipei Times ngày 18/6/2014: Dachen Islands evacuation photo exhibition opens
Taipei Times ngày 05/02/2017: Taiwan in Time: The ‘righteous compatriots’
15
Cảnh sát biển Hoa Kỳ mở rộng hoạt động ở vùng biển Trung Quốc tuyên bố chủ quyền
Lực lượng cảnh sát biển Hoa Kỳ đang có kế hoạch mở rộng hoạt động ở khu vực Ấn Độ
Dương-Thái Bình Dương để thách thức các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc. Đô đốc Linda
Fagan, Tư lệnh Lực lượng, tuyên bố rằng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương là khu vực quan trọng
đối với tương lai của Hoa Kỳ và vai trò mở rộng của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển là ưu tiên hàng
đầu trong việc đảm bảo một khu vực tự do và cởi mở.
Lực lượng cảnh sát biển sẽ tăng cường sự hiện diện của mình thông qua các cuộc tuần tra của tàu
tuần duyên và các lực lượng đặc biệt, hợp tác với các quốc gia khác trong khu vực. Các hoạt
động sẽ bao gồm các nỗ lực xây dựng năng lực, hợp tác an ninh, các hoạt động nhân đạo. Các
hoạt động của Cảnh sát biển Hoa Kỳ có thể liên quan đến việc đối đầu với tàu Trung Quốc, bao
gồm cả tàu đánh cá dân sự, ở vùng biển quốc tế hoặc khu vực mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.
Nhật Bản hy vọng tăng cường năng lực phòng thủ của Philippines trong bối cảnh lo ngại về
xung đột ở Đài Loan
Các quan chức cho biết Nhật Bản đang chuẩn bị viện trợ quân sự cho Philippines để giúp đảm
bảo các đường tiếp cận trên biển và bảo vệ sườn phía tây của Đài Loan trong một nỗ lực làm sâu
sắc thêm mối quan hệ an ninh có thể đưa lực lượng Nhật Bản quay trở lại đó lần đầu tiên kể từ
Thế chiến II.
Lần đầu tiên, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Philippines tổ chức cuộc họp giữa các cố vấn an ninh
quốc gia
Cố vấn An ninh Quốc gia (NSA) có một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc định hình và điều
phối các chiến lược và chính sách an ninh quốc gia của một quốc gia. NSA đóng vai trò cố vấn
chính cho nguyên thủ quốc gia hoặc chính phủ về các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia,
quốc phòng, chính sách đối ngoại và tình báo. Do tính chất quan trọng của vai trò của họ, NSA là
những nhân vật có ảnh hưởng trong giới an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại. Chuyên môn,
kinh nghiệm và khả năng tiếp cận thông tin tình báo bí mật cho phép họ định hình chính sách, tác
động đến chiến lược và hướng dẫn cách tiếp cận của đất nước đối với các thách thức an ninh.
Hiệu quả và năng lực của NSA có thể có tác động đáng kể đến tình hình an ninh, quan hệ quốc tế
và sự ổn định chung của một quốc gia.
16
Vào ngày 16 tháng 6 vừa rồi, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan của Hoa Kỳ, Cố vấn An
ninh Quốc gia Akiba Takeo của Nhật Bản và Cố vấn An ninh Quốc gia Eduardo Año của Cộng
hòa Philippines đã gặp nhau lần đầu tiên tại Tokyo, Nhật Bản để trao đổi quan điểm về cách tiếp
cận cụ thể để cải thiện hợp tác ba bên dựa trên các giá trị chung về tự do, dân chủ và tôn trọng
nhân quyền. Cuộc thảo luận tập trung vào các thách thức an ninh khu vực, bao gồm Biển Đông,
Biển Hoa Đông và Triều Tiên, cũng như tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên Eo biển
Đài Loan.
Ba bên đã xác nhận những kế hoạch nhằm tăng cường năng lực quốc phòng và an ninh ba bên,
bao gồm tiến hành các cuộc tập trận hải quân chung và tạo điều kiện thuận lợi cho các chuyến
thăm lẫn nhau của các quan chức quốc phòng và quân sự.
Các nỗ lực thúc đẩy nhận thức về lĩnh vực hàng hải và tăng cường hợp tác về hỗ trợ nhân đạo và
cứu trợ thiên tai cũng đã được thảo luận.
Các NSA bày tỏ cam kết thúc đẩy an ninh kinh tế và năng lực chống chịu, giải quyết sự ép buộc
kinh tế và tổ chức các cuộc trao đổi ba bên hơn nữa để mở rộng hợp tác và chia sẻ thông tin.
Hoa Kỳ triển khai tàu ngầm năng lượng hạt nhân tới Hàn Quốc
Lần đầu tiên sau 6 năm, Hoa Kỳ cử tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mang tên lửa dẫn
đường đến Hàn Quốc nhằm ngăn chặn Triều Tiên tấn công quân sự. Chuyến thăm diễn ra sau khi
Tổng thống Yoon Suk Yeol giành được sự đảm bảo trong hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống
Joe Biden vào tháng 4 về việc tăng cường các biện pháp răn đe mở rộng, bao gồm cả việc triển
khai thường xuyên hơn các tàu ngầm trang bị vũ khí hạt nhân.
Lực lượng Không quân Hoa Kỳ sử dụng các chiến dịch ở Trung Đông để thử nghiệm công
nghệ cho cuộc chiến tiềm năng với Trung Quốc
Lực lượng Không quân Hoa Kỳ đang sử dụng Trung Đông làm nơi thử nghiệm để khám phá các
công nghệ mới có thể cần thiết trong một cuộc xung đột tiềm ẩn trong tương lai với Trung Quốc.
Bộ Tư lệnh Trung tâm Lực lượng Không quân (AFCENT) coi Trung Đông là một "hộp cát" để
thử nghiệm, đánh giá các công nghệ mới và thử nghiệm các chiến thuật có thể áp dụng trong
cuộc chiến chống lại Trung Quốc ở Thái Bình Dương. AFCENT đang trải qua quá trình chuyển
17
đổi kỹ thuật số và thay đổi văn hóa để đảm bảo các nhà lãnh đạo ở tất cả các cấp có hiểu biết cơ
bản về dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học.
Bộ chỉ huy đang tận dụng các giải pháp công nghiệp và đổi mới thương mại để cải thiện năng lực
nhận dạng mục tiêu và tấn công; sử dụng AI để cho phép khám phá mục tiêu và tự động hóa quy
trình cung cấp các lựa chọn nhắm mục tiêu động học và phi động học cho các nhà lãnh đạo cấp
cao.
AFCENT đã thành lập Lực lượng Đặc nhiệm 99 của riêng mình, được mô phỏng theo lực lượng
đặc nhiệm không người lái và AI của Hải quân, để khám phá cách các công nghệ không người
lái có thể nâng cao nhận thức về lĩnh vực hàng không. Lực lượng Đặc nhiệm 99 đã có sẵn nhiều
loại máy bay không người lái, dự kiến sẽ chuyển giao nhiều hơn nữa trong những tháng tới.
Chương trình tàu ngầm thế hệ tiếp theo đầy tham vọng của Hải quân Ấn Độ đang có động
lực tiếp tục phát triển
Hải quân Ấn Độ đã phải đối mặt với những thách thức trong việc hiện đại hóa hạm đội tàu ngầm
thông thường của mình và chương trình tàu ngầm thế hệ tiếp theo mang tên Project-75I đã bị cản
trở bởi tình trạng tê liệt chính sách và các vấn đề liên quan đến công nghệ. Một số nhà sản xuất
tàu ngầm toàn cầu đã rút lại thiết kế do gặp khó khăn trong việc tuân thủ các điều kiện do Bộ
Quốc phòng Ấn Độ đặt ra. Sự chậm trễ trong chương trình có thể ảnh hưởng đến năng lực hoạt
động của hải quân và tiếp tục mở rộng khoảng cách công nghệ với các đối thủ ở khu vực Châu
Á-Thái Bình Dương.
Theo thông tin mới đây, Mazagon Dock Shipbuilders Ltd. (MDL) và ThyssenKrupp Marine
Systems (TKMS) đã ký Biên bản ghi nhớ (MoU) hợp tác sản xuất tàu ngầm cho chương trình
Project-75I của Hải quân Ấn Độ. Nếu được chọn, các tàu ngầm mới dự kiến sẽ dựa trên thiết kế
TKMS Type 214 với các tùy chỉnh dành riêng cho Ấn Độ để tăng cường năng lực tấn công và tác
chiến.
Sự hợp tác sẽ cho phép MDL cải thiện năng lực chế tạo tàu ngầm của mình bằng cách áp dụng
các công nghệ và chuyên môn mới nhất từ TKMS. TKMS cũng có thể chia sẻ công nghệ AIP
dựa trên pin nhiên liệu mà Hải quân Ấn Độ đang tìm kiếm.
Sự hợp tác này sẽ giúp MDL mở rộng và củng cố mạng lưới các nhà cung cấp và đại lý địa
phương có khả năng hỗ trợ các dự án quốc phòng phức hợp.
18
Thuyền trưởng James E. Fanell: Trung Quốc: Phát triển và tiến ra biển
Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLAN) Trung Quốc đã có một năm 2022 thành công,
tiếp tục vượt xa Hải quân Hoa Kỳ về số lượng tàu, trọng tải và tên lửa hành trình chống hạm siêu
âm. PLAN đã thể hiện sự thống trị của mình ở tây Thái Bình Dương thông qua mở rộng "các
hoạt động biển xa" và tăng cường các hoạt động phối hợp với các nước như Nga. Trung Quốc
đưa vào biên chế 10 tàu chiến và một tàu ngầm vào năm 2022, trong đó có một tàu sân bay tiên
tiến mang tên Type 003 Fujian, là tàu chiến lớn nhất do một quốc gia Châu Á chế tạo. PLAN
cũng tập trung phát triển năng lực đổ bộ của mình với việc đưa vào hoạt động chiếc tàu tấn công
đổ bộ Type 075 thứ ba và hai ụ tàu vận tải đổ bộ Type 071.
Trung Quốc đã nối lại quá trình sản xuất hàng loạt tàu khu trục Type 052D và tiếp tục thu hẹp
khoảng cách với lực lượng tàu ngầm của Hải quân Hoa Kỳ. Nước này đang chế tạo các tàu ngầm
hạt nhân mới với thân tàu có áp suất lớn hơn và hệ thống phóng thẳng đứng, cho thấy năng lực
được cải thiện và là mối đe dọa đáng lo ngại. Trung Quốc cũng đã triển khai tên lửa đạn đạo
phóng từ tàu ngầm JL-3, có tầm tấn công lục địa Hoa Kỳ. Về hoạt động của tàu sân bay, PLAN
đã tiến hành các hoạt động "biển xanh" đầu tiên vào năm 2022, với ba tàu sân bay hoạt động đầy
đủ và các nhóm tàu sân bay tác chiến được thành lập.
Hơn nữa, PLAN đã tiến hành các hoạt động chung với Hải quân Nga trong và xung quanh vùng
biển của Nhật Bản. Nước này cũng cử các tàu thu thập thông tin tình báo đến giám sát cuộc tập
trận Vành đai Thái Bình Dương ở Hawaii. Bài báo cho rằng việc Trung Quốc tăng cường năng
lực và các hoạt động hải quân vào năm 2022 cho thấy nước này ngày càng sẵn sàng cho chiến
tranh, đặc biệt là liên quan đến Đài Loan. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có những bài
phát biểu chỉ ra rằng Trung Quốc đang chuẩn bị cho chiến tranh, và các hoạt động và sản xuất
của PLAN ủng hộ quan điểm này.
The Economist: Lầu Năm Góc nghĩ thế nào về chiến lược của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương
Bài viết xem xét chiến lược của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương để ngăn chặn chiến tranh với Trung
Quốc trong khi duy trì năng lực phòng thủ vững chắc. Có nhiều quan điểm khác nhau giữa các
chiến lược gia Hoa Kỳ về việc nên tập trung giữ "chuỗi đảo thứ nhất" hay mở rộng tuyến phòng
thủ sang "chuỗi đảo thứ hai". Chuỗi đầu tiên có ý nghĩa kinh tế nhưng dễ bị tên lửa Trung Quốc
tấn công, trong khi chuỗi thứ hai an toàn hơn và cung cấp khả năng tiếp cận chắc chắn hơn. Hoa
Kỳ đang theo đuổi cách tiếp cận nhiều mặt, củng cố vành đai phòng thủ ở tây Thái Bình Dương
thông qua nhiều hiệp định song phương và đa phương. Chiến lược này liên quan đến việc củng
cố các liên minh, chẳng hạn như tăng chi tiêu quốc phòng ở Nhật Bản, hỗ trợ Đài Loan và tăng
19
cường hợp tác quân sự với Philippines. Ngoài ra, Hoa Kỳ đang phân tán lực lượng của mình,
tăng cường phòng thủ ở đảo Guam, triển khai sức mạnh từ Úc và hợp tác với Bộ tứ (Hoa Kỳ, Úc,
Nhật Bản và Ấn Độ) để tăng cường an ninh khu vực. Mặc dù không phải là một nhóm an ninh
chính thức, những nỗ lực hợp tác này nhằm mục đích kiềm chế Trung Quốc. Trong khi Trung
Quốc cáo buộc Hoa Kỳ xây dựng một "NATO châu Á", thì thực tế đó là một hệ thống lỏng lẻo
hơn và không có các cam kết bảo vệ lẫn nhau giống như Điều 5 của NATO. Bài báo nhấn mạnh
sự không chắc chắn ngày càng tăng đối với cả Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực, với những
hậu quả tiềm ẩn của một cuộc xung đột mở rộng ra ngoài phạm vi một quốc gia.
SIPRI Niên giám 2023: Các quốc gia đầu tư vào kho vũ khí hạt nhân trong bối cảnh quan
hệ địa chính trị xấu đi
Niên giám SIPRI 2023 cung cấp cái nhìn tổng quan về sự phát triển của vũ khí, giải trừ quân bị
và an ninh quốc tế vào năm 2022. Báo cáo bao gồm các chủ đề như xung đột vũ trang và quản lý
xung đột, chi tiêu quân sự và sản xuất vũ khí, giải trừ vũ khí hạt nhân và không phổ biến vũ khí
hạt nhân, các mối đe dọa hóa học và sinh học, kiểm soát vũ khí, không gian và không gian mạng,
kiểm soát vũ khí lưỡng dụng và buôn bán vũ khí. Báo cáo cho biết số lượng vũ khí hạt nhân hoạt
động đang gia tăng khi các quốc gia tiến hành các kế hoạch mở rộng và hiện đại hóa lực lượng
dài hạn trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine đã tác động đến ổn định và an ninh toàn cầu.
Chín quốc gia có vũ khí hạt nhân (Hoa Kỳ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Triều
Tiên và Israel) tiếp tục hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của họ và giới thiệu các hệ thống vũ khí
hạt nhân hoặc có năng lực hạt nhân mới vào năm 2022. Nga và Hoa Kỳ sở hữu gần 90% tổng số
vũ khí hạt nhân và kho vũ khí hạt nhân tương ứng của họ vẫn tương đối ổn định vào năm 2022.
Kho vũ khí hạt nhân ước tính của Trung Quốc đã tăng từ 350 đầu đạn vào tháng 1 năm 2022 lên
410 vào tháng 1 năm 2023, và được dự đoán sẽ tiếp tục tăng.
Anh dự kiến sẽ tăng kho dự trữ đầu đạn hạt nhân sau thông báo của chính phủ nâng giới hạn từ
225 lên 260 đầu đạn. Ấn Độ và Pakistan cũng đang mở rộng kho vũ khí hạt nhân và phát triển
các loại hệ thống phân phối hạt nhân mới. Triều Tiên ưu tiên chương trình hạt nhân quân sự và
đã lắp ráp khoảng 30 đầu đạn với đủ vật liệu phân hạch cho 50-70 đầu đạn. Israel, quốc gia
không công khai thừa nhận kho vũ khí hạt nhân, được cho là đang hiện đại hóa kho vũ khí hạt
nhân của mình.
20
Những luận điệu cứng rắn về tầm quan trọng của vũ khí hạt nhân làm tăng nguy cơ sử dụng
chúng và cạnh tranh hạt nhân. Bởi vậy, có một nhu cầu cấp thiết để khôi phục ngoại giao hạt
nhân và tăng cường kiểm soát quốc tế đối với vũ khí hạt nhân.
Tải bản tóm tắt ở đây.
Andrew Chubb: Kịch bản Eo biển Đài Loan

Tác giả thảo luận về các kịch bản có thể xảy ra ở Eo biển Đài Loan và nhấn mạnh tính dễ bị tổn
thương của các tiền đồn của Đài Loan ở eo biển này, chẳng hạn như quần đảo Matsu. Trong khi
các quan chức Hoa Kỳ và Úc đưa ra cảnh báo về khả năng Trung Quốc xâm lược Đài Loan, báo
cáo lập luận rằng một cuộc xâm lược hoặc phong tỏa hoàn toàn sẽ có thể dẫn đến xung đột trực
tiếp với Hoa Kỳ. Thay vào đó, Trung Quốc có thể khám phá các lựa chọn ít có tính đổ vỡ hơn,
dưới ngưỡng chiến tranh, chẳng hạn như chiếm giữ các đảo do Đài Loan chiếm đóng ở eo biển.
Những chiến thuật "vùng xám" này đã được Trung Quốc sử dụng ở Biển Đông và Biển Hoa
Đông mà không cần dùng đến hành động quân sự. Bài viết giải thích lý do tại sao một số hòn đảo
trong eo biển sẽ hấp dẫn Trung Quốc, bao gồm cả vị trí địa lý gần với đất liền và khả năng chiếm
đóng chúng mà không đổ máu. Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét các khả
năng có thể xảy ra cũng như tìm kiếm sự cân bằng mong manh trong việc đối phó với các động
thái của Trung Quốc mà không phải là xâm lược hoặc phong tỏa.
IV- CHUYỂN ĐỘNG ĐÔNG NAM Á

Đại diện thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc: Việt Nam lo ngại về những diễn
biến gần đây ở Biển Đông
Phát biểu tại Hội nghị lần thứ 33 các quốc gia thành viên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển
(UNCLOS) năm 1982 diễn ra tại New York từ ngày 12-16 tháng 6, Đại sứ Đặng Hoàng Giang
khẳng định UNCLOS, được coi là “Hiến pháp đại dương”, đã cung cấp một khung pháp lý điều
chỉnh mọi hoạt động trên biển. Việt Nam tái khẳng định cam kết của mình đối với Công ước và
sự bảo toàn tính phổ quát, toàn vẹn và tính thực hiện đầy đủ của Công ước.
Việt Nam nhắc lại lập trường giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật
pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng chủ quyền,
quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển ở Biển Đông; kêu gọi các nước
21
liên quan kiềm chế, không có các hoạt động có thể làm leo thang căng thẳng, phức tạp thêm tình
hình.
Đoàn Việt Nam nhấn mạnh cần cải thiện quy trình xem xét các đệ trình về giới hạn thềm lục địa
ngoài 200 hải lý của Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa (CLCS) để đảm bảo thực thi hiệu quả
UNCLOS.
Việt Nam ghi nhận vai trò của Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) trong việc duy trì tính toàn
vẹn và toàn diện của UNCLOS, đặc biệt trước những thách thức và vấn đề mới nổi trên biển
ngày càng gia tăng.
Việt Nam kêu gọi ITLOS xem xét yêu cầu tư vấn của các Quốc đảo Thái Bình Dương về biến
đổi khí hậu và luật pháp quốc tế, đồng thời bày tỏ ý định đệ trình quan điểm của quốc gia về vấn
đề này lên ITLOS.
Việt Nam vật lộn với xuất khẩu bị thu hẹp, khủng hoảng điện
Nền kinh tế Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức bao gồm xuất khẩu bị thu hẹp và
mất điện thường xuyên, làm dấy lên lo ngại về triển vọng của Việt Nam với tư cách là một trung
tâm sản xuất. Nhu cầu từ Châu Âu và Bắc Mỹ đối với các sản phẩm của Việt Nam có thể giảm
do mua sắm trực tuyến giảm và tiềm năng tăng lãi suất. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại vẫn
chưa mang lại sự thúc đẩy như mong đợi cho nền kinh tế Việt Nam.
Tình trạng thiếu năng lượng và các cuộc đàm phán nợ bị đình trệ là những rủi ro trong nước ảnh
hưởng đến hoạt động kinh doanh, bao gồm cả nhà máy lọc dầu lớn nhất của đất nước.
Những lo lắng về kinh tế đã khiến các công ty gặp khó khăn trong việc đảo nợ, với một phần
đáng kể trái phiếu doanh nghiệp có nguy cơ vỡ nợ, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản.
Tháng trước, Phó Thủ tướng Việt Nam Trần Lưu Quang phát biểu tại diễn đàn Tương lai Châu Á
của Nikkei tại Tokyo rằng đất nước của ông sẽ thấy "những lợi ích thực sự" từ các khoản đầu tư
của nhà nước vào quý 4 năm 2023, bất chấp áp lực từ lãi suất toàn cầu cao hơn. “Chúng tôi đang
đẩy mạnh đầu tư cho khu vực công… để bù đắp một số lĩnh vực mà khu vực tư nhân không đảm
đương được,” ông Quang nói.
22
Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: Singapore và Hoa Kỳ sẽ mở rộng hợp tác sang các lĩnh
vực mới
Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan đang có chuyến thăm làm việc tại Hoa Kỳ
và sẽ trình bày tuyên bố quốc gia của Singapore về đa dạng sinh học biển tại Liên Hợp Quốc.
Ông đã có cuộc gặp với người đồng cấp Hoa Kỳ tại Washington.
Sau cuộc gặp, ông cho biết Singapore và Hoa Kỳ đang mở rộng hợp tác song phương trong nhiều
lĩnh vực khác nhau, bao gồm an ninh mạng, biến đổi khí hậu và không gian. Quan hệ đối tác khí
hậu giữa Hoa Kỳ và Singapore, được ký kết vào năm 2021, sẽ tập trung vào quá trình chuyển đổi
năng lượng trong khu vực, các công nghệ phát thải thấp và không phát thải, các giải pháp dựa
trên tự nhiên.
Sự hợp tác giữa hai nước bắt nguồn từ mối quan hệ song phương mạnh mẽ ở Ấn Độ Dương-Thái
Bình Dương, trong đó các công ty Hoa Kỳ là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất tại
Singapore.
Hoa Kỳ được coi là một đối tác an ninh quan trọng, và Singapore tiếp nhận các tàu và máy bay
của Hoa Kỳ cũng như cử phi công sang Hoa Kỳ tiếp nhận đào tạo. Hai nước đã nâng tầm quan
hệ ASEAN-Hoa Kỳ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2022, được cho là thể hiện sự hợp
tác thực chất giữa hai bên.
Bộ trưởng Ngoại giao Singapore: sự tách rời Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không tốt cho Đông
Nam Á
Trong một cuộc trao đổi kéo dài một giờ do tổ chức tư vấn chính sách Hội đồng Quan hệ Đối
ngoại có trụ sở tại Washington tổ chức, Vivian Balakrishnan nói rằng rằng Đông Nam Á thích
"vòng tròn bạn bè chồng chéo" hơn là sự chia rẽ kiểu Chiến tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Trung
Quốc. Balakrishnan nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao cho tất cả các cường quốc quyền lợi
trong hòa bình và phát triển của khu vực để đạt được sự cân bằng quyền lực ổn định. Ông cảnh
báo chống lại các lựa chọn nhị phân và cách tiếp cận đối đầu, kêu gọi cập nhật các thể chế và quy
tắc đa phương phù hợp với trật tự thế giới đa cực hiện nay. Balakrishnan bày tỏ sự phản đối của
Đông Nam Á đối với việc phân tách giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc và nhấn mạnh niềm tin của khu
vực rằng một kịch bản như vậy sẽ rất thảm khốc. Balakrishnan hoan nghênh chuyến thăm của
Ngoại trưởng Antony Blinken tới Trung Quốc và nhấn mạnh sự cần thiết của các cuộc gặp trực
tiếp, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng về các vấn đề như Đài Loan.
23
Đại diện ngoại giao Campuchia tại Hoa Kỳ: Chúng tôi không đứng về phía Trung Quốc
Trang Politico đã có cuộc phỏng vấn với cặp vợ chồng nhà ngoại giao Campuchia tại Hoa Kỳ,
trong đó một người là Đại sứ Campuchia tại Hoa Kỳ, và người còn lại là Đại sứ Campuchia tại
Liên Hợp Quốc.
Trong cuộc phỏng vấn, hai nhà ngoại giao nhấn mạnh rằng Campuchia không thân Trung Quốc,
mà tìm cách duy trì quan hệ với cả phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Họ cho biết
Campuchia mong muốn hợp tác kinh doanh với cả hai bên và bày tỏ sự cần thiết của việc Hoa
Kỳ hiện diện và can dự nhiều hơn vào Campuchia. Hai nhà ngoại giao cũng cho biết trẻ em và
các nhà lãnh đạo Campuchia thích học ở phương Tây hơn là ở Trung Quốc.
Về Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ nhằm chống lại ảnh hưởng của
Trung Quốc, hai nhà ngoại giao cho biết Campuchia cảm thấy áp lực nhưng ủng hộ bất kỳ chiến
lược nào thúc đẩy hòa bình, ổn định và tiến bộ trong khu vực. Họ hy vọng rằng những chiến lược
như vậy không gây hại cho sự tiến bộ và ổn định ở Campuchia, đồng thời nhấn mạnh tầm quan
trọng của việc duy trì sự cân bằng giữa các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng của Trung Quốc và Hoa
Kỳ với tư cách là thị trường lớn nhất của Campuchia.
Đề cập đến những lo ngại về việc Trung Quốc phát triển Căn cứ Hải quân Ream của Campuchia
thành một cơ sở quân sự, hai nhà ngoại giao khẳng định chắc chắn rằng Campuchia sẽ không cho
phép xây dựng bất kỳ căn cứ hải quân nào của Trung Quốc, vì điều đó đi ngược lại hiến pháp của
họ.
Campuchia không muốn cuộc tập trận chung ASEAN lần đầu tiên diễn ra ở Biển Đông
Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia (RCAF) đang lên kế hoạch cử các chuyên gia đến
Indonesia để nghiên cứu địa điểm cho cuộc tập trận quân sự sắp tới của Hiệp hội các quốc gia
Đông Nam Á. Campuchia muốn đảm bảo rằng các cuộc tập trận không được tổ chức ở Biển
Đông. Tuyên bố chung đưa ra tại Hội nghị Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ ASEAN ở Bali không
cho thấy các cuộc tập trận sẽ được tổ chức ở Biển Đông.
Cuộc huấn luyện quân sự chung có sự tham gia của lực lượng tất cả các nước thành viên ASEAN
dự định sẽ được tổ chức tại Quần đảo Riau ở Biển Bắc Natuna của Indonesia vào tháng 9. Khóa
huấn luyện sẽ tập trung vào các hoạt động phi chiến đấu liên quan đến an ninh hàng hải, tìm
kiếm cứu nạn và phục vụ cộng đồng. Mục đích của cuộc huấn luyện là tăng cường sự ổn định
của khu vực và tăng cường hợp tác quân sự của các nước ASEAN.
24
V- TRUNG QUỐC: CHUYỂN ĐỘNG KINH TẾ - CHÍNH SÁCH
Trung Quốc triển khai các gói kích thích nhằm hồi phục nền kinh tế
Lần đầu tiên kể từ tháng 8 năm ngoái, chính quyền Trung Quốc đã cắt giảm lãi suất và đang xem
xét một gói đề xuất kích thích rộng rãi cho các lĩnh vực bao gồm cả bất động sản. Bloomberg dẫn
một số nguồn tin cho biết việc ứng phó với tình trạng suy thoái kinh tế đang trở nên cấp bách
hơn sau khi các quan chức cấp cao xin lời khuyên từ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và nhà kinh
tế.
Các nhà đầu tư cuối cùng cũng phản ứng tích cực với sự thay đổi trong giọng điệu, mặc dù liệu
các đợt tăng giá của chứng khoán có trở thành kỳ tích hơn một lần hay không phụ thuộc vào các
biện pháp mà chính phủ đưa ra. Nhiều đợt cắt giảm lãi suất hơn có thể sắp diễn ra.
Xem thêm:
The Wall Street Journal ngày 15/6/2023: China Plans New Spending Drive, Other
Stimulus to Revive Flagging Economy. Một bản PDF được lưu ở đây
Bloomberg ngày 15/6/2023: China Central Bank PBOC Ramps Up Policy Action With
1-Year Rate Cut. Một bản PDF được lưu ở đây
Bloomberg News ngày 13/6/2023: China Weighs Broad Stimulus With Property Support,
Rate Cuts. Một bản PDF được lưu ở đây
Reuters ngàyy 15/6/2023: China's economy slows in May, more stimulus expected
South China Morning Post ngày 15/6/2023: China’s private sector struggles as economic
growth falters in May, youth unemployment hits new high
Global Times ngày 15/6/2023: China's economy shows moderate recovery in May,
defying 'losing steam' hype
Yicai Global ngày 15/6/2023: China’s Consumption, Industrial Output Growth Slow in
May Due to Year-Earlier Base Effect
Quốc vụ viện Trung Quốc đang chuẩn bị cho một gói kích cầu?
Có nhiều tin tức cho biết Thủ tướng Lý Cường sẽ công bố gói kích thích kinh tế tại cuộc họp của
Quốc Vụ viện vào thứ Sáu. Tuy nhiên, cuối cùng đã không có biện pháp kích thích nào được
công bố.
Dù vậy, Quốc vụ viện đã thảo luận một số biện pháp (không xác định) để: Tăng cường độ chính
sách vĩ mô; Mở rộng nhu cầu; Tăng cường nền kinh tế thực; Phòng ngừa và hóa giải rủi ro tài
25
chính.
Lý cũng cho biết các chính sách sẵn sàng hoạt động cần được công bố và triển khai càng sớm
càng tốt. Theo nhiều dự đoán, có thể chính phủ Trung Quốc đang chuẩn bị sẵn sàng một gói kích
thích kinh tế, nhưng khó có thể mang lại được lợi ích có ý nghĩa cho nền kinh tế.
Goldman Sachs cắt giảm dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong bối cảnh thị trường
bất động sản giảm tốc
Các nhà phân tích của Goldman Sachs đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung
Quốc do niềm tin yếu và lo ngại về thị trường bất động sản. Ngân hàng đầu tư Hoa Kỳ hiện dự
đoán tăng trưởng GDP thực tế cả năm của Trung Quốc là 5,4%, giảm so với dự báo trước đó là
6%. Dự báo tăng trưởng năm 2024 cũng đã được hạ từ 4,6% xuống 4,5%.
Các nhà phân tích cho rằng tốc độ tăng trưởng yếu đi là do thị trường bất động sản suy thoái và
những tác động lan tỏa của nó đối với nền kinh tế. Họ tin rằng những cơn gió ngược tăng trưởng
sẽ vẫn tiếp diễn và các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt với những giới hạn trong việc
cung cấp các biện pháp kích thích có ý nghĩa do những cân nhắc về kinh tế và chính trị.
Hội đồng Uỷ ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc đệ trình dự thảo Luật
Giáo dục Yêu nước
Hội đồng đã đệ trình một dự thảo Luật Giáo dục Yêu nước [爱国主义教育法], dự kiến ít nhất sẽ
thực hiện một phần Đề cương Thực hiện Giáo dục Yêu nước trong Thời đại Mới [新时代爱国主
义教育实施纲要], được đồng phát hành bởi Ủy ban Ban Chấp hành Trung ương và Quốc vụ
viện năm 2019.
Đề cương nêu rõ: “Ở Trung Quốc hiện đại, bản chất của lòng yêu nước là duy trì sự đoàn kết cao
độ tình yêu cho đất nước, yêu Đảng và yêu chủ nghĩa xã hội.” Nó đưa ra các nội dung giáo dục
lòng yêu nước, bao gồm Tư tưởng Tập Cận Bình, lịch sử Đảng và dân tộc, cũng như giáo dục an
ninh quốc phòng. Theo Đề cương, các mục tiêu chính của giáo dục lòng yêu nước là trẻ em và
thanh thiếu niên, mặc dù nó dành cho mọi công dân. Đề cương cũng chỉ rõ rằng, trong khi giáo
dục lòng yêu nước chủ yếu được thực hiện thông qua chương trình giảng dạy trong nhà trường,
thì các phương tiện thông tin đại chúng, văn học nghệ thuật và internet cũng có những vai trò
26
quan trọng. Đề cương kêu gọi “kết hợp tinh thần yêu nước vào các luật, quy định, chính sách và
hệ thống có liên quan… phát huy vai trò hướng dẫn, ràng buộc và chuẩn mực của nó”.
Dự thảo Luật Quan hệ Đối ngoại

Dự thảo Luật Quan hệ Đối ngoại [对外关系法] đang được xem xét lần thứ hai tại cuộc họp của
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc. Dựa trên bản dự thảo đầu tiên, Luật này chủ yếu sẽ hệ
thống hóa các nguyên tắc chính sách đối ngoại của Trung Quốc, đồng thời đưa vào luật vai trò
của các cơ quan Đảng và nhà nước khác nhau trong các vấn đề đối ngoại. Một học giả Trung
Quốc cho rằng dự luật ở dạng hiện tại này chỉ đơn giản là chứa quá nhiều tuyên bố mang tính
tuyên bố và thiếu các điều khoản có thể thi hành.
Scott Moskowitz: Điều gì khiến người tiêu dùng Trung Quốc tẩy chay các thương hiệu
nước ngoài?
Khi ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc đã phát triển trong vài thập kỷ qua, thị trường tiêu dùng
rộng lớn của nước này đã trở thành một nguồn doanh thu được tìm kiếm nhiều. Trong khi đó,
nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng Trung Quốc đối với các thương hiệu nước ngoài lại
trùng hợp với sự tự tin và hung hăng ngày càng tăng vốn thường xuyên được phô trương qua các
cuộc tẩy chay. Hiện tượng này đã gia tăng đáng kể trong thập kỷ qua và thường liên quan đến
căng thẳng địa chính trị.
Matthew Henderson: Trật tự thế giới mới của Tập Cận Bình đang sụp đổ trước mắt chúng
ta
Tác giả cho rằng phần phần lớn thế giới "tự do" đã không biết hoặc phủ nhận các động lực, ý
định và năng lực chính sách của Tập Cận Bình trong nỗ lực tạo ra một trật tự thế giới mới, trong
khi chính bên trong những yếu tố này tồn tại một rủi ro đáng kể. Điểm bùng phát rủi ro cho
Trung Quốc được cho là đang đến gần, tạo cơ hội cho phương Tây.
Tập Cận Bình đặt mục tiêu thiết lập một Kỷ nguyên mới theo chủ nghĩa xét lại, nơi Trung Quốc
trở thành siêu cường duy nhất trong một trật tự thế giới hậu dân chủ, độc tài. Ông tìm kiếm các
liên minh thiết thực với kẻ thù của phương Tây để đánh bại các biện pháp trừng phạt và các biện
27
pháp phi quân sự khác; khai thác sự chia rẽ và xáo trộn về chính trị và kinh tế của phương Tây;
ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine của Putin.
Tuy nhiên, Tập đang phải đối mặt với một số thách thức. Các hành động gây hấn của Trung
Quốc, chẳng hạn như chính sách bên miệng hố chiến tranh ở Eo biển Đài Loan và nỗ lực cô lập
Đài Loan, đang thách thức chiến lược của các nước phương Tây. Các công ty công nghệ phương
Tây đang rời khỏi Trung Quốc do sự không chắc chắn về địa chính trị và luật dữ liệu có tính thù
địch của Trung Quốc. Sự kém hiệu quả của chứng khoán Trung Quốc đang khiến các nhà quản lý
tài sản phương Tây giảm mức độ tiếp xúc.
Nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn do nợ nần, nhân khẩu học và những căng thẳng về
môi trường. Mô hình kinh tế của Tập Cận Bình, nền kinh tế Chu kỳ kép, tập trung vào đổi mới
trong nước và giảm sự phụ thuộc vào phương Tây gây bi quan cho giới doanh nhân phương Tây
và gây nghi ngờ về năng lực giải quyết các vấn đề cơ bản của nền kinh tế Trung Quốc của Tập.
Bài báo lập luận rằng gia tăng áp lực kinh tế và các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc là
giải pháp để chống lại mối đe dọa toàn cầu ngày càng tăng của nước này.
VI- HOA KỲ - TRUNG QUỐC

Bill Gates nhận được sự đối xử hoàng gia của Tập
Trong một cuộc gặp gỡ chỉ có nụ cười và sự thân thiện, Tập Cận Bình đã gặp Bill Gates trong
chuyến thăm Trung Quốc của người đồng sáng lập Microsoft.
“Ông là người bạn Mỹ đầu tiên tôi gặp ở Bắc Kinh trong năm nay,” Tập nói với Gates hôm thứ
Sáu ngày 16 tháng 6.
“Tôi luôn nói rằng nền tảng của quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ nằm trong nhân dân,” Tập nói
thêm. “Chúng tôi luôn đặt hy vọng vào người dân Mỹ và hy vọng nhân dân hai nước có thể tiếp
tục thân thiện với nhau.”
"Tôi rất vui vì có thể gặp gỡ bạn bè của mình ở Trung Quốc," Bill Gates viết trên Weibo ngay
sau khi đến Bắc Kinh trước cuộc gặp.
“Việc Tập ngồi lại với Gates làm dấy lên kỳ vọng về việc nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ gặp Ngoại
trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, người sẽ đến thăm Bắc Kinh trong chuyến đi hai ngày từ Chủ
Nhật,” Bloomberg News viết.
28
Quyết định của nhà lãnh đạo hàng đầu Trung Quốc gặp gỡ một trong những doanh nhân nổi
tiếng nhất của Hoa Kỳ và những bình luận của Tập nhấn mạnh tầm quan trọng của giao lưu giữa
người với người, rõ ràng nhằm tăng cường sự ủng hộ từ các chủ thể không chính thức của Hoa
Kỳ bao gồm cả các công ty, đồng thời gửi một thông điệp tới Washington rằng họ không phải là
người Mỹ duy nhất trong trò chơi.
“Việc các nhà lãnh đạo và quan chức Trung Quốc tiếp đón một loạt các giám đốc điều hành
doanh nghiệp Hoa Kỳ thể hiện sự tương phản hoàn toàn với cách tiếp cận thù địch được một số
chính trị gia Hoa Kỳ áp dụng đối với Trung Quốc. Nó cũng nhấn mạnh sự không được lòng dân
và sự vô ích của những nỗ lực "tách rời" hoặc "giảm thiểu rủi ro" của Washington,” Global
Times viết.
Blinken hạ cánh ở Trung Quốc với không nhiều hy vọng về đạt được một bước đột phá
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã đến Bắc Kinh để gặp gỡ các quan chức Trung Quốc,
đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của một nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ tới Trung Quốc sau
5 năm. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ song phương đang căng thẳng và kỳ vọng
thấp về những bước đột phá quan trọng trong nhiều tranh chấp giữa hai nước.
Blinken đã dành hơn bảy giờ để trao đổi “thẳng thắn” với người đồng cấp Trung Quốc Tần
Cương ở Bắc Kinh - lâu hơn nhiều so với dự kiến của hai bên - trong nỗ lực đưa mối quan hệ
căng thẳng trở lại vẻ bình thường. Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, trong cuộc họp,
Blinken đã nhấn mạnh tầm quan trọng của ngoại giao và duy trì các kênh liên lạc cởi mở trên
toàn bộ các vấn đề để giảm nguy cơ nhận thức sai và tính toán sai. Ông đã nêu ra một số vấn đề
đáng quan tâm, cũng như các cơ hội khám phá sự hợp tác về các vấn đề xuyên quốc gia mà hai
bên có chung lợi ích. Ngoại trưởng Hoa Kỳ nói rõ rằng Hoa Kỳ sẽ luôn bảo vệ lợi ích và giá trị
của người dân Hoa Kỳ, đồng thời làm việc với các đồng minh và đối tác để thúc đẩy một thế giới
tự do, cởi mở và duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Ông đã mời người đồng cấp Tần Cương
đến Washington để tiếp tục thảo luận và Tần đã nhận lời thực hiện chuyến thăm vào thời điểm
phù hợp với cả hai bên.
Thông cáo của phía Trung Quốc nhấn mạnh quan hệ song phương đang ở mức thấp nhất kể từ
khi bắt đầu thiết lập quan hệ ngoại giao và kêu gọi Hoa Kỳ thỏa hiệp. Tần đã nói với người đồng
cấp rằng Đài Loan là vấn đề cốt lõi trong mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ và là nguồn rủi ro
lớn nhất.
29
Blinken sẽ có nhiều cuộc họp hơn vào thứ Hai, bao gồm cả với quan chức đối ngoại hàng đầu
của Trung Quốc Vương Nghị. Trong khi đó, Tổng thống Joe Biden cho biết ông hy vọng sẽ gặp
Tập Cận Bình trong những tháng tới. Chuyến thăm của Blinken được mong đợi tạo tiền đề cho
các cuộc gặp trong tương lai giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập tại các hội nghị thượng
đỉnh đa phương vào cuối năm 2023.
Việc Blinken có gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình hay không vẫn chưa chắc chắn, và
phụ thuộc vào kết quả của các cuộc gặp và thảo luận ở Bắc Kinh. Gần đây, Trung Quốc đang nỗ
lực thể hiện một hình ảnh ngoại giao hơn, điều này có thể làm tăng khả năng xảy ra cuộc gặp
giữa Blinken và Tập.
Phần còn lại của thế giới đang theo dõi chặt chẽ chuyến thăm, vì bất kỳ sự leo thang nào giữa các
siêu cường đều có thể gây ra hậu quả toàn cầu.
Xem thêm:
Bloomberg ngày 17/6/2023: Biden Says He Hopes to Meet Xi Again in Next Several
Months. Một bản PDF được lưu ở đây
CBS News ngày 17/6/2023: Blinken arrives in Beijing amid major diplomatic tensions
with China
The New York Times ngày 17/6/2023: In China, Blinken Faces Clashing Agendas and a
Question: Will Xi Show Up?. Một bản PDF được lưu ở đây
Reuters/The Straits Times ngày 18/6/2023: Blinken lands in China on rare trip with hopes
low for any breakthrough
AP News ngày 18/6/2023: Blinken kicks off meetings in Beijing on high-stakes mission
to cool soaring US-China tensions
The Japan Times ngày 18/6/2023: Top U.S. diplomat meets Chinese foreign minister in
bid to tamp down soaring tensions. Một bản PDF được lưu ở đây
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 18/6/2023: Secretary Blinken’s Meeting with People’s
Republic of China State Councilor and Foreign Minister Qin Gang
Bloomberg News ngày 18/6/2023: Blinken Has ‘Candid’ Talks With China’s Qin on Trip
to Mend Ties. Một bản PDF được lưu ở đây
The Straits Times ngày 19/6/2023: China calls on US to meet it halfway amid frosty ties
BBC News ngày 19/6/2023: Antony Blinken hails 'candid' talks on high stakes China trip
30
Blinken gặp Tập trong cuộc họp cuối cùng kết thúc chuyến công du tới Bắc Kinh. Tập bày
tỏ hài lòng về tiến bộ hai bên đạt được
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken kết thúc chuyến công du 2 ngày tới Bắc Kinh bằng cuộc
gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cuộc gặp được coi là một dấu hiệu tiềm năng cho
sự thành công của chuyến công du và làm dấy lên hy vọng cải thiện quan hệ song phương. Tuy
nhiên, cuộc gặp cũng nêu bật những khác biệt đáng kể vẫn còn tồn tại giữa hai nước.
Trong cuộc gặp kéo dài 30 phút, Tập bày tỏ sự hài lòng khi cả hai bên đã đạt được thỏa thuận
việc “tuân theo những hiểu biết chung” mà hai nguyên thủ quốc gia đã đạt được ở Bali. “Hai bên
cũng đã đạt được tiến bộ và đạt được thỏa thuận về một số vấn đề cụ thể. Điều này rất tốt," Tập
nói với Blinken khi bắt đầu cuộc họp. Tập không nói rõ “vấn đề cụ thể" đó là gì.
Sau cánh cửa đóng, truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết Tập kêu gọi Hoa Kỳ không "làm
tổn thương các quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc.” Tập nhấn mạnh tầm quan trọng của
sự tôn trọng lẫn nhau và sự chân thành trong các tương tác giữa nhà nước với nhà nước.
Đây là lần đầu tiên một ngoại trưởng Hoa Kỳ gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc kể từ năm 2018 và
có khả năng mở đường cho một hội nghị thượng đỉnh trong tương lai giữa Chủ tịch Tập Cận
Bình và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden.
Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hai siêu cường đã thể hiện rõ trong các bình luận của nhà ngoại giao
hàng đầu của Trung Quốc, Vương Nghị. Vương tuyên bố rằng hai nước phải lựa chọn giữa đối
thoại hoặc đối đầu và hợp tác hoặc xung đột. Ông vẫn một mực khẳng định các mối quan hệ
căng thẳng là do Hoa Kỳ "nhận thức sai lầm về Trung Quốc" và kêu gọi Hoa Kỳ tự phản một
cách sâu sắc và hợp tác với Trung Quốc để quản lý sự khác biệt giữa hai bên.
Vương nói rằng Washington nên kiềm chế can thiệp vào công việc nội bộ của Bắc Kinh và dỡ bỏ
các biện pháp trừng phạt đơn phương đối với sự phát triển khoa học và công nghệ của đất nước
ông.
Tuy nhiên hai bên cùng bày tỏ cam kết ổn định quan hệ và tránh xung đột. Blinken đã nhấn mạnh
tầm quan trọng của các kênh liên lạc mở để quản lý sự cạnh tranh của hai nước.
Một số nhà phân tích dự đoán khả năng sẽ diễn ra hội nghị thượng đỉnh giữa Chủ tịch Tập Cận
Bình và Tổng thống Joe Biden vào tháng 11. Tuy nhiên, sự hàn gắn mối quan hệ một cách cơ bản
sẽ cần nhiều hơn một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo.
Xem thêm:
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 19/6/2023: Secretary Antony J. Blinken And People’s
Republic of China President Xi Jinping Before Their Meeting
31
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ngày 19/6/2023: Secretary Blinken’s Visit to the People’s
Republic of China (PRC)
Tân Hoa Xã ngày 19/6/2023: Xi meets Blinken in Beijing
The Straits Times ngày 19/6/2023: Blinken meets Xi during China trip to salvage ties
Reuters ngày 19/6/2023: China hails 'progress' in U.S. relations after Xi-Blinken talks
The Japan Times ngày 19/6/2023: Blinken meets Xi as U.S. and China look to rein in
soaring tensions. Một bản PDF được lưu ở đây
Nikkei Asia ngày 19/6/2023: China's Xi Jinping meets U.S. Secretary of State Blinken.
Một bản PDF được lưu ở đây
Bloomberg ngày 19/6/2023: Xi Tells Blinken ‘Very Good’ That Progress Made on
US-China Ties. Một bản PDF được lưu ở đây
Blinken trả lời báo chí về nội dung các cuộc họp với các nhà lãnh đạo Trung Quốc. Kênh
đối thoại quân sự vẫn bế tắc
Phát biểu tại cuộc họp báo tối ngày 19 tháng 6, Ngoại trưởng Hoa Kỳ cho biết trong các cuộc
gặp với các quan chức Trung Quốc, ông đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý có trách
nhiệm mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của sự tham gia
trực tiếp và liên lạc bền vững ở cấp cao để ngăn chặn sự cạnh tranh leo thang thành xung đột.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ đã thảo luận về nhiều thách thức khu vực và toàn cầu, bao gồm cả hành
động gây hấn của Nga ở Ukraine và các hành động khiêu khích của Triều Tiên. Ông kêu gọi
Trung Quốc đóng một vai trò mang tính xây dựng trong việc giải quyết những vấn đề này.
Ông cũng nêu quan ngại của Hoa Kỳ về các hành động khiêu khích của Trung Quốc ở Eo biển
Đài Loan, Biển Đông và Biển Hoa Đông. Ông nhắc lại cam kết của Hoa Kỳ đối với chính sách
"một Trung Quốc" và giải quyết hòa bình những khác biệt giữa hai bờ eo biển.
Về vấn đề kinh tế, Blinken đã nêu ra việc đối xử bất công với các công ty Hoa Kỳ tại Trung
Quốc, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác kinh tế lành mạnh và mạnh mẽ giữa
hai nước. Ông làm rõ rằng Hoa Kỳ đang tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro và đa dạng hóa,
thay vì tách rời, mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc.
Blinken trấn an Trung Quốc rằng Hoa Kỳ không tìm cách kiềm chế Trung Quốc về kinh tế. Tất
cả các biện pháp của Hoa Kỳ chỉ nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và ngăn chặn việc chuyển giao
một số công nghệ có thể được sử dụng cho các mục đích đàn áp hoặc gây hấn. Ông nhấn mạnh
tầm quan trọng của việc phân biệt giữa giảm rủi ro và tách rời và lưu ý rằng nhiều quốc gia có
32
chung mối quan tâm.
Nhân quyền cũng là một chủ đề thảo luận, với việc Bộ trưởng Blinken bày tỏ quan ngại sâu sắc
về các vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, Tây Tạng và Hồng Kông, và vấn đề công dân Hoa Kỳ
bị giam giữ sai trái và những người phải đối mặt với lệnh cấm xuất cảnh, nhấn mạnh ưu tiên
hàng đầu của Hoa Kỳ đối với sự an toàn và phúc lợi của công dân nước này ở nước ngoài.
Bất chấp những khác biệt giữa hai nước, Blinken thừa nhận tầm quan trọng của việc hợp tác
trong các lĩnh vực cùng quan tâm, như biến đổi khí hậu, ổn định kinh tế vĩ mô, sức khỏe cộng
đồng, an ninh lương thực và chống ma túy. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường giao lưu
nhân dân giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, bao gồm trao đổi giáo dục và văn hóa.
Blinken cũng đề cập đến lời mời Bộ trưởng Ngoại giao Tần Cương thăm Washington, thể hiện
cam kết tiếp tục đối thoại và củng cố quan hệ giữa hai nước.
Ông cho biết hiện giờ Trung Quốc vẫn chưa đồng ý nối lại kênh đối thoại giữa quân đội hai nước
và đây sẽ là vấn đề hai bên phải tiếp tục giải quyết trong tương lai.
Ả Rập Xê Út và Trung Quốc phô trương mối quan hệ ngày càng tăng tại Diễn đàn đầu tư
Tại Hội nghị Doanh nghiệp Ả Rập-Trung Quốc do Ả Rập Xê Út tổ chức trong tuần này, các quan
chức Ả Rập Xê Út đã nói rõ rằng họ có ý định duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc.
“Nếu bạn muốn có một đối tác đáng tin cậy trên thế giới - một trong những đối tác tốt nhất trên
thế giới - thì đó là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa,” Mohammed Abunayyan, chủ tịch một công
ty năng lượng tái tạo của Ả Rập Xê Út, cho biết.
Theo phân tích của World Politics Review, điều này làm nổi bật vai trò ngày càng tăng của Bắc
Kinh với tư cách là một đối tác kinh tế trong khu vực, không chỉ đối với việc mua năng lượng mà
còn đối với các khoản đầu tư chung.
Đối với Ả Rập Xê Út, đây là một tín hiệu khác cho thấy Riyadh có kế hoạch theo đuổi chính
sách đối ngoại không liên kết, bất chấp mối quan hệ an ninh chặt chẽ với Hoa Kỳ.
Đối với Hoa Kỳ, điều này nêu bật những thách thức đối với chính sách của Washington trong
một khu vực ngày càng sẵn sàng theo đuổi lợi ích của mình mà không phụ thuộc vào Hoa Kỳ có
muốn hay không.
Xem thêm:
The New York Times ngày 12/6/2023: Saudi Arabia and China Flaunt Growing Ties at
Investment Forum. Một bản PDF được lưu ở đây
33
Alarabiya News ngày 12/6/2023: Saudi Arabia announces billions of dollars in
investment deals at Arab-China summit
Deutsche Welle ngày 13/6/2023: China's economic ambitions a huge draw for Saudi
Arabia
CGTN ngày 14/6/2023: Saudi Arabia announces plan to open modern China-Arab 'Silk
Road'
Bùi Mẫn Hân: Trung Quốc tốt hơn nên lắng nghe những gì Blinken nói
Trong chuyến thăm Bắc Kinh, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken sẽ thúc đẩy việc thiết lập
"hàng rào bảo vệ" trong các hoạt động quân sự nhằm ngăn chặn các cuộc đụng độ ngẫu nhiên
giữa quân đội Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trung Quốc được cho là sẽ phản đối đề xuất này.
Tuy nhiên, tác giả cho rằng việc Trung Quốc hung hăng chặn các tàu chiến và máy bay của Hoa
Kỳ có thể dẫn đến sự leo thang ngoài ý muốn và các sự cố tiềm ẩn nguy hiểm. Bất chấp sự phát
triển quân sự mạnh mẽ, Trung Quốc vẫn thiếu ưu thế leo thang chống lại Hoa Kỳ, và Hoa Kỳ có
cả khả năng quân sự vượt trội lẫn các phương tiện phi quân sự để đáp trả. Bài báo gợi ý rằng
Trung Quốc nên kiềm chế nhiều hơn và tham gia đàm phán thiện chí với Mỹ để tránh đối đầu mà
nước này tuyên bố không muốn và có khả năng không thể thắng.
Ulfah Alifia và Sheila Alifia: Hoa Kỳ đang thua cuộc chơi kinh tế đa phương
Với tầm quan trọng ngày càng tăng của thương mại kỹ thuật số trong nền kinh tế toàn cầu, Hoa
Kỳ và Trung Quốc đang có những nỗ lực nhằm tận dụng tiềm năng của nó trong việc xây dựng
ảnh hưởng kinh tế trong khu vực, thông qua hai khuôn khổ kinh tế, Hiệp định đối tác kinh tế toàn
diện khu vực (RCEP) và Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì sự thịnh vượng
(IPEF).
RCEP, được ký kết bởi các thành viên ASEAN và năm đối tác bên ngoài bao gồm cả Trung
Quốc, thúc đẩy hợp tác, xây dựng năng lực và trao quyền cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong
việc sử dụng các nền tảng thương mại điện tử. Mô hình kinh tế kỹ thuật số của Trung Quốc đã
ảnh hưởng đến các thành viên RCEP và ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc dự kiến sẽ
góp phần hồi sinh cơ chế thương mại kỹ thuật số ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
RCEP đưa ra các điều chỉnh về thuế quan, cơ chế giải quyết tranh chấp và các biện pháp phòng
vệ thương mại, mang lại sự hợp tác và cam kết tốt hơn giữa các quốc gia thành viên.
34
Mặt khác, IPEF, do Hoa Kỳ khởi xướng, nhằm xác định các mục tiêu chung trong thương mại,
chuỗi cung ứng, nền kinh tế sạch và nền kinh tế công bằng. Nó khác biệt với cách tiếp cận chủ
quyền dữ liệu của Trung Quốc bằng cách thúc đẩy luồng dữ liệu mở và tự do, đồng thời giảm các
hạn chế đối với luồng dữ liệu xuyên biên giới. Tuy nhiên, IPEF có một cách tiếp cận linh hoạt
cho phép các quốc gia thành viên từ chối tham gia vào các trụ cột mà họ không quan tâm, có khả
năng khiến một số cam kết không được thực hiện. Nó thiếu các cơ chế thực thi và các ưu đãi hữu
hình như điều chỉnh thuế quan, điều này có thể khiến nó kém hấp dẫn hơn đối với các quốc gia
thành viên.
Bài bình luận gợi ý rằng Hoa Kỳ cần nỗ lực nhiều hơn trong việc chống lại ảnh hưởng khu vực
của Trung Quốc và thảo luận về tự do hóa thương mại, cơ chế tuân thủ và các khuyến khích hữu
hình trong IPEF để trở thành một khuôn khổ kinh tế nổi bật.
VII- HOA KỲ - ẤN ĐỘ
Chuyến thăm của Modi và quan hệ Hoa Kỳ-Ấn Độ
Với chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tới Washington, chúng ta sẽ thấy
nhiều cuộc thảo luận về việc Ấn Độ sẽ tiến vào quỹ đạo của Hoa Kỳ để cân bằng với một Trung
Quốc ngày càng hung hăng.
Đúng là quan hệ chính trị và an ninh giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ đã được cải thiện và làm sâu sắc
hơn đáng kể trong 20 năm qua, và có khả năng ngày càng sâu sắc hơn, được thúc đẩy bởi các lợi
ích hội tụ, nếu không muốn nói là giống hệt nhau. Nhưng theo nhiều cách, cả hai bên có thể vẫn
chưa hài lòng hoàn toàn với mối quan hệ này.
Hoa Kỳ có thể sẽ không bao giờ tin tưởng Ấn Độ đủ để chuyển giao các loại công nghệ quốc
phòng mà New Delhi tìm kiếm trong các thỏa thuận vũ khí của mình. Và Ấn Độ sẽ không bao
giờ hoàn toàn liên kết với Hoa Kỳ theo cách mà Washington hy vọng trong các cuộc cạnh tranh
chiến lược với Nga và Trung Quốc.
Nhưng mặc dù chúng ta khó có thể thấy mối quan hệ song phương phát triển thành một liên
minh toàn diện, nhưng những lợi ích chung mà nó mang lại sẽ giúp cả hai bên quản lý mọi căng
thẳng nảy sinh từ những bất mãn của mỗi bên. Hoa Kỳ và Ấn Độ đã quyết định rõ ràng rằng một
quan hệ đối tác sâu sắc hơn là có thể và thậm chí là cần thiết, dẫn đến một giai đoạn mới trong
quan hệ song phương.
35
Ấn Độ-Hoa Kỳ tăng cường hợp tác không gian
Trong chuyến thăm của Thủ tướng Narendra Modi tới Washington DC, Ấn Độ và Hoa Kỳ sẽ
tăng cường hợp tác không gian trong các lĩnh vực đưa con người vào không gian, bảo vệ hành
tinh và hoạt động thương mại trong không gian. Các cuộc thảo luận sẽ bao gồm hợp tác sâu hơn
trong đào tạo phi hành gia và các hoạt động liên quan đến sứ mệnh Gangayaan của Ấn Độ, cũng
như khả năng lần đầu tiên hợp tác trong lĩnh vực bảo vệ hành tinh. Hai nước cũng đang tìm cách
tăng cường hợp tác trong lĩnh vực không gian thương mại và có các cuộc thảo luận về khả năng
tham gia của Ấn Độ vào Hiệp định Artemis. Chuyến thăm này đánh dấu một bước nữa trong việc
tăng cường quan hệ đối tác không gian giữa Ấn Độ và Hoa Kỳ, dựa trên các thỏa thuận và nỗ lực
hợp tác trước đó.
Ashley J. Tellis: Hoa Kỳ sai lầm khi đặt cược vào Ấn Độ

Ấn Độ đã được coi là một đối tác then chốt trong chiến lược dài hạn của Hoa Kỳ chống lại Trung
Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Chính quyền Biden đã tăng cường cách tiếp
cận này bằng cách mở rộng khả năng tiếp cận của Ấn Độ với các công nghệ tiên tiến, tăng cường
hợp tác quốc phòng và biến Đối thoại An ninh Tứ giác (Quad) trở thành một trụ cột trong chiến
lược khu vực của nước này. Tuy nhiên, tác giả bài viết lập luận rằng những kỳ vọng của
Washington về Ấn Độ đã bị đặt nhầm chỗ.
Vấn đề cơ bản là Hoa Kỳ và Ấn Độ có những tham vọng khác nhau đối với quan hệ đối tác an
ninh hai bên. Trong khi Hoa Kỳ tìm cách củng cố vị thế của Ấn Độ trong trật tự quốc tế tự do và
mong đợi sự hỗ trợ trong phòng thủ tập thể, thì Ấn Độ ưu tiên mua các công nghệ tiên tiến để
củng cố năng lực của chính mình và độc lập cân bằng với Trung Quốc. Ấn Độ đánh giá cao sự
hợp tác với Hoa Kỳ vì những lợi ích hữu hình của họ, nhưng không cảm thấy có nghĩa vụ phải
hỗ trợ Hoa Kỳ trong bất kỳ cuộc khủng hoảng nào không đe dọa trực tiếp đến an ninh của chính
họ. Những điểm yếu của Ấn Độ so với Trung Quốc và vị trí địa lý gần Trung Quốc khiến nước
này khó có thể can dự vào một cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc nếu không đe dọa trực
tiếp đến an ninh của chính mình.
Một cuộc xung đột lớn giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ở Đông Á hoặc Biển Đông sẽ khiến Ấn Độ
lo ngại, nhưng khó xảy ra khả năng nước này sẽ tích cực tham gia vào cuộc chiến.
Hơn nữa, quan điểm của Ấn Độ về hợp tác quân sự khác với quan điểm của Hoa Kỳ. Ấn Độ coi
các cuộc tập trận quân sự là biểu tượng chính trị hơn là đầu tư vào trình độ tác chiến. Ấn Độ đã
không mặn mà vào đầu tư vào sự hội nhập tác chiến có ý nghĩa, đặc biệt là với các lực lượng vũ
36
trang Hoa Kỳ, để duy trì quyền tự chủ chính trị của mình. Ngoài ra, Ấn Độ ưu tiên hợp tác công
nghiệp quốc phòng đa dạng để đạt được quyền tự chủ về công nghệ, tìm kiếm quan hệ đối tác với
Hoa Kỳ, Pháp, Israel, Nga và các nước khác.
Bài báo kết luận Hoa Kỳ không nên mong đợi Ấn Độ tham gia liên minh quân sự chống lại
Trung Quốc dù đã hào phóng hỗ trợ nước này. Chính quyền Biden nên nhận ra sự khác biệt cơ
bản giữa quan hệ đối tác Hoa Kỳ-Ấn Độ và các liên minh truyền thống và điều chỉnh kỳ vọng
của mình cho phù hợp. Hoa Kỳ nên giúp đỡ Ấn Độ trong phạm vi phù hợp với lợi ích của Hoa
Kỳ nhưng không nên cố gắng thay đổi cách tiếp cận cơ bản của Ấn Độ.
Brahma Chellaney: Modi ở Hoa Kỳ

Nhiều người hoài nghi ở phương Tây tin rằng những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm củng cố quan hệ
với Ấn Độ sẽ gây thất vọng, trước hết vì chính sách không liên kết lâu dài của Ấn Độ. Nhưng
chiến lược gia người Ấn Độ cho rằng Hoa Kỳ và Ấn Độ thống nhất bởi những lợi ích chiến lược
chung, bắt đầu bằng việc duy trì một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương dựa trên luật lệ,
không có sự ép buộc. Bài viết thảo mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ.
Dân số ngày càng tăng và nền kinh tế tăng trưởng nhanh của Ấn Độ khiến nước này trở thành
một thị trường hấp dẫn đối với Hoa Kỳ, bao gồm cả ngành công nghiệp quốc phòng. Hoa Kỳ coi
Ấn Độ là một đối tác quan trọng trong việc chống lại ảnh hưởng và sự quyết đoán của Trung
Quốc. Bài báo thừa nhận cách tiếp cận đa liên kết của Ấn Độ, duy trì quan hệ đối tác với cả Hoa
Kỳ và Nga, mặc dù mối quan hệ với Nga chủ yếu tập trung vào lĩnh vực quốc phòng và năng
lượng. Ấn Độ coi Trung Quốc và Nga là đối thủ cạnh tranh tự nhiên hơn là đồng minh và cũng
muốn ngăn chặn sự hình thành trục chiến lược Trung-Nga. Trong khi Ấn Độ tin rằng một liên
minh Trung-Nga không có lợi cho họ hoặc Hoa Kỳ, Hoa Kỳ tỏ ra ít quan tâm đến việc xem xét
lại chính sách của mình. Ấn Độ lo ngại về một số chính sách của Hoa Kỳ mà họ tin rằng sẽ làm
suy yếu lợi ích an ninh của mình, chẳng hạn như các biện pháp trừng phạt đối với Myanmar và
Iran và nhận thức được sự thiên vị đối với Pakistan. Bài báo nhấn mạnh rằng mặc dù Ấn Độ
mong muốn trở thành một quốc gia độc lập, hùng mạnh, nhưng một liên minh mềm với Hoa Kỳ
có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên.
The South Digitally signed by

The South China
China Sea Sea Chronicle
Chronicle Initiative
Date: 2023.06.21
Initiative 04:05:19 +02'00'
37

Chuyển động Trung Quốc và Đông Nam Á số 9 - SCSCI

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuyển động Trung Quốc và Đông Nam Á số 9 - SCSCI

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bản Tin Trung Quốc & Đông Nam Á

Thực hiện: Trần Phạm Bình Minh, Hương Nguyễn,

III- TRÊN THỰC ĐỊA - CHUYỂN ĐỘNG QUÂN SỰ

Andrew Chubb: Kịch bản Eo biển Đài Loan

IV- CHUYỂN ĐỘNG ĐÔNG NAM Á

Dự thảo Luật Quan hệ Đối ngoại

VI- HOA KỲ - TRUNG QUỐC

Ashley J. Tellis: Hoa Kỳ sai lầm khi đặt cược vào Ấn Độ

Brahma Chellaney: Modi ở Hoa Kỳ

The South Digitally signed by

You might also like