INTRODUCTION: Fires are at least one of the many things that I am scared

of. Imagine imong bayay nasunog, no, uno rakan lamang ato bati-on,
simbako lamang. And by that, I am _____________________ and I am
going to discuss the classification of fires.

CLASSIFICATION OF FIRES
Proceeding, there are three classifications of fires based on, first: Natural
causes and second: Accidental causes and lastly Intentional causes. So ato
ini sila isa-isahon.
Mag una kita sa Natural cause. Pagmolaong kita natural cause, like nahitabo
lang gyud syag ija ra. From the word itself, NATURAL.
Under sa natural cause we have: Spontaneous heating.
Based on Cause
1. Natural causes - such as
• Spontaneous heating - the automatic chemical reaction that results to
spontaneous combustion due to auto-ignition of organic materials, the
gradual rising of heat in a confined space until ignition temperature is
reached.
SCRIPT:
[Basahon ang meaning sa Spontaneous heating]
Pagmolaong ngani kita Spontaneous, sa local language pa, kusang-loob. As
defined, the automatic ignition of organic materials. Mo dilaab ra lamang og
ija ang mga butang tungod sa mga factors like grabe ka init, mga chemical
like methane gas combusting with other elements found in nature like oxygen
and carbon dioxide. Ang kasagaran prone aning spontaneous heating kay
ang mga wild forests ngani, mga wild bushes. Pagmolaong kita nga wild,
amo ini sila ang mga tanom nga nitubo naturally. Amo nang naa tay mga wild
fires kana primary cause ana is spontaneous heating.
Proceed kita.
• Lightning- a form of static electricity; a natural current with a great
magnitude, producing tremendous amperage and voltage. Lightning
usually strikes objects that are better electrical conductors than air. It
can cause fire directly or indirectly. Indirectly when it strikes telephone
and other transmission lines, causing an induced line surge. It can also
cause flash fire or dust explosion. When lightning strikes steel or metal
rod covered with dust, the dust will suddenly burn thus resulting to an
explosion.
[Basahon ang definition sa lightning]
Usa sa pinaka delikado nga source of fire, not only fire but also casualties
ang kilat or kidlat. Sa kataas sa voltage anang mga kidlat, maka produce
gyud na silag sunog. Ang mga lightning mo igo sila sa mga butang nga
conductors pareha anang mga steels, basically kanang mga silver like nga
mga metals because silver is a good conductor of electricity. Also, mo igo
sab nang mga kidlat sa mga butang nga tag-as, mga butang nga dool sa
langit, laong pa. Kabalita mo atong naay 6 ka tawo nga nag camping sa
bundok nga nakidlatan silang tanan, tanan sila namatay. So, always be
cautious gyud no pag naay mga thunderstorm advisories. Di gyud dapat mag
kompyansa.
[Continue sa pagbasa ani]
A lightning may be in the form of:
• Hot Bolt longer in duration; capable only of igniting combustible
materials.
"Hot Bolt" refers to a phenomenon that can occur during lightning strikes on
industrial facilities such as oil rigs, pipelines, or chemical plants. When
lightning strikes a metallic structure, the intense electrical energy can cause
a sudden and rapid heating of the metal, which can expand and contract
rapidly. Amo bitaw nang mga tag-as nga building kung makabantay kita is
naay murag antenna sa taas, kana sya dili na sya antenna para sa signal.
Lightning rods ang tawag ana, amo kana ang mo absorb or mosalo sa mga
kidlat instead nga mo diretso ang kidlat sa building gyud.
• Cold Bolt-shorter in duration, capable of splintering a property or
literally blowing apart an entire structure, produces electrical current
with tremendous amperage and very high temperature.
Cold bolt is also a type of lightning, pero kini sya is mo igo gyud sa mga
butang nga bisag unsa. Si hot bolt, specifically mo igo lang sya sa mga metal
structures or any industrial facilities. Mas kusog si cold bolt kaysa kay hot
bolt. Pero still, they fall under the lightning category, both are equally
dangerous.
Karon, mo proceed kita sa second classification of fire based on causes, and
ikaduha is Accidental causes.

2. Accidental Causes - such as

[Basaha ang Electrical accidents in the form of:]

Electrical accidents in the form of:

Pagmolaong kita accident, unsa man na intentional or unintentional?
Syempre, unintentional. Accidents are unexpected events. So, examples of
accidental causes are:

Short Circuit - unusual or accidental connections between two points at

different potentials (charge) in an electrical circuit of relatively low resistance.

Ang kaning mga short circuits, generally, naay mali sa dayan nan kuryente
which is ang mga wires. Wiring is really important gyud. Mao nang dapat
gyud plastar ang mga wiring nato sa bayay kay basin nag octopus wiring na
ba, amo raba gajud jaon ang usa sa cause sa short circuit. Tapos kana sab
mga mag pa feeling electrician nga mag connect2 ra lamang og mga daot
nga wires, di gyud dapat na pwede. Magpatabang gyud dapat ta sa mga
sakto nga electricians, kay syempre, you are putting not just yourself, but
also your family, your neighbors and the whole community (if pikit pikit ang
mga bayay) at risk.

Arcing - the production of sustained luminous electrical discharge between

separated electrodes; an electric hazard that results when electrical current
crosses the gap between 2 electrical conductors.

Arcing mao ni ang kanang pag naa ngani duha ka butang nga high-voltage,
taas og kuryente ba, nya mag conduct ang duha, maong naay ma produce
nga line sa kuryente nga makita nato. Or kanang mga putol nga wires ngani,
mag conduct man gyud nang duha, ang kanang kuryente nga nilatay is ang
gitawag nato nga arcing.

Next kita,

Sparking - production of incandescent particles when two different

potentials (charged conductors) come in contact; occurs during short circuits
or welding operations.

Kaila naman bagan mo og spark diba, I’m sure kita na kita kung unsa ang
spark sa kuryente. Dili nang spark sa crush ha, char hahahha. Ang sparking
o pagtutul-id sa kuryente mahimong magdulot sa pagkasunog sa usa ka
panimalay kon kini magresulta sa pagkabuto sa mga materyales nga gas,
gasolina, o mga kemikal nga molupad. Ang sparking mahimong mahitabo
kon adunay depekto sa kagamitan sa kuryente nga maka cause nan sunog.
Next,

Induced Current - increased electrical energy flow or power voltage;

induced current; sudden increase of electrical current resulting to the burning
of insulating materials, explosion of the fuse box, or burning of electrical
appliances.

Ang induced current nga nagdala og sunog usa ka panghitabo nga ang usa
ka kable sa kuryente adunay nagkalain-laing magnetic field nga nagdala og
koryente sa nagalapad nga kable, kung diin mahimo nga magdugang kini og
kainit ug sa hantud nga musunog na ini. Kini mahitabo sa mga situwasyon
diin adunay mga kable sa kuryente o kagamitan nga ginatukod nga malapit
sa mga magnetic field.

Overheating of electrical appliances - increase or rising of amperage while

electric current is flowing in a transmission line resulting to the damage or
destruction of insulating materials, maybe gradual or rapid internal or
external.

• Purely accidental causes

• Negligence and other forms of human error

Duha ray rason aning overheating, pure nga accidente og kapabayaan

(Negligence). Ang overheating sa mga electrical appliances usa ka
panghitabo diin sobra ang kainit sa mga kagamitan sa kuryente, pag mag
overheat na ngani, ang possible nga sunod ana is masunog gyud ang
appliance.

Mo padayon kita sa pangtulo nga classification of fire based on causes, mao

ang intentional causes. Intentional, meaning, Tinojo-an. Tag tujo.
3. Intentional causes (Incendiary) If in the burned property, there are
preparations or traces of accelerant, plants and trailers, then the cause of
fire is intentional.
Ma trace nato if ang usa ka sunog ba is tag tujo if naa ni sila nga mga
butanga:
• Accelerant - highly flammable chemicals that are used to facilitate
flame propagation.
Example sa mga accelerant kay gasoline, diesel, alcohol, lighter fluid, butane
og bisan unsa pang butang nga makapa-start og sunog.
• Plant - the preparation and or gathering of combustible materials
needed to start a fire.
Plant, ang pag-tanom or ang pagplano sa pagpasunog diin tag-andaman
gyud, pagtapok sa mga makasunog nga butang pareha anang kahoy, or
anything nga masunog pagdali.
• Trailer - the preparation of flammable substances in order to spread
the fire.
Ang trailer diri is only the preparation sa mga makasunog nga butang. From
the term itself, trailer, murag preview pa sa mahitabo. Makita nato ni sya if
naay usa ka tawo nga ga threat nga sunogon ijo bayay or unsa ba, magdaya
silag gasolina, mga ingon ana, which falls under the intentional category.

Based on Burning Fuel (the classes of fire).

[Basahon ang duha, both are already explained in its simplest way and can
be understood by common sense].
1. Class A Fire - Ordinary fires; they are the types of fire resulting from the
burning wood, paper, textiles, rubber and other carbonaceous materials. In
short, this is the type of fire caused by ordinary combustible materials.
Carbonaceous materials, mao ni sya ang mga butang nga nag contain og
carbon, example uling. Ang class A fire basically is ang ordinary nga fire from
dry combustible materials. Combustible ngani “nasusunog nga mga butang”.
2. Class B Fire - Liquid fires; they are caused by flammable and or
combustible liquids such as kerosene, gasoline, benzene, oil products,
alcohol and other hydrocarbon deviations.
Ang class B fire is basically fires caused by liquid combustibles pareha anang
gasoline, kerosene, etc.
Nakuha nijo ang difference sa Class A fire og Class B? Si class A fire from
dry combustible materials, Class B are fires from Liquid combustible
materials.

And that would be all for my report. Thank you!