pang kalamidad, ang sunog ay walang iniiwang gamit, at ang masaklap pa nga ay pati buhay ng isa o maraming tao. Wika nga “di bale nang manakawan, huwag lang masunugan” sa paniniwalang mayroon pang matitirang gamit kapag ninakawan ka, kumpara sa kung ikaw ay nasunugan bagaman ayaw nating mangyari ang manakawan, pero kung ihahambing sa sunog, ay mas pipiliin pa nating manakawan kaysa masunugan. Madaling kumakalat ang apoy; walang oras para humakot ng mga gamit o tumawag sa telepono. Sa loob lang ng dalawang minuto, maaaring maging nakamamatay ang isang sunog. Sa loob ng limang minuto, maaaring lamunin ng apoy ang isang tinitirahan. • Ang init at usok mula sa sunog ay maaaring maging mas mapanganib pa kaysa sa apoy. Ang paglanghap sa hangin na sobrang init ay makapapaso sa iyong mga baga. Ang apoy ay gumagawa ng mga nakalalasong gas na nagpapalito at nagpapaantok sa iyo. Sa halip na magising dahil sa apoy, maaaring lalo pang lumalim ang iyong pagtulog. • Asphyxiation ang tawag sa kakulangan sa hangin at ito ang nangungunang dahilan ng pagkamatay sa sunog. Upos ng sigarilyo Apoy mula sa kalan Faulty electrical connections Kandila Naiwang niluluto Pag-overheat ng mga appliances Pagsabog ng LPG Pagsabog Pagkapaso Pamumula ng mata Suffocation at Asphyxiation Pagkasira ng mga ari-arian Paghihirap ng mga biktima Pagkasawi ng ilan sa mga biktima Idinaraos tuwing Marso, isa sa mga pinakamainit na buwan sa bansa, ang Fire Prevention Month dahil karamihan ng mga insidente ng sunog ay nangyayari sa buwang ito. Tinatawag na "triangle of fire" ang modelo na binubuo ng tatlong sangkap na kinakailangang maghalo para magdulot ng sunog. Kabilang dito ang fuel, oxygen, at init. Isa sa mga halimbawang ibinigay ng BFP ay ang pagkasunog ng tangke ng liquefied petroleum gas o LPG. "Ang LPG kasi huwag tayong matakot na ito'y basta basta sasabog. Matagal na proseso at napakatinding init bago sumabog ang LPG tank," ani Fire Officer 3 Veronica Vicente. Para mapatay ang apoy sa main valve ng LPG, isara ang regulator. Kung mainit at sira ang regulator ay gamitan ito ng basang basahan. Kung nasa hose ng LPG ang apoy, gamitin ang hinlalaki para takpan ang butas at patayin ang gas source. Dapat ay may bentilasyon kaya mahalagang buksan ang pinto o bintana kapag sumingaw ang LPG. Huwag umanong magbukas ng ilaw o huwag itong patayin kapag nakasindi na. Kung ibang appliance o kagamitan ang nasusunog, huwag agad isaksak o huwag bunutin. Huwag ring gumamit ng tubig sa pagpatay ng mga electrical-related fire. Sa halip ay patayin ang circuit breaker at tanggalin sa saksakan ang kagamitan. Dahil may mga pagkakataong sa kusina nangyayari ang sunog habang nagluluto, huwag umanong buhusan ng tubig ang umaapoy na mantika. Sa halip ay gumamit ng basahan na walang butas, takpan ang kawali, at patayin ang gas source. Kapag umabot sa puntong nasusunog ang parte ng tao, dumapa sa sahig, takpan ang mukha, at gumulong-gulong hanggang sa mawala ang apoy. Maaari ring dumapa, lagyan ng kumot, at tapik- tapikin ang bahagi ng katawan na nasusunog hanggang sa mawala ito. Tinuro rin ng BFP kung paano gumawa ng improvised fire extinguisher para sa mga maliliit na sunog. Gumamit ng plastic bottle at lagyan ito ng pinaghalong 50 porsiyentong suka, 30 porsiyentong tubig, at 20 porsiyentong liquid detergent. Butasin ang takip nito at isuksok ang tissue na may lamang baking soda. Tiyaking hindi tatama ang tissue sa acid solution. Alugin lamang ito kapag gagamitin. Huwag itatapon ang upos ng sigarilyo sa basurahan. Ugaliing maglagay ng ashtray sa inyong tahanan kung may naninigarilyo. Ugaliin ding patayin ang upos ng sigarilyo bago ito itapon. Itago ang posporo o lighter sa lugar na hindi maaabot ng bata. Tanggalin ang mga delikadong bagay na maaaring pagsimulan ng sunog sa loob ng inyong tahanan katulad ng mga basura at iba pang flammable materials. Huwag ilagay ang kandila, oil o gas lamps sa malapit sa kurtina o mga bagay na madaling magliyab. Siguraduhin ding hindi ito mapaglalaruan ng bata o masasagi ng alagang hayop. Patayin ang nakasinding kandila bago matulog. •Iwasan ang pagsasaksak ng maraming appliances sa isang outlet o octopus connection. Magkaroon ng fire extinguisher. Maging alerto at mapagmasid.