Maszyna – w najogólniejszym znaczeniu cybernetycznym – wszelki układ względnie odosobniony, w

jakim zachodzi przekształcanie (transformacja) zasilenia lub informacji[1][2]. Określenie to obejmuje

zarówno układy fizyczne naturalne (w tym organizmy żywe[1]), jak i urządzenia techniczne oraz pewne
obiekty abstrakcyjne.
Można wyróżnić[1]:
• maszyny zasileniowe (energetyczne w sensie szerszym) – jeśli przekształcane jest głównie
zasilenie (energia), choć niezbędna jest w nich także informacja w procesach sterowania i
regulacji,
• maszyny informacyjne – jeśli przekształcana jest głównie informacja, choć niezbędne jest w
nich także zasilenie. Tak zdefiniowana maszyna informacyjna może mieć postać układu
fizycznego (naturalnego lub sztucznego. np. maszyna licząca), wirtualnego (maszyna
wirtualna) lub abstrakcyjnego (np. maszyna Turinga)[1].
W znaczeniu węższym (technicznym) maszyna jest to wyłącznie urządzenie techniczne (najczęściej
złożone z wielu mechanizmów), służące do przekształcania energii lub wykonujące pracę (najczęściej
mechaniczną, przez ruch swoich części)[3][4][5].
Wyróżnia się[4][5]:
• maszyny energetyczne (w węższym sensie) – przetwarzające energię mechaniczną na inne
rodzaje energii lub przetwarzające inne rodzaje energii na energię mechaniczną (maszyny
napędowe – silniki), np.:
• maszyna cieplna,
• maszyna parowa,
• turbina parowa,
• silnik spalinowy,
• maszyna hydrauliczna,
• maszyna pneumatyczna,
• maszyna elektryczna,
• maszyny robocze – pobierające energię mechaniczną z maszyn napędowych (silników) i
wykonujące pracę, w tym:
• maszyny technologiczne – przekształcające surowce lub półwyroby w gotowe półwyroby lub
wyroby,
• maszyny transportowe – przemieszczające ciała (zmieniające ich położenie).
W znaczeniu prawnym maszyna jest to zespół części lub podzespołów, wyposażony w mechanizm
napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, którego
przynajmniej jedna część jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie albo też
zespół, o którym mowa wyżej, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania jedynie po
zamontowaniu na środkach transportu (np. żuraw samochodowy) lub zainstalowaniu w budynku lub
na konstrukcji (np. winda osobowa lub towarowa). Maszyną jest także zespół sprzężonych części lub
elementów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, połączonych w całość, przeznaczony do
podnoszenia ładunków, którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni
ludzkich.
Słowo "maszyna" pochodzi od greckiego wyrazu mākhanā. Od słowa greckiego utworzono łacińskie
machina, które z kolei przeniknęło do wielu języków europejskich. Termin "maszyna" początkowo nie
pokrywał się ściśle z jego dzisiejszym znaczeniem, przykładowo Witruwiusz (ok. 27-13 p.n.e.) w
traktacie "O architekturze ksiąg dziesięć" do mechaniki i budowy maszyn zaliczał m.in. wznoszenie
tymczasowych trybun. W starożytności mechanika i budowa maszyn razem z budownictwem
wchodziła w skład architektury (łac. architectura), która była pojęciem ogólnym mieszczącym w sobie
całą antyczną i średniowieczną technikę. "Maszyna" w dzisiejszym, węższym znaczeniu, pojawiła się
dopiero w XVI i XVII wieku[6].