FINAL MODULE IN ESP 8 FINAL NA GYOD 2 Jan 13

SERAPION C. BASALO MEMORIAL COLLEGES, INC.
Dura-Tibas St., Poblacion, Kiblawan 8008

Province of Davao del Sur
Philippines
___________________________________________________________________
Edukasyon
sa
Pagpapakatao 8
Stay Safe and God Bless!
Yunit III- Aralin 15
Cindy Loren G. Garcia

Guro
MODYOL PARA SA MAG-AARAL
SUBJECT: ESP 8
PAGPAPAKATAO SA PILING NG PAMILYA AT KAPWA
INTRODUKSYON: Sa aralin na ito ay naglalayong maipaunawa sa iyo ang kahalagahan, katangian, at
layunin ng pamilya sa paghubog ng iyong pagkatao at pakikipagkapwa.
MODULES MAP
UNANG PAMAGAT MATUTUHAN MO ANG:

MARKAHA
N
Aralin 1 Pamilya: Institusyon Maipapaliwanag sa mga mag-aaral kung paano
nag Pagtutulungan at mapaunlad ang kanilang pamilya sa pamamagitan ng
Pagmamahalan pagtutulungan at pagmamahalan.
Aralin 2 Misyon ng pamilya sa Matutuhan ng mga mag – aaral kung paano niya
Edukasyon, Paggabay, papaunlarin ang mga ibinibigay ng kaniyang pamilya sa
at Pananampalataya edukasyon, paggabay, at pananampalataya.
Aralin 3 Komunikasyon: Maipapaliwanag sa mga mag-aaral kung gaano kahalaga
Nagpapatibay sa ng komunikasyon sa pagpapatibay sa ugnayang pamilya
Ugnayang Pamilya at at pakiipagkapwa.
Pakikipagkapwa
Aralin 4 Ang Gampanin at Matutuhan ng mga mag – aaral kung ano-ano ang maga
Pananagutan ng gampanin at pananagutan ng pamilya sa pag-unlad ng
Pamilya sa Pag-unlad pamayanan.
ng Pamayanan
Aralin 5 Babae at Lalaki: Maibahagi sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng
Magkatuwang sa pagtutulungan sa pagpapatatag ng ugnayan ng pamilya.
Gampain sa Pamilya
Aralin 6 Pagharap sa mga Maipapaliwanag sa mga mag aaral kung paano
Banta sa Katatagan ng mapangalagaan ang katatagan ng pamilyang Pilipino sa
Pamilyang Pilipino mga hindi mabuting impluwensyang dulot ng pagbabago
sa kasalukuyang panahon.
EXPECTED SKILLS
Pre-Test
Panuto: Basahin ng mabuti at piliin ang tamang sagot.
1. Ang unang nagbigay aral at halimabawa kung paano mo mapaunlad ang iyong pagkatao at ang
pakikipamuhay sa iyong kapwa.
a. Komunikasyon
b. Pamilya
c. Pamayanan
d. Edukasyon
2. Ito ay isang organisasyon, samahan, pundasyon, o kompanya na kinakailangan itatag dahil sa

isang layunin.
a. Pamilya
b. Pamayanan
c. Institusyon
d. Edukasyon
3. Ito ang sinasabing pamana ng mga magulang sa kanilang mga anak.

a. Edukasyon
b. Pera at mga ari-arian
c. Pamayanan
d. Bahay
4. Ito ay paraan ng pakikipagpalitan ng impormasyon sa pamamagitan ng pasalita, pasulat, at iba

pang paraan.
a. Edukasyon
b. Institusyon
c. Organisasyon
d. Komunikasyon
5. Ang lahat ay mga gampaning panlipunan MALIBAN SA:

a. Pagsulong sa makataong ugnayan
b. Pagbibigay serbisyo sa kapwa pamilya
c. Pagsisimula ng gulo sa pamayanan
d. Lahat ay tama
ARALIN I- Pamilya: Institusyon ng Pagtutulungan at Pagmamahalan
Acquisition
Explore
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pamilya bilang (Content

Standard) institusyon ng pagtutulungan at pagmamahalan.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

Standard) kilos tungo sa pagpapatatag ng pagmamahalan
pagtutulungan sa sariling pamilya.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa (Learning

Competencies) sariling pamilya na kapupulutan ng aral o may
positibong impluwensya sa sarili.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pamilya.
2. Magagawa kong ipaliwang ang kahalagahan ng pamilya sa institusyon ng pagtutulungan at
pagmamahalan.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga kilos tungo sa pagpapatatag ng pagmamahalan at pagtutulungan sa
pamilya.
ACTIVITY 1 ( Indibidwal na Gawain)
Panuto: Surriin ang iyong sarili kung ikaw ang mapagmahal at matulungin. Aalahanin kung kanino
ka natuto nito. Kumpletohin ang tsart sa baba.
Mga Pagpapahalagang Kanino Ako Natuto? Anong Halimbawa o Paano ko to Ipinakikita

Natutuhan ko sa Aking Aral ang ipinakita sa Ngayon?
Pamilya akin?
FIRM UP/MEANING MAKING
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ba ang pamilya?
2. Ano-anu ang patunay na ang pamilya ay likas na institusyon sa pagpapaunlad ng pagkatao at pakikipagkapwa
tulad ng pagtutulungan at pagmamahalan?
3. Gaano ba kahalaga ang institusyon ng pagtutulungan at pagmamahalan sa pamilya?
4. Mahalaga ba ang mga pangaral galing sa pamilya?
ACTIVITY II
Panuto: Ikumpara ang isang institusyong panlipunan at ang pamilya bilang likas na institusyon sa
pagpapakita ng pagmamahalan, pagtutulungan, at pananampalataya. Gamitin ang tsart.
INSTITUSYONG ANG PAMILYA BILANG

PANLIPUNAN LIKAS NA
Hal.: munisipyo INSTITUSYON
1. Pagkakaroon ng pinuno
2. Pagkakaroon ng kasapi
3. Gaano kahirap/kadali ang
pagpapaunlad ng
pagmamahalan at
pagtutulungan?
4. Ilararawan ang kasalukuyang
ugnayan ng mga tao sa
institusyon.
ACTIVITY III (REPLEKSIYON)
1. Ipaugnay ang pananaw ng mga mag-aaral sa konseptong “ang pamilya ay likas na institusyon”.
“ Ang pagmamahalan at pagtutulungan ay napapalago sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa

labas ng pamilya”.
1. Bakit ba mahalaga ang mapaunlad ang pagmamahalan at pagtutulungan sa pamilya?
2. Ano–ano ba ang mga kilos na inyong ipinakita sa inyong pamilya na simbolo ng pagpapakita ng
pagmamahal sa inyong pamilya?
SELF-ASSESSMENT OF LEARNING TARGETS:
Pamantayan:
3: Naintindihan ko at makakayanan kong ituro sa iba.
2: Naunawaan ko ngunit hindi ko kayang gawin mag-isa.
1: Naunawaan ko ang ilang bahagi.
0: Hindi ko maintindihan.
Lagyan ng tsek ang mga nagpapakita ng isang kahusayan ng mga kasayanin sa aralin.
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang
pamilya.
2. Magagawa kong ipaliwang ang kahalagahan
ng pamilya sa institusyon ng pagtutulungan at
pagmamahalan.
4. Magagawa kong tukuyin ang mga kilos tungo
sa pagpapatatag ng pagmamahalan at
pagtutulungan sa pamilya.
TRANSFER:
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pamilya bilang (Content

Standard) institusyon ng pagtutulungan at pagmamahalan.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

Standard) kilos tungo sa pagpapatatag ng pagmamahalan
pagtutulungan sa sariling pamilya.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag-aaral ay may kakayahang kilalanin ang kalakasan at kahinaan ng
kanilang pamilya sa pagpapakita ng mga pagpapahalagang natutuhan sa aralin.
ROLE: anak/ bilang kasapi sa pamilya

AUDIENCE: mag-aaral
SITUATION: Sa bahay
PRODUCT: Pagpapatatag ng Pamilya
Mga Kalakasan ng Aking Mga Hamong Kailangang Mga Gagawin ko upang

Pamilya Mapagtagumpayan o Mapagtagumpayan o
Malampasan ng Aking Malampasam ang mga
Pamilya Hamong kinahaharap ng aking
Pamilya
1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
4. 4. 4.
ARALIN II- Misyon ng Pamilya sa Edukasyon, Paggabay, at Pananampalataya
NILALAMAN -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa misyon (Content Standard)

pamilya sa pagbibigay ng edukasyon, paggabay, at pananampalataya.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na

(Performance Standard) kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-
aaral at pagsasabuhay ng pananampalataya sa pamilya.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Nakikilala ang mga gawi o karanasan sa (Learning

Competencies) sariling pamilya na nagpapakita ng pagbibigay ng
edukasyon, paggabay sa pagpapasya, at paghubog
ng pananampalataya.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong maihayag ang misyon ng pamilya sa edukasyon, paggabay, at pananampalataya.
2. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang mga misyon ng pamilya.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang misyon ng pamilya sa edukasyon, paggabay, at
pananampalataya.
ACTIVITY 2.1
Panuto: Ilarawan ang iyong sariling pamilya kaugnay ng mga katangiang nasa tsart. Gamiting gabay
ang unang bilang.
Halimbawa
Mga Gampanin ng Aking Pamilya Mga Patunay na Ginawa ang Gampanin ng Pamilya
(Itinuturo ito ng Pamilya)
1. Pagbibigay ng Edukasyon Hal.:
a. Nagsisikap sila sa kanilang trabaho upang may
pantustos sa aking pag aaral.
2. Paggabay sa Pagpapasiya
3. Paghuhubog Pananampalataya
Mga Gampanin ng Aking Pamilya Mga Patunay na Ginawa ko ang Gampanin ng Pamilya
(Itinuturo ito ng Pamilya ko sa akin)
1. Pagbibigay ng Edukasyon
1. Pare-pareho ba ang mga paaran ng inyong mga pamilya sa paghubog o paggabay? Bakit o bakit
hindi?
2. Dapat bang sundin ng pamilya ang mga misyon na ito? Bakit?
Basahin at Pag-aralan ang tatlong Misyon ng Pamilya:

1. Pagbibigay ng Edukasyon
Pagbibigay ng Edukasyon
Dahil ang magulang ang ginamit na instrumento ng Diyos upang bigyan ng buhay ang kanilang mga
anak, may karapatan at tungkulin ang una upang bigyan ng edukasyon ang huli. Ang karapatan para sa
edukasyon ng mga bata ay orihinal at pangunahing karapatan. Hindi magagampanan ng mga magulang ang
kanilang tungkulin sa edukasyon ng kanilang mga anak kung hindi sila bibigyan ng karapatan para rito.
Katuwang nila ang mga institusyon sa lipunan sa pagkamit nito. Kasama ng pagkakaroon ng karapatan ng
mga bata sa edukasyon ay ang karapatan ng mga magulang na sila ay turuan. Ito ang dahilan kung bakit ang
mga magulang ang itinuturing na una at pangunahing guro ng mga anak sa tahanan.
Sa kasalukuyang kalagayan ng lipunan, mahalagang handa ang mga anak na harapin ang anumang
hamon na inihahain nito. Magagawa lamang nila ang mga ito kung naihanda sila ng kanilang mga magulang
gamit ang mga pagpapahalagang naituro sa kanila sa tahanan bilang sandata at kalasag. Ang pornograpiya,
droga, maruming pulitika, peer pressure, at iba pa, ay ilan lamang sa mga halimbawa ng mga sitwasyong
kahaharapin ng isang anak sa lipunan.
Pangunahing dapat na ituro ng magulang sa kanilang mga anak ang wastong paggamit ng kalayaan sa mga
materyal na bagay. Kailangang maturuan ang mga bata na mamuhay nang simple. Sa ganitong pagmumulat,
maisasapuso ng mga anak na mas mahalaga ang tao sa kung ano siya at hindi sa kung ano ang mayroon siya.
Maaaring isipin na simpleng turo ito ngunit ang turong ito ay magbubunga ng iba pang mga pagpapahalaga
tulad ng:
a. pagtanggap – dahil sa paghubog sa kakayahang tanggapin ang tao bilang siya at hindi siya
susukatin batay sa kung ano ang maaari niyang maibigay,
b. pagmamahal – dahil sa paghubog sa kakayahang tanggapin ang isang tao na hindi tumitingin
sa kaniyang kakayahan at katangian ay tanda ng malalim na pagmamahal at;
c. katarungan – dahil nagbubunsod ito upang kilalanin at igalang ang dignidad ng tao.
Sa isang lipunan na unti-unting nayayanig at nawawasak ng pagiging makasarili ng iilan,

mahalagang hubugin ang mga anak sa tunay na diwa ng katarungan. Ito ang magbubunsod upang matutuhan
nilang igalang ang dignidad ng kanilang kapwa at ang diwa ng pagmamahal na hindi naghihintay ng kapalit
at nagpapadaloy sa paglilingkod at pagtulong lalo na sa mga nangangailangan.
Ngunit mahalagang maunawaan na wala pa ring makahihigit sa pagtuturo sa pamamagitan ng pagpapakita
ng magandang halimbawa. Ang halimbawa ang pundasyon ng impluwensya. Ang mga bagay na nakikita ng
mga bata na ginagawa ng kanilang mga magulang, ang mga salita na kanilang naririnig sa mga ito, at ang
paraan ng kanilang pag-iisip ang tunay na makaiimpluwensya sa kanilang mga iisipin, sasabihin, at
isasagawa.
Sabi nga,
Kung ang isang bata ay namumuhay sa pamumuna o sa pamimintas, natututo siyang maging mapanghusga.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa katiwasayan, natututo siyang maniwala sa kaniyang sarili.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa poot, natututo siyang lumaban.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa pagtanggap, natututo siyang magmahal.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa takot, palagi siyang mababalot ng pag- aalala.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa pagkilala, natututo siyang bumuo ng layunin sa buhay.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa awa, palaging may awa sa kaniyang sarili.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa papuri, natututuhan niyang magustuhan ang kaniyang sarili.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa selos, natututo siyang palaging makaramdam ng pagkakasala.
Kung ang isang bata ay namumuhay sa pakikipagkaibigan, natututuhan niya na masarap mabuhay sa
napakagandang mundo.
Ang mga magulang ang kauna-unahang modelo ng kanilang mga anak. Hindi ito maiiwasan dahil
lahat ng kanilang sinasabi at ginagawa ay nakaiimpluwensiya sa kanilang mga anak, positibo man ito o
negatibo. Magsisilbing pamantayan ng kilos at asal ng mga anak ang kanilang nakikita mula sa kanila.
Paggabay sa Paggawa ng Mabuting Pagpapasiya
Isa sa mga pangunahing makatutulong upang ang isang tao ay maging matagumpay, masaya, at magkaroon
ng kakayahan na makapag-ambag para sa kaunlaran ng lipunan ay ang turuan siya na makagawa ng
mabuting pagpapasiya at pagkatapos ay bigyan siya ng laya na magpasiya para sa kaniyang sarili. Ang mga
pagpapasiyang isasagawa ng mga bata hanggang sa kanilang pagtanda ang siyang magdidikta kung anong
uri ng tao sila magiging sa hinaharap at kung anong landas ang kanilang pipiliing tahakin. Mahalaga sa
murang edad pa lamang ay binibigyan na ng laya ang bata na magpasiya para sa kaniyang sarili, mga
simpleng pagpapasiya tulad ng damit na isusuot, ano ang kaniyang gustong kainin at inumin, ang musikang
kaniyang pakikinggan, at iba pa. Ang mga pagpapasiyang ito ay makatutulong upang mataya ang kaniyang
kakayahan sa pagpapasiya upang
maibahagi sa kaniya ang tulong o paggabay na kaniyang kailangan.
Sa paglipas ng panahon, mahaharap na ang isang kabataan sa mas mabibigat na suliranin. May mga
pagkakataong nakagagawa ng hindi maingat at makasariling pagpapasiya - hindi isinasaalang-alang ang mas
malawak na pagtingin sa magiging epekto nito.
Mahalagang magabayan ang isang kabataan sa paggawa ng tamang pagpapasiya upang hindi siya
masanay na gumawa ng mga maling pasiya at hindi matuto sa mga ito.
Ang mga pagpapasiyang isasagawa ng bata hanggang sa kaniyang pagtanda ang siyang magdidikta
kung anong uri ng tao siya magiging sa hinaharap at sa kung anong landas ang kaniyang pipiliing
tatahakin.
Ito ay dahil hindi pa sapat ang kaniyang mga karanasan at kakayahang bumuo ng sariling pananaw.
May mga kabataang nagiging kasapi ng gang, may mga dalagang maagang nagbubuntis, may mga lalaking
nalululong sa droga, may mga kabataang nakagagawa na ng krimen, ang lahat ng ito ay bunga ng kawalang
kakayahan ng ilang mga kabataan na gumawa ng mabuting pagpapasiya. Kaya mahalagang ang isang
kabataan ay magabayan sa paggawa ng tamang pagpapasiya upang hindi siya masanay na gumawa ng mga
maling pasiya at hindi matuto sa mga ito. Hindi rin tama na lagi na lamang nariyan ang magulang upang
tulungan siyang maisaayos ang kaniyang mga pagkakamali. Hindi siya matututo sa paraang ito.
Ang pagsisisi ay bunga ng maling pagpili. Ang pagkakaroon ng kakayahan sa mabuting pagpa-
pasiya ay bunga ng karunungan at pagpapahalagang naitanim ng mga magulang sa kanilang mga anak mula
noong sila ay bata pa lamang. Ito ay bunga ng pagtitiwala at pagbibigay sa mga bata ng kalayaan na gumawa
ng pagpapasiya na ginagabayan ng maingat na paghusga.
Piliin mo ang magmahal … kaysa ang masuklam.
Piliin mo ang tumawa … kaysa ang lumuha.
Piliin mo ang lumikha … kaysa ang sumira.
Piliin mo ang magtiyaga … kaysa ang manghinawa.
Piliin mo ang pumuri … kaysa ang manira.
Piliin mo ang magpagaling … kaysa ang manakit.
Piliin mo ang magbigay … kaysa ang magnakaw.
Piliin mo ang umunlad … kaysa ang mabulok.
Piliin mo ang manalangin … kaysa ang manisi.
Piliin mo ang mabuhay … kaysa ang mamatay at
Paghubog ng Pananampalataya
Piliin mo ang tamang pagpapasiya … upang ikaw ay lumaya at tunay na lumigaya.
Kailan ka huling nagsimba o sumamba kasama ang iyong pamilya? Kailan ang huling pagkakataon
na sama-sama kayong kumain at nagbigay ng pasasalamat dahil sa mga biyayang inyong tinanggap bilang
pamilya? Siguro, madalas walang pagkakataon, busy lahat. Maging ikaw busy rin. Pero napansin mo ba na
kapag hindi sama-sama, parang may kulang?
Sabi ni Stephen Covey sa kaniyang aklat na 7 Habits of Highly Effective Families, may mga pag-
aaral na nagpapatunay na ang pakikibahagi ng isang tao sa mga gawaing pangrelihiyon ay mahalaga upang
magkaroon ng pangkaisipan atpandamdaming kalusugan at katatagan lalo na kung ito ay ginagawa ng tao
nang may pagkukusa o bukas puso. Ito rin ay nakapagpapatibay ng pagsasamahan ng pamilya. Aniya, kung
ang isang pamilya ay maglalaan ng 10-15 minuto sa tuwing umaga sa pagbabasa ng mga babasahin na mag-
uugnay sa inyo at sa Diyos (tulad ng Bibliya para sa mga Kristiyano o Qu’ran para sa mga Muslim),
makatitiyak na ang mga pagpapasiyang isasagawa ay mabuti, mas magiging makabuluhan sa pag-iisip, mas
magiging mahusay ang pakikitungo sa kapwa, mas magiging maayos ang mga binubuong pananaw,
magkakaroon ng sapat na kakayahan na mag-isip muna bago gumawa ng kilos o tumugon sa isang
sitwasyon, mas magiging malapit ang ugnayan sa mga bagay o tao na tunay na mahalaga sa iyo, at higit sa
lahat mas magiging matibay ang ugnayan ng buong pamilya.
Ngunit paano natin masasanay ang ating sarili kasama ang ating pamilya sa pagsasagawa ng mga
ganitong gawain? Narito ang ilan sa mga pamamaraan na maaaring makatulong sa iyo at sa iyong pamilya.
1. Tanggapin na ang Diyos ang dapat maging sentro ng buhay-pampamilya. Sa paglipas ng panahon, ang
mga kasapi ng pamilya, lalo na ang mga magulang, ay labis ang pagiging abala sa pagtatrabaho para sa
pagtataguyod ng pangangailangan ng pamilya. Ang hirap ng buhay ang nagdidikta sa mga magulang na
magsikap para gawing sapat ang kinikita para sa pangangailangan ng pamilya. Ngunit may mga
pagkakataon na wari ay ito na ang nailalagay sa gitna ng buhay-pampamilya, ang pangangailangang kumita
ng pera para sa katiwasayan ng pamilya. Mahalagang tanggapin at yakapin ng lahat ng kasapi ng pamilya na
ang Diyos at ang tunay na pananampalataya sa Kaniya ang makapagbibigay ng katiwasayan sa pamilya at sa
ugnayan ng mga kasapi nito. Mas magiging madali para sa isang pamilya ang harapin ang anumang
pagsubok kung nananatiling matingkad ang presensya ng Diyos sa gitna nito.
2. Ituon ang pansin sa pag-unawa. Ang pakikinig sa panalangin o sa nilalaman ng mga aklat tungkol sa
pananampalataya (hal. Qu’ran sa mga Muslim at Bibliya sa mga Kristiyano) ay hindi sapat kahit pa ang
pagmemorya sa nilalaman nito. Ang mahalaga ay tunay na ipaunawa sa anak ang halaga ng pagkakaroon ng
kaalaman at pag-unawa sa nilalaman nito para sa kaniyang buhay at kung paano ito mailalapat sa kaniyang
araw-araw na pamumuhay. Marahil kaya walang interes ang mas maraming kabataan sa pagbabasa ng mga
ganitong aklat ay dahil hindi nila lubos na nauunawaan kung saan nila ito magagamit. Ito ang madalas na
maririnig sa mga mag-aaral kung bakit ayaw nila ng Mathematics, dahil sa abot ng kanilang pag-unawa ay
hindi naman nila alam kung paano ito magagamit sa buhay, tulad ng mag-aaral na gustong kumuha ng
kursong Mass Communications o Social Work sa kolehiyo. Marahil tulad ng pagkukulang ng isang mahusay
na guro sa Mathematics, ay gayon din ang pagkukulang ng ilang magulang na hindi nabibigyang-tuon ang
pagpapaunawa ng praktikal na paglalapat ng pagbabasa ng nilalaman ng mga aklat tungkol sa
pananampalataya sa kanilang pang-araw-araw na buhay.
3. Hayaang maranasan ang tunay at malalim nitong mensahe. Hindi natin malilimutan ang mga karanasan na
nagkaroon ng malalim na epekto sa ating pagkatao. Mas magiging malalim ang mensaheng maibibigay ng
aral ng pananampalataya kung ito ay mararanasan sa pang-araw-araw na buhay. Halimbawa, kung ang nais
ipaunawa sa mga kasapi ng pamilya ay tungkol sa pasasalamat na turo ng Diyos, mahalagang isama ang
buong pamilya sa pagbibigay na hindi naghihintay ng anumang kapalit tulad ng pagbibigay sa mga
nangangailangan. Maaari din namang ituro sa mga kasapi ng pamilya ang kabutihan sa pamamagitan ng
pagsasanay sa bawat isa na magsulat ng mensahe ng kabutihan sa bawat araw at ilagay ito sa lugar na
madalas puntahan ng mga kasapi ng pamilya (hal. refrigerator, sa hapag kainan, o sa facebook page).
4. Gamitin ang mga pagkakataon na handa ang bawat kasapi ng pamilya na makinig at matuto. Ang
paghubog sa tao sa pananampalataya ay hindi dapat ipinipilit. Kapag ginawa ito, lalong lalayo ang loob ng
kasapi ng pamilya. Mahalagang laging gamitin ang mga pagkakataon na dumarating upang mailapat ang
mga mensahe mula sa mga aklat tungkol sa pananampalataya. Halimbawa, sa isang maliit na bata ay
maituturo ang pagdarasal at presensya ng Diyos sa panahon na sila ay natatakot (hal. kapag kumukulog o
kumikidlat). Ang pagtuturo ng pasasalamat ay maituturo sa pagkakataon na nakatanggap ng biyayang hindi
inaasahan lalo na sa panahon ng kagipitan.
5. Tulungan ang bawat kasapi upang maitanim sa kanilang isipan ang mga itinuturo tungkol sa
pananampalataya. Mabilis makalimot ang tao. Kaya sa pagtuturo tungkol sa mahahalagang aral tungkol sa
pananampalataya, mahalagang maisagawa ito nang paulit-ulit upang ito ay tumanim nang malalim sa
kanilang puso at isipan. Ayon sa isang artikulo sa internet, kung ang impormasyon ay ibibigay sa isang tao
ng isang beses lamang, mababa sa 10% bahagdan lamang nito ang matatandaan paglipas ng 30 araw. Ngunit
kung maibibigay ang impormasyon sa 6 na pagkakataon, 90% ng impormasyon ay mananatili sa isipan sa
loob ng 30 araw. Kung ang nais ay maipaunawa ang Diyos at ang pananampalataya sa mga kasapi ng
pamilya, ulitin nang mas madalas ang mabuting mensahe ng Diyos sa kanila. Halimbawa, ang pagtuturo ng
pag-asa ay maaaring gawin sa panahon ng pagbisita sa isang kakilalang maysakit ngunit patuloy na
lumalaban o sa isang lugar na sinalanta ng bagyo ngunit patuloy na bumabangon ang mga tao. Hindi rin
matatawaran ang aral tungkol sa pag-asa sa tuwing makakakita ng isang taong may kapansanan ngunit
patuloy na namumuhay nang normal.
6. Iwasan ang pag-aalok ng “suhol.” “Sige, kapag sumama ka sa akin magsimba kakain tayo sa labas.”
Pamilyar ba sa iyo ang motibasyon na ito? Ito rin ba ang mekanismo na nagpapatakbo sa iyo para sa
pagsama sa pamilya sa pagsimba? Hindi naman siguro ito masama ngunit mahalagang maiwasan na hindi
dapat malito ang tao sa tunay na layunin ng pagsasagawa ng mga gawain para sa pananampalataya. Mas
mahalaga pa rin na matulungan ang mga kasapi ng pamilya na gawin ito nang kusang-loob at buong-puso.
Sa ganitong pagkakataon lamang ito magkakaroon ng lalim para sa kanila.
6. Ipadanas ang pananampalataya nang may kagalakan. Mas masaya, mas hindi malilimutan. Ito ang
mahalagang tandaan kung magtuturo tungkol sa pananampalataya. Tiyakin na lilikha ng mga pagkakataon
na magiging masaya ang kasapi ng pamilya na matuto. Halimbawa, ang pagsasagawa ng egg hunt (may
nilalaman na mensahe ng Diyos) kahit sa isang pangkaraniwang araw na kumpleto ang pamilya. Maaari din
namang magkuwento ng mga nakatutuwang anekdota at ito ay iugnay sa turo ng Diyos.
Activity 2.2
Panuto: Gumawa ng isang kontrata sa iyng pamilya tulad ng nasa ibaba. Ilapat mo ang iyng natutuhan sa
araling ito sa iyong pagganap sa mga gampanin bilang miembro ng iyong pamilya.
Pangako sa Aking Pamilya
Ako si ____________________________ __________(pang-ilan) anak sa pamilyang____________________
(apilyedo ng pamilya) ay natatalaga ng aking sarili at nangangakong makikibahagi sa pagpapaunlad sa
pagpapahalagang sa mga itinuturo ng pamilya tulad ng pagbuklod, pagsunod, sa gabay at sa awtoridad at
pagkakaroon maka-Diyos na pamumuhay.
Ang mga tiyak kong gagawin para sa aking pamilya ay:
1. _______________________________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________________________
Ang mga tiyak kong gagawin para sa pakikipagkapwa ko ay

ACTIVITY 2.3
Panuto: Isulat ang payo o gabay ng iyong magulang para sa iyo. Basahin at pasalamatan mo
ang iyong mga magulang sa mga payo na binigay nila para sa iyng kapakanan.
Patnubay ng Magulang o Guardian
Mga gabay o payo para sa aking anak tungkol sa pagpapanatili ng lipunang may malasakit sa kaunlaran at
katiwasayan ng mga mamamayan:
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
Pangalan at Lagda ng Magulang_________________________________Petsa_______________________
Pamantayan:
Lagyan ng tsek ang mga nagpapakita ng isang kahusayan ng mga kakayanin sa aralin.
3 2 1 0
1. Magagawa kong maihayag ang misyon ng
pamilya sa edukasyon, paggabay, at
pananampalataya.
2. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang mga

misyon ng pamilya.

misyon ng pamilya sa edukasyon, paggabay,
at pananampalataya.
Kabuuan ng Bawat Bilang
Pangkalahatang Iskor
ARALIN II- Misyon ng Pamilya sa Edukasyon, Paggabay, at Pananampalataya
IKALAWANG BAHAGI (October 5 – 8, 2020)
NILALAMAN - Naipamalas ng mag–aaral ang pag-unawa sa misyon (Content Standard)

pamilya sa pagbibigay ng edukasyon, paggabay, at pananampalataya.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

Standard) kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga gawi sa pag-aaral at pagsasabuhay ng
pananampalataya sa pamilya.
GOAL: Ang mag-aaral ay may kakayahang maisulat ang napakahalagang natutuhan mo sa pamilya at mula
sa ibang membro ng pamilya
Activity 2.4
Isulat ang mga pagpapahalagang natutunan mo sa pamilya at mula sa ibang membro ng pamilya
ROLE: Anak / bilang kasapi sa pamilya

SITUATION: Sa bahay
PRODUCT: Pagpapahalaga sa misyon ng pamilya
Mga pagpapahalagang Mga Natutuhan ko mula sa aking Pamilya (lagyan Kanino mo ito
natutunan ng deskripsyon) natutuhan
(Ama, Ina or kapatid)
1. Pagbubuklod 1.
2.
3.
2. Pagpapabuti sa gawi ng 1.
pag-aaral at pagsunod sa 2.
awtoridad 3.
3. Pananampalataya 1.
2.
3.
Pagsasabuhay
Magkakaroon lamang ng kabuluhan ang lahat ng mga pagkatuto sa bawat aralin sa EsP kung unti-unting
mailalapat sa buhay ang mga ito hanggang maging bahagi na ng pang-araw-araw na pagkilos ang mga ito.
Activity 2.5
Panuto: Gawin ang sumusunod.

1. Sumulat ng mga tiyak na hakbang kung paano mo:
a. Mapauunlad ang pansariling-gawi sa pag-aaral
b. Matitiyak na makagagawa ng mga mabuting pagpapasiya
c. Mahuhubog o mapauunlad ang pananampalataya
2. Pagkatapos, ilagay ito sa isang tsart upang mabantayan ang pagsasakatuparan ng mga hakbang na ito sa
loob ng isang lingo (October 2-8, 2020)
Halimbawa: Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8
Mga hakbang kung paano mo mapauunlad

ang pansariling-gawi sa pag-aaral
Maggawa ako ng skedyol par=check ng ¥

papers
Answer Module in ESP ¥
Answer Modue in Science ¥
Answer Module in English ¥
Answer Module in Filipino ¥
Answer Module in ¥
Answer Module in TLE ¥
Answer Module in Math ¥
Answer Module in MAPEH ¥
Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8

x
x x x x x x X
Halimbawa: Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8

Mga hakbang kung paano mo Matitiyak na makagagawa ng mga mabuting Week 1 Week 2
pagpapasiya
Mga hakbang kung paano mo Mahuhubog o mapauunlad ang pananampalataya Week 1 Week 2
MODYOL SA ESP 8 (Hawk) (OCTOBER 9 TO OCTOBER 21, 2020)
ARALIN III- Komunikasyon: Nagpapatibay sa Ugnayang Pamilya at Acquisition Pakikipagkapwa
NILALAMAN -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa na ang (Content Standard)

komunikasyon ay nagpapatibay sa ugnayang pamilya at pakikipagkapwa.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance Standard)

kilos tungo pagkakaroon at pagpapaunlad ng komunikasyon sa pamilya.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa (Learning Competencies)
sariling pamilya o pamilyang nakasama, naoobserbahan o napanood na nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng
bukas na komunikasyon.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan kung ano ang komunikasyon.
2. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang uri ng komunikasyon.
3. Magagawa kong ipaliwanag kung gaano kahalaga ang komunikasyon sa pagpapatibay sa ugnayang pamilya
at pakikipagkapwa.
ACTIVITY I ( IPALIWANAG MO)

Panuto: Ipaliwanag ang graphic organizer sa ibaba kaugnay ng iyong pag-unawa tungkol sa kahalagahan ng
bukas at mabisang komunikasyon sa pamilya at sa pakikipagkapwa
Mabisang Komunikasyon Mabuting ugnayan

Pakikipag-ugnayan sa
Pamilya
Kapwa
Di-mabisang Komunikasyon Di-mabuting Ugnayan

1. Bakit mahalaga ang bukas at mabisang komunikasyon sa pamilya at pakikipagkapwa?
2. Paano ba mapaunlad ang komunikasyon sa pamilya?
A. ANO ANG KOMUNIKASYON?
Ang unang salita natin ay sa pamilya natin natutuhan. Dito unang nahuhubog ang ating kasanayan sa komunikasyon.
Dito tayo unang natututong makipagkapwa at bumuo ng pamayanan. Ayon sa Banal na Papa Juan Paulo II, isa sa mga
pangunahing tungkulin ng pamilya ang bumuo ng pamayanan. Hindi posible ang makipagkapwa o bumuo ng
pamayanan nang walang komunikasyon, pasalita man o di-pasalita.
Bagama’t tao lamang ang nakapagwiwika, hindi tao lamang ang may kakayahan sa komunikasyon. Mayroong paraan
ng komunikasyon ang mga balyena na pinakamalaking nilalang na nabubuhay; gayundin naman may komunikasyon
sa mga insekto tulad ng langgam at bubuyog. Minsan nga may komunikasyon din sa pagitan ng mga tao at hayop.
Kaya nga ang unggoy ay nakababasa at nakapagsesenyas sa ating wika! Higit ang tao sa hayop at iba pang nilikha;
samakatuwid, ang komunikasyon sa pagitan ng mga tao ay may mas malalim na kahulugan at dahilan kaysa sa
pagpapahayag ng iniisip o niloloob. Ito ang kinakailangan nating maunawaan tungkol sa komunikasyon sa pamilya,
nang sa gayo’y maging mapanagutan tayo sa paggamit ng kakayahang ito. Ang komunikasyon ay maaaring
makapagbigkis at maaari ding magdulot ng pagkakawatak-watak. Mahalagang matutuhan at sanayin sa loob ng
pamilya ang uri ng komunikasyong makapagpapaunlad sa ating pagkatao sapagkat ito ang magpapatatag dito.
Paano na lamang kung sa pamilya pa lamang ay hindi maayos ang daloy ng komunikasyon? Paano ito makaaapekto sa
ugnayan ng mga kasapi ng pamilya? Sa pakikipagkapwa? Sa pagbubuo ng komunidad?
Inaasahang sa pamamagitan ng pag-aaral mo ng modyul na ito masasagot mo ang mga tanong na ito at sa huli’y
maipaliliwanag ang sagot sa mahalagang tanong na: Bakit mahalaga ang komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya?
Sa modyul na ito, inaasahang malilinang sa iyo ang sumusunod na kaalaman, kakayahan, at pag-unawa:
a. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya o pamilyang nakasama, namasid, o napanood na
nagpapatunay ng pagkakaroon o kawalan ng bukas na komunikasyon b. Nabibigyang-puna ang uri ng komunikasyon
na umiiral sa isang pamilyang nakasama, namasid, o napanood c. Naipaliliwanag ang Batayang Konsepto ng aralin d.
Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagkakaroon at pagpapaunlad ng komunikasyon sa pamilya
Narito ang mga kraytirya ng pagtataya ng awtput mo sa titik d:

1. Malinaw at makatotohanan ang pagkakagawa ng plano (action plan)
2. Naisagawa ang gawain ayon sa plano
3. May mga patunay ng pagsasagawa
4. May kalakip na pagninilay tungkol sa iyong karanasan at epekto ng gawain sa iyong pagkatao at pakikipagkapwa
Paunang Pagtataya
A. Panuto: Para sa Bilang 1 hanggang 9, tukuyin kung ang uri ng diyalogo sa sitwasyon ay I-Thou o I-It. Gawin ito sa
PAPEL.
______________1. Kailangan ni Daniel na maibenta ang kaniyang lumang kotse dahil nais niyang makabili ng bago.
Nagtungo siya sa kaniyang kumpare upang kumbinsihin itong bilhin ang kaniyang lumang kotse. Nakumbinsi naman
niya ito dahil sila’y nagkasundo sa halaga nito.
Mga Pamimilian:
a. Mensahe b. Pangangailangan c. Pagbibigay ng kahulugan sa mensahe d. Tugon sa mensahe o feedback e. Pagsasalin
sa wika o simbulo (pasalita o di-pasalita) f. Pagkaunawa (o di-pagkaunawa) sa mensahe g. Damdamin
______________2. May suliranin si Jane sa kaniyang pamilya. Kailangan niya ng mapaghihingahan ng kaniyang
sama ng loob. Pumunta siya sa kanilang gurong tagapayo. Mahusay na tagapakinig ang kanilang gurong tagapayo.
Alam ni Jane na bibigyan siya nito ng panahon at hindi siya nito huhusgahan.
______________3. Maganda ang samahan nina John at kaniyang ama. Pinakikinggan nito ang kaniyang mga opinyon
sa tuwing sila’y nagkakausap. Bagama’t hindi siya nito laging pinagbibigyan sa kaniyang mga gustong gawin, alam ni
John na ito’y para sa kaniyang ikabubuti.
_______________4. Malapit na ang semestral break. Niyaya si Josie ng kaniyang kaibigan na magbakasyon sa isang
kilalang resort. Nag-isip si Josie ng paraan upang makumbinsi ang kaniyang mga magulang na siya’y payagan. Sa
kanilang pag-uusap ay hindi rin niya ito napapayag. Masamang-masama ang loob ni Josie sa mga ito.
_______________5. Madalas nagkakagalit ang magkapatid na Wally at Jose. Hindi nila pinakikinggan ang sinasabi
ng bawat isa. Kapwa ayaw magpatalo sa argumento ang dalawa.
_______________6. Gandang ganda si Juan kay Mila. Matagal niya na itong crush. Hindi siya magkalakas ng loob na
lapitan ito at kausapin. Nang minsang magkita sila at nagkausap, masayang masaya si Juan. Wari ba’y si Mila at siya
lang ang nasa silid, hindi nila kapwa napapansin at naririnig ang ibang tao.
C. Panuto: Para sa Bilang 13 hanggang 15, tukuyin kung ang sumusunod ay diyalogo o monologo. Gawin ito sa
kuwaderno.
_______________7. Nagkaroon ng pagpupulong ang samahang Kabataan – Pambansang Samahan sa Edukasyon sa
Pagpapahalaga (K-PSEP) sa paaralan ni Joan. Si Wency, ang pangulo nito, ay mahusay magsalita. Palagi itong
kampeon sa pagtatalumpati sa kanilang paaralan. Nais ni Joan na imungkahi sa samahan ang isang proyekto para sa
nalalapit na “Boys and Girls Week,” ngunit hindi siya nagkaroon ng pagkakataon. Si Wency ang nasunod sa lahat ng
proyekto.
57
_______________8. Pinagagalitan ni Aling Juana si Milet dahil sa ginawa nitong pag-alis nang walang paalam.
Walang magawa si Milet kundi ang umiyak. Lubos siyang nagsisisi sa pagsuway sa kaniyang ina.
_______________9. Malapit na ang ika-13 kaarawan ni Jules. Kinausap siya ng kaniyang mga magulang tungkol sa
kung ano ang nais niya sa kaniyang kaarawan. Sinabi ni Jules na nais niya ang isang party upang
maimbita ang kaniyang mga kaibigan. Iminungkahi naman ng kaniyang mga magulang na sila’y kumain na lamang sa
labas at ang gagastusin sana sa party ay ibili na lamang ng mga damit para sa mga bata sa ampunan. Sa huli’y
pumayag si Jules sa mungkahi ng magulang. Nais nitong maging mas makabuluhan ang kaniyang kaarawan.
B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Gawain 1
A. Pagsusuri ng mga sitwasyon
Panuto: Basahin at suriin ang sumusunod na sitwasyon. Isulat sa kuwaderno ang iyong sagot sa mga tanong sa bawat
sitwasyon.
1. Nasa ibang bansa ang ama ni Melissa. Tuwing katapusan ng buwan, tumatawag siya sa telepono at nagpapadala ng
pera. Nang lumaon, tuwing katapusan, nagpapadala pa rin ng pera ang kaniyang ama, subalit hindi na ito tumatawag.
Sa iyong palagay, ano ang dapat gawin nina Melissa? Ipaliwanag ang sagot.
2. Tuwing magigising si Julio ay handa na ang kaniyang pagkain. Maliligo at kakain na lamang siya bago pumasok
ng paaralan. Parehong nagtatrabaho ang kaniyang mga magulang at nasa dormitoryo ng kolehiyo ang kaniyang ate.
Nais sana ni Julio na hingin ang payo ng kaniyang mga magulang tungkol sa pagsali sa isang paligsahan sa paaralan,
subalit lagi silang abala. Malungkot na kumakain na mag-isa si Julio. Ano ang dapat niyang gawin? Ipaliwanag ang
sagot.
3. Tuwing hapon, nakasanayan ng anim na taon at bunsong kapatid ni Mila na hintayin ang kanilang mga magulang sa
tabi ng bintana. Nais ni Milang ipaliwanag sa bunsong kapatid na dalawang taon pa bago umuwi ang kanilang mga
magulang dahil nasa ibang bansa na ang mga ito. Kung ikaw si Mila, paano mo ito ipaliliwanag sa iyong bunsong
kapatid?
Gawain 2: PAGSUSURI SA MGA SULIRANIN SA KOMUNIKASYON
Panuto: Maraming suliranin ang nagiging hadlang sa komunikasyon maging sa ating pamilya. Tukuyin ang mga ito at
ang katumbas na maaaring solusyon sa mga ito.
Mga hadlang sa epektibong komunikasyon

1._____________________________________
2. _____________________________________
3. _____________________________________
4. _____________________________________
5. ______________________________________
Mga solusyon upang malampasan ang mga suliranin sa komunikasyon

1._____________________________________
2. _____________________________________
3. _____________________________________
4. _____________________________________
C. PAGLINANG NG KAALAMAN, KAKAYAHAN, AT PAG-UNAWA

Gawain 1: Panayam
Panuto: Kapanayamin ang lima sa iyong mga kamag-aral. Pasagutan sa kanila ang sumusunod na tanong. Gawan ng
paglalagom o pag-uulat ang resulta ng iyong panayam. Isulat ito sa papel.
Mga Tanong:
1. Sino-sino sa inyong pamilya ang madalas mong kausap?
2. Maayos ba ang komunikasyon ninyo sa iyong pamilya? Bakit?
Gawain 2: Pagsusuri sa mga suliranin sa komunikasyon na kinakaharap ng mga pamilyang Pilipino sa modernong
panahon
Panuto: Punan ang hinihingi sa bawat hanay.

Sitwasyon
Ano ang karaniwang uri ng komunikasyon sa ganitong sitwasyon sa pamilya?
Ano ang karaniwang kalagayan ng ugnayan ng mga kasapi ng pamilya sa loob ng ganitong sitwasyon?
Ano ang dapat gawin ng bawat kapamilya upang mapabuti ang ugnayan sa isa’t isa?
1. Mga magulang na parehong nagtatrabaho at ang mga anak ay naiiwan sa mga katulong
2. Ang isa sa mga magulang ay nagtatrabaho sa ibang bansa at ang mga anak ay nakatirang kasama ang isa sa mga
magulang at iba pang kamag-anak
3. Ang parehong magulang ay nagtatrabaho sa ibang bansa at ang mga anak ay nakatira sa mga kamag-anak
Sitwasyon
Ano ang karaniwang uri ng komunikasyon sa ganitong sitwasyon sa pamilya?
Ano ang karaniwang kalagayan ng ugnayan ng mga kasapi ng pamilya sa loob ng ganitong sitwasyon?
Ano ang dapat gawin ng bawat kapamilya upang mapabuti ang ugnayan sa isa’t isa?
4. Ang mga magulang ay parehong walang trabaho, binibigyan ng sustento ng mga kamag-anak
Mga Gabay na Tanong:

1. Batay sa mga ibinigay na sitwasyon, ano-ano ang suliranin na kinakaharap ng pamilya sa modernong panahon? 2.
Ano-ano ang maaaring dahilan ng mga suliraning ito? Ipaliwanag. 3. Paano nakaapekto sa komunikasyon ang mga
pagbabago sa pamilya bunsod ng modernong panahon, sa pagitan ng mga kasapi nito? Ipaliwanag. 4. Bakit mahalaga
ang bukas na komunikasyon sa pamilya? Ipaliwanag. 5. Paano nakatutulong ang bukas na komunikasyon sa
pagpapabuti ng ugnayan sa loob ng pamilya? Ipaliwanag.
Gawain 3: Pagsusulat ng anekdota

Panuto: Binanggit ni Leandro C. Villanueva (2003) ang mga sanhi, dahilan, o hadlang sa komunikasyon sa pagitan ng
mag-asawa. Ang mga ito ay maaaring totoo rin sa ating komunikasyon sa kapwa. Binanggit rin niya ang mga paraan
upang mapabuti ang komunikasyon.
A. Panuto: Basahin ang sumusunod na mga hadlang sa mabuting komunikasyon. Pumili ng isang hadlang na maaaring
tumutukoy sa iyo o sa isang kakilala. Sumulat ng maikling anekdota sa iyong kuwaderno na nagpapakita kung paano
ito naging hadlang sa mabuting komunikasyon.
1. Pagiging umid o walang kibo. Ang pagkaumid o pagtatago ng saloobin ay parang pagbabakod ng sarili – hindi ito
mapapasok ng iba. Ayon kay Villanueva, mahirap umunlad ang pagkatao at pakikisama ng taong ayaw magpahayag
ng sariling kaisipan at damdamin o tumanggap ng saloobin ng kapwa. Mayroong mga taong pinipili ang manahimik
kaysa magsalita ng masakit sa kapwa. Subalit dahil sa kaniyang pananahimik nagkakaroon naman ng pagtatampo o
hindi mabuting saloobin ang taong hindi niya kinakausap. Sinasabi na karamihan sa kalalakihan ay ganito. Matipid
sila sa pananalita samantalang karamihan sa kababaihan ay ipinahahayag ang kanilang damdamin.
2. Ang mali o magkaibang pananaw. Kung ang pagpapahalaga at pananaw ng bawat isa ay magkakaiba, nagkakaroon
ng hindi pagkakaunawaan. Kung tinitingnan ng isa na higit siyang tama o higit siyang magaling, maaaring hindi sila
magkaunawaan lalo na kung nararamdaman ng taong kausap na siya ay minamaliit o hinahamak.
3. Pagkainis o ilag sa kausap. Mayroong mga taong tila namimili ng kausap. Kapag pakiramdam nila, wala sila sa
kondisyong makipag-usap, hindi sila kumikibo. May mga taong umiiwas na makipag-usap lalo na kung pakiramdam
nila ay wala sa katwiran ang kausap.
4. Takot na ang sasabihin o ipahahayag ay daramdamin o didibdibin. Iniisip minsan ng tao na magdaramdam o
diribdibin ng kausap ang maaari niyang sabihin kaya nananahimik na lamang siya o kaya’y nagsisinungaling sa
kapwa.
Hadlang sa Mabuting Komunikasyon: _________________________________________________________
Anekdota:________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________ ____________________
Sagutin:
1. Paano nakaapekto sa ugnayan sa pagitan ng mga tauhan sa anekdota ang naging suliranin sa komunikasyon?
Ipaliwanag. 2. Paano malalampasan o nalampasan ng mga tauhan sa anekdota ang suliraning ito? Ipaliwanag.
B. Panuto: Basahin ang sumusunod na mga paraan upang mapabuti ang komunikasyon. Sumulat ng karagdagang
dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga napag-aralan sa mga naunang gawain.
1. Pagiging mapanlikha o malikhain (creativity). Kailangang gamitin ng tao ang kaniyang talino at malikhaing isipan
sa pagtuklas ng mabuting paraan ng pagpapahayag ng kaniyang sasabihin. Maghintay ng tamang panahon at ng
wastong lugar, at itaon din na nasa magandang pakiramdam ang sarili at ang kakausapin. Kung may dinaramdam
naman ay maghunos-dili at ilagay muna sa kondisyon ang sarili, gayundin ang kakaharapin. Maaaring magbigay ng
bulaklak kung nagtatampo ang kakausapin. Maaaring ipagluto ng masarap na ulam ang kakausapin upang mabawasan
ang kaniyang galit o tampo.
2. Pag-aalala at malasakit (care and concern). Magkaroon ng malasakit at galang sa kausap sinuman o anuman ang
kaniyang katayuan o nalalaman. Kahit na bata, katulong sa bahay, o pulubi ang kausap, isiping mayroon kayong
pantay na dignidad at karapatan. Kahit itinuturing na mababa ang kanilang kalagayan sa lipunan, humingi ng
paumanhin sa kanila kung nasaktan mo ang kanilang damdamin.
3. Pagiging hayag o bukas (cooperativeness/openness). Sa pakikipag-usap, maging bukas lagi at manatiling tapat lalo
na sa mag-asawa. Huwag hanapin ang sariling katangian sa kausap. Huwag sukatin ang kausap sa kaniyang kapintasan
at kamangmangan. Tanggapin ang kausap bilang isang taong mayroong dignidad at karapatan. Halimbawa, nasira ng
inyong katulong ang inyong computer dahil pinakialaman niya ito. Huwag magbitaw ng masasakit na salita. Bigyan
siya ng pagkakataong magpaliwanag at kung mayroon siyang pinsalang nagawa, pag-usapan kung ano ang dapat
gawin.
4. Atin-atin (personal). Mabuti sa magkakasambahay ang pagkakaroon ng samasamang usapan at pagpapalitan ng

kuro o magkaroon ng masayang balitaan at pagbabahaginan ng karanasan na maaaring pag-usapan ng pamilya at
kaibigan. Subalit mayroong mga suliraning sa pamilya lamang dapat pagusapan. Kung ang suliranin ay para sa mag-
asawa lamang at ang pagsasabi nito sa mga anak ay magdudulot lamang ng kalituhan, kailangan na lutasin ito nang
palihim sa mga kasambahay. Ang “atin-ating” usapan ay hindi pagsasangkot o paninisi sa ibang tao.
5. Lugod o ligaya. Ang kaligayahan o lugod ng isang tao sa pakikipag-usap ay nakaaakit sa pagtitiwala ng kaharap.
Ang masayang tao ay nakagaganyak sa kapwa na makipagpalagayang-loob, magtiwala, at maging bukas sa
pakikitungo. Kailangang maging masigla sa pakikipag-usap lalo na sa kabiyak.
Sa Bilang 6 at 7, sumulat ng karagdagang dalawang paraan upang mapabuti ang komunikasyon batay sa iyong mga
napag-aralan sa mga naunang gawain. Gawin ito sa iyong kuwaderno.
6.___________________________________________________________
___________________________________________________________
________________________________________________________
7.___________________________________________________________
___________________________________________________________
________________________________________________________
Pagtataya
Panuto: Punan ang hinihingi sa bawat hanay. Sikaping makapagtala ng lima sa bawat hanay.
Mga Suliranin sa Komunikasyon sa Pamilya Bunsod ng mga Pagbabago sa Modernong Panahon
Ang Magagawa Ko upang Matugunan ang mga Ito Bilang Kabataan
Mga Kraytirya sa Pagtataya:
1. May paliwanag na isinulat 2. May mga ibinigay na halimbawa 3. Tumpak ang mga isinulat ayon sa mga pinag-
aralan sa nagdaang mga gawain
D. PAGPAPALALIM
Basahin at unawaing mabuti.
Ang Halaga ng Komunikasyon sa Pagpapatatag ng Pamilya

Habang patungo sa ilog Ganges upang maligo ang isang gurong Hindu, nadaanan niya ang isang pamilyang nagtatalo-
talo at galit na sinisigawan ang isa’t isa. Tinanong nito ang mga kasamang mag-aaral, “Bakit sumisigaw ang tao sa
pakikipagusap kung siya ay nagagalit?” Sumagot ang isa, “Nawawalan tayo ng pasensya kaya’t tayo’y sumisigaw.”
“Ngunit bakit kailangan nating sumigaw gayong ang ating kausap ay nasa tabi lang natin? Maaari namang sabihin ang
ating ikinagagalit sa mahinahong paraan?” tanong muli ng guro.
Nagbigay pa ng sagot ang ilan sa mga mag-aaral ngunit hindi nasiyahan ang guro sa kanilang mga ibinigay na
pangangatwiran. Sa huli’y nagpaliwanag ang guro, “Pinaglalayo ng galit ang mga puso ng tao sa isa’t isa. Dahil dito
kailangan nilang sumigaw upang marinig ang isa’t isa. Samakatuwid, mas lumalakas ang pagsigaw habang lalong
tumitindi ang galit at lalong naglalayo ang kanilang mga damdamin.
Ano naman ang nangyayari kung nagmamahalan ang dalawang tao? Hindi sila sumisigaw, sa halip ay mahina at
mahinahon ang kanilang pag-uusap sapagkat magkalapit ang kanilang mga puso.
Habang lalo nilang minamahal ang isa’t isa, lalo namang naglalapit ang kanilang mga kalooban, kaya’t sapat na ang
mga bulong upang ipahayag ang damdamin. Sa huli’y ni hindi na kailangan pa ang mga pangungusap o salita. Ang
kanilang mga tingin at kilos ay sapat na. Ganyan sila nagiging kalapit sa isa’t isa.
Ano nga ba ang komunikasyon?
Matapos ang paliwanag ay sinabi ng guro, “Kung kayo’y nakikipagtalo o nakikipagpaliwanagan, lalo’t sa minamahal,
huwag ninyong hayaang maglayo ang inyong mga kalooban. Maaaring dumating ang panahong malimot na ang daan
patungo sa isa’t isa. Maaaring maging dahilan ito ng inyong tuluyang paghihiwalay ng landas.” Ipinahihiwatig sa
anekdotang ito ang halaga ng mabuting komunikasyon sa pakikipag-ugnayan sa kapwa. Nararapat na gamitin natin
ang salita upang magpahayag ng nasasaisip at niloloob sa paraang makalilikha ng pag-unawa at nakapaglalapit sa
kapwa. Ipinahihiwatig din dito na ang pagmamahal ang pinakamabisang paraan ng komunikasyon, sapagkat ang tunay
na pagmamahal ay ang pagkakaisa ng isip at puso ng dalawang tao. Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng
salita.
Gayunpaman, ayon kay Dr. Manuel Dy (2010), “Sa pagwiwika sumasalipunan ang tao.” Hindi posible ang mabuhay
sa lipunan kung walang salita o wika. Upang maging ganap na tao kailangan nating magsalita at makipagtalastasan sa
kapwa tao. Mahalaga ang komunikasyon sa patuloy na paghahanap ng tao sa katotohanan. Mahalagang kondisyon
para sa isang pangkalahatan at panlipunang komunikasyon na ito ay ang pagiging tapat at mapagkakatiwalaan. Ngunit
ang pagiging tapat at ang pag-iwas sa pagsisinungaling at pandaraya ang pinakamaliit nating maibibigay bilang
katarungan sa ating kapwa. Ang komunikasyon ay may mas higit na malalim na kahulugan kaysa sa pagsasabi ng
totoo at hindi pagsisinungaling.
Ang komunikasyon ay anumang senyas o simbulo na ginagamit ng tao upang ipahayag ang kaniyang iniisip at
pinahahalagahan, kabilang dito ang wika, kilos, tono ng boses, katayuan, uri ng pamumuhay, at mga gawa. Maging
ang katahimikan ay may ipinahihiwatig. Sa pagmamahal, inihahayag ng tao ang kaniyang sarili sa minamahal.
Nagpapahayag tayo hindi lamang sa pamamagitan ng ating sinasabi o ginagawa kundi maging sa kung sino tayo at
paano tayo namumuhay. Mahalaga sa atin ang katapatan at integridad hindi lamang sa salita kundi sa gawa.
Humahanga tayo sa taong may isang salita. Ayaw natin ng pagkukunwari o pagpapanggap, mga palabas lamang, mga
taong doble kara o balimbing, mga taong mababaw o puro porma;
Ano ang hamon sa komunikasyon sa pamilya sa modernong panahon?

iwinawaksi natin ang pandaraya, pagpapaimbabaw, at pagtatraydor. Nauunawaan natin ang halaga ng mabuting
halimbawa at ng katotohanan. Alam din natin na ang buhay ng isang tao ay maaaring maging isang pamumuhay sa
kasinungalingan.
Ang komunikasyon sa pamilya ay ang paraan kung paano nagpapalitan ng pasalita at di-pasalitang impormasyon sa
pagitan ng mga kasapi nito. Isang mahalagang kasanayan sa komunikasyon ang kakayahan na magbisgay ng tuon sa
iniisip at sa nadarama ng kapwa. Tulad nga ng nasabi na, hindi lamang pagsasalita ang mahalagang bahagi ng
komunikasyon, mahalaga rin ang pakikinig sa sinasabi ng kausap at ang pag-unawa sa kaniyang mga hindi sinasabi.
Sa pamamagitan ng komunikasyon, naipahahayag ng mga kasapi ng pamilya ang kanilang mga pangangailangan,
ninanais, at ang kanilang pagmamalasakit sa isa’t isa. Ang bukas at tapat na komunikasyon ay daan upang maipahayag
ng bawat kasapi ang pagkakaiba ng pananaw o di-pagsang-ayon gayon din ang kanilang pagmamahal at
pagmamalasakit sa isa’t isa. Sa pamamagitan ng komunikasyon, nagagawa ng mga kasapi ng pamilya na malutas ang
mga suliraning dumarating.
Hindi nakapagtataka na ang hindi maayos na komunikasyon sa pamilya ay nagiging sanhi ng hindi mabuting ugnayan
ng mga kasapi nito. Ang hindi maayos na komunikasyon ay maaaring maging sanhi ng madalas na
pagtatalo sa pamilya, kakulangan sa kakayahang malutas ang mga suliranin, paglalayo ng loob sa isa’t isa, at
mahinang pagbibigkis ng mga kasapi nito. Kaya nga’t mahalagang mapabuti ang daloy ng komunikasyon sa pamilya
upang maging matatag ito.
Mas malaking hamon ang pagkakaroon ng mabisang komunikasyon sa pamilya sa modernong panahon. Ang pamilya
ay nahaharap sa maraming pagbabago. Ang mga pagbabagong ito ay nakaaapekto sa daloy ng komunikasyon at sa uri
ng ugnayan ng mga kasapi ng pamilya. Ang ilan ay mga positibong pagbabago at ang ilan naman ay mga hamong
kailangang malampasan nito. Ilan sa mga positibong pagbabago ay ang pagkakaroon ng mga kasapi nito ng
kamalayan tungkol sa kanilang kalayaan bilang tao, kamalayan tungkol sa kanilang pakikipagkapwa, mapanagutang
pagmamagulang, at edukasyon. Ang ilan naman sa mga negatibo ay ang entitlement mentality, kawalang galang sa
awtoridad at nakatatanda/
Paano mapatatatag ang komunikasyon sa pamilya?
Ano ang diyalogo?

kahirapan sa pagsasalin ng pagpapahalaga, ang legal na paghihiwalay ng mga magasawa o pagsasawalang bisa ng
matrimonya ng kasal, pagpapalaglag, at kahirapan o kasalatan sa buhay. Nag-uugat ang mga negatibong pagbabagong
ito sa pamilya sa labis na materyalismo at pangingibabaw ng paghahangad sa pansariling kapakanan bago ang
pamilya. Natural lamang na kung sira ang ugnayan sa pamilya, sira rin ang komunikasyon at gayon din naman kung
sira ang komunikasyon ay sira rin ang ugnayan ng pamilya.
Ang pinakamabisang tugon dito ay ang pagunawa sa tunay na kahulugan ng komunikasyon sa pagitan ng tao. Ang
tunay na komunikasyon sa pagitan ng mga tao ay tinawag ni Martin Buber na “diyalogo.” Ang tunay na diyalogo ay
hindi lamang pag-uusap o pakikipagtalastasan. Hindi ito tulad ng teknikal na pakahulugan dito. Hindi ito
pakikipagkasundo o pakikipagpalitan ng impormasyon upang makumbinsi ang kapwa na magkaroon ng katulad na
pananaw.
Ang diyalogo ay nagsisimula sa sining ng pakikinig. Ang dalawang tao ay dumudulog sa diyalogo nang may lubos na
pagbubukas ng sarili at tiwala sa isa’t isa. Umaalis sila sa diyalogo na kapwa may pagbabago kung hindi man napabuti
kaysa dati dahil sa karanasang ito. Hindi ito pagkumbinsi, kundi ang pakikinig sa kapwa upang maunawaan ang
kaniyang pananaw at pinanggagalingan at pagpapahayag naman ng sariling pananaw sa kapwa. Sa huli’y hindi nila
kailangang magkaroon ng parehong pananaw o kompromiso tungkol sa isang bagay. Katarungan ang pinakamababang
hatid ng tao sa diyalogo at pagmamahal naman ang pinakamataas.
Ang pakikipagdiyalogo ay pagkumpirma sa pagkatao ng taong kadiyalogo. Sa pakikipagdiyalogo tinitingnan mo ang
kapwa nang may paggalang sa kaniyang dignidad kaya’t inilalagay mo ang iyong sarili at ibinibigay ang buong
atensyon sa pakikipagdiyalogo sa kaniya. Kaya nga sa diyalogo nakahanda kang tumayo sa tinatawag na “narrow
ridge” o makipot na tuntungan. Ito ang tinatawag ni Buber na ugnayang I – thou.
Ang komunikasyong ito ay posible lamang sa pagitan ng mga tao. Natutuwa tayo sa ating alaga kung kaya nitong
ipaalam sa atin ang kanilang pangangailangan. Halimbawa ang asong nais pumasok ng bahay na marunong kumatok,
o binibitbit
ang kaniyang kainan papunta sa atin kung ito’y nagugutom na, o kaya’y kusang pumapasok sa palikuran upang
magbawas at umihi, at marunong pang mag-flush ng toilet! Bagama’t nagagawa ito ng aso wala itong kamalayan na
tulad ng sa tao. Hindi niya alam ang mga bagay na ito. Ginagawa niya ito dahil epektibo ang mga kilos na ito upang
makuha niya ang kaniyang mga kailangan. Tinatawag itong conditioning ng psychologist na si Ivan Pavlov. Sa isang
banda, ang tao sa komunikasyon ay may kaalaman at kamalayan. Bukod sa siya’y may kakayahang magwika, kaya
niya ring maging mapanlikha o malikhain sa pagpapahayag ng kaniyang iniisip at nadarama. Halimbawa, kung nais
niyang suyuin ang isang kaibigan, maaaring bigyan niya ito ng bulaklak o ipagluto kaya ng masarap na pagkain. May
kamalayan ang tao; dahil sa kaniyang isip at mga pandama, nararanasan niya ang kaniyang kapwa at ang
komunikasyong namamagitan sa kanila. May kalayaan din siya bilang tao. Maaari niyang piliing magsalita o hindi
kumibo, makinig o magbingi-bingihan. Tao lang ang may kakayahang magkunwaring natutulog upang iwasan ang
pakikipag-usap. Nakakita ka na ba ng asong nagpapanggap na tulog o nagpapanggap na busog kahit ang totoo’y
nagugutom?
Kung ang komunikasyon ay ginagawa upang makamit ang isang layuning pansarili, o kung ang pakay ay marinig
lamang at hindi ang makinig, hindi ito nasa isang diyalogo kundi monologo. Hindi tinitingnan ang kapwa bilang tao
kundi isang daan upang makamit ang nais. Ito ang tinatawag na ugnayang I – it.
Ang diyalogo ay nararapat na sa pamilya nagsisimula at natututuhan. Ang isa sa pinakamalaking suliranin sa pamilya
ngayon ang kawalan ng tunay na komunikasyon sa pagitan ng mag-asawa, mga magulang at mga anak. Madalas na sa
pakikipag-usap sa mga anak, mas mahalaga sa magulang ang maipaunawa ang nais nila para sa kanilang anak, hindi
ang pakikinig sa nais ng mga anak. Ang mga anak naman ay tinitingnan ang mga magulang bilang mga taong walang
kakayahang makinig at umunawa kaya’t mas minamabuti pa ang manahimik at itago ang tunay na nararamdaman.
Minsan mas madali ang magpanggap kaysa magpakatotoo sa loob ng pamilya. Labis na nakalulungkot ang
katotohanan na maging sa loob ng pamilya ay kadalasang hindi nakukumpirma ang ating pagkatao.
Ang diyalogo ay nararapat na higit na madali para sa isang pamilya kaysa sa hindi magkakapamilya.
Kailangan lamang na pairalin ang pagmamahal na natural na nagbibigkis sa mga kasapi nito. Kung mas
pinahahalagahan natin ang pamilya at ang kapamilya kaysa ating sarili, mas magiging madaling dumulog sa isang
diyalogo nang may kababaang loob at kahandaang umunawa. Mas magiging madali ang maging bukas at magtiwala.
Mas magiging madali ang makinig at umunawa hindi lamang sa sinasabi kundi sa mga hindi masabi ng kapamilya. Sa
diyalogo ang mga anak ay pinakikinggan at inuunawa. Madalas din sila’y binibigyan ng kalayaang lumahok sa
paggawa ng pasiya at tumulong sa paglutas ng mga problema. Sa diyalogo walang maliit o malaki, mataas o mababa.
Lahat ay magkakatulad na tao, may dignidad at sariling isip at kalooban. Ang mga magulang naman ay tinitingnan ng
mga anak bilang mga taong bukas at may pag-unawa at buong pagtitiwalang ipinahahayag ng mga anak ang kanilang
isip at damdamin sa kanila. Ang diyalogo ay kailangan ng mag-asawa upang hindi nila malimot na bagama’t
ipinagkaloob na nila ang sarili sa isa’t isa sa pag-ibig at matrimonya ng kasal, sila rin ay indibidwal na may sariling
isip at kalooban.
Sa huli’y balikan natin ang aral ng gurong Hindu tungkol sa komunikasyon. Ang pagmamahal ang
pinakamabisang paraan ng komunikasyon, sapagkat ang tunay na pagmamahal ay ang pagkakaisa ng isip at puso ng
dalawang tao. Samakatuwid, hindi ito nangangailangan pa ng salita. Napakatahimik at payapa marahil ng mundo kung
ang lahat ay nagmamahalan.
Tayahin ang Iyong Pag-unawa

Pagkatapos mong magkaroon ng mas malalim na kaalaman at pag-unawa sa mga konsepto ng halaga ng
komunikasyon sa pagpapatatag ng pamilya, pag-isipan at sagutin ang sumusunod na tanong sa iyong papel.:
1. Ano ang kahulugan ng komunikasyon sa loob ng pamilya? Ipaliwanag.
2. Bakit pinakamabisang paraan ng komunikasyon ang pagmamahal? Ipaliwanag.
3. Ipaliwanag ang ibig sabihin ng “Mahalagang kondisyon para sa isang pangkalahatan at panlipunang komunikasyon
na ito ay ang pagiging tapat at mapagkakatiwalaan.”
4. Paano nagiging sanhi ng mga suliranin sa komunikasyon at ugnayan sa pamilya ang labis na materyalismo at
pangingibabaw ng paghahangad sa pansariling kapakanan bago ang pamilya? Ipaliwanag.
5. Paano malulutas ng diyalogo ang mga suliranin sa komunikasyon at ugnayan ng pamilya? Ipaliwanag.
E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO PAGGANAP
ACTIVITY II ( REPLEKSIYON)
Panuto: Iulat ang binuong pagninilay tungkol sa kahalagahan ng komunikasyon batay sa sumusunod.
Sagutin ang Tanong:
1. Bakit kailangang mapanatili ang magandang komunikasyon sa pamilya at sa kapwa mo?
2. Bilang ma-aaral, ano-anong kilos o aksyon sa pagpapanatili nito?
Kumusta na? Naisakatuparan mo ba nang maayos ang mga gawain sa modyul na ito? Kung oo, binabati kita! Maaari
mo nang e-pass ang iyong mga sagot. Kung hindi, balikan ang mga gawaing di natapos. Katangian
ng isang mapanagutang mag-aaral ang sumangguni at humingi ng tulong o paggabay mula

Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan kung ano ang komunikasyon.
2. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang uri ng komunikasyon.
3. Magagawa kong ipaliwanag kung gaano kahalaga ang komunikasyon sa
pagpapatibay sa ugnayang pamilya at pakikipagkapwa.
APPLICATION/TRANSFER OF KNOWLEDGE:
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa na ang (Content Standard)
komunikasyon ay nagpapatibay sa ugnayang pamilya at
pakikipagkapwa.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance Standard)

kilos tungo pagkakaroon at pagpapaunlad ng komunikasyon sa pamilya.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag-aaral ay may kahusayan sa pag-susulat ng mga bagay na gustong baguhin upang
mapa-unlad ang pakikipag-usap sa pamilya.
ROLE: anak/kasapi sa pamilya

AUDIENCE: mag-aaral
SITUATION: sa tahanan
PRODUCT: journal (makasulat ang mag-aaral ng mga bagay na gusting baguhin at balikan ito sa susunod na buwan
upang bigyan ng puntos ang mga pagbabago.)
Mga Kasapi sa Pamilya Tatlong Bagay na gusto mong Paraan ng iyong

mabago Pagsasakatuparan
Mga Magulang: 1.
2.
3.
Mga Kapatid: 1.
2.
3.
Ibang Kamag-anak (tukuyin kong 1.
sino)? 2.
3.
ARALIN IV- Ang Gampanin at Pananagutan ng Pamilya sa Pag-unlad ng Pamayanan
Sa modyul na ito ay pag-aaralan mo ang papel ng pamilya sa lipunan at sa politika. Sa huli’y

inaasahang masasagot mo ang mahalagang tanong na: Bakit mahalagang magampanan ng pamilya ang
kaniyang mga papel na panlipunan at pampolitikal?
Nakikilahok ba ang pamilya mo? Nakikisangkot ba kayo sa mga gawain sa inyong pamayanan?
Nakikialam ba kayo sa politika? Kung hindi pa, ang araling ito ay mahalaga para sa iyo at sa iyong pamilya.
Mahalaga ang pakikisangkot at pakikialam ng pamilya sa lipunan at sa politika
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa mga gampanin

(Content Standard) at pananagutan ng pamilya sa pag-unlad ng pamayanan.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang isang gawaing

(Performance Standard) angkop sa pamayanan at pampulitikal na papel ng pamilya.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong tukuyin ang gampanin ng pamilya sa pamayanan.
2. Magagawa kong maihayag ang papel ng pamilya sa pamayanan at pulitika.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang mga gampanin at pananagutan ng pamilya sa Pag-unlad
pamayanan.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa

(Learning Competencies) sariling pamilya na nagpapakita ng pagtulong sa
kapitbahay o pamayanan (papel na panlipunan) at pagbabantay sa mga batas at institusyong
Panlipunan (papel na pampulitikal).
ACTIVITY I (Pangkatang Gawain)

Kompletuhin ang tsart at isulat ang iyong sagot sa papel. Ilista rito ang mga nagagawa ng iyong
pamilya sa pagsuporta sa kapitbahay, paaralan, barangay, o pamayanan.
Mga Pakikibahagi o Suporta ng Aking Pamilya sa…
Kapitbahay/pamayanan/Barangay Pagbantay sa Pagsasakatuparan ng Batas at
Institusyon
Halimbawa: Halimbawa :
-paglilinis ng bakuran - Pagsasali sa mga gawaing pangkabataan na
-pagboluntaryo para sa paglilinis ng kanal o nagsusulong sa serbisyo ng pamahalaan at
ilog ibang institusyon para sa kalusugan, kalinisan,
edukasyon, at pagsugpo sa masamang bisyo
Nagawa ng pamilya para sa Kapitbahay o 1.
pamayanan 2.
Nagawa ng pamilya para sa pagmamalasakit sa 1.
kalikasan (papel na panlipunan) 2.
Nagawa ng pamilya para sa barangay (papel na 1.
politikal) 2.

1. Bakit mahalagang makibahagi ang pamilya sa pagpapaunlad ng pamayanan?
2. Posible bang mahina ang isang pamayanan kong walang makikipagsapalarang pamilya nito?
Bakit?
Mga Dahilan at Konsepto
a. Ang tao ay tagapamahala lamang at hindi lubos na nagmamay-ari ng lupa, hangin, tubig, at iba pang
nilikha.
b. Nararapat na manguna ang pamilya sa pagtiyak na ang mga batas at mga institusyong panlipunan ay hindi
taliwas, sa halip ay nagsusulong at nangangalaga sa mga karapatan at tungkulin ng pamilya.
c. Dapat na mauna ang pagmamahal sa kapwa kaysa sa debosyon sa pamilya.
d. Ang ugnayan sa pagitan ng mga kasapi ng pamilya ay dapat na pangibabawan ng batas ng malayang
pagbibigay.
e. Nagagampanan ng pamilya ang kaniyang tungkulin na panatilihin at paunlarin ang kaniyang lipunang
ginagalawan sa pamamagitan ng pagtupad sa kaniyang papel pampolitikal.
ACTIVITY II (REPLEKSYON)
Ipaliwanag kong ano ang ibig iparamdam sa sinabi ni Pope John Paul II.
“Kung walang pag-ibig, ang pamilya ay hindi pamayanan ng mga tao. Gayundin, kung walang
pagmamahalan, ang pamilya ay hindi maaring mabuhay, umunlad, at maging ganap na
pamayanan ng mga tao.”
1. Paano mo maipaliwanag ang gampanin ng pamilya sa panlipunan at politikal na gampanin sa
pag-unlad ng pamayanan?
2. May mga konsiderasyon ba pagdating sa pakikipasapalaran sa mga gampanin sa pamayanan?
Ano-ano ang mga ito?
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong tukuyin ang gampanin ng
pamilya sa pamayanan.
2. Magagawa kong maihayag ang papel ng
pamilya sa pamayanan at pulitika.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang mga
gampanin at pananagutan ng pamilya sa Pag-
unlad pamayanan.
TRANSFER:
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa mga gampanin (Content Standard)
at pananagutan ng pamilya sa pag-unlad ng pamayanan.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang isang gawaing (Performance

Standard) angkop sa pamayanan at pampulitikal na papel ng pamilya.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang bumuo ng plano para isasakatuparan ang
pananagutan at pagsanggalang sa mga karapatan ng pamilya.
Unang Gawain
A. Pagkilala sa mga karapatan ng pamilya na dapat bantayan
Panuto: Basahin ang sitwasyon na nasa kahon. Pagkatapos sagutin sa kuwaderno ang tanong sa ibaba ng
kahon.
Isang nakakaeskandalong billboard ad ng alak ang labis na tinutulan ng isang pampamilyang organisasyon.
Nagpapakita kasi ito ng pang-aabuso sa mga kabataan, maling pananaw sa sekswalidad, at pagpapahalagang
nakasisira sa integridad ng pamilya. Ang organisasyong ito ay sumulat sa pamahalaan, nagbayad ng anunsyo sa
dyaryo tungkol sa kanilang pagtutol sa billboard ad na ito at hiniling nilang ipatanggal ito sa pambansang lansangan
ng EDSA. Ang ingay na nilikha ng organisasyong ito ay nakatawag ng pansin ng mga nasa pamahalaan at ng iba pang
mga organisasyon at pribadong grupo. Dahil sa mahigpit na pagbabantay ng organisasyong ito ay nabigyan ng
aksyon ang kanilang hinaing at dahil na rin sa nakitang di magandang pagtanggap sa billboard ad ay kusang
ipinatanggal ito maging sa mga lathalain ng mismong nagpagawa rin ng anunsyong ito.
Ang pamilya mo ba ay mapagbantay rin? May katulad ka bang karanasan kasama ang iyong pamilya kung
saan iginiit ninyo ang tama at ang makabubuti sa pamilya at sa pamayanang inyong kinabibilangan?
Tanong:
1. Sa iyong palagay, ano-ano ang karapatan ng pamilya na kailangan nitong bantayan?
B. Pagkilala sa kaugnay na isyu o insidente ng paglabag ng karapatan at tungkulin ng pamilya at paraan ng
pagbabantay sa mga ito
Panuto: Punan ang sumusunod na tsart. Punan ang unang hanay ng karapatan o tungkulin ng pamilya. Sa
ikalawang hanay, ilahad ang kaugnay na isyu o insidente ng paglabag ng katapat na karapatan o tungkulin sa
unang hanay. Sa ikatlong hanay, ilahad ang paraan kung paano binantayan, iginiit, o ipinaglaban ang
karapatan o tungkulin ng pamilya sa unang hanay.
Mga Karapatan at Tungkulin Mga Kaugnay na isyu o Paano ito binantayan, iginiit, o
ng Pamilya insidente ng paglabag sa ipinaglaban
karapatan at tungkulin ng
pamilya
Halimbawa: Halimbawa: Halimbawa:
Ang karapatan sa paniniwala at Ang aking pamilya ay Katoliko, Nakipag-usap ang aking mga
pagpapahayag ng ngunit walang simbahan o magulang sa ilan pang
pananampalataya at kapilya na malapit sa aming pamilyang Katoliko sa
pagpapalaganap nito tirahan o barangay. pamayanan at lumiham sa
Obispo ng Diosesis upang
Ang karapatang palakihin ang mapatayuan ng kapilya at
mga anak ayon sa mga magkaroon ng pari na
tradisyon, pananampalataya, at magmimisa rito.
pagpapahalaga at kultura sa Nakipagtulungan kami sa ibang
pamamagitan ng mga mga pamilya rito upang
kailangang kagamitan, makapagtayo ng maliit na
pamamaraan, at institusyon kapilya sa isang bakanteng lote
malapit sa Barangay Hall.
Ikaw naman-Isulat ang iyong
sagot sa Papel
- - -
3. Suriin ang mga larawan sa ibaba. Ano-anong mga gawaing nagpapakita ng pagganap
sa mga papel na panlipunan at pampolitikal ang maaaring gawin ng iyong pamilya
kaugnay ng mga nasa larawan? Magtala ng isang gawaing nagpapakita ng papel na
panlipunan at isang nagpapakita ng politikal na papel ng pamilya. Sundan ang
halimbawa sa ibaba.
a. Papel Panlipunan. Pansamantala naming patutuluyin sa aming bahay ang mga kapitbahay naming
naapektuhan ng pagbaha.
b. Papel Pampolitikal. Susulat kami sa aming Kongresista o Kinatawan na magsagawa ng proyekto na

maglilinis at magpapahukay ng sapa sa aming barangay upang hindi na ito maging sanhi ng pagbaha.
Nagbigay ang pamilya namin ng pagkain sa mga kapitbahay namin na naapektuhan sa linog
Nagbigay ng abuloy ang aming pamilya sa kapitbahay na pumanaw ang kanyang ina.
Gawain 2
Tanongin mo ang iyong magulang sa sumonud:
1. Tumutulong po ba ang ating pamilya sa pamayanan o simbahan?
_____ Oo. Kung Oo, itanong ang Tanong Bilang 2 hanggang 4.
_____ Hindi. Kung Hindi, itanong: Bakit po? Dahilan: ______________
2. Paano po tumutulong ang ating pamilya sa pamayanan o simbahan?
3. Bakit mahalagang tumulong ang ating pamilya sa pamayanan o simbahan?
4. Sa inyong palagay, ano-ano po ba ang mga pangangailangan ng pamilya?
5. Sa inyo pong palagay, natutugunan po ba ng ating pamahalaan ang mga pangangailangan ng
pamilyang Pilipino? Sa paanong paraan po?
Kung ang sagot mo ay HINDI, ibigay ang
Pagtataya
Panuto: Sagutin ang mga tanong. Isulat sa kuwaderno ang iyong mga sagot.
1. Anong papel o gampanin ng pamilya ang iyong sinuri sa unang gawain? Pangatwiranan. 2. Anong
papel o gampanin ng pamilya ang iyong sinuri sa ikalawang gawain? Pangatwiranan.
8
ROLE: anak/bilang kasapi ng pamilya

AUDIENCE: mag-aaral
SITUATION: Sa tahanan, pamayanan, at paaralan
PRODUCT: Action Plan
5- Napakahusay
4- Mahusay
3-Katamtaman lamang
2-Hindi Mahusay, puwedi pang pahusayin
1-Kailangang gawin ulit
Pamantayan
1 2 3 4 5
1. Ang action plan ay batay sa gampanin ng pamilya sa
pamayanan.
2. May ebidensya ng pakikilahok at pagtanggap ng lahat ng
kasapi sa action plang pamilya.
3. Ang paglahad ng bisyon at mga paraan ng pagsasagawa ay
naisakatuparan.
4. Ang mga paraan ng pagsasagawa ay kaugnay sa gampanin ng
pamilya sa pamayanan.
5. Ang action plan at mga paraan ng pagsasagawa ay madaling
maalala.
6. Ang mga paraan ng pagsasagawa ay tiyak at hindi komplikado.
7. Ang ebidensya o patunay ng pagsasagawa ng aksiyon ay
maaaring mataya.
8. Ang panahong inilaan sa pagsasakatuparan ng mga aksiyon ay
angkop at magagawa sa sapat sa panahon
Kabuuan ng Bawat Bilang:
Pangkalahatang Iskor para sa Unang Bahagi:
ARALIN V- Babae at Lalaki: Magkatuwang sa Gampanin ng Pamilya
Acquisition
Explore
ng babae at lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.

Standard) angkop na kilos tungo sa mga gampanin ng babae at
lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang mga gawain o karanasan ng

(Learning Competencies) mga babae at lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong tukuyin ang mga gawain ng babae at lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng pagtutulungan sa pagpapatatag ng ugnayan
pamilya.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang mga alintuntunin ng babae at lalaki bilang magkasama
sa paggawa nito.
ACTIVITY I
Lagyan ng tsek ang kolum na angkop sa tinutukoy sa bawat bilang. Maaaring lagyan tsek ang
parehong column kung ito ay maaaring gawin ng babae at lalaki.
Mga Gawaing Bahay Babae Lalaki

1. Pagwawalis sa bahay at bakuran
2. Pagkukumpuni ng sirang silya
3. Pag-aayosng halamanan
4. Pag-aalaga ng nakababatang kapatid
5. Paglalaba pagpaplantsa
6. Paglilinis ng sasakyan
7. Pagluluto
8. paghahain ng pagkain sa mesa
9. paghuhugas ng pinagkainan, kaldero, at iba pa
10. pagsusulsi ng damit
11. paglilinis ng banyo
12. pag-aayos ng bulaklak sa plorera
13. pagkakabit ng kurtina
14. pagtitiklop ng damit o pag-aayos ng damit sa cabinet
15. pagsisibak ng kahoy
16. pag-aalaga ng kasaping nakatatanda o maysakit
17. pag-iigib ng tubig
18. pag-aayos ng tumutulong bubong
19. pagmamartilyo ng pagkakabitan ng mga kuwadro
20. pagpapakain ng alagang hayop

1. Mayroon bang mga gawaing hindi magagawa ng babae at lalaki?
2. Ano ang maaari mong gawin upang mapabuti at maging maayos ang pagkakapantay ng inyong
pakikipagtulungan sa gawaing bahay?
ACTIVITY II (PAGSASADULA)
Ang buong klase ay nahahati sa dalawang pangkat. Bawat grupo ay may isasadula na isang
sitwasyon at ipakita nila ang epekto ng sitwasyon sa kaayusan at ugnayan ng pamilya.
Unang pangkat:
Nagtutulungan ang mga babae at lalaki sa gawaing bahay.
Pangalawang pangkat:
Ang ama at mga lalaking kasapi ay nakaupo at nagpapahinga samantalang ang mga babae ay
abalang-abala sa mga gawaing bahay.
ACTIVITY III (REPLEKSYON)

Ipahayag ang inyong pag unawa sa tanong na nasa ibaba. Pumili ng isang paraan ng pagsagot.
Tanong: Bakit kinakailangang magkatuwang at magtulungan ang ama, ina, at ang mga anak na
babae at lalaki sa gawaing bahay?
MGA PARAAN:
 Isulat sa isang talata na may 100 salita ang sagot sa tanong.
 Gawing isang rap ang sagot sa tanong.
 Gumawa ng isang dayagram para sa sagot.
 Sumulat ng isang liham para sa isang pamilya ukol sa Gawain sa bahay.
 Gumawa ng isang paggabay para sa mga anak ng isang pamilya tungkol sa pagtuturo ditto ng
gawaing bahay.
1. Paano ipaliliwanag ang kahalagahan ng pagtutulungan ng mga babae at lalaking kasapi ng pamilya
sa mga gawaing bahay?
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong tukuyin ang mga gawain
ng babae at lalaki bilang magkatuwang sa
pamilya.
2. Magagawa kong maihayag ang
kahalagahan ng pagtutulungan sa
pagpapatatag ng ugnayan pamilya.
mga alintuntunin ng babae at lalaki bilang
magkasama sa paggawa nito.
TRANSFER:
ng babae at lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.

Standard) angkop na kilos tungo sa mga gampanin ng babae at
lalaki bilang magkatuwang sa pamilya.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang maglista ng mga gawaing bahay upang
mataya ang sarili kung gaano nakaambag sa gawain ng kanilang pamilya.
ROLE: anak/bilang kasapi ng pamilya

AUDIENCE: mag-aaral
SITUATION: Sa tahanan
PRODUCT: Journal
RUBRIC
Nailistang Gawaing Malaking-Malaki Malaki Ang Di-Masyadong Wala Akong
Bahay Ang Naiambag Ko Naiambag Ko Malaki Ang Naiambag Sa
Sa Gawaing Bahay Sa Gawaing Naiambag Ko Gawaing Bahay
Bahay Sa Gawaing
(5 PUNTOS) (4 PUNTOS) Bahay (2 PUNTOS)
(3 PUNTOS)
ARALIN VI- Pagharap sa mga Banta sa Katatagan ng Pamilyang Pilipino
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa mga hinaharap na

(Content Standard) mga banta sa pagpapatatag ng pamilyang Pilipino.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na

(Performance Standard) kilos sa pagharap ng mga kasalukuyang pagbabago sa
pamilyang Pilipino.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Nakikilala ang mga gawain o karanasan (Learning Competencies)
ng pamilyang Pilipino sa mga haharaping banta sa kanilang pamilya.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong tukuyin ang mga hinaharap na hamon ng pamilyang Pilipino.
2. Magagawa kong maihayag ang mga hamon sa pamilyang Pilipino.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang mga banta sa katatagan ng pamilyang Pilipino.
ACTIVITY I
Bawat isa ay kompletuhin ang KAHON ayon sa panuto sa ibaba.
1. Mag-isip ng 3 na pangunahing suliranin o banta sa pamilya sa kasalukuyan na nakaapekto sa
katatagan nito at kabutihan ng mga kasapi nito. Isulat ang bawat suliranin sa BLUE NA KAHON
na may bilang na 1-3.
2. Sa bawat pangunahing suliranin o banta, talakayin ang mga dahilan na nagpapanatili o
nagpapalala sa suliraning ito. Isulat ang mga natukoy na dahilan sa LIGHT BLUE kaugnay ng
nakasulat sa BLUE na kahon na may bilang.
Pangunahing Suliranin Mga Dahilan
_______________________
1 _______________________
_______________________
2
_______________________
________________________
3 ________________________
ACTIVITY II ( Pagnilayan sa sariling Pagkatao)
Pagnilayan at kompletuhin ang tsart upang mabuo ang pangunahing pag unawa.
1. Ano-ano ang mga hamong kinahaharap ng pamilyang Pilipino sa kasalukuyan?
2. Ano ang magiging epekto sa pamilya kung ang mga hamong ito ay mapangasiwaan ng mabuti?
Mga Hamon sa Pamilya Masamang Dulot sa Pamilya Dapat Gawin Upang Mapanatili ang
Katatagan ng Pamilya
1. Kasalukuyang gawi ng
kabataan
2. Liberal na oryentasyon
sa pagpapamilya
3. Pagkakaroon ng isang
magulang lamang
4. Paglaganap ng hiwalay
na pamilya
5. Karalitaan
6. Impluwensya ng media
at teknolohiya

Ano ang epekto sa iyong buhay o pamilya ang pananaw na ito?
“Ang isang bansang tunay na makapangyarihan at may maka-Diyos na kalakasan ay lagging binubuo ng
matatag na pamilya. Ang mga pamilyang ito ay may kamalayan sa kanilang layunin at misyon sa kasaysayan. Ang
pamilya ay nasa ubod ng lahat ng mga suliranin at hamong ito. Ang pagwawalang-bahala sa gampanin nito at
paglalayo sa kanyang tamang kalagyan sa lipunan ay matinding pagpapasakit sa tunay na paglago ng buong lipunan.”
-Pope John Paul II, Familiaris Consortio,1994
1. Bilang kabataan, ano-ano ang inyong naiisip na mga paraan upang harapin ng mabuti ang mga hamong
sumusubok sa inyong pamilya sa kasalukuyan?
2. Paano mapangalagaan ang katatagan ng pamilyang Pilipino sa mga hindi mabuting impluwensya dulot ng
mga pagbabago sa kasalukuyang panahon?
Ang aking Repleksiyon
Activity 4
Layunin (GOAL): A ng gawain ay naglalayong higit na mapabuti ang ugnayan ng mga anak (mag-aaral) at ang
kanilang mga magulang sa pamamagitan ng mga estratehiyang bukas at positibong pag-uusap.
Gampanin (Role): Sa buong gawain, ikaw ay isang anak at kakatawan sa lahat ng iyong mga kapatid sa inyong
pamilya.
Isulat ang mga Gawain at suriin, alin ang magkapareha na Gawain ng Ama at Anak na Lalaki
At Gawain ng Ina at Anak na Babae
Gawain ng Ama at Anal na Lalaki Gawain ng Ina at Anak na Babae

1. 1.
2. 2.
3. 3.
Produkto (Product): Suriin Ang bawat magkaparehang magulang at anak. Tingnan ito sa mga panuto para sa gawain
na nasa ibaba.
PAMANTAYAN
Ang epekto ng buong Masayang-masaya ako Hindi ako lubos na Medyo malungkot ako
gawain sa ugnayan ng sa nangyaring gawain masaya sa nangyaring sa mga nangyari
sarili at magulang para sa akin at sa aking gawain para sa akin at
magulang. sa aking magulang.
(5 puntos) (3 puntos) (1 puntos)
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong tukuyin ang mga hinaharap na
hamon ng pamilyang Pilipino.
2. Magagawa kong maihayag ang mga hamon sa
pamilyang Pilipino.
3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang mga banta sa
katatagan ng pamilyang Pilipino.
YUNIT II: ANG MAKABULUHANG PAKIKIPAGKAPWA
Introduksyon: Sa araling ito ay naglalayong mapaunlad ang ugnayan sa kaibigan, kamag – aral, kapitbahay, at
kasama sa pamayanan tungo sa makabuluhang pakikipagkapwa.
Expected Skills
Pre-Test
Panuto: Unawaing mabuti ang bawat pangungusap at piliin ang letra ng pinakamahusay na sagot.
1. Bakit kailangan ng tao ang pakikipagkapwa?

a. Likas sa tao ang makiipag-ugnayan sa ibang tao
b. Ninanais ng tao ang maging katanggap-tanggap sa iba
c. Ang tao ay nabubuhay para maglingkod sa kapwa
2. Ang “kapwa” ay isang konsepto na tumutukoy sa ____________.

a. Pagkakakilanlan batay sa kaniyang pangkat na kinabibilangan.
b. Pagiging pantay at nagkakaisang pagkakakilanlan ng dalawang tao
c. Pagiging bukod-tangi ng isang tao
3. Mahalaga ang pakikipagkaibigan sapagkat ito ay _____________.

a. Nakatutulong sa paghubog ng matatag na pagkakakilanlan at pakikipag-ugnayan.
b. Isang paraan upang makasiguro sa pagdamay ng kapwa sa oras ng kagipitan
c. Nagsisilbing interaksyon upang malaman ang pinakasensitibong impormasyon tungkol sa kapwa
4. Ang talinong pang-emosyon ay natatamo sa pamamagitan ng ___________.

a. Makakatotohanang pagsusuri sa ating emosyon at damdamin
b. Mabuting pagtanggap sa emosyon ng kapwa
c. Pagbibigay ng totoong reaksiyon sa mga sitwasyon
5. Ang pagpapatawad ay ang pagbibigaysa taong nakasakit sa iyo ng pagkakataon na__________.
a. Maipaliwanag ang kaniyang ginagawa
b. Mailabas ang kaniyang mga saloobin
c. Ituloy ang inyong ugnayan sa isa’t-isa
6. Ang _________ ay nalilinang ng tao sa pamamagitan ng kaniyang pakikiisa at pakikibahagi sa mga samahan.
a. Gampanin at pananagutan
b. Talino at kakayahan
c. Tatag ng loob at pag-asa
7. Bilang katrabaho, ang isang tao ay masasabing mapanuri, kung siya ay kinakitaan ng ______________.
a. Maingat at kritikal na pagpapasiya
b. Aktibong pakikilahok sa Gawain ng pangkat
c. Paggalang sa saloobin at opinyon ng iba
ARALIN VII - Ako at ang Ibang Tao, Kapwa-Tao
NILALAMAN (Content Standard) -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto

pakikipagkapwa.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Performance Standard) –Naisagawa ng mag-aaral ang isang

pangkatang gawaing tutugon sa pangangailangan ng mga mag-aaral o kabataan sa paaralan o pamayanan.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO (Learning Competencies) –Natutukoy ang mga taong

itinuturing niyang kapwa.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pakikipagkapwa.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng pakikipagkapwa.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga paraan sa pagpapaunlad ng pakikipagkapwa.
Pamprosesong Tanong- Sagutin :

1. Ano ba ang pakikipagkapwa?
2. Ano-ano ang kahalagahn ng pakikipagkapwa?
3. Gaano ba kahalaga ang pakikipagkapwa?
4. Naranasan mo na bang ng-iisa ka sa iyong problema?
5. Ano-ano ang iyong nararamdaman at natutuhan?
Likas sa isang tao ang pakikipag-ugnayan sa ibang tao. Sa bawat aspekto ng kaniyang buhay, tiyak
na mayroong papel na ginagampanan ang kaniyang kapwa. Sino ba ng iyong kapwa? Gaano kahalaga para
sa iyong pagbuo ng ugnayan sa kanila? Ano-ano ang ugnayang nabuo sa pagitan mo at ng iyong kapwa?
Ang magandang ugnayan sa iba ay isa sa mga pagpapahalagang binibigyang diin ng mga Pilipino.
Tanyag ang Pilipino dahil sa kaniyang magiliw na pagharap, maingat na pakikipag-ugnayan, at malapit na
relasyon sa kanyang kapwa. Katunayan, ito ang isa sa mga sinasabing kalakasan ng mga Pilipino.
Etikal ng Pagpapakahulugan sa Kapwa at Pakikipagkapwa
Ang “kapwa” ay isang konsepto na tumutukoy sa mga tao sa isang panlipunang kapaligiran.Ayon
kay Dr. Manuel Dy Jr. (2010), isang propesor ng sosyolohiya at pilosopiya sa Ateneo de manila University,
ang tao ay isang panlipunang nilalang at hindi lamang ito dahil kasama niya ang kapwa kundi dahil ang lahat
ng bagay na kaniyang ginagawa at iniisip, maging ang pagpapaunlad at pagbuo ng sarili , ay mula sa kapwa
at para sa kapwa.
Kailangan din ng tao ang kaniyang kapwa sapagkat kailangan niyang mabuhay para sa kapwa. Ito
ang tinatawag ni Dy na pakikipagkapwa. Sa pamamagitan ng pakikipagkapwa, nabubuo ng isang tao ang
kaniyang sarili dahil higit na nagkakaroon ng kahulugan ang kaniyang pagkatao. Ang pakikipagkapwa ay
nagbubunga ng magagandang resulta para sa pag-unlad ng sarili. Tinutukoy ni Dy kung paano mabuhay para
sa kapwa o pakikipagkapwa. Ito ay sa pamamagitan ng paglilingkod sa kapwa at pagtataguyod ng pag-unlad
ng kapwa para sa kaniyang kapakanan at hindi para sa sarili.
Ang pakikipagkapwa bilang paglilingkod sa kapwa ay nangangailangan ng diyalogo, pagmamahal, at
katarungan bilang paraan para mabuo ang sariling pagkatao. Ibig sabihin, nagiging ganap at buo lamang ang
pagkatao ng isang tao kung siya ay nabubuhay para sa paglilingkod sa kaniyang kapwa.
Antas ng Ugnayan sa Pakikipakapwa
1. Pakikitungo
2. Pakikisalamuha
3. Pakikilahok
4. Pakikibagay
5. Pakikisama
6. Pakikipagpalagayang-loob
7. Pakikisangkot.
8. Pakikiisa
Mga Paraan sa Pagpapaunlad ng Pakikipagkapwa
1. Magpakita ng interes sa pakikipag-usap sa ibang tao. Hindi mo makikilala ang ibang tao kung hindi
ka magkakaroon ng interes na kausapin, magtanong at kilalanin sila.
2. Ngumiti. Naipapakita ng isang simpleng ngiti ang pagtanggap at pagiging bukas sa ibang tao.
3. Matutung magpahalaga sa iba. Madaling makakita ng kamalian sa kapwa na ginagamit sa pagpuna sa
iba.
4. Alalahaning hindi palaging ikaw ang tama. Hindi kailangang palaging mapatunayan na ikaw ay tama
sa isang argumento.
5. Makinig. Ang komunikasyon ay isang mabisang paraan upang masimulan at mapaunlad ang anumang
ugnayan.
6. Igalang ang pagkatao ng iba. Ang pagpapakita ng paggalang sa iaba ay pagpapakitang pagpapahalaga sa
kanilang pagkatao, dignidad, damdamin at paniniwala.
7. Matutung magpatawad. Ang bawat isa ay nagkakamali subalit isang makataong gawain ang
pagpapatawad ng kapwa.
8. Maging matapat at makatarungan sa pakikipag-ugnayan sa kapwa. Ang isang matatag na ugnayan
ay nagsisimula sa matapat at makatarungang ugnayan sa isa’t isa.
Sa pamamagitan ng pakikipagkapwa, nabubuo ang isang tao ng kaniyang sarili dahil higit na
nagkakaroon ng kahulugan ang kaniyang pagkatao. Upang magawa ang paglilingkod sa kapwa ay kailangan
ng tatlong sangkap: diyalogo, pagmamahal at katarungan.
ACTIVITY I
Pagnilayan kung paano mo higit na mapabuti ang iyong pakikipagkapwa. Sa bawat paraan ng
pagpapabuti ng pakikipagkapwa na tinutukoy sa aralin, isulat ang pangalan sa mga taong nais mong
magkaroon ng mas mabuting ugnayan sa pamamagitan ng paraang ito. isulat din kung paano mo tiyak na
gagawin.
Paraan Taong nais Magkaroon ng Paano Isasagawa

Mabuting Ugnayan
1. Magpakita ng Interes na Halimbawa: Halimbawa:
makausap Bagong kapitbahay Itatanong ang kaniyang pangalan
2. Magpahalaga sa iba
3. Aminin ang pagkakamali
4. Igalang ang Iba
5. Magpatawad
6. Maging matapat
ACTIVITY II (REPLEKSYON)
Ipaliwanag at iugnay ang mga pahayag ukol sa kahalagahanng pakikipgkapwa. Pagnilayan kung
paano mo maisasabuhay ang mensahe ng mga kasabihan sa ibaba.
“ Upang mapatuloy ang sibilisasyon, kailangan nating linangin ang agham ng pakikipag-ugnayan sa kapwa.”
- Franklin Roosevelt
1. Ano-ano ba ang mga paraan mo upang mapanatili ang iyong kapwa?
2. Bilang mag-aaral, kanino ba kayo lumalapit pag may problema kayo o kailangan ng tulong?
NILALAMAN (Content Standard)- Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto ng

pakikipagkapwa.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Performance Standard) – Naisagawa ng mag-aaral ang isang

pangkatang gawaing tutugon sa pangangailangan ng mga mag- aaral o kabataan sa paaralan o
pamayanan.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang pumili sa mga paraan upang ihayag ang
pagpapabuti ng pakikipagkapwa.
ROLE: Kabataan
AUDIENCE: Mag-aaral, Guro
SITUATION: Sa tahanan, at pamayanan
PRODUCT: Tsart, Tula, O Journal,
ACTIVITY III
Gumawa ng “ Tsart ng Paglago ng Ugnayan” na maglalarawan ng pagbuti ng iyong relasyon sa tao o mga
taong tinukoy mula unang araw hanggang sa ikapitong araw sa isang lingo, gayundin ng mga kaisipan at
damdamin ukol sa naging karansan. Isulat ang iyong sagot sa Tsart
Araw Paggawa ng Mabuting Relasyon Kanino (kapwa) Ang Naramdaman Ko
Lunes
Martes
Merkoles
Hwebes
Byernes
Sabado
Domingo
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pakikipagkapwa.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng pakikipagkapwa.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga paraan sa pagpapaunlad ng
pakikipagkapwa.
ARALIN VIII – Ang Pakikipagkaibigan bilang isang Kayamanan
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pakikipagkaibigan.

(Content Standard)
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na

(Performance Standard) kilos upang mapaunlad ang pakikipagkaibigan.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO –Natutukoy ang mga taong itinuturing niyang

(Learning Competencies) kaibigan at ang mga natutuhan niya mula sa mga ito.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pakikipagkaibigan.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng kaibigan.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga katangian ng pakikipagkaibigan.
Likas sa atin ang pakikipagkapwa. Mula sa pakikipagkapwang ito ay nabubuo ang isang espesyal at
mas malalim na relasyon o ugnayan- ang pagkakaibigan. Ano ang pagkahulugan mo sa salitang “kaibigan”?
Marami ang nagsasabing mahirap daw makatagpo ng isang tapat at tunay na kaibigan. Sa iyong palagay,
maituturing ka bang tunay na kaibigan? Paano nabuo ang inyong pagiging magkaibigan?
Maituturing na isang kayamanan ang makatagpo ng mga tunay na kaibigan. Nguni tang pagkakaroon
nito ay hindi basta-bastang nangyayari. Kaya naman, mahalagang malaman kung ano ang mga katangian ng
mabuting pakikipagkaibigan upang mapangalagaan ito. Sa pamamagitan ng pagtitiwala, pagmamahalan,
pagiging tapat sa isa’t isa, at pagpapatawad ay napalalalim ang ugnayan sa pagitan ng dalawang
magkaibigan. Gayundin naman, upang manatili ang ugnayang ito, dapat maisabuhay ang mga alituntunin sa
pagpapalalim ng pakikipagkaibigan.
Ang Mabuting Pakikipagkaibigan

1. Ang mabuting kaibigan ay handing dumamay sa iyo sa lahat ng oras lalo’t higit sa panahon ng kagipitan.
2. Ang mabuting kaibigan ay matapat.
3. Ang mabuting kaibigan ay marunong magbigay.
4. Ang mabuting kaibigan ay mapagkakatiwalaan.
Ang Katangian ng Isang Mabuting Pakikipagkaibigan

1. Ang pakikipagkaibigan ay binubuo.
2. Ang pakikipagkaibigan ay isinasakilos.
3. Ang pakikipagkaibigan ay isang patuloy na proseso.
4. Ang pakikipagkaibigan ay inuuri.
Limang Antas ng Pakikipagkaibigan

1. Pag-unlad
2. Sabay o Kapwa Pag-unlad ng Magkaibigan
3. Kapwa Pag-unlad Kasabay ng Iba
4. Kapwa Pag-unlad para sa Iisang Layunin
5. Kapwa Pag-unlad Kasama ang Panginoon
Cyber Friendship: Pakikipagkaibigan Gamit ang Makabagong Teknolohiya

Ikaw ba ay may account sa facebook, Instagram, Twitter o iba pang social networking sites? Ilang
kaibigan o friends ang mayroon ka sa iyong account? Ang mga makabagong teknolohiya ay nagbigay-daan
upang makabuo ng mga bagong ugnayan o maipagpatuloy ang mga dati pang ugnayan sa iba. Ang
cyberspace ay nagbigay-pagkakataon sa marami na mapalawak pa ang kanilang pakikipag-ugnayan at
pakikipagkaibigan. Ang Internet ay nagdudulot ng natatanging pagkakataon at pamamaraan sa
pagpapayaman ng ating ugnayan.
Ang pakikipagkaibigan ay isang malalim na uri ng pakikipag-ugnayan sa kapwa. Sa kaibigan
nailalahad at naipapakita ang tunay nating saloobin, damdamin at pagkatao. Higit pa sa kayamanan ang
makatagpo ng mga tunay na kaibigan.
ACTIVITY I
Pumili ng dalawang tanong at sagutin.
Mga tanong:
1. Kung may matalik kayong kaibigan saan niyo ito ihahambing at bakit?
2. Ano-ano ang mga katangian ang hinahanap niyo sa isang kaibigan?
3. Paano niyo pinahalagahan ang inyong kaibigan?
4. Itinuring niyo bang kayamanan ang inyong kaibigan? Bakit?
Pamprosesong Tanong (Sagutin ang lahat na tanong)

1. Para sa inyo gaano ba kahalaga ang iyong kaibigan?
2. Paano niyo ba mapanatili ang inyong pagiging makikipagkaibigan?
3. Ano-ano ba ang katangian ng iyong kaibigan?
ACTIVITY II
Isulat ang mga taglay mong katangian na maaring maging daan tungo sa pagbuo ng isang mabuting
pakikipagkaibigan. Ipaliwanag ang inyong sagot.
Aking mga katangian bilang isang Ipaliwanag ang inyong sagot.

kaibigan…
1. 1.
2. 2.
3. 3.

Pagnilayan at bigyang kahulugan ang sumusunod na pangungusap.
“ Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama.
Baka ka matuto ng kaniyang lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.” --
Mga kawikain 22:24-25 (Magandang Balita)
1. Masasabi mo bang madaling makahanap ng matalik na kaibigan sa panahon ngayon? Bakit?
2. Sa pagsibol ng makabagong teknolohiya, ito ba ay nakatulong sa paghanap niyo ng kaibigan?
Paano?
3. Lahat ba ay mabuting kaibigan ang mahahanap dito?
Pamantayan:
3 2 1 0
1. 1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pakikipagkaibigan.
2. 2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng kaibigan.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga katangian ng
Pakikipagkaibigan.
Pakikipagkaibigan
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pakikipagkaibigan.

(Content Standard)
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga (Performance Standard)

angkop na kilos upang mapaunlad ang pakikipagkaibigan.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang gumawa ng sariling hakbang sa
pagpapanatili o pagpapaunlad ng pagkakaibigan. Tayain ito pagkatapos sa pamamagitan ng rubric sa ibaba.
ROLE: kabataan
AUDIENCE: mag-aaral, guro
SITUATION: Sa tahanan, paaralan, at pamayanan
PRODUCT: Journal
ARALIN IX – Ang Pagpapatawad ay Tanda ng Kabutihan at Pagmamahal
NILALAMAN -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto ng

(Content Standard) pagpapatawad bilang tanda ng kabutihan at pagmamahalan.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga

(Performance Standard) angkop na kilos sa pagpapatawad.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Nasusuri ang mga dahilan ng

(Learning Competencies) pagpapatawad.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pagpapatawad.
2. Magagawa kong maihayag ang mga karanasan sa pagpapatawad.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang kahalagahan ng pagpapatawad.
Pagbibigay Edukasyon
Kahulugan ng Pagpapatawad
Lahat ng ating mga relasyon ay may kani-kaniyang tagumpay at kabiguan. Sa ating pakikipag-ugnayan sa
iabng tao, tayo ay nakararanas ng kasiyahaat kalungkutan. Minsan tayo ay nagkakaroon ng gulo, hindi
pagkakaunawaan at pagtatalo. Nagdadaan tayo sa panahon ng sama ng loob, alinlangan, at pagkabigo kapag tayo ay
nasaktan. Sa lahat ng ito, dapat nating tandaan na hindi tayo perpekto. Lahat tayo ay nagkakamali. Sa halip na
maghiganti, isipin natin na magbago at isaayos an gating nasirang relasyon. Para magawa natin ito, matuto tayong
magpatawad.
Simulan natin sapag-unawa sa kahulugan ng pagpapatawad. Ang pagpapatawad ay nagbibigay sa taong

nakasakit sa iyo ng pagkakataong ituloy ang inyong ugnayan sa isa’t isa.kapag ang pagpapatawad ay lubos, nawawala
ang hangad mong gumanti o ang galit na iyong nararamdaman sa taong nakasakit o nagtaksil sa iyo. Ang
pagpapatawad ay nagbibigay sa iyo ng kapayapaan ng damdamin at kalayaan sa hinanakit.
Kahalagahan ng Pagpapatawad
1. Kalayaan sa Nakraan
2. Pagsunod sa Kautusan ng Diyos
3. Pagpapalaya sa mga Negatibong Damdamin
4. Mabuting Kalusugan
5. Kalayaan Mula sa Kalungkutan
6. Pahalagahan at Ipanumbalik ang Ugnayan
7. Pagkaranas ng Positibong Damdamin
ACTIVITY I
Basahin at magpili ng isang sitwasyon tungkol sa isang anak na hindi nagpaalam kon saan siya nagpunta. .
Sagutin and tanong.
Mga sitwasyon:
1. “ Niloko ng kasintahan. Nikita niyang may ibang kasamang babae. Tanging kaibigan lang ang nandiyan
sa kanya. Ngunit isang araw bumalik at humingi ng tawad.”
Mapatawad mo ba siya o hindi? Kung oo bakit o hindi, Bkit? Magbigay ng dahilan.
2. Magkaklase kayo, tapos may usapan kayong mag cheat sa exam. Sa hindi inaasahan, sa araw ng exam ay
nakita ito ng guro niyo.
Paano niyo ipaliwanang at humingi ng tawag sa kaniya?
3. Kayo ay magtropa, subalit dalwa sa inyong kaibigan ay may gusto sa iisang babae na dahilan ng kanilang
pag-aaway.
Ano ang maiging gawin upang hindi masira ang kanilang pagkakaibigan?
4. Ina, Ama,at mga Anak

Nag-aaway ang kanilang dalawang anak dahil sa isang bagay.
Paano mo sila pagsabihan upang magkabati na sila?
1. Ano ba ang kahulugan ng pagpapawatawad para sa inyo?
2. Nakaranas na ba kayong magpatawad sa inyong kapwa?
3. Ano ang inyong nararamdaman?
ACTIVITY II
Pagnilayan ito.
Isipin ang mga pagkakataon na ikaw ay nahirapan o hindi makapagpatawad sa tao o mga taong nakasakit o
nakasala sa iyo. Isulat kung papaano ka naapektuhan sa sumusunod na aspekto.
Damdamin Isipan Katawan

Matamlay ako o walang sigla.
Mabigat at negatibong emosyon Tila balisa at hindi
ang aking nadarama. akomakapagpokus.

Basahin at pagnilayan ang sawikain sa ibaba. Sumang ayon ka ba rito?
“lumapit si Pedro at nagtanong ay Hesus. “ Panginoon, ilang beses kop o bang patatawarin ang kapatid kong
pauli-ulit na nagkakasala sa akin? Pitong beses po ba?” sinagot siya ni Hesus. “ hindi ko sinasabing pitong beses.
Kundi pitumpung ulit na pito.”
1. Bakit mahalaga ang pagpapatwad?
2. Bilang mag-aaral, ang pagpapatwad ba ay tanda ng kabutihan at pagmamahalan?
3. Mahirap ba ang magpatawad? Kung oo, Bakit?
Pamantayan:
3 2 1 0
pagpapatawad.
2. Magagawa kong maihayag ang mga karanasan sa
pagpapatawad.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang
kahalagahan ng pagpapatawad.
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto ng (Content Standard)

pagpapatawad bilang tanda ng kabutihan at pagmamahalan.

angkop na kilos sa pagpapatawad.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang gumawa ng mga hakbang tungo sa tunay na
pagpapatwad . Tayain ito pagkatapos, sa pamamagitan ng rubric sa ibaba.
ROLE: kabataan
PRODUCT: Journal
RUBRIC
Pamantayan 3 Puntos 2 Puntos 1 Puntos
Mga tiyak na hakbang Nagpakita ng iba’t iba at Nagpakita ng mangilan- Nagpakita ng isang
tungo sa tunay na tiyak na hakbang tungo ngilang tiyak na tiyak na hakbang tungo
pagpapatawad. sa tunay na hakbang tungo sa tunay sa tunay na
pagpapatawad. na pagpapatawad. pagpapatawad.
Mga tamang hakbang Nagpakita ng iba’t iba at Nagpakita ng mangilan- Nagpakita ng isang
tungo sa tunay tamang hakbang tungo ngilang tamang tamang hakbang tungo
pagpapatawad. sa tunay na hakbang tungo sa tunay sa tunay na
pagpapatawad. na pagpapatawad. pagpapatawad.
ARALIN X – Ang Emosyonal na Kagalingan Tungo sa Matibay na Ugnayan

NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto
(Content Standard) tungkol sa emosyon.
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga

(Performance Standard) angkop na kilos upang mapamahalaan ang kanyang emosyon.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang magiging epekto sa kilos

(Learning Competencies) at pagpapasiya ng wasto at hindi wastong pamamahala
ng pangunahing emosyon.
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang emosyon.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng emosyon.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang pamaraan ng EQ.
Lahat tayo ay nakararanas ng iba’t ibang emosyon at damdamin subalit iba-iba an gating mga paraan sa
pagpapahayag nito. Mayroong marunong mangasiwa nito. Mayroon din naming ilan na hindi kayang kontrolin ang
kanilang nadarama at nagpapadala sa lalim at tindi ng emosyon. Ikaw, marunong ka bang mangasiwa ng iyong
emosyon? Naranasan mo na bang mangasiwa ng iyong emosyon?
Kahulugan at Kahalagahan ng Emosyon

Walang iisang kahulugan ang salitang emosyon. Gayunpaman, ang emosyon ay nagbibigay ng buhay, kulay at saysay
sa buhay ng tao. Ang damdamin ay likas na reaksiyon ng tao na dulot ng pinagsama-samang aspekto ng pagkapukaw
o pagkagising ng katawan, mga pangkaisipang proseso, mga panghusga o pagtaya at mga kilos o galaw ng katawan.
Ang kaalaman at kakayahan mong kilalanin ang iyong tunay na nararamdaman ay mahalaga upang ito ay iyong
mapangalagaan at mapamahalaan nang tama. Basahin ang walong pangunahing damdamin ng tao upang lalo mo pang
maunawaan ang iyong nararamdaman:
1. Pagkagalit (Anger) – damdaming may matinding sama ng loob at pag-ayaw sa isang tao o bagay dahil
nakapagdulot ito ng hindi magandang bagay o sakit sa iyo o sa ibang tao.
2. Pagkamuhi (Disgust)- masidhing damdamin ng pagkainis o pagkasuklam sa ibang tao o bagay.
3. Pagkalungkot (Sadness)- pagkahapis o pagkadalamhati kaugnay ng pagkawala ng mahal sa buhay o isang
mahalagang bagay.
4. Pagkagulat(Surprise)- damdming dulot ng isang biglaang pangyayari o bagay na hindi inaasahan.
5. Pagkatakot (Fear)- pagkabahala sa sarili na masaktan, totoo man o hakahakang panganib, at pg-akalang walang
kakayahang malampasan ang panganib.
6. Pagtanggap (Acceptance)- damdaming matanggap ang inaalay o ibinibigay, o damdaming matiwasay dahil sa
pagtanggap ng iba.
7. Pagkagalak (Joy)- masidhing damdamin ng kasiyahan, kaligayahan, o katuwaan.
8. Pag-asam (Anticipation)-positibong damdamin o pahihintay sa isang magandang mangyayari sa hinaharap.
Kahulugan ng Emotional Quotient (EQ)

Ang emotional quotient (EQ) ay ang kasanayang magkaroon ng mataas na kamalayan at epektibong
kasanayan upang mapangasiwaan ang emosyon nang may batayang rasyonal para sa pangmatagalang kaligayahan ng
tao. Ito rin ay isang mahusay na kasanayan sa mapanagutang pakikipagkapwa.
Ang Limang Aspekto ng EQ

1. Kamalayan sa sarili
2. Pangangasiwa ng emosyon
3. Paghikayat sa sarili
4. Pagkilala at paggalang sa damdamin ng iba.
5. Pangangasiwa ng relasyon at ugnayan.
Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng EQ
1. Kamalayan sa sarili
2. pagpapasiyang personal
3. Pangangasiwa ng damdamin
4. Pag-eehersisyo at paglilibang
5. Pag-unawa sa damdamin ng iba
6. Komunikasyon
7. Pagiging bukas sa sarili
8. Pag-unawa sa pagkatuto
9. Pagtanggap ng sariling kalakasan at kahinaan
10. Pananagutang personal
11. Pagiging asertibo
12. Pangkatang gawain
13. Pag-aayos ng salungata
14. Espiritwalidad
ACTIVITY I
Basahin at ipahayag ang iyong emosyon sa bawat sitwasyon (halimbawa: masaya, malungkot, nainggit, selos,
nagalit, at iba pa)
1.Nakita mong may ibang kasama ang friend mo. 6. Sinabihan ka ng maganda ng katabi mo.
2. Nakuha ng iba ang gusto mo. 7. Nagselos ka sa kasintahan mo.
3. Napagsabihan ng guro o magulang. 8. Tumulong sa nangangailangan.
4. Nakita mong ninakaw ang puso mo. 9. Nakita mong crush mo.
5. Malapit na ang kaarawan mo. 10. Madaming trabaho
1. Ano ang emosyon?
2. Paano mo ito mapangasiwaan?
3. Madali ka bang madala sa iyong emosyon?
4. Paano niyo kinokontrol ang inyong emosyon?
5. Bakit ito mahalaga?
ACTIVITY II
Paano mo malalaman kung tama o mali ang pagpapahayag mo ng damdamin?
Gamitin ang talahanayan sa iyong sagot…
Tama ang pagpapahayag ko ng damdamin Mali ang pagpapahayag ko ng damdamin
kapag… kapag…
Magbahagi ng isang kwento basi a iyong nabasa, napanood, o naobserbahan na maaaring magpatunay sa
kasabihan nito.
“ Ang talinong emosyonal ay nagdadala ng rurok ng tagumpay at katiwasayansa buhay.”

-Daniel Goleman
1. Para sa inyo ano ang mas mahalaga Emotional Quatient (EQ) O Intelligence Quatient? Bakit?
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang emosyon.
2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng
emosyon.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang pamaraan ng
EQ.
NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa konsepto

(Content Standard) tungkol sa emosyon.

angkop na kilos upang mapamahalaan ang kanyang emosyon.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang gumawa ng mga tiyak at tamang pamaraan sa
pamamahala ng emosyon. Tayain ang mga ito pagkatapos.
ROLE: kabataan
PRODUCT: Journal
RUBRIC
Pamantayan 3 Puntos 2 Puntos 1 Puntos
Mga tiyan na pamaraan Nagpakita ng iba’t iba at Nagpakita ng mangilan- Nagpakita ng isang
ng pamamahala ng tiyak na pamaraan ng ngilang tiyak na tiyak na pamaraan ng
emosyon. pamamahala ng pamaraan ng pamamahala ng
emosyon. pamamahala ng emosyon.
emosyon.
ARALIN XI – Ang Mapanagutang Pinuno at Katrabaho
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pananagutan ng pinuno at katrabaho.

2. Magagawa kong maihayag ang kahalagahan ng mapanagutang lider at katrabaho.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang katangian ng mapanagutang lider.
Kahalagahan ng Pagiging Mapanagutang Lider at Katrabaho

Ang pamumuno ay kadalasang ikinakabit natin sa mga pormal na grupo at organisasyon katulad ng
makikita sa isang samahang political, pamahalaan, at mga institusyon. Subalit maging sa isang maliit at di-
pormal na samahan, karaniwang may lumalabas na pinuno na hindi rin pormal na itinalaga ng kaniyang
mga kasamahan. Ang mahusay na pamumuno ay kailangan sap ag-unlad ng bansa at sa kaligtasan nito mula
sa mga nagbabantang panganib.
Mga Katangian ng Mapanagutang Lider

1. Ang mapanagutang lider ay mahusay sa pagpaplano at pagpapasiya.
2. Ang mapanagutang lider ay may integridad.
3. Ang mapanagutang lider ay huwaran at inspirasyon.
4. Ang mapanagutang lider ay naniniwala sa kakayahan ng kapwa.
5. Ang mapanagutang lider ay may positibong panaw at saloobin.
6. Ang mapanagutang lider ay naglilingkod sa kapwa.
7. Ang mapanagutang lider ay mahusay sa paglutas ng suliran.
8. Ang mapanagutang lider ay marunong makipagsapalaran.
Mga Katangian ng Mapanagutang Katrabaho

1. Ang mapanagutang katrabaho ay ulirang kasapi.
2. Ang mapanagutang katrabaho ay mapanuri.
3. Ang mapanagutang katrabaho ay tapat maglingkod.
4. Ang mapanagutang katrabaho ay isinasaalang-alang ang kabutihang panglahat.
5. Ang mapanagutang katrabaho ay nakikiisa at sumusunod sa lider.
Answer Sheet
Grade 8- Lark
Pangala: ____________________________________________________ Marka:___________
ACTIVITY I (Indibidwal na Gawain)

Gamit ang mind map, umisip ng isang mahusay o epektibong pinuno o lider na nakilala mo. Ano ang
mga katangian ang kaniyang taglay na iyong hinahangaan?
ACTIVITY II (Individwal na Gawain)

Gumuhit ng isang bagay na sumasagisag sa ipinalagay mo na isang mahusay na lider o katrabaho.
Gawin mo ang drawing o larawan na ito sa malinis na bond paper at lagyan ng color.
Mga Prosesong Tanong (Isulat anh sagot sa blank space)

1. Ano-ano ang salitang iyong iugnay sa pagiging lider at katrabaho?
_________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Alin sa mga katangian ng mahusay na lider at katrabaho ang pinakamahalaga sa iyo? Bakit?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Mula sa Gawain o Activity, ano ang mas taglay mong gampanin, ang pagiging lider o katarabaho?
Bakit?
_________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Saan nagmula ang iyong pananaw sa isang mahusay na lider at katrabaho?
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
5. Ano ang pinakamahalagang bagay na dapat tandaan ng isang lider tungkol sa pamumuno at bilang
katrabaho?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Pamantayan:
3 2 1 0
pananagutan ng pinuno at katrabaho.
2. Magagawa kong maihayag ang
kahalagahan ng mapanagutang lider at
katrabaho.
3. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang
katangian ng mapanagutang lider
Module III PAGLAGO NG PAGKATAO SA PAMILYA AT SA KAPWA

Introduksyon: Sa araling ito ay naglalayong maunawaan at mapagpasiyahan mong isabuhay ang mga
pagpapahalaga at birtud ng pakikipagkapwa. Ang mga makabuluhang pag-unawa, damdamin, at pagkilos na
nilalaman ng bawat aralin sa yunit na ito ay higit na magpapalakas ng iyong mga potensiyal at katatagang
isabuhay ang mga pagpapahalaga at birtud tungo sa iyong inaasam na kaganapan sa pamamagitanng
pakikipagkapwa.
Expected Skills
Pre-Test
Panuto: Unawaing mabuti ang bawat pangungusap at piliin ang letra ng pinakamahusay na sagot.
1. Sino ang gumagalang sa awtoridad ng kaniyang mga magulang?
a. Si Mark na nakipag-high fivesa kaniyang mga magulang bilang paraan ng kaniyang pagbati.
b. Si Michael na kukunin muna ang pahintulot bago dumalo sa isang kasiyahan kasama ang mga
barkada.
c. Si Nick na magalang na nagtatanomg sa mga ipinasusunod na patakaran ng kaniyang mga
magulang.
2. Alin ang tinatanggap na simula ng pagkatuto ng tao na maging mapagpasalamat?

a. Mga araling natutuhan sa paaralan
b. Mga itinuturo sa kani-kanilang relihiyon
c. Mga namamasid sa mga magulang sa tahanan
3. Bakit masaya ang isang tao na mapagpasalamat?

a. Marami pa siyang matatanggap na mga biyaya mula sa kapwa.
b. Nararamdaman niya ang kabutihang-loob ng kaniyang kapwa.
c. Alam niya na naging mabuti siya sa pakikisama sa kaniyang kapwa.
4. Alin ang HINDI layon ng pagiging mapagpasalamat?

a. Upang bayaran o palitan ang kabutihan n gating kapwa
b. Upang ipahayag ang ating kasiyahan sa kanilang kabutihang-loob
c. Upang madama ang biyayang natanggap bilang pagmamahal ng Diyos sa atin
5. Alin ang inaasahan ugali ng tao na nagsabi ng “ Labis sa salita ngunit kulang sa gawa”?
a. Ang pagdating sa ipinangakong oras na sinabi sa isang kaibigan
b. Ang wastong paraan ng pakikisama at pakikipagkaibigan sa isang kaibigan
c. Ang hindi pagpapakita ng pagkilos sa sinabi o ipinangako sa kaibigan o sa kapwa
6. Ano ang mabuting ipayo sa nakababatang kapatid na naiinis sa mga pulubing nanghihingi sa kaniya
ng limos?
a. Bahagi sila ng sindikado na nagsasamantala sa kanilang kahirapan kaya dapat iwasan.
b. Iwasan silang tulungan sapagkat ginagamit lamang ang tulong sa kanilang bisyo.
c. Hindi lamang pera ang maaaring itulong sa kanila, kailangan din nila ng pagkain.
ARALIN XII- Pagpapasalamat bilang Mahalagang Bahagi ng Mabuting

Pagpapakatao
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang pasasalamat.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng pagpapasalamat sa kapwa.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga paraan sa pagpapahayag ng pasasalamat.
Ugali mo ba ang maging mapagpasalamat? Ano-ano ang pagkakataon na mararamdaman moa ng
pagiging mapagpasalamat? Halimbawa, ano-ano ang nararamdaman mong dapat ipagpasalamat sa araw na
ito?
Ang pagpapasalamat ay isinasabuhay saan mang bahagi ng mondo. Tukuyin mo nga kung saang lugar sa
mundo sinasabi ang “ Arigato!” “Mercie!” at “Dunk u!” upang magpasalamat.Ang pagiging
mapagpasalamat ay isang
pagpapahalaga na nakalilinang ng mabuting pagkatao.
Ang Pagpapasalamat Bilang Isang Pagpapahalaga ng Tao
Ang salitang “salamat” o “thank you” sa wikang Ingles, ay maituturing na nagmula sa salitang Latin
na gratus (gratitude) o pagpapahayag ng kasiyahan sa isang bagay o sitwasyon. Nagpapasalamat ang tao
dahil siya ay nasisiyahan sa mabuting nagawa sa kanya ng kaniyang kapwa.
 Ang salitang “pasasalamat” ay katumbas ng salitang gratitude sa wikang Ingles. Dalawa ang
pagpapakahulugan sa pasasalamat: (1) bilang isa positibong emosyon o pakiramdam sa kabutihang
tinanggap mula sa kapwa, at (2) bilang isang tungkulin o obligasyon na ipahayag ang katuwaan at
kasiyahan sa ginawang kabutihan ng kapwa.
 Ayon kay St. Thomas Aquinas, ang apat na dapat nating pasalamatan ay: (1) ang Diyos; (2) an gating
mga magulang; (3) an gating bayan; (4) ang kapwa na gumagawa sa atin ng kabutihan.
 Maipakikita ang pagpapasalamat sa makapangyarihang Diyos sa pagkilala na Siya ang pinagmulan
ng lahat ng uri ng kabutihan. Pasalamatan ang ating mga magulang sapag-aaruga, pangangalaga at
paggabay sa atin upang maging mabubuting tao mula nang tayo’y isilang hanggang sa kasalukuyan.
ACTIVITY 1 (Tuklasin ang kalikasan ng iyong Pagkatao)

Bilang indibidwal, alalahanin ang mga pagkakataong may natanggap kang mga biyaya mula sa
kabutihan ng pamilya, kaklase, kaibigan, o kakilala.
Kabutihang Natanggap Kanino o Saan Galing? Paano Pinasalamatan?

Pinahiram ka ng Barong Mula sa isang kaibigang Nilabhan at pinalansta ang
Tagalog/Baro’t Saya ng iyong kapitbahay hiniram na damit at isinauli
kaagad at nagpapahayag ng
kapitbahay upang magamit sa
malaking pasasalamat sa
isang pagtatanghal sa kabutihang loob ng kaibigan.
paaralan.
ACTIVITY II
Sagotin an mga tanong:
1. Bakit mahalaga na maging mapagpasalamat sa lahat ng pangyayari, mabuti man o hindi?

(paggamit ng dayagram)
2. Paano mo mailalapat ang pagiging mapagpasalamat sa pagpapabuti ng buhay sa inyong
pamayanang ginagalawansa kasalukuyan? (pagguhit ng mabubuting bunga ng pagiging
mapagpasalamat)
3. Ano-ano ang limitasyon ng iyong pagiging mapagpasalamat mula sa inyong pananaw? (pagbuo
ng tula ma may dalawang saknong)

Pamantayan:
3 2 1 0
pasasalamat.
4. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan
ng pagpapasalamat sa kapwa.
5. Magagawa kong tukuyin ang mga paraan sa
pagpapahayag ng pasasalamat.
ARALIN XIII- Pagsunod at Paggalang sa Awtoridad ng Lipunan
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang paggalang at pagsunod sa awtoridad.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ang pagsunod at paggalang sa awtoridad ng lipunan.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga tamang pagsunod at paggalang sa awtoridada ng lipunan.
Pagpapakita ng Paggalang sa Awtoridad
1. Sundin ang kanilang patakaran at payo.
2. Magsalita at makipag-usap nang maayos.
3. Makinig.
4. Huwag magsalita kung hindi nararapat.
5. Huwag silang siraan sa iba.
 Ang awtoridad ay nagbibigay sa isang mamumuno ng kapangyarihan at karapatan na
magpasiya at gumawa ng patakaran para sa ikabubuti ng kaniyang pinamumunuan.
 Ang pagsunod at paggalang sa awtoridad ay nakatutulong sa pagkakataon ng kaayusan ng
samahan at lipunan, paghahanda para sa pagsunod sa iba pang awtoridad, pagtuturo sa
kabataan at paghubog sa kanilang asal ata pagpapahalaga.
ACTIVITY 1
Panuto: Tiyak na may mga utos, alituntunin, o patakaran na ipinasusunod sa iyo ang iyong mga magulang,
mga nakakatanda, at ng mga namumuno o nasa kapangyarihan. Isulat sa unang hanay ang mga alituntunin
na nasa hanay.
Mga alituntunin ng… Reaksiyon o Pananaw
Magulang at Nakakatanda
Hal.: Kailangang nasa bahay na Hal.: Mahirap para sa akin na sundin
ito dahil minsan ay kailangan kung
pagdating ng ika-10 ng gabi. umuwi ng gabi
Mga Nasa Kapangyarihan Hal.: Gusto ko ang patakarang ito ng

Hal.: Bawal pumasok sa paaralan aming prinsipal dahil madaling
malaman
nang hindi na-uniporme. na ako ay estudyante sa aming
paaralan kapag nakauniporme ang
bawat estudyante.
Basi sa iyong karanasan o sagot sa unang Gawain, sagutin ang tanong na ito.
1. Bakit mayroong ganitong alituntunin na ipinatutupad ang inyong mga magulang, nakakatanda, at
nasa kapangyarihan?
2. Ano ang pangkaraniwang reaksyon niyong mga kabataan sa mga alituntuning ito? Bakit mayroon
kayong ganitong reaksyon?
3. Ano ang magiging bunga kapag hindi susunod o iginalang ang mga alituntuning ito?
1. Sa tingin niyo, ano ba ang tamang pagsunod at paggalang sa mga awtoridad?
2. Ano ba ang maaring mangyari kapag wala ang mga awtoridad?
3. Bakit ba mahalaga ang pagsunod at paggalang sa awtoridad?
ACTIVITY II
Buuin ang graphic organizer ayon sa iyong pagkaunawa sa naging sagot sa mga sa mga gawain.
Paano Magagawa? Bakit Dapat Gawin?
Paggalang sa
Awtoridad

Basahin at ipaliwanag ang pahayag na ito kaugnay ng paggalang sa awtoridad.
“Kung walang respeto, ano ang ipinagkaiba ng tao sa mga hayop.”

- Confucius
1. Ano ang epekto ng kawalan ng paggalang sa awtoridad?
2. Paano niyo ipapakita ang paggalang sa iba’t ibang awtoridad sa pamayanan?
3. Batay sa inyong karanasan may hindi ba kayo nasunod na batas o alituntunin sa mga
awtoridad? Bakit at magbigay ng halimbawa?

Pamantayan:
3 2 1 0
paggalang at pagsunod sa awtoridad.
ang pagsunod at paggalang sa awtoridad ng
lipunan.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga tamang
pagsunod at paggalang sa awtoridada ng
lipunan.
TRANSFER:
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang pag=unawa at paggawa sa mga

angkop na kilos ng pagsunod at paggalang sa awtoridad at nakaimpluwensya sa kapwa kabataan na
maipamalas ang mga ito.
TRANSFER GOAL: Ang mga mag-aaral ay may kakayahang gumawa ng repleksiyon basi sa narinig na
pagbabahagi ng tungkulin na namumuno sa paaralan, pamayanan, at simbahan.
ACTIVITY: REPLEKSIYON
Gumawa ng repleksiyon at sagutin ang mga tanong upang gawing gabay sa gagawing repleksiyon.
1. Ano-ano ang nararamdaman mo matapos ang gawain?
2. Ano-ano ang paraan ng pagsasabuhay ng paggalang na ginagabayan ng katarungan at
pagmamahal ayon sa mga ibinahagi ng mga pinakinggang awtoridad?
3. Magbigay ng hinuha kung ano ang malamang na magiging bunga ng hindi pagsunod at
paggalang sa mga magulang, mga nakakatanda, at mga awtoridad?
4. Paano mo gagamitin sa iyong buhay bilang kabataan ang iyong mga natutuhan?
Rubric
3 Puntos 2 Puntos 1 Puntos
NILALAMAN Nagpapakita ng malinaw Nagpapakita ng mangilang- Nagpapakita ng di-
at maunawaan na ngilang maunawaan ang gaanong maunawaan
repleksyon sa ginawang repleksyon sa ginawang ang repleksyon sa
gawain. gawain. ginawang gawain.
Kabuuang
puntos:
ARALIN XIV- Kabutihang-loob bilang Paggawa ng Mabuti sa Kapwa
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang kabutihang-loob sa pagkatao.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng ang paggawa ng mabuti sa kapwa.
3. Magagawa kong tukuyin ang paggawa ng mabubuti.
Pagtulong at Paglingkod sa mga Labis na Nangangailangan
Ano ang kahulugan ng “kabutihang-loob? Ang pagtulong at paglilingkod sa kapwa ay pagsasabuhay

ng pagpapahalagang kabutihang-loob. Ang pakikipagkapwa ay batayan ng buhay. Ang ating kalikasang
panlipunan ay nagpapatunay na hindi maaaring mabuhay nang wala ang pakikipagkapwa. Isang mahalagang
salik sa pakikipagkapwa sa ating pagkatao ay ang paggawa ng kabutihan sa nangangailangan ng tulong
sapagkat wala pa o wala na silang kakayahan na tulungan ang kanilang sarili.
Ang kabutihang-loob ay isang katangian ng isang tao na mararamdaman ang mga kakulangan ng
kapwa sa nangangailangan ng pag-unawa, tulong o kalinga.
Kabutihang-loob sa Pagkatao
Mga Konsepto at Pananaw sa Kabutiahang-Loob
1. Ang kabutihang-loob ay isang bugso ng damdamin (drive) na nag-uudyok upang gumawa ng kabutihan at
tumulong para sa kapakanan ng iyong kapwa o kahit ng hayop.
2. Ang kabutihang-loob ay isang panloob na katangian ng tao na kaniyang kailangang ilabas sa

pamamagitan ng mga tiyak na pagsasalita at pagkilos.
3. Ang kabutihang-loob ay maisasabuhay sa natural o simple ngunit makabuluhang pagkilos na kasiya-siya

sa tumatanggap ng mga ito.
4. Ang kabutihang-loob ay maaring pagbibigay ng mga simpleng bagay bilang pagpapahayag ng kasiyahan
sa kapwa.
5. Ang kabutihang-loob ay karaniwang hindi naghihintay ng kapalit o kabayaran sa kabutihang ginawa sa

kapwa.
6. Ang kabutihang ay maaring pagtulong na ginawa sa paraang di-nakikita o napapansin (act of anonymity).
7. Ang kabutihan-loob ay maaaring mga biglaang pagkilos.
Pitong Gawa ng Awa para sa Tao
1. Pakainin ang nagugutom
2. Painumin ang nauuhaw
3. Damitan ang mga walang damit o saplot sa katawan
4. Bigyang-proteksiyon ang walang masisilungan
5. Bisitahin ang mga maysakit
6. Bisitahin ang mga nasa bilangguan
7. Ilibing ang mga patay
Mga Limitasyon sa Paggawa ng Kabutihan sa Kapwa
1. Maging maingat sa pagtulong sa mga taong hindi kakilala.
2. Tiyakin na ang iyong intensyong tumulong ay katanggap-tanggap sa taong nais mong tulungan.
3. Mag-ingat sa maaaring mang-abuso sa iyong kabaitan.
4. Siguraduhin na kinin ang pahintulot at paggabay ng iyong mga magulang, guro o mga lider ng samahang
sinasalihan sa pagganap ng mga kabutihan sa kapwa.
 Ang kabutihang-loob ay isang katangian na nagtutulak sa isang tao na maramdaman at gumawa ng
mga pagkilos upang matugunan o maibsan ang kanilang mga pangangailangan.
 Ang taong may kabutihang-loob ay hindi naghihintay ng kapalit o kabayaran sa kabutihang ginawa
sa kapwa. Ang ginawang pagtulong ay maaaring ginawa na di-nakikita o di-napapansin.
 May dalawang pamamaraan sa pagsasabuhay nang paggawa ng mabuti sa kapwa: (1) sa
pamamaraang pasalita at wastong pag-uugali, at (2) sa pamamagitan ng mabubuting gawain o sa
pamamaraang pagkilos. Higit na makatutulong ang mga pamamaraang pagkilos upang tunay na
matulungan ang mga labis na naghihirap na kapwa.
 Ang paggawa ng kabutihan sa kapwa ay nararapat na ginagawa nang may pagmamahal. Ang
kabutihan ay tumutugon sa kagustuhan ng Diyos na maglingkod sa kapwa na hindi naghihintay ng
anumang kapalit o kabayaran. Ito ay nangangahulugan ng pagsasakripisyo para sa kapakanan ng
kapwa. Ang kabutihan ay dapat naglalayong gawing kaay-aya ang buhay para sa kapwa at
makapagbigay ng inspirasyon upang tularan ng iba.
ANSWER SHEET
Edukasyon sa Pagpapakatao 8
Unit 3, Aralin 14
Pangalan:________________________________________________ Marka: ___________________
ACTIVITY 1
Sagutan ang binigay na gawain. Bumoo ng lista ng limang mabibigat na suliranin sa mga pamayanan sa ating
bansa. At isulat ang tao o ahensya ng pamahalaan na sa iyong palagay ay makakatulong sa kapwa.
Mabigat na Suliranin ng Kapwa Tao o Ahensiyang Makatutulong sa Kapwa
1.
2.
3.
4.
5.
1. Basi sa iyong nagawang gawain, ginawa ba ng tao o ahensya ang kanilang pagtulong sa kapwa?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. Ano ba ang inyong nararamdaman na kayo ay tinutulungan ng mga makapangyarihang tao?

___________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
1. Ano ba ang kahulugan ng kabutihang-loob sa paggawa ng mabuti sa kapwa?
_______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. Bilang mag-aaral o kabataan, bakit madali sa inyo ang magbigay tulong sa kapwa?
_______________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3. Ano ba ang iyong pakiramdam na nakatulong sa inyong kapwa?
_______________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
ACTIVITY II (REPLEKSIYON)
Basahin ang sipi sa ibaba at pagnilayan ang kahulugan nito sa kabutihang loob sa iyong pagkatao.
“Sa paggawa ng kabutihan, ang mahalaga ay hindi kung magkano an gating naitulong kundi ang
pagmamahal at pagmamalasakit mula sa atin na nagbunsod nito.”
- St. Mother Teresa ng Calcutta
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
1. Bakit ba mahalaga ang gumawa ng kabutihang loob sa kapwa?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2. Inyo bang mag isip kung ano ang magyayari ng mundo kung walang gumawa ng kabutihan?
Magbahagi ng halimbawa.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
3. Sa ngayon bilang mag-aaral, ano ba ang mabuting nagawa niyo sa inyong kapwa?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
4. May pinipili ba kayong tutulungan? Paano niyo ba tinutulungan ang mga differently disabled at
mga marginalized people (ang mga taong naghirap sa buhay)?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Pamantayan:
3 2 1 0
kabutihang-loob sa pagkatao.
ng ang paggawa ng mabuti sa kapwa.
3. Magagawa kong tukuyin ang paggawa ng
mabubuti.
TRANSFER:
TRANSFER GOAL: Ang mga mag aaral ay may kakayahang gumawa ng Journal ng Kabutihan.
Subaybayan ang iyong mga angkop na kilos ng kabuutihang loob sa pagtugon sa pangangailangan ng iyong
pamilya at kapwa sa loob ng isang linggo.
Activity. Journal ng Kabutihan Sndin ang mga

Isulat ang iyong nagawa na kabutihan sa kapwa sa buong lingo.
Araw / Petsa Tiyak na Sitwasyong Mga Tiyak na Salita o Mga Positibong

Nangyari Aksiyong Ginawa Damdaming
Nabahaginan ng
Kabutihan
1.Linggo Halimbawa: Halimbawa: Halimbawa:

Pagod na pagod ako galing a. Pinakinggan ko ang a. Magiging
sa pamamalengke at gusto ng kaniyang mga maayos ang
aking nanay na tumulong ako ipinagagawa sa akin. pag-uusap
kaagad sa mga gawaing naming ng
bahay. aking nanay.
2.Lunes
3.
4.
5.
6.
RUBRIC
Pagsasabuhay mg Kabutihang- Tiyak o Tuwiran Nararapat o Angkop
loob sa Kapwa ( 2 puntos bawat tiyak at ( 1 puntos bawat paraan na
tuwirang sagot) nararapat)
Mga Sitwasyong Nangyari Tatlong Tiyak na Sitwasyon Tatlong Paraan na Nararapat o
1. Angkop gawin sa mga
2. Sitwasyong Nangyari
3. 1.
2.
3.
Mga Salita o Aksiyong Ginawa Apat na Tiyak na Salita o Tatlong Nararapat o Angkop na
Aksiyong Ginawa Salita o Aksiyong Iyong Ginawa
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4.
Mga Positibong Damdamin ng Tatlong Positibong Damdamin Apat na Nararapat Angkop na
Nababahaginan ng Kabutihan na Nabahaginan ng iyong Positibong inaasahan mula sa
Kabutihan Nabahaginan ng Iyong
Kabutihan
1.
1.
2. 2.
3. 3.
4.
Pinakamataas na Puntos: 30 20 Puntos 10 Puntos
Puntos
ARALIN XV- Katapatan sa Aking Pagkatao, Sa Salita at Gawa
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang katapatan.

2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng katapatan sa pagkatao, sa salita at gawa.
3. Magagawa kong tukuyin ang bunga ng paggawa ng katapatan.
Kadalasan ang matapat na tao ay nangangahulugan ng pagiging “mapagkakatiwalaan, may isang

salita, at totoong tao.”
May pagkakataon ding ating naririnig ang taliwas ng pagiging matapat. Mga di-kanais-nais na
katangian, “ Isa siyang sinungaling,” o “ Hindi siya mapagkakatiwalaan”, o “wala siyang salita”, ang mga
halimbawa ng hindi pagiging matapat sa kapwa.
 Ang katapatan ay isang pagpapahalaga kung saan isinasabuhay ng tao ang mga totoong pangyayari,
tama, mabuti, at angkop para sa sitwasyon.
 Ang katapatan ay pagpili na hindi magsinungaling, mandaya, o manloko sa ano mang pamamaraan.
 Ang tao na may katapatan ay nakararanas ng biyaya ng Diyos tulad ng kapayapaan sap ag-iisip at
paggalang sa kaniyang sarili.
 May dalawang ng pagsasabuhay ng katapatan ng isang tao: (1) sa salita at (2) sa gawa. Ang
matatapat sa salita ay nagbibigay ng totoo at tamang impormasyon sa sitwasyong kailangang
ipahayang ang katotohanan. Ang matapat sa gawa ay ay hindi manloloko, manlilinlang, o
magsisinungaling upang makuha lamang ang kanilang gusto sa kapwa.
 Isang hamon sa mga ideyalismo ng kabataan na simulant ang katapatan sa sarili upang maging isang
mabuting tao at mamamayan.
ANSWER SHEET
Edukasyon sa Pagpapakatao 8
Module 3
Pangalan:________________________________________________ Marka: ___________________
ACTIVITY 1 (MIND MAP)
Gumawa ng mind map kung ano ang iyong maipakahulugan sa salitang “KATAPATAN”.
“KATAPATAN”

1. Lagi ba kayong matapat sa iyong kapwa?
______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
2. Madali o mahirap ba ang paggawa ng katapatan sa iyong kapwa?
______________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
3. Isulat mo ang kwento ng iyong sariling karanasan sa pagiging maging matapat sa iyong kapwa
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
1. Mahalaga ba ang pagiging matapat?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2. Paano niyo maisasabuhay ang pagiging tapat sa salita at sa gawa sa mga tunay na sitwasyon sa
iyong buhay?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3. Naranasan niyo na bang magsinungaling para lang sa kabutihan ng iyong sarili, kaibigan o sa
karamihan? Magbigay ng halimbawa?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. Ano ba ang magandang bunga ang naidududlot kong gagawa ka ng katapatan?
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

Pamantayan:
3 2 1 0
katapatan.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang
kahalagahan ng katapatan sa pagkatao, sa
salita at gawa.
3. Magagawa kong tukuyin ang bunga ng
paggawa ng katapatan.
NAME:__________________________
FINAL EXAM ESP 8 SECTION HAWK
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na aytem. Bilugan ang letra ng pinakamahusay na sagot.
1. Ito ay ang pagpapahayag ng pagkababae o pagkalalaki ng isang tao.

a. Seksuwalidad b. Integridad c. Kapatiran
2. Ito ay isang organisadong samahan na may iisang layunin, mithiin, at interes.
a. Samahan b. Kapatiran c. Fraternity at sororities
3. Ito ay ugaling dapat iwasan sapagkat ito ay isang uri ng karahasan na naglalayong maging makapangyarihansa
pamamaraan na pananakot at pananakit sa mga mahihina.
a. Maging matakaw b. Pambubuska c. Palatawa
4. Ito din ay tinatawag na digital divide. Ito ay nangyayari sa pagitan ng mayayaman at mahihirap na bansa sa pagkakaroon
ng information and communication technology o ICT.
a. Agwat-Teknolohikal b. Agwat Komunikasyon c. Teknolohikal
5. Ito ay ang pag-alis ng tao sa isang lugar at paglipat sa panibagong lugar.
a. Migrasyon b. Imigrasyon c. Transfer o paglipat
YUNIT IV. PAGHARAP SA MGA ISYU SA PAKIKIPAGKAPWA

INTRODUKSYON: Sa aralin na ito ay naglalayong ituro at ipaunawa ang tamang pagharap sa mga isyung
maari mong maranasan sa iyong pakikipag-ugnayan sa kapwa. Ito din ay tutulong upang tuunan niyo ng
pansin ang mga positibong pagkilos at pakikilahok sa mga gawaing makapagpapaunlad sa paggalang sa
dignidad ng sarili at kapwa.
ARALIN I- Katapatan sa Aking Pagkatao, Sa Salita at Gawa
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang sekswalidad.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng tamang pananaw at pangangasiwa sa
sekswalidad.
3. Magagawa kong tukuyin ang tamang mangasiwa at paggalang sa sariling sekswalidad.
ACTIVITY 1 (IPALIWANAG)
Isulat sa papel ang iyong naunawaan sa mga paksa na ito tungkos sa sekswalidad ng tao:
1. Seksi ______________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Pornograpiya ____________________________________________________________________
3. pakikipag-ugnayan sa katapat na kasarian (Paki-relasyon ng Lalaki sa Lalaki o Babae sa Babae).
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
ACTIVITY II
Ipakita ang iyong pagsang-ayon o pagtutol s sumusunod na mga aytem sa pamamagitan ng pagbilog
sa simbolong kumakatawan sa iyong sagot.
Sang-ayon - SA
Di-Tiyak - DT
Hindi Sang-ayon - HS
1. Normal lamang sa isang kabataan na magkaroon ng seksuwal na SA DT HS
ugnayan sa katapat ng kasarian.
2. Ang seks ay kailangan upang maipakita ang pagmamahal sa isa’t SA DT HS
isa.
3. Kailangang lagyan ng limitasyon ang maaaring gawin ng dalawang SA DT HS
taong may ugnayan.
4. Hindi na gaanong mahalaga ang virginity sa panahon ngayon. SA DT HS
5. Ang tunay na pagmamahal ay handang maghintay ng tamang SA DT HS

panahon.
6. Kailangan ang kahandaan na humarap sa pananagutan bago SA DT HS
pumasok sa isang seryosong ugnayan sa katapat na kasarian.
7. Hinahangad ng isang nagmamahal ang kabutihan ng kaniyang SA DT HS
pagmamahal.
8. Maaaring gawin ng kabataan ang mga seksuwal na gawainbasta SA DT HS
handa niyang panagutan ito.
9. Mas magandang maipadama sa seksuwal na paraan ang SA DT HS
nararamdaman para sa isang tao.
10. Ang seksuwalidad ng katapat na kasarian ay kailangang igalang. SA DT HS

Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ang sekswalidad.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng tamang pananaw at
pangangasiwa sa sekswalidad.
3. Magagawa kong tukuyin ang tamang mangasiwa at paggalang sa sariling
sekswalidad.
MODULE 4 / ARALIN 2- PAGTATAGUYOD AT PAGPAPAHALAGA NG

KAPATIRAN
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan kung ano ang mga karahasan sa paaralan .
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng tamang pagsama o pagpili ng isang samahan.
3. Magagawa kong tukuyin ang tamang pagpili ng isang kapatiran.
ACTIVITY 1
Ang buong klase ay nahahati sa apat. Bawat grupo ay bubunot ng salita o tanong na ipaliwanag.
Pagkatapos nila sagutan ito, dapat ay ipahayag ito sa buong klase.
May mali ba sa pagsali sa isang fraternity o

Fraternity Paano niyo ba pinahahalagahan ang
sorority?
at inyong samahan?
Sororities ________________________________
_____________________________
________________________________ _____________________________
________________________________ _____________________________
_______________________________ _________________________
Mga Ano ang dapat mong gagawin para

Ano ang mga rason niyo kong bakit gusto
Samahan o hindi kayo masali sa isang marahas
niyo sumali sa isang samahan?
Clubs na samahan?
Sororities ____________________________________ ____________________________
____________________________________ ____________________________
____________________________________ ____________________________
____________________________________ ____________________________
_________________________________ ______________________
Bakit ba madalas mayroon nagbubully o nang-aapi
Paano niyo ba nilulutas ang
Mga sa eskwelahan?
problema sa inyong samahan?
karahasan __________________________________________
sa paaralan __________________________________________ _____________________________
__________________________________________ _____________________________
__________________________________________ ____________________________ _
_________________________

1. Bakit mahalaga na mapili nang tama ang sasalihang samahan?
________________________________________________________________
2. Batay sa gawain I, may nakita ba kayong mga karanasan batay sa uri, sanhi at epekto ng nagaganap
sa samahan?
_________________________________________________________________________
ACTIVITY II
Itala ang mga grupo o samahan na iyong sinalihan sa loob at labas ng paaralan. Isulat ang layunin ng
organisasyon o grupong sinalihan at ang dahilan kung bakit ka sumali rito.
Pangalan ng Organisasyon o Layunin ng Organisasyon o Layunin sa Pagsali

Grupong Sinalihan Mo Grupo
Sa Eskwelahan
Esample; science Club
1,
2.
3.
T
1. Nasisiyahan ka ba sa pagsali sa mga organisasyon o grupo ito? Bakit?
_________________________________________________________________
2. Ano ang karaniwan ninyong ginagawa sa sinasalihang organisasyon?
_____________________________________________________________________

Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan
kung ano ang mga karahasan sa paaralan .
kahalagahan ng tamang pagsama o pagpili
ng isang samahan.
3. Magagawa kong tukuyin ang tamang
pagpili ng isang kapatiran.
MODULE 4 /ARALIN 3- PAG-IWAS SA PAMBUBUKSA TUNGO SA SAMAHANG

Acquisiti on MATATAG AT MASAYA
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan kung ano ang pambubuksa.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan pag iwas sa nambubuksa at pambubuksa.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga paraan, uri, at epekto ng pambubuksa.
ACTIVITY 1
Isulat ang naunawaan mo sa salitang “pambubuksa” o bullying? Sa mga kahon sa ibaba. Isulat ang
mga bagay na naiuugnay mo at naiisip sa salitang pambubuksa o bullying.
PAMBUBUKSA
O
BULLYING
1. Ano ba dahilan ng pambubuska, sino- sino ba sila?
________________________________________________________________________
2. Nakaranas na ba kayo ng pambubuksa o nambubuksa sa inyo kapwa? Ano ba ginagawa ninyo?
__________________________________________________________________
3. Gaano ba kayo kadalasan binu-bully at saan ito na lugar nangyayari?
_______________________________________________________________________
4. Kanino ba kayo lumalapit pag kayo ay binubuksa?
________________________________________________________________________
ACTIVITY II
Isulat sa speech balloons ang mga dahilan kung bakit dapat matigil ang pambubuska sa kapwa.
1. Para sa inyo ano ba ang uri ng pambubuksa ang kadalasan ginawa ng nambubuksa?
____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ano ba ang mga paraan para ito ay maiwasan?
_____________________________________________________________________

Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan
kung ano ang pambubuksa.
kahalagahan pag iwas sa nambubuksa
at pambubuksa.
3. Magagawa kong tukuyin ang mga
paraan, uri, at epekto ng pambubuksa.
MODULE 4 / ARALIN 4- EPEKTIBONG PAGTUGON SA HAMON NG

AGWAT-TEKNOLOHIKAL
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan agwat teknolohikal.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng teknolohiya
3. Magagawa kong tukuyin ang pagkaka-iba ng mga henerasyon sa teknolohiya at ang mga
implikasyon nito.
ACTIVITY I (INDIBIDWAL NA GAWAIN)
Ano ang pagbabagong naganap sa ating mga gawain sa paglipas ng panahon?

Upang matukoy mo ang pagbabagong ito, kailangan mong kapanayamin ang ilang tao na makapagbibigay sa
iyo ng impormasyon na kailangan mo.
Subukang kapanayamin ang iyong lolo/lola, magulang, at isang kakilala na may gulang na 25-30.
Gamitin sa pakikipanayam sa kanila ang sumusunod na tanong.
A. Ano ang inyong laro at libangan noong panahon ng inyong kabataan?
B. Ano ang paraan ng inyong pakikipag-ugnayan o pakikipag-usap sa iba?
C. Paano nagbago ang mga bagay na ito ( laro, libangan, at pakikipag-ugnayan) sa pagdaan ng
panahon?
D. Ano ang inyong pananaw sa teknolohiya na inyong ginagamit sa panahon ng inyong kabataan?
E. Ano ang napansin niyong pagbabago sa teknolohiya at epekto nito sa lipunan? Sa ugnayan sa mga
tao?
Isulat ang mga impormasyon na nakalap sa talahanayan sa ibaba.

Gulang A. Laro/ B. Paraan C. Pananaw Sa D. Gamit Na E. Epekto Ng
Libangan Ng Teknolohiy Teknolohiya Teknolohiya
Pakikipag a
-Ugnayan

Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan agwat teknolohikal.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang kahalagahan ng teknolohiya.
3. Magagawa kong tukuyin ang pagkaka-iba ng mga henerasyon sa
teknolohiya at ang mga implikasyon nito.
MODULE 4 / ARALIN 5- PAGTUGON NG PAMILYANG PILIPINO SA HAMON
LEARNING TARGETS
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ng migrasyon.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang mga maganda at masamang epekto ng migrasyon sa pamilyang
Pilipino.
3. Magagawa kong tukuyin ang kahalagahan ng pagtatag sa paghubog ng pagkatao ng isang OFW
at bawat miyembro ng kaniyang pamilya.
ACTIVITY I (Indibidwal na Gawain)
Gamit ang internet o mga aklat na babasahin, humanap ng isang OFW na kinilala dahil sa kanyang
mabuting gawa.
Alamin niyo kung ano ang nagpapatatag sa kanya bilang isang OFW at sa kaniyang pamilya.
ACTIVITY II (REPLEKSIYON)
Pagnilayan ang kahulugan ng sipi sa ibaba sa katayuan ng kabataang anak ng isang OFW gamit ang
mga konseptong natutuhan sa aralin.
“Ang pinakamagandang bagay sa mundo ay makita na masaya at ngumungiti ang iyong mga
magulang at matanto na ikaw ang dahilan sa kanilang kasiyahan.”- Mario Puzo
1. Kung ang iyong magulang ay aalis para magtrabaho sa ibang bansa, sang ayon ka ba? Bakit?
___________________________________________________________________
2. Bilang mag-aaral at ang iyong magulang ay nasa ibang bansa, ano ba ang kailangan mong gawin
upang masuklian ang kanilang paghihirap doon?
______________________________________________________________________
Pamantayan:
3 2 1 0
1. Magagawa kong bigyang kahulugan ng migrasyon.
2. Magagawa kong ipaliwanag ang mga maganda at masamang
epekto ng migrasyon sa pamilyang Pilipino
3. Magagawa kong tukuyin ang kahalagahan ng pagtatag sa
paghubog ng pagkatao ng isang OFW at bawat miyembro ng
kaniyang pamilya.
YEHEY !!! Tapos na Tayo sa ating ESP MODULE. SEGURADOHIN NA MAPASA MO ANG MGA
SAGOT MO SA ACTIVITIES. GOD BLESS YOU AND YOUR FAMILY

FINAL MODULE IN ESP 8 FINAL NA GYOD 2 Jan 13

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

FINAL MODULE IN ESP 8 FINAL NA GYOD 2 Jan 13

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SERAPION C. BASALO MEMORIAL COLLEGES, INC.

Dura-Tibas St., Poblacion, Kiblawan 8008

Stay Safe and God Bless!

Yunit III- Aralin 15

Cindy Loren G. Garcia

UNANG PAMAGAT MATUTUHAN MO ANG:

2. Ito ay isang organisasyon, samahan, pundasyon, o kompanya na kinakailangan itatag dahil sa

3. Ito ang sinasabing pamana ng mga magulang sa kanilang mga anak.

4. Ito ay paraan ng pakikipagpalitan ng impormasyon sa pamamagitan ng pasalita, pasulat, at iba

5. Ang lahat ay mga gampaning panlipunan MALIBAN SA:

NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pamilya bilang (Content

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa (Learning

ACTIVITY 1 ( Indibidwal na Gawain)

Mga Pagpapahalagang Kanino Ako Natuto? Anong Halimbawa o Paano ko to Ipinakikita

3. Gaano ba kahalaga ang institusyon ng pagtutulungan at pagmamahalan sa pamilya?

4. Mahalaga ba ang mga pangaral galing sa pamilya?

INSTITUSYONG ANG PAMILYA BILANG

ACTIVITY III (REPLEKSIYON)

“ Ang pagmamahalan at pagtutulungan ay napapalago sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa

SELF-ASSESSMENT OF LEARNING TARGETS:

NILALAMAN - Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa pamilya bilang (Content

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

ROLE: anak/ bilang kasapi sa pamilya

Mga Kalakasan ng Aking Mga Hamong Kailangang Mga Gagawin ko upang

ARALIN II- Misyon ng Pamilya sa Edukasyon, Paggabay, at Pananampalataya

NILALAMAN -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa sa misyon (Content Standard)

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO – Nakikilala ang mga gawi o karanasan sa (Learning

Basahin at Pag-aralan ang tatlong Misyon ng Pamilya:

Sa isang lipunan na unti-unting nayayanig at nawawasak ng pagiging makasarili ng iilan,

Paggabay sa Paggawa ng Mabuting Pagpapasiya

Ang mga tiyak kong gagawin para sa aking pamilya ay:

Ang mga tiyak kong gagawin para sa pakikipagkapwa ko ay

Patnubay ng Magulang o Guardian

Pangalan at Lagda ng Magulang_________________________________Petsa_______________________

SELF-ASSESSMENT OF LEARNING TARGETS:

2. Magagawa kong tukuyin maisa-isa ang mga

3. Magagawa kong bigyang kahulugan ang

ARALIN II- Misyon ng Pamilya sa Edukasyon, Paggabay, at Pananampalataya

IKALAWANG BAHAGI (October 5 – 8, 2020)

NILALAMAN - Naipamalas ng mag–aaral ang pag-unawa sa misyon (Content Standard)

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN –Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance

ROLE: Anak / bilang kasapi sa pamilya

Panuto: Gawin ang sumusunod.

Halimbawa: Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8

Mga hakbang kung paano mo mapauunlad

Maggawa ako ng skedyol par=check ng ¥

Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8

Mga hakbang kung paano mo mapauunlad

Halimbawa: Oct 2 Oct 3 Oct 4 Oct 5 Oct 6 Oct 7 Oct 8

Mga hakbang kung paano mo mapauunlad

ARALIN III- Komunikasyon: Nagpapatibay sa Ugnayang Pamilya at Acquisition Pakikipagkapwa

NILALAMAN -Naipamalas ng mag – aaral ang pag-unawa na ang (Content Standard)

PAMANTAYANG PANGNILALAMAN – Naisagawa ng mag-aaral ang mga angkop na (Performance Standard)

ACTIVITY I ( IPALIWANAG MO)

Mabisang Komunikasyon Mabuting ugnayan

FIRM UP/MEANING MAKING

A. ANO ANG KOMUNIKASYON?

Narito ang mga kraytirya ng pagtataya ng awtput mo sa titik d:

B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

A. Pagsusuri ng mga sitwasyon

Gawain 2: PAGSUSURI SA MGA SULIRANIN SA KOMUNIKASYON

Pangalan at Lagda ng Magulang___________Petsa_