Tröôøng ÑH Sö phaïm Kyõ thuaät Tp.

HCM TOÁN CHO KỸ SƯ 1 (MATH133101)

KHOA KHOA HỌC ỨNG DỤNG
BOÄ MOÂN TOAÙN KIỂM TRA Lần 4&5
(Đánh giá chuyên cần + Ôn tập cuối kỳ)
Hoï, teân sinh vieân: .................................................................. STT: …………(theo danh sách -nếu biết)
Maõ soá sinh vieân:................................
Bảng theo dõi việc SINH VIÊN+GIÁO VIÊN thực hiện, kiểm tra, đánh giá
Bài tập Thu hoạch Ñieåm Phần I
Câu hỏi Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 Câu 5
Đánh giá →
Câu hỏi Câu 6 Câu 7 Câu 8 Câu 9 Câu 10
Đánh giá →
Ñieåm Phần II
Câu hỏi Câu 11 Câu 12 Câu 13 Câu 14 Câu 15
Đánh giá →
Câu hỏi Câu 16 Câu 17 Câu 18 Câu 19 Câu 20
Đánh giá →
Quy ñònh
 In hoặc photo đầy đủ từ trang 1 đến trang cuối rồi làm trực tiếp vào ngay
sau đề bài(caâu naøo khoâng laøm ñöôïc thì ñeå troáng choã ñoù). Điền đầy đủ thông tin của bạn.
 Thời gian nộp bài: ...............................................................................................
 Bạn đöôïc pheùp trao ñoåi vôùi bất kỳ người nào khaùc khi làm bài nhöng phaûi hieåu taát
caû nhöõng gì mà Bạn trình baøy ra.

Lôøi cam ñoan: Toâi cam ñoan hieåu roõ taát caû nhöõng gì toâi trình baøy sau đây.
(kyù vaø ghi roõ hoï teân)
Thời gian 22/4 29/4 6/5 14/5 Nộp bài
…………………….
Hoàn thành 25% 50% 75% 100%
……………………………………………..
*Lưu ý Giáo viên sẽ có giải đáp thắc mắc & hướng dẫn làm bài online & offline.
…………………………………………………………………......................................................................……..……………………………………………………………………….

Câu 0 Câu này Anh/Chị chỉ đọc và suy ngẫm mà không làm gì cả.
 Từ “KHÔNG” đến “CÓ”, từ “HƯ VÔ” đến  Từ “CÓ” đến “KHÔNG”, từ “HIỆN HỮU”
“HIỆN HỮU”: đến “HƯ VÔ”:
0 = 0 + 0 + 0 + 0 + ... + 0 + 0 + ... 1 = 1+ 0
− 1 + 1
= 1 − 1 + 1
− 1 + 1
− 1 + ... + 1
− 1 + 1
− 1 + ... = 1 + (−
1+
1−
1+
1−
1+
1−
1+
1.....−
1+
1−
1+
1....)
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

= 1 + (−
1+
1−
1+
1−
1+
1−
1+
1.....−
1+
1−
1+
1....) − 1 + 1
= 1 − 1 + 1
− 1 + 1
− 1 + ... + 1
− 1 + 1
− 1 + ...
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

= 1+ 0 =1 = 0 + 0 + 0 + 0 + ... + 0 + 0 + ... = 0
KHÔNG TỨC THỊ SẮC SẮC TỨC THỊ KHÔNG

-1-
 Phần I (Lý thuyết và Ứng dụng)
Bài toán thực tế Lập mô hình Giải mô hình Lời giải cho bài toán
trong khoa học, kỹ toán học toán học thực tế trong khoa học,
thuật, đời sống,... kỹ thuật, đời sống,...

Baøi toaùn truyeàn nhieät Newton-Ñònh luaät truyeàn nhieät Newton (Newton’s law of cooling)
Vaän toác nguoäi laïnh hoaëc noùng leân cuûa moät vaät trong moâi tröôøng tyû leä vôùi hieäu giöõa nhieät
ñoä cuûa vaät vaø nhieät ñoä moâi tröôøng xung quanh. Töùc laø, neáu goïi: T = T(t) laø nhieät ñoä cuûa vaät
theo thôøi gian, Tm laø nhieät ñoä moâi tröôøng, k laø heä soá tyû leä, thì
dT
= −k (T − Tm ) hay T ' (t ) = −k (T −T m) với k = const  0
dt
Câu 1 (1 điểm) Trình bày (ngắn gọn) phương trình vi phân tách biến và cách giải:
 Dạng: f ( x)dx = g ( y )dy
 Cách giải: ……………………………………...
a) Giải phương trình vi phân: y' = ( 4 x + 1)e x y ln y
dT
b) Giải bài toán truyền nhiệt Newton: = −k (T − Tm ) , T (0) = To = const
dt
Giải
a) b)

Câu 2 (1 điểm) Trình bày (ngắn gọn) phương trình vi phân tuyến tính cấp một và cách giải:
 Dạng:
 Cách giải:
a) Giải phương trình vi phân: y'+ y sin x = ecos x , y(0) = e
b) Áp dụng (Mô hình tuyến tính-Sưởi ấm hay làm mát tòa nhà-Heating and cooling of a
building)
Bài toán sưởi ấm hay làm mát một tòa nhà được mô hình (gần đúng) bởi phương trình vi phân

-2-
 dT
= −k1 (T − Ta ) − k2 (T − T ) + P (với k1, k2 = const  0 )
dt
trong đó T = T (t ) là nhiệt độ tòa nhà ở thời điểm t , Ta là nhiệt độ bên ngoài tòa nhà, T là nhiệt
độ chúng ta mong muốn trong tòa nhà, và P là tốc độ tăng nhiệt độ do thiết bị và con người
bên trong tòa nhà. Giả sử đơn vị của nhiệt độ T là oC , đơn vị của thời gian t là giờ. Giải
2t 
phương trình vi phân tìm T = T (t ) , biết P = const , T = 18o C , Ta = A − C cos  với
 24 
A = const và C = const .
Giải

Câu 3 (1 điểm) a) Trình bày (ngắn gọn) phương trình vi phân Bernoulli và cách giải:
 Dạng:
 Cách giải:

-3-
 dy 1 y
b) Giải phương trình vi phân logistic: = y (1 − ) , y (0) = 6
dt t + 1 10
Giải

Câu 4 (1 điểm)
a) Nêu (các) điều kiện cần và đủ để ma trận A = aij nn khả nghịch. Xác định giá trị tham số m
1 2 3 
 
để ma trận A = 1 1 4  khả nghịch và tìm. Tìm ma trận X thỏa
1 1 m − 2 
 
 1 −1 3 6 1 3
XA + 2  =   .
 2 1 4 8 5 4
b)Trình bày định lý về số nghiệm (định lý Cronecker-Capelli) hệ phương trình tuyến tính
không thuần nhất AX = B và hệ phương trình tuyến tính thuần nhất AX = 0 .

Giải

-4-
Câu 5 (1 điểm) Anh (chò) haõy neâu (teân) caùc caùch giaûi heä phöông trình tuyeán tính(chỉ nêu tên
mà không trình bày cách giải). Giải và biện luận heä phöông trình sau
 x + y + (1 + m) z = m − 2

 2x + my + 3z = m − 2 (m là tham số)
(1 − m) x − y + 2z =
 0

-5-
Giải

-6-
Câu 6 (1 điểm) Phương trình Cauchy-Euler cấp hai
ax2 y' '+bxy'+cy = g ( x) (3) với a, b, c là các hằng số thực (PT không thuần nhất)
ax2 y' '+bxy'+cy = 0 (3’) với a, b, c là các hằng số thực (PT thuần nhất)
Giải phương trình (3’) trên miền x  (0,+) bằng cách đổi biến y = x m đưa về phương trình đặc
trưng.
am2 + (b − a)m + c = 0
Nghiệm phương trình đặc trưng Nghiệm tổng quát PT
am2 + (b − a)m + c = 0 (*) ax2 y' '+bxy'+cy = 0
TH1 m = m1 là nghiệm kép y = C1 
x m1 + C2 
x m
1
lnx = Yo
y1 y2

TH2 m1 , m2 là hai nghiệm đơn y = C1 

x m1 + C2 
x m2 = Yo
y1 y2

TH3 m =   i l cặp nghiệm phức y = C1 x cos( ln x) + C2 x sin(  ln x) = Yo

      
lin hợp y1 y2

Nếu cần giải phương trình (3) thì nên áp dụng phương pháp biến thiên hằng số Lagrange.
dy
dy y'
Cách khác: Đặt x = et  y ' = = dt = tt = y 't e − t ; y ' ' = ( y ' 't − y 't )e − 2t rồi thay vào phương trình
dx dx e
dt
Euler trở thành phương trình vi phân tuyến tính cấp hai hệ số hằng.
a) Giải phương trình x2 y' '−3xy'+5 y = 3x2
b) Giải phương trình x2 y' '+ xy'+ y = 2 sin ln x
Giải

-7-
Câu 7 (1 điểm) a) Trình bày phương trình tuyến tính cấp hai hệ số hằng và cách giải bằng
phương pháp biến thiên hằng số Lagrange.
y ' '+ py'+ qy = f (t ) (1) (với y = y (t ) là hàm số theo biến độc lập t )
y ' '+ py'+ qy = 0 (1’) với p, q = const
Bước 1
Nghieäm phương trình ñaëc tröng Heä nghieäm cô baûn Nghieäm toång quaùt PT (1' )
k 2 + pk + q = 0 (*)

TH1 k laø nghieäm keùp

TH2 k1 , k2 laø caëp nghieäm ñôn

TH3 k =   i laø caëp 


nghieäm phöùc lieân hôïp 

Bước 2 Aùp duïng phöông phaùp Lagrange (Lagrange’s Method)

-8-
b) Giải phương trình y' '+3 y'+2 y = (6t + 1)e4t bằng phương pháp Lagrange.
Giải

Câu 8 (1 điểm) Với mỗi phương trình vi phaân tuyeán tính caáp 2 sau đây ( y ' '+ py'+ qy = f ( x) ),
tìm nghiệm tổng quát Yo (x) của phương trình thuần nhất tương ứng ( y ' '+ py'+ qy = 0 ) và daïng
nghieäm rieâng Y (x ) sao cho y = Yo (x) + Y (x ) là nghiệm tổng quát phöông trình đã cho.
Löu yù: Khoâng giaûi phöông trình, chæ tìm Yo (x) và dạng của Y (x ) .

Ví dụ: y' '+4 y'+3 y = (8 − 5x)e−3x có Yo ( x) = C1e − x + C2e−3 x nghiệm riêng dạng Y ( x) = x( Ax + B)e−3x
1) y' '−2 y'+5 y = x2 + 1

-9-
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
2) y' '+2 y'+ y = ( x − 5)e− x
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
3) y' '+4 y'+3 y = (6 − x)e−3x
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
4) y' '+5 y'+6 y = e2 x (cos 4x − 2 sin 4x)
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
5) y' '−8 y'+25 y = e4 x (7 cos 3x − sin 3x)
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
6) y' '−5 y'+6 y = ( x + 9)e2 x + e5 x
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
7) y' '+6 y' = 7 + xe5 x
có Yo (x) = .............................. nghiệm riêng dạng Y (x ) =
Câu 9 (1 điểm)
 y ' = f (t , y ) at b
Giải gần đúng (tìm nghiệm số) bài toán với điều kiện ban đầu 
 y ( a ) = yo
b−a
Chia đoạn a, b thành N đoạn nhỏ bằng nhau có chiều dài mỗi đoạn là h = . Khi đó các
N
điểm chia là to = a, t1 = a + h, t2 = a + 2h,..., tn = a + nh,..., tN = a + Nh = b .
a) Phương pháp Euler –Cách sử dụng Casio (biến độc lập là t tương ứng X )

Công thức Euler (RK1) Bấm để màn hình Ý nghĩa

(giá trị đúng = y(tn )  yn = giá trị gần đúng) Casio hiển thị (biến độc lập t tương ứng X )
(chưa chạy thuật toán)
y(t n +1 )  yn +1 = yn + hf (t n , yn ) A = hf ( X , Y ) : Gán biến A = hf (t n , yn )
 
k1 Y = Y + A: Công thức Euler
với n = 0,1,2,...., N − 1 (tức là tn = a + nh ) X = X +h Tăng biến 1 bước nhảy

 Áp dụng y' = te−2t y 2 , y(0) = 1, h = 0.1 . Tính gần đúng y (1) bằng phương pháp Euler (RK1).
(áp dụng bảng trên trình bày hoàn thiện bảng sau đây)

Công thức Euler (RK1) Bấm để màn hình Ý nghĩa

(giá trị đúng = y(tn )  yn = giá trị gần đúng) Casio hiển thị (biến độc lập t tương ứng X )
(chưa chạy thuật toán)

b) Phương pháp Euler cải tiến–Cách sử dụng Casio (biến độc lập là t tương ứng X )

- 10 -
 Công thức Euler cải tiến (RK2) Bấm để màn hình Ý nghĩa
Casio hiển thị
(giá trị đúng = y(tn )  yn = giá trị gần đúng) (chưa chạy thuật toán) (biến độc lập t tương ứng X )

k1 = hf (tn , yn ) A = hf ( X , Y ) : Gán biến A = hf (t n , yn )

k2 = hf (tn + h, yn + k1 ) B = hf ( X + h, Y + A) : Gán biến B = hf (tn + h, yn + k1 )
1 Y = Y + 0.5( A + B) : Công thức Euler cải tiến
y ( xn +1 )  yn +1 = yn + (k1 + k 2 )
2 Tăng biến 1 bước nhảy
X = X +h
với n = 0,1,2,...., N − 1 (tức là tn = a + nh )

 Áp dụng y' = te−2t y 2 , y(0) = 1, h = 0.1 . Tính gần đúng y (1) bằng phương pháp Euler cải tiến
(RK2). (áp dụng bảng trên trình bày hoàn thiện bảng sau đây)

Công thức Euler cải tiến (RK2) Bấm để màn hình Ý nghĩa
(giá trị đúng = y(tn )  yn = giá trị gần đúng) Casio hiển thị (biến độc lập t tương ứng X )

(chưa chạy thuật toán)

 Tìm nghiệm chính xác (hãy trình bày chi tiết ở khoảng trống bên dưới) của y' = te−2t y 2 , y(0) = 1 và chạy
thuật toán trên Casio cho phương pháp Euler (RK1), phương pháp Euler cải tiến (RK2) để hoàn
thiện bảng sau đây (lấy 6 chữ số sau dấu chấm thập phân):

tn Phương pháp Phương pháp Euler cải Nghiệm chính xác

Euler (RK1) tiến (RK2)
n = 0,1,...,10 yn y(tn )
yn

0 1 1 1
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1.0
Giải tìm nghiệm chính xác y' = te−2t y 2 , y(0) = 1

- 11 -
Caâu 10 (1 ĐIỂM)
Tìm aûnh cuûa caùc haøm goác:
t  0 khi 0  t  
a) f (t ) = t 2 sin 4t + b) f (t ) =  vaø f(t+2) = f(t)
 e cos 3udu
− 2u

sin 2t khi   t  2
0

Tìm goác cuûa caùc haøm aûnh: (không cần tính toán để tìm các hệ số bất định)
s2 + s + 1 s2 + s + 1
c) F(s) = d) F(s) =
( s 2 + 6 s + 45)(s + 1)3 ( s − 3) 2 ( s − 1)(s 2 + 25)
Giải

- 12 -
Phần II (Ứng dụng)

- 13 -
 Caâu 11 (1 ĐIỂM) (không cần tính toán để tìm các hệ số bất định)
a) AÙp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi phöông trình vi phaân
y' '+9 y'+8 y = 6 + e−3t + cos 7t vôùi ñieàu kieän y (0) = 0 vaø y ' (0) = 0
Chứng tỏ rằng sau khoảng thời gian t đủ lớn nghiệm của phương trình vi phân, y (t ) , biểu diễn
xấp xỉ một dao động điều hòa theo thời gian t . Xác định vị trí cân bằng và biên độ dao động
này.
b) AÙp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi heä phöông trình vi phaân
 x'−6 y = 1 − e −3t
 , vôùi ñieàu kieän x(0) = 0, y(0) = a (a laø ngaøy sinh cuûa baïn)
 x + y '+7 y = 5
Tính lim x(t ) , lim y (t ) . Xaùc toïa ñoä gaàn ñuùng trong maët phaúng Oxy cuûa ñieåm M (x(t ); y(t ))
t → + t → +

sau khoaûng thôøi gian t ñuû lôùn.

Giải

- 14 -
Câu 12 (1 điểm)
a) (moâ hình töï ñieàu chænh giaù-Price adjustment model) Ñoä bieán thieân veà giaù cuûa loại saûn
phaåm (hàng hóa) taïi thôøi ñieåm t tyû leä vôùi hieäu giöõa löôïng caàu vaø löôïng cung. Töùc laø, neáu
p = p(t ) laø giaù cuûa saûn phaåm taïi thôøi ñieåm t thì
dp
= k (D(t ) − S(t ))
dt
trong ñoù k laø haèng soá döông vaø D(t ) , S(t ) laàn löôït laø löôïng caàu vaø löôïng cung öùng vôùi
giaù p = p(t ) . Haõy xaùc ñònh giaù p = p(t ) bieát k = 0.02 , D(t ) = 6 + 8e −0.4t , S (t ) = 5 + p(t ) ,
p (0) = 10 (đđơn vị tính USD). Giaù cuûa saûn phaåm seõ nhö theá naøo sau khoaûng thôøi gian t ñuû
lôùn?
b) (Mô hình phản ứng hóa học) In an elementary chemical reaction, single
molecules of two reactants A and B form a molecule of the product C: A + B → C .
The law of mass action states that the rate of reaction is proportional to the
product of the concentrations of A and B:
d [C ]
= k[ A][B]
dt
Thus, if the initial concentrations are [ A] = a moles / L and [ B] = b moles / L and we
write x = [C ] , then we have
dx
= k (a − x)(b − x)
dt
Assuming that a  b , find x as a function of t . Use the fact that the initial
concentration of C is 0.
Giải

- 15 -
Caâu 13 (1 ĐIỂM) (không cần tính toán để tìm các hệ số bất định)
a) AÙp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi phöông trình vi phaân
y' '+ 6 y'+5 y = 1 + e−4t + sin 5t vôùi ñieàu kieän y (0) = 0 vaø y ' (0) = 0
Chứng tỏ rằng sau khoảng thời gian t đủ lớn nghiệm của phương trình vi phân, y (t ) , biểu diễn xấp xỉ
một dao động điều hòa theo thời gian t . Xác định vị trí cân bằng và biên độ dao động này.
b) Cho maïch ñieän RL nhö hình veõ thoûa phöông trình vi phaân
di(t )
L + R i (t ) = Eo sin 5t , i(0) = 0
dt
vôùi Eo , R, L laø caùc haèng soá döông.
Aùp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi phöông trình vi phaân
ñeå tìm i (t ) .
Chứng tỏ rằng sau khoảng thời gian t đủ lớn nghiệm của phương trình vi phân, i (t ) , biểu diễn
xấp xỉ một dao động điều hòa theo thời gian t . Xác định biên độ dao động này theo Eo , R, L .
Giải

- 16 -
Caâu 14 (1 ĐIỂM) (không cần tính toán để tìm các hệ số bất định)
a) AÙp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi phöông trình vi phaân
0 , 0t 
y ' '−2 y '−3 y =  vôùi y(0) = 0, y’(0) = 0
 sin 2t , t  
(HD : sử dụng tính chất dịch chuyển gốc)
b)AÙp duïng pheùp bieán ñoåi Laplace giaûi phöông trình tích phân
t
y(t)= 2 + 3e−5t − 10  y (u ) cos 3(t − u )du
0
Tính lim y (t ) roài döïa vaøo keát quaû ñoù xaùc ñònh giaù trò (gaàn ñuùng) cuûa y (t ) sau khoaûng thôøi
t → +

gian t ñuû lôùn.

Giải

- 17 -
Caâu 15 (1 ĐIỂM)
a) Giải phương trình vi phân tuyến tính cấp hai x2 y' '− xy'+ y = 4x3 + x2 , biết phương trình thuần
nhất tương ứng có một nghiệm riêng là y1 = − x .
b) Giải phương trình vi phân: x2 y' '− xy'+ y = 6x ln x (phương trình Euler)
Giải

- 18 -
Caâu 16 (1 ĐIỂM)
a) (Moâ hình taêng tröôûng logictic coù thu hoaïch-Logictic growth with harvesting)
Phöông trình vi phaân daïng sau ñaây goïi laø phöông trình logictic coù thu hoaïch
y ' (t ) = ky( M − y ) − H (t )

trong ñoù k = const  0 laø haèng soá tyû leä, M = const  0 laø kích thöôùc lôùn nhaát cuûa y (t ) khi
khoâng coù thu hoaïch (giôùi haïn taêng tröôûng), H (t ) laø toác ñoä thu hoaïch.
Giaû söû y (t ) laø soá löôïng caù (ñôn vò tính laø 100.000 con) trong moät hoà coâ laäp taïi thôøi ñieåm t
(ñôn vò tính laø naêm) keå töø luùc baét ñaàu quan saùt. Giaûi phöông trình tìm y (t ) bieát: k = 0.025 ,
M = 8 , y (0) = 8 (taïi thôøi ñieåm baét ñaàu quan saùt trong hoà coù 800.000 con ), H (t ) = 0.6 (toác ñoä khai thaùc lieân tuïc
haøng naêm laø 60.000 con). Soá löôïng caù trong hoà nhö theá naøo sau moät khoaûng thôøi gian t ñuû lôùn?

b) (Mô hình động về giá sản phẩm-thôøi gian t tính baèng thaùng, giaù p tính baèng USD)

(PRICE ADJUSTMENT OVER TIME OF SUPPLY AND DEMAND)

Mô hình điều chỉnh giá có tính đến hàng tồn đọng
Xét mô hình điều chỉnh giá phụ thuộc chênh lệch lượng cầu lượng cung hiện thời và cả lượng
hàng tồn đọng gây áp lực lên giá. Tức là, nếu p = p(t ) (đơn vị tính USD) là giá của sản phẩm
tại thời điểm t thì

- 19 -
 t

= k (D(t ) − S (t ) ) −   ( S ( x) − D ( x))dx
dp
dt 0

trong đó k ,  là hằng số dương và D(t ) , S(t ) lần lượt là lượng cầu và lượng cung ứng với
giá p = p(t ) .
Đạo hàm hai vế đẳng thức trên theo biến t ta được
p' ' = k (D' (t ) − S ' (t )) −  ( S (t ) − D(t ))

Giải phương trình tìm giá p = p(t ) biết k = 3,  = 2 , D(t ) = 11 + 2e −0.5t , S (t ) = 6 + p(t ) . Giá của
sản phẩm sẽ như thế nào sau khoảng thời gian t đủ lớn?
Giải

- 20 -
 Caâu 17(1 ĐIỂM)
a)(Baøi toaùn truyeàn nhieät) (ñôn vò tính nhieät ñoä laø o F , ñôn vò tinh thôøi gian laø giôø)
Nhieät ñoä theo thôøi gian T = T (t ) beân trong moät toøa nhaø thoûa phöông trình vi phaân
2t
T ' (t ) = − 1,9 T (t ) - 8 cos +140 vôùi T (0) = 60o F
24
Giải phương trình tìm T (t ) .

b) (baøi toaùn daân soá – population growth) Giả sử dân số P(t ) (ñôn vò laø trieäu ngöôøi) của một cộng
đồng tăng theo quy luật hàm mũ với tỷ lệ tự nhiên là r và E (t ) (ñôn vò trieäu ngöôøi/naêm) công
dân di cư khỏi cộng đồng tại thời điểm t, I (t ) (ñôn vò trieäu ngöôøi/naêm) công dân nhaäp cö
vaøo cộng đồng tại thời điểm t. Töùc laø, P(t ) thoaû phöông trình vi phaân
dP
= rP − E (t ) + I (t )
dt
Giải phương trình xác định dân số tại thời điểm t (ñôn vò laø naêm) trong trường hợp
r = 0.01, E(t ) = 0.05e−2t , I (t ) = 0.01 , P(0) = 99.55 trieäu
Giải

- 21 -
Caâu 18 (1 ĐIỂM)
1) Mô hình Gompertz –Mô hình phát triển của khối u
A model for tumor growth is given by the Gompertz equation
dV
= a(ln b − lnV )V
dt
where a and b are positive constants and V is the volume of the tomor measured in mm3 .

- 22 -
Find a family of solutions for tumor volume as a function of time. Find the solutions that
has an initial tumor volume of V (0) = 1mm3 .
2) Mô hình nợ- DOMAR DEBT MODEL
Let D and I denote the national debt and national income (or company debt and
company income), and assume that both are functions of time t. One of several Domar
debt models assumes that the time rates of change of D and I are both proportional to I,
so that
dD dI
= aI and = bI
dt dt
Suppose I (0) = I o and D(0) = Do .
a. Solve both of these differential equations and express D(t) and I(t) in terms of a, b,
I o , and Do .
b. The economist, Evsey Domar, who first studied this model, was interested in the
D(t )
ratio of national debt to national income. What happens to the ratio as t → + ?
I (t )
Giải

- 23 -
Caâu 19 (1 ĐIỂM)
Daân soá Theá giôùi sau t naêm tính töø naêm 2023 laø p(t ) , ñôn vò tính tyû ngöôøi, ñöôïc xaáp xæ bôûi
moâ hình phöông trình vi phaân logistic
dp 1
= 0.025 p(1 − p) vôùi p (0) = 8 (töùc laø, naêm 2023 daân soá Theá Giôùi laø 8 tyû ngöôøi)
dt 20
a) Dựa theo moâ hình treân, hãy xác định toác ñoä taêng daân soá cuûa Theá giôùi naêm 2023. Giaûi
phöông trình tìm p(t ) vaø öôùc tính giaù trò cuûa p(t ) sau khoảng thời gian t ñuû lôùn.
b) Lần lượt aùp duïng phöông phaùp Euler và phöông phaùp Euler cải tiến vôùi h = 1 , öôùc tính
daân soá Theá giôùi naêm 2028. (trình bày bằng cách tính và viết vào bảng sau, lấy 4 chữ số sau
dấu chấm”.” thập phân).

Năm t Giá trị chính xác Giá trị gần đúng theo Giá trị gần đúng theo
theo mô hình phöông phaùp Euler phöông phaùp Euler cải tiến
( đã giải câu a) (Euler’s Method (Improved Euler’s Method)
….. …… ……
2023 0
2024 1
2025 
2026
2027
2028
a) Làm tương tự câu (b) với h = 0.5 .
b) Nhận xét về mức độ chính xác của hai phương pháp; nhận xét về mức độ chính xác của
hai bước nhảy ( h = 1 và h = 0.5 ).
Giải

- 24 -
Caâu 20 (1 ĐIỂM)
1) Giải phương trình vi phân: (2 – 9xy2) xdx = (6x3 – 4y2)ydy
2) Mô hình vật rơi có lực cản-Air Resistance
A differential equation governing the velocity v of a falling mass m subjected to air
resistance proportional to the square of the instantaneous velocity is
dv
m = mg − kv2 ,
dt
where k  0 is the drag coefficient. The positive direction is downward.
a) Solve this equation subject to the initial condition v(0) = vo .
b) Use the solution in part (a) to determine the limiting, or terminal, velocity of the mass.
Giải

- 25 -