Balik tanaw: khalagahan ng ekonomiks bilang bahagi ng lipunan

Gawain 1:
Tukuyin kung ang mga sumusunod ay pangangailangan o kagustohan:
-damit
-games/laroan
-wifi/internet
-pagkain
-tirahan
-sasakyan
Mamahaling cellphone
Gabay na tanong:
1. Paano masasabi na ang isang bagay ay isang pangangailangan?
2. Paano masasabi na ang isang bagay ay isang kagustuhan?
3. Magkakapareho baa ng mga pangangailangan at kagustuhan ng isang tao?
Bakit?

Dahil sa walang katupasang pangangailangan at kagustohan ng tao at limitado

lamang ang pinagkukunang yaman, kinakailangan ng lipunan na gumawa ng
tamang desisyon paano gagamitin ng mahusay ang mga pinagkukunang yaman
upang matugonan at bigyang sulosyon ang nag tutunggaliang mga
pangangailangan at kagustohan ng tao, ang mikanismo ng pamamahagi ng
pinagkukunang yaman, produkto at serbisyo ay tinatawag na?

ALOKASYON- ay isang paraan upang maayos na mipamahagi at magamit ang

lahat ng pinagkukunang-yaman ng bansa. Ito rin ang paraan upang ang lipunan ay
makaagapay sa suliranin dulot ng kakapusan.
Upang matiyak at efficient ang mga pinagkukunang yaman dapat itong sumagot
sa :
4 NA PANGUNAHING KATANUNGAN PANG-EKONOMIKO
At ang pangunahing katanongan ay:
1. Ano ang gagawin?
2. Paano ng aba ito gagawin?
3. Para kanino ang gagawin?
4. Gaano karami ang gagawin?
Halimbawa noong pandemic indemand ang face shield, at face mask.
Ating alamin kung lubos na naintindihan ang konsepto ng alokasyon at ang apat
na katanungan na pang ekonomiko.
Tayo tutungo sa maikling Gawain, naa bay mga pangutana?
Punan ang kahon sa kaliwa ng apat na pangunahing katanungan pang ekonomiko
Batay sa mga binigay na halimbawa sa kanang bahagi nito.
Palay, mais, cellphone
o computer

Tradisyonal na paraan
o paggamit ng
teknolohiya
Mamayan sa loob o
labas ng bansa
500 kilong bigas o 200
metrong tela

Mga Sistemang Pang-ekonomiya

Ito ay tumutukoy sa isang institusyonal na kaayusan at paraan upang maisaayos
ang paraan ng produksyon, pagmamay-ari, at pag linang ng pinagkukunang-
yaman at pamamahala ng gawaing pang-ekonomiko ng isang lipunan.
Mithiin ng sestimng pang ekonomiya na maka agapay ang lipunan sa mga
suliranin ng kakapusan at kung paano epesyenting makakagamit ang mga
pinagkukunang yaman ng bansa, ito ay sumasaklaw sa mga estraktura,
institusyon, at mikanismo na batayan sa paggawa ng mga gawaing pang
produksyon upang sagutin ang mga pangunahing katanungang pang ekonomiya,
bawat lipunan ay may sinusunod na sestimang pang ekonomiya upang
matugunan ang mga suliraning naka paloob sa produksyon at alokasyon ng mga
produkto at serbisyo, ating alalahanin ang apat na pangunahing katanungan na
pang ekonomiko dahil ang mga sistemang pang ekonomiya ay sumasagot nito.
a. Tradisyonal, napapaloob sa tradisyunal na ekonomiya ang tradisyon,
kultura, at paniniwala. ang mga tao ditto ay walang karapatang mag
desisyon sa mga uri ng produkto at serbisyo na gusto nilang matamo, ang
lipunan ang nag dedesisyon sa produkto at gagawin at ipapamahagi batay
sa kanilang tradisyun o paniniwala. mga bansang nag taguyod nito ay ang
mga bansang brazil, Haiti, yemen, Bhutan, Canada, Greenland.
b. Market economy- may malayang pag dedesisyon sa produkson ng mga
kalakal at serbisyo, ang kalakal ay nakasunod sa interes ng konsyumer at
prodyuser sa malayang pamilihan, ito ay nag papahintulot sa pribadong pag
mamay-ari ng capital, pakikipag ugnayan sa pamamagitan ng presyo at
pangangasiwa ng mga Gawain. Presyo ang pangunahing nag tatakda kung
gaano ka rami ang bibilhin ng mga mamimili at kung gaano rin karami ang
malilikom ma produkto at serbisyo ng mga produser. Sa kabuuan ang dami
ng produkto na nais ebinta ng mga prodyuser ay may katumbas na dami ng
produkto nanais bilhin ng mga mambibili, ang market o pamilihan a
nagpapakita ng organisadong transaksyun ng mamimili at nagbibili. Ang
tungkulin ng pamahalan ay nag bibigay ng proteksyun sa kapakanan ng mga
pag-aaring pang prebado, kabilang ang batas ay mangangalaga sa
karapatan, ari-arian, at kontrata sa pinapasukan ng prebadong indebedwal
c. Command economy- the government is the control of pricing of goods and
sevices, the government makes all decisions for finances in the country, ang
 mga bansang nag taguyod nito ay mga bansang Belarus, china, cuba, iran,
Libya, north korea.
d. Mixed economy- mixed of private economy and command economy

ISAISIP: Group activity

1. Anu-ano ang ibat-abang uri ng sistemang pang ekonomiya?
2. Paano nagkakaiba ang bawat isa?
3. Bakit kailangan ng isang bansa ang sistemang pang ekonomiya?
4. Bilang isang mag-aaral paano ka makakatulong upang mapanatili ang
sistemang sinusunod ng iyong bansa? Pangatwiran

The end….