ELEC-1 PRELIM REVIEWER Kultura
Anderson at Taylor (2007)
Modyul 1: Ugnayan ng Wika at Kultura
Panimula
 ang wika ang pinakasusing sangkap sa
komunikasyon ng tao.
 nagaganap ang pagbabaginan ng kaisipan at
damdamin
 wika rin ang pangunahing elemento sa pagsasalin
 SL (simulaang lenggwahe) tungo sa TL (tunguhang
lenggwahe)
 mahalagang bigyang-pansin na kakabit ng isang
wika ang kultura ng mga taong nagsasalita nito
Kaugnayan ng Wika sa Kultura
Wika
 ang wika ay nalilinang dahil sa kultura
 ang kultura ay nalilinang dahil sa wika at ang wika
ay ang kultura mismo
 maituturing bilang batayang gabay sa matibay na
kaugnayan ng wika at kultura bilang mabisang
kasangkapan sa pagtataguyod ng pagkakakilanlan
nating mga Pilipino
Walt Whitman
 ang wika ay hindi abstraktong nilikha ng mga
nakapag-aral o bumubuo ng disksyunaryo, kundi ito
ay isang bagay na nalikha mula sa mga gawa,
pangangailangan, kaligayahan, panlasa ng
mahabang talaan ng henerasyon ng lahi at
nagtataglay ito ng malawak na batayang makamasa
(Peña et. al 2012).
Virgilio Almario
 ang wika bilang katutubong halagahan o value para
sa marangal na buhay ng ating mga ninuno, isang
dakilang pamantayang nararapat sundin saanman at
kailanman tungo sa wastong pakikipagkapwa tao,
isang banal na tuntuning kailangang tupadin upang
hindi maligaw ng landas.
Simoun ng El Filibusterismo ni Dr. Jose Rizal
 ang wika ay paraan ng pag-iisip ng tao,
samakatuwid tinatanggap natin na ang wika ay ang
kultura mismo. Dahil nga ang kultura ay
pamamaraan ng pagkilos at pamumuhay ng isang
tao ay nakabatay sa kaniyang pag-iisip, ito ang
pangunahing pinagmulan ng kaisipan ng kultura.
 wika ang ginagamit natin sa pakikipagtalastasan. Sa
pamamagitan nito ay naipapahayag natin ang ating
saloobin at kaisipan
 nalalaman natin kung ano ang gustong ipahiwatig ng
ating kapwa
 ang wika ay nakatali sa ating kultura at kung sino
tayo
 ngunit ang "cultural identity" ay malabo na dahil sa
malawakang impluwensya ng kanlurang kultura
 ang kultura at wika ay hindi natin mapaghiwalay
 isang komplikadong sistema ng ugnayan na
nagbibigay kahulugan sa paraan ng pamumuhay ng
isang grupong panlipunan o isang lipunan sa
kabooan.
Mooney (2011)
 tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay
na naglalarawan sa isang lipunan.
Panopio (2007)
 ito ay kabuoang konseptong sangkap sa
pamumuhay ng mga tao, ang batayan ng kilos at
gawi, at ang kabuohang gawain ng tao.
Paliwanag sa Ugnayan ng Wika at Kultura
 ayon sa artikulong "Ukol sa Wika at Kulturang
Pilipino (1996) - ipinaliwanag ni Zeus Salazar ang
wika bilang:
1. Wika bilang pahayag-pahiwatig ng kultura
 mahalagang sangkap ang wika sa pagkakabuo
ng bayan o pamayanan dahil sa pamamagitan
nito, nagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan
ang isang lugar.
 Halimbawa: Paniniwala sa kaluluwa
2. Wika bilang impukan-kuhanan ng kultura
 sa wika pumapaloob ang pag-uugali, isip at
damdamin ng isang grupo ng tao
 Halimbawa: Pagkilala at paggalang sa iba't
ibang relasyon sa lumalawak na pamilya -
manugang, balae, hipag, bayaw at bilas
3. Wika bilang daluyan ng kultura
 sa pamamagitan ng wika, higit na nakikilala ng
isang tao ang kanyang sarili at kulturang
kinabibilangan, kaugnay nito, ang isang taong
maalam sa maraming wika, na tinatawag na
"polyglot" ay may kakayahang makilahok sa iba't
ibang usapan at kung gayon, mapasama sa iba't
ibang kultura.
 kaya naman ang mga tagasalin na maalam sa
magkaibang wika ay hindi lamang nagdadala ng
mga salita kundi ng mga karanasan, kaalaman
at pananaw na mula sa kultura ng simulaing
lenggwahe.
Iba't ibang Antas ng mga Konsepto sa Ugnayan ng
Wika at Kultura
 sa paglipas ng panahon, patuloy na nahuhubog ang
kulturang Pilipino
 ang paghubog na ito'y nasasalamin sa iba't ibang
konseptong nasa loob ng wika
 sa pagsusuri ni Enrique (1985) ng wika, kultura at
pag-aaral sa sikolohiya sa Pilipinas - kanyang nabuo
ang iba't ibang antas ng mga konsepto na
nagpapatunay sa papel ng wika bilang salamin ng
kultura.
1. Mga Katutubong Konsepto
 nasa ilalim ng antas na ito ang mga konseptong
may natatanging kahulugan na malapit sa
karanasan.
 masasalamin ang mga iba't ibang pananaw,
karanasann, at kaalaman ng mga Pilipino na
hinubog sa matagal na panahon.
 Halimbawa: Bayanihan
2. Mga Konseptong bunga ng pagtatakda ng
kahulugan
 bunga ng pagtuturo at pagkatuto sa akademya,
may mga konseptong bahagi nang kulturang
Pilipino ang nabigyan ng teknikal na kahulugan
o nakatadaan ng bagong saklaw
 Halimbawa: Pakikitungo o pagsunod sa antas
ng mabuting asal ayon sa kaugalian sa
pakikipagkapwa tao.
3. Pag-aandukha o pagbibigay ng katutubong
kahulugan sa ideya at salitang hiram
 dulot ng pakikipag-ugnayan sa iba't ibang lahi,
may mga salitang banyagang nabigyan ng
katutubong kahulugan sa paglipas ng panahon.
Hitik ang wikang Filipino sa mga konseptong
nasa ilalim ng antas na ito.
 Halimbawa: Wikang Ingles - salvage, Wikang
Tagalog - salvage (pagpatay)
4. Pagbibinyag o paggamit ng katutubong salita
para sa pandaigdigan o banyagang konsepto
 may mga karanasan, pananaw at kaalaman na
hindi lamang malapit sa kulturang Pilipino kundi
bahagi rin ng kultura ng iba't ibang bansa.
 Halimbawa: Pagiging babae,
pakikipagsapalaran at pakikiramay
5. Paimbabaw na asimilasyon ng tagui aat
konseptong hiram
 nasa ilalim ng antas na ito ang mga salitang
banyaga na bagama't matagal nang bahagi ng
komunikasyong Pilipino ay nananatiling hiwalay
sa ating kultura at karanasan
 Halimbawa: His/her - na walang malinaw na
katumba sa Filipino
6. Mga ligaw at banyagang konsepto
 nilalim ng antas na ito ang mga konseptong
walang malinaw na katumbas sa wikang Filipino
dahil sa malayo ito sa kulturang Pilipino.
_________________________________________
Ilang mga Kategoryang Kultural na Dapat
Isaalang-alang ng Tagasalin
1. Pagkain
 ang pagkain ay ang pinakamaselan at
pinaka-mahalagang manipestasyon ng
pambansang kultura.
2. Kilos, gawi at ekspresyon
 ang mga kilos, gawi at ekspresyon,
bagama’t kadalasang nakapaloob sa SL at
nauunawaan ng mambabasa nito, ay hindi
malinaw na nailalarawan sa TL na siyang
nagpapahirap sa ginawang pagsasalin.
3. Kaugalian
 mga mga kaugalianng tulad ng sa Pilipinas
na may mahigpit na ugnayang pampamilya.
4. Kasuotan
 sa kaso ng bansang India, may mga
kasuotan at palamuti na mga babae lamang
na buhay ang asawa ang makapagsusuot.
 ipinapakita nito ang limitasyon ng lipunang
India sa mga babaeng bali at ang
pagkaulilang nararamdaman ng balo na
hindi mauunawaan ng kamalayang
kanluranin.
5. Kostumbre at Tradisyon
 nararapat bigyang tuon ng tagasalin ang
mga nakapaloob na kostumbre at tradisyon
sa tekstong isasalin.
 may mga pagkakataong ang ritwal na
sinusunod sa isang kultura ay hindi angkop
sa isa pa
6. Paniniwala
 ang mga paniniwala sa mga elementong
relihiyoso, mito, alamat at pamahiin ay
mahigpit na nakaugnay sa kultura ng
pinagmulang wika.
7. Heograpiya at Kalikasan
 dahil sa pagkakaiba ng lokasyon sa daigdig,
nagkakaroon ng ibang karanasan sa paligid
ng iba’t ibang lupon ng tao.
 nakakaapekto ito sa kanilang pagtanaw sa
reyalidad ng kanilang kalikasan.
_________________________________________
Modyul 2: Mga Wika sa Pilipinas
Panimula
 ang mga katutubong wika sa Pilipinas ay
napapaloob sa pamilya ng mga wika na
kung tawagin ay ang wikang Austronesyo.
 ang mga ito ay ang pangkat ng mga wika na
ginagamit ng mga tao mula sa Tangway ng
Malay hanggang sa mga watak-watak na
pulo ng teritoryong Polynesia sa
Karagatang Pasipiko
 tinatayang ito ang may pinakamalaking
pamilya ng wika sa buong daigdig.
  mas maraming wika ang kasapi ng
pamilyang ito kumpara sa ibang pamilya ng II. Northern Philippine Family (200 B.C.) ay
mga wika, maliit lamang ang bilang na kinabibilangan ng:
pangkalahatan ng mga taong gumagamit  Inibalol
nito.  Kankanal
 Bontoc
Wika  Kalinga
San Buenaventura (1985)  Ilocano
 ang wika ay isang larawang binibigkas at  Tinggian
isinusulat.  Isneg
 isang kahulugan, taguan, imbakan o deposito
 Ibanag
ng kaalaman sa bansa
 Atta
Henry Allan Gleason  Gaddang
 ang wika ay isang masistemang balangkas ng  Agta
sinasalitang tunog na pinipili at isinisaayos sa
paraang arbitraryo upang makamit sa III. Philippine Stock (700 B.C) ay kinabibilangan
komunikasyon ng mga taong nabibilang sa ng:
isang kultura.  Pangasinan
 ang mga katutubong wika sa Pilipinas ay
nakapaloob saa mga pamilya ng wika na IV. Southern Mindanao Family (1300 B.C.) na
tinatawag na Austronesyo (Austronesian kinabibilangan ng:
Language)  Tagabili
 Bilaa
Mga Wikang ginagamit ng mga tao mula sa  Tirusay
tangway ng Malayo (Malay Peninsula)
hanggang sa mga bansang napapaloob sa V. Chamic Family ay kinabibilangan ng:
Polinesya  Jade
 Jorai
David at Healey (1962)  Chru
 kanilang pinangunahan ang Summer  Cham
Institute of Linguistics - sila ang  Malay Stock na may salitang malay
nagsasaliksik tungkol sa kung paano
lumaganap sa Pilipinas ang iba't ibang wika.  ang tinatawag ng mga wika sa Pilipinas ay
ang iba't ibang katutubo na sinasalita sa
Pagpapangkat-pangkat ng Wika buong kapuluan
I. Southern Philippine Family (100 B.C.) ay
kinabibilangan ng: Mga Diyalekto
 Sambal 1. Wikang Katutubo
 Tagalog  ang itinuturing na "wikang katutubo" ay
 Kapampangan alinman sa mga wika na sinuso ng isang tao
 Bicol na ang mga magulang ay may angkang
 Cebuano katutubo sa Pilipinas.
 Butuanon
 Surigao 2. Tagalog
 Kalagan  wikang batayan ng Filipino
 Mansako  pangunahing wika nga mga naninirahan sa
 Batak katimugang bahagi ng Luzon
 sinasalita ng 24% na mga Pilipino
 Cuyunan
 ito ay ginagamit sa:
 Maranao
 Cavite
 Maguindanao  Laguna
 Binukid  Bataan
 Dibabaon  Batangas
 Western Bukidnon Manobo  Rizal
 Subanon
  Quezon (kilala rin sa tawag na
CALABARZON)
 ito ang pangunahing wika ng Pambansang
Punong Rehiyon sa siyang kabisera ng
bansa
3. Ilokano
 kilala rin sa tawag na "Iloko"
 pangunahing wika ng mga naninirahan sa
Hilagang Luzon (Rehiyon I at II, at ilang
bahagi ng Rehiyon III)
4. Cebuano
 pinakakilala at pinakamalawig ng wikang
"Bisaya"
 pangunahing wika ng lalawigan ng:
 Cebu
 Silangang Negros
 Bohol
 Leyte at Timog Leyte
 malaking bahagi ng Mindanao
 27% ang gumagamit sa bansa
5. Hiligaynon
 isang wikang Bisaya na tinatawag ding
"Ilonggo" batay sa pinakakilalang dayalekto
mula sa lungsod ng Iloilo
 pangunahin wika ng:
 Kanlurang Visayas (lalo na sa Iloilo)
 Capiz
 Guimaras
 kabuuan ng Negros Occidental
 timog-silangang Mindanao (Koronadal)
6. Waray
 isang wikang bisaya na tinatawag ding
"Waray-Waray)
 pangunahing wika ng:
 Silangang Visayas (Samar)
 Hilagang-silangang Leyte
 ilang bahagi ng Biliran
 Tacloban
7. Kapampangan
 pangunahing wika ng mga naninirahan sa
Gitnang Luzon partikular na sa:
 Pampanga
 Timog Tarlac
 iilang bahagi ng Bulacan at Bataan
8. Bikol
 pangunahing wika (lingua franca) ng mga
Tangway ng Bicol sa timog-silangang Luzon
 sinasalita sa mga lungsod ng Naga at
Legazpi
9. Pangasinan
 malimit ding tawagin sa maling pangalan na
"Panggalatok"
 isa sa mga pangunahing wika ng
Pangasinan
10. Meranao
 isa sa pinakamalaking wika ng mga Moro
 pangunahing sinasalita sa:
 Lungsod ng Marawi
 Lanao del Sur
 ilang bahagi ng Lanao del Norte
11. Maguindanao
 isang pangunahing wika ng mga Moro at ng
Autonomous Region of Muslim Mindanao
 sinasalita sa lungsod ng Cotabato
12. Kinaray-a
 isang wikang bisaya
 pangunahing sinasalita sa:
 pulo ng Panay (Antique)
 ilang bahagi ng lalawigan ng Capiz t
Iloilo (Passi)
8 Pangunahing Wika sa Pilipinas (Claro at
Gomez Report)
1. Tagalog
2. Ilocano
3. Pangasinense
4. Hiligaynon
5. Bicolano
6. Cebuano
7. Kapampangan
8. Waray
Tagalog - ang wikang ito ay minsan nang naging
batayan ng wikang Pambansa noong 1937.
Bikolano - pangunahing wika ng mga naninirahann
sa Timog-Silangang Luzon. Ginagamit ang wikang
ito bilang isang midyum sa pagtuturo sa paaralan,
sa mga pagpapahayag ng salita ng Diyos at sa iba
pang mga okasyon.
Cebuano - ang wikang ito ay isang wikang
awstronesyo na kung saan ito ay sinasalita sa
Pilipinas na humigit kumulang 21 milyong katao at
nasa ilalim o kasapi ng pangkat ng mga wikang
Bisaya.
Bisakol - ang tawag sas mga wikang waray na
kadalasang ginagamit sa probinsya ng Sorsogon at
Masbate dahil sa komplementaryo ito ng mga
wikang Bisaya at Bikolano.
Ilokano - ang wikang ito ay kinikilala bilang
heritage language ng Estado at Hawaii.
Kapampangan - nagmula sa salitang ugat na
pampang na ang ibig sabihin ay tabing ilog. Wika -
ito ay bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit
natin sa pang-araw-araw na pamumuhay upang
maipahayag ang mga nais nating sabihin at maging
ang ating kaisipan.
Mga Pawala ng Wika sa Pilipinas
1. Inagta-Isarog
 Bilang ng nagsasalita: 1
 Lugar: Goa, Ocampo, Tigaon Camarines
Sur
2. Arta
 Bilang ng nagsasalita: 10
 Lugar: Quirino
3. Inata
 Bilang ng nagsasalita: 29-30 katao
 Lugar: Negros Occidental
4. Alta Kabulowan
 Bilang ng nagsasalita: 35 pamilya
 Lugar: Nueva Ecija (Gabaldon)
5. Alta
 Bilang ng nagsasalita: 90 pamilya
 Lugar: Aurora, Nueva Ecija
_________________________________________
 Ibanag
 Ivatan
 Bontoc
 Tausug
 Yakan
 Itbayat
Halimbawa:
 Ivatan - sisyavak (biro), quified (maikli)
 Ibanag - uffun (parangal/pagkilala), kurameg
(daliri)
 Kalinga - vochong (usapang pangkapayapaan)
 Tausug - masjid (mosque), jimpaw (tuwalya)
 ltbayat - xoho (luha), texnan (lalamunan)
 Maranao - Ustadz (guro sa Islam)
 sa pag-aaral ni Almario, et. al (2003)
 mapapansin ang pagkakatulad ng mga wika sa
Pilipinas sa pagkakaroon ng mga diptonggo
 maliban sa Kapampangan, lahat ng mga
pangunahing wika ay nagtataglay ng
diptonggong - aw, ay, uy, oy
 dagdag na - iy sa Tagalog at Pangasinense
 dagdag na iw sa Tagalog Waray, Cebuano,
Pangasinense, Iluko at Bikol
 dagdag na ey sa Tagalog at Bikol
 sa pag-aaral ni Cecilio Lopez ng mga
ponolohiya ng mga wika sa Pilipinas, ilan sa
mga halimbawang nagpapatunay ay ang
magpapatunay ay ang mga sumusunod:

Pangkalahatang Katangian ng mga Wika sa

Pilipinas
 ayon sa kasaysayan bago dumating ang mga
Kastila:
 may palatunugan at sistema ng pagsulat o
baybayin ang mga sinaunang Pilipino

1. Tatlong makabuluhang tunog na patinig - a, i, o

2. 14 na katinig - b, d, g, h, k, l, m, n, ng, p, s, t,
w, y
3. Pagdating ng mga Kastila, naidagdag ang
tunog na - e, o

 sa kasalukuyang paggamit ng mga tunog

patinig sa mga wika sa Pilipinas maaring
magsalita ng tunog ng:
 i at e
 u at o
 gayundin, ang pagkakaroon sa wikang Filipino
ng mga titik at tunog para sa - c, f, j, ñ, v, x, z ay
hindi mula lamang sa mga banyagang wika
kundi mga titik at makabuluhang tutnog na
makikita sa iba't ibang wika tulad ng:

Morpolohiya
Lopez
 ang mga wika sa Pilipinas ay may
komplikadong morpolohiya sa mga wikang
bahagi ng sangay ng Malayo-Polinesyo
 nagkakatulad ang mga ito sa pagkakaroon ng
kayariang maylapi, inuulit at tambalan
1. Maylapi
 isa sa mga kayarian ng salita sa mga wika
sa Pilipinas ay ang pagsasama ng panlapi
at salitang-ugat o paglalapi
Tatlong Pangkalahatang Uri ng Panlapi
a. Unlapi - pag-uunlapi o pagkakabit ng panlapi
sa unahan ng salitang-ugat
Halimbawa:
 Tag - mag + basa = magbasa
 Ilk - ag + digos = agdigos (maligo)
 Png man + luto = manluto (magluto)
 Bkl - tag + sadiri = tagsadiri (may-ari)
b. Gitlapi - paggigitlapi o pagsisingit ng panlapi sa
pagitan ng unang katinig at kasunod nitong
patinig sa salitang-ugat
Halimbawa:
 Tag - um + kain = kumain
 Ilk - um + balsig = bumalsig (magsibak)
 Seb - in + Kabuhi = kinabuhi (buhay)
c. Hulapi - paghuhulapi o pagkakabit ng panlapi
sa hulihan ng salitang-ugat
Halimbawa:
 Tag - an + aklat = aklatan
 Png - an + pagey = pageyan (palayan)
 Hil - On + usisa = usisaon (pangasiwaan)
2. Inuulit
Dalawang Uri ng Pag-uulit
a. Pag-uulit na ganap - inuulit ang buong
salitang-ugat
Halimbawa:
 Tag - kabit-kabit, dala-dala
 Png - agew-agew (ara-araw)
 Seb - Himbay-himbay (hintay-hintay)
 Hil - huyog-huyog (sumuray-suray)
b. Pag-uulit na di-ganap - pag-uulit kung bahagi
lamang ng salita ang inuulit
Halimbawa:
 Tag - iinom, tatakbo
 Bkl - nagsusurat (nagsusulat)
 Ilk - agbasbasa (nagbabasa)
3. Tambalan
Dalawang Uri
a. Tambalang ganap - ganap ang tambalan kung
nakakabuo ng ibang kahulugan mula sa
pagsasama ng mga salita
Halimbawa:
 Tag - bahaghari
b. Tambalang di ganap - nananatili naman ang
kahulugan ng mga salitang pinagsama
Halimbawa:
 Tag - bahay-kubo
 Ilk - balay-kuton (bahay ng langgam)
Sintaksis/Palaugnayan
 dalawa ang bahagi ng pangungusap - panaguri
at simuno (paksa)
 Panaguri - nagbibigay impormasyon sa
paksa
 Simuno - siya ang pinag-uusapan
 ang pagbabago ng posisyon ng panaguri at ng
simuno sa loob ng pangungusap ay nagsasaad
ng dalawang magkaibang ayos:
 Karaniwang ayos - panaguri - simuno
 Di-karaniwang ayos - simuno - ay -
panaguri
batay sa pag-aaral nina Almario, et. al (2003):
 maliban sa wikang Tagalog, Cebuano at
Hiligaynon, tila walang katumbas sa mga
pangunahing wika sa Pilipinas ang panandang
ay.
 sa pagbuo naman ng pangungusap, may
pagkakaiba at pagkakatulad ang mga wika sa
Pilipinas sa paggamit ng mga kataga:
a. Tag - ang, si, sa, ng
Halimbawa: Pumunta sa palengke ang
nanay,
b. Ilk - ajay, ni, ti
Halimbawa: Immuli iti kayo ajay ubing.
c. Pang - imay, si, ed, na
Halimbawa: Kemmalab ed kie imay ogawa
d. Bkl - si, su, ning
Halimbawa: Nagsakay ning kahoy si / su
aqui.
 e. Seb - ang, si, sa, ng
Halimbawa: Ningsaka sa kahoy ang bata.
mula sa pag-aaral naman ni Miclat (1995):
 base sa kanyang obserbasyon - ang mga
pandiwa na nasabing pinakakomplikadong uri
ng salita sa Filipino
 maliban sa wikang Chavacano, nag-iiba ang
anyo ng pandiwa sa mga wik sa Pilipinas na
siyang hudyat ng pagbabago sa panahon ng
kilos at sa pokus nito
Halimbawa:
 samantala, ang pokus ay nagsasaad ng
ugnayan ng pandiwa sa simuno ng
pangungusap
1. Pokus sa actor o tagaganap - ang simuno ng
pangungusap ang siyan gumagawa ng kilos.
Halimbawa:
 Kumain ng prutas si Ana. (Tagalog)
 Nangan ti prutas ni Ana. (Ilk)
 Angan na prutas si Ana. (Png)
 Mengan yang prutas I Ana. (Pmp)
2. Pokus sa Layon - ang simuno ng
pangungusap ang layon ng pandiwa
Halimbawa:
 Kinain ni Lando ang Tinapay. (Tag)
 Kinain ni Lando ang tinapay. (Tag)
 Kinnan ni Lando datay tinapay. (Ilk)
 Kinan nen Lando may tinapay. (Png)
 Pengan neng Lando ing tinape. (Pmp)
3. Pokus sa pinaglalaanan ng aksyon - ang
simuno ng pangungusap ang tagatanggap ng
kilos.
Halimbawa:
 Pinakain ni Susan ang kanyang anak. (Tag)
 Pinakan ni Susan diay anak na. (Ilk)
 Pinakain nen Susan imay anak to. (Png)
 Pepakanan neng Susan ing kanyang anak.
(Pmp)
4. Pokus sa ganapan - ang simuno ng
pangungusap ang iyang lugar na pinangyarihan
ng kilos.
Halimbawa:
 Pinakainan ni Boyet ng pansit ang
pingggan. (Tag)
 Nanganan ni Boyet ti pansit datay plato. (Ilk)
 Anganan nen Boyet na pansit imay plato.
(Png)
 Pepakanang ning Boyet ing pansit king
pingan. (Pmp)
5. Pokus sa kagamitan - ang simuno ng
pangungusap ang kagamitan o kasangkapan
ng kilos
Halimbawa:
 Ipangkain ni Marie ang kanyang pera. (Tag)
 Pangkaan ni Marie iti kwarta na. (Ilk)
_________________________________________
Kabutihan ng Pagkakaroon ng Maraming Wika
 ang kabutihang dulot ng pagkakaroon ng
maraming wika ang siyang pangunahing
sinasandigang pananaw ng Komisyon sa
Wikang Filipino
sa panayam ni Nolasco (2006 at 2007), lumalabas
ang ganitong paliwanag:
1. Ang pagiging multilingguwal ng Pilipinas ay
palatandaan ng pagiging multikultural nito. Ang
mga wika ang nagsisilbing imbentaryo ng mga
bagay na pinag-uusapan ng isang kutura.
2. Ang pagkakaroon ng maraming wika ay
patunay ng pagiging malusog ng kapaligirang
pang-ekolohiya. Mababakas sa wika ang pag-
unawa sa daigdig at lokal na ekosistema ng
mga nagsasalita nito.
3. Malaki ang magagawa ng pagkakaron ng mga
wika sa edukasayon. Higit na pinadadali ng
unang wika ang makrong kasanayan sa
komunikasyon: pakikinig, pagsasalita, pagbasa,
pagsulat na ito ang matibay na pundasyon sa
pagkatuto.