2.7.

1 Εισαγωγή – Βασικές έννοιες

Ποιο είναι το βασικό αντικείμενο της χρηματοοικονομικής διοίκησης; Για ποιους

λόγους είναι χρήσιμα τα χρηματοοικονομικά στοιχεία με τα οποία ασχολείται;

Η χρηματοοικονομική διοίκηση έχει ως βασικό αντικείμενο: 1) την υποστήριξη των

επιχειρηματικών αποφάσεων και 2) τη συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αυτών.
Βασικές αποφάσεις που παίρνει η χρηματοοικονομική διοίκηση είναι: 1) η αξιολόγηση και η
επιλογή επενδύσεων, των πηγών και τρόπων χρηματοδότησης, 2) ο τρόπος διαχείρισης των
οικονομικών κινδύνων.
Η χρηματοοικονομική διοίκηση ασχολείται επίσης με την παρακολούθηση των
χρηματοοικονομικών στοιχείων της επιχείρησης. Τα στοιχεία αυτά είναι χρήσιμα για τους
εξής λόγους:
1) Αποτελούν ένα ουσιαστικό έλεγχο για την επιχείρηση ως προς τις δραστηριότητες, τα
έσοδα και τα έξοδά της. Αυτό διευκολύνει να εντοπισθεί η διάθεση των πόρων ως προς τις
επιλογές και την ποσότητά τους.
2) Παρουσιάζουν τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης στους: 1)
εργαζομένους, 2) μετόχους, 3) χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, 4) προμηθευτές, 5)
καταναλωτές.
3) Ανταποκρίνονται στις νομικές υποχρεώσεις της επιχείρησης με το να εμφανίζουν τη
δραστηριότητα της, με χρηματοοικονομικούς όρους, π.χ. δημοσιεύοντας τον ισολογισμό της
μία φορά το χρόνο δείχνοντας την γενικότερη κατάσταση της. Έτσι υπόκειται σε εξωτερικό
έλεγχο.

2.7.2 Ποιες επιμέρους λειτουργίες περιλαμβάνονται στην χρηματοοικονομική

λειτουργία;

Η χρηματοοικονομική λειτουργία περιλαμβάνει τις εξής επί μέρους λειτουργίες:

1) του Προϋπολογισμού
2) την Ταμειακή
3) την Λογιστική
4) της Διαχείρισης Κεφαλαίων

2.7.2.α Η λειτουργία του προϋπολογισμού.

Στη λειτουργία αυτή συντάσσεται ο οικονομικός προϋπολογισμός της επιχείρησης, ο οποίος

καταγράφει τις προβλέψεις ως προς την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης
για το επόμενο οικονομικό έτος. Η σύνταξη του προϋπολογισμού περιέχει:
1) Τον τακτικό προϋπολογισμό, που περιλαμβάνει όλα τα έσοδα-έξοδα κατά τη χρήση μιας
οικονομικής περιόδου από την 1η Ιανουαρίου έως την 31η Δεκεμβρίου.
2) Τον προϋπολογισμό επενδύσεων, που περιλαμβάνει όλες τις επενδύσεις που πρόκειται να
γίνουν μακροπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα και αφορούν νέες δραστηριότητες της επιχείρησης ή
βελτίωση αυτών που υπάρχουν ήδη.

2.7.2 β Η ταμειακή λειτουργία.

Η λειτουργία αυτή έχει ως αντικείμενο τη διαχείριση: 1) των εισπράξεων και 2) πληρωμών

της επιχείρησης. Παρακολουθεί δηλαδή το ταμείο της επιχείρησης. Η επιχείρηση μπορεί να
έχει εισπράξεις: 1) από πελάτες, 2) πωλήσεις αγαθών σε μετρητά, 3) ενοίκια κτλ. Πληρωμές
πραγματοποιούνται: 1) για την αγορά εμπορευμάτων, 2) για την καταβολή μισθών 3) για
κάλυψη δαπανών φωτισμού κτλ. Στη διαχείριση των μετρητών, απαιτούνται: 1) αυστηρές
διαδικασίες και 2) συστηματικός έλεγχος των πράξεων που πραγματοποιούνται.

2.7.2.γ Η λογιστική λειτουργία.

Η λειτουργία αυτή έχει ως αντικείμενο: 1) την καταγραφή και 2) την παρακολούθηση των
οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης. Αυτό διασφαλίζει την πλήρη ενημέρωση των
ενδιαφερομένων φορέων, όπως π.χ. του κράτους, των τραπεζών σχετικά με την γενικότερη
οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Η καταγραφή των οικονομικών πράξεων γίνεται στα
λογιστικά βιβλία που τηρούνται στην επιχείρηση. Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, οι
επιχειρήσεις ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα 1) με τα πραγματοποιούμενα έσοδα
και 2) την επιχειρηματική δραστηριότητά τους. Έτσι, υποχρεούνται: 1) να τηρούν τα
απαραίτητα λογιστικά βιβλία Α' κατηγορίας (Βιβλίο Αγορών), Β' κατηγορίας (Βιβλίο
Εσόδων- Εξόδων), και Γ κατηγορίας (βιβλίο απογραφών και ισολογισμού κ.τ.λ.), καθώς και
2) να εκδίδουν τα σχετικά φορολογικά στοιχεία.

2.7.2. δ Η λειτουργία διαχείρισης κεφαλαίων.

Η επιχείρηση έχει ανάγκη διαθέσιμων κεφαλαίων για την κάλυψη των πληρωμών που είναι
απαραίτητες για την απόκτηση εισροών (όπως πρώτων υλών, ανταλλακτικών), έτσι ώστε
λειτουργεί ομαλά.. Όμως, δεν την συμφέρει να υπάρχουν «αχρησιμοποίητα» κεφάλαια στο
ταμείο της γι’αυτό θα πρέπει να διαχειρίζεται τα διαθέσιμα κεφάλαια της με τέτοιο τρόπο
ώστε να επιτυγχάνεται η υψηλότερη αποδοτικότητα των απασχολούμενων κεφαλαίων.

2.8 Διοίκηση Παραγωγής

2.8.1 Να δώσετε τον ορισμό της λειτουργίας της διοίκησης παραγωγής και πώς
επιτυγχάνεται.
Η λειτουργία της διοίκησης παραγωγής ρυθμίζει το σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την
οργάνωση και τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας, όπου μετατρέπονται οι πρώτες ύλες
και τα άλλα υλικά σε τελικά προϊόντα. Η λειτουργία διοίκησης παραγωγής επιτυγχάνεται
μέσω ενός συστήματος παραγωγής που επιδιώκει να συνδυάσει κατάλληλα τους
παραγωγικούς συντελεστές έτσι ώστε να παράγονται νέα προϊόντα ή υπηρεσίες που
χρησιμεύουν στον καταναλωτή ή βελτιώνουν αυτά που ήδη υπάρχουν. Π.χ η μετατροπή του
σιδήρου σε αμάξι, η μετατροπή καταθέσεων σε δάνεια.

2.8.1 Να εξηγήσετε το σύστημα παραγωγής κάνοντας και χρήση διαγράμματος.

Στο σχήμα παρατηρείται ότι οι εισροές (εργασία, πρώτες ύλες ) μετατρέπονται με τη βοήθεια
του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού σε εκροές (προϊόντα, υπηρεσίες).
Έτσι όταν πρόκειται να παραχθεί ένα προϊόν ή υπηρεσία λαμβάνονται υπόψη ορισμένοι
παράγοντες π.χ. οι προτιμήσεις των καταναλωτών, οι ανταγωνιστές που παράγουν το ίδιο ή
παρόμοιο προϊόν. Στη συνέχεια, εξασφαλίζει στις κατάλληλες ποσότητες και ποιότητες, τους
απαραίτητους συντελεστές παραγωγής π.χ. τα κεφάλαια που θα επενδυθούν, τις πρώτες ύλες
και τους συνδυάζει κατάλληλα έτσι ώστε να παραχθούν τα τελικά προϊόντα. Παράλληλα,
προκύπτουν και χρήσιμα συμπεράσματα αναφορικά με τις πραγματικές δυνατότητες π.χ. των
μηχανημάτων, της εμπορευσιμότητας των προϊόντων της. Τα στοιχεία αυτά αξιολογούνται
από τη διοίκηση και, αν κριθούν επιτυχή η παραγωγή συνεχίζει αλλιώς γίνονται διορθώσεις
για να υπάρξει καλύτερο αποτέλεσμα.

2.8.2 Να περιγράψετε τους αντικειμενικούς σκοπούς και τις επί μέρους λειτουργίες της
Διοίκησης Παραγωγής.
Οι αντικειμενικοί σκοποί της διοίκησης παραγωγής είναι: 1) ο σχεδιασμός και 2) η
λειτουργία των συστημάτων παραγωγής. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει πρώτες ύλες, εργασία
και λειτουργεί αποτελεσματικά με ένα κατάλληλο πρόγραμμα. Η λειτουργία της παραγωγής
περιλαμβάνει δραστηριότητες που ασχολούνται με: 1) σχεδιασμό παραγωγής, 2) τον
προγραμματισμό, 3) την αποθήκευση, 4) τις προμήθειες. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι
δραστηριότητες εμφανίζονται σε μικρότερη έκταση.
2.8.2.α Από τις λειτουργίες της διοίκησης παραγωγής να αναπτύξετε την τοποθεσία
εργοστασίου και διάταξης χώρων.
Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης της επιχείρησης δεν είναι ευθύνη μόνο της λειτουργίας
της παραγωγής αλλά σχεδόν όλων των λειτουργιών και των τμημάτων της επιχείρησης. Η
κατάλληλη αξιοποίηση του χώρου και της διάταξης των μηχανημάτων είναι αρμοδιότητα των
στελεχών της παραγωγής. Σχεδιάζεται προσεκτικά η θέση του κάθε τμήματος παραγωγής και
η κίνηση των υλικών για ν υπάρχει συνεχής ροή παραγωγής με το μικρότερο κόστος.
Καταγράφεται στον υπολογιστή ο απαραίτητος εξοπλισμός (π.χ μηχανήματα) για την
παραγωγή προϊόντων. Γράφονται αναλυτικά τα χαρακτηριστικά κάθε μηχανήματος π.χ
κατασκευαστής, έτος προμήθειας, ημερομηνίες συντήρησης.

2.8.2.β Σχεδιασμός παραγωγής.

Με το σχεδίασμά της παραγωγής εξετάζεται τι προϊόν πρέπει να παραχθεί, ποια είναι τα
κατάλληλα μηχανήματα, ποιες εγκαταστάσεις εξυπηρετούν καλύτερα την ποια προσόντα
απαιτούνται για το προσωπικό και πώς θα προσαρμοσθούν οι εργαζόμενοι στην παραγωγική
διαδικασία. Όλα αυτά βοηθούν στο να αυξηθεί η επίδοση και να βελτιωθεί
ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης.

2.8.2.γ Τι προσδιορίζει ο προγραμματισμός της παραγωγής;

Ο προγραμματισμός της παραγωγής προσδιορίζει τις διαδικασίες που αφορούν την απόκτηση
και την χωροταξική τακτοποίηση των εγκαταστάσεων για να παραχθούν αγαθά στο μέλλον.
Προηγείται της παραγωγής γιατί την σχεδιάζει και διακρίνεται σε:
Μακροπρόθεσμο προγραμματισμό: εξετάζει την απόκτηση και την τακτοποίηση των μέσων
παραγωγής και ενδιαφέρεται για την παραγωγή συνολικών ποσοτήτων αγαθών.
Βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό: εξετάζει τις λεπτομέρειες παραγωγής συγκεκριμένων
αγαθών ή παραγγελιών και δημιουργεί χρονοδιαγραμμάτα, που εμφανίζουν τις ακριβείς
ημερομηνίες έναρξης κάθε λειτουργίας ή σταδίου παραγωγής αγαθών.

2.8.2.δ Τι διασφαλίζει και πώς πραγματοποιείται ο έλεγχος της παραγωγής;

Ο έλεγχος της παραγωγής διασφαλίζει την ικανοποιητική λειτουργία της παραγωγικής
διαδικασίας και έχει ως σκοπό να διαπιστώσει αν το αποτέλεσμα ανταποκρίνεται στις
προδιαγραφές που έχουν τεθεί. Αν ο έλεγχος εμφανίσει αποκλίσεις από τις αρχικές
προδιαγραφές γίνονται οι κατάλληλες ενέργειες με στόχο τη διόρθωση των σφαλμάτων. Ο
έλεγχος διακρίνεται σε: 1) ποιοτικό, 2) ποσοτικό, 3) κόστους και 4) αποθεμάτων.
Ο ποιοτικός έλεγχος πραγματοποιείται για να διαπιστωθεί αν το προϊόν σύμφωνα με τα
πρότυπα ή παρουσιάζονται αποκλίσεις.
Ο ποσοτικός έλεγχος πραγματοποιείται για να διαπιστωθεί αν το προϊόν παράγεται μέσα
στον προβλεπόμενο χρόνο.
Ο έλεγχος του κόστους πραγματοποιείται για να διαπιστωθεί αν το προϊόν παράγεται
σύμφωνα με ένα πρότυπο κόστος.
Ο έλεγχος αποθεμάτων πραγματοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει στις αποθήκες της
επιχείρησης η κατάλληλη ποσότητα πρώτων και βοηθητικών υλών, ανταλλακτικών, καθώς
και έτοιμων προϊόντων.

2.8.2.ε Τι είναι αποθήκη και ποιες ενέργειες πραγματοποιούνται στο χώρο της;
Αποθήκη είναι ο χώρος των κτιριακών εγκαταστάσεων μιας επιχείρησης, στον οποίο
πραγματοποιείται η παραλαβή και διατήρηση των πρώτων υλών, και των ανταλλακτικών του
μηχανικού εξοπλισμού, η διατήρηση και η διάθεση των προϊόντων στην αγορά.

2.8.2.στ Από τις λειτουργίες της διοίκησης παραγωγής να περιγράψετε τη συντήρηση

και αντικατάσταση του μηχανικού εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων παραγωγής.
Οι διαδικασίες συντήρησης και αντικατάστασης του μηχανικού εξοπλισμού και των
εγκαταστάσεων παραγωγής, αποσκοπούν στην επίτευξη της μέγιστης απόδοσης της
παραγωγικής διαδικασίας. Η συντήρηση γίνεται είτε πριν την εμφάνιση βλάβης (προληπτικά)
είτε μετά από την εμφάνιση της βλάβης. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο έλεγχος πριν από την
εμφάνιση βλάβης καθώς έτσι αποφεύγονται βλάβες και ατυχήματα που οδηγούν σε εργασίες
αποκατάστασης με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταποκριθεί η επιχείρηση στις
υποχρεώσεις της.

2.8.2.ζ Ποιες βασικές δραστηριότητες περιλαμβάνει η λειτουργία των προμηθειών;

Η λειτουργία αυτή έχει ως βασική δραστηριότητα την αγορά των αγαθών που θεωρούνται
απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Για το σκοπό αυτό συνεργάζονται
όλες οι λειτουργίες της επιχείρησης, καταγράφονται οι ανάγκες τους και στη συνέχεια
συντάσσεται ένα ενιαίο ετήσιο πρόγραμμα των απαραίτητων αγαθών, που πρέπει να
προμηθευτεί η επιχείρηση. Με τον τρόπο αυτό ζητείται από την επιχείρηση η προμήθεια μιας
σχετικά μεγάλης ποσότητας αγαθών και επομένως διεκδικεί χαμηλότερες τιμές. Εάν
επιτευχθεί αυτό, συντελεί στη μείωση του κόστους του παραγόμενου προϊόντος και το
καθιστά περισσότερο ανταγωνιστικό στην αγορά.

2.9 Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων

2.9.1 Περιγράψτε την Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων.

Η Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων ή η Διοίκηση Προσωπικού αποτελεί ένα κλάδο της
Διοίκησης των Επιχειρήσεων κι ερευνά όλα τα θέματα, τα οποία αφορούν τη διαχείριση των
ανθρώπινων πόρων σε μια επιχείρηση. Όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι η επιχείρηση δε
μπορεί να προσλάβει απεριόριστα μεγάλο αριθμό εργαζομένων και την τυχών μειωμένη
απόδοση του προσωπικού. Είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία για την επιτυχία των
σκοπών της επιχείρηση και γι’αυτό τον λόγο ανατίθεται σε στελέχη που διαθέτουν τις
σχετικές σπουδές κι εμπειρία. Σε όλες τις επιχειρήσεις υπάρχουν τμήματα με αντικείμενο την
Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων και ρόλος τους είναι ο σχεδιασμός της πολιτικής της εταιρίας
κι η υλοποίηση ορισμένων λειτουργιών όπως π.χ. οι προσλήψεις, η αξιολόγηση αμοιβών, οι
εργασιακές σχέσεις

2.9.1.α Με τι ασχολείται η λειτουργία προγραμματισμού του ανθρώπινου δυναμικού;

Η λειτουργία προγραμματισμού του ανθρώπινου δυναμικού ασχολείται με την εξέλιξη του
προσωπικού στην επιχείρηση. Αυτό γίνεται με τον έλεγχο τον ικανοτήτων των εργαζομένων
και την πρόβλεψη των αναγκών της επιχείρησης σε ανθρώπινο δυναμικό.

2.9.1.β Τι περιλαμβάνει η λειτουργία των προσλήψεων.

Η λειτουργία των προσλήψεων περιλαμβάνει διαδικασίες που αφορούν την επιλογή του
προσωπικού για την επιχείρηση το οποίο θα έχει συγκεκριμένα προσόντα. Η εταιρία
εκδηλώνει το ενδιαφέρον με διαδικασίες: 1) μέσα από την επιχείρηση, όπως π.χ. ανακοίνωση
πρόσληψης σε εσωτερικούς χώρους της επιχείρησης (κυλικείο) κι έτσι οι εργαζόμενοι είτε
ενδιαφέρονται οι ίδιοι είτε ενημερώνουν γνωστούς και κάνουν αιτήσεις για πρόσληψη 2) έξω
από την επιχείρηση, όπως π.χ. αγγελία σε εφημερίδα.

2.9.1.γ Πώς πραγματοποιείται η εκπαίδευση και η ανάπτυξη του προσωπικού;

Η εκπαίδευση και η ανάπτυξη του προσωπικού πραγματοποιείται σε συνεργασία με τα
στελέχη της επιχείρησης. Η εκπαίδευση επιδιώκει την ενημέρωση του προσωπικού
αναφορικά με την εργασία του. Η ανάπτυξη επιδιώκει την ενημέρωση των στελεχών για
μελλοντικές δράσεις κι ανάληψη θέσεων.

2.9.1.δ Πώς πραγματοποιούνται οι διαδικασίες των μεταθέσεων και των προαγωγών;

Οι διαδικασίες των μεταθέσεων και των προαγωγών πραγματοποιούνται αφού πρώτα
ληφθούν υπόψη οι ανάγκες τις επιχείρησης και τα προσόντα του προσωπικού. Γίνονται με
ευθύνη του διευθυντή προσωπικού και των αρμόδιων διευθυντών.
2.9.1.ε Πώς γίνεται η αξιολόγηση της απόδοσης των εργαζομένων κι από τι εξαρτάται το
επίπεδο αμοιβών των εργαζομένων;
Η αξιολόγηση της απόδοσης των εργαζομένων γίνεται από τη διεύθυνση προσωπικού και
μπορεί να είναι είτε ποσοτική είτε ποιοτική. Αξιολογεί το έργο που προσφέρει ο
εργαζόμενος, όμως λαμβάνονται υπόψη κι άλλες δραστηριότητες του εργαζομένου όπως π.χ
η ανάπτυξη πρωτοβουλιών. Το επίπεδο αμοιβών των εργαζομένων εξαρτάται από 1) την
ποιότητα της εργασίας τους, 2) την δυνατότητα της εργασίας να καταβάλει υψηλούς μισθούς
3) τον ανταγωνισμό είτε μεταξύ εργαζομένων είτε μεταξύ επιχειρήσεων.

2.9.1.στ Τι εντάσσεται στις αρμοδιότητες της διεύθυνσης προσωπικού;

Στις αρμοδιότητες της διεύθυνσης προσωπικού εντάσσεται η εξασφάλιση συντάξεων,
ασφαλίσεων, ιατρικής περίθαλψης. Περιλαμβάνονται επίσης η λειτουργία φαρμακείου και οι
πρώτες βοήθειες. Εισηγείται προτάσεις στην ανώτατη διοίκηση για αποζημιώσεις ασθενείας
κι οργανώνει ψυχαγωγικά προγράμματα.

2.9.1.ζ Γιατί η διεύθυνση προσωπικού διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις

μεταξύ διοίκησης κι εργαζόμενων;
Η διεύθυνση προσωπικού διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις μεταξύ διοίκησης κι
εργαζόμενων. Ο προϊστάμενος διαπραγματεύεται με το σωματείο εκπροσωπώντας την
ανώτατη διοίκηση. Η διεύθυνση προσωπικού καθορίζει τις υπερωρίες, μεταθέσεις,
απολύσεις. Επίσης βοηθά στην επίλυση διαφορών μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης και
γι’αυτόν τον λόγο θα πρέπει να δημιουργείται ένα κλίμα φιλίας και εμπιστοσύνης μεταξύ
τους.