MESANE İŞLEVİ VE

MİKSİYON

Prof. Dr. Cem Şeref Bediz

İşeme ile akıl arasında bir ilişki var mıdır?

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 2

 Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023

Acil işeme ihtiyacına

dayanabilenlerin, farklı
konularda düşünme karar
verme isabeti daha
yüksektir ve dürtüsel karar
verme hataları daha
düşüktür.

https://www.dw.com/en/researcher-wins-ig-
nobel-prize-for-study-of-urination-and-self-
control/a-15436944

3
 • Üreterler
• Mesane
• Sempatik sinirler
• Pelvik sinir
• Onuf nukleusu

4
Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023
 Üreterler
• Mesaneye arka-alt taraftan oblik olarak
girerler.
• İdrar böbrek kalikslerinden mesaneye
peristaltik dalgalar ile iletilir. (1-6/dk)
•
• Otonom sinir sistemi innerve eder.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 5

 Üreterin Otonomik innervasyonu
• Sempatik liflerden Norepinefrin salınır.
• Alfa adrenerjik reseptörler uyarıcı
• Beta adrenerjikler baskılayıcı
• Parasempatik sistem
• Ach ile Muskarinik Ach reseptörleri üzerinden uyarıcı
etkilidir.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 6

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 7
Üreter ağrı duyusu
• Ağrı duyusunu taşıyan afferentler
Sempatik lifler içinde taşınır.
• Ağrı olan tarafta sempatik sinirler yoluyla
aynı taraftaki böbrek arteriyollerinin
daralmasına yol açar.
• Kan akımı, GF, idrar yapımı azalır.

• «Üreterorenal refleks»

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 8

Mesane

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 9

Mesane: Fizyolojik yapısı

• Detrussor kası(aşağı doğru iten)

• Mesane epiteli
• Mesane katlantıları
• Trigon
• İnternal sfinkter (fonksiyonel, istemsiz)
• Eksternal sfinkter (çizgili kas)

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 10

 Mesanenin kontrolü
• Sempatik Efferentler
• Torakolumbal segmentler (T11-L2)
• Hipogastrik sinir ve sempatik zincir

• Sakral segmentler
• Parasempatik efferent pelvik sinirler
• Pudental sinir ile motor sinirler
• Üreter, mesane, Üretra

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 11

 Sempatik efferentler NE salgılar
• Mesane gövdesinde 3 reseptörler,
gevşeme
• Proksimal üretrada 1 reseptörler
kasılma

• İnferior mesenterik gangliyondan gelen

sempatik lifler mesane duvarındaki
parasempatik gangliyona girer.
• NE 1 reseptörlerine bağlanır
parasempatik pregangliyonik liflerde
inhibisyon yapar (Ach salınımını önler)

• Duyu ve ağrı lifleri hem parasempatik hem

de sempatik lifler ile gider.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 12

Pelvik sinir: Parasempatik efferentler – duyusal lifler
• Mesane duvarındaki gangliyonlarda
pre-post gangliyonik nöronlar sinaps
yapar.
• Postgangliyonik lifler Detrusor kası
uyarır.

Postgangliyonik liflerden
salınanlar…
• Ach → M3 reseptörlerine bağlanır.
• ATP → P2X1 reseptörlerine bağlanır.
• NO üretrayı innerve eden
parasempatikler salgılar. Gevşeme
yapar.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 13

 Sakral 2-3-4 Onuf Nukleusu
• Motor nöronlardan gelen somatik
lifler pudental sinir içinden gider.
• Eksternal sfinkteri innerve eder.
• Ach salgılar, N1 reseptörlere
bağlanır.
• Sfinkterin kasılmasını sağlar.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 14

 Mesanenin dolma duyusu
• Pelvik ve Hipogastrik sinirler
içindeki duyu lifleri ile
• Mesane boynu ve üretradaki duyular
Pudental ve Hipogastrik sinirler içinde
taşınır.

• İnce miyelinli A-delta A

• Miyelinsiz C lifleri ağrı duyusu

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 15

 İşeme
Merkezi

• Ponstadır.

• PAG
(Periakuaduktal gri madde)
Pons’u kontrol eder.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 16

İşeme bir reflekstir
• Mesane hacmi «sıfır» iken basınç da sıfırdır.
• Mesane doldukça iç basıncı artar.
• 50 ml → 5-7 cmH2O
• 250 ml → 7-8 cmH2O
(Düz kas gevşemesi)
• Mesane Hacmi 400-500 ml
• İşeme kasılmaları
• 300-400 ml → 10-15 cmH2O İşeme noktası

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 17

Mesane dolar, doldukça gevşer…
• Dolma uyarısı afferent pelvik sinir ile
MS’e taşınır.
• Sempatik efferent uyarı Hipogastrik sinir
ile mesane ve proksimal üretraya döner.
• 1 -NA → Detrussor kastaki 3 Adrenerjik
reseptör ile gevşeme…
• 2- 1 Adrenerjik reseptör ile proksimal
üretrada kasılma

• 3- İnferior mesenterik gangliyondan çıkan

bir sempatik lif mesane duvarına gelen
pelvik sinirin pregangliyonik aksonlarını
inhibe eder. (2 reseptörleri ile)

• Ponstan gelen sinyaller de somatik

pudental siniri uyarır.
• Dış sfinkter kasılması artar.
Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 18
Ne kadar dayanırız?

İşeme refleksi uyarılsa bile, ortam uygun

oluncaya kadar MSS işeme merkezini inhibe
eder.

• Mesane basıncı > Dış sfinkterin basıncı

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 19
 Mesanenin Boşalması
• Mesaneden Afferent sinyaller Periakuaduktal
gri maddeye gider. PAG
• PAG üzerindeki merkezi kontrol kalkarsa,
• PAG → Pons Barrington nükleusu uyarılır
• Efferent sinyaller MS’den iner.
• ……….
• Sempatik pregangliyonik nöronlar inhibe edilir.
• (Hangi nörotransmitter ?)

• Onuf nükleusu motor nöronlar inhibe edilir.

• S2-4 parasempatik pregangliyonik nöronlar
uyarılır.
• (hangi nörotransmitter?)

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 20

Üroflowmetre

• İdrar akış hızı, idrar miktarı, idrar süresi…

• Alt üriner sistem darlıkları, Detrusör kas fonksiyon
bozuklukları,
Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 21
Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 22
Klinik terminoloji

• Poliüri
• Oligüri
• Anüri
• Pollakiüri
• Dizüri

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 23

1952 -1995- 2004

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 24

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 25
Medulla spinalisin tam kesisinde miksiyon
mümkün müdür?

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 26

Kütle Refleksi
• Spinal şok döneminde mesane gevşek ve tepkisizdir.
• Taşma yetmezliği
• Spinal şok sonrası mesane refleksi geri döner.
• Baldır çimdikleme ile Mass reflex kütle refleksi uyarılır.

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 27

Görseller alıntılar:

• https://www.cocuklardaidrarkacirma.com/blog/mesanenin-ogretmeni-olur-mu
• https://www.news-medical.net/health/Micturition-Reflex-Neural-Control-of-
Urination.aspx
• https://www.christopherreeve.org/blog/life-after-paralysis/quadriplegic-living-at-
home-and-independently
• https://www.yenialanya.com/haber/7020311/christopher-reeve-kimdir-
christopher-reevenin-biyografisi
• https://www.amazon.com/Christopher-Reeve-Harry-Lime/dp/0244852839
• https://www.biography.com/news/robin-williams-christopher-reeve-friendship
• https://www.otowngist.com/2019/04/08/frequent-urination-at-night-sign-of-
hypertension/
• https://www.ultraemar.com.tr/hizmet-ivp-tetkiki.html

Prof.Dr. Cem Şeref Bediz 2023 28