12.
baka - Hindi sigurado o may agam-agam
PAG – ARALAN ANG MGA SUMUSUNOD NA MGA DEPENISYON.
1. Depresyon - Matinding damdamin at kaisipan ng kalungkutan at
kawalan ng pag-asa.
2. Kawanggawa - Paggawa ng mabuti sa kapwa na walang hinihintay
na kapalit.
3. Kakayahan - Tawag sa talino at abilidad na taglay.
4. Plano - Balakin o naising pinag-isipan at pinagsikapang gawin.
5. Pondo - Naipong pera na inilaan sa isang partikular na gugulin o
gastusin.
6. Talambuhay - Ito ay anyo ng panitikan tungkol sa kasaysayan ng
buhay ng isang tao na maaaring isinulat niya o isinulat ng ibang tao.
Dalawang Uri ng Talambuhay
A. Pansarili (Autobiography) - Kung ang manunulat mismo ang
magsusulat ng tungkol sa kanyang buhay.
B. Pang-iba (Biography) - Iba ang magsusulat tungkol sa buhay ng
isang tao.
7. Pormularyo - Talaan ng mahahalagang impormasyon hinggil sa
isang tao
8. POKUS - Tawag sa relasyon ng paandiwa sa simuno o sa paksa sa
pangungusap.
Pokus ng Pandiwa
A. Pokus sa Tagaganap o Aktor - gumaganap ng kilos na isinasaad
sa pandiwa.
Sumasagot sa tanong na SINO.
B. Pokus sa Layon o Gol - Ang pandiwa ay nasa pokus na layon
kung ang layon ay ang paksa o binibigyang-diin sa pangungusap.
Sumasagot sa tanong na ANO.
C. Pokus sa Ganapan o Lokatib - Ang pandiwa ay nasa pokus sa
ganapan kung ang paksa o simuno ay ang lugar o ganapan ng
kilos. Sumasagot sa tanong na SAAN
9. ina.kay - pag-alalay o paggabay
10. inakay - Batang ibon
11. ba.ka - Hayop na pambukid
13. sa.ya - palda o damit pambabae na kadalasang mahaba
14. saya - Damdamin ng kagalakan, pagkatuwa o ligaya
15. ga.bi - Isang uri ng halamang ugat
16. gabi - Buong magdamag o kasalungat ng araw
17. pa.la - Kasangkapan sa paghukay ng lupa
18. pala - Ekspresyong ginagamit sa pagsasalita
19. Pabula -Ito ay isang uri ng salaysay na tumutukoy sa mga
kuwentong ang mga tauhan ay mga hayop.
20. DOKUMENTARYO - Maaaring isang babasahin o panooring
naglalaman ng mga impormasyon, kuwento, o tala na bunga ng
pananaliksik, masuring pag-aaral, at mga aktuwal na pangyayari o
datos
21. Pang-uri - Salitang naglalarawan ng pangngalan at panghalip.
Uri ng Pang-uri
a. Pang-uring Panlarawan - Naglalarawan ng hugis o anyo, lasa,
amoy, kulay, at laki ng mga bagay, Katangian at ugali ng isang
tao o hayop
b. Pang-uring Pamilang - Salitang nagsasaad ng bilang sa
pangngalan.
1. Patakaran – batayang bilang sa pagbilang. Ito ang mga
basal na bilang.
Halimbawa: isa, dalawa, tatlo…
2. Panunuran – nagsasabi ng pagkakasunod-sunod ng mga
pangngalan.
Halimbawa: una, ikalawa, ikatlo…
3. Pamahagi – nagsasaad ng isang bahagi o parte ng
kabuoan.
Halimbawa: kalahati, kapat, tigatlo…
4. Palansak – nagsasaad ng pangkatan, minsanan,
maramihan ng mga pangngalan.
Halimbawa: isahan, dalawahan, limahan…
5. Pahalaga – nagsasaad ng halaga ng mga bagay na binili.
Halimbawa: sampumpiso, dalawampiso, sandaan…
6. Patakda – tinitiyak nito ang bilang ay hindi
mababawasan o madaragdagan.
 Halimbawa: iisa, dadalawa, tatatlo…
38. Pasukdol - Paghahambing na higit sa dalawang pangngalan o
Kahulugan ng mga salita
panghalip.
22. Takipsilim - Lumubog na ang araw Pinaka-, napaka-, pagka- sabay ng pag-uulit ng salitang ugat
23. Pusong-mamon – Maawain Ubod, hari, sakdal
24. Amoy-lupa - Matanda na
25. Magtaingang kawali - Magbingi-bingihan 39. Agrikultura – may kinalaman sa bukid , pagsasaka at pagtatanim.
26. Patay-gutom - Walang makain 40. Tungkulin – Gawain o gampaning inaasahang gawin.
41. Pamliya- pinakamaliit na institusyon ng pamayanan.
Kasalungat ng mga salita 42. Diyos – makapangyarihan sa lahat
27. Bilanggo – Malaya 43. Luha – mainit na likidong lumalabasa sa mata lalo na kapag
28. Pinayaon - Pinakulong nalulungkot.
29. Sapat - Kulang TUGMAAN SA TULA
30. Nanibugho – Nagalak
31. Mahabagin – Malupit 44. TUGMA -Pagkakaroon ng pagkapareho-pareho tunog sa dulo ng
mga panghuling salita ng taludrod.
PANGKALAHATANG SANGGUNIAN 45. Tugmaang Katinig – nagtatapos sa katinig
32. Almanac - Aklat na taunang inilalathala upang makapagbigay ng Unang Lipon – nagtatapos sa titik b, k, d, g, p, s, t.
pinakahuling impormasyon tungkol sa mga punto ng kawilihan, Ikalawang Lipon – nagtatapos sa titik l, m, n, ng, r, w, y.
nausong kulay, gadget, palakasan, relihiyon, politika, industriya, at 46. Tugmaang Patinig - Nagtatapos sa patinig
iba pa. TAMANG GAMIT NG BANTAS
33. Atlas - Aklat ng mga mapang nagsasabi ng lawak, distansiya, at
lokasyon ng mga lugar. 47. Kuwit (,)
34. Diksiyonaryo – Nagbibigay ng kaalaman sa isang salita . a. pagsulat ng kompletong address o tirahan,
(baybay, bigkas, pagpapantig, bahagi ng pananalita, at iba pa. ) b. ibat-ibang uri ng liham,
35. Encyclopedia - Ito ay kalipunan ng mga aklat na nagtataglay ng mga
impormasyon tungkol sa iba’t-ibang paksa.
c. isang pangungusap,
KAANTASAN NG PANG-URI d. kompletong petsa, apelyido sa pangalan.
48. Tutuldok o Kolon (:)
36. Lantay - Naglalarawan ng isa lamang na pangngalan o panghalip.
a. Hulihan ng bating pambungad ng liham-pangangalakal
37. Pahambing - Naghahambing ng katangian ng dalawang pangngalan
b. Pagsulat ng oras- sa pagitan ng oras at minuto
o panghalip.
c. Paghihiwalay ng lugar na pinaglathalaan at ng tagapaglathala o
Patulad – paghahambing ng dalawang magkatulad na katangian.
publisista sa isang entri ng sanggunian
-sing-, kasing-, magsing-, at mga salitang pareho, at kapwa.
49. . Gitling (-)
Pasahol o Palamang –paghahambing ng dalawang katangian na ang
a. Sa pag-uulit ng mga salita (Ang pag-uulit ay maaaring pag-uulit
isa ay nakahihigit/nakalalamang sa isa.
ng pantig o ng buong salita.)
 b. Kapag ang panlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang Iba’t-ibang Uri ng Pang-abay
nilalapian ay nagsisimula sa patinig.
c. Kapag ang nilalapian ay pangngalang pantangi
50. Panipi (“”) 69. Pamanahon - Nagsasaad kung kailan ginaganap o gaganapin ang
a. Upang kulungin ang tuwirang sinasabi ng nagsasalita. sinasabi ng pandiwa sa pangungusap.
b. Upang kulungin ang pamagat ng isang artikulo o kuwentong 70. Panlunan - Kumakatawan ito sa lugar kung saan ginagawa ang kilos.
hango sa isang Katipunan Karaniwang ginagamit ang pariralang sa/kay o kina.
71. Pamaraan - Sumasagot sa tanong na kung paano ginanap,
kasalungat ng salita
ginaganap o gaganapin ang sinasabi ng pandiwa sa pangungusap
51. Malambing - Masungit
MGKASINGKAHULUGAN NA MGA SALITA
52. Magkawangis - Magkaiba
53. Mahinhin - Magaslaw 72. Magarbo – Marangya
54. Matikas - Malamya 73. Mahirap - Maralita
55. Nabuhayan ng loob – Pinanghinaan 74. Malinamnam - Masarap
75. Panganib - Peligro
kahulugan ng mga salita
76. Payak - Simple
56. Turingan - Samahan
KASALUNGAT NG MGA SALITA
57. Pamimingwit – Pangingisda
58. Dinakma – Sinunggaban 77. Hangal - Matalino
59. Matalik – Malapit 78. Karuwagan - Katapangan
60. Masasaklap – Masasakit 79. Kulang - Sagana
61. Giyera - Labanan o alitan 80. Maluho - Simple
62. Magkalahi - taong may iisang paniniwala 81. Magulo - Mapayapa
63. Nabulabog - Kalagayang walang kapanatagan, katahimikan, o
kapayapaan Card Catalog at OPAC (Online Public Access Catalog)
64. Parakayda - Gamit ng mga piloto sa pagpapatihulog mula sa 82. Card Catalog – kard na naglalaman ng mga impormasyon tungkol sa
eroplano. isang aklat at nakaayos ng paalpabeto.
65. Yungib - Hukay na tila isang silid o malaking butas sa ilalim ng lupa
na maaaring pasuka o labasan. Tatlong uri ng Card Catalog

Pagbibigay ng Kahulugan a. Kard ng pamagat

66. Denotasyon -Nagbibigay ng isang tiyak na kahulugan o buhat sa
diksiyonaryo.
67. Konotasyon - Nagbibigay ng iba pang kahulugan kaysa sa
karaniwang kahulugan ng salita.
68. Pang-Abay - salitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri o
kapwa pang-abay.
b. Kard ng May – akda
c. Kard ng paksa o asignatura
83. OPAC (Online Public Access Catalog) – nagtataglay ng
impormasyong kaugnay sa mga aklat subalit ito ay nakalagay sa
kompyuter at hindi lamang sa isang kard.
 84. Library Card – kard na ginagamit upang makahiram ng aklat mula 101. Kondisyunal - Nagsasaad ng kondisyon para mangyari ang
sa nangangasiwa. kilos na isinasaad ng pandiwa.
- Kung, kapag o pag, at pagka.
102. Kusatibo - Nagsasaad ng dahilan sa pagganap ng kilos ng
pandiwa.
Iba pang Uri ng Pang-abay (Panang-ayon, Pananggi, Pang-agam)
- Dahil sa
85. Panang-ayon - Nagsasaad ng pagsang-ayon.
Magkasingkahulugan na mga salita
- Oo, opo, totoo, tunay, talaga, walang duda, at iba pa.
86. Pananggi - Nagsasaad ng pagtanggi o di pagsang-ayon 103. Magarbo - Marangya
- Hindi, ayaw, wala, at iba pa. 104. Mahirap - Maralita
87. Pang-agam - Nagpapahayag ng di katiyakan sa kilos sa 105. Malinamnam - Masarap
ipinahahayag ng pandiwa. 106. Panganib - Peligro
- Tila, marahil, baka, siguro, at iba pa. 107. Payak - Simple
108. Nagtangka – Nagbanta
Magkasalungat na mga salita
109. Nahumaling – Nahalina
88. Bata - Matanda 110. Naimbak – Naipon
89. Mabaho - Mabango 111. Namumukod – Natatangi
90. Matangkad - Pandak 112. Napadpad - Napunta
91. Matamis - Mapait
Kasalungat ng mga salita
92. Mapaghiganti - Mapagpatawad
113. Hangal - Matalino
Magkasingkahulugan na mga salita
114. Karuwagan - Katapangam
93. Maganda - marikit 115. Kulang - Sagana
94. Mayabang - Mapagmalaki 116. Maluho -Simple
95. Mapaligaya - Mapasaya 117. Magulo - Mapayapa
96. Magaling - Mahusay
Mga Bahagi ng Pahayagan
97. Kimi - Mahiyain
98. Pakikipanayam o Interbyu - Isang anyo ng personal na pag-uusap 118. Pahayagan o dyaryo– babasahing naglalaman ng mga
ng dalawang panig. pinakabagong impormasyong nangyayari sa iyong paligid.
99. Ambush Interview/ Biglaang pakikipanayam - Ito ay isang paraan 119. Pang-Unang Pahina - Pamagat at petsa ng pahayagan
ng pakikipanayam na kung saan sinasabayan lang ang - Pangunahing balita o pinakamahalagang balita
kinakapanayam sa kanyang paglalakad at saka magtatanong 120. Editoryal - kuro-kuro o opinion ng patnugot at iba pang
manunulat
Pang-abay (Kataga o Ingklitik, Kondisyonal at Kusatibo)
121. Balitang Lokal - Balitang nangyayari sa ating bansa
100. Kataga o Ingklitik - Karaniwang kasunod ng unang salita sa 122. Balitang Isports - balita tungkol sa palakasan o isports
pangungusap 123. Panlibangan - artista at mga pelikulang itatanghal para sa
linggong iyon
 124. Anunsiyo - makikita ang patalastas at pagkakataon sa Nick Vujicic: Ikaw ay Isang Magandang Dahilan
paghahanap ng trabaho, pagbebenta, at pagbili ng mga bahay, Ang Problema ni Moymoy Matsing
Ang Mangagawang Hindi Marunong Magpatawad
serbisyo, at iba pa.
"Lalaki o Babae, Sino ang Nakahihigit?
125. Balitang Pandaigdig - makikita ang mga balitang nangyayari Ang Larawan
sa daigdig o mga balita sa labas ng bansa. Ang Magkaibang Buhay ng Magpinsang Daga
126. Balitang Pangkomersiyo - pahina para sa mga kalakalan, Bakit Yumuyuko Ang Kawayan
industriya, komersiyo, palitan ng piso, at pera ng dayuhan. Ang Sultang Mahilig sa Ginto
Pagkakaiba ng Pang-abay At Pang-uri
127. Pang-uri - Salitang nagbibigay turing sa pangngalan o
panghalip THANK YOU AND GODBLESS!!!!
128. Pang-abay - Salitang nagbibigay turing sa pandiwa, pang-uri,
at kapwa apang-abay
Pang-uri – Pangngalan at Panghalip
Pang – abay – Pandiwa, pang - uri at pang – abay
129. Sultan – pinuno ng pamahalaang sultanato.
130. Japanese Straggler – isang sundalong nahiwalay sa mga
tumatakas na mga kasama.

Mga ibat – ibang wika ng salitang SORRY O PAUMANHIN sa Pilipinas

131. Tagalog – paumanhin

132. Aklanon – guinakasubo ko
133. Cebuano – ikasubo ko T. ECEL 😊
134. Iloko – pakawan , dispensar
135. Kapampangan – panupaya
136. French – excusez – moi!
137. Indonesian – maafkan saya
138. Japanese – gomenasai
139. Portuguese – desculpe!
140. Spanish – Lo siento
141. Rural – tumutukoy sa pamayanang karaniwang ang
hanapbuhay ng mga tao ay nakatuon sa agrikultura gaya ng
pagsasaka, pangingisda, pagmimina at iba pa.
142. Urban – tinatawag ding lungsod, malaking bilang ng
populasyon at kakikitaan ng malalaking establisyimento.

PAKIREBYU DIN PO ANG MGA SUMUSUNOD NA KWENTO at yung mga

ACTIVITIES na ating sinagutan sa aklat.