PHƯƠNG PHÁP LÀM TIÊU BẢN MÁU ĐÀN

VÀ GIỌT ĐẶC
I. Phương pháp lấy mẫu
- vị trí lấy máu: tuỳ theo mục đích và yêu cầu mà lấy ở vị trí thích hợp
+ lấy ở đầu ngón thứ 4 bàn tay trái, ở dái tai
+ ngoài ra còn có thể lấy ở ngón chân
 Thời gian lấy mẫu:
- nếu nghi là sốt rét phải lấy ngay
- nếu tìm ấu trùng giun chỉ, thường lấy máu khoảng 24 đến 3 giờ
 Trang bị để lấy máu
- kim trích máu
- bơm tiêm
- bông thấm nước vô trùng
-cồn sát trùng 70 độ
-cồn tuyệt đối
- lam kính khô và sạch.
- hộp đựng tiêu bản
-bút chì hoặc bút dạ để đánh dấu tiêu bản
- đèn cồn, khay men
 Cách lấy máu
- Sát trùng bằng cồn 70 độ
- Sát trùng kim trích cũng bằng cồn 70 độ
- Dùng phiến kính khô, sạch để lấy máu. Không dùng cồn để lên phiến kính trước khi
lấy máu.
- Cầm kim và trích máu. Động tác nhanh gọn, chích sâu vừa phải
- Bỏ giọt máu đầu bằng cách dùng bông khô lau sạch.
- Vuốt ngón tay từ trên xuống đầu ngón tay nhẹ nhàng cho máu chảy ra để lấy giọt máu
làm tiêu bản.
II. PHƯƠNG PHÁP LÀM TIÊU BẢN
1.Làm tiêu bản giọt đặc

1. Lấy giọt máu để lên 1/3 còn lại của lam, để 1 góc lam kéo vào giữa giọt máu. Xoay theo
vòng tròn từ trung tâm ra ngoài, theo một chiều nhất định. Khi có được một hình tròn đường
kính từ 1 - 1,2cm, xoay góc lam kéo đi ngược vào trong rồi nhấc lam kéo lên.

2. Để khô lam máu trên mặt phẳng, tránh bụi và côn trùng.

3. Thường phải để khô giọt máu dày trong khoảng 6 - 12 giờ hay cách đêm, nhưng khi cần
gấp có thể để khô trong tủ ủ 37oC, trong 1 giờ.

+ Giọt máu dày đạt yêu cầu:

- Phải đều hoặc mỏng dần về phía bìa giọt máu.

- Hình dáng tương đối tròn.

- Đường kính từ 1 - 1,2cm.

- Không quá dày, giọt máu quá dày và quá to: lúc khô máu sẽ có những vệt nứt và dễ tróc khi
nhuộm.

- Không quá mỏng: giọt máu quá mỏng, nhỏ (ít máu), mật độ KST thấp nên khó phát hiện.

- Bề dày thích hợp, khi đặt tiêu bản lên tờ báo lúc còn ướt có thể thấy chữ in.

+ Có thể làm giọt máu dày và làn máu mỏng trên cùng một lam kính hoặc trên 2 lam kính khác
nhau.

+ Khi làm tiêu bản kép, làn máu mỏng và giọt máu dày trên cùng 1 lam kính, hai giọt máu
phải cách xa nhau sao cho khi cố định làn máu mỏng bằng cồn thì không ảnh hưởng đến giọt
máu đặc

2. Làm tiêu bản máu đàn

- lấy một giọt máu đường kính trừng 3 mm vào đầu phải của một phiến kính , cách bờ
khoảng 1,5 cm. Cầm phiến kính ở tay trái bằng 2 ngón tay cái và trỏ.
- tay phải cầm một lá kính có bờ thật phẳng đặt tiếp tuyến với bờ trái của giọt máu. Lá kính
để nghiêng 45 độ đợi cho máu lan khắp bờ lá kính.
- đẩy ngược lá kính từ phải sang trái. Đẩy nhẹ và đều, không nhấn mạnh không run tay.
- để khô tự nhiên tránh bụi, tránh côn trùng ăn máu.

KĨ THUẬT NHUỘM MÁU TÌM KÍ SINH TRÙNG

DỤNG CỤ VÀ HOÁ CHẤT
 Dụng cụ:
- ống đong chia độ nhiều loại khác nhau: 10ml, 50ml, 100ml,500ml...
- ống hút nhỏ giọt
- cốc mỏ 50-250ml
- khay thuỷ tinh
- giá để nhuộm tiêu bản
- giá đựng phiến kính để hong khô
- bình nước có vòi
- đồng hồ báo phút
- hộp đựng tiêu bản

 Hoá chất:
- Thuốc nhuộm giêm sa
+ tỷ lệ 10%: 1ml giêm sa gốc + 9ml dung dịch đệm.
+ tỷ lệ 3%: 0,3ml giêm sa gốc + 9,7ml dung dịch đệm.
Chú ý: không pha sẵn trước lâu, lắc cho khẽ cho dung dịch nhuộm tan đều không
lắc mạnh, phòng kết tủa
- Cồn tuyệt đối
- Dung dịch đệm.
+ nước trung tính hoặc hơi kiềm ( Ph 7 – 7.2): NaCO3 1%; CH3COOH 1%.
+ dung dịch buffer (phosphat buffer solution)gồm:KH2SO4, NA2HPO4, H20
KĨ THUẬT NHUỘM TIÊU BẢN
1. Bước 1: chuẩn bị nhuộm
- Với tiêu bản máu dàn: trước khi nhuộm phải cố định giọt đàn bằng cồn tuyệt đối:
phủ kín tiêu bản máu bằng cồn tuyệt đối sau 1-2 phút, đổ cồn đi để khô tự nhiên
 - Với tiêu bản giọt đặc: tẩy phá vỡ hồng cầu, giải phóng huyết sắc tố.
- Dung dịch tẩy thường dung dịch giêm sa pha loãng 1% hoặc là nước cất.
- Phủ dung dịch tẩy giọt đặc quan sát tới khi màu hồng của máu trôi đi, để lại tiêu
bản một giọt máu vàng nhạt là được.
2. Bước 2: nhuộm tiêu bản.
- Đặt giá nhuộm lên khay nhuộm để khay ở chỗ phẳng, sau đó đặt tiêu bản lên giá
nhuộm, mặt có máu lên trên
- Thời gian nhuộm tuỳ thuộc vào độ đậm của dung dịch nhuộm:
+ dung dịch giêm sa 10%: 15-20 phút
+ dung dịch giêm sa 3% : 35-40 phút.
3. bước 3: rửa tiêu bản
- dùng nước cất , nước trung tính để rủa tiêu bản
- không đổ dung dịch nhuộm đi, mà cầm tiêu bản hoặc cầm cả giá nhuộm đưa
vào vòi nước chảy nhẹ.
- hoặc có thể rửa tiêu bản bằng cách nhúng sâu tiêu bản vào khay nước rửa
- nghiêng giá tiêu bản để chảy hết nước cắm tiêu bản vào để hong khô tự nhiên
, mặt máu cho hướng xuống dưới để tránh bụi.