You are on page 1of 16

AL/2023/02/S-II (A) -1-

ish¨ u ysñlï weúßKs $ KOg; gjpg;GupikAilaJ /All Rights Reserved


ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj
mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay;
Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry
ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj
mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay;
wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<& úNd.h" 2023
fy;tpg; nghJj; juhjg; gj;jpu (cau; ju)g; guPl;ir, 2023
General Certificate of Education (Adv. Level) Examination, 2023
Amila Dasanayake
MBBS (Undergraduate) University of Colombo
ridhk úoHdj
,urhadtpay;
II
II
02 S II
Chemistry II
2023 Final Paper 04 - Essay

meh ;=khs wu;r lshùï ld,h - ñks;a;= 10 hs


%d;W kzpj;jpahyk; Nkyjpf thrpg;G Njuk; - 10 epkplq;fs;
Three hours Additional Reading Time - 10 minutes
wu;r lshùï ld,h m%Yak m;%h lshjd m%Yak f;dard .ekSug;a ms,s;=re ,sùfï§ m%uqL;ajh fok m%Yak ixúOdkh
lr .ekSug;a fhdod .kak'

❊ wdj¾;s;d j.=jla 16 jeks msgqfjys imhd we;'


❊ .Kl hka;% Ndú;hg bv fokq fkd,efí' úNd. wxlh : ………………….……………………
❊ id¾j;% jdhq ksh;h" R = 8.314 J K −1 mol−1
❊ wej.dâfrda ksh;h" 𝑁𝐴 = 6.022 × 1023 mol−1
❊ fuu m%Yak m;%hg ms<s;=re iemhSfï § we,alhsv ldKav ixCIsma; wdldrhlska ksrEmKh l< yels h'
H H
| |
WodyrKh ( H − C − C − ldKavh CH3 CH2 − f,i ±laúh yels h'
| |
H H
 A fldgi - jHqy.; rpkd ^msgq 02-08&
❊ ish¨u m%Yakj,g fuu m%Yak m;%fha u ms<s;=re imhkak'
❊ Tfí ms<s;=re tla tla m%Yakhg bv i,id we;s ;ekaj, ,súh hq;= h' fï bv m%udKh ms<s;=re ,sùug m%udKj;a
njo oS¾> ms<s;=re n,dfmdfrd;a;= fkdjk njo i,lkak'
 B fldgi iy C fldgia - rpkd ^msgq 09-15&
❊ tla tla fldgiska m%Yak fol ne.ska f;dard .ksñka m%Yak y;rlg ms<s;=re imhkak' fï i`oyd imhkq ,nk
lvodis Ndú; lrkak'
❊ iïmQ¾K m%Yak m;%hg kshñ; ld,h wjika jQ miq A, B iy C fldgia ;=kg ms<s;=re A fldgi uq,ska ;sfnk
mßÈ tla ms<s;=re m;%hla jk fia wuqKd úNd. Yd,dêm;sg Ndr fokak'
mÍlaIljrekaf.a m%fhdackh i|yd muKs

fldgi m%Yak wxlh ,enQ ,l=Kq tl;=j


1
b,lalfuka
2
A wl=frka
3
4
ixfla; wxl
5
W;a;r m;% mÍlaIl 1
B 6
7 W;a;r m;% mÍlaIl 2
8 mÍlaId lf<a (
C 9
wëlaIKh lf<a (
10
tl;=j

[fojeks msgqj n,kak'


wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak
AL/2023/02/S-II (A) -2-
fuu ;Srfha
A fldgi - jHqy.; rpkd lsisjla
fkd ,shkak'
m%Yak y;rgu fuu m;%fhau ms<s;=re imhkak' ^tla tla m%Yakh i`oyd kshñ; ,l=Kq m%udKh 100 ls'&

1. (a) my; i|yka m%Yak wdj¾;s;d j.=fõ ;=kajk wdj¾;fha uQ,øjH yd iïnkaO fõ' ^i& isg ^vi&
m%Yak j,g ms<s;=re iemhSfï§ uQ,øjHfha ixfla;h ,shkak'
(i) m%udKfhka l=vdu tal mrudKql whkh idok uQ,øjHh ……………………………………………………

(ii) WodiSk yhsv%hsvhla idok uQ,øjH ……………………………………………………

(iii) m%n, Tlail


s drlhla jk jdhquh uQ,øjHh ……………………………………………………

(iv) nyqrEms;dj olajk uQ,øjHh$uQ,øjH ……………………………………………………

(v) ldur WIaK;ajfha§ c,h iu. m%;sl%shdjla fkdolajk ……………………………………………………


uQ,øjH$uQ,øjHh
^,l=Kq 30 hs&

(b) wKql iQ;%h ClNO3 jk laf,daÍka khsfÜ%Ü kï ridhksl øjHh ´fidaka ia:rh laIh ùug
iïnkaO fõ hehs úYajdi flf¾' tys iels,a, my; mßÈ fõ'
O−N − O − Cl
|
O

(i) fuu wKqj i|yd jvd;a ms<s.; yels ¨úia jHqyh w¢kak'

(ii) by; w¢k ,o ¨úia jHqyh i|yd ;sìh yels iïm%hqla; jHqy wÈkak'

(iii) by; ^ii& ys § w`Èk ,o iïm%hqla; jHqyj, ia:dhs;dj mqfrdal:kh lrkak'

(iv) my; i|yka ¨úia jHqyh mokï lrf.k my; j.=fõ olajd we;s mrudKq j,"
I. mrudKqj jgd VSEPR hq.,a
II. mrudKqj jgd bf,lafg%dak hq., cHdñ;sh
III. mrudKqj jgd yevh
IV. mrudKqfõ uqyqïlrKh i|yka lrkak'

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [;=kajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -3-
fuu ;Srfha
O lsisjla
fkd ,shkak'
∥ ..
H2 N − C − .O. − CH2 − C ≡ C − H

my; oelafjk mßÈ mrudKq wxlkh lr we;'

O7


N1 − C2 − O3 − C4 − C5 − C6

N1 C2 O3 C4 C5

I. VSEPR hq.,a

bf,lafg%dak
II. hq., cHdñ;sh

III. yevh

IV. uqyqïlrKh

(v) by; ^iv& fldgfiys fok ,o ¨úia jHqyfhys my; i|yka σ nkaOk iE§ug iyNd.s
jk mrudKql/uqyqïldlaIl
s y÷kd.kak'

I. N1 − C2 N1 ………………………………..…….……. C2 ………………………………..…….…….

II. C2 − O7 C2 ………………………………..…….……. O7 ………………..…………………..…….….

III. C2 − O3 C2 ………………………………..…….……. O3 ……………………..…………..…….…….

IV. O3 − C4 O3 ………………………………..…….……. C4 ………………………..………..…….…….

V. C4 − C5 C4 ………………………………..…….……. C5 …………………………..……..…….…….

^,l=Kq 50 hs&
(c) my; jryka ;=< wvx.= .=Kh jeäjk ms<sfj,g ilia lrkak'
(i) CH− − −
3 ,OH , NH2 , F

^NdIañl;dj&

…………………..…….<…………………..…….<…………………..…….<…………………..…….

(ii) NO2 ,NO− −


2 ,NO3 ^N j, úoHq;a iDK;dj&

…………………..…….<…………………..…….<…………………..…….

(iii) LiCl ,LiBr ,LiI ^whksl ,laIK&

…………………..…….<…………………..…….<…………………..…….

(iv) Li, Be, B, C ^fojk whkSlrK Yla;sh&

…………………..…….<…………………..…….<…………………..…….<…………………..…… 100

^,l=Kq 20 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [y;rjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -4-
fuu ;Srfha
lsisjla
fkd ,shkak'
2. (a) A hkq P f.dkqjg wh;a uQ,øjHhls' fuh nyqrEmS;djh olajhs' fuu uQ,øjH È,Sr kdYlj,
wvx.=h' ;jo lId,l ;=, o fuu uQ,øjHh wka;¾.; fõ'

(i) A y÷kd.kak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(ii) A j, bf,lafg%dak úkHdih ,shkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(iii) A j, Wmßu iy wju TlaislrK wjia:d yd ;j;a TlaislrK wjia:d 2la ,shd tajdg
WodyrKh ne.ska ,shkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(iv) A j, nyq,u nyqrEmS wdldrh olajd tys wKql jHqyh wÈkak'

(v) by; nyqrEmS wdldrhg wu;rj ;j;a nyqrEmS wdldr 3 la olajkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

^,l=Kq 50 hs&

(b) k, myl c,Sh legdhk 5 la we;' tajd kï Al3+ , Zn2+ , Pb2+ , Ag+ iy Mg2+ fõ' fïjd
f,an,a lsÍug wu;l ù we;' tajd y÷kd.ekSug isÿ l< mÍlaIK 5 la yd ksÍlaIK my;
oelafõ' (fïjd ish¨ ødjK j,g isÿlrk ,È')

(i) NaOH fh¥ úg fc,ákSuh wjlafIamhla we;sùu' jeämqr NaOH fh¥úg th Èh


fkdùu'
(ii) NaOH fh¥ úg fc,ákSuh wjlafIamhla we;sùu' ,efnk wjlafIamh jeämqr NaOH
fh¥ úg Èhùu'
(iii) NaOH fh¥ úg fc,ákSuh iqÿ wjlafIamhla ,eî jeämqr NaOH fh¥úg Èh úh' fuu
wjlafIamh wefudakshdj, Èh fkdùh'
(iv) HCl fh¥ úg iqÿ wjlafIamhla ,efnk w;r th jeämqr wefudakshdj, Èhùu'
(v) HCI fhÿ úg iqÿ wjlafIamhla ,efnk w;r th jeämqr NH3 j, Èh fkdùu'

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [miajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -5-
fuu ;Srfha
lsisjla
fkd ,shkak'
I. by; ^i& - ^v& olajd mÍlaIK u.ska y÷kd.; yels legdhk olajkak'

mÍlaIK wxlh legdhk $ legdhkh

.......................................... ............................................................................

.......................................... ............................................................................

.......................................... ............................................................................

.......................................... ............................................................................

.......................................... ............................................................................

II. by; mÍlaIK mfya§ isÿjk m%;sl%shdj, § wjlafIamh we;s ùug wod< ;=,;
s iólrK
iy Èhùug wod, ;=,;
s iólrK ,shkak'

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 100

^,l=Kq 50 hs&

3. (a) (i) my; m%;sl%shdfõ fm< ks¾Kh lsÍu i|yd 25°C § isÿ lrk ,o mÍlaIK 5 l m%;sM,
my; mßÈ fõ'
+
BrO− −
3 (aq) + 6I(aq) + 6H(aq) 3I2(s) + 3H2 O(l) + Br−
(aq)

BrO-3 idkaøKh I- idkaøKh H+ idkaøKh wdrïNl iS>%;djh


mßlaIKh
(mol dm-3 ) (mol dm-3 ) (mol dm-3 ) (mol dm-3 𝑠 −1 )
1 0.10 0.60 0.60 1 × 10-3
2 0.20 0.60 0.60 2 × 10-3
3 0.20 1.20 0.60 4 × 10-3
4 0.20 0.60 1.20 8 × 10-3
5 0.40 1.20 0.30 R

(i) m%;sl%shdfõ iS>%;dj i|yd fõ. ksh;h we;=<;a m%ldYkhla ,shkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [yhjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -6-
fuu ;Srfha
(ii) by; m%;sl%shdfõ iuia: fm< fidhkak' lsisjla
fkd ,shkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(iii) by; m%;sl%shdjg wod< iS>%;d ksh;h ^k& ys w.h .Kkh lrkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(iv) miajk mÍlaIKhg wod, o;a; j.=fõ mßÈ fõ kï tu mÍlaIKhg wod<j wdrïNl
iS>%;dj ^R& fidhkak'

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

0.693
(v) m%;sl%shdfõ w¾O Ôj ld,h t1⁄ =
k
kï w¾O Ôj ld,h i|yd ,efnk w.h fidhkak'
2

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

(vi) by; m%;sl%shdj i|yd Tn ,nd .;a mdGdxl Ndú;d lr BrO−


3 idkaøKh ld,h iuÕ
fjkia jk wdldrh o< m%ia;drhlska ksrEmKh lrkak'

^,l=Kq 70 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [y;ajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -7-
fuu ;Srfha
(b) iíueßka ;=< § .uka lrkakdf.a Yajikfhka msgjk CO2 wjfYdaIKh i|yd c,Sh LiOH lsisjla
fkd ,shkak'
ødjKhla wka;¾.; lrhs' fï wkqj iíueÍkhl jd;h msßisÿ lr.; yel' CO2 LiOH
iuÕ m%;sl%shdj my; mßÈ fõ'
2LiOH(aq) + CO2(g) Li2 CO3(aq) + H2 O(l)
wdrïNfha§ iíueÍkh ;=< CO2 jdhqfõ mSvkh 790 Pa ls'
iíueÍkfhys wNHka;rfha jd; mßudj 2.4 × 103 dm3o WIaK;ajh 312 K o fõ'
msßisÿ lsÍu i|yd iíueÍkhg LiOH we;=¿ lsÍfuka miq l%ufhka CO2 ys mSvkh 12 Pa
olajd wvq jQfha kï túg ksmoù we;s Li2 CO3 ialkaOh ljf¾o@ ^iíueÍkh ;=< we;s >k
øjHj,ska tys mßudj fjkia fkdfõ hehs Wml,amkh lrkak'&
(Li = 6, C = 12, O = 16 H = 1)

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………… 100

^,l=Kq 30 hs&

4. (a) wKql iQ;%h C5 H13 N jk A, B, C kue;s jHqy iudjhúl ;=k m%ldY iudjhúl;dj fmkajhs'
tajd HNO2 iu`. ldur WIAK;ajfha § m%;sl%shd l< úg ms<sfj,ska D, E, F hk m%ldY
iudjhúl;dj ixfhda. ;=kla ,nd foa' tajd KMnO4 iu`. m%;sl%shd lr jQ úg E yd F u`.ska
,efnk M, j,ska muKla 2,4-DNP iu`. ly wjlafIamhla ,nd foa' D,E, F idkaø H2 SO4
iu`. r;a l< úg ms<sfj,ska G, H, I ixfhda. ,efí' H muKla cHdñ;sl iudjhúl;dj
fmkajhs' A, B, C, D, E, F, G, H iy I ys jHqy my; fldgq ;=< w`Èkak' (;%sudk iudjhúl
wdldr fmkaùug wjYH ke;')

A B C

D E F

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [wgjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (A) -8-
fuu ;Srfha
lsisjla
G H I fkd ,shkak'

^,l=Kq 45 hs&
(b) (i) my; m%;sl%shd mámdáh i,lkak'
Cl OH
X Y
CH3 − CH = CH2 CH3 − CH − CH3 CH3 − CH − CH3
m%;sl%shdj 1 m%;sl%shdj 2

m%;sl%shdj 3 PCC

X, Y m%;sldrl iy Z M,fha jHqyh my; § we;s fldgq ;=< w`Èkak'

X Y Z

(ii) my; i`oyka *Sfkda,a ys m%;sl%shd fol i,lkak'

OH
Br2(l) OH- /C6 H5 N+2 Cl-
J K
m%;sl%shdj 5 m%;sl%shdj 4

J iy K jHqy my; fldgq ;=< w`Èkak'

J K

(ii) by; (i) yd (ii) ys i`oyka 1, 2, 3, 4 iy 5 hk tla tla m%;sl%shd l=uk m%;sl%shd j¾.hg
wh;a ±hs olajkak'
I. m%;sl%shdj 1 - …………………………………………………………….…………………………………………………………

II. m%;sl%shdj 2 - …………………………………………………………….…………………………………………………………

III. m%;sl%shdj 3 - …………………………………………………………….…………………………………………………………

IV. m%;sl%shdj 4 - …………………………………………………………….…………………………………………………………

V. m%;sl%shdj 5 - …………………………………………………………….…………………………………………………………

^,l=Kq 25 hs&
wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [kjjeks msgqj n,kak'
AL/2023/02/S-II (A) -9-
fuu ;Srfha
(c) my; ±lafjk j.=j iïmQ¾K lrkak' lsisjla
fkd ,shkak'

m%;sl%shlh m%;sldrlh il%sh úfYaIh m%Odk M,h


O

(i)
CH3 − C − Cl/ks¾' AlCl3

CH3
(ii) CH3 − C = CH2 HBr

O

(iii) CH3 − C − H ;kql NaOH

CH3
(iv) Br2 / FeBr3

(v) CH3 CH2 Cl CH3 C≡C- Na+


100
^,l=Kq 30 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [oyjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 10 -
ish¨ u ysñlï weúßKs $ KOg; gjpg;GupikAilaJ /All Rights Reserved
ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj
mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay;
Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry - Amila Dasanayake - Chemistry
ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj - wñ, oikdhl - ridhk úoHdj
mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay; - mkpy jrehaf;f - ,urhadtpay
wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<& úNd.h" 2023
fy;tpg; nghJj; juhjg; gj;jpu (cau; ju)g; guPl;ir, 2023
General Certificate of Education (Adv. Level) Examination, 2023

ridhk úoHdj II
,urhadtpay; II
Chemistry II 2023 Final Paper 04 - Essay 02 S II
❊ id¾j;% jdhq ksh;h" R = 8.314 J K −1 mol−1
❊ wej.dâfrda ksh;h" 𝑁𝐴 = 6.022 × 1023 mol−1

B fldgi - rpkd
m%Yak follg muKla ms<s;=re imhkak' ^tla tla m%Yakhg ,l=Kq 150 ne.ska ,efí'&

5. (a) (i) I. my; j.=fõ § we;s ;dm.;sl o;a; Ndú; lrñka fuys ±lafjk m%;sl%shdj i`oyd 300 K §
iy 800 K § .síia Yla;s fjkia ùu .Kkh lrkak' tu WIaK;ajj, § m%;sl%shdfõ
iajhxisoaO;dj .ek woyia olajkak'
Cr2 O3(s) + 3 H2(g) 2 Cr(s) + 3 H2 O(g)

Cr2 O3(s) H2(g) Cr(s) H2 O(g)


iïu; W;amdok tka;e,amsh
-822 0 0 -242
/ kJ mol-1
iïu; tkafg%damsh / J mol-1 K-1 90 131 27 189

II. .Kkfha § lrkq ,nk Wml,amkhla fõ kï th l=ula o@

(ii) my; ±lafjk m%;sl%shd isÿùfï § moaO;sh ;=< tkafg%dmsh wvq fõ o" jeä fõ o" fkdfjkiaj
mj;S o hkak i`oyka lrkak'
I. N2 O4(g) 1 mol la NO2(g) njg m;a lsÍu'
II. O2(g) 2 mol la iy N2(g) 1 mol la u`.ska NO(g) iE§u'
III. O2(g) 0.5 mol la iy Cu(s) 1 mol la u`.ska CuO(s) iE§u'
^,l=Kq 60 hs&

(b) (i) fvd,agkaf.a wdxYsl mSvk kshuh ,shd olajkak'

(ii) mßmQ¾K jdhq iólrKh ,shd tys mo y÷kajd § ta weiqfrka fvda,agkaf.a wdxYsl msvk kshuh
jHq;amkak lrkak'
(iii) is,skavrdldr ixjD; oDV n÷kla p,kh úh yels ieye,a¨ iqug msiagkhlska l=àr follg
fnod we;' A l=àrh mßudj 300 dm3 jk w;r tys H2 jdhqj wvx.= fõ' B l=àrh 500 dm3 jk
w;r tys CH4 iy He hk jdhq fol wvx.= fõ' CH4 ujq, 3 la iy He ujq, folla B l=àrh
;=< mj;S' uq¿ is,skavrhu 27°C mj;S' is,skavrfha yrialv lafIa;% M,h 50 dm2 fõ'

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [tfldf<diajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 11 -

A l=árh B l=àrh

^1& B l=àrh ;=< mSvkh .Kkh lrkak'


^2& B l=àrh ;=< óf;aka iy yS,shï ys wdxYsl mSvk .Kkh lrkak'
^3& A l=árh ;=< H2 ujq, .Kk .Kkh lrkak'
^4& A l=árh ;=<g >k I2 254 g we;=,a lr 448 °C g m;a lrk ,§' túg ish¨ I2 yhsv%cka iu.
m%;sl%shd lr HI jdhqj iEÿks hehs Wml,amkh lrkak' B l=àrfha WIaK;ajh 27°C ysu mj;ajd
.kS' (I = 127)
I' msiagkh A l=àrfha isg B l=àrh foig l=uk ÿrla .uka lrk ,oafoa o@
II' A l=àrh ;=< 448 °C § mj;sk tla tla jdhqj, wdxYsl mSvk .Kkh lrkak'
^,l=Kq 90 hs&

6. (a) mßudj V m3 la jk oDV n÷kla ;=<g jdhquh PCl5 1.00 mol la we;=¿ lrk ,o w;r
T1 WIaK;ajfha § th my; iu;=,s;h lrd t<ôks'
PCl5 (g) PCl3 (g) + Cl2 (g)
PCl5 ys 0.2 mol la iu;=,s; wjia:dfõ § ú>gkh jQ w;r" moaO;sfha uq¿ mSvkh 1.00 × 105 Pa úh'

(i) wdxYsl mSvk weiqßka iu;=,s;d ksh;h ^KP & .Kkh lrkak'
(ii) s ;d ksh;h ^KC & .Kkh lrkak' ^T1 =500 K&
idkaøKh weiqßka iu;=,;
(iii) fuu WIaK;ajfha § u by; iu;=,s; moaO;shg Cl2 jdhqfjka 0.3 mol la we;=¨ fldg moaO;sh
s ;djhg t<Uqkq miq moaO;sfha we;s PCl5(g)
kej; iu;=,s;;djhg t<öug i,iajk ,§' iu;=,;
ujq, .Kk x mol ujq, m%udKhlska by< hk ,§' x weiqfrka PCl5 (g) ys kj wdxYsl mSvkh
i|yd .‚;uh m%ldYkhla f.dvk.kak' ^x yer fj;;a ixfla; Ndú;d l< fkdyel'&
^,l=Kq 85 hs&

(b) A ødjKh → 0.1 mol dm-3 jQ NaOH


B ødjKh → 0.1 mol dm-3 jQ HCl
by; ødjK iqÿiq mßÈ Ndú;fhka wï, - NIau wkqudmkhla 25℃ § isÿ lsÍug ierfihs'

(i) wkqudmkfha § wkqudmk ma,dial=jg Ndú;d lrk ødjKh fya;= iys;j olajkak'
(ii) fuu wkqudmKfha § ,efnk pH úp,k jl%h o< jYfhka we`o olajkak'
(iii) by; wkqudmkfha § iul;d ,laIh wi, iS>% pH úp,k mrdih ,shkak'

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [fodf<diajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 12 -

(iv) by; ødjK fjkqjg 0.01 mol dm-3 jk ødjK Ndú;d lrhs kï, tys § iul;d ,laIh wi,
YS>% pH úp,k mrdih olajkak'
(v) by; B ødjKh fjkqjg tu idkaøKhu iys; CH3 COOH fhdokafka kï,
I. wkqudmlh ^ìhqfrÜgqj ;=, we;s ødjKh& úh hq;af;a l=ula o?
II. iul;d ,laIfha § pH 7g jvd jeä úh hq;= o wvq úh hq;= o hkak fya;= iys;j
olajkak'
III. fuu wkqudmkhg fhda.H o¾Ylh jkafka l=ula oehs fya;= iys;j meyeÈ,s lrkak.
^,l=Kq 65 hs&

7. (a) A,B,C,D hkq fl%dañhï ys ix.; ixfhda. fõ' tajdg wIag;,Sh cHdñ;shla we;' fl%dañhï tlu
TlaislrK wjia:dfõ mj;S' tla tla ixfhda.fh ys ,s.k j¾. folla f,day whkhg ix.; ù we;'
ixfhda. j, wKql iQ;% my; mßÈ fõ' ^ms<sfj,ska fkdfõ'&

CrH15 O3 N3 Cl3 , CrH16 O2 N4 Br3 , CrH16 O11 N7 , CrH9 N3 Cl3

ixfhda. j, c,Sh ødjK j,g AgNO3 tl;= lr NH3 iuÕ mÍlaId l<úg ksÍlaIK my; mßÈ
fõ'

ixfhda.h AgNO3 iuÕ mÍlaIdj


A ;kql NH3(aq) j, ødjH iqÿ wjlafIamhla ,efí'
B idkaø NH3 j, ødjH ly mdg wjlafIamhla ,efí'
C wjlafIamhla ke;'
D wjlafIamhla ke;' id'HCl yuqfõ jdhq msglrhs'

(i) A,B,C,D ys jHqy ,shkak'


(ii) ix.; ixfhda. j, Cr ys TlaislrK wjia:dj l=ulao@
(iii) fuu ixfhda. j, Cr ys bf,laafg%daksl úkHdih ,shkak'
(iv) A,B,C,D ys IUPAC kdu ,shkak'
(v) AgNO3 iu. msßhï l<úg ,efnk wjlafIamj, ridhksl iQ;% ,shkak'
(vi) A,B,C,D ix.; ixfhda. j, f,day whkh yd ix.; ù fkdue;s whk ;sfí kï tu tla tla
whkh y÷kd.ekSu i|yd ridhksl mßlaIdjla ne.ska fokak' ^ie'hq( fuys i|yka mßlaId
fkdúh hq;=hs'&
^,l=Kq 75 hs&

(b) my; § we;s ;dm ridhksl o;a; Wmfhda.S lr .ksñka § we;s m%Yak j,g ms<s;=re imhkak'
KCl(s) ys iïu; oe,sia tka;e,amsh = -717 kJ mol-1
Cl2(g) ys iïu; nkaOk tka;e,amsh = 242 kJ mol-1
Cl(g) ys m%:u bf,lafg%daklrK tka;e,amsh = -349 kJ mol-1
K(s) ys iïu; W!¾Ojmd;k tka;e,amsh = +89 kJ mol-1
K(g) ys iïu; m%:u whkSlrK tka;e,amsh = +419 kJ mol-1
K+(aq) ys iïu; W;amdok tka;e,amsh = 204 kJ mol-1
Cl(aq) ys iïu; W;amdok tka;e,amsh = 164 kJ mol-1

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [oy;=kajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 13 -

(i) fndaka fyan¾ pl%hla wdOdrfhka KCl(s) ys iïu; W;amdok tka;e,amsh .Kkh lrkak'
(ii) KCl(s) ys iïu; ødjK tka;e,amsh fidhkak'
(iii) K + (g) ys iïu; ic,k tka;e,amsh fidhkak'
(iv) KCl(s) ujq, 1 la c,fha Èhùfï § isÿjk iïu; tkafg%dms úm¾hdih 43 J mol-1 K-1 kï tys §
isÿjk iïu; .snia Yla;s úm¾hdih .Kkh lrkak'
(v) KCl(s) c,fha Èhùu ;dm wjfYdaIl l%shdj,shla jqjo c,fha myiqfjka Èhjkafka ukaoehs
myokak'
^,l=Kq 75 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [ody;rjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 14 -

C fldgi - rpkd
m%Yak follg muKla ms<s;=re imhkak' ^tla tla m%Yakhg ,l=Kq 150 ne.ska ,efí'&

8. (a) CH3CH2CHO C3 H7 − N=C (CH3 )2 hk mßj¾;kh my; m%;sldrl muKla Ndú;fhka


isÿ lrkak' mshjr 8 lg fkdjeä úh hq;=h'

(NH3 , H2O , LiAlH4 , Mg , B;r , PCl5 , idkaø H2SO4 , KMnO4 , P.C.C.)


^,l=Kq 50 hs&

(b) my; ldnksl ixYaf,aIKh isÿ lrkak' wdrïNl ixfhda.h yer msg;ska ldnksl ixfhda. Ndú;d
l< fkdyel' ^P.C.C Ndú;d lsÍug wjia:dj we;'&
CHO
COO HO N2

NH2
^,l=Kq 50 hs&

(c) CH3CH2CONHCH3 hk ixfhda.h ixYaf,aIKfha § tlsfklg fjkia ud¾. follska isÿ l< yel'
(i) tla tla ud¾. i`oyd m%;sl%shl ,shkak'
(ii) ñka tla m%;sl%shlhla NaOH yuqfõ r;alrk úg lgql >kaOhla iys; Q jdhqj msglrhs' tu
m%;sl%shlh yd Q jdhqj y`ÿkd.kak'
^,l=Kq 25 hs&

(d)
(i) we,alhs,a fya,hsv OH− iu`. kshqla,sfhda*s,sl wdfoaY m%;sl%shd j,g iyNd.S ùug wu;rj
fjk;a j¾.fha m%;sl%shdjlg o Ndckh úh yels h' tu m%;sl%shd j¾.h l=ula o@
(ii) t;s,a laf,darhsâ iy OH− w;r isÿjk Tn by; i`oyka l< m%;sl%shdfõ hdka;%Kh ,shkak'
^,l=Kq 25 hs&

9. (a) A hkq j¾Kj;a >khls' thg ;kql H2 SO4 wï,h tl;= l< úg B kï wj¾K jdhqj yd C kï
ødjKh idohs' C ødjKhg ;kql NH3 tl;= l< úg m<uqj D wjlafIAmh idohs' jeämqr c,Sh NH3
tl;= l< úg tu wjlafIAmh Èh ù ;o ks,a mdg ødjKhla jk E idohs' C ødjKhg ;kql HCl tl;=
lr H2 S jdhqj hejQ úg wjlafIAmhla fkdiEfoa' B jdhqj wdï,sl K2 Cr2 O7 iu. wdú,;djhlska hq;a
fld< mdg ødjKhla ,ndfoa'
(i) A , B , C , D yd E ys ridhksl iQ;% ,shkak'
(ii) A+ H2 SO4 hk m%;sl%shdj i`oyd ;=,;
s ridhksl iQ;% ,shkak'
(iii) B+ K2 Cr2 O7 hk m%;sl%shdj i`oyd w¾O whksl iólrK weiqßka ;=,;
s ridhksl iólrKh
,shkak'
^,l=Kq 40 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [myf<diajeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 15 -

(b) R hkq c,fha fyd`Èka Èhjk by< ;dmdxlhla (1304 ℃) yd by< øjdxlhla (661 ℃) we;s iqÿ meye;s
iaMálrEmS ixfhda.hls' R ys c,Sh ødjKhla fhdod isÿl< mÍCIK yd tajdfha ksÍCIK my; j.=fõ
±lafõ'

mÍCIKh ksÍCIKh

1. wdï,sl KIO3 ødjKhla tl;= lsÍu' ÿUqre mdg ødjKh

r;= ÿUqre mdg wmeyeÈ,s ødjKh, S f,i


2. c,Sh Cu(NO3 )2 ødjKhla tl;= lsÍu'
kï lr we;'
r;= ÿUqre mdg ke;sù iqÿ wjlafIAmhla
3. S ødjKhg Na2 S2 O3 ødjKhla tl;= lsÍu'
iEfoa'
4. R >khg mykais`M mÍCIdj isÿ lsÍu' ±,af,a ly j¾Kh

(i) R y`ÿkd.kak' ^fya;= oelaùu wjYH fkdfõ&


(ii) by; 1 , 2 , 3 mÍCIKj,g wod< ;=,s; ridhksl/whksl iólrK ,shkak'
(iii) >k R i`oyd by< øjdxl yd ;dmdxl mej;Sug fya;=j b;d fláfhka olajkak'
^,l=Kq 35 hs&

(c) P kï ødjKhl Fe2+ , Fe3+ yd Ba2+hk whk muKla wvx.= fõ' tajdfha idkaøK fiúu i|yd my;
l%shdj,s wkq.ukh lrk ,§'
l%shdj,sh I
P ødjKfhka 200.00 cm3 g jeämqr K2 SO4 ødjKhla tl;= lr ,efnk wjlafIamh fmrd fidaod úh<d
.kakd ,§' wjlafIamfha ialkaOh 5.825g la úh'
l%shdj,sh II
P ødjKfha 100.00 cm3 wkqudmk ma,dial=jg f.k thg jeämqr KI ødjKhla tla lrk ,§' msgjk I2
o¾Ylh f,i msIaGh Ndú; lr 0.2 mol dm-3 Na2 S2 O3 ødjKhla iuÕ wkqudmk lrk ,§' jeh jQ
Na2 S2 O3 mßudj 200.00 cm3 la úh'
l%shdj,sh III
ødjKfhka 100.00 cm3 la msßisÿ hlv l=vq iuÕ fndfyda fj,djla fid,jk ,§' b;sß jQ hlv l=vq
ødjKh fmÍfuka bj;a lrk ,§' fmrkh wdï,sl lr 0.1 mol dm-3 KMnO4 ødjKhla iuÕ
wkqudmkh l<úg jeh jq mßudj 50.00 cm3 la úh'
^i& l%shdj,sh II yd III ys § isÿjk ish¿ m%;sl%shd i|yd ;=,s; ridhksl iólrK ,shkak'
^ii& P ødjKfha wvx.= Fe2+ , Fe3+yd Ba2+ whk idkaøK mol dm-3 j,ska .Kkh lrkak'
^,l=Kq 75 hs&

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak [oyihjeks msgqj n,kak'


AL/2023/02/S-II (B,C) - 16 -

10. (a) fyan¾ l%uh Ndú;fhka wefudakshd ksIamdokh m%Odk ridhksl l¾udka;j,ska tlls'
(i) fyan¾ l%shdj,sfha § Ndú; lrk m%Odk wuqøjH i`oyka lrkak'
(ii) fuys§ isÿjk m%;sl%shdj i`oyd ;=,;
s iólrKh iqÿiq ;;a;aj iu. ,shd olajkak'
(iii) fuu l¾udka;fha § m%Yia; ;;a;aj fhdod .;a;o wuqøjH m%;sl%shd l=àrh ;=<§ uq`Mukskau NH3
njg m;a fkdfõ' fya;= olajkak'
(iv) M,odhl f,i wefudakshd ksIamdokfha § m%;sl%shd fkdl< wuqøjH flfia Ndú; lrhs o@
(v) WIAK;ajh jeälrk úg§ NH3 M,odj wvqfõ' f,a peÜ,sh¾ uQ,O¾uh weiqßka fuh myokak'
(vi) fuu l%shdj,sh i`oyd wjYH n,Yla;s ckkh msKsi fhdod.; yels tla mqk¾ckkSh m%Njhla kï
lrkak' tys jdishla i`oyka lrkak'
(vii) fmdfydr ksIamdokh yer NH3 ys fjk;a tla m%fhdackhla i`oyka lrkak'
^,l=Kq 75 hs&

(b) úúO l¾udka;j,ska jdhqf.da,hg tl;=jk we;eï wmjdhq wï, jeis we;s lsÍug odhl fõ'
(i) wï, jeis we;s lsÍug odhl jk jdhq m%fNAo folla kï lrkak'
(ii) by; (i) i`oyd kï l< tu jdhquh m%fNao fol wï, jeis we;sùug odhljk wdldrh ;=,;
s
ridhksl iólrK wdY%fhka myod fokak'
(iii) wï, jeis i`oyd odhl jk jdhquh m%fNAo fol ksmoùug wod< l¾udka; folla y`ÿkd.kak'
(iv) by; (i) ys i`oyka l< jdhquh m%fNao fuu l¾udka; u.ska jdhqf.da,hg tl;= jk wdldrh
fláfhka myokak'
(v) wï, jeiai u.ska mi flfrys we;s lrk n,mEï folla ,shd olajkak'
^,l=Kq 75 hs&
❊❊❊

wj¾;s;d j.=j

wñ, oikdhl | wdidfjka bf.k.kak

You might also like