Abdomen acutum

Def: akutniot abdomen e nenadejna, netraumatska patoloska sostojba, koii sto manifestacii se
lokalizirani vo stomakot i koja bara urgenten hirurski tretman

Progresivno intraabdominalno zaboluvanje.

Docna dijagnoza i hirurski tretman e los ishod .

Celosna i temelna istorija na abdominalnata bolka e najkorisen vodic vo utvrduvanjeto na

verojatnata pricina

Lokalizacija na bolkata e:
 epigastricna-gornodigestivni;
 centralna-srednodigestivna;
 suprapubi~na-dolnodigestivna

Pocetok na bolkata:
- -vospalitelna sostojba-postepen porast
- -rupturiran organ-nenadeen po~etok
- maznomuskulna kolika-rapiden
- hormonski inducirana kolika-baven

Jacina na bolkata:
- skala od 1 do10
- Renalna kolika-10

Karakter na bolkata:
- -tapa bolka
- -gorenje-pepticen ulkus
- -kolikoobrazna
- -stegawe-crevna obstrukcija

Razvoj na bolkata:
- postojana bolka-pepticen ulkus
- periodicna bolka:
sekundi-creva;
minuti-renalna kolika;
desetici minuti-bilijarna kolika
- migriracka bolka

Zracenje na bolkata kon:

- Grb:pankreas,retroperitonealna org.
- Ramo: dijafragmalna bolka
- Skapula: bilijarna kolika
- Sakroilijacna regija: ovarium
- Slabinska bolka: renalna kolika

Faktori koi ja stimuliraat ili namaluvaat bolkata:

-promena na polozbata;
-zemanje hrana
Propratni simptomi:
- Gadenje i povracanje;
- Konstipacija
- Anoreksija;
- Rektoragija
- Treska i mornici
- Menstrualno poremetuvawe

Pregled na pacienti so akutna abdominalna bolka

Opst status:
-potenje;
-bledilo;
-facies abdominalis seu hypocratika

Polozba vo krevetot:
- Nemiren;
- Pasivna polozba;
- Fetus polozba
- Prednosedecka polozba-pankreatit

Telesna temperatura:
-niska-sostojba na sok (peritonit,pankreatit)
-pokacena-pielonefritis

Vitalni znaci:
Se proveruvaat:
-krven pritisok
-puls
-respiracii

Fizikalen pregled na abdomenot:

 inspekcija
 Palpacija:
-defans;
-odbranbena bolka;
-rebound efekt-bolka pri opustanje
 Perkusija
 Auskultacija
 Rektalen i vaginalen pregled

Klinicki ispituvanja kaj pacienti so akutna abdominalna bolka

 Krvni analizi
 Urea i elektroliti
 Hepatalni probi
 Amilazi
 Gasni analizi
 Analizi na mokraca
 Radiografija
 Ultrasonografija
 Kompjuterizirana tomografija
 Laparatomija
  Laparaskopija

Rezime
 Sto treba da napravi hirurgot koga se soocuva so pacient so akuten abdomen?
- Da identifikuva vo kolku teska sostojba e pacientot.
- Da utvrdi dali pacientot treba:
a) Direktno da se vnese vo sala;
b) Da se pristapi kon resusutacija ili da se opservira;
c) Da bide bezbedno vraten doma.

 Koja odluka na hirurgot nosi najgolem rizik?

- Pacientot da bide vraten doma.

 Dali e vazno da se postavi tocna dijagnoza uste vo oddelenieto za priem?

- Ne.Toa e izgubeno vreme za smetka na resusitacijata ili operacijata. Edinstveniot pacient
komu mu e potrebna cvrsta dijagnoza, e onoj koj ke go vratime doma.

 Stom postavuvanjeto dijagnoza ne e od primarno znacenje, sto treba hirurgot da napravi?

- Da se sprovede resusitacija;
- Da se postavi IV linija;
- Da se nadomestat zagubenite elektroliti;
- Da se postavi Foliev kateter;
- Da se opservira pacientot od ist hirurg.

 Dali simptomite i znacite kaj nekoi grupi na pacienti moze da izostanuvaat?

Da. Treba da se vnimava kaj slednite grupi:
-Kaj deca koi se u{te ne prozborele
-Dijabeti~ari (visceralna nevropatija)
-Mnogu stari pacienti kaj koi inervacijata e otapena
-Pacienti na kortikosteroidna terapija
-Pacienti na imunosupresivna terapija

- Koj e najgolemiot predizvik vo medicinata?

Akuten abdomen

АБДОМИНАЛНА БОЛКА
Дискомфорт или непријатно чувство, кое се јавува во различен степен, како резултат на
повреда, заболување или емоционално чувство во стомачната празнина.
Moже да биде:
- Акутна - одеднаш се јавува.
- Хронична - перзистира подолг период

ТИПОВИ НА БОЛКА
1. ПАРИЕТАЛНА
- Иритација на париеталниот перитонеум,
- Трансмисија преку соматски нерви,
- Механичка, термичка, хемиска дразба,
- Дерматоми, С3-5, Т5-L2

ЛОКАЛИЗИРАНА, ОСТРА, ПРОБОД СО НОЖ

Рефлексна контракција: ригидност, одбрана на организмот, осетливост

2.ВИСЦЕРАЛНА
- Иритација на висцералниот перитонеум,
- Трансмисија преку автономни нервни влакна,
- Исхемија, дистензија на црево, перисталтички бранови поради опструкција, мускулен
спазам.
ДИФУЗНА, ТАПА, НЕЛОКАЛИЗИРАНА.

3. ПРЕНЕСЕНА БОЛКА
Причината е надвор од абдоменот:
 Пневмонија (долните лобуси),
 Инфериорен миокарден инфаркт,
 Пулмонална инфаркција,
 Гинеколошки заболувања.

Болката може да се шири кон рамето.

Уретерална колика кон гениталиите.

ЛОКАЛИЗАЦИЈА НА БОЛКАТА
Епигастрична болка
- Перфорација на дуоденален улкус
- Гастро-езофагеален рефлукс
- Mиокарден инфаркт
- ААА – аневризма на абдоминалната аорта
- Панкреасна болка
- Опструкција на жолчно ќесе и жолчни патишта

Горно десен квадрант

- Акутен холецистит и билијарна колика
- Акутен хепатит или апсцес
- Хепатомегалија
- Перфориран дуоденален улкус
- Исхемија на миокард
- Пневмонија на десниот долен лобус

Горно лев квадрант

- Акутен панкреатитис
- Гастричен улкус
- Гастритис
- Зголемување, руптура или инфаркција на слезената
- Миокардна исхемија
- Пневмонија на левиот долен лобус
Десно долен квадрант
- Апендицитис
- Регионален ентеритис
- Опструкција на тенко црево
- Руптура на аневризма
- Руптурирана ектопична бременост
- Торквација на оваријална циста
- Уретерална литијаза
- Хернии

Лев долен квадрант

- Дивертикулитис
- Руптура на аневризма
- Руптурирана ектопична бременост
- Торквирана оваријална циста
- Уретерална калкулоза
- Хернија
- Регионален ентеритис

Периумбиликална болка
- Заболувања на трансверзалниот колон
- Гастро-ентеритис
- Болка од тенкото црево
- Апендицитис
- Рана цревна опструкција

Дифузна болка
- Генерализиран перитонитис
- Акутен панкреатитис
- Мезентеријална тромбоза
- Гастро-ентеритис
- Метаболни пореметувања
- Дисекција или руптура на аневризма
- Интестинална опструкција
- Психогени заболувања

АБДОМИНАЛНА БОЛКА-ДИЈАГНОЗА
АНАМНЕЗА
 Почеток
 Квалитативен опис
 Интензитет
 Фрекфенција
 Локализација-ширење?
 Траење
 Влошувачки и олеснувачки фактори

 ФИЗИКАЛЕН ПРЕГЛЕД
(инспекција, аускултација, перкусија, палпација, ректален преглед)
 ЛАБОРАТОРИСКИ ИСЛЕДУВАЊА
 (крвна слика, анализа на урина, дополнителни иследувања-амилаза, липаза и
др.)
 ДИЈАГНОСТИЧКИ ПРОЦЕДУРИ
(нативна на абдомен, контрастни иследувања, ЕХО, КТ, ендоскопија)

СИНДРОМ НА АКУТНА БОЛКА

АКУТЕН АПЕНДИЦИТИС
Инфламација на ѕидот на апендиксот
Дијагнозата се базира врз анамнезата и клиничкиот преглед

Класични симптоми:
 абдоминална болка ( почнува епигастрично или периумбиликално), анорексија,
гадење и повраќање
 Продолжува со болка во долно десен квадрант и субфебрилност

Дијагноза
Физикален преглед
 субфебрилност
 Болка над McBurney-ова точка
 Rebound-ефект, бранење, позитивен псоас знак

Крвна слика
 леукоцитоза 10,000-16,000
 претходна операција

ДИВЕРТИКУЛИТИС
Резултат на стагнација на фекална маса во поединечен дивертикулум која доведува до
некроза на слузницата поради зголемениот интралуминален притисок и инфламациja

Клиничка слика:
 Анамнстички податок за дивертикули
 Блага до умерена, коликообразна до постојана абдоминална болка обично во
долно лев квадрант
 Може да има треска и леукоцитоза

Физикален преглед
 Знаци за цревна опструкција
 Болна осетливост во левиот долен квадрант

Третман
- Спонтана санација кај лесно покачена Т, лесна леукоцитоза и минимална болка.
- Домашно лекување со мирување, намален внес на течности, (Bactrim и Flagyl, 7 до 14
дена).
- Третманот престанува по исчезнување на симптомите.
- Пациентите со знаци на дифузен перитонитис, сепса и хиповолемија се
хоспитализираат.

ХОЛЕЦИСТИТИС
 Опструкција на d.cysticus или d.comunis со жолчен калкулус. Колика со прогресија кон
константна болка под десен ребрен лак која може да се шири кон десното раме.

 Физикален наод:
 осетливост под десен ребрен лак,
 може да постои и палпабилно жолчно кесе.

Дијагноза:
 крвна слика, билирубин, алкална фосфатаза, амилаза.
 нативна графија на абдомен покажува: аеробилија, хепатомегалија и понекогаш
жолчни калкули.
 ултразвук-прецизност од 95%.

Третман
ХОСПИТАЛИЗАЦИЈА!!!

ПАНКРЕАТИТИС
Анамнеза за холелитијаза или етилизам.
Постојана болка која не се менува со промена на позицијата - ирадира назад – гадење и
повраќање – дијареја.

Физикален наод:
 абдоминална дистензија, ослабена перисталтика
 дифузна остливост
 дефанс во горниот абдомен

Дијагноза
- крвна слика
- ултразвук
- серумски амилаза и липаза
- амилазата расте 2-12 часа после почетокот и се враќа на нормала по 2-3 дена
- липазата се наголемува неколку дена по нападот

Третман
ХОСПИТАЛИЗАЦИЈА!!!

ПЕРФОРАЦИЈА НА ПЕПТИЧЕН УЛКУС

Животно загрозувачка компликација-почеста кај дуоденален отколку кај гастричен улкус.
Предиспонирачки фактори:
 Helicobacter pylori инфекција
 Нестероидни анти-инфламаторни лекови

Ненадеен напад на јака, постојана епигастрична болка која ирадира странично, кон назад и
десно раме.

Анамнзеза за жаречка , болка во вид на печење која се влошува на празен стомак.

Клинички наод:
- епигастрична осетливост,
- Rebound осетливост,
- ригидност на абдоминална мускулатура.
Дијагностички методи
- на нативна Ртг во стоечка и во латерална позиција се визуелизира воздух под
дијафрагмата.

ИТНА ОПЕРАЦИЈА!!!

ТЕНКОЦРЕВНА ОПСТРУКЦИЈА
Дистензијата резултира со намалена апсорпција и зголемена секреција која води кон
натамошна дистензија со електролино-ликвиден дизбаланс.
Бројни причини.
Ненадеен напад на грчевита болка параумбиликално-рано повраќање кај тенкоцревна и
касно кај дебелоцревна опструкција.

Физикален наод:
- хиперперисталтика
- палпабилна фекална маса
- абдоминална дистензија
- празнење на ректумот со прст

Дијагноза:
- крвна слика
- амилаза во серум
- измет за Хемокулт тест
- нативна на абдомен

Третман
ХОСПИТАЛИЗАЦИЈА!!!

РУПТУРА НА АОРТАЛНА АНЕВРИЗМА

Абнормална дилатација на абдоминалната аорта, која може да руптурира и предизвика
крварење во перитонеумот.
Почесто се јавува кај постари.
Ненадеен почеток на раскинувачка, болка која се чувствува во градите или абдоменот и
може да се шири кон нозете и грбот.

Клиничка слика
- шокираност
- отсутен или различни пулсеви на феморалните артерии

Дијагноза
- КТ или НМР
- EКГ

ИТНА ОПЕРАЦИЈА

ПЕЛВИЧНА БОЛКА
 Ектопична бременост
 Пелвични инфламаторни болести
 Уринарни инфекции
 Оваријални цисти