Çfare eshte termeti ?

Tërmeti është fenomen i cili shkaktohet nga çlirimi i papritur i energjisë sëgrumbulluar, i cili
shkakton krijimin evalëve sizmike (dallgëve sizmike). Nësipërfaen etokës, tërmeti shfaet
në dridhjet ose zhvendosjet e tokës (truallit) dhenganjëhere edhe në krijimin e dallgëve
detare,tsunami. Në të gjitha këto raste,tërmeti mund të shkaktojë dëmtime të mëdha njerëzore
dhe materiale.!i matet me ballë."allë uajmë njësia për të matur tërmetet.Tërmetet mund të
ndodhin si rezultat i veprimit të forcave të nat#rës ose tëshkaktohen si pasojë e aktivitetit
njerëzor. Termi $tërmet$ përdoret për çdongjarjesizmike ë krijon valë sizmike, pavarësisht
nëse ato janë me origjinë nat#rore apotë shkaktuara si pasojë e aktivitetit njerëzor.
Tërmetet, si ndodhin ato ?
Tërmetet si dukuri natyrore shkaktohen nga presioni i madh i masavashkëmbijve-
stenave shkëmbore të korës së Tokës, që në të shumtën erasteve shkaktohen, inicohen ose
nxiten nga lëvizjet dhe devijimet eblloqeve të mëdha të korës së Tokës, kur shkaktohen
thyerje të papritura, qëpërcillen e shoqërohen me deformime elastuke të masave tjera
dhezgjërohen në hapsirë në formë të tallasëve-valëve. y proces i ndërlikuartektonik quhet
tërmet, ndërsa tërmetet e tilla quhen tërmete tektonike.!endi ku gjeneron tërmeti-gjeneza
e tërmetit-, respektivisht "erdhja etërmetit, quhet vatra tërmetore. !artat tërmetore paraqesin vendin
ekoncentrimit maksimal të tensionit në shkëmbijtë e korës së tokës, ku #llonplasaritja,
thyerja dhe shkëputja e tyre. !atra e tërmetit, quhet hipoqendër,ndërsa projekcioni-
re$ektimi në sipërfaqe të tokës quhet epiqendër.%ipas mënyrës së krijimit dhe
gjenerimit, dallojmë dy lloje të tërmeteve&natyror dhe arti#cial. 'dër tërmetet natyrore
më të shpeshtë dhe mëshkatërrues janë tërmetet tektonike, pastaj me radhë
vijnë ato vullkanikedhe së fundi tërmetet e shembjeve për të plotësuar zbrastësirat
tokësore.

Matja e intensitetit të tërmeteve

%ntensiteti i tërmetit varet nga disa faktorë si janë sasia e energjisë së liruar, ngathellësia
ehipoendrës, largësia eepiendrës dhe nga ndërtimi i&orës së Tokës.'eprimi i tërmetit mund
të tregohet me ndihmën e shkallës së erkal&anakal*ibergut e cila i ka + shkallë
ë bazohet në pasojat shkatrrimtare të tërmetit.-kziston edhe shkalla e /ihterit  e cila
shprehet me magnitudë nga 0 deri në 1 dhe bazohet në matjen e energjisë së liruar me rastin e
dridhjes (lëkundjes).*hkenca e cila merret me studimin e tërmeteve uhetsizmologji. -dhe
pse kjoshkencë ka përparuar shum megjithëate vështirësitë janë të mëdha në parashikimindhe
pasojat e tërmeteve.%nstrumenti i cili shfr#tëzohet për matjen dhe regjistrimin
e tërmeteveuhetsizmograf , ndërsa shënimet ë i jep k# instrument uhetsizmogram.