You are on page 1of 108

12/1/2018

1/5
12/1/2018

2/5
20

THIẾT BỊ ĐỒ GIẢI RA ĐA TỰ ĐỘNG - ARPA

20.1 Khaùi nieäm veà ARPA


Söï phaùt trieån caùc boä vi xöû lyù giaù reû cuøng vôùi coâng ngheä thoâng tin vaø vi tính vaøo thaäp nieân 70,
80 theá kyû tröôùc ñaõ hoã trôï cho raña aùp duïng kyõ thuaät maùy vi tính ñeå caûi tieán heä thoáng raña
haøng haûi thöông maïi öùng duïng vaøo vieäc phoøng traùnh ñaâm va. Heä thoáng ñoà giaûi raña töï ñoäng
ARPA (Automatic Radar Plotting Aid) ñöôïc cheá taïo trong ñieàu kieän ñoù. Coù theå noùi ARPA laø
moät maùy vi tính xöû lyù döõ lieäu raña, taïo ra caùc thoâng tin döï baùo söï chuyeån ñoäng cuûa caùc muïc
tieâu hoã trôï cho ngöôøi ñieàu khieån taøu phoøng traùnh ñaâm va treân bieån.
Toå chöùc haøng haûi quoác teá IMO ñaõ thieát laäp tieâu chuaån ñeå söûa ñoåi caùc yeâu caàu cuûa SOLAS
veà vieâïc laép ñaët ARPA treân caùc taøu bieån. Coù theå toùm taét tính naêng cuûa ARPA theo tieâu chuaån
cuûa IMO nhö sau, ñoù laø moät thieát bò duøng ñeå caûi tieán hieäu quaû traùnh va treân bieån, giaûm nheï
coâng vieäc ñoà giaûi baèng tay cuûa ngöôøi quan saùt raña, giuùp hoï löïa choïn vaø tieáp nhaän moät caùch
töï ñoäng, nhanh choùng vaø ñaày ñuû caùc thoâng tin thích hôïp cuûa nhieàu muïc tieâu cuøng moät luùc, thay
vì phaûi ñoà giaûi baèng tay töøng muïc tieâu, ñeå töï mình quyeát ñònh haønh ñoäng traùnh va. Theo quy
ñònh cuûa IMO, caùc taøu treân 10.000 GRT phaûi laép ñaët ARPA.
Moät thieát bò ARPA cô baûn phaûi hieån thò ñöôïc tình huoáng hieän taïi, duøng kyõ thuaät vi tính döï
baùo tình huoáng saép tôùi, ñaùnh giaù nguy cô ñaâm va, ñeà xuaát cho ngöôøi quan saùt phöông aùn
ñieàu ñoäng cuûa taøu ta ñeå traùnh ñaâm va.
ARPA phaûi coù caùc chöùc naêng cuï theå sau ñaây:
1. Hieån thò chuyeån ñoäng töông ñoái vaø chuyeån ñoäng thaät;
2. Töï ñoäng tuyeån choïn muïc tieâu ñoàng thôøi coù theå tuyeån choïn baèng tay;
3. Coù theå ñoïc ñöôïc döõ lieäu baèng con soá veà höôùng, toác ñoä vaø cöï ly, höôùng ngaém, ñieåm tieáp caän
nhaát CPA, TCPA cuûa muïc tieâu choïn;
4. Coù khaû naêng hieån thò thoâng tin ñaùnh giaù nguy cô ñaâm va tröïc tieáp treân maøn hình baèng caùch
söû duïng veùctô (thaät hay töông ñoái) hoaëc hieån thò baèng ñoà hoïa "khu vöïc döï baùo nguy hieåm"
(PAD - Predicted Area Danger).
5. Coù khaû naêng thöïc hieän ñieàu ñoäng thöû (trial manoeuvres) bao goàm ñoåi höôùng hoaëc ñoåi toác ñoä
hoaëc ñoàng thôøi ñoåi höôùng vaø toác ñoä.
6. Töï ñoäng oån ñònh treân ñaùy (chuyeån ñoäng töông ñoái vôù ñaùy) cho muïc ñích haønh haûi.
ARPA xöû lyù thoâng tin raña nhanh hôn nhieàu so vôùi raña truyeàn thoáng, tuy nhieân vaàn coøn
khoâng ít haïn cheá. Caùc döõ lieäu do ARPA ñöa ra chæ chính xaùc töông töï nhö caùc döõ lieâu ñaàu
vaøo töø la baøn con quay vaø toác ñoä keá...
TIẾU VĂN KINH 801
20.2 Lyù thuyeát cô baûn cuûa ARPA
20.2.1 ARPA taùch bieät vaø ARPA tích hôïp
Thôøi kyø ban ñaàu, ARPA ñöôïc thieát keá taùch bieät vôùi raña nhö laø moät thieát bò phuï laép ñaët rieâng
vôùi raña truyeàn thoáng nhöng giao dieän vôùi raña ñeå laáy caùc döõ lieäu raña cô baûn.
Hôn möôøi naêm qua, söï thay ñoåi coù yù nghóa to lôùn cuûa heä thoáng ARPA laø söï caùch taân trong
thieát keá cuûa noù. Haàu heát caùc thieát keá ngaøy nay ñeàu thieát keá tích hôïp caùc ñaëc tính cuûa ARPA
vôùi maøn hình raña. Heä thoáng ARPA hieän ñaïi keát hôïp raña truyeàn thoáng vôùi heä thoáng xöû lyù
döõ lieäu maùy tính vaøo trong cuøng moät thieát bò, lôïi ích chuû yeáu cuûa vieäc naøy laø coù theå so saùnh
tröïc tieáp döõ lieäu treân raña vôùi ARPA.
20.2.2 Vai troø cuûa ARPA trong traùnh va

Hình 20.01 moâ taû chu trình daãn tôùi quyeát ñònh haønh ñoäng traùnh va cuûa ngöôøi ñieàu khieån taøu
trong moïi ñieàu kieän. Treân maët bieån, vò trí taøu chuû vaø caùc muïc tieâu hình thaønh töông quan
hình hoïc taïo thaønh caùc tình huoáng. Ngöôøi ñieàu khieån (taøu) tieáp nhaän caùc thoâng tin töø caùc boä
caûm bieán, baèng maét thöôøng (neáu thôøi tieát toát) hoaëc baèng raña (trong söông muø) ñeå xaùc ñònh
ngay tình huoáng thöïc teá baèng caùc döõ lieäu ño ñaïc. Caùc döõ lieäu naøy goàm coù höôùng ngaém,
khoaûng caùch, thôøi gian, tieán haønh ñoà giaûi caùc döõ lieäu ñoù, phaân tích caùc döõ lieäu ñeå giaûi thích
caùc chuyeån ñoäng töông ñoái, chuyeån doäng thaät, xaùc ñònh CPA vaø TCPA...

802 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Böôùc tieáp theo, ngöôøi ñieàu khieån keát hôïp caùc döõ lieäu ñoà giaûi hieån thò vôùi kinh nghieäm caù
nhaân cuøng vôùi caùc ñieàu luaät traùnh va COLREGS, ñieàu kieän con taøu, vò trí ñòa lyù... ñeå quyeát
ñònh haønh ñoäng traùnh va neáu thaáy caàn thieát. Neáu haønh ñoäng traùnh va ñöôïc thöïc hieän thì tình
huoáng giöõa caùc taøu ñaõ thay ñoåi, caàn tieáp tuïc theo doõi vaø chuaån bò cho haønh ñoäng tieáp theo.
Taát caû nhöõng gì ARPA thöïc hieän laø chieát trích döõ lieäu töø boä caûm bieán raña, tích tröõ trong cô
sôû döõ lieäu, phaân tích döõ lieäu ñeå coù caùc thoâng tin töông öùng, xöû lyù vaø giaûi thích thoâng tin, hieån
thò chuùng döôùi daïng tröïc quan (nhö vectô) cho ngöôøi ñieàu khieån.
Thieát bò cho pheùp ngöôøi ñieàu khieån nhaäp vaøo tình huoáng thöû ñieàu ñoäng ñeå xem xeùt hieäu quaû
cuûa ñieàu ñoäng thöû. ARPA hoã trôï cho ngöôøi ñieàu khieån taøu caùc döõ lieäu ñeå quyeát ñònh haønh
ñoäng traùnh va, nghóa laø phaàn vieäc khoù khaên nhaát laø haønh ñoäng traùnh va vaãn giaønh cho vai troø
con ngöôøi. Vai troø cuûa ARPA ñöôïc theå hieän trong phaàn ñoùng khung ñaäm neùt treân hình 20.01.
Toùm laïi quaù trình hoaït ñoäng cuûa ARPA coù theå chia laøm maáy giai ñoaïn sau ñaây:
a) Phaùt hieän muïc tieâu
Treân cô sôû thoâng tin nhaän ñöôïc töø raña, xaùc ñònh caùc tình huoáng, choïn loïc, loaïi boû caùc thoâng
tin khoâng caàn thieát, soá hoaù thoâng tin, chuyeån caùc thoâng tin qua boä xöû lyù, löu tröõ.
b) Truy theo veát muïc tieâu
Ñaây laø quaù trình so saùnh ñoái chieáu caùc döõ lieâu soùng doäi muïc tieâu hieän taïi vôùi döõ lieäu soùng
doäi muïc tieâu quaù khöù (ñaõ löu tröõ) döïa treân soá laàn thoâng tin veà soùng doäi xuaát hieän, saép xeáp vaø
tính toaùn vò trí, khoaûng caùch, höôùng ngaém cuûa muïc tieâu, phaân tích vaø chæ baùo döõ lieäu.
c) Xaùc ñònh nguy cô ñaâm va
Treân cô sôû döõ lieäu töø muïc b), xöû lyù phaân tích thoâng tin veà muïc tieâu, xaùc ñònh höôùng ñi, toác ñoä
cuûa muïc tieâu, hieån thò caùc tình huoáng döïa treân CPA, TCPA. Xaùc ñònh nguy cô ñaâm va döïa
treân cô sôû so saùnh CPA,TCPA vôùi minCPA vaø minTCPA cuûa taøu chuû.
d) Hieån thò thoâng tin
Caùc keát quaû xöû lyù döõ lieäu ôû phaàn c) phaûi ñöôïc giaûi thích vaø hieån thò döôùi daïng tröïc quan baèng
soá lieäu vaø baèng ñoà hoaï cho ngöôøi ñieàu khieån taøu. Coù theå tieán haønh thöû ñieàu ñoäng tröôùc khi
ngöôøi ñieàu khieån quyeát dònh aùp duïng haønh ñoäng traùnh va.
20.2.3 Quaù trình queùt muïc tieâu cuûa raña
Raña hoaït ñoäng nhôø vaøo nguyeân lyù soùng doäi, anten queùt troøn (quay thaønh voøng troøn) vaø phaùt
vaøo khoâng gian caùc xung naêng löôïng sieâu cao taàn, caùc soùng sieâu cao naøy treân ñöôøng truyeàn
lan gaëp caùc muïc tieâu, muïc tieâu phaûn xa soùng sieâu cao, moät phaàn naêng löôïng soùng sieâu cao
phaûn xaï trôû veà anten ñeå ñöa vaøo maùy thu vaø laøm hieån thò treân maøn hình raña caùc soùng doäi
döôùi daïng caùc ñoám saùng. Taàm xa phaùt hieän cuûa raña phuï thuoäc raát nhieàu yeáu toá nhö ñaõ trình
baøy trong Chöông 19 - Radar.
Lieân quan ñeán nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa ARPA, ta xem xeùt, trong quaù trình queùt cuûa anten
vaø quaù trình phaùt xung cuûa maùy phaùt, thì moät muïc tieâu nhaän ñöôïc bao nhieâu xung soùng sieâu
cao ?
Coù theå laøm moät con tính nhoû nhö sau, vôùi moät anten chieàu ngang 2 meùt, toác ñoä quay 20
voøng/phuùt, phaùt ñi soùng sieâu cao 10 000 MHz thì goùc môû ngang caùnh soùng chöøng 10. Cho
TIẾU VĂN KINH 803
soùng sieâu cao ñaäp vaøo moät muïc tieâu môû theo chieàu ngang cuõng 10. Thöû tính xem moät muïc
tieâu nhö vaäy nhaän ñöôïc bao nhieâu xung soùng sieâu cao trong moät voøng quay cuûa anten.
Anten quay 20 voøng/phuùt thì noù thöïc hieän moät voøng quay 3 giaây, caàn 1/120 giaây ñeå queùt qua
muïc tieâu roäng 10; vì goùc môû ngang caùnh soùng cuõng roäng 10 cho neân muïc tieâu nhaän naêng
löôïng cuûa soùng sieâu cao trong khoaûng thôøi gian 2/120 giaây (töùc 1/60 giaây).
Giaû söû raèng maùy phaùt ñöôïc thieát keá ñeå phaùt ñi naêng löôïng vôùi taán soá 1200 xung/giaây, thì muïc
tieâu seõ nhaän ñöôïc soá löôïng 1200/60 = 20 xung trong moät voøng quay cuûa anten.
Trong 20 xung ñaäp vaøo muïc tieâu coù theå bò "maát" moät phaàn. Ta bieát raèng soùng phaûn xaï töø muïc
tieâu laø voâ höôùng, vaäy chæ coù moät soá naêng löôïng xung phaûn xaï trôû laïi anten phaùt. Tuy nhieân,
thaät khoâng may maén, moät soá xung do tính phaân cöïc cuûa naêng löôïng phaûn xaï khieán anten
khoâng "baét" ñöôïc chuùng, hoaëc laø höôùng phaûn xaï cuûa chuùng cheäch khoûi höôùng thu cuûa anten,
trong caû hai tröôøng hôïp soùng doäi thu ñöôïc quaù yeáu khoâng lôùn hôn nhieãu taïp aâm cuûa maùy thu,
vì vaäy caùc soùng doäi naøy khoâng ñuû maïnh ñeå taïo ra ñöôïc tín hieäu treân maøn hình, caùc soùng doäi
naøy coù theå bò maát.
Qua thoáng keâ, ñoái vôùi moät muïc tieâu phaûn xaï yeáu, xaùc ñònh ñöôïc trong 20 xung ñaäp vaøo muïc
tieâu chæ coù 7 hoaëc 8 soùng doäi coù theå nhìn thaáy treân maøn hình. Taát nhieân, ñieàu ñoù coøn phuï
thuoäc nhieàu yeáu toá nhö taàm xa, thôøi tieát... Ngoaøi ra, coøn coù aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá khaùc,
ñoù laø cuøng moät muïc tieâu coù theå phaûn xaï thaønh caùc soùng doäi khoâng hoaøn toaøn truøng khít vôùi
nhau ôû caùc laàn queùt khaùc nhau. Muïc tieâu phöùc taïp nhö moät chieác taøu seõ khoâng phaûn xaï taïo
thaønh soùng ñoäi taïi moät ñieåm coá ñònh treân maøn hình.
20.2.4 Soùng doäi khoâng caàn thieát vaø caùch khöû boû
Ñoám saùng maø moãi soùng doäi "veõ " leân maøn hình phuï thuoäc vaøo cöôøng ñoä phaûn xaï cuûa soùng
sieâu cao töø muïc tieâu, moät muïc tieâu phaûn xaï toát duø nhoû cuõng coù theå taïo ra veät coù ñoä saùng
saùng hôn moät muïc tieâu phaûn xaï yeáu. Caùc soùng doäi töø cuøng moät muïc tieâu cuûa xung tieáp theo
vaø caùc soùng doäi cuûa laàn queùt tieáp theo laïi "toâ" theâm ñoám saùng tröôùc ñoù laøm caùc soùng doäi caàn
thieát ñöôïc giöõ laïi. Nhöng caùc soùng doäi töø möa, soùng bieån ôû gaàn taøu chuû, vì khoâng oån ñònh neân
chuùng taïo ra caû moät vuøng saùng ôû moïi phía, moïi nôi, thaäm chí coù vuøng quaù saùng vaø quaù roäng
laøm che laáp caùc soùng doäi caàn thieát naèm trong ñoù, vì chuùng yeáu hôn hoaëc ñoä töông phaûn keùm,
khieán cho ngöôøi quan saùt raña khoâng nhaän thaáy chuùng.
Taát caû soùng doäi töø beân ngoaøi phaûn hoài trôû veà khoâng bò maát ñeàu ñöôïc anten tieáp nhaän vaø maùy
thu ñeå khuyeách ñaïi. Tuy nhieân, khoâng theå khueách ñaïi chuùng theo cuøng moät tyû leä, vôùi soùng
doäi maïnh maø khueách ñaïi quaù lôùn seõ laøm hoûng maøn hình. Ñeå xöû lyù tình huoáng naøy, ngöôøi ta
aùp duïng "maïch haïn cheá thò taàn" ñeå caét caùc ñænh thò taàn quaù maïnh. Nhö vaäy, ñieàu teä haïi laø caùc
soùng doäi khoâng caàn thieát (töø möa, soùng bieån) vaãn toàn taïi vaø noù laïi coù cuøng ñoä saùng vôùi soùng
doäi caàn thieát.
Trong ñieàu kieän nhö vaäy, caùc bieän phaùp kyõ thuaät ñaõ ñöôïc aùp duïng ñeå xoaù caùc soùng doäi
khoâng caàn thieát vaø hieån thò caùc soùng doäi caàn thieát. Caùc phöông phaùp ñoù chia laøm hai nhoùm
nhö sau:
a) Xoaù caùc soùng doäi khoâng caàn thieát tröôùc khi chuùng hieån thò leân maøn hình baèng phöông phaùp
goïi laø phöông phaùp töông töï.

804 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


b) Chieát taùch ra thaønh daïng khoái cuûa toaøn boä chuoãi tín hieäu chuyeån chuùng sang boä vi xöû lyùù
chuyeån caùc tín hieäu sang heä ñeám nhò phaân, goïi laø phöông phaùp “soá hoaù”.
Phöông phaùp thöù nhaát ñöôïc thöïc hieän ngay ôû phaàn khueáùch ñaïi cuûa maùy thu. Baèng caùch giaûm
ñoä nhaïy (giaûm ñoä lôïi) cuûa taát caû tín hieäu soùng doäi laøm cho cöôøng ñoä caùc soùng doäi tín hieäu
yeáu naèm döôùi giôùi haïn chænh ñònh saün, do ñoù chuùng hieån thò nhöõng veät saùng yeáu treân maøn
hình. Kyõ thuaät naøy ñöôïc thöïc hieän ôû caùc caáp khuyeách ñaïi tieáp theo baèng giaûi phaùp töï ñoäng
bieán ñoåi ñoä nhaïy maùy thu phoái hôïp vôùi taàm xa cuûa raña, ñoái vôùi caùc soùng doäi phaûn xaï töø muïc
tieâu ôû gaàn nhö soùng bieån quanh taøu thì ñoä nhaïy maùy thu töï ñoäng giaûm xuoáng, khi taàm xa
taêng leân thì ñoä nhaïy cuûa maùy thu ñöôïc hoài phuïc sao cho caùc tín hieäu muïc tieâu ôû xa coù ñoä
khueách ñaïi baèng nhau. Giaûi phaùp naøy goïi laø phöông phaùp töông töï (Analogue Methods) .
Moät phöông phaùp töông töï khaùc aùp duïng maïch vi phaân ( Differentiator circuit) ñeå chieát taùch
tín hieäu muïc tieâu ra khoûi nhieãu möa vaø nhieãu bieån nhöng khoâng chuyeån toaøn boä chuoãi tín
hieäu xung, maø chæ chuyeån caùc xung xuaát hieän ngay ôû ñieåm bieán ñoåi cöôøng ñoä cuûa xung.
Taát caû caùc phöông phaùp noùi treân ñeàu ñaõ aùp duïng trong caùc raña truyeàn thoáng cho ñeán ngaøy
nay, xem Chöông 19 - Raña haøng haûi.
Phöông phaùp thöù hai – phöông phaùp soá hoaù ñöôïc aùp duïng trong caùc thieát bò ARPA.
20.2.5 Chieát taùch döõ lieäu, phöông phaùp “soá hoaù”
Baèng phöông phaùp naøy, caùc vi maïch ñöôïc aùp duïng ñeå chieát taùch thoâng tin cuûa caùc tín hieäu
soùng doäi töø maùy thu. Tröôùc khi chuyeån ñeán maïch haïn cheá hoaëc oáng tia aâm cöïc, chuùng ñöôïc
“soá hoaù” thaønh moät khoái döõ lieäu theo heä ñeám nhò phaân. Döõ lieäu nhò phaân ñöôïc ñöa sang xöû
lyù taïi boä xöû lyù kyõ thuaät soá vaø chuyeån keát quaû ñeå hieån thò leân maøn hình. Vôùi phöông phaùp
naøy caùc thuaät toaùn, hoaëc loâgic ñöôïc aùp duïng ñeå xoaù caùc tín hieäu khoâng caàn thieát. Tuøy nhaø
cheá taïo, caùc giaûi phaùp aùp duïng coù theå khaùc nhau. Döôùi ñaây chæ trình baøy nguyeân lyù khaùi
quaùt.
Moät toå hôïp (switch register) bao goàm nhieàu maïch logic gheùp lieân tieáp vôùi nhau. Moãi moät
maïch logic, khi tieáp nhaän hai xung ñoàng thôøi, coù theå chuyeån töø "ñoùng" (off) sang "môû (on).
Neáu chæ coù moät xung ñöa vaøo thì traïng thaùi cuûa maïch logic khoâng thay ñoåi. Nguyeân lyù naøy
ñöôïc moâ taû theo moät caùch ñôn giaûn treân hình 20.02, giaû söû toå hôïp "switch register" coù taát caû
32 maïch logic, moät ñaàu cuûa maïch naøy noái vaøo ñöôøng xuaát tín hieäu phaûn hoài (a) trong moät
chu trình phaùt (timebase) cuûa boä khueách ñaïi, ñaàu kia cuûa maïch noái vôùi maïch xung "ñònh giôø"
(clocks) (d), (caùc xung naøy hình thaønh töø moät dao ñoäng ñaúng bieân nhö hình (c) vôùi moät taàn
soá xaùc ñònh).
Caùc xung ñònh giôø laàn löôït " ñònh giôø" caùc maïch logic, töø maïch naøy chuyeån tieáp theo sang
maïch sau. Treân moãi maïch logic neáu tieáp nhaän ñoàng thôøi xung tín hieäu vaø xung ñònh giôø thì
maïch logic duy trì ôû traïng thaùi môû (on), neáu maïch logic khoâng coù xung tín hieäu maø chæ coù
xung ñònh giôø thì maïch bò ñoùng (off) laïi. Nhôø ñoù, söï xuaát hieän soùng doäi hay khoâng coù soùng
doäi ôû caùc ñieåm khaùc nhau treân moät "timebase" ñöôïc dieãn giaûi baèng ñoäng taùc "môû" hoaëc
"ñoùng"û trong caùc maïch logic, thoâng thöôøng " môû" bieåu thò baèng soá "1", coøn "ñoùng" bieåu thò
baèng soá "0". Nhö vaäy, tín hieäu treân moät loä trình queùt sau khi thoâng qua xöû lyù maùy tính ñöôïc
dieãn giaûi baèng caùc soá heä nhò phaân "1" vaø "0", nhö hình (b). Keát quûa naøy ñöôïc ghi vaøo boä
nhôù.

TIẾU VĂN KINH 805


Nhö trình baøy ôû treân, xung ñònh giôø ñöôïc xaùc ñònh baèng moät dao ñoäng ñaúng bieân. Caàn phaûi
tính toaùn ñeå coù dao ñoäng ñaúng bieân phuø hôïp vôùi soá löôïng caùc maïch logic vaø chu trình phaùt
(timebase). Trong ví duï naøy coù taát caû 32 maïch logic, moãi maïch logic goïi laø moät "cöûa", giaû söû
ñöôïc aùp duïng cho chu trình phaùt treân taàm xa 3,2 haûi lyù. Naêng löôïng soùng doäi trôû veà töø muïc
tieâu caùch 3,2 haûi lyù caàn khoaûng thôøi gian laø 3,2x12,3 ≈ 40 µ s. Coù 32 cöûa ñeå xaùc ñònh xung
"ñònh giôø" cho moät chu trình phaùt 40 µ s, vaäy moãi xung ñònh giôø phaûi keùo daøi 40/32=
1,25 µ s. Töø ñoù coù theå tính toaùn taàn soá dao ñoäng caàn thieát ñeå taïo xung "ñònh giôø" laø 0,8 MHz.
Theo ví duï naøy thì 3,2 haûi lyù coù 32 "cöûa", coù nghóa laø moãi "cöûa" töông öùng vôùi cöï ly moät lieân
(Cable). Ñeå taêng ñoä chính xaùc soá hoaù caùc soùng doäi caàn taêng soá cöûa, ñieàu ñoù tuyø thuoäc ôû thieát
keá kyõ thuaät cuûa thieát bò. Khi thay ñoåi thang taàm xa thì cuõng phaûi taêng soá löôïng caùc cöûa.
Chaúng haïn ôû thang taàm xa 25 haûi lyù vaø cöù moãi 1/4 lieân xaùc ñònh moät cöûa, thì caàn ñeán 1 020
"cöûa", töùc caàn ñeán töøng aáy maïch logic vôùi taàn soá taïo xung "ñònh giôø" laø 3,2MHz.
Caùc maïch ñieàu chænh nhieãu (soùng bieån vaø möa) ñeàu ñöôïc aùp ñaët theo moät giaù trò ngöôõng
(giôùi haïn), chæ coù caùc naêng löôïng tín hieäu maïnh hôn giaù trò ngöôõng thì môùi ñöôïc caùc maïch
logic tieáp nhaän.
Soùng doäi khoâng nhöõng ñöôïc soá hoaù theo khoaûng caùch maø coøn ñöôïc soá hoaù theo phöông vò
nhôø vaøo "boä maõ hoaù baèng truïc quay" (shaft encoder) ñaët ôû heä thoáng quay ñoàng boä vôùi anten.
Hình 20.03 moâ phoûng toång hôïp quaù trình soá hoaù theo khoaûng caùch vaø theo phöông vò cuûa
muïc tieâu.
Khi an ten quay vaø phaùt soùng, muïc tieâu chæ coù theå nhaän caùc xung tín hieäu trong moät laàn caùnh
soùng queùt qua, caùc soùng doäi töø muïc tieâu phaûn xaï veà. Theo nhö hình 20.03 khi anten löôùt qua
muïc tieâu, giaû söû muïc tieâu nhaän ñöôïc 5 laàn soùng xung queùt leân muïc tieâu. Caùc soùng doäi töø muïc
tieâu trôû veà ñi qua “Shaft Encoder” vaø ñöôïc maõ hoaù. ÔÛ thôøi ñieåm coù soùng doäi thì ñöôïc “Shaft
Encoder” maõ hoaù thaønh soá "1" cuûa heä nhò phaân, ôû thôøi ñieåm khoâng coù tín hieäu thì ñöôïc maõ
hoaù thaønh soá “0”. Caùc soá “1” vaø “0” ñeàu ñöôïc maõ hoaù theo khoaûng caùch vaø phöông vò cuûa tín
hieäu ñoù. Treân hình veõ coù 9 oâ mang soá "1" bieåu thò soùng doäi muïc tieâu ñöôïc soá hoùa. Vieäc soá

806 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


hoaù tín hieäu soùng doäi töø muïc tieâu laøm cho maùy thu khoâng theå hoaëc ít nhaát khoù coù theå “maát”
soùng doäi. Trong ví duï hình 20.03, trong 9 oâ soùng doäi “1” chæ caàn choïn moät oâ naøo ñoù ñeå laáy tín
hieäu soùng doäi laø ñuû. Vieäc choïn vò trí naøo trong 9 oâ ñeå laøm tín hieäu soùng doäi muïc tieâu treân
ARPA laø tuỳ thuoäc vaøo thieát keá cuûa moãi nhaø cheá taïo, moãi vò trí "1" ñeàu coù nhöõng lôïi theá
rieâng. Hieän nay nhieàu loaïi ARPA choïn "1" naèm ôû trung taâm (khu vöïc coù gaïch cheùo) laøm tín
hieäu ñaïi dieän cho muïc tieâu.

Caùc thoâng tin sau khi soá hoaù bao goàm caùc döõ lieäu cöï ly vaø phöông vò cuûa muïc tieâu chuyeån
sang thieát bò löu tröõ trong boä nhôù "hit matric" cuûa maùy tính ñöôïc saép xeáp theo toaï ñoä Ñeà-caùc
ñöôïc moâ taû treân hình 20.04.
20.2.6 Taùi taïo hình aûnh nhaân taïo
Sau khi caùc döõ lieäu döôùi daïng nhò phaân ñaõ ñöôïc tích luyû, boä xöû lyù coù theå taùi taïo hình aûnh raña
nhaân taïo baèng caùch chuyeån toaøn boä döõ lieäu döôùi daïng nhò phaân ñeå taïo ra caùc tín hieäu thò taàn
hieån thò treân maøn hình ARPA. Caùc hình aûnh nhaân taïo naøy coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng bieät vôùi
nhieàu tieän ích hôn so vôùi hình aûnh raña thoâng thöôøng ban ñaàu. Nhöõng tieän ích cuûa noù nhö
sau:
1. Coù theå so saùnh ñoái chieáu soùng doäi cuûa chu trình phaùt naøy vôùi chu trình phaùt tieáp theo.
Soùng doäi cuûa caùc chu trình phaùt ñöôïc ghi nhôù trong boä xöû lyù neân coù theå so saùnh caùc soùng doäi
giöõa caùc chu trình phaùt baèng caùch raát ñôn giaûn, caùc soùng doäi cuûa cuøng moät muïc tieâu, luoân
bieåu thò laø soá "1" vaø laëp laïi haàu nhö cuøng moät vò trí ôû nhieàu chu trình phaùt, thì ñöôïc tieáp
nhaän, coøn caùc soùng doäi cuûa nhieãu xuaát hieän ngaãu nhieân cuõng bieåu thò baèng soá "1" nhöng
khoâng laëp laïi cuøng moät vò trí thì bò loaïi boû. Dó nhieân soá "0" khoâng ñaïi dieän cho soùng doäi naøo
caû, cuõng khoâng ñöôïc choïn.
2. Caùc soùng doäi coù ñoä saùng nhö nhau
Baát keå laø tín hieäu maïnh hay yeáu chuùng ñeàu ñöôïc bieåu thò baèng soá "1" vì vaâïy chuùng cuõng chæ
taïo ra ñoä saùng ñoàng ñeàu cho caùc soùng doäi treân toaøn boä maøn aûnh ARPA.
3. Cuøng moät toác ñoä cho caùc chu trình phaùt
Toác ñoä dòch chuyeån cuûa ñieåm queùt (spot) qua maøn hình oáng phoùng tia ñieän töû laø baèng nhau
baát keå laø ôû taàm xa naøo. Ñieàu ñoù cho pheùp chuyeån ñoåi giöõa caùc thang taàm xa trong ARPA.
TIẾU VĂN KINH 807
20.3 Tuyeån muïc tieâu
Caùc soùng doäi sau khi chuyeån thaønh caùc soá nhò phaân nhö trình baøy ôû phaàn treân seõ ñöôïc taùi taïo
hình aûnh treân maøn hình, trong ñoù bao goàm soùng doäi cuûa caùc muïc tieâu di doäng (taøu thuyeàn...),
coá ñònh (haûi ñaûo, bôø luïc ñòa) vaø nhieãu. Tuy nhieân khoâng phaûi taát caû caùc soùng doäi ñoù ñeàu caàn
thieát phaûi chuyeån sang boä vi xöû lyù. Chæ caàn phaûi tuyeån choïn caùc muïc tieâu duøng cho vieäc xöû
lyù traùnh va, söï löïa choïn nhö vaäy goïi laø "tuyeån" ( ACQUISITION). Trong heä thoáng ARPA coù
hai caùch tuyeån muïc tieâu ñeå ngöôøi ñieàu khieån löïa choïn: tuyeån töï ñoäng vaø tuyeån baèng tay.
20.3.1 Tuyeån muïc tieâu töï ñoäng - Auto Acquisition
Tuyeån töï ñoäng duøng ñeå löïa choïn vaø taïo veát (tracked) caùc döõ lieâïu muïc tieâu xuaát hieän treân
maøn hình raña trong moät giôùi haïn naøo ñoù maø khoâng coù söï can thieäp cuûa ngöôøi söû duïng.
Tuyeån töï ñoäng laøm giaûm moät phaàn coâng vieäc cuûa ngöôøi ñieàu khieån. Tuy nhieân, ñieàu ñoù cuøng
coù nghóa laø coù raát nhieàu muïc tieâu cuøng caùc vectô hieån thò treân
maøn hình maø khoâng phaûi luùc naøo cuõng caàn nhieàu muïc tieâu
hieån thò nhö vaäy, vì trong ñieàu kieän luoàng giao thoâng ñoâng ñuùc
raát khoù nhaän ra ñöôïc caùc thoâng tin öu tieân cho vieäc xöû lyù. Hình
20.05 moâ taû maøn hình ARPA tuyeån töï ñoäng trong khu vöïc giao
thoâng ñoâng ñuùc, caùc muïc tieâu coù keøm theo vectô laø caùc
muïc tieâu tuyeån töï ñoäng trong khu vöïc tuyeån choïn.
ÔÛ phöông thöùc tuyeån töï ñoäng, khoâng phaûi taát caû muïc tieâu ñeàu
ñöôïc choïn, caùc loaïi nhieãu, luïc ñòa ñeàu bò loaïi boû. Soá löôïng
muïc tieâu tuyeån töï ñoäng bao nhieâu tuyø thuoäc ôû thieát keá cuûa cuûa
nhaø cheá taïo. Nhö trong "RADAR/ARPA haøng haûi kieåu FAR-
21x7(-BB)/28x7" cuûa haõng FURUNO (xem höôùng daãn söû
duïng ôû phaàn tieáp theo), thì coù theå tuyeån töï ñoäng 25 ñeán 100 muïc tieâu. Trong quaù trình tuyeån
töï ñoäng, boä xöû lyù cuûa ARPA bao giôø cuõng tuyeån cho soá muïc tieâu quy ñònh theo thöù töï öu
tieân, thieát bò töï phaân tích xem xeùt muïc tieâu naøo caàn tuyeån vaø muïc tieâu naøo caàn loaïi tröø. Thöù
töï muïc tieâu öu tieân cuõng luoân thay ñoåi theo tình huoáng thöïc teá cuûa caùc soùng doäi treân maøn
hình.
Coù theå tuyeån töï ñoäng trong moät vuøng caûnh giôùi caøi ñaët saün. Khi moät muïc tieâu ñöôïc tuyren töï
ñoäng naèm trong vuøng caûnh giôùi thì thieát bò seõ phaùt tín hieäu caûnh baùo cho ngöôøi ñieàu khieån,
muïc tieâu ñöôïc phaùt caûnh baùo coù chæ baùo treân maøn hình.
Khi caùc soùng doäi thieát laäp ñöôïc caùc file truy veát, thì boä xöû lyù hoaït ñoäng treân côû sôû caùc döõ lieäu
maø noù tích luõy ñeå taïo veát chuyeån ñoäng, xöû lyù, hieån thò cuøng moät luùc vaø caäp nhaät lieân tuïc treân
maøn hình cuûa caùc muïc tieâu ñaõ tuyeån.
Vieäc tuyeån töï ñoäng ñaët ra vaán ñeà caàn giaûi quyeát laø laøm theá naøo ARPA coù theå phaân bieät ñöôïc
muïc tieâu "taøu" vaø caùc muïc tieâu ñaûo, luïc ñòa, nhieãu bieån, nhieãu möa... Baèng caùch khöû boû
nhieãu ñaõ trình baøy ôû treân laø moät bieän phaùp ñöôïc aùp duïng. Ngoaøi ra, ñoái vôùi soùng doäi bôø bieån,
chaúng haïn coù moät muïc tieâu bôø bieån ôû taàm xa coù soùng doäi theo chieàu ngang treân 20, moät muïc
tieâu nhö vaäy quaù lôùn so vôùi soùng doäi cuûa chieác taøu. Noù seõ bò loaïi boû vì vöôït quaù giôùi haïn
caøi ñaët tröôùc trong boä xöû lyù maùy tính.
20.3.2 Tuyeån muïc tieâu baèng tay - Manual Acquisition
808 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015
"Tuyeån baèng tay" ñeå cho ngöôøi söû duïng löïa choïn moät soá giôùi haïn caùc muïc tieâu caàn taïo veát ñeå
theo doõi. Trong baát cöù heä thoáng ARPA naøo, khi moät muïc tieâu ñöôïc tuyeån thì boä phaän truy
veát (tracker) seõ theo ñuoåi muïc tieâu ñoù cho ñeán khi ngöôøi ñieàu khieån huyû boû vieäc theo ñuoåi
noù, hoaëc laø baûn thaân muïc tieâu ñoù bò "maát".
Coâng vieäc tuyeån muïc tieâu baèng tay ñöôïc thöïc hieän nhö sau, duøng trackball hoaëc joystick ñaët
moät "coång" (gate) nhoû leân treân muïc tieâu caàn tuyeån ñeå choïn thoâng tin muïc tieâu treân maøn hình
ñoàng thôøi hoài phuïc caùc thoâng tin cuûa muïc tieâu ñoù töø boä nhôù, maùy tính seõ töï ñoäng ñaët trung
taâm cuûa coång truøng vôùi muïc tieâu vaø coång dòch chuyeån theo muïc tieâu khi muïc tieâu chuyeån
ñoäng. Thöïc chaát cuûa vieäc ñaët "coång" nhoû leân maøn hình töùc laø môû coång "ñònh giôø" töùc thôøi cho
moät soá maïch loâgic ”soá hoaù", caùc soùng doäi bieåu thò döôùi daïng nhò phaân trong phaïm vò coång ñoù
cho pheùp chuùng hieån thò leân maøn hình. Ñeán khi ngöôøi ñieàu khieån xoaù "tuyeån" (cuõng baèng
trackball hoaëc joystic) thì coång cuõng bò xoaù treân maøn hình.
Tuyeån baèng tay phaûi maát thôøi gian ñeå tuyeån vaø ñeå xoaù veát, nhöng noù giuùp cho ngöôøi söû duïng
theo doõi ñöôïc muïc tieâu maø mình thöïc söï quan taâm.
Khi moät muïc tieâu ñöôïc tuyeån maø bò "maát" thì coång cuõng bò xoaù. Muïc tieâu coù theå bò maát trong
heä thoáng ARPA vì nhöõng lyù do sau ñaây:
- Muïc tieâu di chuyeån ra ngoaøi taàm xa cuûa raña.
- Muïc tieâu khuaát trong nhieãu.
- Muïc tieâu ñi vaøo cung muø, boùng raâm.
- Muïc tieâu ngaàm.
20.3.3 So saùnh hai caùch tuyeån muïc tieâu töï ñoäng vaø tuyeån muïc tieâu baèng tay
Khi vaän haønh ARPA, thì ngöôøi ñieàu khieån phaûi bieát nhöõng haïn cheá sau ñaây khi tuyeån töï ñoäng
muïc tieâu, tuyeån töï ñoäng thöôøng khoâng ñaït keát quaû nhö mong muoán bôûi vì ñoä nhaïy (ñoä lôïi
cuûa maùy thu) cuûa heä thoâng truy veát cuûa ARPA suy giaûm khi hoaït ñoäng ôû phöông thöùc choïn
töï ñoäng. Theo nhö moâ taû treân hình 20.06, ñeå loaïi boû nhieãu khi tuyeån töï ñoäng phaûi ñöa möùc
ngöôõng choáng nhieåu leân cao, nhö vaäy voâ tình khoâng nhöõng loaïi boû nhieãu maø coù khi loaïi boû
caû muïc tieâu caàn thieát trong ñoù. Tuy vaäy, ñoâi khi tuyeån töï ñoäng cuõng coù theå tuyeån caû soùng doäi
giaû, nhieãu maïnh...Trong khi, tuyeån baèng tay coù theå choïn tuyø yù muïc tieâu ñeå tuyeån chæ caàn
nhaän thaáy muïc tieâu aáy laø caàn thieát ñeå theo doõi vaø thieát laäp tình huoáng traùnh va.

Khi cho ARPA hoaït ñoäng ôû phöông thöùc "tuyeån töï ñoäng " thì phaûi hieåu nhöõng haïn cheá cuûa
heä thoáng taïo veát sau ñaây:

TIẾU VĂN KINH 809


- Caàn nhôù raèng ñoä nhaïy cuûa ARPA bò giaûm khi hoaït ñoäng ôû phöông thöùc "tuyeån töï ñoäng"
- ÔÛ cheá ñoä "Guard ring", soùng doäi chæ toàn taïi giöõa hai voøng troøn giôùi haïn, soùng doäi bò
"thoaùt" tuyeån (escape acquisition) vì taàm xa phaùt hieän muïc tieâu nhoû hôn taàm xa voøng
beân trong.
- ÔÛ cheá ñoä "Search Area" soùng doäi bò "thaát" tuyeån vì noù coù theå naèm ngoaøi vuøng giôùi haïn
hoaëc nhaän ñöôïc quaù nhieàu soùng doäi laøm cho heä thoáng quaù taûi (overload).
20.4 Hieån thò döõ lieäu – truy theo veát muïc tieâu
20.4.1 Hieån thò vectô
Sau khi moät muïc tieâu ñöôïc tuyeån baèng tay hay töï ñoäng thì coång theo doõi xuaát hieän ôû ngay vò
trí veát muïc tieâu. Khi coång xuaát hieän thì boä phaän truy veát cuûa maùy tính theo ñuoåi, tieáp nhaän
caùc döõ lieäu cuûa soùng doäi muïc tieâu vaø löu tröõ trong boä nhôù. Boä nhôù "hit matrix" cuûa maùy tính
löu tröõ döõ lieäu toaï ñoä cuûa moãi veát muïc tieâu theo heä Ñeà-caùc goàm khoaûng caùch vaø phöông vò
(Hình 20.04). Moãi muïc tieâu coù moät "track file" löu tröõ döõ lieäu. Anten raña quay troøn, treân
moãi höôùng dieãn ra caùc chu trình phaùt, caùc soùng doäi lieân tuïc xuaát hieän treân maøn hình, toaøn boä
döõ lieäu cuûa taát caû caùc thoâng tin cuûa muïc tieâu chung quanh taøu chuû ñöôïc löu tröõ döôùi daïng soá
hoaù.

Taát caû döõ lieäu veà vò trí muïc tieâu hieän taïi vaø quaù khöù ñöôïc chuyeån sang boä xöû lyù. ÔÛ ñaây boä xöû
lyù hoaït ñoäng döïa treân cô sôû caùc veát soùng doäi hieän taïi vaø quaù khöù cuûa muïc tieâu. Tuy nhieân, vì
nhieàu nguyeân nhaân, nhö "goùc phía" cuûa muïc tieâu, sai soá cuûa anten..., chuùng khoâng xuaát hieän
thaúng haøng, boä xöû lyù coù nhieäm vuï naén thaúng höôùng dòch chuyeån cuûa soùng doäi baèng maïch loïc
thuaät toaùn, taïo ra vectô vaø hieån thò theo höôùng dòch chuyeån cuûa muïc tieâu.

810 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Ñoä chính xaùc cuûa vieâïc naén thaúng höôùng chuyeån ñoäng cuûa veát muïc tieâu phuï thuoäc vaøo soá
löôïng veát ñaõ qua ñöôïc löu giöõ. Thoâng thöôøng caùc ARPA ñöôïc thieát keá sao cho vieäc naén
thaúng höôùng di chuyeån cuûa muïc tieâu thöïc hieän sau 1~3 phuùt taïo veát, tích luyõ ñöôïc 30~60 veát
muïc tieâu, ñeå taïo vectô chæ höôùng ñi cuûa muïc tieâu oån ñònh.
Goác cuûa vectô muïc tieâu truøng vôùi vò trí hieän taïi cuûa muïc tieâu, coøn ngoïn cuûa vectô chæ vò trí
döï tính cuûa muïc tieâu sau 3, 6, 9... phuùt, tuyø ngöôøi ñieàu khieån löïa choïn. (Chuù yù, khi muïc tieâu
chuyeån ñoäng cuøng höôùng vaø toác ñoä vôùi taøu chuû thì ñoä daøi cuûa vectô baèng 0).
Treân cô sôû caùc döõ lieäu khoaûng caùch, höôùng ngaém ñaõ löu tröõ cuûa muïc tieâu vaø caùc döõ lieäu nhaäp
töø taøu chuû, maùy tính tieán haønh tính toaùn, ñoà giaûi vaø ñöa ra keát quaû gioáng nhö vieäc ñoà giaûi
baèng tay. Hình 20.07 laø moät ví duï caùch naén thaúng caùc veát muïc tieâu töông ñoái ñaõ qua, maùy
tính tieán haønh ñoà giaûi vaø hieån thò keát quaû treân maøn hình. Thieát bò coøn tích luõy veát chuyeån
ñoäng thaät vaø tieán haønh doà giaûi chuyeån ñoäng thaät, naén thaúng höôùng chuyeån ñoäng thaät ñeå hieån
thò caùc keát quaû ñoà giaûi chuyeån doäng thaät.
Ñoái vôùi muïc tieâu chuyeån höôùng (do ñieàu ñoäng), heä thoáng truy veát cuûa ARPA xaùc ñònh ngay
muïc tieâu naøo ñoù laø muïc tieâu " ñieàu ñoäng" thì boä xöû lyù caäp nhaät ngay thoâng tin ñoù cho ngöôøi
ñieàu khieån baèng caùch laáy döõ lieäu trung bình ñöôïc tính toaùn töø 3 laàn queùt soùng cuoái cuøng (tuyø
thuoäc vaøo caáu hình phaàn meàm cuûa nhaø cheá taïo), tính toaùn vaø hieån thò thoâng tin veà söï ñieàu
ñoäng cuûa muïc tieâu. Phaûi maát moät khoaûng thôøi gian tröôùc khi heä thoáng ARPA "phaùt hieän"
vieäc ñieàu ñoäng, tính toaùn vaø hieån thò thoâng tin; coù nghóa laø thoâng tin luoân luoân bò treãå so vôùi
"tình huoáng thöïc", ñoäng taùc "ñieàu ñoäng" xaûy ra roài môùi ñöôïc caäp nhaät thoâng tin treân heä
thoáng. Vì vaäy ngöôøi ñieàu khieån phaûi luoân luoân chuù yù xem xeùt söï chaäm treãå naøy. Nhöõng gì
nhìn thaáy treân ARPA laø ñieàu ñaõ xảy ra (quaù khöù).
Baèng caùc giaûi phaùp kyõ thuaät nhaèm laøm giaûm hôïp lyù kích thöôùc cuûa coång bôûi vì kích thöôùc
coång caøng nhoû thì döõ lieäu thu ñöôïc cuûa muïc tieâu ñaõ tuyeån caøng coù ñoä chính xaùc cao vaø vò trí
döï tính cuõng chính xaùc hôn.
Kích thöôùc coång nhoû seõ traùnh ñöôïc söï nhaàm laãn muïc tieâu (Target Swop), caûi thieän vieäc truy
veát soùng doäi muïc tieâu laãn trong nhieãu möa vaø bieån, ñoàng thôøi taêng khaû naêng hoài phuïc theo
veát muïc tieâu khi soùng doäi cuûa noù bò giaùn ñoaïn vì moät lyù do naøo ñoù.
Tuy nhieân, khi taøu chuû hoaëc muïc tieâu ñang trong traïng thaùi ñieàu ñoäng, neáu kích thöôùc cuûa
coång quaù nhoû thì maùy tính khoâng theå xaùc ñònh ra vò trí döï ñoaùn keá tieáp, muïc tieâu coù theå bò
maát. Trong tröôøng hôïp ñoù boä vi xöû lyù töï ñoäng taêng kích thöôùc cuûa coång ñeå truy tìm muïc tieâu
bò maát vaø hoài phuïc truy veát muïc tieâu ñoù.
20.4.2 Maát muïc tieâu - giaûi phaùp "rate aiding"
Cho ñeán phaàn naøy, ta ñeàu hieåu raèng cöù moät chu trình phaùt thì maùy thu seõ thu ñöôïc soùng doäi
töø muïc tieâu, qua maïch logic ñeå soá hoaù soùng doäi vaø löu tröõ trong boä nhôù. Coù moät coång tuyeån
ñaët treân muïc tieâu, nhö vaäy moïi thöù ñeàu dieãn ra thuaän lôïi.
Nhöng, coù nhieàu tröôøng hôïp, khoâng phaûi chu trình phaùt naøo cuõng coù soùng doäi phaûn xaï trôû veà,
ñieàu ñoù khieán cho "coång" khoâng bieát dòch chuyeån theo höôùng naøo. Coång ñaønh chôø ñôïi caùc
soùng doäi tieáp theo. Neáu caùc soùng doäi phaûn hoài tieáp theo töø cuøng moät muïc tieâu trôû veà coøn naèm
trong phaïm vi coång thì coång laäp töùc hoài phuïc truy veát. Nhöng neáu soùng doäi phaûn hoài tieáp
theo cuûa muïc tieâu aáy trôû veà laïi naèm ngoaøi phaïm vi cuûa coång thì muïc tieâu ñoù bò "maát".

TIẾU VĂN KINH 811


Ñeå cho muïc tieâu khoâng bò maát trong tröôøng hôïp nhö vaäy, boä vi xöû lyù aùp duïng giaûi phaùp "rate
aiding" . Giaûi phaùp ñoù ñöôïc thieát keá nhö sau, cöù moãi muïc tieâu ñöôïc tuyeån, sau khi taïo veát vaø
baét ñaàu thieát laäp chuyeån ñoäng cuûa muïc tieâu, thì boä xöû lyù vaãn phaûi taïo veát tieáp theo cho muïc
tieâu tuyeån cho duø bò maát 5 trong 10 soùng doäi phaûn hoài lieân tieáp.
20.4.3 Traùo muïc tieâu - Target swop

Xem hình 20.08, xeùt tôùi tình huoáng coù hai soùng doäi muïc tieâu ñöôïc tuyeån ñang taïo veát tieáp
caän nhau nhö hình (a), vaø trong khoaûnh khaéc muïc tieâu taïo veát yeáu bò che khuaát, bò giaùn ñoaïn
bôûi moät chöôùng ngaïi khaùc (chaúng haïn khuaát vaøo boùng raâm cuûa chieác taøu khaùc). Trong
khoaûnh khaéc ñoù, muïc tieâu kia trôû thaønh muïc tieâu taïo veát, coøn muïc tieâu yeáu ñaõ tuyeån thì bieán
maát.
Ngoaøi ra, do hieäu öùng cuûa"rate aiding" laøm cho coång dòch chuyeån bao truøm leân moät muïc tieâu
khaùc (khoâng ñöôïc tuyeån) khi muïc tieâu khaùc naøy ñeán gaàn khieán cho muïc tieâu naøy trôû thaønh
muïc tieâu "taïo veát", coøn muïc tieâu kia thì bieán maát.
Moät tröôøng hôïp traùo muïc tieâu khaùc, khi muïc tieâu ñöôïc tuyeån "taïo veát" di chuyeån vaøo vuøng
nhieãu nhö hình (b), nhieãu ngaãu nhieân cöôøng ñoä maïnh di chuyeån vaøo coång theo doõi coù theå
gaây trôû ngaïi cho vieäïc taïo veát chính xaùc cuûa muïc tieâu chính, thaäm chí laøm maát veát muïc tieâu
ñoù. Coøn laïi 2 tröôøng hôïp (c) vaø (d) cuõng laø caùc ví duï veà vieäc traùo muïc tieâu.
Traùo muïc tieâu coøn xaûy ra khi hai veát muïc tieâu cuøng ñöôïc tuyeån trong moät coång khi hai muïc
tieâu ôû gaàn nhau khieán cho vieäc nhaän daïng bò nhaàm laãn, tröôøng hôïp naøy xaûy ra ôû vuøng giao
thoâng ñoâng ñuùc hoaëc vuøng cöûa khaåu. Hieäu öùng naøy ñöôïc giaûi quyeát baèng caùch thu heïp coång
tuyeån muïc tieâu khi taøu hoaït ñoäng ôû vuøng caûng baèng caùch chuyeån sang “Harbour Mode”.
20.4.4 Caùc muïc tieâu öu tieân - Prioritization

812 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Neáu ôû khu vöïc taøu löu thoâng coù raát nhieàu muïc tieâu "taøu" vöôït quaù möùc quy ñònh theo thieát keá
(chaúng haïn maùy thieát keá coù theå tuyeån töï ñoäng 20 muïc tieâu) thì cuoái cuøng muïc tieâu taøu naøo
ñöôïc tuyeån öu tieân ?
Neáu treân maøn hình chæ coøn laïi caùc muïc tieâu "taøu", chaúng haïn coù treân 200 muïc tieâu, nhöng soá
löôïng chæ cho pheùp tuyeån töï ñoäng 20 thì boä xöû lyù coù theå ñöôïc laäp trình döïa treân caùc döõ lieäu
ño ñöôïc ñeå choïn öu tieân moät trong caùc caùch sau ñaây: choïn 20 muïc tieâu coù khoaûng caùch gaàn
nhaát, hoaëc choïn 20 muïc tieâu coù CPA nhoû nhaát, hoaëc choïn 20 muïc tieâu toác ñoä tieáp caän nhanh
nhaát. Cuõng coù theå phoái hôïp caû 3 giaûi phaùp vöøa noùi ñeå xaùc ñònh thöù töï öu tieân tuyeån töï ñoäng,
töø choái tuyeån töï ñoäng caùc muïc tieâu khaùc.
20.5 Hieån thò thoâng tin treân maøn hình ARPA
20.5.1 Hieån thò thoâng tin ñaõ qua

Döõ lieäu veà soùng doäi treân maøn hình sau khi soá hoaù ñöôïc tích tröõ trong boä nhôù. ARPA coù theå
trích caùc döõ lieäu ñoù vaø cho hieån thò caùc muïc tieâu ñaõ tuyeån döôùi daïng caùc chaám saùng bieåu thò
vò trí ñaõ qua cuûa muïc tieâu. Khoaûng caùch giöõa caùc chaám saùng cuûa muïc tieâu do ngöôøi ñieàu
khieån choïn. Hình 20.09 moâ taû caùc muïc tieâu ñaõ tuyeån vaø caùc vò trí ñaõ qua cuûa chuùng. Caên cöù
khoaûng caùch giöõa caùc soùng doäi vaø höôùng cuûa caùc soùng doäi coù theå xaùc ñònh muïc tieâu giaûm
hay taêng toác ñoä hay ñoåi höôùng veà phía naøo. Muïc tieâu ñaõ qua coù theå ñöôïc hieån thò döôùi daïng
chuyeån ñoäng töông ñoái hay chuyeån ñoäng thaät.
20.5.2 Caùc döõ lieäu coù theå hieån thò treân maøn hình
Treân maøn hình ARPA coù theå hieån thò caùc döõ lieäu sau ñaây,
- Vectô chuyeån ñoäng töông ñoái;
- Vectô chuyeån ñoäng thaät;
- Ñieåm ñaâm va, CPA, DCPA;
- Döï baùo khu vöïc nguy hieåm (PAD);
- Veát taøu ñaõ qua;
- Ñieàu ñoäng thöû;
- Xuaát döõ lieäu baèng kyù töï;

TIẾU VĂN KINH 813


- Ñöôøng chaïy taøu vaø giôùi haïn;
- Caûnh baùo vaän haønh;
- Caûnh baùo thieát bò;
- Ñöôøng bieân an toaøn.

Maøn hình ARPA thöôøng coù ít nhaát caùc phöông thöùc hieån thò nhö sau:
- Hieån thò höôùng baéc (Head-up TB, North-up).
- Hieån thò höôùng ñi (Course-up).
- Chuyeån ñoäng töông ñoái.
- OÅn ñònh chuyeån ñoäng thaät töông ñoái vôùi nöôùc hoaëc vôùi ñaùy (True Motion sea or
ground stabilization).
Hình 20.10 moâ taû moät maøn hình ARPA, treân ñoù hieån thò caùc muïc tieâu ñaõ ñöôïc tuyeån cuøng
caùc vectô bieåu thò höôùng ñi cuûa chuùng, ñöôøng haønh haûi, luïc ñòa...
Tuyø theo maøn hình chuyeån ñoäng thaät hay töông ñoái, höôùng cuûa vectô bieåu thò höôùng chuyeån
ñoäng thaät hay töông ñoái cuûa muïc tieâu. Ñaàu muùt cuûa vectô bieåu thò vò trí muïc tieâu sau "x"
phuùt, tuyø theo chænh ñònh chieàu daøi vectô (setting vector length) cuûa ngöôøi söû duïng.
Treân phöông thöùc chuyeån ñoäng töông ñoái, ngöôøi ñieàu khieån coù theå keùo daøi vectô veà phía
trung taâm maøn hình (vò trí taøu chuû) ñeå xaùc ñònh CPA, DCPA cuûa muïc tieâu.
Caùc döõ lieäu nhö cöï ly, phöông vò, höôùng toác ñoä, CPA, DCPA cuûa muïc tieâu ... coù theå duøng baøn
phím hoaëc trackball cuûa heä thoáng ñeå yeâu caàu chæ baùo treân maøn hình.
20.5.3 Ñieàu ñoäng thöû - Trial Manoeuvres

814 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Ngöôøi ñieàu khieån coù theå laäp moâ phoûng vieäc ñieàu ñoäng thöû taøu chuû ñeå traùnh va vôùi caùc muïc
tieâu baèng caùch nhaäp höôùng ñi vaø/hoaëc toác ñoä taøu chuû döï kieán thay ñoåi cuøng vôùi thôøi löôïng
treã (delay time). Ñaây laø moät caùch thöû ñieàu ñoäng tröôùc khi taøu chuû quyeát ñònh haønh ñoäng
traùnh va.
“ Thôøi löôïng treã” laø thôøi gian döï ñònh chaäm laïi keå töø thôøi ñieåm hieän taïi cho ñeán thôøi ñieåm taøu
chuû baét ñaàu chuyeån höôùng vaø/hoaëc ñoåi toác ñoä treân thöïc teá. Ñeå xaùc ñònh “thôøi löôïng treã” caàn
phaûi xem xeùt tôùi ñaëc tính ñieàu ñoäng cuûa taøu chuû nhö möùc ñoä chaäm aên laùi, chaäm treã quay trôû,
chaäm treã taêng toác. Ñoái vôùi caùc con taøu lôùn thì vieäïc choïn “thôøi löôïng treã” khi tieán haønh ñieàu
ñoäng thöû raát quan troïng.
Maøn hình coù theå hieån thò hai phöông thöùc: ñieàu ñoäng thöû ñoäng vaø ñieàu ñoäng thöû tónh.
1. Hieån thò ñieàu ñoäng thöû ñoäng ( Dynamic Display)
Giaû söû taát caû caùc muïc tieâu veát duy trì toác ñoä vaø höôùng ñi hieän taïi cuûa noù, cuøng vôùi höôùng ñi
vaø/hoaëc toác ñoä döï kieán cuûa taøu chuû thì chæ trong vaøi giaây, toaøn boä moâ phoûng vò trí töông lai
döï kieán cuûa muïc tieâu veát vaø taøu chuû seõ hieån thò treân maøn hình vôùi caùc ñieåm caùch nhau 1 phuùt
(tuyø laäp trình cuûa maùy tính). Ngöôøi ñieàu khieån taøu coù theå quan saùt tình huoáng moâ phoûng treân
maøn hình töø luùc döï kieán haønh ñoäng traùnh va ñeán keát quaû cuûa haønh ñoäng ñoù.
2. Hieån thò ñieàu ñoäng thöû tónh (Static Display)
Chöùc naêng ñieàu ñoäng thöû tónh chæ hieån thò tình huoáng cuoái cuøng cuûa moâ phoûng. Chöùc naêng
ñieàu ñoäng thöû tónh tieän lôïi cho ngöôøi ñieàu ñoäng khi caàn bieát keát quaû ñieàu ñoäng ngay laäp töùc.
Chuù yù: Ñeå naâng cao ñoä chính xaùc moâ phoûng chuyeån ñoäng cuûa taøu trong ñieàu ñoäng thöû, thì ñaëc
tính cuûa taøu ta nhö gia toác, voøng quay trôû... phaûi ñöôïc caøi ñaët thích hôïp ngay töø khi laép raùp
ARPA leân taøu.
Trong quaù trình thöïc hieän ñieàu ñoäng thöû thì maùy tính vaãn tieáp tuïc coâng vieâïc bình thöôøng tieáp
tuïc truy veát taát caû muïc tieâu ñaõ tuyeån. Khi söû duïng chöùc naêng thöû treân maøn hình xuaát hieän chöõ
"T" ñeå caûnh baùo cho ngöôøi ñieàu khieån.
3. Caùch hieån thò keát quaû ñieàu ñoäng thöû
Ñeå hieån thò keát quaû ñieàu ñoäng thöû, moãi nhaø cheá taïo coù caùch thieát keá khaùc nhau, ôû ñaây laáy
caùch hieån thò vectô laøm ví duï. Sau khi ngöôøi ñieàu khieån cung caáp caùc yeáu toác ñieàu ñoäng thöû
vaøo maùy thì treân maøn hình seõ hieån thò caùc vectô bieåu thò keát quaû döï baùo ñieàu ñoäng thöû theå
hieän caùc tình huoáng vuøng tieáp caän (close quater) cuûa caùc muïc tieâu tuyeån vaø taøu chuû.
Khi tieán haønh ñieàu ñoäng thöû caàn chuù yù caùc yeáu toá:
- Ñoái vôùi caùc taøu ôû khoaûng caùch xa, thì taøu chuû coù theå duy trì höôùng ñi höôùng veà ñieåm döï
baùo nguy cô ñaâm va.
- Coù theå öu tieân tieán haønh ñieàu ñoäng thöû cho moät soá muïc tieâu vuøng laân caän theo thöù töï hôïp
lyù.
- Neân nhôù raèng caùc taøu muïc tieâu cuõng coù theå ñang ñieàu ñoäng traùnh va vôùi nhau.
- Coù theå cho hieån thò caùc vectô töông ñoái hay chuyeån ñoäng thaät ñeå quan saùt, khi ñaùnh giaù
hieäu quaû ñieàu ñoäng thöû neân choïn duøng vectô töông ñoái vì noù cung caáp keát quaû tröïc quan
CPA. Coù theå ñieàu chænh chieàu daøi vectô ñeå ñaùnh giaù CPA, DCPA.
TIẾU VĂN KINH 815
- Khi tieán haønh ñieàu ñoäng thöû treân maøn hình seõ hieån thò chöõ T (Trail) hoaëc chöõ "SIM".
(Trong phaàn thöïc haønh ñieàu khieån ARPA treân thieát bò FURUNO ôû cuoái chöông, keát quaû ñieàu
ñoäng thöû ñöôïc hieån thò baèng moät caùch khaùc)
20.5.4 Ñieåm nguy cô ñaâm va ( PPC – Potential Collition Point)
Treân cô sôû ñoà giaûi töï ñoâng caùc muïc tieâu trong boä xöû lyù, thieát bò coù theå döï baùo taøu chuû chaïy
höôùng ñi naøo thì coù nguy cô ñaâm va vaø thoâng tin ñoù ñöôïc hieån thò treân maøn hình ñeå caûnh baùo
cho ngöôøi ñieàu khieån taøu traùnh chaïy treân höôùng ñi
ñoù. Dó nhieân nguy cô ñaâm va ñoù cuõng seõ hieån thò ôû
taøu muïc tieâu neáu hoï cuõng söû duïng ARPA. Caàn löu yù,
neáu haønh ñoäng cuûa taøu chuû hoaëc muïc tieâu thay ñoåi
(thay ñoåi toác ñoä, hay höôùng ñi, hay caû hai) thì ñieåm
nguy cô ñaâm va cuõng thay ñoåi. Coù theå giaûi thích
ñieåm nguy cô ñaâm va trong caùc tình huoáng khaùc nhau
baèng caùch ñoà giaûi baèng tay treân giaáy (xem phaàn giaûi
thích ñoà giaûi traùnh va trong Chöông 19 - Raña haøng
haûi). Hình 20.11 moâ taû caùc ñieåm PPC cuûa caùc muïc
tieâu 1,2,3 hieån thò treân maøn hình.
20.5.5 Khaùi nieäm vuøng döï baùo nguy hieåm – PAD
(Predicted Area of ø Danger)
Coù theå suy dieãn moät caùch logic raèng töø ñieåm nguy cô
ñaâm va PPC coù theå môû roäng ra moät khu vöïc chung quanh noù, vôùi khu vöïc ñoù taøu ta khoâng
ñöôïc xaâm phaïm ñeán ñeå ñaûm baûo duy trì moät khoaûng caùch an toaøn xaùc ñònh ñeå traùnh ñaâm va.
Phaûi môû roäng khaùi nieäm veà ñieåm va chaïm ra thaønh moät vuøng (khoâng phaûi laø moät ñieåm), do
aûnh höôûng cuûa nhöõng yeáu toá sau ñaây:
a) Caùc döõ lieäu töø muïc tieâu tuyeån khoâng chính xaùc.
b) Kích thöôùc vaät lyù cuûa muïc tieâu (taøu).
c) Cöï ly tieáp caän an toaøn (miss distance) maø ngöôøi ñieàu khieån taøu mong muoán.
Treân cô sôû phaân tích caùc döõ lieäu khi taøu chuû thay ñoåi höôùng vaø thay ñoåi toác ñoä (taêng hoaëc
giaûm) trong khi caùc yeáu toá ñieàøu ñoäng cuûa muïc tieâu khoâng ñoåi, thì PAD giôùi haïn trong moät
hình elip hoaëc moät hình luïc giaùc nhö moâ taû treân hình 20.12.
Phaân tích caùc yeáu toá trong PAD treân hình 20.12 nhaän thaáy, vôùi ñieàu kieän muïc tieâu khoâng
ñieàu ñoäng, khi taøu chuû thay ñoåi höôùng (toác ñoä khoâng ñoåi), bao giôø cuõng toàn taïi höôùng ñi cuûa
taøu chuû caét ñöôøng keùo daøi cuûa veát muïc tieâu. Trong phaïm vi khu vöïc PAD taøu chuû coù khaû
naêng ñoåi hai höôùng ñi, hoaëc ñoåi höôùng veà beân traùi hoaëc ñoài höôùng veà beân phaûi. Hai höôùng
ñi ñoù taïo ra hai ñieåm caét, hoaëc taøu chuû vöôït qua tröôùc muõi taøu muïc tieâu khi ñoåi höôùng veà
beân phaûi taïo ñieåm caét muõi E2, hoaëc taøu chuû ñi qua sau laùi taøu muïc tieâu khi ñoåi höôùng veà beân
traùi taïo ñieåm caét laùi E1. Goùc keïp giöõa hai höôùng ñi giôùi haïn ñoù phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá:
- Toác ñoä taøu chuû
- Vò trí taøu muïc tieâu

816 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


- "Goùc phía" cuûa taøu muïc tieâu (xem ñònh nghóa 19.9.2 – Chương 19 - Radar haøng haûi).

Baây giôø xem xeùt tôùi aûnh höôûng cuûa yeáu toá toác ñoä taøu chuû, khi taøu chuû taêng toác thì cuõng taïo ra
hai ñieåm caét muõi laùi nhö trình baøy ôû treân.
Tuy nhieân, khi taøu chuû giaûm toác ñoä, caên cöù vaøo yeáu toá vò trí vaø goùc phía cuûa muïc tieâu, thì
khaû naêng caét muõi / caét laùi seõ phöùc taïp hôn, coù theå taïo ra caùc ñieåm nguy cô ñaâm va thöù caáp,
ñieàu ñoù phuï thuoäc vaøo khoaûng caùch an toaøn toái thieåu maø ngöôøi ñieàu khieån mong muoán khi
giaûm toác ñoä.

Trong thöïc tieãn PAD ñöôïc xaùc ñònh nhö sau, neáu laáy PAD laø hình elip thì truïc lôùn cuûa noù
baèng hieäu soá khoaûng caùch giöõa hai ñieåm caét muõi vaø caét laùi (E1E2) tính töø taøu muïc tieâu, truïc
nhoû cuûa elip baèng hai laàn khoaûng caùch an toaøn toái thieåu (miss distance). Neáu laáy PAD laø moät
hình luïc giaùc thì veõ baèng caùch coù theå coi hình luïc giaùc goàm moät hình chöõ nhaät vaø hai hình
tam giaùc caân, ñaùy cuûa tam giaùc caân baèng hai laàn miss distance, chieàu cao cuûa tam
giaùc caân baèng 1/4 E1E2. Löu yù raèng ñieåm nguy cô ñaâm va PPC khoâng nhaát thieát naèm taïi taâm

TIẾU VĂN KINH 817


cuûa PAD, PAD khoâng nhaát thieát laø moâït hình ñoái xöùng. PAD hieån thò treân maøn hình moâ taû
treân hình 20.13.
20.5.6 Caùc loaïi caûnh baùo
Caùc thieát bò ARPA coù caùc chöùc naêng baùo ñoäng sau ñaây:
1. Baùo ñoäng CPA, TCPA
ARPA thöïc hieän chöùc naêng giaùm saùt lieân tuïc CPA vaø TCPA döï ñoaùn cuûa moãi muïc tieâu taïo
veát ñöôïc tuyeån ñoái vôùi taøu chuû. Khi CPA döï ñoaùn cuûa baát cöù muïc tieâu naøo vöôït qua giôùi haïn
CPA/TCPA ñaõ caøi ñaët thì ARPA phaùt ra baùo ñoäng. Khoaûng caùch CPA/TCPA caàn phaûi ñöôïc
caøi ñaët thích hôïp treân cô sôû xem xeùt kích thöôùc, troïng taûi, toác ñoä vaø ñaëc tính ñieàu ñoäng cuûa
taøu ta.
Ngöôøi ñieàu khieån khoâng neân coi tính naêng baùo ñoäng CPA/TCPA laø phöông phaùp duy nhaát ñeå
traùnh va. Baát cöù luùc naøo só quan trực ca cuõng khoâng ñöôïc rôøi boû traùch nhieäm caûnh giôùi baèng
maét thöôøng ñeå traùnh va cho duø coù söï hoã trôï cuûa RADAR/ARPA vaø caùc phöông tieän ñoà giaûi
hay khoâng.
2. Baùo ñoäng vuøng caûnh giôùi GUARD ZONE
ARPA coù chöùc naêng caûnh baùo cho ngöôøi ñieàu khieån khi coù muïc tieâu xaâm phaïm vaøo vuøng
caûnh giôùi ñaõ caøi ñaët saün.
3. Baùo ñoäng maát muïc tieâu
Khi heä thoáng phaùt hieän maát moät muïc tieâu ñaõ tuyeån thì ARPA coù caûnh baùo cho ngöôøi ñieàu
khieån baèng aâm thanh vaø caùc hình thöùc caûnh baùo khaùc tuyø theo thieát keá cuûa thieát bò.
4. Baùo ñoäng ñaày muïc tieâu
Khi boä nhôù cuûa heä thoáng bò ñaày, hoaëc heát khaû naêng tuyeån caùc muïc tieâu baèng tay hay töï ñoäng
thì thieát bò cuõng coù tín hieäu caûnh baùo cho ngöôøi söû duïng.
5. Baùo ñoäng hoûng hoùc heä thoáng
Khi boä xöû lyù khoâng nhaâïn ñöôïc tín hieäu nhaäp vaøo töø raña hoaëc caùc thieát bò ngoaïi vi thì maøn
hình hieån thò caûnh baùo.
20.5.7 Ranh giôùi töø choái tuyeån muïc tieâu -ARB (Area Rejection Boundaries)

818 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Thoâng thöôøng do boä nhôù coù giôùi haïn, moät soá heä thoáng ARPA coù chöùc naêng thieát laäp ranh giôùi
cho tuyeån töï ñoäng, caùc muïc tieâu naèm ngoaøi khu vöïc ñoù khoâng tuyeån töï ñoäng. Baèng caùch ñoù
seõ giaûm ñöôïc taûi boä nhôù khi ñi gaàn bôø. Hình 20.14a moâ taû ranh giôùi vuøng giôùi haïn töø choái
tuyeån muïc tieâu vaø vuøng caûnh giôùi 20.14b, ngöôøi ñieàu khieån coù theå aùp ñaët khi caàn.
Tuyeån baèng tay thì khoâng caàn giôùi haïn khu vöïc tuyeån.
20.5.8 Hieån thò döõ lieäu
Treân maøn hình ARPA caùc döõ lieäu ñöôïc hieån thò baèng caû hai phöông thöùc: hieån thò chuyeån
ñoäng töông ñoái vaø chuyeån ñoäng thaät bao goàm:
- RNG/BRG: khoaûng caùch vaø höôùng ngaém (hoaëc goùc maïn) töø taøu chuû ñeán muïc tieâu
tuyeån.
- CSE/SPD: Höôùng ñi vaø toác ñoä hieån thò cho muïc tieâu tuyeån.
- CPA/TCPA: Hai döõ lieäu naøy ñöôïc tính toaùn moät caùch töï ñoäng vaø hieån thò döôùi daïng ñoà
hoïa vaø chöõ soá.
- BCR/BCT: BCR laø cöï ly tieáp caän nhaát cuûa muïc tieâu ñöôïc choïn maø muïc tieâu ñoù döï kieán
ñi qua tröôùc muõi taøu chuû. BCT laø thôøi gian döï kieán caàn ñeå muïc tieâu ñoù ñi qua tröôùc muõi
taøu chuû.
- Nhaän daïng caùc muïc tieâu nguy hieåm.
- Hieån thò taøu ta ñoåi toác ñoä hay höôùng ñi hoaëc caû hai.
- Caùc döõ lieäu veà toác ñoä vaø höôùng ñi cuûa muïc tieâu.
- Thaùm saùt söï bieån ñoåi toác ñoä vaø höôùng ñi cuûa muïc tieâu.
- Hieån thò ñieàu ñoäng thöû.
20.6 Caùc thuaät ngöõ vaø kyù hieäâu duøng cho ARPA
20.6.1 Moät soá ñònh nghóa caùc thuaät ngöõ thöôøng gaëp khi söû duïng ARPA
TV - True Speed Vector , bieåu thò höôùng vaø toác ñoä thaät cuûa muïc tieâu
RV - Relative Speed Vector, bieåu thò höôùng ñi vaø toác ñoä töông ñoái cuûa muïc tieâu
TH - Track History, bieåu thò veát ñi ñaõ qua coù theå hieån thò theo yeâu caàu bao goàm 4 vò trí caùch
ñeàu nhau cuûa soùng doäi tröôùc ñoù.
PPC - Point Possible Collision, laø ñieåm coù khaû naêng xaûy ra ñaâm va
PAD - Predicted Area Danger, laø khu vöïc nguy hieån döï baùo treân cô sôû CPA / TCPA caøi ñaët
vaø toác ñoä töông ñoái cuûa muïc tieâu.
North Up - Phöông thöùc hieån thò höôùng Baéc thaät ( Höôùng Baéc ôû treân ñænh)
Course Up - Phöông thöùc hieån thò höôùng ñi ( Höôùng ñi ôû treân ñænh)
Heading - Höôùng muõi taøu.
Heading Up - Phöông thöùc hieån thò höôùng muõi taøu ( Höôùng muõi taøu ôû ñænh)
Bearing - Höôùng ngaém (phöông vò)

TIẾU VĂN KINH 819


Relative Bearing - Goùc maïn
Target's Predicted Motion - Chuyeån ñoäng döï baùo cuûa muïc tieâu, ñoù laø moät vectô suy dieãn
baèng caùch naén thaúng caùc veát ñaõ qua.
Acqisition - Tuyeån choïn muïc tieâu ñeå theo doõi söï chuyeån ñoäng cuûa chuùng.
Tracking - truy veát, taïo veát (theo doõi veát)
vaø moät soá thuaät ngöõ khaùc coù theå tham khaûo trong Chöông 19 - Raña haøng haûi.
20.6.2 Caùc daáu hieäu tieâu chuaån aùp duïng cho ARPA (xem hình 20.15)
1. Con troû duøng ñeå tuyeån muïc tieâu baèng tay treân heä thoáng ARPA.
2. Laø vuøng giôùi haïn tuyeån töï ñoäng, beân ngoaøi ñöôøng vieàn, caùc muïc tieâu töø choái tuyeån töï ñoäng.

3. Moät hình vuoâng khoâng lieàn neùt bao boïc chung quanh soùng doäi bieåu thò muïc tieâu tuyeån ôû
traïng thaùi ban ñaàu, tieáp tuïc taïo veát muïc tieâu ñöôïc tuyeån.
4. Moät vectô bieåu thò höôùng chuyeån ñoäng döï baùo töông ñoái hay chuyeån ñoäng thaät, chieàu daøi cuûa
vectô bieåu thò thôøi gian coù theå ñieàu chænh theo yeâu caàu vôùi moät tyû leä nhaát ñònh. Ñieåm goác
cuûa vectô laø moät ñieåm chaám hay taâm cuûa moät voøng troøn coù ñöôøng kính toái thieåu 2mm. Vò trí
taøu chuû bieåu thò baèng moät ñieåm chaám.
5. Bieåu thò PAD cuûa muïc tieâu.
Hình coù daïng elip hoaëc luïc giaùc, goùc cuûa vectô laø moät ñieåm chaám hoaëc taâm cuûa moät voøng
troøn nhoû bieåu thò veát muïc tieâu hieän taïi.
6. Bieåu thò vò trí soùng doäi muïc tieâu ñaõ qua, goàm caùc chaám noái tieáp sau ñieåm goác cuûa vectô.
7. Moät hình tam giaùc ñeàu ñænh chæ xuoáng, nhaáp nhaùy, bieåu thò muïc tieâu ñi vaøo vuøng caûnh giôùi
do ngöôøi ñieàu khieån caøi ñaët. Vuøng caûnh giôùi bao quanh bôûi moät ñöôøng lieân tuïc do ngöôøi ñieàu
khieån choïn.
8. Moät hình tam giaùc ñeàu ñænh chæ leân treân chôùp lieân tuïc ñeå caûnh baùo CPA, TCPA cuûa muïc tieâu,
cuøng vôùi vectô cuõng chôùp lieân tuïc.
9. Chæ baùo maát muïc tieâu, goàm moät hình thoi goàm hai tam giaùc ôû treân vaø ôû döôùi chôùp lieân tuïc.

820 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


10. Chæ baùo ñieàu ñoäng thöû, chöõ "T" xuaát hieän phía phaàn döôùi cuûa maøn hình.
11. Chæ baùo thöû tính naêng maùy phaùt/thu, hai chöõ "XX" chôùp lieân tuïc xuaát hieän ôû phaàn döôùi maøn
hình.
12. Chæ baùo muïc tieâu thöû , chöõ "X" xuaát hieän, muïc tieâu thöû nhaáp nhaùy. Trong quaù trình thöû chöõ
"XT" xuaát hieän.
13. Daáu hieån thò döõ lieäu, moät hình vuoâng chöùa döõ lieäu muïc tieâu.
14. Daáu hieäu tham khaûo.
15. Veát muïc tieâu khoâng truy veát.
16. "Z", muïc tieâu coù toác ñoä nhoû hôn 1 nô.
17. "F" , muïc tieâu coá ñònh.
18. Vò trí phao tieâu haøng haûi.
19. Coâng trình treân bieån (ngoaøi khôi)
20. Vuøng neo.
21. "D" khu vöïc nguy hieåm.
22. "P", khu vöïc caám.
23. "S" vuøng ñaëc bieät.
24. "SP" vò trí tham chieáu.
25. Ñöôøng ñoà baûn tieâu chuaån, ví duï ñöôøng bôø bieån.
26. Ñöôøng ñoà baûn khoâng lieân tuïc, ví duï ñöôøng ñaúng saâu.
27. Ñöôøng daáu muõi taøu chuû.
28. Ñöôøng phöông vò ñieän töû.
20.7 Nguoàn goác caùc sai soá aûnh höôûng hoaït ñoäng cuûa ARPA
Nguoàc goác caùc sai soá aûnh höôûng ñeán caùc döõ lieäu hieån thò treân ARPA coù theå chia laøm 3 nhoùm,
toùm taét nhö sau,
20.7.1 Sai soá laép raùp raña vaø caùc thieát bò ngoaïi vi
Sai soá sinh ra do baûn thaân raña, toác ñoä keá, la baøn con quay vaø vieäc laép ñaët chuùng, chaúng haïn
sai soá trong vieäc taïo xung, phaùt vaø thu soùng doäi cuûa raña, toác ñoä quay vaø söï ñoàng boä cuûa
anten vôùi tia queùt treân maøn hình, sai soá cuûa baûn thaân la baøn con quay, toác ñoä keá...Töø nguyeân
nhaân ñoù phaùt sinh caùc loaïi sai soá:
1. Nhoeø soùng doäi
Taøu muïc tieâu bò soùng laéc, ñaûo, khieán soùng doäi khoâng oån ñònh taïi moät vò trí. Kích thöôùc taøu
muïc tieâu laø moät taùc ñoäng ñaùng keå laøm sinh ra hieän töôïng loeù (glint) cuûa soùng doäi laøm phaùt
sinh sai soá phöông vò ngaãu nhieân.
2. Sai soá phöông vò

TIẾU VĂN KINH 821


Phaùt sinh do ñoä rô cuûa baùnh raêng quay anten, vaø trong heä thoáng phaùt vaø thu ñoàng boä giöõa
anten vaø tia queùt treân maøn hình, aûnh höôûng cuûa khoâng khí ñeán toác ñoä quay cuûa anten.
Do laép ñaët anten khoâng chính xaùc, bò nghieâng treân maët phaúng ngang. Maët khaùc taøu chuû bò
laéc, ñaûo cuõng anh höôûng ñeán ñoä chính xaùc trong vieäc xaùc ñònh phöông vò.
Sai soá do vieäc maõ hoaù phöông vò tröôùc khi ñöa vaøo boä xöû lyù maùy tính.
Sai soá phöông vò coøn phaùt sinh do döõ lieäu veà höôùng laáy töø la baøn con quay maø baûn thaân la
baøn cuõng coù sai soá coá ñònh, vaø sai soá ngaãu nhieân do söï chuyeån ñoäng cuûa taøu aûnh höôùng ñeán
hoaït ñoäng cuûa la baøn con quay.
Caùc sai soá naøy ñeàu aûnh höôûng ñeán höôùng cuûa veùc tô bieåu thò chuyeån ñoäng cuûa muïc tieâu.
3. Sai soá ño khoaûng caùch.
Phaùt sinh do taøu bò laéc ngang, do aûnh höôûng cuûa bieân ñoä xung soùng sieâu cao phaùt ñi. Ngoaøi ra
aûnh höôûng lôùn nhaát laø sai soá ngaãu nhieân cuûa toác ñoä laáy töø toác ñoä keá. Chính sai soá naøy seõ aûnh
höôûng ñeán ñoä chính xaùc cuûa ñoä daøi vectô cuûa muïc tieâu.
20.7.2 Sai soá hieån thò döõ lieäu treân maøn hình
1. Maát muïc tieâu, traùo muïc tieâu, nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc, gaây neân söï nhaàm laãn trong vieäc
nhaäïn daïng muïc tieâu.
2. Sai soá veát soùng doäi
Nguyeân nhaân chính cuûa sai soá naøy laø do nhöõng haïn cheá veà maët kyõ thuaät cuûa raña laøm cho caùc
veát soùng doäi taïo ra treân maøn hình khoâng naèm treân moät ñöôøng thaúng, maëc duø trong thöïc teá
muïc tieâu di chuyeån theo ñöôøng thaúng. Boä xöû lyù maùy vi tính ñaõ aùp duïng kyõ thuaät loïc ñeå naén
thaúng vaø phaùt hieän söï bieán ñoåi cuûa muïc tieâu nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn treân.
Tuy nhieân, do tính da daïng cuûa chuyeån ñoäng muïc tieâu, luùc nhanh luùc chaäm, ñoåi höôùng, coù khi
soùng doäi bò maát... khieán boä xöû lyù cuûa maùy tính ñoâi khi khoâng thöïc hieän chính xaùc tính naêng
döï baùo vectô chuyeån ñoäng.
Ñaëc bieät khi taøu chuû chuyeån ñoäng thì caùc veát töông ñoái cuûa muïc tieâu seõ chòu aûnh höôûng cuûa
chuyeån ñoäng taøu chuû vaø gaây khoù khaên cho vieäc naén thaúng ñöôøng chuyeån ñoäng cuûa muïc tieâu
laøm phaùt sinh sai soá veát.
Neáu caû taøu chuû vaø taøu muïc tieâu cuøng ñieàu ñoäng (taêng giaûm toác ñoä, chuyeån höôùng) thì söï chæ
baùo veát muïc tieâu khoâng coøn ñaùng tin caäy cho ñeán khi caû hai döøng ñieàu ñoäng vaø oån ñònh.
Ngoaøi ra, khi muïc tieâu ñeán gaàn taøu chuû thì söï bieán thieân cuûa phöông vò muïc tieâu quaù nhanh,
coång truy veát khoâng kòp dòch chuyeån vaø theo doõi muïc tieâu, coù khi bò maát muïc tieâu.
3. Sai soá phaùt sinh do nhaäp sai döõ lieäu höôùng ñi vaø toác ñoä taøu chuû.
Deã daøng nhaän thaáy raèng, neáu nhaäp sai höôùng ñi vaø toác ñoä cuûa taøu chuû vaøo maùy coù theå daãn tôùi
nhöõng tính toaùn sai laàm trong maùy tính vaø cung caáp caùc döõ lieäu sai treân maøn hình. Vì vaäy
ngöôøi ñieàu khieån ARPA phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra söï chính xaùc cuûa döõ lieäu nhaäp vaøo maùy.
20.7.3 Caùc sai soùt do vieäc giaûi thích, ño, ñoïc maøn hình khoâng chính xaùc
Caùc sai soùt naøy phaùt sinh do ngöôøi duøng nhaàm laãn hoaëc khoâng thaønh thaïo vieäc giaûi thích maøn
hình, ví duï:

822 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


- Ngöôøi ñieàu khieån ño CPA töø chuyeån ñoäng thaät cuûa muïc tieâu;
- Ño höôùng vaø toác ñoä cuûa muïc tieâu treân höôùng dòch chuyeån töông ñoái.
Ñoâi khi sai soá do ngöôøi ñieàu khieån khoâng chænh ñònh caäp nhaät thoâng tin phuø hôïp treân caùc nuùt
ñieàu chænh.
20.8 ARPA vaø vai troø của CON NGÖÔØI ñoái vôùi an toaøn treân bieån
20.8.1 Khai thaùc vaø vaâïn haønh ARPA theo ñuùng höôùng daãn cuûa nhaø cheá taïo
ARPA ngaøy caøng ñöôïc caûi tieán treân neàn taûng raña truyeàn thoáng vaø coâng ngheä thoâng tin, vi
tính. Treân caùc thieát bò môùi ngaøy caøng boå sung nhieàu chöùc naêng hoã trôï cho ngöôøi söû duïng ñeå
cung caáp nhieàu döõ lieäu trong vieäc ñieàu ñoäng traùnh va. Vieäc ñieàu khieån, ñieàu chænh, öùng duïng
ARPA coù veû nhö raát phöùc taïp, tuy nhieân chæ caàn coù kieán thöùc veà ñoà giaûi raña, hieåu bieát cô
baûn veà coâng ngheä thoâng tin vaø vi tính thì vieäc söû dung ARPA trôû neân deã daøng. Caùc “Höôùng
daãn cho ngöôøi söû duïng" keøm theo thieát bò seõ giuùp ích raát nhieàu cho ngöôøi söû duïng.
Tuyø thuoäc vaøo haõng saûn xuaát, quy trình khôûi ñoäng heä thoáng ARPA coù khaùc nhau. Döôùi ñaây
ñöa ra nhöõng löu yù toái thieåu caàn phaûi kieåm tra tröôùc khi cho ARPA hoaït ñoäng:
1. Baät nguoàn ARPA, kieåm tra raña ñaõ ñöôïc khôûi ñoäng vaø ñieàu chænh thích hôïp (cho ARPA tích
hôïp).
2. Kieåm tra höôùng ñi (ñaõ hieäu chænh) cuûa taøu ñöôïc cung caáp cho heä thoáng, neáu caàn, phaûi hieâïu
chænh höôùng ñi cuûa la baøn con quay.
3. Kieåm tra chính xaùc ñoä ñoàng boä ( alignment) cuûa anten raña.
4. Khi söû duïng cho traùnh va, kieåm tra vieäc choïn phöông thöùc hoaït ñoäng caàn thieát cuûa toác ñoä keá,
toác ñoä keá phaûi hoaït ñoäng töông ñoái vôùi nöôùc, khoâng hieäu chænh ñoái vôùi daït vaø doøng chaûy.
5. Choïn phöông thöùc hoaït ñoäng caàn thieát cuûa raña, bình thöôøng duøng phöông thöùc chuyeån ñoäng
thaät, ñònh höôùng höôùng ñi thaät (Course Up) hoaëc chuyeån ñoäng thaät, ñònh höôùng höôùng Baéc
thaät ( North Up) cho muïc ñích giaùm saùt giao thoâng.
6. Choïn thang taàm xa, chieàu daøi veùctô, kieåu baùo ñoäng ñaâm va caàn thieát.
7. Haõy laøm quen vôùi caùc chæ daãn cuûa nhaø cheá taïo.
20.8.2 Hieåu roõ phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa ARPA töông ñoái vôùi nöôùc (Sea stabilized Mode)
khi ARPA hoaït ñoäng traùnh va
Khi ARPA söû duïng cho vieäc taïo veát thaät (True Tracks Mode), thì caùc döõ lieäu lieân quan ñeán
chuyeån ñoäng cuûa taøu chuû (taøu ta) ñöôïc cung caáp töø toác ñoä keá vaø la baøn. Yeâu caàu caùc döõ lieäu
naøy khoâng coù sai soá caûm bieán. Maët khaùc, toác ñoä cung caáp cho heä thoáng phaûi laø toác ñoä töông
ñoái vôùi nöôùc khoâng laáy toác ñoä töông ñoái vôùi ñaùy töø toác ñoä keá Doppler. Nhö vaäy, vectô muïc
tieâu hieån thò chuyeån ñoäng cuûa muïc tieâu töông ñoái vôùi nöôùc, vaø chæ baùo "goùc phía" nhìn thaáy
cuûa muïc tieâu, baát keå doøng chaûy ra sao.
Toùm laïi, khi söû duïng ARPA ñeå traùnh va thì chæ söû duïng phöông thöùc chuyển động töông ñoái
vôùi nöôùc (SEA STABILIZZED MODE).

TIẾU VĂN KINH 823


Trong tröôøng hôïp söû duïng phöông thöùc chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nöôùc, khi coù doøng chaûy thì
ngöôøi ñieàu khieån nhaän thaáy caùc soùng doäi luïc ñòa di chuyeån theo doøng chaûy. Ñieàu naøy deã xaûy
ra laãn loän khi aùp duïng "Maøn hình haûi ñoà" ( ñöa haûi ñoà leân maøn hình).
20.8.3 Hieåu bieát söï haïn cheá cuûa phöông thöùc maøn hình hieån thò töông ñoái vôùi ñaùy
Khi coù doøng chaûy, ñeå cho soùng doäi luïc ñòa khoâng di chuyeån, moät soá ARPA söû duïng chöùc
naêng "Auto drift" hoaëc " Echo reference". Vôùi chöùc naêng naøy caùc muïc tieâu coá ñònh seõ khoâng
di chuyeån treân maøn hình, maøn hình trôû thaønh phöông thöùc töông ñoái vôùi ñaùy (Ground
Stabilizzed Mode).
Vôùi phöông thöùc naøy thì caùc veùctô cuûa muïc tieâu hieån thò taïo veát thaät (True Tracks) qua ñaùy.
Nhöng, vì lyù do dễ gây ra hieäu öùng nhaàm laãn caùc döõ lieäu lieân quan ñeán "goùc phía" cuûa muïc
tieâu cho neân khoâng neân söû duïng phöông thöùc naøy ñeå ñaùnh giaù nguy cô ñaâm va vaø hoaïch ñònh
haønh ñoäng traùnh va.
20.8.4 Hieåu bieát nhöõng haïn cheá cuûa ARPA vaø aûnh höôûng cuûa nhieãu töø beân ngoaøi
1. Nhö ñaõ phaân tích trong phaàn sai soá, ARPA coøn moät soá nhöôïc ñieåm vaø caùc haïn cheá. Caùc haïn
cheá ñoù theå hieän:
- Haïn cheá trong vieäc xöû lyù döõ lieäu, vieäc tuyeån töï ñoäng khoâng ñöôïc nhaïy beùn, khoâng theå
naâng cao ñoä nhaïy cuûa heä thoáng, vì ñoä nhaïy cao seõ tuyeån luoân caû nhieãu, ñoä nhaïy thaáp thì
khoâng tuyeån töï ñoäng ñuû muïc tieâu.
- Khi muïc tieâu ñieàu ñoäng, taêng giaûm toác ñoä, chuyeån höôùng thì quùa trình truy veát raát khoù
khaên, trong khi ñieàu ñoäng ñang dieãn tieán thì coång theo doõi raát khoù xaùc ñònh vò trí keá tieáp
ñeå ñöa ra vectô chính xaùc.
- Khi taøu chuû ñieàu ñoäng seõ aûnh höôùng ñeán veát töông ñoái cuûa muïc tieâu, vieäc tính toaùn, xaùc
ñònh veát raát khoù khaên khieán cho veát töông ñoái thieáu oån ñònh.
- Caùc khieám khuyeát trong vieäc giaûi tam giaùc vectô döôùi daïng thuaät toaùn hay ñoà hoaï, keát
quaû phuï thuoäc vaøo sai soá khi xöû lyù döõ lieâu ñaàu vaøo cuûa raña vaø döõ lieäu nhaäp.
2. AÛnh höôûng cuûa nhieãu
1) Soùng doäi töø bieån (nhieãu bieån)
Neáu raña ñöôïc ñieåu chænh A/C SEA hôïp lyù aûnh höôûng cuûa soùng doäi töø soùng bieån khoâng coù
aûnh höôûng nghieâm troïng bôûi vì khi soùng doäi cuûa soùng bieån ôû xa, khoâng bò aûnh höôûng cuûa
ñieàu chænh nhieãu bieån, ñöôïc loïc baèng nguyeân lyù so saùnh döõ lieäu truøng khôùp caùc laàn queùt lieân
tieáp (scan-to-scan matching of data).
2) Soùng doäi töø möa vaø tuyeát
Loaïi soùng ñoäi naøy coù theå taïo veát nhö laø muïc tieâu vaø ñoâi khi ñöôïc tuyeån töï ñoäng moät caùch
ngaãu nhieân. Caàn ñieåu chænh A/C RAIN phuø hôïp. Neáu möa naëng haït thì chuyeån raña sang S-
BAND (neáu coù), hoaëc baät coâng taéc choáng nhieãu giao thoa, neáu nhieãu möa vaãn toàn taïi thì toát
nhaát laø tuyeån muïc tieâu baèng tay.
3. Maây
Thoâng thöôøng maây khoâng aûnh höôûng ñeán ARPA, neáu caàn, ñieàu chænh A/C RAIN.

824 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


4. Khi ñoä nhaïy cuûa raña thaáp (Low Gain)
Neáu ñoä nhaïy cuûa maùy thu raña khoâng ñuû hoaëc thaáp, thì caùc muïc tieâu ôû xa seõ khoâng ñöôïc
tuyeån. Maøn hình ARPA seõ maát moät soá muïc tieâu ôû xa maëc duø coù theå nhìn thaáy baèng maét, taêng
ñoä nhaïy (taêng GAIN) cuõng khoâng caûi thieän bao nhieâu.
Tuyeån baèng tay coù keát quaû chæ khi soùng doäi muïc tieâu hieån thò treân moät laàn. Tuyeån töï ñoäng
cuõng seõ coù keát quaû neáu phaùt hieän soùng doäi muïc tieâu 5~7 laàn lieân tuïc. Vieäc taïo veát coù keát quaû
khi phaùt hieän soùng doäi muïc tieâu 5 laàn trong 10 laàn anten queùt soùng leân muïc tieâu (khoâng nhaát
thieát lieân tuïc). Neáu khoâng phaùt hieän ñöôïc soùng doäi trong 10 laàn queùt coi nhö maát muïc tieâu
(Lost target).
Noùi caùch khaùc, raña tuyeån soùng doäi khi trong saùu laàn queùt lieân tuïc moãi moät laàn queùt ñeàu
phaùt hieän cuøng moät soùng doäi muïc tieâu, vaø taïo veát cho muïc tieâu ñoù neáu coù moät soùng doäi trong
möôøi laàn queùt tieáp theo, neáu khoâng muïc tieâu bò maát.
5. Soùng doäi laàn hai
Khi tia soùng coù hieän töôïng sieâu khuùc xaï raña coù theå nhaän ñöôïc soùng doäi maïnh phaûn xaï töø
muïc tieâu ôû raát xa, khieán cho soùng doäi coù theå xuaát hieän treân loä trình xung queùt sau chu kyø laëp
xung. Ñieàu ñoù laøm cho taàm xa cuûa muïc tieâu hieån thò khoâng ñuùng treân maøn hình. Trong ñieàu
kieän nhö vaâïy soùng doäi laàn hai cuûa muïc tieâu cuõng ñöôïc tuyeån töø ñoäng vaø taïo veát, tuy nhieân noù
hieån thò khoâng ñuùng höôùng ñi vaø toác ñoä khoaûng caùch cuûa muïc tieâu.
6. Goùc muø vaø goùc boùng raâm
Goùc muø vaø boùng raâm cuûa raña do baûn thaân caùc vaät kieán truùc treân taøu taïo ra khieán cho moät soá
muïc tieâu bò che khuaát, raña khoâng thaùm saùt ñöôïc. Vieäc taïo veát muïc tieâu treân ARPA bò giaùn
ñoaïn khi caùc muïc tieâu naøy bò che khuaát. Dó nhieân, caùc muïc tieâu naøy seõ ñöôïc tuyeån laïi sau
khi noù dòch chuyeån ra khoûi vuøng khuaát cuûa goùc muø hay boùng raâm.
7. Soùng doâïi giaùn tieáp
Caàn löu yù ñoâi khi soùng doäi giaùn tieáp cuõng ñöôïc tuyeån bôûi ARPA vaø taïo thaønh veát vectô neáu
soùng doäi giaùn tieáp ñoù cuõng ñöôïc thaùm saùt bôûi 5 laàn queùt soùng lieân tuïc. Coù theå giaûm ñoä nhaïy
(ñoä lôïi - Gain) cuûa raña ñeå giaûm aûnh höôûng cuûa phaûn xaï giaùn tieáp, nhöng löu yù laø ñieàu ñoù
cuõng seõ giaûm khaû naêng tuyeån muïc tieâu cuûa ARPA.
*
* *
ARPA trôû thaønh moät coâng cuï hieäu quaû cho nhöõng nhaø haøng haûi ñöôïc ñaøo taïo thích hôïp,
nhöng seõ laø moät thieát bò nguy hieåm thaäm chí coù theå daãn tôùi ruõi ro ñaâm va cho nhöõng ai khoâng
ñöôïc ñaøo taïo maø söû duïng noù.
Yeâu caàu toái thöôïng cho nhöõng ngöôøi söû duïng ARPA laø phaûi coù kieán thöùc veà raña, veà nguyeân
lyù ñoà giaûi raña ñeå coù theå hieåu bieát nhöõng thoâng tin treân ARPA, coù kyõ naêng ñieàu khieån vaø
ñieàu chænh heâï thoáng, naém chaéc caùc quy taéc traùnh va trong COLREGS ñeå öùng duïng thaønh
thaïo vaø hieäu quaû trong quaù trình phoøng traùnh ñaâm va treân bieån.
Vì vaäy, IMO ñaõ khuyeán caùo vaø yeâu caàu nhöõng ai söû duïng RADAR/ARPA phaûi qua caùc
chöông trình huaán luyeän veà lyù thuyeát vaø thöïc haønh baét buoäc.
TIẾU VĂN KINH 825
20.9 THÖÏC HAØNH SÖÛ DUÏNG RADAR/ARPA

Döôùi ñaây laáy RADAR/ARPA haøng haûi kieåu FAR-21x7(-BB)/28x7 (2004) cuûa haõng
FURUNO ñeå höôùng daãn thöïc haønh caùch söû duïng RADAR vaø ARPA. Heâï thoáng thieát bò naøy
ngoaøi chöùc naêng RADAR, ARPA coøn keát hôïp chöùc naêng AIS (heä thoáng nhaän daïng töï ñoäng)
theo IMO SN Circ.217, IEC 60936-5 vaø taùc nghieäp baûn ñoà raña.
20.9.1 Caùc soá lieâïu kyõ thuaät cô baûn cuûa RADAR/ARPA haøng haûi kieåu FAR-21x7(-BB)/28x7
1. Anten
Loaïi anten XN20AS (duøng cho baêng taàn X):
- Daøi: 6,5 feet
- Goùc ngang H caùnh soùng: 1,230
- Goùc ñöùng V caùnh soùng: 200
- Phaân cöïc: ngang
- Voøng quay: 24 hoaëc 42 voøng phuùt
Loaïi anten SN36AS (duøng cho baêng taàn S):
- Daøi: 12 feet
- Goùc ngang caùnh soùng H: 1,80
- Goùc ñöùng caùnh soùng V: 250
- Phaân cöïc: ngang
- Voøng quay: 24 hoaëc 42 voøng phuùt
2. Maùy phaùt thu
- Taàn soá : X-band: 9410±30 MHz; S-band 3050±30 MHz
- Coâng suaát ra: 12/ 25 /30 kW (tuyø soá seâ-ri cuûa raña)
-
Ñoä daøi xung S1 S2 M1 M2 M3 L
PL (µs) 0,07 0,15 0,3 0,5 0,7 1,2
PRF (Hz) 3000 3000 1500 1000 1000 600
Thang taàm 0.125, 0.5, 0.75, 0.75, 3, 6, 3, 6, 6, 12, 24,
xa (nm) 0.25, 0.5, 1.5, 3 1.5, 12, 12, 48, 96,
0.75, 1.5 3, 6 24 24 120

- Taàn soá trung gian IF: 60MHz


- Taïp aâm 6 dB
3. Thieát bò hieån thò cho xeâri FAR-21 x 7 vaø FAR-28 x 7
- Maøn hình: Soùng doäi maøu vaøng hoaëc xanh laù caây 32 möùc.
- Maøn hình queùt maønh chieàu ñöùng 60 Hz, chieàu ngang 48,3kHz.

826 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


- Kích thöôùc: MU-201CR 23,1-inch color LCD.
- Dieän tích hieån thò: (mm) 399,36 x 314,49 hoaëc 440,4 x 352,8
- Ñoä phaân giaûi: 1280 x 1024 pixels hoaëc 1280 x 1024 pixels
- Ñöôøng kính hieäu duïng raña 308, 340 mm
- Taàm xa toái thieåu vaø ñoä phaân giaûi theo khoaûng caùch: 35 meùt
- Thang tyû leä taàm xa (nm):
0.125 (.025), 0.25 (0.05), 0.5 (0.1), 0.75 (0.25), 1 (0.25), 1.5 (0.25),
Khoaûng caùch giöõa caùc voøng troøn ñaùnh daáu cöï ly coá ñònh: 3 (0.5), 4 (1), 6 (1), 8 (2), 12
(2), 16 (4), 24 (4), 32 (8), 48 (8), 96 (16), 120 (20).
- Ñoä chính xaùc cöï ly: 1% taàm xa cöïc ñaïi cuûa thang taàm xa ñang söû duïng hoaëc 30 meùt,
choïn giaù trò lôùn hôn.
- Ñoä phaân giaûi phöông vò: 2,50
- Ñoä chính xaùc höôùng: ±10
- Caùc phöông thöùc bieåu thò höôùng:
 Hieån thò höôùng muõi (Presentation mode Head-up).
 Hieån thò höôùng baéc (Head-up TB, North-up).
 Hieån thò höôùng ñi (Course-up).
 OÅn ñònh chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nöôùc hoaëc oån ñònh töông ñoái vôùi ñaùy (True
Motion sea or ground stabilization).
- Thieát bò ñoà giaûi: tuyeån muïc tieâu töï ñoäng hoaëc baèng tay 100 muïc tieâu treân taàøm xa 0,2
~32 nm.
- Töï ñoäng truy theo taát caû caùc muïc tieâu tuyeån.
- Ñöôøng vieàn haøng haûi treân baûn ñoà raña, ñöôøng bôø bieån, phao tieâu do ngöôøi söû duïng taïo
ra...6000 ñieåm treân phöông thöùc raña, 6000 ñieåm treân card IC daïng haûi ñoà.
- Vuøng caûnh giôùi (GZ): hai vuøng caûnh giôùi ôû baát cöù vò trí naøo.
- Ñöôøng tham chieáu song haønh PI: coù theå choïn 2 hoaëc 4 hoaëc 6 ñöôøng.
- Thieát bò AIS theo IMO Circ. 217.
4. Giao dieän:
- IEC 61162-1 Ed. 2 RSD, TTM, AIS related data, etc.
- Compass Built-in interface (option) for sync signal (20-135 V, 50-400 Hz), or
- stepper signal (20-135 VDC), any polarity, for gyrocompass, GPS compass SC-60/120 by
IEC 61162-2
- Speed log NMEA format data
- Caùc thieát bò khaùc nhö Echo sounder, GPS navigator, water temperature, etc.
5. Nguoàn ñieän
- DC version 24 VDC, 15.4 A max
- AC version 115/230 VAC, 1ø, 50/60 Hz, 270 VA
- 440 VAC, 3ø, 60 Hz (S-band)
- 380 VAC, 3ø, 50 Hz (S-band)
- Input voltage Display unit
 FAR-21x7: 24 VDC, 2.3 A; 100-230 VAC, 0.7A (100 V)
 FAR-28x7: 24 VDC, 3.2 A; 100-230 VAC, 0.9 A (100 V)
- Thieát bò xöû lyù
TIẾU VĂN KINH 827
FAR-2117/2817/2117-BB:
 24VDC: 7.6A1/8.5A2, 100-115 VAC: 2.6A1/3.0A2,
 220-230 VAC: 1.6A1/1.7A2
FAR-2127/2827/2127-BB:
 24 VDC: 8.8A1/9.7A2, 100-115 VAC: 3.0A1/3.4A2,
 220-230 VAC: 1.8A1/1.9A2
6. Ñieàu kieän moâi tröôøng
- Moâi tröôøng chung quanh ( Phuø hôïp vôùi IEC 60945)
 Thieát bò trong phoøng -150C to +550C
 Thieát bò anten -250C to +550C
- Ñoä aåm töông ñoái 95% ôû 400C
Caàn chuù yù ñoái vôùi muïc tieâu toác ñoä cao:
Giaû söû toác toác ñoä taøu chuû 40 nô, taøu muïc tieâu tieáp caän taøu chuû toác ñoä 40 nô, nhö vaäy toác ñoä
töông ñoái laø 80 nô. Vôùi toác ñoä anten quay 42 voøng/phuùt ñoám saùng soùng doäi muïc tieâu nhaûy
49m ñeán vò trí môùi, moãi luùc moät gaàn taøu chuû. Moãi laàn ñoám saùng nhaûy töông ñöông 19mm
treân maøn hình ôû thang taàm xa 0,25nm. Treân moät thang taàm xa nhö vaäy coù theå maát veát muïc
tieâu trong nhieãu bieån, caùc nhieãu ngaãu nhieân vaø caùc muïc tieâu khaùc. Caàn söû duïng thang taàm
xa keá tieáp lôùn hôn. ARPA seõ maát veát muïc tieâu khi toác ñoä töông ñoái vöôït quaù 100 nô.
7. Caáu hình cuûa heä thoáng (xem hình 20.16)

828 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


20.9.2 Vaän haønh, ñieàu chænh raña
Hình 20.17 moâ taû maøn hình vaø baøn phím ñieàu khieån heä thoáng.
1. Môû nguoàn ñieän
Coâng taéc nguoàn [POWER] naèm ôû goùc beân traùi cuûa baøn phím, xem hình 20.18. Môû naép coâng
taéc nguoàn, aán coâng taéc [POWER] cho heä thoáng ra ña hoaït ñoäng (ñeå taét raña, aán nuùt
[POWER] moät laàn nöõa). Sau 30 giaây môû nguoàn, voøng phöông vò vaø ñoàng hoà ñeám ngöôïc thôøi
gian baét ñaàu hieån thò. Ñôïi trong voøng ba phuùt, ñeå magnetron ñuû noùng. Khi ñoàng hoà chæ 0:00,
treân trung taâm maøn hình xuaát hieän " ST-BY" (Saün saøng) bieåu thò maùy saün saøng phaùt xung. ÔÛ
traïng thaùi "ST-BY" caùc daáu hieäu cöï ly, baûn ñoà ... chöa hieån thò.
2. Cho maùy phaùt hoaït ñoäng
Sau khi môû nguoàn, magnetron ñuû noùng, maùy ôû traïng thaùi saün saøng, baây giôø coù theå phaùt xung
baèng caùch aán phím [STBY/TX] treân baøn phím hoaëc quay trackball ñeå choïn hoäp ñeà muïc "TX
STBY" naèm ôû döôùi ñaùy beân traùi maøn hình, xem hình 20.18, vaø nhaán nuùt traùi (treân trackball

TIẾU VĂN KINH 829


module). Daáu hieäu naèm treân hoäp höôùng daãn ( Guidance box) beân phaûi maøn hình chuyeån töø
TX sang STBY.
Raña baây giôø hoaït ñoäng theo nhö taàm xa vaø ñoä daøi xung ñaõ ñöôïc caøi ñaët ôû laàn söû duïng tröôùc.

Anten döøng quay khi ñang ôû "STBY" (saün saøng) vaø quay khi raña ôû "TX" (phaùt).
Chuù yù: Khi khoâng duøng raña neân chuyeån veà "STBY" ñeå keùo daøi tuoåi thoï cuûa magnetron.
3. Baøn phím ñieàu khieån
Treân baøn phím coù caùc kyù hieäu nhö sau:
Nuùt ñieàu khieån Chöùc naêng
POWER Taét, môû heä thoáng
EBL,VRM Quay ñieàu chænh ñöôøng ph.vò ñieän töû vaø daáu cöï ly di ñoäng
EBL ON, EBL OFF Taét môû EBL
F1-F4 AÁn ñònh "short cut" menu thöøa haønh
ALARM ACK Taét aâm thanh baùo ñoäng
STBY- TX Hoaùn chuyeån "saün saøng" hoaëc "phaùt"
BRILL Ñieàu chænh ñoä saùng
A/C RAIN Giaûm nhieãu möa
A/C SEA Giaûm nhieãu bieån
GAIN Ñieàu chænh ñoä nhaïy maùy thu
HL OF Taét taïm thôøi daáu muõi taøu baèng caùch aán vaø giöõ
CU/TM RESùET  Dòch chuyeån vò trí taøu trong 75% baùn kính veà phía laùi
0
 Chænh ñònh ñöôøng muõi taøu veà 0 ôû phöông thöùc "Course

830 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


up" vaø chuyeån ñoäng thaät
INDEX LINE Taét môû caùc ñöôøng vaïch chuaån song song
VECTOR TIME Choïn thôøi giam keùo daøi vectô
VECTOR MODE Choïn loaïi vectô: töông ñoái hay thaät
TARGET LIST Hieån thò danh muïc muïc tieâu ARP (ARPA)
CANCEL TRAILS Xoaù ñuoâi muïc tieâu, trong menu, xoaù döõ lieäu cuûa veát muïc
tieâu
ENTER MARK Ñöa daáu hieäu vaøo maøn hình, chaám döùt ñöa vaøo baèng baøn
phím.
VRM ON, VRM OFF Taét, môû daáu cöï ly di ñoäng.
MENU Ñoùng vaø môû MAIN MENU, ñoùng caùc menu khaùc
ACQ  AÁn ñònh muïc tieâu sau khi tuyeån noù baèng trackball
 Chuyeån töø muïc tieâu AIS "nguû" sang muïc tieâu kích hoaït
sau khi choïn noù baèng trackball
RANGE Choïn thang taàm xa hoaït ñoäng cuûa raña
TARGET DATA Hieån thò döõ lieäu cho muïc tieâu ARP (ARPA) hoaëc muïc tieâu
AIS sau khi choïn noù baèng trackball.
TARGET CANCEL Xoaù veát muïc tieâu ARP hoaëc AIS hoaëc muïc tieâu tham khaûo
ñaõ choïn baèng trackball

Hình 20.19 moâ taû maøn hình, caùc daáu hieäu, kyù hieäu vaøø caùc hoäp ñeà muïc hieån thò treân maøn hình.

TIẾU VĂN KINH 831


4. Menu chính (Main menu)
Coùù theå nhaäp MAIN menu baèng baøn phím hoaëc baèng
trackball. Caùc phaàn töø ñaây veà ôû sau chæ thuyeát minh
nhaäp MAIN menu baèng trackball.
1) Vaøo MAIN menu baèng baøn phím:
(1) AÁn [MENU] treân baøn phím, ôû khu vöïc ñeà muïc beân
phaûi maøn hình xuaát hieän hoäp ñeà muïc [MAIN MENU] nhö
hình 20.20, trong ñoù,
1 [ECHO] - Chöùc naêng xöû lyù soùng doäi

832 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


2 [MARK] - Taét môû caùc daáu hieäu
3 [ALARM] - Chöùc naêng aùp ñaët vuøng baùo ñoäng; xuaát tín hieäu baùo ñoäng
4 [ARPl AIS] - AÙp ñaët chöùc naêng ARPA vaø AIS
5 [PLOTTER] - Chöùc naêng haûi ñoà vaø veát
6 [CARD] - Chöùc naêng card nhôù ( memory card)
7 [NAV DATA] - Taét môû döõ lieäu haønh haûi
8 [NAV LINE . WPT] - Xöû lyù ñöôøng haønh haûi vaø ñieåm heïn ( Nav lines and waypoints)
9 [CUSTOMIZE . TEST] - taùc vuï tuyø bieán, thöû, chaån ñoaùn
(2) AÁn caùc phím soá töông öùng treân baøn phím ñeå choïn menu mong muoán, ví duï aán phím [2],
treân maøn hình xuaát hieän menu [MARK] nhö hình 20.21.
(3) AÁn phím soá töông öùng vôùi muïc muoán choïn
(4) Tieáp tuïc aán soá nhö muïc (3) ôû treân ñeå löïa choïn yeâu
caàu töông öùng, sau ñoù aán phím [ENTER MARK] ñeå
ñaêng kyù löïa choïn.
(5) AÁn phím MENU ñeå ñoùng MENU
Caùc phím öùng duïng khi ñieàu khieån menu:
Ñeå xoaù moät doøng döõ lieäu soá duøng phím [CANCEL
TRAILS]
Chuyeån ñoåi giöõa"+", "-" hoaëc "N", "S" hoaëc "E", "W"
baèng caùch nhaán phím soáâ 2.
2) Vaøo MENU baèng trackball
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc [MENU] ôû beân phaûi
maøn hình. Hoäp höôùng daãn (Guidance box) naèm ôû döôùi
cuøng beân phaûi xuaát hieän chöõ [DISP MAIN MENU].
(2) AÁn nuùt traùi baùnh xe treân baøn phím, xem hình 20.18,
ñeå hieån thò Main menu nhö hình 20.20.
(3) Laên baùnh xe ñeå choïn menu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå choïn. Ví duï, choïn menu
2[MARK], aán nuùt traùi hieån thò menu [MARK] nhö hình 20.21.
(4) Laên baùnh xe ñeå choïn muïc theo yeâu caàu, aán baùnh xe hay nuùt beân traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn muïc yeâu caàu, nhaán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå ñaêng kyù muïc ñaõ löïa choïn.
(6) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
5. Taùc vuï söû duïng caùc hoäp ñeà muïc ngay treân maøn hình
Coù theå truy caäp taát caû caùc chöùc naêng cuûa raña chæ baèng
trackball. Ñaàu tieân choïn hoäp ñeà muïc treân maøn hình
(hình 20.21) baèng trackball, duøng trackball module ñieàu
khieån ñeå choïn haïng muïc. Caùc hoäp ñeà muïc treân maøn
hình coù hai loaïi: loaïi thöù nhaát laø caùc hoäp choïn chöùc
naêng, loaïi thöù hai choïn w/pop-up menu, loaïi thöù hai coù
daáu "'' ôû beân phaûi cuûa hoäp ñeà muïc nhö ví duï hoäp ñeà

TIẾU VĂN KINH 833


muïc [MARK] hình 20.22.
Ñieàu khieån raña baèng caùch kích hoaït caùc hoäp ñeà muïc treân maøn hình thöïc hieän nhö sau:
1) Laên trackball ñaët daáu trackball beân trong hoäp.
Chuù yù: Caáu hình cuûa daáu trackball bieán ñoåi tuyø theo vò trí cuûa noù, coù daáu muõi teân khi noù
naèm ngoaøi maøn hình hieäu duïng, vaø coù daáu con troû "+" khi naèm trong maøn hình hieäu duïng,
ñoàng thôøi hoäp höôùng daãn cuõng bieán ñoåi töông öùng khi laên trackball.
Ví duï, choïn hoäp menu [MARK] naèm ôû ñaùy goùc beân traùi, xem hình 20.22 vaø hình 20.19,
Sau khi moät hoäp ñeà muïc ñöôïc choïn chính xaùc thì noù chuyeån töø xanh laù caây sang maøu vaøng
vaø treân hoäp höôùng daãn (Guidance box) naèm döôùi cuøng goùc beân phaûi maøn hình (hình 20.19),
hieån thò caùc höôùng daãn chöùc naêng cuûa nuùt beân traùi vaø beân phaûi; chaúng haïn nhö hoäp ñeà muïc
MARK vöøa moâ taû ôû treân thì hoäp höôùng daãn (Guidance box) hieån thò [MARK SELECT /
MARK MENU], coù nghóa laø aán nuùt traùi thì môû MARK, aán nuùt beân phaûi thì môû MENU.
2) Nhaán nuùt beân traùi (hoaëc quay baùnh xe tuyø theo hoäp ñeà muïc) cho ñeán khi noäi dung choïn hieån
thò trong hoäp.
Chuù yù: Khi tìm moät noäi dung löïa choïn trong hoäp ñeà muïc treân
maøn hình thì caû hoäp ñeà muïc vaø noäi dung choïn chuyeån sang
maøu ñoû, ñieàu ñoù coù nghóa laø noäi dung choïn caøi ñaët khaùc vôùi
caøi ñaët thöïc taïi. Ñeå caøi ñaët laïi thì nhaán baùnh xe hoaëc nuùt
beân traùi. Neáu khoâng aán nuùt traùi hoaëc nhaán baùnh xe thì trong
voøng 30 giaây maøn hình seõ töï ñoäng hoài phuïc caøi ñaët tröôùc ñoù.
3) Phaàn pop-up menu keøm theo trong hoäp MARK laø MARK
MENU, nhaán nuùt phaûi ñeå môû hoäp ñeà muïc naøy. Noäi dung
MARK MENU môû ra, nhö hình 20.23, naèm beân phaûi maøn
hình.
Chuù yù: Taát caû menu ñeàu coù theå kích hoaït baèng baøn phím
hoaëc baèng trackball hoaëc keát hôïp caû hai. Döôùi ñaây chæ
höôùng daãn söû duïng trackball.
4) Laên baùnh xe ñeå choïn muïc, aán baùnh xe hoaëc nuùt beân traùi,
khi aán baùnh xe, muïc ñöôïc choïn hieån thò ñöôøng vieàn.
5) Laên baùnh xe ñeå choïn noäi dung, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
6) Nhaán nuùt phaûi ñeå ñoùng menu (ôû moät soá menu phaûi nhaán vaøi
laàn ñeå ñoùng menu).
6. Menu con troû (Cursor Menu)
Caùc chöùc naêng caàn phaûi duøng con troû nhö EBL, offset vaø zoom
thì coù theå kích hoaït tröïc tieáp töø hoäp höôùng daãn (Guidance box)
hoaëc CURSOR menu, caû hai ñeàu thöïc hieän khi con troû naèm
trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng. Döôùi ñaây höôùng daãn caùch
choïn caùc chöùc naêng lieân quan ñeán con troû trong CURSOR
MENU.

834 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Laên trackball ñaët con troû beân trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng.
2) Laên baùnh xe cho xuaát hieän “TARGET DATA & ACQ / CURSOR MENU” trong hoäp höôùng
daãn (guidance box).
3) Nhaán nuùt phaûi ñeå hieån thò [ CURSOR MENU] trong guidance box, nhö hình 20.24.
4) Laên baùnh xe ñeå choïn 2, nhaán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
5) Laên baùnh xe choïn chöùc naêng vaø nhaán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
Caùc chöùc naêng trong CURSOR MENU nhö sau:

Muïc Cursor Menu Taùc duïng


TARGET DATA & ARPA: Tuyeån muïc tieâu ARPA, hieån thò döõ lieäu ñeå choïn
ACQ muïc tieâu ARPA.
AIS: Kích hoaït muïc tieâu nguû AIS, hieån thò döõ lieäu ñeå choïn
muïc tieâu AIS.
TARGET CANCEL ARPA: Huyû veát treân muïc tieâu ARPA ñöôïc choïn
AIS: Cho nguû muïc tieâu AIS ñöôïc choïn
ACQ ARPA: Tuyeån soùng doäi ñöôïc choïn
AIS: Kích hoaït muïc tieâu AIS ñöôïc choïn
REF MARK Veõ daáu hieäu tham khaûo, ñeå nhaäp toác ñoä döïa treân muïc tieâu
EBL OFFSET Ñaùnh daáu EBL, ño cöï ly vaø höôùng ngaém giöõa hai muïc tieâu
OFF CEâNTRE Dòch chuyeån taâm queùt ñeán vò trí löïa choïn
ZOOM Thay ñoåi tyû leä moät khu vöïc löïa choïn
MARK DELETE Xoùa daáu hieäu löïa choïn (daáu hieäu ñoà giaûi, daáu hieäu ban
ñaàu, daáu hieäu ñieåm heïn.
CHART ALIGN Chænh truøng khôùp aûnh raña vaø haûi ñoà

7. Ñoä saùng maøn hình (Brilliance)


Ñoä saùng maøn hình coù theå ñöôïc dieàu chænh tuyø theo ñieàu kieän aùnh saùng. Ñoä saùng maøn hình
phaûi ñöôïc ñieàu chænh tröôùc khi ñieàøu chænh möùc ñoä saùng töông ñoái trong "BRILL menu" seõ
trình baøy ôû phaàn sau.
1) Ñieàu chænh baèng baøn phím
Ñieàu chænh nuùt "BRILL" treân baøn phím, vaën theo chieàu kim ñoàng hoà taêng ñoä saùng, ngöôïc laïi
giaûm ñoä saùng, xem möùc ñoä saùng trong hoäp ñeà muïc [BRILL] naèm ôû ñaùy beân traùi maøn hình.
2) Ñieàu chænh baèng trackball
(1) Laên trackball ñaët daáu muõi teân vaøo ñoàng hoà chæ baùo ñoä saùng trong hoäp ñeà muïc ñoä saùng
[BRILL] naèm ôû ñaùy beân traùi maøn hình.
(2) Laên baùnh xe ñeå thay ñoåi ñoä saùng, chieàu daøi cuûa thanh kyù hieäu trong hoäp ñeà muïc bieåu thò
möùc ñoä saùng.
8. Choïn ñònh daïng hieån thò cuûa maøn hình (Display Mode)
Radar coù hai ñònh daïng hieån thò treân maøn hình: ñònh daïng RADAR vaø ñònh daïng
RADAR+PLOTTER. Caùch choïn ñònh daïng nhö sau (chuù yù, khoâng theå choïn ñònh daïng hieån
thò khi menu ñang môû).

TIẾU VĂN KINH 835


1) Laên trackball daët daáu muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc [ DISPLAY MODE) naèm treân ñænh maøn hình.
2) AÁn nuùt traùi ñeå choïn dònh daïng phuø hôïp:
- RADAR ( hình aûnh raña)
- + PLOTTER ( hình aûnh raña + hình aûnh ñoà giaûi bao goàm haûi ñoà)
9. Caùc hoäp ñeà muïc vaø caùc daáu hieäu ngay treân maøn hình

Taát caû caùc daáu hieäu vaø hoäp ñeà muïc treân maøn hình raña ñaõ moâ taû treân hình 20.19. Hình 20.25
laø phoùng ñaïi phaàn duøng ñeå hieån thò caùc döõ lieäu ôû beân phaûi maøn hình radar treân hình 20.19.
10. Ñieàu höôûng maùy thu

836 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Choïn caùch ñieàu höôûng
Coù hai caùch ñieàu höôûng: töï ñoäng vaø baèng tay, choïn nhö sau (hình 20.26),
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc [TUNE] naèm treân ñænh maøn hình.
(2) AÁn nuùt beân traùi hoaëc laên baùnh xe ñeå hieån thò chöõ [TUNE AUTO] hoaëc [TUNE MAN]
theo yeâu caàu.
(3) Neáu söû duïng baùnh xe ñeå choïn ñieàu höôûng thì aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå chuyeån doåi
phöông phaùp ñieàu höôûng.
2) Ñieàu höôûng ban ñaàu
Vieäc ñieàu höôûng ban ñaàu ñaõ ñöôïc thöïc hieän sau khi thieát bò xuaát xöôûng. Tuy nhieân neáu caûm
thaáy ñieàu höôûng ban ñaàu chöa thoaû ñaùng coù theå tieán haøn ñieàu höôûng nhö sau,
(1) Laên trackball choïn MAIN MENU (nhö hình 20.20) naèm beân phaûi maøn hình, aán baùnh xe
hoaëc nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 1 ECHO, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, hieån
thò menu ECHO (Hình 20.27).
(3) Laên baùnh xe choïn 3 TUNE INITIALIZE.
(4) AÁn baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå ñieàu höôûng töï ñoäng.
Khi söû duïng baøn phím, choïn vaø aán phím [ENTER MARK], trong
thôøi gian chænh ñieåu höôûng, hoäp baùo ñoäng (Alert Box) xuaát hieän
chöõ [WORK IN PROGRESS - TUNING INITIALIZE]
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
3) Phöông phaùp chænh baèng tay
(1) Laên trackball choïn [RANGE] (thang taàm xa) ôû goùc traùi treân ñænh maøn hình, aán nuùt traùi
hay phaûi ñeå choïn thang 48 haûi lyù.
(2) Choïn TUNE MAN nhö noùi ôû treân.
(3) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo thanh ñieàu höôûng (nhö hình 20.26) trong hoäp ñeà muïc
[TUNE]
(4) Laên baùnh xe ñeå ñieàu chænh ñieàu höôûng, ñieàu höôûng toái öu khi thanh ñieàu höôûng daøi toái
ña.
11. Chænh ñònh höôùng muõi taøu phuø hôïp vôùi la baøn con quay
Khi raña noái vôùi la baøn con quay thì höôùng muõi taøu (höôùng ñi
LBCQ) hieån thò beân phaûi maøn hình. Sau khi cho raña hoaït ñoäng
phaûi chænh ñònh höôùng ñi GYRO ñoïc treân maøn hình phuø hôïp
vôùi höôùng ñi treân la baøn con quay, thöïc hieän nhö sau:
1) Laên trackball ñöa muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc HDG naèm treân beân
phaûi maøn hình.
2) AÁn nuùt phaûi môû menu HDG (hình 20.28).
3) Laên baùnh xe choïn GC-10 SETTING, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
TIẾU VĂN KINH 837
Chuù yù: Neáu nguoàn cuûa höôùng muõi ( loaïi LBCQ) khoâng phuø hôïp thì choïn 1 HDG SOURSE cho
phuø hôïp.
4) Laên baùnh xe ñeå chænh höôùng (neáu duøng baøn phím thì söû duïng phím soá).
5) AÁn baùnh xe ñeå keát thuùc.
6) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
12. Caùc phöông thöùc hieån thò treân maøn hình
1) Coù caùc phöông thöùc hieån thò nhö sau:
Maøn hình chuyeån ñoäng töông ñoái (RM):
- Head-up: Daáu muõi taøu ôû ñænh maøn hình, (Unstabilied)
- Head-up TB: Daáu muõi taøu ôû ñænh, höôùng ngaém thaät ôû ñænh (True Bearing), noái vôùi la
baøn con quay, voøng phöông vò quay cuøng vôùi ñóa khaéc ñoä la baøn.
- Course-up: OÅn ñònh theo la baøn töông ñoái vôùi ñònh höôùng cuûa taøu khi choïn phöông thöùc
Course-up.
- North-up: Phöông thöùc höôùng baéc, noái vôùi la baøn, höôùng baéc ôû ñænh.
Maøn hình chuyeån ñoäng thaät (TM)
- North-up: OÅn ñònh töông ñoái vôùi ñaùy hoaëc nöôùc theo la baøn vaø nhaäp vaøo toác ñoä taøu.
2) Caùch choïn phöông thöùc hieån thò
Baèng baøn phím:
AÁn phím [MODE] lieân tuïc ñeå choïn phöông thöùc hieån thò.
Treân hoäp ñeà muïc [PRESENTATION MODE] luoân luoân hieån thò phöông thöùc ñang duøng.
Baèng trackball:
(1) Laên trackball ñöa muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc [PRESENTATION MODE] ôû goùc beân traùi
ñænh maøn hình.
(2) Nhaán vaøo nuùt phaûi ñeå coù phöông thöùc hieån thò mong muoán.
Chuù yù: Khi maát tín hieäu la baøn con quay thì ôû vò trí ñoïc höôùng la
baøn xuaát hieän chöõ HEADING SET maøu ñoû, phöông thöùc hieån thò
töï ñoäng chuyeån veà Head-up, taát caû muïc tieâu ARPA, AIS, haûi ñoà
ñeàu bò xoaù, sau khi hoài phuïc tín hieäu la baøn con quay thì phaûi
choïn laïi phöông thöùc hieån thò treân maøn hình.
13. Nhaäp toác ñoä taøu chuû
Khi heä thoáng hoaït ñoäng vôùi ñònh daïng ARPA vaø phöông thöùc
North-up thì caàn phaûi nhaäp toác ñoä vaø noái vôùi la baøn con quay.
Toác ñoä ñöôïc nhaäp töø toác ñoä keá (STW- Speed Through Water)
hoaëc nhaäp töø GPS (SOG), hoaëc nhaäp baèng tay treân menu. Löu yù, treân maùy GP-90 FURUNO
GPS NAVIGATOR coù cung caáp COG vaø SOG.
1) Nhaäp töï ñoäng toác ñoä baèng toác ñoä keá (Log) vaø GPS Navigator.

838 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo SPD menu.
(2) Nhaán nuùt phaûi ñeå hieån thò SPEED menu, nhö hình 20.29.
(3) Laên baùnh xe choïn 1 SHIP SPEED, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn nguoàn nhaäp toác ñoä töông öùng ( log hay GPS...), aán baùnh xe hoaëc nuùt
traùi,
- LOG (BT): Toác ñoä Log, töông ñoái vôùi ñaùy (BT- Bottom tracking). Löu yù raèng Log khoâng
theå taïo ra veát töông ñoái vôùi ñaùy neáu khoâng nhaäp höôùng vaø toác ñoä doøng chaûy.
- LOG (WT): Toác ñoä log töông ñoái vôùi nöôùc (STW- Speed Through Water)
- GPS: Toác ñoä nhaäp baèng GPS Navigator.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
2) Nhaâïp toác ñoä baèng tay
Neáu toác ñoä keá khoâng hoaït ñoäng thì nhaäp toác ñoä baèng tay nhö sau, luùc naøy treân hoäp ñeà muïc
toác ñoä hieån thò MANUAL vaø STW (Speed Through Water - toác ñoä töông ñoái vôùi nöôùc).
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc SPD.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå hieån thò SPEED nemu.
(3) Laên baùnh xe choïn 1 SHIP SPEED, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn MANUAL, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn 2 MANUAL SPEED, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(6) Laên baùnh xe ñeå chænh toác ñoä mong muoán (khi söû duïng baøn phím thì duøng caùc phím soá).
(7) AÁn baùnh xe ñeå keát thuùc.
(8) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
14. Choïn thang taàm xa
Caùc hoäp ñeà muïc choïn thang taàm xa, choïn tyû leä caùc voøng cöï ly coá ñònh, vaø choïn ñoä daøi xung
ñeàu naèm ôû goùc beân traùi phía treân maøn hình.
Choïn baèng baøn phím:
Duøng phím [RANGE] ñeå choïn thang taàm xa, daáu (+) hoaëc (-) ñeå taêng giaûm thang taàm xa.
Choïn baèng trackball:
1) Laên trackball choïn hoïp ñeà muïc RANGE, treân hoäp höôùng daãn (Guidance box) hieån thò
[RANGE DOWN/RANGE UP].
2) AÁn nuùt traùi hoaëc nuùt phaûi ñeå giaûm hoaëc taêng thang taàm xa, treân hoäp ñeà muïc RANGE hieån thò
thang taàm xa. Cuõng coù theå laên baùnh xe choïn thang taàm xa vaø aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå
choïn.
15. Choïn ñoä daøi xung (Pulse length)
Ñoä daøi xung ñang söû duïng hieån thò ôû goùc traùi beân treân maøn hình, caùc kyù hieäu vaø ñoä daøi xung
töông öùng nhö sau:
TIẾU VĂN KINH 839
Kyù hieäu Ñoä daøi xung (µs)
S1 (xung ngaén 1) 0,07
S2 (xung ngaén 2) 0,15
M1 (xung trung bình 1) 0,3
M2 (xung trung bình 2) 0,5
M3 (xung trung bình 3) 0,7
L (xung daøi) 1,2

Ñoä daøi xung ñaõ ñöôïc chænh saün cho caùc taàm xa khaùc nhau, neáu thaáy caàn thieát coù theå töï chænh
nhö sau,
1) Choïn ñoä daøi sung theo thang taàm xa
Coù theå choïn ñoä daøi xung cho thang taàm xa 0,5 ñeán 24 haûi lyù:
(1) Laên trackcball choïn hoäp ñeà muïc PICTURE ôû beân traùi maøn hình.
(2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò [PICTURE MENU] nhö hình 20.30.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [PULSE], aán baùnh xe ñeå hieån thò [PULSE MENU] nhö hình 20.31,
aán baùnh xe.
(4) Laên baùnh xe ñeå choïn moät thang
taàm xa, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn ñoä daøi xung,
aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, ñoä daøi xung.
(6) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng
menu.
2) Choïn ñoä daøi xung
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc
PULSE LENGTH naèm beân traùi maøn
hình. Treân hoäp höôùng daãn ñeà muïc
(Guidance Box) hieån thò [PULSE
NARROW/PULSE WIDE].
AÁn nuùt phaûi hoaëc nuùt traùi ñeå taêng
giaûm ñoä daøi xung, treân hoäp ñeà muïc
hieån thò ñoä daøi xung. Cuõng coù theå laên baùnh xe ñeå choïn vaø aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
16. Ñieàu chænh ñoä nhaïy maùy thu
Duøng nuùt "GAIN" ñeå ñieàu chænh ñoä nhaïy maùy thu. “Gain” phaûi ñöôïc ñieåu chænh vöøa phaûi,
sao cho neàn nhieãu vöøa xuaát hieän treân maøn hình.
1) Ñieàu chænh baèng baøn phím
Daáu hieäu chæ thò " Gain" ôû ngay beân treân maøn hình. Vaën nuùt [GAIN] treân baøn phím ñeå ñieàu
chænh ñoä nhaïy maùy thu.
2) Ñieàu chænh baèng trackball

840 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo daáu chæ baùo möùc GAIN (chia laøm 100 möùc) treân ñænh maøn
hình.
(2) Laên baùnh xe xuoáng döôùi thì taêng GAIN, laên baùnh xe leân treân thì giaûm GAIN.
17. Chænh giaûm nhieãu bieån (xem Chöông 19 – Raña haøng haûi).
Chænh giaûm nhieãu bieån baèng nuùt A/C SEA, coù theå chænh baèng tay hoaëc töï ñoäng.
1) Choïn phöông phaùp chænh
(1) Laên trackball choïn SEA AUTO hoaëc SEA MAN (choïn phaàn xuaát hieän), treân ñænh maøn
hình.
(2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò SEA AUTO hoaëc SEA MAN töông öùng.
2) Chænh töï ñoäng A/C SEA
Khi choïn chænh töï ñoäng thì maïch A/C SEA hoaït ñoäng moät caùch töï ñoäng. Khaùc vôùi chænh baèng
tay ôû choã, ôû gaàn vò trí taøu ñoä lôïi (Gain) khoâng giaûm nhö ôû caùch chænh baèng tay.
Chuù yù: khi hoaït ñoäng töï ñoäng, maïch A/C SEA coù theå laøm maát caùc muïc tieâu yeáu laãn trong
nhieãu, cho neân caàn chænh thaän troïng.
Chænh töï ñoäng baèng baøn phím
(1) Choïn chænh töï ñoäng SEA AUTO nhö noùi ôû treân.
(2) Khi thaáy xuaát hieän daáu chæ baùo möùc A/C SEA, chænh [A/C SEA] trong phaïm vi 100 möùc.
Chænh töï ñoäng baèng trackball
(1) Choïn chænh töï ñoäng SEA AUTO nhö noùi ôû treân.
(2) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo daáu chæ baùo möùc A/C SEA.
(3) Trong khi quan saùt daáu chæ baùo möùc A/C SEA trong [A/C SEA], quay baùnh xe ñeå chænh
trong phaïm vi 100 möùc.
3) Chænh baèng tay A/C SEA
Möùc ñoä chænh, (xem Chöông 19 – Raña haøng haûi)
Chænh tay A/C SEA baèng baøn phím
(1) Choïn chænh tay SEA MAN nhö noùi ôû treân.
(2) Khi nhìn thaáy xuaát hieän daáu chæ baùo möùc A/C SEA, chænh [A/C SEA] baèng nuùt [A/C
SEA] trong phaïm vi 100 möùc.
Chænh töï ñoäng baèng trackball
(1) Choïn chænh SEA AUTO nhö noùi ôû treân.
(2) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo daáu chæ baùo möùc A/C SEA,
(3) Quan saùt daáu chæ baùo möùc A/C SEA trong [A/C SEA], quay baùnh xe ñeå chænh trong
phaïm vi 100 möùc.
18. Choáng nhieãu möa - A/C RAIN

TIẾU VĂN KINH 841


Coù hai caùch chænh choáng nhieãu möa AUTO RAIN vaø A/C RAIN, AUTO RAIN chænh choáng
nhieãu möa ngay tại hình aûnh hieån thò treân maøn hình, coøn A/C RAIN thì giaûm nhieãu möa
ngay treân anten.
1) Taét môû AUTO RAIN
(1) Laên trackball ñeå choïn hoäp ñeà muïc [PICTURE]
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå hieån thò [PICTURE MENU] nhö hình 20.32.
(3) Laên baùnh xe ñeå choïn 6 AUTO RAIN, nhaán baùnh xe.
(4) Laên baùnh xe ñeå choïn möùc chænh AUTO RAIN, soá caøng lôùn thì
möùc choáng nhieãu möa caøng maïnh.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
2) Chænh A/C RAIN
Chænh baèng baøn phím
Chænh baèng nuùt [A/C RAIN] treân baøn phím.
Chænh baèng trackball
(1) Laên baùnh trackcball ñaët muõi teân vaøo daáu chæ baùo möùc A/C
RAIN treân ñænh beân phaûi maøn hình.
(2) Vöøa quan saùt daáu chæ baùo vöøa quay baùnh xe ñeå chænh A/C
RAIN trong phaïm vi 100.

19. Khöû nhieãu giao thoa


Nhieãu giao thoa do aûnh höôûng cuûa raña taøu khaùc hoaït ñoäng
cuøng taàn soá gaây ra. Caùch khöû:
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc [PICTURE].
2) AÁn nuùt phaûi ñeå hieån thò [PICTURE MENU] nhö hình 20.32.
3) Laên baùnh xe choïn 1 INT REJECT vaø aán baùnh xe.
4) Quay baùnh xe choïn möùc choáng nhieãu giao thoa, aán baùnh xe
hoaëc aán nuùt traùi.
5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
20. Ño cöï ly
Cöï ly ñöôïc ño theo 3 caùch, ño baèng caùc voøng cöï ly coá ñònh,
baèng con troû hoaëc baèng daáu cöï ly di ñoâïng.
1) Ñoùng môû caùc voøng cöï ly coá ñònh
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU naèm beân phaûi maøn hình. Hoäp GUIDANCE BOX
hieån thò chöõ [DISP MAIN MENU]
(2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò MAIN MENU.

842 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(3) Quay baùnh xe choïn 2 [MARK], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi, hieån thò [MARRK], nhö hình
20.33.
(4) Quay baùnh xe choïn 0 [RING], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(5) Quay baùnh xe choïn ON/OFF , aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå ñoùng môû voøng cöï ly coá
ñònh.
(6) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
2) Ño cöï ly baèng daáu cöï ly di ñoäng (VRM)
Coù hai daáu cöï ly di ñoäng VRM1 vaø VRM2 , daáu cöï ly di ñoäng theå hieän baèng ñöôøng khoâng
lieàn neùt ñeå phaân bieâït vôùi caùc voøng cöï ly coá ñònh.
Ño baèng baøn phím
(1) AÁn phím "VRM ON" ñeå hieån thò caû hai
VRM, aán "VRM ON" lieân tuïc ñeå kích hoaït
VRM1 hoaëc VRM2. VRM ñang hoaït ñoäng ñoùng
trong daáu >.....< nhö hình 20.34.
(2) Vaêïn nuùt VRM ñeå chænh cho daáu cöï ly tieáp
xuùc vôùi meùp trong cuûa muïc tieâu, ñoïc cöï ly ôû goùc
döôùi beân phaûi maøn hình.
(3) AÁn phím "VRM OF" ñeå xoaù VRM.
Ño baèng trackball,
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo trong hoäp
VRM1 hoaëc VRM2, truyø choïn.
(2) Trong hoäp höôùng daãn (Guidance Box) hieån thò "VRM ON", aán nuùt traùi ñeå môû VRM, hoäp
ñeà muïc höôùng daãn chuyeån sang chöõ "VRM SET L
= DELETE.".
(3) AÁn nuùt traùi moät laàn nöõa, con troû nhaûy vaøo khu
vöïc maøn hình hieäu duïng, treân hoäp höôùng daãn hieån
thò "VRM FIX / EXIT".
(4) Laên trackball (chænh thoâ) hoaëc baùnh xe (chænh
tinh) cho daáu cöï ly tieáp xuùc vôùi meùp trong muïc tieâu
(hình 20.34), ñoïc cö ly ôû goùc phaûi phía döôùi maøn
hình.
(5) AÁn nuùt traùi ñeå neo VRM vaø coá ñònh soá ñoïc,
hoaëc aán nuùt phaûi ñeå trôû veà VRM traïng thaùi tröôùc
ñoù.
(6) Ñeå xoùa VRM, choïn hoäp ñoïc cöï ly VRM vaø aán
nuùt traùi cho ñeán khi VRM maát treân maøn hình.
21. Ño höôùng ngaém

TIẾU VĂN KINH 843


Duøng EBL (ñöôøng phöông vò ñieån töû) ñeå ño höôùng ngaém cuûa muïc tieâu. Coù hai ñöôøng phöông
vò ñieän töû EBL1 vaø EBL2. Ñöôøng khoâng lieàn neùt tinh laø ñöôøng soá 1, vaø ñöôøng khoâng lieàn neùt
thoâ laø ñöôøng soá 2 nhö hình 20.35.
1) Caùch ño höôùng ngaém
Duøng baøn phím
(1) AÁn phím "EBL ON" ñeå hieån thò caû hai EBL, aán "EBL ON" lieân tuïc ñeå kích hoaït EBL1
hoaëc EBL2. EBL ñang hoaït ñoäng ñoùng trong daáu >.....< nhö hình 20.35.
(2) Vaêïn nuùt EBL ñeå chænh cho daáu phöông vò caét muïc tieâu, ñoïc höôùng ngaém ôû goùc döôùi beân
traùi maøn hình.
(3) AÁn phím "EBL OFF" ñeå xoaù EBL.
Ño baèng trackball,
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo trong hoäp EBL1 hoaëc EBL2, choïn theo yeâu caàu.
(2) Trong hoäp höôùng daãn hieån thò " EBL ON", aán nuùt traùi ñeå môû EBL, hoäp ñeà muïc höôùng daãn
chuyeån sang chöõ "EBL SET L = DELETE/.".
(3) AÁn nuùt traùi moät laàn nöõa, con troû nhaûy vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, treân hoäp höôùng
daãn hieån thò "EBL FIX / EXIT".
(4) Laên trackball (chænh thoâ) hoaëc baùnh xe (chænh tinh) cho daáu phöông vò caét muïc tieâu, ñoïc
höôùng ngaém ôû goùc traùi phía döôùi maøn hình.
(5) AÁn nuùt traùi ñeå neo EBL vaø coá ñònh soá ñoïc, hoaëc aán nuùt phaûi ñeå trôû veà EBL traïng thaùi
tröôùc ñoù.
(6) Ñeå xoùa EBL, choïn hoäp ñoïc phöông vò EBL vaø aán nuùt traùi cho ñeán khi EBL maát treân maøn
hình.
2) Choïn höôùng ngaém thaät hoaëc goùc maïn
Höôùng ngaém ñoïc töø EBL coù keøm chöõ "R" (relative) laø goùc maïn tính töø höôùng muõi taøu, höôùng
ngaém coù keøm chöõ "T" ( true) laø höôùng ngaém thaät tính töø höôùng baéc thaät.
Ñeå choïn ño goùc maïn trong phöông thöùc Head Up ( muõi taøu ôû ñænh) tieán haønh nhö sau:
(1) Laên ttrackball ñeå choïn hoäp menu vaø aán nuùt traùi ñeå môû MAIN menu.
(2) Laên baùnh xe choïn 2 MARK , aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå môû MARK Menu nhö hình
20.33.
(3) Laên baùnh xe ñeå choïn soá 9 EBL CURSOR BEARING, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe ñeå choïn REL hoaëc TRUE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
22. Ñaùnh giaù nguy cô ñaâm va baèng OFFSET EBL

844 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Duøng trackball ñaët khôûi ñieåm EBL ôû baát cöù ñieåm naøo treân maøn hình ñeå xaùc ñònh höôùng vaø
khoaûng caùch giöõa hai muïc tieâu. Chöùc naêng naøy cuõng coù theå öùng duïng hieäu quaû ñeå phaùn ñoaùn
nguy cô ñaâm va giöõa taøu muïc tieâu vaø taøu chuû. Nhôø VRM coù theå ño CPA (ñieåm tieáp caän nhaát)
theo nhö hình 20.36a, neáu EBL truøng leân taøu muïc tieâu maø khoâng thay ñoåi höôùng ngaém coù
nghóa laø taøu muïc tieâu ñang coù xu höôùng ñaâm va vôùi taøu chuû nhö hình 20.36b. Cuï theå ,

1) Caùch phaùn ñoaùn nguy cô ñaâm va baèng OFFSET EBL


Baèng baøn phím
(1) AÁN phím [EBL ON] ñeå hieån thò hoaëc kích hoaït EBL (soá 1 hoaëc soá 2)
(2) Laên trackball ñaët con troû (+) truøng leân muïc tieâu ñe doaï ñaâm va (muïc tieâu A treân hình
20.36b.
(3) Nhaán phím [EBL OFFSET], khôûi ñieåm cuûa EBL ñang hoaït ñoäng seõ nhaûy veà vò trí con trôû
(+), aán phím [EBL OFFSET] moät laàn nöõa ñeå neo laïi goác khôûi ñieåm cuûa EBL.
(4) Sau khi ñôïi vaøi phuùt (ít nhaát 3 phuùt), duøng nuùt EBL quay ñöôøng EBL caét qua muïc tieâu A'
(sau khoaûng thôøi gian chôø ñôïi, muïc tieâu A ñaõ chuyeån ñeán A'). Soá ñoïc laø höôùng ñi cuûa taøu
muïc tieâu ( coù theå laø goùc maïn hay höôùng thaät tuyø theo ñònh daïng maøn hình laø chuyeån ñoäng
thaät hay chuyeån ñoäng töông ñoái. Ño CPA baèng VRM.
(5) Ñeå ñöa khôûi ñieåm EBL trôû veà vò trí taøu chuû, aán phím [EBL OFFSET] hai laàn.
Baèng trackball
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo trong hoäp EBL1 hoaëc EBL2, choïn theo yeâu caàu.
(2) Trong hoäp höôùng daãn hieån thò " EBL ON", aán nuùt traùi ñeå môû EBL, hoäp ñeà muïc höôùng daãn
chuyeån sang chöõ "EBL SET L = DELETE/.".
(3) AÁn nuùt traùi moät laàn nöõa, con troû nhaûy vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, quay baùnh xe ñeå
hoäp höôùng daãn hieån thò "EBL OFFSET / EXIT".
(4) Laên baùnh xe ñaët goác khôûi ñieåm cuûa EBL OFFSET truøng treân muïc tieâu ñe doaï ñaâm va.
AÁn nuùt traùi ñeå giöõ EBL theo nhö hình 20.36.
(5) Ñôïi vaøi phuùt (ít nhaát 3 phuùt) , laên trackball ñöa EBL veà truøng vôùi muïc tieâu A' (muïc tieâu
A ñaõ di chuyeån ñeán A'). Ñoïc EBL bieåu thò höôùng ñi cuûa taøu muïc tieâu, coù theå laø höôùng thaät
hoaëc goùc maïn tuyø ñònh daïng maøn hình.

TIẾU VĂN KINH 845


(6) Ñöa goác khôûi ñieåm cuûa EBL veà taâm queùt (taøu chuû), treân hoäp höôùng daãn hieån thò "EBL
OFFSET/EXIT", aán nuùt traùi.
2) Choïn ñieåm tham chieáu cho khôûi ñieåm OFFSET EBL
Khôûi ñieåm cuûa OFFSET EBL coù theå töông ñoái vôùi ñaùy bieån hoaëc coù theå tham chieáu vôùi
höôùng muõi cuûa taøu (chuyeån ñoäng töông ñoái). Choïn nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp MENU, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 2 MARK, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu MARK nhö
hình 20.33.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 EBL OFFSET BASE, aán
baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn STA GND, STAB HDG
hoaëc STAB NORTH thích hôïp, aán baùnh xe hoaëc
aán nuùt traùi.
(3) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
23. Ño cöï ly, höôùng giöõa hai muïc tieâu
Ño baèng baøn phím
(1) Nhaán phím [EBL OFSET]. Laên trackball ñaët
khôûi ñieåm cuûa EBL (chaúng haïn EBL1) truøng vôùi
muïc tieâu löïa choïn xem hình 20.37.
(2) Quay nuùt EBL cho ñeán khi EBL caét qua muïc tieâu thöù hai.
(3) Quay nuùt VRM cho ñeán khi daáu cöï ly treân EBL tieáp xuùc vôùi meùp trong cuûa muïc tieâu thöù
hai. Soá ñoïc treân VRM ôû goùc phaûi döôùi maøn hình laø khoaûng caùch giöõa hai muïc tieâu, soá ñoïc
treân EBL goùc traùi döôùi ñaùy maøn hình laø höôùng giöõa hai muïc tieâu.
(4) Coù theå ño muïc tieâu thöù hai hoaëc thöù ba baèng EBL2 vaø VRM2.
(5) AÁn [EBL OFSET] ñeå ñöa khôûi ñieåm EBL veà taâm maøn hình.
Ño baèng trackball
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo trong hoäp EBL1 hoaëc EBL2, choïn theo yeâu caàu.
(2) Trong hoäp höôùng daãn hieån thò " EBL ON", aán nuùt traùi ñeå môû EBL, hoäp ñeà muïc höôùng daãn
chuyeån sang chöõ "EBL SET L = DELETE/.".
(3) AÁn nuùt traùi moät laàn nöõa, con troû nhaûy vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, quay baùnh xe ñeå
hoäp höôùng daãn hieån thò "EBL OFFSET / EXIT".
(4) Laên baùnh xe ñaët con troû vaøo EBL1, aán baùnh xe, kích hoaït VRM 1 treân EBL cho ñeán khi
daáu range Marker (VRM) tieáp xuùc meùp trong cuûa muïc tieâu 2. Ñoïc cöï ly giöõa hai muïc tieâu
treân VRM (hình 20.37).
(5) Ñöa EBL veà taâm maøn hình, cho hieån thò [EBL OFSET / EXIT] treân hoäp höôùng daãn, aán
nuùt traùi.
24. Caøi ñaët baùo ñoäng muïc tieâu (Target Alarm)
846 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015
Target Alarm duøng ñeå baùo ñoäng baèng thính giaùc vaø baèng thò giaùc khi coù caùc muïc tieâu (nhö
taøu laï, hải ñaûo...) chuyeån ñoäng vaøo khu vöïc caøi ñaët. Vuøng caûnh giôùi baùo ñoäng goàm moät daûi
roäng 0,5 haûi lyù vaø ñöôïc ñieàu chænh caùch 3 ñeán 5 haûi lyù (daûi baùo ñoäng 1) hoaëc baát kyø cöï ly naøo
(daûi baùo ñoäng 2).
1) Caùch caøi ñaët daûi baùo ñoäng muïc tieâu
Döôùi ñaây laø ví duï caøi ñaët daûi baùo ñoäng
(1) Laên trackball choïn hoäp ALARM1 hoaëc
ALARM2 ôû goùc phaûi döôùi maøn hình, tuyø choïn.
(2) Nhaán nuùt traùi, con troû nhaûy vaøo vuøng maøn hình
hieäu duïng, chöõ "SET" hieån thò beân trong hoäp
ALARM ñaõ choïn.
(3) Laên trackball ñaët con troû treân ñieåm A nhö hình
20.38, aán nuùt traùi ñeå neo ñieåm choïn.
(4) Laên trackball ñeán ñieåm B, aán nuùt traùi. Chöõ
"WORK" hieån thò thay chöõ "SET" trong hoäp
ALARM. Daûi ALARM xuaát hieän, vieàn maøu xanh.
Chuù yù:
- Neáu muoán caøi ñaët vuøng caûnh giôùi 3600 chung quanh taøu thì choïn ñieåm B gaàn saùt ñieåm A.
- Coù theå caøi ñaët hai daûi caûnh giôùi, tuy nhieân trong khi nhìn thaáy caû daûi thöù hai treân maøn
hình thì chæ coù daûi thöù nhaát hoaït ñoäng.
- Khi daûi baùo ñoäng muïc tieâu khoâng naèm trong thang taàm xa ñang söû duïng thì chöõ UP RNG
xuaát hieän beân phaûi hoäp ALARM, trong tröôøng hôïp ñoù phaûi choïn thang taàm xa hieån thò
daûi baùo ñoäng.
- Caàn phaûi chænh nhieãu möa vaø nhieãu bieån A/C RAIN vaø A/C SEA hôïp lyù ñeå ñaûm baûo heä
thoáng baùo ñoäng khoâng phaûn öùng vôùi muïc tieâu soùng doäi quaù yeáu.
2) Baùo nhaän baùo ñoäng
Moät muïc tieâu loït vaøo daûi baùo ñoäng seõ taïo ra tín hieäu aâm thanh vaø tín hieäu aùnh saùng. Ñeå taét
tín hieäu aâm thanh, aán phím "ALARMx ACK" treân baøn phím hoaëc duøng trackball choïn hoäp
ALARM, aán nuùt traùi, treân hoäp ñeà muïc hieän doøng thoaïi [ALARMx ACK]. Ñoäng taùc naøy chæ
laøm maát tieáng baùo ñoäng aâm thanh maø khoâng laøm maát baùo ñoäng ñeøn chôùp khi muïc tieâu coøn
trong daûi baùo ñoäng.
Ñeå taùi kích hoaït baùo ñoäng aâm thanh aán phím "ALARMx ACK" treân baøn phím hoaëc choïn
hoäp ALARM, aán nuùt traùi, treân hoäp ñeà muïc hieån thò doøng chöõ [ALARMx WORK].
3) Huyû kích hoaït baùo ñoäng muïc tieâu
(1) Laên trackball choïn ALARM1 hoaëc ALARM2 tuyø vuøng baùo ñoäng naøo muoán huyû.
(2) AÁn nuùt traùi cho ñeán khi traïng thaùi baùo ñoäng trong hoäp ALARM bieán maát.
4) Thuoäc tính cuûa TARGET ALARM

TIẾU VĂN KINH 847


Ngöôøi söû duïng coù theå choïn cöôøng ñoä tín hieâïu soùng doäi cuûa muïc tieâu ñeå kích hoaït baùo ñoäng
vaø choïn aâm löôïng cuûa baùo ñoäng aâm thanh nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU naèm beân phaûi maøn hình, nhaán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 3[ALARM] vaø nhaán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, hieån thò [ARLARM] menu
nhö hình 20.39.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 GUARD ALARM
MODE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn IN (vuøng caûnh giôùi)
hoaëc OUT (tröïc neo) tuyø theo yeâu caàu, aán
baùnh xe hoaëc nuùt traùi, theo nhö hình
20.40.
(5) Laên baùnh xe choïn 3 GUARD ALARM
LEVEL, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(6) Laên baùnh xe choïn cöôøng ñoä soùng doäi
muïc tieâu ñeå kích hoaït baùo ñoäng, aán baùnh
xe hoaëc aán nuùt traùi. Cöôøng ñoä soùng doäi
lôùn nhaát laø "4".
(7) Laên baùnh xe choïn 5 ALARM SOUND LEVEL, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(8) Laên baùnh xe choïn aâm löôïng aâm thanh baùo ñoäng trong phaïm vi LOW, MID, HIGH (thaáp,
trung bình, cao), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(9) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
25. Hieån thò leäch taâm (Off-centering the Display).
Vò trí taøu chủ hay taâm queùt coù theå dòch chuyeån ra khoûi taâm hình hoïc maøn hình ñeå môû roäng
taàm quan saùt maø khoâng caàn phaûi chuyeån sang thang taàm xa lôùn hôn, taâm queùt dòch chuyeån
theo con troû nhöng khoâng vöôït quaù 70% cuûa thang taàm xa.
Dòch chuyeån taâm queùt nhö sau,
Baèng baøn phím
1) Laên trackball ñaët con troû ôû vò trí muoán ñaët taâm queùt.
2) AÁn phím [OFF CENTER] taâm queùt (vò trí taøu) seõ nhaûy veà vò trí con troû.
3) Ñeå ñöa taâm queùt trôû veà laïi taâm hình hoïc cuûa maøn hình, aán phím [OFF CENTER] moät laàn
nöõa.
Baèng trackball
1) Khi con troû ñaõ naèm trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò [OFF
CENTER/EXIT] trong hoäp höôùng daãn, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
2) Laên trackball ñaët con troû ôû vò trí muoán ñaët taâm queùt.
3) AÁn nuùt traùi taâm queùt seõ nhaûy veà vò trí con troû.

848 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


4) Muoán xoaù OFF CENTER, ñöa taâm queùt veà taâm hình hoïc maøn hình thì aán nuùt traùi khi hoäp
höôùng daãn hieån thò [OFF CENTER/EXIT]
26. Phoùng ñaïi soùng doäi (Echo stretch)

Soùng doäi muïc tieâu coù theå ñöôïc phoùng ñaïi ñeå deã daøng quan saùt muïc tieâu treân maøn hình, chöùc
naêng naøy chæ coù treân thang taàm xa 1,5 ~12 haûi lyù tuyø thuoäc caùch môû roäng soùng doäi. Coù 3 caùch
caøi ñaët phoùng ñaïi soùng doäi, moâ taû treân hình 20.41 trong ñoù, a) laø soùng doäi bình thöôøng khoâng
phoùng ñaïi muïc tieâu, b) phoùng to theo höôùng (ES1) ñeå thaùm saùt taàm xa, c) phoùng to theo cöï ly
(ES2), vaø d) phoùng to ñoàng thôøi theo höôùng vaø cöï ly (ES3).
Chuù yù:
- Khoâng coù phoùng ñaïi soùng doäi ôû thang taàm xa 1,5 haûi lyù neáu söû duïng ñoä daøi xung S1 vaø
S2 vaø ôû thang taàm xa 3 haûi lyù söû duïng ñoä daøi xung S2.
- Phoùng ñaïi soùng doäi muïc tieâu cuõng ñoàng thôøi phoùng ñaïi soùng doäi töø soùng bieån hoaëc
möa..., cho neân khi söû duïng chöùc naêng phoùng ñaïi soùng doäi caàn phaûi chænh choáng nhieãu
bieån vaø nhieãu möa thích hôïp.
Caùch thöïc hieän,
1) Laên trackball ñeå choïn hoäp ñeà muïc [PICTURRE] beân traùi maøn hình.
2) AÁn nuùt phaûi ñeå choïn [PICTURRE MENU], nhö hình 20.32.
3) Laên baùnh xe ñeå choïn 2 ECHO STRETCH, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe ñeå choïn muïc tieâu caàn phoùng ñaïi, aám nuùt traùi.
5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
27. Laøm ñeàu soùng doäi (Echo Everaging)
Chöùc naêmg laøm ñeàu soùng doäi döïa treân kyõ thuaät töông quan tín hieäu "scan-to-scan", nhôø
phöông phaùp naøy thieát bò chæ tieáp nhaän giaù trò trung bình (laøm ñeàu) caùc soùng doäi töø muïc tieâu
taøu hoaëc muïc tieâu coá ñònh maø caùc tín hieäu ñoù haàu nhö chæ hieån thò lieân tuïc taïi moät vò trí treân
maøn hình, coøn caùc tín hieäu khaùc xuaát hieän ngaãu nhieân nhö nhieãu bieån thì cuõng ñöôïc laøm
ñeàu nhöng hieån thò vôùi ñoä saùng môø nhaït.

TIẾU VĂN KINH 849


Sau khi laøm ñeàu tín hieäu, caùc soùng doäi cuûa muïc tieâu nhoû nhö caùc phao tieâu, thuyeàn nhoû vaãn
hieån thò treân maøn hình deã phaân bieät vôùi soùng doäi töø nhieãu ñaõ ñöôïc laøm yeáu ñi.
Löu yù:
- Phöông phaùp laøm ñeàu soùng doäi seõ khoâng coù hieäu quaû ñoái vôùi muïc tieâu (taøu) nhoû toác ñoä
nhanh.
- Khi taøu laéc khoâng neân duøng chöùc naêng laøm ñeàu tín hieäu, vì coù theå laøm maát muïc tieâu.
Ñeå söû duïng chöùc naêng laøm ñeàu soùng doäi, ñaàu tieân phaûi chænh A/C SEA ñeán möùc toái öu, tieáp
theo thöïc hieän nhö sau,
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc [PICTURE] ôû beân traùi maøn hình.
2) AÁn nuùt phaûi ñeå choïn [PICTURE MENU] (nhö hình 20.32).
3) AÁn baùnh xe choïn 3 ECHO EVERAGE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn OFF,1 ,2 3 töông öùng tuyø theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
Caùc vò trí,
OFF: taét chöùc naêng laøm ñeàu soùng doäi.
1: Phaân bieâït muïc tieâu töø trong nhieãu bieån vaø giaûm caùc muïc tieâu ñoä saùng khoâng oån ñònh.
2: Phaân bieät caùc muïc tieâu coá ñònh nhoû.
3: Hieån thò oån ñònh caùc muïc tieâu xa.
5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
28. Veát muïc tieâu ( Target trails)
Veát soùng doäi cuûa muïc tieâu hieån thò treân maøn hình taïo thaønh ñuoâi môø keùo theo sau muïc tieâu
nhö hình 20.42. Coù theå choïn
veát theo chuyeån ñoäng töông ñoái
hay chuyeån ñoäng thaät, chuyeån
ñoäng qua nöôùc hoaëc chuyeån
ñoäng qua ñaùy. Ñeå coù ñuoâi
chuyeån ñoäng thaäït phaûi nhaäp tín
hieäu la baøn vaø toác ñoä taøu.
1) Veát chuyeån ñoäng thaät vaø veát
chuyeån ñoäng töông ñoái
(1) Laên trackball ñöa con troû
vaøo hoäp ñeà muïc [TRAIL
MODE] ôû goùc döôùi beân phaûi
maøn hình, aán nuùt phaûi ñeå môû [TRAIL MENU].
(2) Laên baùnh xe choïn 1 TRAIL MODE, aán baùnh xe.
(3) Laên baùnh xe choïn TRUE hoaëc REL töông öùng theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.

850 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Chuù yù: TRUE TRAIL hieån thò thaønh maøu ñoû khi maøn hình söû duïng phöông thöùc chuyeån ñoäng
töông ñoái.
2) Thôøi löôïng cuûa veát (Trail time)
Choïn thôøi löôïng (thôøi gian keùo daøi) ñoà giaûi cuûa veát nhö sau,
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo hoäp TRAIL MODE ôû goùc döôùi beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt traùi choïn thôøi löôïng trong hoäp coù chöõ "*TRAIL** ", (* - choïn TRUE/REL, ** -
choïn thôøi löôïng cuûa veát).
Coù theå choïn thôøi löôïng OFF, 15s,30s, 1m, 3m, 6m, 15m, 30m hoaëc CONT(continuous), choïn
thôøi löôïng caøng lôùn thì veát muïc tieâu caøng daøi.
3) Caøi ñaët laïi veát muïc tieâu
Coù theå xoaù heát caùc veát muïc tieâu vaø caøi ñaët laïi, tính thôøi löôïng
töø "0",
(1) Laên trackball ñöa con troû vaøo hoäp ñeà muïc [TRAIL
MODE] ôû goùc döôùi beân phaûi maøn hình, aán nuùt phaûi ñeå môû
[TRAIL MENU], hình 20.43.
(2) Laên baùnh xe choïn 1 TRAIL MODE, aán baùnh xe.
(3) Laên baùnh xe choïn 5 TRAIL RESTART treân hình 20.43,
aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn "ON" hoaëc "OFF", aán baùnh xe hoaëc nuùt
traùi.
ON - Veát baét ñaàu keùo daøi töø taàm xa môùi choïn.
OFF - Veát keùo daøi töø taàm xa ban ñaàu.
(5) AÁN nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
4) Copy veát muïc tieâu
Khi chuyeån thang taàm xa, veát soùng doäi bò trieät tieâu vaø baét ñaàu veát môùi. Tuy nhieân veát coù theå
ñöôïc löu laïi khi chuyeån thang taàm xa baèng caùch copy veát, nhöng khi chuyeån thang taàm xa
chæ coù caùc veát coù saün trong taàm xa cuõ môùi tieáp tuïc, caùc muïc tieâu naèm ngoaøi taàm xa cuõ khoâng
coù veát. Caùch copy nhö sau,
(1) Laên trackball ñöa con troû vaøo hoäp ñeà muïc [TRAIL MODE] ôû goùc döôùi beân phaûi maøn
hình, aán nuùt phaûi ñeå môû [TRAIL MENU].
(2) Laên baùnh xe choïn 1 TRAIL MODE, aán baùnh xe.
(2) Laên baùnh xe choïn 6 TRAIL COPY treân hình 20.43, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn "ON" hoaëc "OFF" choïn copy hay khoâng copy, aán baùnh xe hoaëc nuùt
traùi.
(4) AÁn nuùt phaûi ñoùng menu.
5) Cöôøng ñoä veát (Trail level)

TIẾU VĂN KINH 851


Coù theå choïn cöôøng ñoä cuûa veát nhö sau,
(1) Laên trackball ñöa con troû vaøo hoäp ñeà muïc [TRAIL MODE] ôû goùc döôùi beân phaûi maøn
hình, aán nuùt phaûi ñeå môû [TRAIL MENU] .
(2) Laên baùnh xe choïn 4 TRAIL LEVEL, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe ñeå choïn cöôøng ñoä veát, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) AÁn nuùt phaûi ñoùng menu.
6) Huyû boû veát
Baèng baøn phím,
Nhaán phím "CANCEL TRAIL"
Baèng trackball,
(1) Laên baùnh xe ñaët muõi teân vaøo hoäp [TRAIL MODE]
(2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò OFF.
29. Vaïch tham chieáu song haønh IL (Parallel Index Lines)
Coù theå hieån thò hai vaïch IL vaø coù theå ñieàu chænh höôùng hoaëc khoaûng caùch giöõa hai vaïch.
1) Hieån thò vaø xoaù ñöôøng IL
Baèng baøn phím,
(1) Ñoùng menu, aán phím "INDEX LINES", treân hoâïp höôùng daãn xuaát hieän chöõ DISP "INDEX
LINE"
(2) Nhìn vaøo hoäp IL ôû beân traùi maøn hình, nhaán phím INDEX LINE ñeå choïn soá hieäu IL (IL1
hoaëc IL2), aán moät laàn nöõa ñeå xoaù IL.
Baèng trackball,
(1) Laên trackball ñaët muõi teân leân hoäp IL ôû phía döôùi beân traùi maøn hình.
(2) Laên baùnh xe ñeå choïn soá hieäu IL (IL1, IL2), aán nuùt traùi hoaëc baùnh xe ñeå ñoùng hoaëc môû IL.
2) Ñieàu chænh ñònh höôùng vaø giaùn caùch IL
(1) Cho hieån thò IL nhö trình baøy ôû treân.
(2) Laên trackball ñöa muõi teân vaøo cöûa soå ñònh höôùng
ñöôøng IL (Index line orientation) naèm ngay döôùi hoäp
ñeà muïc IL nhö hình 20.44.
(3) Laên baùnh xe ñeå chænh ñònh höôùng ñöôøng IL, trong
phaïm vi 0000~359,9(0T).
(4) Laên trackball ñeå chænh giaùn caùch caùc ñöôøng IL (Index line interval).
3) Höôùng tham chieáu cuûa ñöôøng IL
Ñöôøng IL coù theå tham chieáu töông ñoái vôùi ñöôøng muõi taøu (REL) cuõng coù theå tham chieáu
höôùng baéc thaät (TRUE), chænh nhö sau,

852 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU naèm beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Choïn 2 MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò MARK menu nhö hình 20.33.
(3) Quay baùnh xe choïn 4 INDEX LINE BEARING, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn TRUE hoaëc REL tuyø yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeåû ñoùng menu.
4) Choïn hieån thò toái ña caùc ñöôøng IL
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU naèm beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Choïn 2 MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò MARK menu nhö hình 20.33.
(3) Laên baùnh xe choïn 5 INDEX LINE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn 1, 2, 3 hoaëc 6 tuyø yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
30. Daáu khôûi ñieåm (Origin Mark)
Coù theå duøng Origin Mark ñeå ñaùnh daáu khôûi ñieåm cho caùc muïc tieâu ñaùng chuù yù hoaëc caùc
ñieåm ñaëc bieät. Coù theå nhaäp 20 ñieåm: 10 khôûi ñieåm coù soá hieäu vaø moät trong 10 khôûi ñieåm
baèng daáu hieäu, caùc daáu khôûi ñieåm coù theå oån ñònh töông ñoái vôùi ñaùy (ground stabilized), cuõng
coù theå ổn định töông ñoái vôùi nước (sea stabilized). Ñeå hieån thò daáu khôûi ñieåm phaûi coù höôùng
muõi taøu vaø phaûi coù vò trí taøu.
1) Nhaäp daáu hieäu khôûi ñieåm
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK phía beân traùi maøn hình. Treân hoäp höôùng daãn hieån
thò doøng chöõ “MARK SELECT / MARK MENU.”
(2) Nhaán nuùt phaûi môû MARK MENU nhö hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 MARK KIND, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ORIGIN MARK (No) hoaëc ORIGIN MARK (SYM) tuyø theo yeâu caàu,
aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi. Choïn ORIGIN MARK (No) xuaát hieän kyù hieäu vaø soá hieäu cuûa
khôûi ñieåm, höôùng ngaém vaø cöï ly töø taøu chuû ñeán daáu khôûi ñieåm hieån thò ngay ôû döôùi nhö hình
20.45. Choïn ORIGIN MARK (SYM) thì xuaát hieän daáu hieäu khoâng coù soá.
(5) AÁn nuùt traùi.
(6) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu, treân hoäp höôùng daãn ñoïc doøng thoaïi “MARK SELECT /
MARK MENU.”
(7) Duøng con troû choïn hoäp ñeà muïc MARK, laên xe choïn soá hieäu cuûa daáu khôûi ñieåm cho
ORIGIN MARK (No) hoaëc choïn kyù hieäu cho ORIGIN MARK (SYM), sau ñoù aán nuùt traùi, coù
caùc kyù hieäu nhö moâ taû treân hình 20.46.
(8) AÁn nuùt traùi moät laàn nöõa, con troû nhaûy ñeán khu vöïc maøn hình höõu duïng, treân hoäp ñeà muïc
höôùng daãn ñoïc doøng chöõ "MARK/EXIT"
(9) Laên trackball ñaët con troû ôû vò trí theo yeâu caàu.

TIẾU VĂN KINH 853


(10) AÁn nuùt traùi ñeå aán ñònh daáu khôûi ñieåm ñoái vôùi con troû. Höôùng ngaém vaø cöï ly töø daáu khôûi
ñieåm ñeán con troû hieån thò ôû ngay döôùi hoäp ñeà muïc MARK theo nhö hình 20.47.

Ñeå thoaùt Orgin Mark aán nuùt phaûi trong hoäp höôùng daãn ghi chöõ "MARK/EXIT"
2) Söï oån ñònh cuûa daáu khôûi ñieåm (Origin Mark Stabilization)
Daáu khôûi ñieåm coù theå coá ñònh theo vò trí ñòa lyù (töông ñoái vôùi ñaùy - GND) cuõng coù theå di
ñoäng (töông ñoái vôùi bieån - SEA), chænh nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû [MARK MENU] nhö hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 1 ORIGIN MARK STAB, aán baùnh xe.
(4) Laên baùnh xe choïn GND hoaëc SEA theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
3) Xoaù moät daáu hieäu khôûi ñieåm rieâng bieät.
Chuù yù, khoâng theå xoaù cuøng moät luùc caùc daáu hieäu khôûi ñieåm.
(1) Trong khi con troû naèm trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò
"MARK DELETE / EXIT' treân hoäp höôùng daãn.
(2) Laên baùnh xe ñaët con troû vaøo daáu khôûi
ñieåm caàn xoaù.
(3) AÁn nuùt traùi hay baùnh xe ñeå xoaù daáu
khôûi ñieåm.
(4) Ñeå xoaù moät daáu khôûi ñieåm khaùc laäp
laïi böôùc 2 vaø 3.
(5) Ñeå keát thuùc, aán nuùt phaûi trong khi
treân hoäp höôùng daãn ghi "MARK
DELETE / EXIT'
31. Phoùng to (ZOOM)
Chöùc naêng ZOOM duøng ñeå phoùng to moät
khu vöïc caàn quan taâm lôùn gaáp hai laàn
nhìn thaáy bình thöôøng trong moät cöûa soå.

854 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Ñeå hieån thò phoùng ñaïi phaûi môû DATA BOX menu.
1) Trong khi con troû naèm ôû khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò ZOOM /
EXIT trong hoäp höôùng daãn.
2) Laên trackball ñeå choïn vò trí caàn phoùng ñaïi.
3) AÁn nuùt traùi hoaëc baùnh xe, moät voøng troøn xuaát hieän xaùc ñònh vuøng phoùng ñaïi nhö hình
20.48a vaø phaàn hình aûnh phoùng ñaïi hieån thò beân phaûi maøn hình theo nhö hình 20.48b.
Ñeå thoaùt khoûi ZOOM, aán nuùt traùi trong khi treân hoäp höôùng daãn ñoïc doøng chöõ "ZOOM /
EXIT".
32. Caùc daáu hieäu (Markers)
1) Ñöôøng daáu muõi taøu (Heading Line)
Xoaù taïm thôøi ñöôøng muõi taøu
Xoaù taïm thôøi ñöôøng muõi taøu ñeå nhìn thaáy caùc muïc tieâu naèm truøng ôû ngay muõi taøu baèng caùch
aán phím HL OFF treân baøn phím. Hoaëc laên trackball choïn hoäp ñeà muïc, choïn HL OFF ôû ñaùy
beân traùi maøn hình, aán nuùt traùi.
2) Ñöôøng phía laùi taøu (STERN MARK)
Ñoù laø moät ñöôøng khoâng lieàn neùt xuaát hieän theo höôùng ngöôïc laïi vôùi Heading Line, hieån thò
vaø xoaù nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán nuùt traùi ñeå hieån thò MAIN MENU.
(2) Laên baùnh xe ñeå choïn MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò MARK menu.
(3) Laên baùnh xe choïn 3 STERN MARK, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå taét môû STERN MARK.
3) Daáu Höôùng Baéc ( North Marker).
Daáu höôùng baéc xuaát hieän thaønh ñöôøng khoâng lieàn neùt.
4) Daáu hieäu taøu chuû ( Own Ship Symbol)
Daáu hieäu taøu chuû coù theå cho xuaát hieân hoaëc xoùa ñi trong MARK menu. Daáu hieäu naøy tyû leä
vôùi chieàu daøi vaø chieàu ngang cuûa taøu, soá lieäu veà taøu chuû coù theå nhaäp vaøo.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán nuùt traùi ñeå hieån thò MAIN MENU.
(2) Laên baùnh xe choïn MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi choïn MARK MENU.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 OWNSHIP MARK, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON ñeå taét môû daáu hieäu taøu chuû.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
33. Chænh ñònh töï ñoäng hình aûnh cho muïc ñích haønh haûi
Treân buoàng laùi cöù moãi laàn thay ñoåi coâng vieäc hoaëc thay ñoåi hoaøn caûnh thì phaûi chænh laïi raña,
ñieàu ñoù gaây neân phieàn phöùc, baän roän cho só quan tröïc ca. Thay vì phaûi chænh ñònh laïi lieân tuïc
trong moãi tröôøng hôïp, nhaø saûn xuaát ñaõ thieát keá aán ñònh saün caùc phím chöùc naêng ñeå heä thoáng

TIẾU VĂN KINH 855


chænh ñònh ñeán möùc toái öu moät caùch töï ñoäng trong moät soá tröôøng hôïp. Ngöôøi söû duïng chæ caàn
aán phím coù daáu hieäu töông öùng thì maøn hình seõ hieån thò toái öu. Ví duï, khi thaùm saùt moät phao
tieâu hoaëc thaùm saùt moät chieác taøu thì vieäc chænh ñònh khaùc nhau. Maùy ñaõ chænh ñònh saün cho
caùc tröôøng hôïp naøy, chæ caàn aán SHIP hay BOUY thì maøn hình seõ töï ñoäng chænh ñònh cho vieäc
thaùm saùt taøu hoaëc phao tieâu.
Döôùi ñaây laø caùc chænh ñònh hình aûnh choïn löïa,
KYÙ HIEÄU GIAÛI THÍCH KYÙ HIEÄU GIAÛI THÍCH
NEAR Chænh ñònh toái öu cho taàm quan FAR Chænh ñònh toái öu cho thaùm saùt
saùt ngaén söû duïng thang 3 h.lyù taàm xa söû duïng thang 6 h.lyù hoaëc
hoaëc thaáp hôn cho bieån eâm. daøi hôn.
NEAR Chænh ñònh toái öu ñeå thaùm saùt FAR Chænh ñònh toái öu ñeå thaùm saùt
BOUY phao tieâu haøng haûi, taøu nhoû caùc BOUY phao tieâu haøng haûi, taøu nhoû caùc
muïc tieâu nhoû treân maët nöôùc ôû taàm muïc tieâu nhoû treân maët nöôùc ôû
ngaén . taàm xa.
ROUGH Chænh ñònh toái öu cho bieån ñoäng SHIP Chænh ñònh toái öu cho thaùm saùt
SEA vaø möa lôùn. taøu.
HARBOR Chænh ñònh toái öu cho haønh haûi Chænh ñònh toái öu cho haønh haûi
taàm ngaén trong caûng duøng thang COAST ven bôø thang taàm xa 12 nm hoaëc
1,5 nm hoaëc ngaén hôn. ngaén hôn.

1) Löïa choïn chænh ñònh hình aûnh


(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc PICTURE ôû goùc treân beân traùi maøn hình, laøm xuaát hieâïn
cöûa soå,

NEAR BOUY * 

(2) Coù theå choïn caùc chæ baùo khaùc goàm: NEAR, FAR, FAR BOUY, ROUGH SEA ... baèng
caùch aán nuùt traùi.
2) Hoài phuïc chænh ñònh töï ñoäng hình aûnh trôû veà maëc ñònh
Baát cöù chöùc naêng naøo cuûa raña ñaõ ñöôïc laäp trình chænh ñònh saün hình aûnh nhö noùi ôû treân ñeàu
coù theå hoài phuïc trôû veà trang thaùi maëc ñònh ñeå chænh ñònh hình aûnh trong moãi tröôøng hôïp rieâng
bieät. Caùch thöïc hieän nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp PICTURE naèm beân traùi maøn hình.
(2) AÁn nuùt traùi ñeå choïn caùc chænh ñònh saün ( NEAR, FAR, BOUY...)
(3) AÁn nuùt phaûi ñeå choïn PICTURE MENU nhö hình 20.32.
(4) Laên baùnh xe choïn 0 DEFAULT.
(5) AÁn baùnh xe hoaëc nuùt traùi 3 laàn ñeå hoài phuïc chænh ñònh maëc ñònh ( neáu söû duïng baøn phím
thì aán phím [ENTER MARK] 3 laàn.
(6) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
34. Chöông trình hoaù caùc phím chöùc naêng

856 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Caùc chöùc naêng ít söû duïng ñeàu coù saün trong menu. Ñeå traùnh môû menu trong moät soá tröôøng
hôïp, caùc phím chöùc naêng F1~F4 ñöôïc gaùn cho caùc chöùc naêng bieåu thò trong menu
CUSTOMIZE.TEST .
1) Kích hoaït phím chöùc naêng (Function Key)
Ñeå kích hoaït moät chöùc naêng ñaõ gaùn cho moät phím chöùc naêng, aán töùc thôøi phím chöùc naêng
cho muïc ñich caøi ñaët laïi. Tieáp tuïc aán phím ñoù ñeå choïn.
PHÍM CHÖÙC NAÊNG CAØI ÑAËT MAËC ÑÒNH
F1 Interference Rejector
F2 Echo Stretch
F3 Auto Rain
F4 Heading Line Off

2) Laäp trình cho phím chöùc naêng


(1) Laên trackball choïn hoäp MENU beân phaûi maøn hình vaø aán nuùt traùi ñeå hieån thò MAIN
menu.
(2) Laên baùnh xe ñeå choïn 9 [CUSTOMIZE.TEST] nhö hình 20.49, aán baùnh xe.

(3) Laên baùnh xe choïn 3[F1], 4[F2], 5[F3], hoaëc 6[F4] tuyø chöùc naêng muoán choïn ñeå caøi ñaët,
aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi. Ví duï choïn 3[F1], aán nuùt traùi. Treân maøn hình hieån thò menu F1
nhö hình 20.50.

TIẾU VĂN KINH 857


(4) Laên baùnh xe ñeå choïn theå loaïi nhö ECHO, STD KEY, ARPA.AIS hoaëc OPERATION, aán
baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi. Caùc hoäp menu hình 20.51 laø caùc theå loaïi tuyø choïn.
(5) Laên baùnh xe choïn 2, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(6) Laên baùnh xe choïn chöùc naêng theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(7) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.

35. Vò trí taøu


Choïn nguoàn döõ lieäu vò trí taøu,

OS POSN 

858 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc OS POSN ôû goùc phaûi phía treân maøn hình.
2) AÁn nuùt phaûi ñeå hieån thò OS POSN menu, nhö hình 20.52.
3) Laên baùnh xe choïn 1 NAV AID, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn GPS1, GPS2 hoaëc DEAD RECKONING tuyø theo yeâu caàu, aán baùnh xe
hoaëc nuùt traùi.
GPS1: GPS Navigator noái vôùi coång Nav.
GPS2: GPS Navigator nôùi vôùi coång Speed Log hoaëc
coång Track control.
5) Neáu choïn DEAD RECKONING thì tieáp tuïc böôùc 6
ñeå nhaäp vò trí baèng tay. Neáu choïn GPS1 hoaëc GPS2 thì
tieáp tuïc böôùc 7.
6) Laên baùnh xe choïn MANUAL L/L, aán baùnh xe. Nhaäp
kinh vó ñoä nhö sau,
a) Laên baùnh xe ñeå choïn vó ñoä töông öùng, aán baùnh xe
(aán baùnh xe moät laàn nöõa ñeå nhaûy giaùn caùch). Khi
duøng baøn phím thì aán phím soá töông öùng, sau ñoù aán
phím [ENTER MARK].
b) Nhaäp kinh ñoä cuõng laøm nhö nhaäp vó ñoä.
7) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
36. Baùo ñoäng tröïc caûnh giôùi ( Watch Alarm)
Baùo ñoäng tröïc caûnh giôùi baèng aâm thanh trong khoaûng thôøi gian döï ñònh seõ hoã trôï cho só quan
haøng haûi coâng vieâïc caûnh giôùi treân raña thöôøng xuyeân nhaèm muïc ñích an toaøn hoaëc moät muïc
ñích khaùc naøo ñoù.
Hoäp ñeà muïc ALARM naèm goùc beân traùi phía döôùi maøn hình trong ñoù coù ñoàng hoà ñeám thôøi
gian (ví duï 12.00),
WATCH
12.00

Thôøi gian caøi ñaët ñöôïc ñeám ngöôïc khi heát thôøi gian ñoù thì ñoàng hoà trôû veà 00.0, chöõ
WATCH maøu xanh chuyeån thaønh maøu ñoû.
Ñeå taét aâm thanh baùo ñoäng, aán phím [ALARM ACK] treân baøn phím hoaëc laên trackball choïn
hoäp ñeà muïc ALARM ACK vaø aán nuùt traùi. Luùc naøy maøu cuûa chöõ WATCH trôû veà maøu bình
thöôøng, ñoàng hoà baùo ñoäng caûnh giôùi töï caøi ñaët laïi giaù trò ban ñaàu vaø baét ñaàøu tính giôø.
Chænh quaõng thôøi gian baùo ñoäng caûnh giôùi,
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
2) Laên baùnh xe choïn 3 ALARM, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò ALARM menu nhö
hình 20.53.
3) Laên baùnh xe choïn 4 WATCH ALARM, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
TIẾU VĂN KINH 859
(4) Laên baùnh xe choïn thôøi löôïng töông öùng 4m, 10m ,12m ... , nhaán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
5) Nhaán nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
37. Caøi ñaët döõ lieäu haøng haûi
Gioù, ñoä saâu, haûi löu, nhieâït ñoä, ngaøy thaùng vaø ñieåm heïn ñöôïc caøi ñaët nhö sau,
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU phía beân phaûi maøn hình vaø aán nuùt traùi.
2) Laên baùnh xe chon 7 NAV DATA, aán nuùt traùi ñeå môû menu [NAV DATA], hình 20.54.
3) Choïn caùc yeâu caàu caàn thieát theo baûng sau ñaây,

MUÏC GIAÛI THÍCH


2 DEPTH Choïn ñôn vò ño saâu, hoaëc taét chæ baùo veà ñoä saâu.
3 DEPTH GRAGH Choïn thang ño saâu, sô ñoà ñoä saâu hieån thò ñoä saâu
SCALES 30 phuùt cuoái cuøng ñoâï saâu treân veát ñi cuûa taøu.
4 DEPTH MARK Choïn ñoä saâu maø ôû ñoù coù daáu hieäu ñoä saâu
5 CURRENT Taét, môû chæ baùo haûi löu ( haûi löu töông ñoái vôùi
höôùng Baéc)
6 WIND Choïn ñôn vò ño toác ñoä gioù vaø taét chæ baùo veà gioù.
7 TEMP Taét, môû chæ baùo veà nhieät ñoä
8 DATE-TIME Choïn caùch bieåu thò ngaøy giôø OFF, UTC,
LOCAL
9 LOCAL TIME Neáu choïn 8 LOCAL TIME thì laên baùnh xe choïn
ADJ soá muùi giöõa UTC vaø giôø ñòa phöông (local).
0 WPT DATA Taét döõ lieâïu ñieåm heïn hoaëc hieån thò khoaûng caùch
vaø höôùng ngaém ñeán ñieån heïn.

4) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.

860 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Hình 20.55 moâ taû chæ baùo ñoä saâu, doøng chaûy vaø gioù treân maøn hình.

38. Baùo ñoäng


Khi coù sai soùt trong heä thoáng thì xuaát hieän tín hieäu baùo ñoäng (maøu ñoû) ñoàng thôøi baùo ñoäng
baèng aâm thanh. Taét baùo ñoäng aâm thanh baèng phím [ALARM ACK] hoaëc choïn hoäp ñeà muïc
ALARM ACK vaø aán nuùt traùi. Ñeøn chæ baùo sai soùt toàn taïi treân maøn hình cho ñeán khi laøm roõ
nguoàn sai soùt.
Giaûi thích caùc baùo ñoäng
Caûnh baùo Baùo ñoäng Baùo ñoäng baèng aùnh saùng Thoaùt khoûi baùo ñoäng
aâm thanh
Hoûng GYRO 2 tieáng HDG hieån thò ".", xuaát hieän AÁn phím [MODE] xoaù
bíp doøng chöõ HEADING SET ôû goùc thoâng baùo. Neáu caàn ñoái
traùi döôùi maøn hình, chöõ GYRO chieáùu HDG vôùi soá ñoïc la
maøu ñoû. Maøn hình töï ñoäng baøn.
chuyeån sang HEADING UP.
Baùo ñoäng caûnh Caùc tieáng Coù muïc tieâu. AÁn phím [ALARRM ACK]
giôùi bíp hoaëc aán nuùt traùi vaøo hoäp
(GUARD) ALARM ACK.
Baùo ñoäng tröïc Caùc tieáng WATCH 00:0 AÁn phím [ALARRM ACK]
ca (WATCH) bíp Xuaát hieän chöõ WATCH, baét ñaàu hoaëc aán nuùt traùi vaøo hoäp
tính töø 00.0 giôø WATCH.
Vó/Kinh ñoä taøu Khoâng Daáu hieäu "." xuaát hieän Ñaûm baûo raèng vò trí taøu töø
chuû trong khung vò trí taøu chuû hoaëc thieát bò trôï haøng beân ngoaøi
Vó/Kinh ñoä con trong khung vò trí con troû ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo heä thoáng
troû
Hoûng hoùc cuûa Khoâng Doøng thoâng baùo ghi GYRO hieån Ñaûm baûo anten raña ñang
heä thoáng thò phía ñaùy maøn hình. Khoâng coù hoaït ñoäng.
soùng doäi treân maøn hình. Chöõ
SYSTEM FAIL maøu ñoû hieån thò
beân traùi ñaùy maøn hình
Hö hoûng toác ñoä 2 tieáng Caùc chöõ LOG . vaø LOG hieån Neáu hoûng SDME (Speed
keá bíp. thò maøu ñoû neáu khoâng coù tín and Distance Measuring
hieäu töø toác ñoä keá ñöa vaøo trong Equipment) bò hoûng thì
voøng 30 s khi toác ñoä taøu lôùn treân duøng boä caûm bieán khaùc,
5 nô. hoaëc duøng MANUAL
SPEED MODE.
Hoûng heä thoáng Caùc tieáng Chöõ EPFS bieán thaønh maøu ñoû Taét tieáng bíp, xoaù caûnh baùo
TIẾU VĂN KINH 861
xaùc ñònh vò trí bíp lieân baèng caùch aán phím
ñieän töû EPFS tuïc [ALARM ACK] hoaëc aán
phím traùi vaøo hoäp ñeà muïc
ALARM ACK.
Chæ baùo SOG khoâng Chæ baùo SOG ( Speed Over
Ground) bieán thaønh maøu ñoû khi
treân menu choïn hieån thò SOG
nhöng SDME ( Speed and
Distance Measuring Equipment
= Speed Log) khoâng thaùm saùt
toác ñoä veát qua ñaùy maø chæ laø toác
ñoä qua nöôùc (STW)
COLISION Bíp lieân Chöõ COLISION xuaát hieän khi AÙp duïng haønh ñoäng traùnh
Ñaâm va tuïc khi muïc tieâu taïo veát ARP di va, hoaëc keát thuùc taïo veát
chuyeån treân höôùng ñaâm va. muïc tieâu. Caûnh baùo baèng
aùnh saùng chôùp seõ bieán maát.
Chæ baùo TRUE Khoâng Chæ baùo TRUE VECTOR bieán Chuyeån veà ñònh daïng North
VECTOR thaønh maøu ñoû khi TRUE vector Up TM (chuyeån ñoäng thaät)
ñöôïc choïn trong ñònh daïng RM Maøu saéc chæ baùo seõ trôû laïi
(chuyeån ñoäng töông ñoái) bình thöôùng.
Baùo ñoäng vuøng Bíp lieân Chöõ GZ xuaát hieän maøu ñoû neáu AÁn phím [ALARRM
caûnh giôùi tuïc coù moät muïc tieâu vaøo vuøng baùo ACKL] hoaëc nhaán nuùt traùi
GUARD ñoäng, muïc tieâu ñöôïc ñaùnh daáu vaøo hoäp ALARM ACK ñeå
ZONE baèng moät tam giaùc nhaáp nhaùy. xaùc nhaän baùo ñoäng.
Baùo ñoäng khoâng Neáu moät thang taàm xa giaûm Chuyeån thang taàm xa.
GZ OUT xuoáng laøm cho vò trí cuûa GZ lôùn
hôn 1,5 laàn cuûa thang taàm xa thì
chöõ GZ OUT bieán thaønh maøu
ñoû.

39. Döõ lieäu cuûa con troû


Khoaûng caùch vaø höôùng ngaém con troû töø taøu, vò trí kinh vó ñoä vaø vò trí theo toaï ñoä X-Y cuûa
con troû chuû coù theå ñöôïc hieån thò treân maøn hình.
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc CURSOR DATA
beân phaûi maøn hình.
2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò laàn löôït caùc döõ lieäu cuûa
con troû nhö hình 20.56.
Ghi chuù: Caùc döõ lieâïu cuûa con troû khoâng hieån thò khi
con troû naèm ngoaøi maøn hình hieäu duïng.
40. Kieåm tra tính naêng kyõ thuaät cuûa raña (Performance
Monitor)
1) Kích hoaït vaø taét kích hoaït chöùc naêng kieåm tra
tính naêng
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán nuùt
traùi.

862 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(2) Laên baùnh xe choïn 1 ECHO, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi hieån thò ECHO menu nhö hình
20.57.
(3) Laên baùnh xe choïn 4 PM, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng MENU.
Daáu hieäu ñeå kieåm tra tính naêng xuaát hieän treân maøn hình nhö hình 20.58.
2) Caùch kieåm tra tính naêng cuûa raña
(1) Raña ñöôïc chænh ñònh töï ñoäng nhö sau,
 Range: 24 nm
 Pulselength: Long
 Shadow Sector: Off
 STC: Off
 RAIN: Off
 Echo Stretch: Off
 Echo Average: Off
 Video Contrast: A
 Tune: Auto
 Gain: chænh ñònh nhö ban ñaàu khi laép raùp raña.
(2) Kích hoaït chöùc naêng PM theo nhö ñieåm 1) Muïc 39. ôû treân.
(3) Sau khi quan saùt keát quaû, taét PM.
Ra ña töï ñoäng caøi ôû taàm xa 24 haûi lyù, treân maøn hình hieån thò moät hoaëc hai cung troøn. Neáu
maùy phaùt vaø maùy thu cuûa raña hoaït ñoäng toát nhö traïng thaùi ban ñaàu laép ñaët, khi môû PM thì
meùp trong cuûa cung tín hieäu xuaát hieän ôû 16 haûi lyù, neáu maùy phaùt vaø maùy thu giaûm 10db thì
khoâng coù soùng doäi treân maøn hình nhö moâ taû treân hình 20.58.

41. Kyù hieäu taøu chuû (Own Ship Symbol)


Kyù hieäu taøu chuû (taøu ta) coù theå ñöôïc aán ñònh leân maøn hình. Coù theå nhaäp 10 daáu hieäu taøu chuû,
moãi daáu hieäu ñeàu mang soá hieäu rieâng,

TIẾU VĂN KINH 863


1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK ôû beân traùi
maøn hình, treân hoäp höôùng daãn ñoïc ñöôïc doøng thoaïi
“MARK SELECT / MARK MENU”
2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû MARK MENU, (hình 20.23).
3) Laên baùnh xe choïn 2 MARK KIND, aán baùnh xe hoaëc
aán nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn OWN SHIP SHAPE, aán baùnh xe
hoaëc aán nuùt traùi, hieån thò hình 20.59.
5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
6) AÁn nuùt traùi, con troû nhaûy vaøo trung taâm maøn hình. Treân hoäp höôùng daãn ñoïc ñöôïc doøng
thoaïi “MARK / EXIT”
7) AÁn nuùt traùi ñeå aán ñònh kyù hieäu taøu chuû.
 Ñeå nhaäp moät daáu hieäu taøu chuû vôùi soá hieäu khaùc, ñöa con troû vaøo hoäp MARK, laên baùnh
xe choïn soá cuûa daáu hieäu, aán ñuùp nuùt traùi, aán nuùt traùi.
 Ñeå thoaùt khoûi chöùc naêng nhaäp daáu hieâïu taøu chuû aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn
hieån thò “MARK / EXIT”.
42. Ñieåm tham chieáu cho CPA/TCPA
Ñieåm tham chieáu ñeå xaùc ñònh CPA/TCPA coù theå laø vò trí anten hay buoàng laùi cuûa taøu. Tia
queùt soùng doäi vaø caùc cung muø thì xaùc ñònh döïa theo vò trí anten, cho duø coù choïn vò trí tham
chieáu ôû baát cöù ôû ñaâu, thì buoàng laùi vaãn laø ñieåm tham chieáu cho VRM vaø EBL.
1) Laên trackball ñeå choïn hoäp ñeà muïc REFERENCE POINT ôû treân ñænh maøn hình.
REF POINT
ANT POSN

2) AÁn phaûi ñeå choïn REF POINT hoaëc ANT POSN tuyø yeâu caàu.
20.9.3 Vaän haønh, ñieàu chænh ARPA
1. Nhöõng ñieàu caàn chuù yù khi söû duïng
1) Chöùc naêng ARPA ñöôïc thieát keá ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa IMO, trong nguyeân baûn
MANUAL cuûa nhaø cheá taïo thieát bò naøy duøng chöõ ARP thay cho chöõ ARPA, treân caùc hoäp
thoaïi cuõng duøng ARP thay cho ARPA .
2) Ñoä chính xaùc ñoà giaûi cuûa ARPA thoaû maõn tieâu chuaån cuûa IMO. Ñoä chính xaùc keû veát chòu
aûnh höôûng bôûi caùc yeáu toá sau ñaây:
- Söï bieán ñoåi höôùng ñi, caàn moät ñeán hai phuùt ñeå hoài phuïc vector sau khi coù söï bieán ñoäng veà
höôùng ñi cuûa taøu.
- Ñoä treã veát vector tyû leä nghòch vôùi toác ñoä töông ñoái cuûa muïc tieâu, ñoä treã theo quy luaät
15~30 giaây cho muïc tieâu toác ñoä töông ñoái cao, 30~60 giaây cho muïc tieâu toác ñoä töông ñoái
thaáp.

864 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


3) Caùc döõ lieäu taïo ra bôûi ARPA chæ ñeå tham khaûo, haõy xem chi tieát vaø caäp nhaät thoâng tin
treân haûi ñoà haøng haûi chính thöùc.
4) Moät muïc tieâu coù kích thöôùc 800 meùt hoaëc lôùn hôn theo chieàu baùn kính hay theo chieàu
phöông vò ñöôïc xem nhö laø moät muïc tieâu luïc ñòa khoâng caàn phaûi tuyeån (acquired) hoaëc taïo
veát (tracked). Caùc soùng doäi nhoû hôn 800 meùt ñeàu coù theå tuyeån hoaëc taïo veát.
2. Ñieàu khieån ARPA
Baèng baøn phím
Heâï thoáng ARPA ñieàu khieån baèng baøn phím nhö moâ taû treân hình 20.18, treân ñoù 3 phím chính
giaønh cho ARPA:
ACQ : Phím tuyeån muïc tieâu baèng tay
TARGET DATA : Hieån thò döõ lieäu muïc tieâu ARPA tuyeån baèng trackball.
TARGET CANCEL: Xoaù taïo veát muïc tieâu choïn baèng trackball.
Baèng trackball
Ñaët con troû vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, truy caäp vaøo caùc chöùc naêng cuûa ARPA baèng
caùch laên baùnh xe ñeå choïn caùc chöùc naêng ARPA töông öùng trong CURSOR menu.
Laên baùnh xe ñeå chæ baùo trong hoäp höôùng daãn caùc chöùc naêng sau:
TARGET DATA & ACQ: Tuyeån muïc tieâu baèng tay hoaëc hieån thò döõ lieäu muïc tieâu ARPA.
TARGET CANCEL: Xoaù taïo veát treân muïc tieâu ARPA tuyeån baèng con troû.
ACQ: Tuyeån moät muïc tieâu baèng tay.
3. Kích hoaït vaø taét kích hoaït ARPA
Kích hoaït taét kích hoaït ARPA nhö sau:
1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo trong hoäp ñeà muïc ARP ACQ MODE
naèm beân phaûi maøn hình, xem hình 20.60.
2) AÁn nuùt traùi OFF, MAN, AUTOMAN theo yeâu caàu.
4. Tuyeån muïc tieâu töï ñoäng (Automatic Acquisition)
Loaïi raña naøy coù theå tuyeån toái ña 100 muïc tieâu. Soá löôïng muïc tieâu tuyeån töï ñoäng hay baèng
tay coù theå choïn ôû ARP TARGET menu nhö sau.

Choïn menu Soá löôïng Muïc tieâu tuyeån


MANUAL 100 100 muïc tieâu baèng tay
AUTO25 25 muc tieâu töï ñoäng, 75 muïc tieâu baèng tay
AUTO50 50 muïc tieâu töï ñoäng, 50 muïc tieâu baèng tay
AUTO75 75 muïc tieâu töï ñoäng, 25 muïc tgieâu baèng tay
AUTO100 100 muïc tieâu töï ñoäng

Moät muïc tieâu tuyeån töï ñoäng ñöôïc ñaùnh daáu baèng moät hình vuoâng khoâng lieàn neùt vaø moät
vectô, xuaát hieän trong phaïm vi 20 laàn queùt cuûa anten, hieån thò xu höôùng chuyeån ñoäng cuûa

TIẾU VĂN KINH 865


muïc tieâu. Trong phaïm vi 60 laàn queùt thì giai ñoaïn taïo veát ban ñaàu keát thuùc vaø muïc tieâu trôû
neân coá ñònh saün saøng cho vieäc taïo veát oån ñònh, lieàn sau ñoù daáu muïc tieâu chuyeån töø hình
vuoâng khoâng lieàn neùt sang hình moät voøng troøn. ( Muïc tieâu tuyeån töï ñoäng khaùc vôùi muïc tieâu
tuyeån baèng tay, muïc tieâu tuyeån baèng tay hieån thò baèng neùt ñaäm).
1) Choïn soá löôïng muïc tieâu tuyeån töï ñoäng nhö sau,
(1) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc ARPA ACQ MODE naèm beân phaûi maøn hình,
aán nuùt phaûi ñeå hieån thò doøng thoaïi [ARPA TARGET MENU]
nhö hình 20.61.
(2) Laên baùnh xe choïn 1 ARPA SELECT, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt
traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn tuyeån töï ñoäng theo yeâu caàu (25/50/...)
theo nhö baûng noùi treân, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
2) Boû taïo veát muïc tieâu (bao goàm muïc tieâu tham khaûo)
Khi ARPA ñaõ tuyeån töï ñoäng ñuû soá löôïng muïc tieâu theo nhö aán ñònh trong baûng choïn (ôû treân)
thì xuaát hieän doøng chöõ “TARGET-FULL (AUTO)” (Ñaày muïc tieâu [Töï ñoäng]) beân phaûi maøn
hình, nhö vaäy khoâng theå töï ñoäng tuyeån theâm muïc tieâu naøo nöõa (tröø khi maát muïc tieâu). Neáu
ñieàu ñoù xaûy ra thì xoaù bôùt taïo veát caùc muïc tieâu hoaëc tieáp tuïc tuyeån baèng tay.
(1) Xoaù taïo veát moät muïc tieâu rieâng bieät,
Baèng baøn phím
(a) Laên trackball ñaët con troû (+) vaøo muïc tieâu ARPA hoaëc muïc tieâu tham khaûo caàn xoaù.
(b) AÁn phím [TARGET CANCEL]
Baèng trackball
(a) Ñöa con troû naèm beân trong khu vöïc hieäu duïng cuûa maøn hình, laên baùnh xe ñeå hieån thò
doøng thoaïi “TARGET CANCEL / EXIT” treân hoäp höôùng daãn.
(b) Laên trackball daët con troû (+) vaøo muïc tieâu ARPA hoaëc muïc tieâu tham khaûo caàn xoaù,
(c) AÁn baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoaù taïo veát cho muïc tieâu choïn ñeå xoaù.
(d) Ñeå keát thuùc aán nuùt phaûi.
(2) Xoaù taïo veát treân taát caû caùc muïc tieâu
(a) Laên trackball ñaët muõi teân vaøo hoäp ñeà muïc ARPA ACQ MODE naèm beân phaûi maøn hình,
aán nuùt phaûi ñeå hieån thò [ARPA TARGET MENU] nhö hình 20.61.
(b) Laên baùnh xe choïn 2 ALL CANCEL,
(c) AÁn baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå xoaù taïo veát treân taát caû caùc muïc tieâu ARPA.
5. Tuyeån muïc tieâu baèng tay
Coù theå tuyeån baèng tay toái ña 100 muïc tieâu. Choïn soá löôïng muïc tieâu tuyeån baèng tay nhö trình
baøy ôû ñoaïn 1. (trong phaàn tuyeån baèng tay muïc tieâu).

866 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Tuyeån moät muïc tieâu baèng tay
Baèng baøn phím
1) Laên trackball ñaët con troû leân treân muïc tieâu choïn.
2) AÁn phím ACQ.
Baèng trackball
1) Ñöa con troû veà khu vöïc maøn hình hieäu duïng,
laên baùnh xe ñeå hieån thò “ TARGET DATA &
ACQ” hoaëc “ACQ” treân hoäp höôùng daãn.
2) Laên trackball ñaët con troû leân treân muïc tieâu caàn tuyeån,
3) AÁn nuùt traùi ñeå tuyeån muïc tieâu.
ÔÛ giai ñoaïn tuyeån ban ñaàu, kyù hieäu muïc tieâu laø moät hình khoâng lieàn neùt nhö hình 20.62a,
sau ñoù moät phuùt thì xuaát hieän moät vectô bieåu thò xu höôùng di chuyeån cuûa muïc tieâu, hình
20.62b. Neáu muïc tieâu coøn ñöôïc tieáp tuïc phaùt hieän sau thôøi gian 3 phuùt thì kyù hieäu muïc tieâu
chuyeån thaønh moät voøng troøn nhoû nhö hình 20.62c, bieåu thò traïng thaùi taïo veát oån ñònh. Neáu
tuyeån muïc tieâu khoâng thaønh coâng thì kyù hieäu muïc tieâu bieán maát.
Caàn chuù yù,
- Ñeå tuyeån muïc tieâu coù keát quaû, thì muïc tieâu phaûi ôû caùch xa taøu chuû töø 0,2 ñeán 22 haûi lyù
vaø khoâng bò trôû ngaïi bôûi nhieãu bieån vaø nhieãu möa.
- Khi khoâng coøn khaû naêng tuyeån baèng tay thì moät doøng thoaïi “TARGET-FULL (MAN)”
hieån thò treân maøn hình. Haõy xoaù bôùt caùc muïc tieâu khoâng ñe doaï va chaïm neáu muoán
tuyeån theâm baèng tay caùc muïc tieâu khaùc.
- Traùo laãn muïc tieâu ( Target Swap, hoaëc swop)
Khi moät muïc tieâu taïo veát naøo ñoù ñeán gaàn moät muïc tieâu taïo veát khaùc thì caùc muïc tieâu coù
theå bò “traùo laãn” vaøo nhau. Khi hai muïc tieâu ñöôïc tuyeån hoaëc töï ñoäng hoaëc baèng tay
“traùo laãn” thì moät trong hai muïc tieâu trôû thaønh “Muïc tieâu maát” (Los Target). Neáu xaûy ra
tröôøng hôïp naøy thì khi hai muïc tieâu taùch rôøi ra nhau caàn “tuyeån laïi” baèng tay.
6. Daáu hieäu ARPA - Hình 20.63 moâ taû caùc daáu hieäu quy ñònh treân ARPA

TIẾU VĂN KINH 867


7. Hieån thò döõ lieäu muïc tieâu
ÔÛ phöông thöùc höôùng muõi taøu (treân ñænh) vaø phöông thöùc höôùng muõi taøu höôùng ngaém thaät thì
goùc maïn, höôùng ñi, toác ñoä, tuyø theo chænh ñònh chuyeån ñoäng thaät/töông ñoái, coù theå hieån thò

868 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


theo ñònh daïng thaät (coù chöõ T ôû sau döõ lieäu) hoaëc theo ñònh daïng töông ñoái (coù chöõ R ôû sau
döõ lieäu). Coøn ñoái vôùi phöông thöùc höôùng baéc thaät ( höôùng baéc treân ñænh), phöông thöùc höôùng
ñi (höôùng ñi treân ñænh) vaø phöông thöùc chuyeån doäng thaät thì caùc döõ lieäu hieån thò höôùng ngaém,
höôùng ñi thaät vaø toác ñoä töông ñoái vôùi ñaùy.
1) Hieån thò döõ lieäu moät muïc tieâu rieâng bieät
Baèng baøn phím
Laên trackball ñaët con troû vaøo muïc tieâu ARPA, aán phím [TARGET DATA]. Hình daùng cuûa
muïc tieâu chuyeån thaønh hình vuoâng, ñeå xoaù döõ lieäu trong döõ lieäu aán phím naøy moät laàn nöõa.
Baèng trackball
(1) Ñöa con troû vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò doøng
thoaïi"TARGET DATA & ACQ / CURSOR MENU" treân hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû vaøo muïc tieâu ARPA, aán nuùt traùi.
(3) Ñeå xoaù döõ lieäu khoûi khung döõ lieäu, laên trackball choïn muïc tieâu ARPA, aán nuùt traùi ñeå
xoaù.
Döõ lieäu muïc tieâu hieån thò nhö sau,
- RNG/BRG: khoaûng caùch vaø höôùng ngaém (hoaëc goùc maïn) töø taøu chuû ñeán muïc tieâu
tuyeån, coù ñuoâi chöõ T (True) hoaëc chöõ R ( Relative).
- CSE/SPD: Höôùng ñi vaø toác ñoä hieån thò cho muïc tieâu tuyeån, coù ñuoâi T hoaëc R.
- CPA/TCPA: Hai döõ lieäu naøy ñöôïc tính toaùn moät caùch töï ñoäng. Sau khi moät CPA ñaõ ñi
qua taøu chuû thì TCPA coù daáu (-) keøm theo (-
TCPA). TCPA tính ñeán 99.9 phuùt, neáu vöôït qua
thôøi gian ñoù thì chæ baùo >99,9min.
- BCR/BCT: BCR laø cöï ly tieáp caän nhaát cuûa muïc
tieâu ñöôïc choïn maø muïc tieâu ñoù döï kieán ñi qua
tröôùc muõi taøu chuû. BCT laø thôøi gian döï kieán caàn ñeå
muïc tieâu ñoù ñi qua tröôùc muõi taøu chuû.
Coù theå hieån thò döõ lieäu cuûa hai muïc tieâu trong moät hoäp
döõ lieäu. (Cuõng coù theå hieån thò döõ lieäu cuûa saùu muïc tieâu,
tuyø theo caøi ñaët chöông trình ban ñaàu).
Ngoaøi ra thieát bò coøn cho pheùp ñieàu chænh ñoä saùng, kích
thöôùc vaø maøu saéc cuûa caùc daáu hieäu ARPA (xem Saùch
höôùng daãn MANUAL).
2) Danh saùch muïc tieâu (Target list)
Danh saùch muïc tieâu cung caáp ñaày ñuû döõ lieäu caùc muïc
tieâu ARPA (vaø muïc tieâu AIS) ñaõ tuyeån.
(1) Hieån thò danh saùch muïc tieâu
(a) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc TARGET LIST ôû phía beân phaûi maøn hình.

TIẾU VĂN KINH 869


(b) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò TARGET LIST ">" (trong TCPA coù nghóa laø thôøi gian lôùn hôn
99,9 min), nhö hình 20.64.
(c) Khi coù treân 3 muïc tieâu, choïn danh saùch muïc tieâu, choïn 0 NEXT, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt
traùi.
Chuù yù: ñeå caäp nhaät döõ lieäu choïn 9 REFRESH DATA roài aán baùnh xe (khoâng caàn caäp nhaät khi
thay ñoåi phöông phaùp phaân loaïi (sorting method).
(d) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng danh saùch muïc tieâu.
(2) Phaân loaïi danh saùch muïc tieâu
Coù theå phaân loaïi muïc tieâu theo CPA, TCPA, BCR, BCT, RANGE, hoaëc SPEED (cho taàm xa
72 hoaëc 96 haûi lyù) nhö sau:
(a) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc TARGET LIST.
(b) AÁn nuùt phaûi ñeå môû TARGET LIST MENU, hình 20.65.
(c) Laên baùnh xe choïn 1 SORT BY, aán baùnh xe hoaëc nuùt
traùi.
(d) Laên baùnh xe choïn phöông phaùp phaân loaïi (Sorting
method), aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(e) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
8. Ñònh daïng vectô
Vectô muïc tieâu coù theå hieån thò töông ñoái vôùi höôùng muõi taøu chuû (Relative) hoaëc höôùng baéc
thaät ( True)
Chuyeån doäng vaø chieàu daøi cuûa vectô,
Vectô coù theå hieån thò theo chuyeån ñoäng thaät hay chuyeån ñoäng töông ñoái. Thôøi gian keùo daøi
cuûa vectô (ñoä daøi cuûa vectô) coù theå choïn töø 1, 2, 3, 6, 12, 15, 30 giaây (s).
Baèng baøn phím
1) AÁn phím [VECTOR MODE] ñeå choïn ñònh daïng vectô thaät hay töông ñoái. Ñònh daïng ñöôïc
choïn hieån thò trong khung Vector Mode. (Chuù yù phím naøy
cuõng duøng ñeå choïn ñoä daøi cuûa vectô ñeå hieån thò vò trí ñaõ
qua).
2) AÁn phím [VECTOR TIME] ñeå choïn ñoä daøi vectô. Ñoä
daøi vectô hieån thò treân khung ñoä daøi vectô nhö hình 20.66.
Baèng trackball
1) Laên trackball choïn [VECTOR TRUE] hoaëc [VECTOR
REL] phía beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi ñeå hieån thò
[VECTOR TRUE] hoaëc [VECTOR REL] (Chuù yù phím
naøy cuõng duøng ñeå choïn ñoä daøi cuûa vectô ñeå hieån thò vò trí ñaõ qua).
2) Laên trackball choïn hoäp ñoä daøi vectô .
3) AÁn nuùt traùi ñeå choïn ñoä daøi (thôøi gian) theo yeâu caàu.

870 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


9. Hieån thò vò trí ñaõ qua
ARPA coù theå hieån thò caùc ñieåm bieåu thò vò trí ñaõ qua vôùi giaùn caùch thôøi gian nhaát ñònh cuûa baát
cöù muïc tieâu naøo ñaõ tuyeån. Cöù qua moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh thì taêng theâm moät ñieåm vò
trí. Neáu muïc tieâu thay ñoåi toác ñoä thì khoaûng caùch giöõa hai ñieåm vò trí cuõng thay ñoåi. Neáu
muïc tieâu thay ñoåi höôùng thì caùc ñieåm vò trí khoâng naèm treân moät ñöôøng thaúng,,,, nhö moâ taû
treân hình 20.67.

Hieån thò vaø xoaù caùc ñieåm vò trí ñaõ qua, choïn khoaûng caùch caùc ñieåm vò trí quaù khöù ,
(a) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc PART POSN phía beân
phaûi maøn hình nhö hình 20.68.
(b) AÁn nuùt traùi ñeå choïn giaùng caùch ñieåm vò trí: OFF, 30s, 1,
2, 3 hoaëc 6 min. . Choïn OFF ñeå xoaù caùc ñieåm vò trí ñaõ qua
vaø kích hoaït laïi ñeå hieån thò ñieåm vò trí ñaõ qua.
Ngoaøi ra thieát bò naøy coøn cho pheùp choïn soá ñieåm, maøu saéc
vò trí ñaõ qua. (xem MANUAL).
10. Nhaäp höôùng vaø toác doä doøng chaûy
Höôùng doøng chaûy coù theå nhaäp baèng tay töøng böôùc 0,10, toác
ñoä doøng chaûy cuõng nhaäp baèng tay töøng böôùc 0,1 nô. Tieán
haønh nhö sau,
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc SPD, aán nuùt phaûi ñeå
hieån thò [SPEED MENU] nhö hình 20.69.
2) Laên baùnh xe choïn 3 SET DRIFT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
3) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
4) AÁn nuùt phaûi ñoùng menu. Hoäp SET vaø DRIFT xuaát hieän phía treân beân phaûi maøn hình nhö
hình 20.70.
5) Laên trackball choïn hoäp SET, duøng baùnh xe choïn höôùng doøng chaûy, aán baùnh xe ñeå xaùc
nhaän.

TIẾU VĂN KINH 871


6) Laên trackball ñeå choïn DRIFT, laên baùnh xe ñeå choïn toác ñoä doøng chaûy, aán baùnh xe xaùc
nhaän.
Chuù yù:
- SET vaø DRIFT chæ toàn taïi khi söû duïng toác ñoä keá töông ñoái vôùi nöôùc, trong tröôøng hôïp
naøy nguoàn toác ñoä hieån thò chöõ WTC.
- SET vaø DRIFT phaûi ñöôïc kieåm tra vaø ñieàu chænh thöôøng xuyeân.
11. Caøi ñaët khoaûng caùch baùo ñoäng CPA vaø TCPA
ARPA thöïc hieän chöùc naêng giaùm saùt lieân tuïc CPA vaø TCPA döï ñoaùn cuûa moãi muïc tieâu taïo
veát ñöôïc tuyeån ñoái vôùi taøu chuû. Khi CPA döï ñoaùn cuûa baát cöù muïc tieâu naøo nhoû hôn khoaûng
caùch baùo ñoäng CPA ñaõ caøi ñaët vaø TCPA döï ñoaùn cuûa baát cöù muïc tieâu naøo nhoû hôn giôùi haïn
baùo ñoäng TCPA ñaõ caøi ñaët thì ARPA phaùt ra baùo ñoäng aâm thanh vaø hieån thò doøng chöõ
COLISION treân maøn hình. Ngoaøi ra, daáu hieâïu ARPA chuyeån thaønh hình tam giaùc vaø nhaáp
nhaùy lieân tuïc cuøng vôùi vectô. Baèng caùch ñoù, thieát bò baùo ñoäng cho ngöôøi söû duïng nguy cô ø
ñaâm va. Ñieàu quan troïng laø ngöôøi söû duïng phaûi ñieàu chænh thích hôïp GAIN, A/C SEA, A/C
RAIN ...
Khoaûng caùch CPA/TCPA caàn phaûi ñöôïc caøi ñaët thích hôïp treân cô sôû xem xeùt kích thöôùc,
troïng taûi, toác ñoä vaø ñaëc tính ñieàu ñoäng cuûa taøu ta.
Chuù yù:
Khoâng neân coi tính naêng baùo ñoäng CPA/TCPA laø phöông phaùp duy nhaát ñeå traùnh va. Baát cöù
luùc naøo só quan haøng haûi cuõng khoâng ñöôïc rôøi boû traùch nhieäm caûnh giôùi baèng maét thöôøng ñeå
traùnh va cho duø coù söï hoã trôï cuûa RADAR/ARPA
vaø caùc phöông tieän ñoà giaûi hay khoâng.
1) Caøi ñaët khoaûng caùch baùo ñoäng CPA/TCPA
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc CPA LIMIT.
Neáu chæ xuaát hieän "CPA LIMIT OFF" thì aán nuùt
traùi ñeå hieån thò hoäp CPA vaø TCPA.
(2) AÁn nuùt traùi hoaëc laên baùnh xe choïn khung
CPA LIMIT nhö hình 20.71 baùnh xe.
Nuùt traùi: 0.5, 1, 1.5, 2, 3, 4, 5, 6 (nm).
Baùnh xe: 0.5~20 (nm), 0~10 (nm).
(3) Laên trackball choïn khung TCPA LIMIT.
(4) AÁn nuùt traùi hoaëc laên baùnh xe choïn TCPA theo yeâu caàu, sau ñoù aán baùnh xe.
Nuùt traùi: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 12, 15 (minute).
Baùnh xe: 1~60 (mimute).
2) Tieáp nhaän baùo ñoäng CPA/TCPA
Ñeå tieáp nhaän vaø taét aâm thanh baùo ñoäng CPA/TCPA aán phím [ARLAM ACK] treân baøn phím,
hoaëc duøng trackball choïn hoäp ñeà muïc ARLAM ACK , aán nuùt traùi.

872 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Doøng chöõ COLISION vaø hình tam giaùc cuøng vôùi vectô nhaáp nhaùy vaãn tieáp tuïc toàn taïi cho
ñeán khi tình huoáng nguy hieåm ñi qua, hoaë¨c khi coá tình xoùa veát muïc tieâu.
Chuù yù: Khi phaùt baùo ñoäng COLLISION thì cuõng laø luùc maøn hình AIS töï ñoäng môû ra.
12. Caøi ñaët vuøng caûnh giôùi
Khi moät muïc tieâu ñi qua vuøng caûnh giôùi do ngöôøi duøng caøi ñaët thì coù baùo ñoäng aâm thanh vaø
doøng chöõ GUARD maøu ñoû xuaát hieän ôû ñaùy maøn hình. Muïc tieâu gaây neân caûnh baùo hieån thò roõ
raøng baèng moät hình tam giaùc chuùc ñænh nhaáp nhaùy. Vuøng caûnh giôùi coi nhö laø moät khu vöïc
« tuyeån » töï ñoäng (Automatic Acquisition), baát cöù muïc tieâu naøo vaøo khu vöïc naøy cuõng ñeàu
ñöôïc tuyeån.
1) Kích hoaït khu vöïc caûnh giôùi
Coù theå choïn moät hoaëc hai vuøng caûnh giôùi,
vuøng caûnh giôùi thöù nhaát (No1) naèm trong
khu vöïc 3~6 haûi lyù, vuøng caûnh giôùi thöù hai
(No 2) coù theå ñaët ôû baát cöù ñaâu sau khi ñaõ söû
duïng vuøng caûnh giôùi thöù nhaát.
Döôùi ñaây laø moät ví duï giaûi thích quy trình
caøi ñaët vuøng caûnh giôùi,
(1) Laên trackball choïn moät trong hai khung
GZ (Guard Zone), hình 20.72, naèm beân phaûi
maøn hình.
(2) AÁn nuùt traùi, hoäp GZ baây giôø ñoïc ñöôïc
doøng chöõ « GZxSET ».
(3) Laên trackball ñaët con troû taïi ñieåm A
nhö hình 20.73, nhaán nuùt traùi.
(4) Laên trackball ñaët con troû ôû ñieåm B, aán
nuùt traùi, hoäp GZ chuyeån thaønh doøng chöõ
« GZxWORK »
Neáu caøi ñaët vuøng caûnh giôùi No 2 baèng moät hình ña giaùc thì phaûi aán ñònh ít nhaát 3 ñieåm vaø aán
nuùt phaûi ñeå keát thuùc.
Chuù yù,
 Muoán caøi ñaët moät vuøng baùo ñoäng bao quanh taøu chuû thì choïn hai ñieåm A vaø B gaàn
nhau (caùch nhau chöøng 30).
 Neáùu thang taàm xa nhoû hôn moät nöûa voøng caûnh giôùi thì treân hoäp GZ hieån thò chöõ
« GZxOUT » . AÁn nuùt traùi trong tình traïng naøy thì vuøng baùo ñoäng caûnh giôùi ñi vaøo
traïng thaùi « nguû », treân hoäp höôùng daãn ñoïc ñöôïc doøng thoaïi [GZ WORK L = DELETE]
2) Cho « nguû » (Sleeping) vaø hoài phuïc vuøng caûnh giôùi
(1) Laên trackball choïn hoäp GZ töông öùng.
(2) Cho « nguû » (Sleeping) hoaëc hoài phuïc GZ :

TIẾU VĂN KINH 873


Sleep Guard zone : Aán nuùt traùi töùc thôøi ñeå dôøi vuøng caûnh giôùi ra khoûi maøn hình, chæ baùo treân
hoäp GZ chuyeån töø « GZxWORK » sang « GZxSLEEP », ñeå hoài phuïc GZ thì laëp laïi trình töï
treân ñeå hieån thò « GZxWORK »
Boû Guard Zone : AÁn vaø giöõ nuùt traùi, GZ seõ môø ñi.
3) Baùo nhaän baùo ñoäng vuøng caûnh giôùi
Ñeå baùo nhaän vaø döøng aâm thanh baùo ñoäng vuøng caûnh giôùi aán phím [ARLAM ACK] treân baøn
phím hoaëc choïn hoäp ñeà muïc “ARLAM ACK” vaø aán nuùt traùi.
4) Ñieåm tham chieáu cho Guard Zone
Guard Zone coù theå tham chieáu ñöôøng muõi taøu, cuõng coù theå tham chieáu höôùng Baéc thaät,
chuyeån ñoåi nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn
hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 4 ARP.AIS, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt
traùi coù hoäp ñeà muïc nhö hình 20.74.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 GUARD ZONE STAB, aán baùnh xe
hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn STAB HDG hoaëc STAB NORTH tuøy
theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
5) Hình daùng vaø söï oån ñònh cuûa Guard Zone
Hình daùng cuûa GZ N0 2 coù theå laø moät goùc cung hoaëc laø moät
hình ña giaùc (POLYGON). Coù theå choïn nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU naèm beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 4 ARP.AIS, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn 3 GUARD POLYGON, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn OFF, STAB GND, STB HDG, hoaëc STAB NORTH tuyø theo yeâu caàu,
aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
OFF: GZ chieám moät goùc cung giôùi haïn 4 ñieåm ñænh.
STAB GND: GZ oån ñònh töông ñoái vôùi ñaùy, GZ coù theå laø hình ña giaùc coù 3~10 ñænh.
STAB HDG: GZ oån ñònh töông ñoái vôùi höôùng muõi taøu, coù theå laø hình ña giaùc coù 3~10 ñænh.
STAB NORTH: GZ oån ñònh töông ñoái vôùi höôùng Baéc thaät, coù theå laø hình ña giaùc coù 3~10
ñænh.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
13. Caùc loaïi caûnh baùo khi ARPA hoaït ñoäng
Coù 6 tình huoáng sau ñaây khieán ARPA kích hoaït baùo ñoäng baèng aâm thanh vaø baèng thò giaùc,

874 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Baùo ñoäng ñaâm va (CPA/TCPA)
Hieån thò doøng chöõ “COLLISION” vaø aâm thanh, bieåu thò muïc tieâu ñaõ vöôït qua giôùi haïn caøi
ñaët.
Baùo nhaän baùo ñoäng vaø ngöøng aâm thanh: nhaán phím [ARRLAM ACK] , hoaëc choïn hoäp ñeà
muïc ARLAM ACK, aán nuùt traùi.
2) Baùo ñoäng vuøng caûnh giôùi
Hieån thò töø “GUARD” vaø aâm thanh, bieåu thò muïc tieâu ñaõ vöôït qua giôùi haïn caøi ñaët.
Baùo nhaän baùo ñoäng vaø döøng aâm thanh: nhaán phím [ARRLAM ACK] , hoaëc choïn hoäp ñeà muïc
ARLAM ACK, aán nuùt traùi.
3) Baùo ñoäng maát muïc tieâu
Khi heä thoáng phaùt hieän maát moät muïc tieâu ñaùnh daáu thì daáu hieâïu cuûa muïc tieâu chuyeån thaønh
moät hình thoi nhaáp nhaùy, xuaát hieän töø “LOST”, ñoàng thôøi baùo ñoäng aâm thanh cuõng xuaát hieäân.
Ñeå baùo nhaän vaø taét aâm thanh, nhaán phím [ARLAM ACK], hoaëc choïn hoäp ñeà muïc ARLAM
ACK, aán nuùt traùi, daáu hieäu muïc tieâu “LOST” bieán maát.
4) Baùo ñoäng ñaày muïc tieâu
Khi boä nhôù cuûa heä thoáng bò ñaày thì traïng thaùi ñaày ñöôïc hieån thò bôûi doøng caûnh baùo
“TARRGET FULL (AUTO + MAN)” ñoàng thôøi coù tieáng bíp ngaén.
5) Baùo ñoäng caùc muïc tieâu tuyeån baèng tay ñaày
Chæ baùo “ TARGET FULL (MAN)” xuaát hieän döôùi ñaùy maøn hình vôùi moät tieáng bíp ngaén khi
dung löôïng muïc tieâu tuyeån baèng tay aán ñònh ñaõ heát.
6) Baùo ñoäng caùc muïc tieâu tuyeån töï ñoäng ñaày
Chæ baùo “ TARGET FULL (AUTO)” xuaát hieän döôùi ñaùy maøn hình vôùi moät tieáng bíp ngaén khi
dung löôïng muïc tieâu tuyeån töï ñoäng aán ñònh ñaõ heát.
7) Baùo ñoäng hoûng hoùc heä thoáng
Khi SPU khoâng nhaâïn ñöôïc tín hieäu nhaäp vaøo töø raña hoaëc caùc thieát bò ngoaïi vi thì maøn hình
hieån thò caûnh baùo “ARP SYSTEM ERROR” cuøng vôùi caùc ghi chuù nguyeân nhaân hoûng hoùc nhö
sau:

Maát tín hieäu Chæ baùo


Tín hieäu toác ñoä keá LOG
Tín hieäu muõi taøu, La baøn con quay GYRO
Tín hieäu khôûi ñoäng töø raña TRIGGER
Thò taàn töø raña VIDEO
Tín hieäu phöông vò töø anten raña AZIMUTH
Xung muõi taøu töø anten raña HEADLINE
14. Ñieàu ñoäng thöû

TIẾU VĂN KINH 875


Chöùc naêng ñieàu ñoäng thöû moâ phoûng aûnh höôûng cuûa taát caû caùc muïc tieâu taïo veát (muïc tieâu
ñöôïc tuyeån) ñeán taøu chuû khi taøu chuû tieán haønh ñieàu ñoäng thöû maø khoâng aûnh höôûng gì ñeán
vieäc caäp nhaät döõ lieäu cuûa caùc muïc tieâu ñoù.
1) Caùc loaïi ñieàu ñoäng thöû
(1) Ñieàu ñoäng thöû ñoäng ( Dynamic)
Ñieàu ñoäng thöû ñoäng hieån thò treân maøn hình caùc vò trí döï ñoaùn cuûa “muïc tieâu taïo veát” (tracked
targets) vaø cuûa taøu chuû. Ñeå ñieàu ñoäng thöû caàn nhaâïp vaøo toác ñoä vaø höôùng ñi döï ñònh cuûa taøu
chuû vôùi moät “thôøi löôïng treã” ( delay time) nhaát ñònh. Giaû söû raèng taát caû caùc muïc tieâu veát duy
trì toác ñoä vaø höôùng ñi hieän taïi cuûa noù thì chæ trong vaøi giaây, toaøn boä moâ phoûng vò trí töông lai
döï kieán cuûa muïc tieâu veát vaø taøu chuû seõ
hieån thò treân maøn hình vôùi caùc ñieåm
caùch nhau 1 phuùt
nhö moâ taû treân hình 20.75.
“ Thôøi löôïng treã” laø thôøi gian chaäm laïi
keå töø thôøi ñieåm hieän taïi cho ñeán thôøi
ñieåm taøu chuû baét ñaàu chuyeån höôùng
vaø/hoaëc thay ñoåi toác ñoä treân thöïc teá. Ñeå
xaùc ñònh “thôøi löôïng treã” caàn phaûi xem
xeùt tôùi ñaëc tính ñieàu ñoäng cuûa taøu ta nhö
: möùc ñoä chaäm aên laùi, chaäm treã voøng
quay, chaäm treã taêng toác. Ñoái vôùi caùc con
taøu lôùn thì vieäïc choïn thôøi löôïng treã khi
tieán haønh ñieàu ñoäng thöû raát quan troïng.
Trong ví duï ôû hình 20.75, taøu ta seõ tieáp
tuïc ñi thaúng (ngay caû sau khi ra leänh
ñieàu ñoäng) vôùi thôøi gian chaäm 5 phuùt vaø
sau ñoù ñoåi toác ñoä vaø höôùng ñi cho ñeán khi ñaït ñöôïc toác ñoä vaø höôùng ñi maø ngöôøi ñieàu ñoäng
döï kieán (trong ví duï naøy laø vò trí 0S7).
Chuù yù: Khi moâ phoûng ñieàu ñoäng thöû ñoäng baét ñaàu thì khoâng theå ñoåi toác ñoä thöû, höôùng ñi thöû vaø
thôøi giam chaäm thöû cho ñeán khi keát thuùc moät laàn thöû.
(2) Ñieàu ñoäng thöû tónh
Chöùc naêng ñieàu ñoäng thöû tónh chæ hieån thò tình huoáng cuoái cuøng cuûa moâ phoûng. Neáu nhaäp
cuøng moät toác ñoä thöû, höôùng ñi thöû vaø thôøi löôïng treã thöû trong cuøng moät tình huoáng gioáng nhö
trong ví duï ñieàu ñoäng thöû ñoäng nhö vöøa trình baøy ôû treân thì maøn hình hieån thò ngay vò trí OS7
cho taøu chuû, vò trí A7 cho muïc tieâu A, vò trí B7 cho muïc tieâu B, boû qua caùc vò trí trung gian.
Chöùc naêng ñieàu ñoäng thöû tónh tieän lôïi cho ngöôøi ñieàu ñoäng khi caàn bieát keát quaû cuoái cuøng
cuûa ñieàu ñoäng thöû ngay laäp töùc.
Chuù yù: Ñeå naâng cao ñoä chính xaùc moâ phoûng chuyeån ñoäng cuûa taøu trong ñieàu ñoäng thöû, thì ñaëc
tính cuûa taøu ta nhö gia toác, voøng quay trôû phaûi ñöôïc caøi ñaët thích hôïp ngay töø khi laép raùp
ARPA leân taøu.

876 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


2) Thöïc hieän ñieàu ñoäng thöû
Thöïc hieän ñieàu ñoäng thöû nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình,
aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 4 ARP.AIS, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi
ñeå hieån thò menu ARP.AIS nhö hình 20.74.
(3) Laên baùnh xe choïn 4 TRIAL MANEUVER, aán baùnh xe
hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu TRIAL MANEUVER nhö
hình 20.76.
(4) Laên baùnh xe choïn soá 2 TRIAL, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn DYNAMIC hoaëc STATIC tuyø yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(6) Laên baùnh xe choïn 3 TRIAL SPEED RATE. Laên baùnh xe choïn toác ñoä, aán baùnh xe ñeå xaùc
nhaän.
(7) Laên baùnh xe ñeå choïn soá 4 TRIAL TURN RATE. Laên baùnh xe choïn toác ñoä quay, aán baùnh
xe xaùc nhaän.
Ghi chuù: Coù hai nhoùm toác ñoä daøi vaø toác ñoä quay, nhaäp döõ lieäu theo nhoùm nhö hình 20.77.
(8) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu. Sau ñoù hoäp ñeà muïc TRIAL nhö hình 20.78 xuaát hieän
beân phaûi maøn hình.
(9) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc TRIAL, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò TRIAL SET.
Khi coù TRIAL SET, beân treân hoäp TRIAL chæ baùo caùc thoâng soá ñieàu ñoäng nhö hình 20.79.

(10) Duøng baùnh xe ñeå choïn thôøi löôïng treã taïi DELAY (hình 20.79), ñoù laø thôøi gian maø sau
ñoù theå hieän traïng thaùi taøu ta, khoâng phaûi thôøi gian baét ñaàu moâ phoûng. Coù theå thay ñoåi thôøi
löôïng treã tuyø theo tình hình môùn nöôùc cuûa taøu ta... , laên baùnh xe ñeå choïn, aán baùnh xe ñeå aán
ñònh.
(11) Laên baùnh xe choïn höôùng ñi trong hoäp höôùng ñi cho ñieàu ñoäng thöû. Laên baùnh xe choïn trò
soá, aán baùnh xe ñeå aán ñònh.
(12) Laên baùnh xe choïn toác ñoä trong hoäp toác ñoä cho ñieàu ñoäng thöû. Laên baùnh xe choïn trò soá,
aán baùnh xe ñeå aán ñònh.
(13) Laên baùnh xe choïn TRIAL SET. Aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò TRIAL WORK.
TIẾU VĂN KINH 877
Ñieàu ñoäng thöû dieãn ra trong voøng 3 phuùt vôùi chöõ “T” hieån thò döôùi ñaùy maøn hình. Neáu nhö
coù moät muïc tieâu veát naøo ñoù döï baùo ñang ñi vôùi höôùng gaây ñaâm va vôùi taøu ta ( töùc laø taøu muïc
tieâu ñeán caän giôùi haïn CPA/TCPA caøi ñaët tröôùc) thì daáu hieäu muïc tieâu ñoà giaûi chuyeån thaønh
hình tam giaùc nhaáp nhaùy. Neáu ñieàu ñoù xaûy ra, thì phaûi ñoåi höôùng ñi thöû, toác ñoä thöû vaø thôøi
löôïng treã thöû ñeå coù theå ñieàu ñoäng an toaøn. Ñieàu ñoäng thöû seõ töï ñoäng keát thuùc vaø hoài phuïc
hình aûnh raña bình thöôùng sau 3 phuùt.
3) Keát thuùc ñieàu ñoäng thöû
Ñieàu ñoäng thöû töï ñoäng keát thuùc sau 3 phuùt töø khi baét ñaàu. Muoán keát thuùc baèng tay sôùm hôn
thì thöïc hieän nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc TRIAL ôû beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn vaø giöõ nuùt traùi ñeå hieån thò TRIAL OFF.
15. Thöû tính naêng cuûa ARPA
Chöông trình thöû naøy duøng ñeå ñaùnh giaù toaøn boä tính naêng kyõ thuaät cuûa ARPA. Hoaït ñoäng
bình thöôøng cuûa raña taïm döøng trong khi thöû, ôûø ñaùy vuøng hoaït ñoäng hieäu duïng cuûa maøn hình
raña hieån thò chöõ “XX”.
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán nuùt traùi.
2) Laên baùnh xe choïn 9 [CUSTOMIZE.TEST], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå môû menu nhö
hình 20.80.
3) Laên baùnh xe choïn 8 TEST, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi môû [TEST] menu hình 20.81.
4) Laên baùnh xe choïn 3 [ARP.TEST], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi, môû menu hình 20.82.

5) Laên baùnh xe choïn 2 ARP TEST START, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå baét ñaàu thöû.
Trong khi thöû coù caûnh baùo baèng chöõ “XX” nhaáp nhaùy. Ñôïi chöøng 3 phuùt ñeå caùc vectô ñeàu
hieån thò. Trong khi thöû khoâng caàn tín hieäu soùng doäi, tín hieâïu gyro, tín hieäu toác ñoä nhaäp vaøo.
Caû 3 muïc tieâu coù toác ñoä, höôùng ñi khaùc nhau (nhö thoáng keâ trong baûng döôùi ñaây), höôùng ñi
vaø toác ñoä ñeàu ñöôïc moâ phoûng moät caùch töï ñoäng gioáng nhö muïc tieâu. Caùc muïc tieâu coù theå
ñöôïc xöû lyù nhö laø moät muïc tieâu ARPA bình thöôøng nghóa laø coù theå xoaù, cho hieån thò soá lieäu...
Thöû: Choïn baèng con troû baát kyø muïc tieâu naøo trong 3 muïc tieâu A, B, C hình 20.83, vaø kieåm tra
caùc döõ lieâïu hieån thò treân muïc tieâu phuø hôïp vôùi soá lieäu ghi trong baûng. CPA/TCPA cho trong
baûng treân cô sôû toác ñoä taøu chuû baèng 0 kt. Khoaûng caùch, höôùng ngaém, CPA,TCPA bieán ñoåi
theo thôøi gian.

878 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


6) Vieäc thöû coù theå keùo daøi 5 phuùt, sau ñoù laëp laïi.
Ñeå keát thuùc thöû, aán phím [STBY TX] treân baøn phím hoaëc choïn TX STBY ôû goùc traùi ñaùy maøn
hình, aán nuùt traùi.
20.9.4 Vaän haønh, ñieàu chænh heä thoáng AIS
Heä thoáng nhaän daïng töï ñoäng AIS FURUNO kieåu FA-100 giao dieän cuøng heä thoáng RADAR/
ARPA, caùc thoâng tin AIS hieån thò treân maøn hình ñoà hoaï cuøng vôùi caùc thoâng tin raña vaø
ARPA.
Raña Furuno chaáp nhaän döõ lieäu veà vò trí xaùc ñònh bôûi heä quy chieáu WGS-84, caùc heä thoáng
ñònh vò ñeàu ñaõ chænh töông thích ñeå noái vaøo raña. Neáu moät heä quy chieáu khaùc noái vaøo maø
khoâng phuø hôïp thì thieát bò hieån thò chöõ “DATUM” vaø heä thoáng AIS khoâng hoaït ñoäng.
1. Vaän haønh AIS (xem Chöông 14 – Heä thoáng nhaän daïng töï ñoäng)
Baèng baøn phím
Söû duïng caùc phím treân hình 20.18.
Treân ñoù,
ACQ - kích hoaït muïc tieâu AIS ñöôïc choïn.
TARGET DATA – hieån thò döõ lieäu muïc tieâu AIS ñöôïc choïn bôûi trackball.
CANCEL – cho “nguû” muïc tieâu AIS ñöôïc choïn.
Baèng trackball,
Ñaët con troû vaøo beân trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe choïn chöùc naêng AIS
trong hoäp menu CURSOR.
Laên baùnh xe cho hieån thò trong hoäp ñeà muïc höôùng daãn caùc chæ baùo caùc chöùc naêng AIS sau
ñaây,
 TARGET DATA & ACQ - kích hoaït muïc tieâu AIS ñöôïc choïn, hieån thò döõ lieäu muïc
tieâu AIS ñöôïc choïn bôûi trackball.
 TARGET CANCEL – cho “nguû” muïc tieâu AIS ñöôïc choïn.
TIẾU VĂN KINH 879
 ACQ – kích hoaït muïc tieâu AIS ñöôïc choïn
2. Môû vaø taét chöùc naêng AIS.
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MAIN MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi hieån thò
menu chính nhö hình 20.20.
2) Laên baùnh xe choïn 4 ARP.AIS, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi hieån thò menu ARPA.AIS nhö
hình 20.74.
3) Laên baùnh xe choïn 8 AIS FUNCTION, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON tuyø theo yeâu caàu, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
Chuù yù: Chöõ “AIS” xuaát hieän döôùi ñaùy goùc beân phaûi maøn hình khi chöùc naêng “AIS” hoaït
ñoäng.
3. Taét môû chæ baùo AIS
1) Laên trackball choïn hoäp AIS DISP ôû beân phaûi maøn hình.
2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò AIS ON hoaëc AIS OFF theo yeâu caàu.
 ON – coù nghóa laø taát caû muïc tieâu thu nhaän töø phaûn xaï AIS ñöôïc hieån thò cuøng vôùi daáu
hieäu cuûa noù.
 OFF – taát caû daáu hieäu AIS ñeàu bieán maát.
Sau khi môû AIS caùc muïc tieâu AIS ñöôïc ñaùnh daáu töông öùng nhö moâ taû treân hình 20.84.

Chuù yù:
 Khi taét chöùc naêng AIS, thì thieát bò vaãn tieáp tuïc xöû lyù caùc muïc tieâu AIS. Khi môû laïi chöùc
naêng AIS thì caùc daáu hieâïu AIS laäp töùc xuaát hieän.
 Daáu hieäu AIS ñoâi khi bò môø do daáu hieâïu muõi taøu dòch chuyeån ôû phöông thöùc Head Up.
 Khi khoâng thu nhaän ñöôïc döõ lieäu AIS thì chöõ “RECEIVE" xuaát hieän treân hoäp ñeà muïc.
Caàn kieåm tra laïi boä transponder cuûa AIS.
4. Caøi ñaët döõ lieäu cho moät haønh trình
Coù 5 muïc trong menu VOYAGE DATA caàn phaûi nhaäp vaøo luùc baét ñaàu haønh trình goàm : Tình
traïng haønh haûi, ETA, ñieåm ñích, môùn nöôùc vaø thuyeàn boä. Nhaäp nhö sau,

880 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Laên trackball choïn hoäp AIS DISP beân phaûi maøn hình.
2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû [AIS TARGET MENU] nhö hình 20.85.
3) Laên baùnh xe choïn 6 VOYAGE DATA, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn 2 NAVIGATION STATUS, nhö hình 20.86, aán nuùt traùi .
5) Laên baùnh xe choïn soá töông öùng vôùi traïng thaùi haøng haûi phuø hôïp theo caùc thoâng tin döôùi
ñaây, aán baùnh xe.
00: Underway using engine (default)
01: At anchor
02: Not under command
03: Restricted maneuverability
04: Constrained by draught
05: Moored
06: Aground
07: Engaged in fishing
08: Underway by sailing
09: Reserved for high speed craft (HSC)
10: Reserved for wing in ground (WIG, for example, hydrofoil)
11-15: Reserved for future use
6) Laên baùnh xe choïn 3 ETA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
7) Duøng baùnh xe ñeå nhaäp ngaøy giôø döï kieán ñeán ñích (ETA) theo thöù töï ngaøy (2 con soá),
thaùng naêm (4 con soá) vaø giôø. AÁn baùnh xe sau khi nhaäp xong.
8) Laên baùnh xe choïn 4 DESTINATION, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
9) Nhaäp caûng tôùi: Laên baùnh xe choïn caùc chöõ soá, aán baùnh xe ñeå nhaäp.
10) Laên baùnh xe choïn 5 DRAUGHT, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
11) Laên baùnh xe ñeå choïn môùn nöôùc cuûa taøu (töø 0.1~25meùt) , xong, aán baùnh xe.
12) Laên baùnh xe choïn 6 CREW, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
13) Laên baùnh xe choïn soá löôïng thuyeàn vieân (0~8191), xong, aán baùnh xe.
TIẾU VĂN KINH 881
14) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
5. Kích hoaït muïc tieâu
Khi chuyeån moät muïc tieâu “nguû” sang moät muïc tieâu kích hoaït thì höôùng vaø toác ñoä cuûa muïc
tieâu chæ baùo theo vectô, ngöôøi ñieàu khieån raát deã nhaän bieát chuyeån ñoäng cuûa muïc tieâu nhôø
vectô.
1) Kích hoaït moät muïc tieâu rieâng bieät
Baèng baøn phím
(1) Laên trackball ñöa con troû vaøo muïc tieâu AIS caàn kích hoaït.
(2) AÁn phím [ACQ] ñeå kích hoaït muïc tieâu.
Baèng trackball
(1) Con troû naèm trong vuøng hieäu duïng cuûa maøn hình, laên baùnh xe ñeå hieån thò doøng thoaïi
“TARGET DATA & ACQ / CURSOR MENU” treân hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû vaøo muïc tieâu AIS ñang “nguû” ñeå bieát chuyeån ñoäng cuûa noù.
(3) AÁn nuùt traùi ñeå kích hoaït muïc tieâu, hình 20.87 laø moät muïc tieâu ñöôïc kích hoaït.

Chuù yù: Muïc tieâu kích hoaït xaâm phaïm giôùi haïn CPA/TCPA thì laäp töùc chuyeån thaønh muïc tieâu
mang daáu hieäu baùo ñoäng nguy hieåm maøu ñoû, nhaáp nhaùy nhö hình 20.88 vaø xuaát hieâïn chöõ
“COLLISION”. Caàn baùo nhaän baùo ñoäng vaø thöïc hieän haønh ñoäng traùnh va.
2) Kích hoaït taát caû caùc muïc tieâu
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn
hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû AIS TARGET menu.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 ACTIVATE ALL TRGTS, aán baùnh
xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
6. Cho muïc tieâu AIS “nguû”
1) Cho “nguû” moät muïc tieâu AIS

882 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Coù theå cho “nguû” moät muïc tieâu AIS khi maøn hình trôû neân daøy ñaëc caùc muïc tieâu coù theå gaây
trôû ngaïi cho vieâïc nhaän daïng caùc muïc tieâu raña vaø muïc tieâu AIS quan troïng. Chuù yù, caùc muïc
tieâu AIS kích hoaït töï ñoäng khoâng theå “nguû”.
(1) Ñaët con troû vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò “TARGET
CANCEL / EXIT” treân hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû vaøo daáu hieäu muïc tieâu AIS ñaõ kích hoaït.
(3) AÁn nuùt traùi. Daáu hieäu muïc tieâu AIS kích hoaït ñöôïc thay theá baèng daáu muïc tieâu AIS
“nguû” theo nhö hình ARPA070.
2) Cho “nguû” taát caû caùc muïc tieâu AIS
(1) Laên trackball choïn hoäp AIS DISP beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû AIS TARGET MENU nhö hình 20.89.
(3) Laên baùnh xe choïn 1 SLEEP ALL TGTS.
(4) AÁn nuùt traùi hoaëc baùnh xe ñeå cho “nguû”û taát caû muïc tieâu AIS.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
7. Hieån thò döõ lieâïu muïc tieâu AIS.
1) Hieån thò caùc döõ lieâïu cô baûn

Baèng baøn phím


(1) Laên trackball ñaët con troû vaøo daáu hieâïu muïc tieâu AIS maø ta muoán bieát döõ lieâïu cuûa noù.
(2) AÁn phím [TARRGET DATA].
Baèng trackball
(1) Con troû naèm trong vuøng maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe hieån thò “TARGET DATA &
ACQ / CURSOR MENU”.
(2) Laên trackball ñaët con troû vaøo daáu hieâïu muïc tieâu AIS caàn quan taâm, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt
traùi. Moät hình vuoâng khoâng lieàn neùt ñaùnh daáu muïc tieâu löïa choïn keøm theo moät khung döõ
lieäu nhö hình 20.90. Teân taøu xuaát hieän gaàn muïc tieâu, neáu khoâng coù caùc döõ lieäu naøy thì soá
MMSI cuõng khoâng coù.

TIẾU VĂN KINH 883


2) Caùc döõ lieäu chi tieát cuûa muïc tieâu AIS.

(1) Laên trackball ñaët con troû vaøo muïc tieâu AIS quan taâm treân hoäp döõ lieäu beân phaûi maøn
hình.
(2) AÁn nuùt traùi ñeå hieån thò döõ lieâïu chi tieát nhö hình 20.91.

884 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Ngoaøi ra, heä thoáng coøn cho pheùp ngöôøi duøng chænh ñònh ñoä saùng, kích thöôùc, maøu saéc cuûa
daáu hieäu muïc tieâu AIS. (Xem chi tieát trong MANUAL cuûa thieát bò).
8. Hieån thò vò trí muïc tieâu AIS ñaõ qua

Vò trí muïc tieâu AIS ñaõ qua coù theå hieån thò thaønh caùc ñieåm caùch nhau moät thôøi löôïng xaùc
ñònh tuyø choïn. Neáu muïc tieâu thay ñoåi toác ñoä thì caùc
ñieåm vò trí caùch nhau khoâng ñeàu, neáu muïc tieâu bieán ñoåi
höôùng thì caùc ñieåm vò trí khoâng naèm treân cuøng moät
ñöôøng thaúng, theo nhö hình 20.92.
Cho hieån thò, xoaù vò trí AIS ñaõ qua, choïn giaùn caùch giöõa
caùc ñieåm AIS ñaõ qua nhö sau,
1) Laên trackball choïn hoäp PAST PSN REL nhö hình
20.93 ôû beân phaûi maøn hình.
2) AÁn nuùt traùi ñeå choïn giaùn caùch thôøi gian theo yeâu
caàu: OFF, 30s, 1, 2, 3, 6 min. Choïn OFF ñeå xoaù heát caùc
ñieåm vò trí ñaõ qua ñoàng thôøi taét hieån thò vò trí ñaõ qua.
Ngoaøi ra coù theå choïn maøu saéc vò trí ñaõ qua, aán hoäp
MENU, aán 4 ARPA.AIS, aán 7[AID SYMBOL], hieån thò
nhö hình 20.94, aán 2[AIS SYMBOL COLOR].
9. Maát muïc tieâu
Moät muïc tieâu coi nhö maát neáu sau 6 phuùt hoaëc sau 5
ñieåm vò trí maø noù khoâng hieån thò döõ lieäu. Muïc tieâu bò
maát hieån thò baèng moät gaïch cheùo qua daáu hieäu vaø chôùp,
ñoàng thôøi xuaát hieän chöõ "LOST". Baùo nhaän muïc tieâu bò
maát baèng caùch aán phím [ARLAM ACK].
Chuù yù: khi aán ARLAM ACK thì muïc tieâu AIS maát bò
xoaù vaø caû muïc tieâu ARPA maát cuõng bò xoaù.
10. Caøi ñaët ROT ( Rate Of Turn)
Coù theå caøi ñaët ROT ñeå cho ñöôøng muõi taøu cuûa daáu hieäu muïc tieâu chæ theo höôùng quay cuûa
muïc tieâu.

TIẾU VĂN KINH 885


1) Laên trackball choïn hoäp MENU, aán nuùt traùi.
2) Laên baùnh xe choïn 4 ARP.AIS, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
3) Laên baùnh xe choïn 6, hieån thò [AIS SYMBOL] nhö hình 20.94, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
4) Laên baùnh xe choïn 4 ROT TAG LIMIT, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
5) Duøng phím soá hoaëc duøng baùnh xe choïn nhaäp ROT (phaïm vi 0.1 ~ 720.00/min) .
6) AÁn nuùt traùi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
Hình 20.95 bieån thò muïc tieâu quay veà beân traùi.
11. Söï lieân keát giöõa muïc tieâu ARPA vaø muïc tieâu AIS
Caùc muïc tieâu taøu coù trang bò AIS thöôøng hieån thò hai loaïi daáu hieäu treân maøn hình raña.
Nguyeân nhaân sinh ra hieäu öùng naøy laø vì vò trí cuûa muïc tieâu taøu AIS ñöôïc ño baèng heä thoáng
GPS Navigator, trong khi ñoù raña taøu chuû thaùm saùt cuõng cuøng mục tiêu taøu ñoù theo nguyeân lyù
PPI (chæ baùo vò trí phaúng, höôùng ngaém vaø khoaûng caùch ñeán taàu muïc tieâu töông ñoái vôùi vò trí
anten).
Ñeå traùnh hieån thò hai daáu hieäu cho cuøng moät muïc tieâu, heâï thoáng raña coù theâm chöùc naêng
"lieân keát " (Fusion) hai daáu hieäu vôùi nhau. Thöïc hieän chöùc naêng naøy nhö sau,
1) Xaùc nhaän raèng hoäp ARP ACQ MODE Box* (xem hình 20.19) ñang chæ baùo AUTO hoaëc
AUTO MENU.
2) Laên trackball choïn hoäp MAIN MENU, aán nuùt traùi, hieån thò nhö hình 20.20.
3) Laên baùnh xe choïn soá 4 ARP.AIS, aán nuùt traùi, hieån thò nhö hình 20.74.
4) Laên baùnh xe choïn 7[FUSION] aán nuùt traùi ñeå hieån thò [FUSION] menu nhö hình 20.96.
5) Laên baùnh xe choïn 2 FUSION TARGET, aán nuùt traùi.
6) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe.
7) Laên baùnh xe nhaäp caùc thoâng tin sau ñaây, moãi khi nhaäp
xong moät döõ lieäu, aán baùnh xe (hoaëc nhaán phím "MARK
ENTRY" treân baøn phím). Nhöõng thoâng tin naøy seõ quyeát ñònh
muïc tieâu ARPA naøo seõ chuyeån ñoåi.
- GAP: Nhaäp khoaûng caùch giöõa muïc tieâu AIS vaø muïc tieâu
ARPA (phaïm vi ñieàu chænh 0.000~0.999 nm).
- RANGE: Nhaäp hieäu khoaûng caùch töø taøu chuû ñeán muïc tieâu
AIS vôùi muïc tieâu ARPA (phaïm vi ñieàu chænh 0.000~0.999
nm).
- BEARING: Nhaäp hieäu phöông vò töø taøu chuû ñeán muïc tieâu
AIS vôùi muïc tieâu ARPA (phaïm vò ñieàu chænh 0.0~9.90).
- SPEED: Nhaäp hieäu toác ñoä giöõa muïc tieâu AIS vôùi muïc tieâu ARPA (phaïm vi ñieàu chænh
0.0~9.9 kt).

886 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


- COURSE: Nhaäp hieäu höôùng ñi giöõa muïc tieâu AIS vôùi muïc tieâu ARPA (phaïm vi ñieàu
chænh 0.0~9.90).
8) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
Chuù yù: Khi söû duïng chöùc naêng naøy thì muïc tieâu ARPA bò xoaù ñi chæ coøn muïc tieâu AIS hieån
thò, goùc phaûi ñaùy maøn hình chæ baùo doøng chöõ " ARPA FUSION", muïc tieâu ARPA khoâng coøn
xuaát hieän keøm theo muïc tieâu AIS nöõa. Nhöõng muïc tieâu ARPA naøo coù toác ñoä döôùi 1 nô thì
chuyeån thaønh muïc tieâu AIS neáu thoaû maõn caùc ñieàu kieän ngoaøi höôùng ñi.
12. Döõ lieäu taøu chuû
Döõ lieäu taøu ta ( loaïi taøu, hoâ hieäu, vò trí beân trong vaø beân ngoaøi anten GPS) coù theå xem nhö
sau,
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn hình, aán nuùt phaûiû ñeå môû menu
AIS TARGET.
2) Laên baùnh xe choïn 7 STATIC DATA aán baùnh
xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu STATIC
DATA nhö hình 20.97.
3) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
13. Baûn tin ( Message)
Coù theå göûi baûn tin hoaëc nhaän baûn tin qua ñöôøng
VHF ñeán moät ñòa chæ MMSI hoaëc cho taát caû caùc
taøu trong khu vöïc. Baûn tin ñöôïc göûi ñi ñeå caûnh
baùo veà an toaøn haøng haûi ví duï nhö nhìn thaáy
baêng troâi... Caùc baûn tin ngaén ôû heä thoáng naøy chæ
laø phöông phaùp phuï trôï, khoâng thay theáù nhöõng
yeâu caàu trong GMDSS.
1) Vieát baûn tin vaø löu giöõ baûn tin
Heä thoáng coù theå ghi nhôù 9 baûn tin.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn hình, aán nuùt phaûiû ñeå môû menu
AIS TARGET.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 TRANSMIT MESSAGE , aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå môû menu nhö
hình 20.98.
(3) Laên baùnh xe ñeå choïn ADDRESS TYPE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ADDRESSED (baûn tin cho moät MMSI rieâng bieät) hoaëc BROADCAST
(baûn tin cho taát caû caùc taøu coù trang bò AIS trong khu vöïc), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn 3 MESSAGE TYPE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(6) Laên baùnh xe choïn SAFETY cho baûn tin an toaøn haøng haûi hoaëc BINARY cho baûn tin
thoâng thöôøng.
(7) Neáu laø baûn tin theo ADDRESSED (cho ñòa chæ rieâng bieät), thì tieáp tuïc caùc böôùc a,b sau
ñaây, neáu baûn tin chung BROADCAST thì tieáp tuïc theo böôùc thöù 8.

TIẾU VĂN KINH 887


a) Laên baùnh xe choïn 4 MMSI N0., aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
b) Duøng baùnh xe ñeå nhaäp MMSI No.:, laên baùnh xe choïn kyù töï, soá vaø aán baùnh xe.
(8) Laên baùnh xe choïn 5 CHANNEL NO, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(9) Laên baùnh xe choïn keânh (channel) ñeå phaùt baûn tin qua A,B, C hoaëc qua B hoaëc qua A vaø
B, aán baùnh xe sau khi löïa choïn.
(10) Laên baùnh xe choïn 8 EDIT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, duøng baøn phím nhoû döôùi menu
(hình 20.99) ñeå vieát (goõ) baûn tin.
(11) Laên baùnh xe choïn kyù töï vaø aán baùnh xe. Laäp laïi cho töøng kyù töï.
Soá kyù töï toái ña cho pheùp nhö sau:
- ADDRESSED BINARY: 151
- ADDRESSED SAFETY: 156
- BROADCAST BINARY: 151
- BROADCAST SAFETY: 161
(12) Laên trackball choïn END, aán baùnh xe.
(13) Laên trackball choïn 7 SAVE FILE, aán baùnh xe
hoaëc nuùt traùi.
(14) Laên baùnh xe choïn soá thích hôïp, aán baùnh xe
hoaëc nuùt traùi.
(15) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
2) Phaùt baûn tin
Coù hai caùch phaùt baûn tin, hoaëc goõ baûn tin vaø phaùt ñi
hoaëc choïn vaø phaùt baûn tin ñaõ löu trong boä nhôù.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân
phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû AIS TARGET menu.
(3) Choïn moät trong hai caùch sau ñaây:
a) Vieát moät baûn tin nhö trình baøy ôû phaàn treân.
b) Laáy baûn tin ñaõ ghi trong boä nhôù baèng caùch
choïn 6 OPEN FILE ( hình 20.98), aán nuùt traùi
laên baùnh xe choïn file.
(4) Ñeå phaùt baûn tin, choïn 9 TRANSMIT MESSAGE ( hình 20.98), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
3) Xem baûn tin AIS
Khi nhaän ñöôïc moät baûn tin AIS ( AIS message), maøn hình seõ hieån thò moät bieåu töôïng töông
öùng ñeå caûnh baùo cho ta bieát. Neáu ñaõ caøi ñaët hieån thò töï ñoäng baûn tin thì baûn tin seõ töï ñoäng

888 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


hieån thò treân maøn hình. Heä thoáng coù theå löu giöõ 20 baûn tin. Khi soá löôïng baûn tin löu giöõ vöôït
quaù giôùi haïn thì caùc baûn tin cuõ nhaát töï xoaù.
Xem baûn tin AIS baèng tay:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå choïn AIS TARGET MENU, nhö hình 20.89.
(3) Laên baùnh xe choïn 4 RECEIVED MESSAGES, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi hieån thò
RECEIVED MESSAGE nhö hình 20.100.

(4) Laên baùnh xe choïn Message caàn xem, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Hình 20.101 laø ví duï noäi
dung moät baûn tin .
Töï ñoäng hieån thò baûn tin AIS:
Coù theå cho hieån thò baûn tin nhaâïn ñöôïc nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi môû AIS TARGET MENU (hình 20.89)
(3) Laên baùnh xe choïn 3 AUTO DISP MESSAGES, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
Khi coù moät baûn tin ñeán thì bieåu töôïng "" xuaát hieän beân tay phaûi maøn hình. AÁn nuùt traùi
vaøo bieåu töôïng ñeå ñoïc baûn tin.
Xem baûn tin baùo ñoäng AIS baèng tay:
Caùc transponder phaùt ra baûn tin baùo ñoäng AIS, coù theå ñoïc nhö sau,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc AIS DISP beân phaûi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi môû AIS TARGET MENU (hình 20.89)
(3) Laên baùnh xe choïn 8 AIS ALM MESSAGE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ON töông öùng, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.

TIẾU VĂN KINH 889


(5) AÁn nuùt phaûi ñoùng menu.
20.9.5 Vaän haønh thieát bò ñoà hoaï (Video Plotter)
1. Giôùi thieäu khaùi quaùt
Thieát bò ñoà hoïa duøng ñeå:
- Ñoà giaûi veát taøu ta vaø veát taøu laï,
- Nhaäp ñieåm heïn, ñöôøng haønh haûi vaø daáu hieäu
- Ghi döõ lieäu vaøo card nhôù (Memory Card).
Heä thoáng söû duïng hai loaïi memory card: RAM card ñeå löu giöõ veát vaø daáu hieäu taøu ta vaø taøu
laï, vaø ROM Card ( card haûi ñoà kyõ thuaät soá). Coù 30 ñöôøng haønh haûi, moãi ñöôøng goàm 30 ñieåm
heïn ñöôïc löu giöõ trong card. Coù theå hieån thò ñoàng thôøi 5 ñöôøng haønh haûi goàm 200 ñieåm heïn.
Haûi ñoà hieån thò choàng khít treân hình aûnh raña khoâng laøm aûnh höôûng vieäc quan saùt raña. Tyû leä
haûi ñoà phuï thuoäc vaøo taàm xa quan saùt cuûa raña.
2. Kieåu hieån thò (Display Mode)
Coù hai kieåu hieån thò RADAR vaø RADAR + VIDEO PLOTTER. Söû duïng hoäp ñeà muïc
DISPLAY MODE ñeå choïn kieåu hieåm thò. ( Khi kieåu VIDEO PLOTTER hieån thò treân 5 giaây,
thì raña töï ñoäng chuyeån sang traïng thaùi saün saøng).
Chuù yù: Khoâng theå choïn display mode khi menu ñang môû. Haõy ñoùng menu khi choïn display
mode. Hình 20.102 moâ taû moät ví duï hieån thò video plotter.

3. Phöông thöùc chæ baùo

890 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


Coù 5 phöông thöùc chæ baùo: North-up, Course-up, Head-up, Head-up TB (True Bearing) vaø
North-up TM (True Motion- chuyeån ñoäng thaät). Ñeå choïn moät trong 5 phöông thöùc duøng phím
[MODE] treân baøn phím hoaëc choïn hoäp ñeà muïc PRESENTATION MODE, aán nuùt traùi.
Chuù yù:
 Caùc döõ lieäu haûi ñoà khoâng chæ baùo treân phöông thöùc HEAD UP vaø HEAD UP TB.
 Maøn hình coù theå nhaáp nhaùy khi ñöôøng muõi taøu chuyeån ñoåi lôùn hôn 10 ôû phöông thöùc
HEAD UP vaø HEAD UP TB.
 ÔÛ kieåu chuyeån ñoäng thaät, daáu hieäu taøu chuû seõ töï ñoäng nhaûy veà phía sau laùi khoaûng
caùch 75% töø trung taâm maøn hình khi noù dòch chuyeån ñeán 75% khoaûng caùch phía tröôùc
muõi tính töø trung taâm.
4. Nhaäp baûn ñoà raña (Radar Map)
Baûn ñoà raña laø moät taäp hôïp caùc ñöôøng vieàn baûn ñoà vaø caùc daáu hieäu trong ñoù só quan haøng haûi
coù theå ñöa vaøo caùc döõ lieäu, vaïch ñöôøng ñi vaø kieåm soaùt döõ lieäu. Baûn ñoà raña chöùa khoaûng
3000 ñieåm döõ lieäu, caùc döõ lieäu naøy coù theå ghi nhôù vaøo maùy vaø laëp laïi cho ngöôøi duøng. Só
quan haøng haûi coù theå laâïp baûn ñoà raña khi raña ñang söû duïng, cuõng coù theå laäp baûn ñoà khi taøu
ñang neo ñaäu. Vò trí cuûa baûn ñoà coù theå ôû baát cöù vuøng nöôùc naøo theo yeâu caàu.
Caùc chöùc naêng baûn ñoà raña coù theå truy caäp töø treân maøn hình raña. Ñeå choïn maøn hình raña,
duøng trackball choïn hoäp ñeà muïc DISPLAY MODE, aán nuùt traùi ñeå hieån thò chöõ « RADAR »,
tieáp theo thöïc hieän theo caùc trình töï döôùi ñaây ñeå laäp baûn ñoà raña.
1) Môû maøn hình baûn ñoà radar.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû [MARK MENU] nhö hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 9 MAP DISPLAY, aán baùnh xe.
(4) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe, hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu.
2) Nhaäp baûn ñoà raña, daáu hieäu vaø ñöôøng leân treân maøn hình.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû [MARK MENU] nhö hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 MARK KIND, aán baùnh hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn MAP MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu. Trong hoäp höôùng daãn hieån thò doøng thoaïi “MARK
SELECT/MARK MENU”.
(6) Ñöa con troû choïn hoäp ñeà muïc MARK, laên baùnh xe choïn kieåu daáùu hieäu vaø kieåu ñöôøng keû
(tuyø choïn), aán nuùt traùi. Xem caùc kieåu kyù hieäu , ñöôøng moâ taû treân hình 20.103,

TIẾU VĂN KINH 891


(7) AÁn nuùt traùi con troû nhaûy vaøo khu vöïc maøn hình hieäu duïng, treân hoäp höôùng daãn coù doøng
thoaïi “MARK / EXIT”.
(8) Laên baùnh xe ñaët con troû vaøo vò trí theo yeâu caàu ( coù theå kieåm soaùt khoaûng caùch vaø höôùng
ngaém töø vò trí taøu chuû ñeán con troû naèm ngay döôùi hoäp ñeà muïc MARK).
(9) AÁn nuùt traùi ñeå aán ñònh ñieåm daáu hieäu vaø ñöôøng leân treân maøn hình.
 Ñeå tieáp tuïc nhaäp ñöôøng, daáu hieäu, trong khi hoäp höôùng daãn vaãn hieån thò doøng thoaïi
“MARK / EXIT”, ñöa con troû choïn moät vò trí khaùc, aán nuùt traùi.
 Ñeå thoaùt khoûi vieâïc nhaäp daáu hieâïu vaø ñöôøng, aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn hieån
thò “MARK / EXIT”.
5. Xoaù kyù hieäu, ñöôøng treân baûn ñoà raña
Coù taát caû 3000 ñieåm giaønh cho vieâïc veõ caùc kyù hieäu, ñöôøng treân baûn ñoà raña, neáu söû duïng heát
3000 ñieåm naøy thì khoâng theå nhaäp caùc daáu hieäu ñöôøng ñöôïc nöõa tröø khi xoaù bôùt caùc kyù hieäu
vaø ñöôøng khoâng caàn thieát.

892 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


1) Xoaù kyù hieäïu vaø ñöôøng baûn ñoà raña rieâng bieät.
(1) Ñöa con troû vaøo beân trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng,
laên baùnh xe ñeå hieån thò doøng thoaïi “ MARK DELECT / EXIT”
trong hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû truøng leân kyù hieäu hoaëc ñöôøng
baûn ñoà raña muoán xoaù.
(3) AÁn nuùt traùi ñeå xoaù kyù hieäu hoaëc ñöôøng ñaõ choïn.
Chuù yù: Khi xoaù moät ñöôøng thì vò trí cuûa con troû seõ quyeát ñònh
xoaù ñöôøng ñoù nhö theá naøo. Ñeå xoaù moät ñoaïn thaúng chæ caàn ñaët
con troû leân moät ñaàu naøo ñoù cuûa ñoaïn thaúng, aán nuùt traùi. Khi
muoán xoaù moät ñöôøng gaáp khuùc goàm hai ñoaïn thaúng, thì ñaët con troû vaøo choã noái hai ñoaïn
thaúng, aán nuùt traùi.
2) Xoaù cuøng moät luùc caùc kyù hieäu vaø ñöôøng baûn ñoà raña.
Phaûi ñaûm baûo chaéc chaén khoâng caàn caùc kyù hieäu vaø ñöôøng, vì sau khi xoaù khoâng hoài phuï laïi
ñöôïc caùc kyù hieäu vaø ñöôøng ñoù.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MAIN MENU (Hình 20.20), nhaán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 DATA ERASE (Hình 20.104), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò
menu [DATTA ERASE] .
(4) Laên baùnh xe choïn 4 MARRK ALL ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoaù.
(5) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
6. Hieäu chænh kyù hieäu, ñöôøng cuûa baûn ñoà raña
1) Hieäu chænh baûn ñoà raña
Khi coù söï sai leäch vò trí giöõa maøn hình raña vôùi caùc kyù hieäu,
ñöôøng baûn ñoà raña thì caàn phaûi hieäu chænh nhö sau,
(1) Ñaët con troû beân trong maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe
hieån thò doøng thoaïi “CHART ALIGN L=OFF / EXIT” trong
hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball chænh cho kyù hieäu, ñöôøng baûn ñoà raña
truøng khôùp vôùi maøn hình raña.
(3) AÁn nuùt traùi ñeå neo kyù hieäu vaø ñöôøng baûn ñoà raña. Doøng
thoaïi “ MAN ALIGNED” (ñaõ chænh ñònh baèng tay) xuaát
hieän beân phaûi maøn hình.
Ñeå thoaùt vieäc hieäu chænh baûn ñoà raña, cho hieån thò
“CHART ALIGN L=OFF / EXIT” treân hoäp höôùng daãn, aán
nuùt traùi cho ñeán khi chöõ “MAN ALIGNED” bieán maát khoûi
maøn hình.

TIẾU VĂN KINH 893


2) Hieäu chænh döõ lieäu con troû
(1) Laên baùnh xe choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 7 CURSOR L/L ALIGN, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, chöõ “ALIGN” maøu ñoû xuaát hieän ngay
beân caïnh con troû. (Ñeå boû hieäu chænh, choïn OFF, neáu ñang duøng chöùc naêng AIS thì choïn ON).
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
7. Card haûi ñoà ( Chart Card)
Haûi ñoà coù theå ñaët truøng khôùp treân hình aûnh raña (khoâng yeâu caàu trong raña IMO) khi maøn
hình giao dieän vôùi moät card I/F Unit CU-200.
1) Hieån thò card haûi ñoà
(1) Ñöa card vaøo oå ñóa.
(2) AÁn nuùt nguoàn ñieän “ POWER” cho raña hoaït ñoäng. Khi raña ôû traïng thaùi phaùt, choïn
phöông thöùc hieån thò maøn hình Head Up, Course Up, True Motion hoaëc maøn hình raña/raña
plotter ñeå hieån thò haûi ñoà.
Sau khi raña hoaït ñoäng, ñeå hieån thò haûi ñoà, thay ñoåi thang taàm xa baèng caùch aán phím
[RANGE+] hoaëc [RANGE-] hoaëc ñieàu chænh trong hoäp ñề muïc RANGE treân maøn hình.
2) Hieäu chænh vò trí haûi ñoà
Coù tröôøng hôïp haûi ñoà ñaët vaøo khoâng truøng khít vôùi hình aûnh raña, nguyeân nhaân khoâng truøng
khít coù theå laø do sai soá trong heä thoáng xaùc ñònh vò trí (GPS, LORAN…...) hoaëc khaùc bieät giöõa
heä toaï ñoä heä thoáng xaùc ñònh vò trí vaø raña. Caùch chænh nhö sau,
(1) Ñöa con troû vaøo beân trong khu vöïc hieäu duïng cuûa maøn hình, laên baùnh xe ñeå hieån thò
doøng thoaïi “CHART ALIGN L=OFF / EXIT” treân hoäp höôùng daãn.
(2) Ñieàu chænh trackball chænh ñònh cho haûi ñoà truøng khít vôùi baûn ñoà raña.
(3) AÁn nuùt traùi ñeå neo haûi ñoà. Doøng thoaïi CHART ALIGN maøu ñoû xuaát hieän beân phaûi maøn
hình.
Ñeå thoaùt khoûi hieäu chænh vò trí haûi ñoà, cho hieån thò “CHART ALIGN L=OFF / EXIT” trong
hoäp höôùng daãn, aán nuùt traùi cho ñeán khi chöõ “CHART ALIGN” bieán maát khoûi maøn hình.
3) Hieäu chænh döõ lieäu con troû.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 7 CURSOR L/L ALIGN, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn ON, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, chöõ “ ALIGN” maøu ñoû xuaát hieän ngay
beân caïnh con troû. (Ñeå boû hieäu chænh choïn OFF, neáu ñang duøng chöùc naêng AIS thì choïn ON).

894 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
4) Choïn maøu cho phaàn luïc ñòa cuûa haûi ñoà.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn CHART COLOR, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Choïn maøu thích hôïp, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
8. Hieån thò/khoâng hieån thò ñòa hình treân maøn hình video plotter.
1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
3) Laên baùnh xe choïn 9 DISPLAY, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi hieån thò menu DISPLAY goàm hai
trang nhö hình 20.106.

4) Laên baùnh xe choïn moät muïc trong cöûa soå, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Ñeå sang trang 2 choïn
0 NEXT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Trôû veà trang 1, choïn 1BACK aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
5) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON.
6) Laäp laïi böôùc 3 vaø 4 ñeå choïn muïc khaùc.
7) AÁn nuùt phaûi 3 hoaëc 4 laàn ñeå ñoùng menu tuyø thuoäc ñang söû duïng trang naøo cuûa menu
DISPLAY.

9. Veát
1) Ñoà giaûi veát taøu chuû
Boä nhôù coù theå löu giöõ 6000 ñieåm veát, daáu hieäu vaø ñöôøng ñi cuûa taøu ta. Khi boä nhôù ñaày thì
caùc vò trí, kyù hieäu vaø ñöôøng cuõ nhaát bò xoaù nhöôøng dung löôïng boä nhôù cho caùc thoâng tin môùi.

TIẾU VĂN KINH 895


Coù theå ñieàu chænh thôøi löôïng giöõa caùc ñieåm ñoà giaûi ñeå ñaûm baûo dung löôïng boä nhôù.
Baûng döôùi ñaây bieåu thò moái quan heä giöõa thôøi löôïng giöõa hai ñieåm ñoà giaûi vaø thôøi gian ghi
nhôù veát ñoà giaûi toái ña.
Thôøi gian ghi nhôù daøi nhaát
Thôøi löôïng
cuûa boä nhôù.
10s 55 hr 30 min.
30s 166 hr 40 min
1 min. 3 days 21 hr 20 min.
2 min 27 days 18 hrr 40 min.
3 min. 44 days 18 hr
6 min. 83 days 8 hr.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 3 OWN TRACK INTERVAL, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn thôøi löôïng ñoà giaûi töông öùng, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Choïn OFF ñeå
keát thuùc ñoà giaûi veát taøu ta.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
2) Ñoà giaûi veát taøu laï
Boä nhôù coù theå ghi veát cuûa 10 taøu muïc tieâu (taøu laï). Dung löôïng boä nhôù löu ñöôïc 20 000
ñieåm, nhöng phaûi chia cho 10 muïc tieâu, cho neân moãi muïc tieâu chæ coù theå ñöôïc ghi 2000
ñieåm. Khi boä nhôù ñaày thì caùc ñieåm cuõ töï ñoäng xoaù. Ñeå tieát kieäm boä nhôù, coù theå choïn keùo daøi
thôøi löôïng giöõa caùc veát.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 5 TGT TRACK INTERVAL, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn thôøi löôïng ñoà giaûi töông öùng, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Choïn OFF ñeå
keát thuùc ñoà giaûi veát taøu ta.
(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
3) Choïn maøu cuûa veát
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 4 OWN TRACK COLOR hoaëc 6 TGT TRACK COLOR tuyø theo veát
maø ta muoán ñoåi maøu, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn maøu töông öùng, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.

896 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(5) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.
4) Xoùa veát (Erasing track)
Maøn hình coù theå trôû neân ñaày caùc veát, chaúng haïn do taøu ta di laïi nhieàu laàn treân moät luoàng
hoaëc caùc taøu laï cuøng löu laïi nhieàu veát treân ñoù. Coù theå xoaù moät phaàn veát taøu ta vaø caùc veát taøu
laï cho maøn hình troáng traûi.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu PLOTTER
nhö hình 20.105.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [DATA ERASE], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu DATA
ERASE nhö hình 20.104.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 OWN TRACK hoaëc TARGET TRACK, xoùa veát naøo tuyø choïn, aán
baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn phaàn traêm veát caàn xoaù, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Ví duï 30% coù nghóa
laø xoaù 30% veát cuõ nhaát. Choïn ALL coù nghóa laø xoaù heát taát caû caùc veát.
(6) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
10. Daáu hieâïu vaø ñöôøng ( Marks and Lines)
Coù theå nhaäp caùc daáu hieäu leân maøn hình ñeå ñaùnh daáu moät ñieåm quan troïng nhö moät phao
tieâu hoaëc moät vò trí taøu ñaém. Boä nhôù giaønh cho dấu (mark), ñöôøng (line) vaø vò trí taøu ta goàm
coù 6000 ñieåm.
1) Nhaäp daáu hieäu vaø ñöôøng
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK beân traùi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû MARK MENU hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 MARK KIND, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn MAP MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu. Treân hoäp höôùng daãn luùc naøy hieån thò doøng thoaïi “MARK
SELECT / MARK MENU.”
(6) Laên baùnh xe choïn MARK theo yeâu caàu, aán nuùt traùi. Xem caùc daáu hieäu trong baûn danh
muïc ôû Muïc 4. Nhaäp baûn ñoà raña.
(7) Laïi aán nuùt traùi, con troû nhaûy vaøo maøn hình hieäu duïng, treân hoäp höôùng daãn ñoïc “MARK /
EXIT”.
(8) Laên trackball ñaët con troû vaøo choã caàn ñaùnh daáu, aán nuùt traùi ñeå nhaäp daáu hieäu (coù theå xem
höôùng ngaém vaø khoaûng caùch cuûa con troû chæ baùo ngay döôùi hoäp MARK).
Chuù yù:
 Ñeå ñaùnh cuøng daáu hieäu thì laëp laïi böôùc (8).
 Ñeå nhaäp moät daáu hieäu khaùc, aán nuùt phaûi khi hoäp höôùng daãn hieån thò ‘MARK / EXIT”,
laëp laïi töø böôùc (6)~(8) ( tröôùc ñoù phaûi choïn MAP MARK ôû MARK MENU).

TIẾU VĂN KINH 897


 Ñeå thoaùt khoûi vieäc nhaäïp daáu hieäu thì aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn hieån thò
“MARK / EXIT”
2) Xoaù daáu hieäu, ñöôøng
Coù khaû naêng nhaäp taát caû 6000 ñieåm cho veát taøu ta, caùc kyù hieäu, ñöôøng; neáu söû duïng heát 6000
ñieåm naøy thì khoâng theå nhaäp caùc daáu hieäu, ñöôøng khaùc tröø khi xoaù bôùt caùc kyù hieäu vaø ñöôøng
khoâng caàn thieát.
Xoaù daáu hieäïu vaø ñöôøng rieâng bieät:
(1) Ñöa con troû vaøo beân trong khu vöïc maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò doøng
thoaïi “ MARK DELECT / EXIT” trong hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû truøng leân kyù hieäu hoaëc ñöôøng baûn ñoà raña muoán xoùa, chöõ “X”
nhaáp nhaùy bieåu thò ñaõ choïn ñuùng.
(3) AÁn nuùt traùi ñeå xoaù kyù hieäu hoaëc ñöôøng ñaõ choïn.
Chuù yù: Khi xoaù moät ñöôøng thì vò trí cuûa con troû sẽ quyeát ñònh xoaù ñöôøng ñoù nhö theá naøo. Ñeå
xoaù moät ñoaïn thaúng chæ caàn ñaët con troû leân moät ñaàu naøo ñoù cuûa ñoaïn thaúng, aán nuùt traùi. Khi
muoán xoaù moät ñöôøng gaáp khuùc goàm hai ñoaïn thaúng, thì ñaët con troû vaøo choã noái hai ñoaïn
thaúng roái aán nuùt traùi.
Xoaù cuøng moät luùc caùc kyù hieäu vaø ñöôøng baûn ñoà raña:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU, nhaán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 DATA ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu [DATA
ERASE] nhö hình 20.104.
(4) Laên baùnh xe choïn 4 MARK ALL ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoaù.
(5) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
10. Ñieåm heïn ( Waypoint)
Thieát bò coù theå löu giöõ 200 ñieåm heïn ñaùnh soá töø 1~200. Ñieåm heïn coù theå nhaäp baèng con troû
hoaëc nhaäp baèng kinh vó ñoä.
1) Nhaäp ñieåm heïn baèng con troû
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MARK beân traùi maøn hình.
(2) AÁn nuùt phaûi ñeå môû MARK MENU nhö hình 20.23.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 MARK KIND, aán baùnh xe.
(4) Laên baùnh xe choïn muïc WPT khôùp vôùi soá hieäu ñieåm heïn muoán choïn, aán baùnh xe hoaëc
nuùt traùi. Ví duï, muoán nhaäp ñieåm heïn thöù 59 thì choïn muïc “WPT 51-100”
(5) AÁn nuùt phaûi ñeå ñoùng menu, treân hoäp höôùng daãn hieån thò doøng thoaïi “MARK SELECT /
MARK MENU.”

898 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(6) Vôùi hoäp ñeà muïc MARK ñaõ choïn, laên baùnh xe ñeå hieån thò soá hieäu Waypoint mong muoán,
aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Con troû nhaûy vaøo maøn hình hieäu duïng vaø treân hoäp höôùng daãn ñoïc
doøng thoaïi “MARK / EXIT”.
(7) Laên trackball ñaët con troû ôû vò trí muoán ñaët daáu ñieåm heïn, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå
neo ñieåm heïn, daáu hieäu “ + soá hieäu ñieåm heïn” xuaát hieän taïi dieåm heïn ñaõ choïn.
Chuù yù:
 Ñeå nhaäp moät ñieåm heïn khaùc, aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn hieån thò “MRRK /
EXIT” , laäp laïi caùc böôùc töø 6~8.
 Ñeå thoaùt khoûi vieäc nhaäp ñieåm heïn, aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn hieån thò “MARK
/ EXIT’.
2) Nhaäp kinh vó ñoä ñieåm heïn baèng tay.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MAIN MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 6 [WPT SET], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi hieån thò menu nhö hình 20.108.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 WPT N0. SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn soá hieäu waypoint: Laên baùnh xe ñeå choïn vò trí, aán baùnh xe hoaëc nuùt
traùi.
(6) Nhaäp teân waypoint, thöïc hieân tieáp caùc böôùc sau ñaây, neáu khoâng caàn teân waypoint thì
tieáp theo böôùc (7).
a) Laên baùnh xe choïn 3 WPT NAME, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
b) Laên baùnh xe choïn kyù töï, soá ñaët teân waypoint, aán baùnh xe.
c) Laäp laïi böôùc b), choïn tieáp kyù töï, soá cho teân waypoint, coù theå choïn 15 kyù töï cho teân moät
waypoint.
(7) Laên baùnh xe choïn 4 WPT L/L, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(8) Nhaäp kinh ñoä vó ñoä cuûa waypoint nhö sau
a) Laên baùnh xe choïn vò trí theo yeâu caàu, aán baùnh xe (coù theå aán tieáp baùnh xe moät laàn nöõa ñeå
nhaûy caùch quaõng). Neáu nhaäp baèng phím thì nhaán caùc phím soá töông öùng vaø aán phím
[ENTER MARK].
b) Ñeå ñaùnh daáu N, S, E, W thì duøng baùnh xe hoaëc duøng phím soá “2”.
(9) Ñeå nhaäp moät waypoint khaùc laëp laïi böôùc töø (4)~(8).
(10) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
3) Chænh söûa, xoaù ñieåm heïn töø menu.
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MAIN MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.

TIẾU VĂN KINH 899


(3) Laên baùnh xe choïn 6 [WPT SET], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi hieån thò menu hình 20.108.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 WPT N0. SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe nhaäp kyù hieäu Waypoint caàn chænh söûa, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Thöïc hieän
moät trong caùc chænh söûa sau ñaây:
a) Ñoåi teân Waypoint, laên baùnh xe choïn 3 WPT NAME, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi. Duøng
baùnh xe ñeå chænh söûa.
b) Chænh söûa vò trí Waypoint, laên baùnh xe choïn 4 WPT L/L, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Duøng
baùnh xe ñeå chænh söûa.
c) Xoaù Waypoint, laên baùnh xe choïn 5 CLEAR DATA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(6) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
4) Xoaù ñieåm heïn
Coù theå xoaù töøng ñieåm heïn rieâng bieät hoaëc xoaù taát caû ñieåm heïn.
Xoaù moät ñieåm heïn rieâng bieâït,
(1) Ñaët con troû beân trong maøn hình hieäu duïng, laên baùnh xe ñeå hieån thò doøng thoaïi “MARK
DELETE / EXIT” trong hoäp höôùng daãn.
(2) Laên trackball ñaët con troû truøng leân Waypoint muoán xoaù, daáu “+” xuaát hieän chöùng toû ñaõ
choïn ñuùng waypoint .
(3) AÁn baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå xoaù Waypoint.
(4) Ñeå xoaù moät ñieåm heïn khaùc laëp laïi böôùc (2) vaø (3).
(5) Ñeå keát thuùc, aán nuùt phaûi trong khi hoäp höôùng daãn hieån thò “MARK DELETE / EXIT”.
Xoaù taát caû caùc ñieåm heïn,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MAIN MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.

900 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(2) Laên baùnh xe choïn 5 PLOTTER, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 DATA ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò nhö hình
20.104.
(4) Laên baùnh xe choïn 5 WPT ALL ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoaù.
(5) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
5) Danh muïc ñieåm heïn
Danh muïc ñieåm heïn löu giöõ taát caû vò trí cuûa caùc ñieåm heïn ñaõ nhaäp. Moãi trang cuûa danh muïc
waypoint goàm coù 8 ñieåm heïn. Hieån thò danh muïc ñieåm heïn nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 7 [WPT LIST], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò danh muïc
Waypoint nhö hình 20.109.
(4) Ñeå sang trang sau, choïn 0 NEXT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi vaøi laàn ñeå ñoùng danh muïc waypoint vaø menu.
6) Hieån thò teân vaø soá hieäu cuûa ñieåm heïn
Coù theå cho hieån thò hoaëc taét teân vaø soá cuûa waypoint treân maøn hình nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 0 NEXT aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò trang 2 menu NAV LINE
WPT, nhö hình 20.110.

(4) Laên baùnh xe choïn 4 DISPLAY WPT N0, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON thích hôïp, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.

TIẾU VĂN KINH 901


(6) Laên baùnh xe choïn 5 DISPLAY WPT NAME, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(7) Laên baùnh xe choïn OFF hoaëc ON thích hôïp, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(8) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
10. Ñöôøng haønh haûi (Nav lines)
Coù theå nhaäp 30 ñöôøng haønh haûi, moãi ñöôøng coù ñeán 30 ñieåm heïn
1) Nhaäp ñöôøng haønh haûi môùi (Enter New Nav Lines)
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE SET], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu nhö
hình 20.111.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 NAV LINE N0 . SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Duøng baùnh xe nhaäp soá hieäu Nav Line goàm hai chöõ soá.
(6) Duøng baùnh xe choïn 3 NAV LINE NAME, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(7) Duøng baùnh xe ñeå vaøo teân cuûa Nav Line.
(8) Laên baùnh xe ñeå choïn 4 NAV LINE ENTRY, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(9) Duøng baùnh xe ñeå nhaäp soá hieäu waypoint: laên baùnh xe choïn soá (3 chöõ soá), aán baùnh xe ñeå
aán ñònh.
(10) Ñeå nhaäp moät ñöôøng Nav Line khaùc, laên baùnh xe ñeå choïn 0 BACK ñeå trôû veà menu NAV
LINE SET, sau ñoù laëp laïi böôùc (4) deán böôùc (9).
(11) Ñeå keát thuùc, aán nuùt phaûi vaøi laàn ñeå ñoùng menu.
2) Chænh söûa ñöôøng haønh haûi (Edit Nav Lines)
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE . WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu
NAV LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE SET], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu nhö
hình 20.111.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 NAV LINE N0 . SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe vaøo soá hieäu Nav Line caàn chænh söûa, aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.

902 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(6) Ñeå chænh söûa teân cuûa Nav Line laên baùnh xe choïn 3 NAV LINE NAME, aán baùnh xe hoaëc
nuùt traùi. Duøng baùnh xe ñeå söûa teân.
(7) Ñeå thay theá waypoint treân Nav Line, laøm nhö sau:
a) Laên baùnh xe choïn 4 [NAV LINE ENTRY], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
b) Laên baùnh xe choïn 2 NAV LINE WPT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
c) AÁn baùnh xe ñeå choïn Waypoint muoán thay theá.
d) Laên baùnh xe ñeå caøi soá hieäu Waypoint môùi.
e) AÁn baùnh xe ñeå keát thuùc.
(8) AÁn nuùt phaûi vaøi laàn ñeå ñoùng menu.
3) Danh muïc ñöôøng haønh haûi ( Nav Line List)
Coù theå hieån thò danh muïc caùc ñöôøng haønh haûi ( Nav Line List) ñaõ nhaäp nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE . WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu
NAV LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 9 [NAV LINE LIST], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò nhö hình
20.112.
(4) Laên baùnh xe choïn 0 NEXT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xem trang 2. Trôû veà trang tröôùc
choïn 1 BACK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi nhieàu laàn cho ñeán khi ñoùng menu.
4) Xoaù ñöôøng haønh haûi
Coù theå xoaù caùc ñöôøng haønh haûi khoâng caàn thieát nhö sau (ñöôøng haønh haûi ñang duøng khoâng
xoaù ñöôïc):

TIẾU VĂN KINH 903


Xoaù moät ñöôøng haønh haûi rieâng bieät,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE SET], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu nhö
hình 20.111.
(4) Laên baùnh xe choïn 2 NAV LINE N0 . SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn soá hieâïu Nav Line goàm hai con soá.
(6) Laên baùnh xe choïn 5 CLEAR DATA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoùa nav line.
(7) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
Xoaù taát caû Nav line,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 5 [PLOTTER], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV LINE
WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 8 [DATA ERASE], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi ñeå hieån thò menu nhö
hình 20.104.
(4) Laên baùnh xe choïn 6 NAV LINE ALL ERASE, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå xoaù taát caû
Nav line.
(5) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
5) Döïng ñöôøng haønh haûi
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 [NAV LINE DATA], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn INTERNAL DATA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn 5 NAV LINE WIDTH.
(6) Laên baùnh xe choïn chieàu roäng (độ tinh) cuûa Nav line, töø 0,0 ~ 9,9 nm, goàm hai ñöôøng
maøu ñoû ñaùnh daáu giôùi haïn cuûa Nav line.
(7) Neáu muoán baùo ñoäng khi taøu ñeán gaàn moät Waypoint ôû moät khoaûng caùch aán ñònh thì laên
baùnh xe choïn 4 ARRIVAL WPT ALARM, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. AÁn baùnh xe choïn ON.
(8) Duøng baùnh xe nhaäp khoaûng caùch baùo ñoäng ñeán ñieåm heïn goàm 3 con soá.
(9) Laên baùnh xe choïn 0 NEXT ( hình 20.107), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi, hieån thò NAV
LINE.WPT [2/2] nhö hình 20.110.
(10) Laên baùnh xe choïn 3 TURNING LINE ( ñöôøng quay trôû), aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.

904 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015


(11) Laên baùnh xe ñeå thöïc hieän söï löïa choïn phuø hôïp, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi. Caùc löïa choïn
nhö sau:

a) OFF: Taét chöùc naêng ñöôøng quay trôû.


b) ON: Ñeå chænh khi taøu khoâng hieäu chænh sai soá veát theo chieàu ngang ñeå quay sang höôùng
ñi ñònh saün, sau khi ñeán vò trí ñöôøng khôûi ñieåm quay trôû, xem hình 20.113.
c) REVISED: Ñeå chænh khi taøu quay sang höôùng ñònh saün khi ñaõ hieäïu chænh veát theo chieàu
ngang, sau khi ñeán vò trí ñöôøng khôûi ñieåm quay trôû, xem hình 20.113.
(12) AÁn nuùt phaûi 3 laàn ñeå ñoùng menu.
6) Hieån thò ñöôøng haønh haûi vaø daáu hieäu ñieåm heïn (Waypoint mark)
Hieån thò ñöôøng haønh haûi beân trong,
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE . WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu
NAV LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 [NAV LINE DATA], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn INTERNAL DATA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Laên baùnh xe choïn 2 NAV LINE SELECT, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(6) Duøng baùnh xe ñeå nhaäp soá hieäu Nav line caàn hieån thò: Laên baùnh xe choïn soá vaø aán baùnh
xe.
(7) Ñeå nhaûy ñeán Waypoint khaùc, laên baùnh xe choïn 2 SKIP NEXT WPT, aán baùnh xe hoaëc aán
nuùt traùi.
(8) AÁn nuùt phaûi hai laàn ñeå ñoùng menu.

TIẾU VĂN KINH 905


Hieån thò ñöôøng haønh haûi beân ngoaøi,
Coù theå cho hieån thò caùc ñöôøng (RTE) caùc khu vöïc ñieån heïn (WTL) nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE . WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu
NAV LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 [NAV LINE DATA], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn EXT DATA, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) Thöïc hieän caùc böôùc töông öùng nhö sau:
a) AÁn ñònh chieàu roäng (0,0~9,9nm) cuûa nav line baèng caùch choïn 5 NAV LINE WIDTH.
b) Baèng caùch choïn 4 DSP WPT N0 ñeå
hieån thò ON hoaëc OFF (trang hai
cuûa menu NAV LINE.WPT, (hình
20.110).
c) AÁn ñònh ñöôøng khôûi ñieåm quay baèng
caùch choïn 3 TURNING LINE.
(6) Tuyø thuoäc ñang söû duïng trang naøo (1
hoaëc 2) cuûa menu NAV LINE WPT ñeå
aán nuùt phaûi 2 hoaëc 3 laàn ñeå ñoùng menu.
Daáu hieäu waypoint
Daáu hieäu Waypoint bieåu thò vò trí cuûa
ñieåm ñeán do só quan haøng haûi caøi ñaët. Coù
theå ñaùnh daáu khu vöïc ñieåm heïn baèng moät
daáu hieäu treân maøn hình raña (hình
20.114) nhö sau:
(1) Laên trackball choïn hoäp ñeà muïc
MENU beân phaûi maøn hình, aán nuùt traùi.
(2) Laên baùnh xe choïn 8 [NAV LINE. WPT], aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi ñeå hieån thò menu NAV
LINE WPT nhö hình 20.107.
(3) Laên baùnh xe choïn 2 [NAV LINE DATA], aán baùnh xe hoaëc aán nuùt traùi.
(4) Laên baùnh xe choïn WPT MARK, aán baùnh xe hoaëc nuùt traùi.
(5) AÁn nuùt phaûi 2 laàn ñeå ñoùng menu.

906 SỔ TAY HÀNG HẢI – 2015

You might also like