‫امارت اسالمی افغانستان‬

‫وزارت زراعت و مالداری‬

‫ریاست زراعت و مالداری والیت غزنی‬
‫فارم سیمرغ غزنه‬

‫طرح بزنس پالن پرورش شتر مرغ‬

‫ترتیب کننده ‪ :‬شاه نعیم ابراهمی‬

‫مقدمه‬
‫هرگ اه مقایس ه ش ترمرغ از نظ ر اقتص ادی ب ه این ص ورت اس ت ک ه محص ول نه ایی‬
‫یک گاوشیری در طی یک دوره ‪ 607‬روزه بطور متوس ط ‪ 5000 - 5250‬کیل وگرم ش یر و‬
‫ی ک راس گوس اله ‪250‬کیل وگرمی می باش د‪ ،‬در ح الی ک ه ی ک ش تر م رغ در طی ی ک‬
‫دوره ‪ 405‬روزه تع داد ‪ 40‬قطع ه جوج ه ش ترمرغ ب ه دنی ا می آورد ک ه این تع داد مع ادل‬
‫‪ 1800‬کیلوگرم گوشت و ‪ 50‬مترمربع چرم با کیفیت بسیار ب اال و ‪ 33‬کیل وگرم ت ر می باش د و‬
‫هر پرنده ماده در طول تخم گذاری بطور متوسط ‪ 40‬تا ‪ 120‬عدد تخم می گذارد‪ .‬ضمنا هزینه‬
‫احداث و راه ان دازی جایگ اه پ رورش ش ترمرغ نس بت ب ه گ او بس یار پ ائین و نی از ب ه ام اکن‬
‫مخصوص ندارد و احداث سایبان برای این منظور کافی است ‪.‬فارم پرورش سیمرغ غزن ه در‬
‫مرکز والیت غزنی توسط ش اه نعیم اب راهیمی ایج اد گردی ده اس ت ک ه مجم وع س رمایه ب ه ‪3‬‬
‫میلیون افغانی میرسد و به تعداد ‪ 40‬شتر مرغ فعال در این فارم موج ود اس ت‪ .‬ه دف از ب زنس‬
‫پالن تولید جوج ه در س طح افغانس تان میباش د‪ .‬وج ود محص ول ب زنس پالن حاض ر پ رورش‬
‫شترمرغ می باشد‪ .‬در حال حاضر پرورش شترمرغ به عنوان منبعی جدید و قابل اعتماد جهت‬
‫تولید پروتئین حیوانی شناخته می شود عالوه بر گوش ت از پوس ت ش تر م رغ ن یز جهت تولی د‬
‫چرم شترمرغ استفاده می گردد‪ .‬البته توجه به این منبع پروتئینی کم تر از س ه ده ه پیش م ورد‬
‫توجه قرار گرفته شد‪ .‬کشورهای قاره آفریقا که به عنوان زیستگاه طبیعی شتر مرغ شناخته می‬
‫شود نظر آفریقای جنوبی ‪ ،‬تانزانیا ‪ ،‬زیمبابوه و غیره عمده بازار تج اری ش ترمرغ را در دنی ا‬
‫در اختی ار دارن د‪ .‬ش ترمرغ ه ا ت ا ح دود ‪ 60‬س ال زن دگی می کن د ولی عم ر اقتص ادی‬
‫آن ‪ 20‬تا ‪ 25‬سال است و در سن ‪ 2‬تا ‪ 3‬سالگی بالغ میشود و ت ا م دت زی ادی ب ارور ب اقی می‬
‫ماند و در سال ح دود ‪6‬ت ا ‪ 8‬م اه تخم گ ذاری و بقی ه س ال را اس تراحت می کن د‪ .‬معم وًال ش تر‬
‫مرغه ای گوش تی در س ن یکس الگی قاب ل عرض ه ب ه ب ازار می باش ند و ح دود ‪ ۱۰۰‬ت ا ‪۱۲۵‬‬
‫کیلوگرم وزن دارند و کیفیت گوشت در سن یکسالگی مطلوب تر از هر زمان می باشد‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫فهرست‬

‫‪2‬‬
‫مقدمه ‪1......................................................................................................................................‬‬
‫فصل اول ‪4................................................................................................................................‬‬
‫تاریخچه پرورش شتر مرغ در افغانستان‪.Error! Bookmark not defined.....................‬‬
‫فواید پرورش شتر مرغ نسبت دیگر حیوانات ‪5...........................................................................‬‬
‫اهمیت پرورش شتر مرغ در افغانستان ‪6....................................................................................‬‬
‫پرورش شترمرغ ‪9.....................................................................................................................‬‬
‫مزایای پرورش شترمرغ ‪9.........................................................................................................‬‬
‫امکانات الزم برای پرورش شترمرغ ‪10....................................................................................‬‬
‫هزینه پرورش شترمرغ ‪10........................................................................................................‬‬
‫جوجه‌های شترمرغ ‪10...............................................................................................................‬‬
‫انواع شتر مرغ ‪11.....................................................................................................................‬‬
‫فصل دوم ‪13..............................................................................................................................‬‬
‫بازاریابی ‪13..............................................................................................................................‬‬
‫‪ . 1‬بازاریابی فرآورده های گوشتی ‪13.......................................................................................‬‬
‫‪ . 2‬بازاریابی پوست شترمرغ ‪13...............................................................................................‬‬
‫‪ . 3‬بازاریابی پر شترمرغ ‪14......................................................................................................‬‬
‫حقوق و دستمزد مستقيم و غير مستقيم ‪15...................................................................................‬‬
‫ساختار سازماني ‪15...................................................................................................................‬‬
‫برآورد سرمايه در گردش ‪16.....................................................................................................‬‬
‫نحوه ي سرمايه‌گذاري ‪16...........................................................................................................‬‬
‫( مبالغ به هزار افغانی ) ‪16......................................................................................................‬‬
‫هزينه‌هاي توليد ساالنه ‪16........................................................................................................ :‬‬
‫پالن آینده ‪17..............................................................................................................................‬‬
‫دالیل انتخاب فارم شتر مرغ ‪17..................................................................................................‬‬

‫فصل اول‬
‫معرفی‬
‫در دنیای امروز‪ ،‬تجارت و کسب و کارها به یکی از مهم‌ترین عناصر توس عه اقتص ادی تب دیل‬
‫شده‌اند‪ .‬سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف می‌تواند برای افرادی که به دنب ال تحق ق رویاه ای‬
‫کارآفرینی و ایجاد منبع درآمد پایدار هستند‪ ،‬فرصت‌های بی‌پایانی ایجاد کند‪ .‬از این رو‪ ،‬در این‬

‫‪3‬‬
‫متن‪ ،‬می‌خواهیم به معرفی ی ک فرص ت س رمایه‌گذاری ج ذاب در زمین ه دام داری پرداخت ه و‬
‫شرحی کلی از طرح کسب و کاری مرتبط با پرورش جوجه‌های شترمرغ ارائه دهیم ‪.‬سرمایه‌ی‬
‫ما برای سرمایه‌گذاری در این طرح‪ ،‬حدود ‪ 3‬میلیون افغانی است و تعداد ‪ 40‬جوج ه ش ترمرغ‬
‫تحت پرورش داریم ‪ .‬اگرچه این سرمایه نسبتًا محدود به نظر می‌آید‪ ،‬اما ب ا م دیریت مناس ب و‬
‫برنامه‌ریزی دقیق‪ ،‬می‌توانید آن را به یک کسب و کار سودآور تبدیل کنید‪ .‬به طور مخصوص‪،‬‬
‫برای ت امین ب رخی از نیازه ای م الی این پ روژه‪ ،‬نی از ب ه ‪ 2‬میلی ون افغ انی ق رض داریم ک ه‬
‫می‌تواند به عنوان تأمین مالی اولیه‌ی اجرای طرح خدمتتان آماده شود‪ .‬ف ارم س یمرغ غزن ه در‬
‫مرکز والیت غزنی توسط شاه نعیم ابراهمی ایجاد گردیده و این اولین فارم در س طح افغانس تان‬
‫میباشد که هدف ما گس ترش دادن این ص نعت دام داری در کش ورما میباش د ‪ ،‬ک ه در مجم وع‬
‫سرمایه فعلی ‪ 3‬میلیون افغانی میباشد یعنی به همین مقدار پول در این فارم مصرف ش ده اس ت‪.‬‬
‫پالن که در پیش رو داریم این است که س االنه ‪ 5000‬جوج ه تولی د خ واهیم ک رد ک ه در آن ب ه‬
‫تعداد ‪ 50‬نفر در آن صاحب شغل خواهید شد‪ .‬تولید شتر مرغ برای اقتصاد مردم و در مجم وع‬
‫برای اقتصاد افغانستان مفی د میباش د‪ .‬پالن دیگ ر را ک ه در نظ ر داریم تش ویق تج اران ب ه این‬
‫صنعت میباشد چون این صنعت سود بشتر نسبت به هر چیز دیگ ردارد و همچن ان م ا میت وانیم‬
‫در قسمت آموزش آنها همکاری نمایم تا به صورت مسلکی فارم ایجاد نماین د‪ .‬ش ترمرغ بس یار‬
‫پرخور است و تقریبا هر ماده خوراکی را مصرف می کند اما هرچه کیفیت خوراک بهتر باشد‬
‫میزان رشد آن هم سریع تر خواهد بود‪ .‬افزایش وزن روزانه شترمرغ بستگی ب ه خصوص یات‬
‫ارثی و ن ژادی‪ ،‬نح وه تغذی ه و م دیریت مزرع ه دارد‪ .‬مق دار خ وراک دام و طی ور مص رفی‬
‫شترمرغ بستگی به وزن پرنده و میزان انرژی موجود در جیره غذایی دارد‪ ،‬معم وال ت ا زم ان‬
‫تأمین نیاز آن ها از لحاظ انرژی از خوراک دست نمی کشند‪ ،‬پرنده ه ای ج وان در ح ال رش د‬
‫باالی سه ماهگی و پرندگان بالغ ‪ ،‬باید حداقل دو ب ار در روز خ وراک داده ش وند ‪ .‬ام ا جوج ه‬
‫های جوان به دفعات بیش تر خوراک دهی نیاز دارند‪.‬‬
‫فواید پرورش شتر مرغ‬
‫پرورش شترمرغ به عنوان یک فعالیت کشاورزی و دامی در بسیاری از من اطق جه ان م ورد‬
‫توجه قرار گرفته است و دارای مزاییای خاصی نسبت به دیگر حیوانات دامی می‌باش د‪ .‬ب رخی‬
‫از فواید پرورش شترمرغ نسبت به دیگر حیوانات شامل موارد زیر می‌شوند‪:‬‬
‫‪ .1‬سرعت رشد باال‬
‫شترمرغ‌ها سریعتر از بسیاری از حیوانات دامی دیگر رشد می‌کنند‪ .‬در عرض ‪ 6‬تا ‪ 7‬ماه‬
‫می‌توانند به وزن کشتی برسند‪ .‬این سرعت رشد منجر به بهره‌وری اقتصادی باال می‌شود‪.‬‬
‫‪ .2‬مصرف کمتر آب ‪:‬‬

‫‪4‬‬
‫شترمرغ‌ها نسبت به برخی دام‌های دیگر‪ ،‬به مقدار کمتری آب نیاز دارند‪ .‬این موض وع در‬
‫مناطق کم‌آبی و خشکی مخصوصًا حائز اهمیت است‪.‬‬
‫‪ .3‬گوشت لذیذ و پر ارزش غذایی ‪:‬‬
‫گوشت شترمرغ به عن وان منبعی غ نی از پروت ئین و کم چ رب مع روف اس ت‪ .‬همچ نین‪،‬‬
‫گوشت شترمرغ حاوی اسیدهای چ رب اش باع نش ده و آهن می‌باش د‪ .‬اس تعمال روغن و چ ربی‬
‫شترمرغ در به سرعت حرف زدن اطفال و حرکت آن‌ها کاربردی است‪ .‬با آغشته کردن پاهای‬
‫اطف ال ب ه این روغن می‌توانی د فع الیت آن‌ه ا را تس ریع کنی د‪ .‬ب رخی از اف راد از بیماری‌ه ای‬
‫اعصاب‪ ،‬انواع دردها و بی‌حسی‌ها رنج می‌برند ک ه نش ان دهن ده طب ع س رد و ت ر در ب دن این‬
‫افراد است‪ .‬گوشت شترمرغ برای افراد سرد مزاج ک ه از بیماری‌ه ای اعص اب و مفص ل رنج‬
‫می‌برند مفید است‬
‫‪ .4‬تخم‌گذاری ‪:‬‬
‫شترمرغ‌ها تخم‌گذار هستند و می‌توانند تخم‌های با ارزش غذایی تولید کنند‪ .‬تخم‌های شترمرغ‬
‫نسبت به تخم‌های م رغ دارای مق دار کم تر کلس ترول و چ ربی هس تند‪ .‬تخم ش ترمرغ از لح اظ‬
‫غذایی و طبیعی‪ ،‬منبعی بی‌نظیر از ارزش‌ه ای غ ذایی و تن وع ط بیعی می‌باش د‪ .‬این تخم‌ه ا از‬
‫نظ ر ت رکیب غ ذایی‪ ،‬غ نی از پروت ئین‪ ،‬چ ربی‪ ،‬و ویتامین‌ه ا هس تند و ب رای انس ان‌ها اهمیت‬
‫زی ادی در تغذی ه س الم دارن د‪ .‬عالوه ب ر این‪ ،‬تخم ش ترمرغ ب ه عن وان ی ک منب ع ط بیعی از‬
‫آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی نیز شناخته می‌شوند که می‌توانند به بهبود سالمتی و جلوگیری از‬
‫بسیاری از بیماری‌ها کمک کنند‬
‫‪ .5‬سودآوری از تخم‪ ،‬روغن و پوست ‪:‬‬
‫عالوه بر گوشت‪ ،‬از تخم شترمرغ‌ها می‌توان روغن استخراج کرد ک ه در ص نایع مختل ف‬
‫مورد استفاده قرار می‌گیرد‪ .‬همچنین‪ ،‬پوست شترمرغ‌ها برای تولید محصوالت چرمی و دس ت‬
‫سازه‌های هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬
‫یآبی ‪:‬‬
‫‪ .6‬مقاومت به شرایط محیطی خشک و ب ‌‬
‫شترمرغ‌ها مقاومت به شرایط محیطی سخت مثل خشکسالی و بی‌آبی دارند و می‌توانن د در‬
‫مناطق خشک و کم‌آبی زندگی کنند‪.‬‬
‫‪ .7‬کم‌پرورش و مراقبت نسبت به دام‌های دیگر ‪:‬‬
‫دهتری ندارند و این‬
‫شترمرغ‌ها نسبت به برخی دام‌های دیگر نیاز به مراقبت و پرورش پیچی ‌‬
‫نهتر باشد‪.‬‬
‫امر می‌تواند برای دامداران کم هزی ‌‬
‫‪ .8‬ترکیب رژیم غذایی متنوع‬

‫‪5‬‬
‫شترمرغ‌ها تنوع در رژیم غذایی دارند و می‌توانند از منابع مختلف تغذیه ای مثل گیاهان و‬
‫حشرات استفاده کنند‪.‬ه ر چن د ک ه پ رورش ش ترمرغ مزای ای زی ادی دارد‪ ،‬ام ا نیازمن دی‌ها و‬
‫شرایط محیطی ممکن است در هر منطقه متفاوت باشد‪ .‬قب ل از ش روع ب ه پ رورش ش ترمرغ‪،‬‬
‫مطالعه و تحقیق دقیق در خصوص شرایط محلی و نیازهای این حیوانات ضروری است‪.‬‬
‫اهمیت پرورش شتر مرغ در افغانستان‬
‫پرورش شترمرغ در افغانستان به عنوان یک فرصت جدید و س ودآور در ح وزه کش اورزی و‬
‫دام پروری ب ه ت دریج ج ذابیت بیش تری پی دا ک رده اس ت‪ .‬ش رایط آب و ه وایی و جغرافی ایی‬
‫افغانستان مناسب برای پرورش این پرنده‌ها هستند و بسیاری از مزارع و واحدهای دام پروری‬
‫در این کشور به پ رورش ش ترمرغ اختص اص داده‌ان د‪ .‬در ادام ه ب ه ب رخی اطالع ات کلی در‬
‫مورد پرورش شترمرغ در افغانستان اشاره می‌کنم‪:‬‬
‫‪ ‬شترمرغ مقاوم به شرایط آب و هوایی گرم و خشک مناطق افغانستان است‪.‬‬
‫‪ ‬توانایی تولید گوشت با کیفیت و تخم‌مرغ با ارزش غذایی باال‪.‬‬
‫‪ ‬فرصت‌های صادرات به بازارهای خارجی به خصوص کشورهای همسایه‪.‬‬
‫‪ ‬در افغانستان معموًال از نژادهای آمریکایی و آفریقایی شترمرغ برای پ رورش اس تفاده‬
‫می‌شود‪ .‬این نژادها ب ه دلی ل س رعت رش د ب اال و توان ایی تولی د گوش ت به تر انتخ اب‬
‫می‌شوند‪.‬‬
‫‪ ‬شترمرغ‌ها به شرایط خشک و گرم سازگاری دارند و برای پرورش آن‌ها نیاز به ایجاد‬
‫امکانات پرورشی مناسب دارید‪ .‬مزارع و واح دهای پ رورش بای د ب ا توج ه ب ه محی ط‬
‫افغانستان طراحی شوند‪.‬‬
‫‪ ‬تغذی ه مناس ب و م راقبت ب ه موق ع از ش ترمرغ‌ها بس یار مهم اس ت‪ .‬بای د برنامه‌ه ای‬
‫تغذی‌های دقیق داشته باشید و از بهداشت پرنده‌ها مراقبت کنید‪.‬‬
‫‪ ‬توس عه بازاره ای داخلی و خ ارجی ب رای محص والت ش ترمرغی و ایج اد ارتب اط ب ا‬
‫خریداران مختلف بسیار مهم اس ت‪ .‬همچ نین‪ ،‬امک ان ص ادرات ب ه کش ورهای همس ایه‬
‫می‌تواند فرصت‌هایی جذابی ایجاد کند‪.‬‬
‫‪ ‬تحقیقات و آموزش در زمین ه پ رورش ش ترمرغ و به‌روزرس انی دانش مرب وط ب ه این‬
‫حوزه از اهمیت باالیی برخوردارند‪ .‬نهادهای دولتی و موسسات علمی می‌توانند در این‬
‫زمینه نقش مهمی ایفا کنند‪ .‬پرور‬

‫‪6‬‬
 ‫تصویر‪1‬نمایی از فارم سمرغ غزنه‬

‫‪7‬‬
 ‫پرورش شترمرغ‬
‫شترمرغ بدون شک بزرگ‌ترین پرنده زنده در جهان اس ت‪ .‬نره ای ب الغ ‪ 2.4‬م تر ق د دارن د و‬
‫وزن آن‌ه ا بیش از ‪ 100‬کیل وگرم اس ت‪ .‬ش ترمرغ م اده کمی ک وچک‌تر اس ت ش ترمرغ‌ها‬
‫پرنده‌هایی هستند که پرواز نمی‌کنند‪ .‬ش ترمرغ‌ها را باه دف تولی د گوش ت و س ایر محص والت‬
‫ازجمل ه پوس ت ش ترمرغ ب رای تولی د ان واع کی ف و کفش ‪ ,‬روغن ش ترمرغ ک ه سرش ار از‬
‫اسیدهای چرب امگا ‪ ۳‬و ‪ ۶‬و ‪ ۹‬است و ‪ ...‬پرورش داده می‌شوند‪.‬تخم ش ترمرغ ازنظ ر غ ذایی‬
‫بسیار غنی هستند ‪.‬‬

‫مزایای پرورش شترمرغ‬

‫شترمرغ‌ها قدرت باالیی در تبدیل غذا به انرژی‌دارندسرعت رشد آن‌ه ا ب اال اس ت‪.‬ط ول عم ر‬
‫باال و تولیدمثل آن‌ها از دیگر مزیت‌های پرورش این پرنده عظیم‌الجثه است‪ .‬شترمرغ پرنده‌ای‬
‫بس یار س ازگار اس ت و در ش رایط س خت هم رش د می‌کن د‪ .‬این دام ب ه دلی ل س ازگاری ب ا‬
‫محیط‌زیست و آب‌وهوای متف اوت (از ‪ ۳۰‬درج ه س انتی‌گراد زی ر ص فرتا پنج اه ب االی ص فر)‬
‫ازنظر نگهداری‪ ،‬کم‌هزینه‌ترین جایگاه را به خ ود اختص اص داده اس ت‪ .‬ب ا حصارکش ی روی‬
‫زمین‌های خاکی و ایجاد سایه‌بان‪ ،‬می‌توان از شترمرغ نگهداری ک رد‪ .‬غ ذای مانن د عل ف‪ ،‬تخم‬
‫علف‌ها‪ ،‬دانه‌ها‪ ،‬غالت‪ ،‬ش کوفه‌ها و جوانه‌ه ای س بز‪ ،‬می وه و گیاه ان دانه‌دار اس ت‪.‬این پرن ده‬
‫برخالف سایر دام‌ها می‌تواند در دش ت‌ها و فالت‌ه ا ن یز زن دگی کن د و ب ه دلی ل داش تن سیس تم‬
‫گوارشی مناسب‪ ،‬آن‌هم به‌گونه‌ای که غذا به مدت ‪ ۴۲‬ساعت در معده این پرنده گردش می‌کن د‪،‬‬
‫تمام مواد مغذی در بدنش جذب می‌شود‪ .‬شترمرغ با رشد سریعی که دارد‪ ،‬پس از یک‌م اهگی‪،‬‬
‫روزی یک سانتیمتر رشد کرده و در سن ده‌ماهگی قابل کشتار اس ت و این نش ان‌دهنده رس یدن‬
‫این پرنده به رشد اصلی است‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫امکانات الزم برای پرورش شترمرغ‬
‫ازآنجایی‌که شترمرغ ازنظر اندازه بزرگ است بنابراین شما نمی‌تواند در یک مزرعه کوچک‬
‫و یا در مکان‌هایی که اطراف آن بسته است کار خ ود را ش روع کنی د‪.‬یکی از ملزوم ات ب رای‬
‫احداث مزرعه شترمرغ داشتن سرمایه الزم برای تأمین زمین موردنیاز است ‪ ,‬به همین خ اطر‬
‫است که گاهی افرادی هستند که به این کار بسیار عالقه‌مندند ولی با توجه به هزین ه ب االیی ک ه‬
‫برای شروع نیاز دارد از انجام کار صرف نشر کرده‌اند‪.‬‬
‫بنابراین ‪ ،‬برای راه‌اندازی مزرعه پرورش شترمرغ داشتن یک منطقه مناس ب ب رای دوی دن و‬
‫استراحت از اهمیت زیادی برخوردار است‪.‬‬
‫هزینه پرورش شترمرغ‬
‫شاید اگر بخواهیم معایب پرورش شتر مرغ را نام ببریم همین مقدار زمین و سرمایه اولیه باال‬
‫را بتوانیم جز همین معایب نام ببریم‪.‬‬
‫جوجه‌های شترمرغ‬
‫بعد از انتخاب زمین ‪ ،‬قدم بعدی خرید جوجه‌های شترمرغ برای تولید پرورش است‪ .‬می‌توانید‬
‫جوجه‌های شترمرغ یا شترمرغ مولد را انتخاب کنی د‪ .‬این ک امًال ب ه ش رایط م الی ش ما بس تگی‬
‫دارد‪ .‬مسلمًا قیمت جوجه شترمرغ از شترمرغ بالغ کمتر است‪.‬‬

‫هزینه غذا ‪ 60‬تا ‪ 70‬درصد کل هزینه پرورش شترمرغ را تش کیل می ده د بن ابراین درک آن‬
‫در ابتدای آغاز به کار پرورش شترمرغ بسیار مهم است‪ .‬متاسفانه پ رورش دهن دگان ق دیمی و‬
‫جدید حداقل آگاهی را از این موضوع دارند‪.‬‬
‫نخست بعد اقتصادی را در نظر می گیریم‪ ،‬هزینه غذا ب ه خ ودی خ ود مهم نیس ت بلک ه تف اوت‬
‫موجود در درآمد پرنده های پروار شده و هزینه تولید آن ها اهمیت دارد‪.‬‬
‫عالوه بر محاسبه هزین ه تخم‪ ،‬جوج ه‪ ،‬پرن ده آم اده کش تار ک ه هم ه فاکتوره ای مهمی هس تند‪،‬‬
‫محاسبه افزایش در آمد حاصله از تولید باالتر (تعداد تخم‪ ،‬تعداد جوجه‪ ،‬کیلوگرم گوشت تولیدی‬
‫و پوست بزرگتر) نیز اهمیت دارد‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫بنابراین بسیاری از مردم بدون بررسی قابلیت در تولید گزینه های مختلف و اس تنتاج از اینک ه‬
‫تغذیه بهتر موجب ک اهش ض رر ناش ی از ع دم ب اروری‪ ،‬مش کالت جوج ه در آوری و تلف ات‬
‫جوجه ها می شود‪ ،‬به دام (کاهش) هزینه های غذا گرفتار می شوند‪.‬‬
‫انواع شتر مرغ‬
‫پنج زیرگونه از شترمرغ شناخته شده‌است‪:‬‬
‫شترمرغ جنوبی‪:‬‬
‫یا شترمرغ سیاه در جنوب آفریقا که در سواحل جنوبی رودخانه‌های زامبزی و کونن زن دگی‬
‫می‌کند‪.‬‬
‫ش‪bb‬ترمرغ ش‪bb‬مال آفریق‪bb‬ا‪ :‬ی ا ش ترمرغ گردن‌قرم ز پرتع دادترین ن وع ش ترمرغ ک ه زیس تگاه‬
‫صاز اتیوپی و سودان در شرق به سوی حاشیه صحرای بزرگ آفریقا تا سنگال و موریتانی در‬
‫غرب ادامه می‌یابد‪ .‬این زیرگونه در گذشته در نواحی شمالی‌تر مثل مصر و جنوب مراکش نیز‬
‫می‌زیسته‌است‪ .‬شترمرغ شمال آفریقا با ‪ ۲٫۷۴‬متر قد و ‪ ۱۵۴‬کیلو وزن و س رعتی بیش از ‪۷۲‬‬
‫کیلومتر بر ساعت‪ ،‬بزرگ‌ترین و سریع‌ترین پرنده روی زمین است سر آن سرخ‌رنگ‪ ،‬پوشش‬
‫بدن نرها سیاه و سفید و ماده‌ها خاکستری است‪.‬‬
‫شترمرغ ماسایی‪ :‬در شرق آفریقا‪ .‬پره ای ک وچکی ب ه رن گ ن ارنجی روش ن ب ر روی س ر‪،‬‬
‫گردن و ران‌هایشان دارند‪ .‬فقط در جنوب کنیا‪ ،‬اتیوپی و بخش‌هایی از جنوب س ومالی حض ور‬
‫دارند‪.‬‬
‫ش‪bb‬ترمرغ ع‪bb‬ربی‪ :‬زیرگون ه انق راض ی افته‌ای ک ه در گذش ته در تع داد بس یار در ش به‌جزیره‬
‫عربستان‪ ،‬سوریه و عراق زندگی می‌کرد و نسل آن در حدود سال ‪ ۱۹۶۶‬به‌کلی نابود شد‪.‬‬
‫شترمرغ سومالی‪ :‬در شمال شرقی کنیا‪ ،‬جن وب اتی وپی و س ومالی وج ود دارد‪ .‬گ ردن و ران‬
‫آن‌ها سربی‌رنگ است‪ .‬برخالف دیگ ر ش ترمرغ‌ها گله‌ای زن دگی نمی‌کن د بلک ه بیش تر تنه ا ی ا‬
‫جفتی دیده می‌شوند‪ .‬در شمال شرق کنیا با شترمرغ ماسایی زیستگاه مشترکی دارند‪ .‬برخی این‬
‫شترمرغ را گونٔه مجزایی محسوب می‌کنند‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫فصل دوم‬
‫بازاریابی‬
‫ایجاد مزرع ه ش ترمرغ آس ان اس ت‪ .‬س ودآور س اختن س رمایه گ ذاری ب ه ارزی ابی چگ ونگی‬
‫بازاریابی فرآورده های حاصله از شترمرغ نیاز دارد‪ .‬بهترین توصیه ای که می ت وانم برایت ان‬
‫داشته باشم این است که با مزرعه داران از دیگر مناطق مالق اتی داش ته باش ید و پی ببری د ک ه‬
‫آنها محصوالتشان را چگونه و به چه قیمتی ب ه ف روش رس انده و تقاض ای موج ود را بررس ی‬
‫کنید‪.‬‬
‫ممکن است فرآوری و بازاریابی را به عنوان بخشی از برنام ه کلی مزرع ه در نظ ر بگیری د‪.‬‬
‫بازاریابی مهم است و حتی قبل از اینکه به فعالیت در زمینه پ رورش ش ترمرغ فک ر کنی د بای د‬
‫وجود تقاضا برای فرآورده های شترمرغ را مورد بررسی قرار دهی د‪ .‬بس ته ب ه اینک ه در چ ه‬
‫کشوری باشید‪ ،‬معموال تقاضا برای گوشت تازه بیشتر از گوشت منجمد است‪.‬‬
‫‪ . 1‬بازاریابی فرآورده های گوشتی‬
‫مشکل گوشت این است که در حالت تازه یک فرآورده فاسد شدنی است‪ .‬گوش ت ش ترمرغ بای د‬
‫هر چه سریعتر به فروش برسد و در صورتی ک ه در خال بس ته بن دی ش ود دوره نگه داری آن‬
‫‪ 21‬روز است‪ .‬در صورت انجماد‪ ،‬گوشت را می توان تا یک سال نگهداری کرد‪.‬همچنان نی از‬
‫جامعه به تخم شتر مرغ میباشد که در پالن های آین ده بیش ترین تولی د را ب ه مش تر ی ان خواه د‬
‫داشت‬
‫‪ . 2‬بازاریابی پوست شترمرغ‬
‫هر پوست شتر مرغ دارای اهمیت زیاد بوده که در بازار جه انی ح دود ‪ 400‬دال ر قیمت دارد‪.‬‬
‫پوست شتر مرغ ازجمله چرم های مهم در جهان میباشد که بس یار زی اد ض خیم ب وده ک ه از آن‬
‫در صنعت چرم استفاده میشود‪ .‬پوست ها باید دارای شکل صحیح بوده و ب ه درس تی نگه داری‬
‫شوند تا ارزش الزم را داشته باشند به عنوان مثال پوس ت ه ا بای د در درج ه ح رارت ‪ 4‬ت ا ‪10‬‬
‫درجه سانتیگراد نگهداری ش ده و هیچگ اه منجم د نش وند‪ .‬تقاض ای ب ازار ب رای پوس ت پاه ای‬
‫بزرگ از قسمت زانو تا نوک پا است‪.‬‬
‫برخی تعاونی ها در دام این طرز فکر می افتند که با دباغی پوس ت و ف روش محص ول نه ایی‬
‫در آمد بیشتری خواهند داشت‪ .‬فریب نخورید و این کار را نکنید‪ .‬پس از ص رف مق دار زی ادی‬
‫پول و تحمل درد سر های مداوم در اثر سروکله زدن با دباغها و فرآوری کننده ها تازه باید ب ه‬
‫فکر فروش تان باشید‪ .‬پوست نمک سود ش ده را بفروش ید و پولت ان را ب دون درد س ر دری افت‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ . 3‬بازاریابی پر شترمرغ‬

‫‪11‬‬
 ‫پتانسیل پنهانی برای ب ازار ی ابی پ ر ش ترمرغ وج ود دارد‪ .‬همچنانک ه رازه ای تم یز ک ردن و‬
‫رنگ آمیزی پرهای ش ترمرغ آش کار نش ده اس ت‪ .‬از پره ای ش ترمرغ می ت وان ب رای ان واع‬
‫مختلف تزئین نظیر تزئینات گیاهی‪ ،‬طراحی داخلی‪ ،‬لباسهای محلی و کاله استفاده کرده یا آن را‬
‫به محصوالتی نظیر بوآ و جاروی پر تبدیل نمود‪.‬‬
‫پر شترمرغ خاصیت آن تی اس تاتیک دارد ک ه آن را ب رای ص نعت نقاش ی اتومبی ل ای ده آل می‬
‫سازد اما کمتر کسی به چنین بازاری راه پیدا می کند‪ .‬همچنین انواع مختلفی از پر وج ود دارد‪.‬‬
‫بهترین نوع‪ ،‬پرهای سفید طویل نر است‪ ،‬اما برای سایر پرها نظیر پرهای دم نیز تقاضا وجود‬
‫دارد‪.‬‬

‫حقوق و دستمزد مستقيم و غير مستقيم‬

‫رديف‬

‫‪0‬‬ ‫‪360000‬‬ ‫‪30000‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪12‬‬
 ‫عنوان پست سازماني‬
‫مدیر عامل یک شخص میباشد‬ ‫‪1‬‬ ‫مديرعامل‬ ‫‪1‬‬
‫توليد‬ ‫‪2‬‬
‫اداري‬ ‫‪3‬‬
‫اشخاص با تجربه و ماهر میباشد‬ ‫‪5‬‬ ‫كارگر ساده‬ ‫‪4‬‬
‫یک شخص به حیث نگهبان میباشد‬ ‫‪1‬‬ ‫كارگر ماهر‬ ‫‪5‬‬
‫مدیر عامل یک شخص میباشد‬ ‫‪1‬‬ ‫نگهبان‬ ‫‪6‬‬
‫ساختار سازماني‬
‫برنامه مالي‬
‫برنامه مالي شما بايد در برگيرنده ترازنامه‪ ،‬حساب عملکرد س ود و زيان‪ ،‬پيشبيني حس اب در گ ردش وج وه نق د‪،‬‬
‫محاسبه نقطه سر به سر ‪ ،‬محاسبه دوره بازگشت سرمايه و صورتهاي مالي باشد‪.‬‬

‫برآورد سرمايه ثابت ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫هزينه‌هاي سرمايه‌اي ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫مبلغ ( افغانی )‬ ‫شرح‬

‫‪ 10‬لک (‪)1000000‬‬ ‫زمين‬
‫‪3‬لک (‪)300000‬‬ ‫محوطه‌سازي‬
‫‪150000‬‬ ‫ساختمان‌سازي‬
‫‪4‬لک(‪)400000‬‬ ‫ماشين‌آالت و تجهيزات و وسايل آزمايشگاهي‬
‫تأسيسات‬
‫‪6‬لک افغانی‬ ‫وسايل حمل و نقل‬
‫وسايل دفتر (‪10‬درصد هزينه‌ي ساختمان اداري)‬
‫پيش‌بيني نشده ( ‪ 10‬درصد اقالم باال )‬
‫جمع كل‬

‫برآورد سرمايه در گردش‬

‫مبلغ ( هزار افغانی )‬ ‫شرح‬ ‫عنوان‬
‫‪3‬لک (‪)300000‬‬ ‫‪ 1‬ماه اوليه و بسته‌بندي‬ ‫مواد اوليه و بسته‌بندي‬
‫‪ 1‬ماه هزينه‌هاي حقوق و دستمزد‬ ‫حقوق و دستمزد‬
‫‪70000‬‬ ‫‪ 1‬ماه هزينه‌هاي آب‪ ،‬برق‪ ،‬سوخت و تعميرات‬ ‫تنخواه گردان‬
‫جمع كل‬

‫نحوه ي سرمايه‌گذاري‬
‫( مبالغ به هزار افغانی )‬
‫تسهيالت بانكي‬ ‫سهم متقاضي‬
‫جمع‬ ‫شرح‬
‫درصد‬ ‫مبلغ‬ ‫درصد‬ ‫مبلغ‬
‫‪ 3‬میلیون‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ 3‬میلیون‬ ‫‪ 1‬نفر‬

‫هزينه‌هاي توليد ساالنه ‪:‬‬

‫مبلغ ( هزار افغانی )‬ ‫شرح‬
‫‪960000‬‬ ‫هزينه‌ي مواد اوليه و بسته‌بندي‬

‫‪13‬‬
 ‫هزينه‌ي حقوق و دستمزد‬
‫‪6000000‬‬ ‫هزينه‌ي انرژي ( آب‪ ،‬برق و سوخت )‬
‫‪360000‬‬ ‫هزينه‌ي تعميرات و نگهداري‬
‫هزينه‌ي پيش‌بيني نشده‌ي توليد ( ‪ 5‬درصد اقالم باال )‬
‫هزينه‌ي اداري و فروش ( يك درصد اقالم باال )‬
‫هزينه‌ي تسهيالت مالي ( ‪ 5‬درصد مقدار وام )‬
‫هزينه‌‌ي بيمه‌ي كارخانه ( دو در هزار سرمايه ثابت )‬
‫هزينه‌ي استهالك‬
‫هزينه‌ي استهالك قبل از بهره‌برداري ( ‪ 20‬درصد هزينه‌هاي قبل از بهره‌برداري )‬
‫‪7320000‬‬ ‫جمع كل‬

‫‪14‬‬
 ‫پالن آینده‬
‫بنا به سود که این حیوان دارد از دولت امارت اسالمی خواهان قرض ه ‪ 2‬میلی ون افغ انی ک رده‬
‫که در مجموع سرمایه اصلی ‪ 5‬میلیون افغانی خواهید شد و بصورت تقریبی تولی دات دوبراب ر‬
‫خواهید شد که در تعداد جوجه آن دوبرابر به خواهید رسید و ت اکنون ب ه تع داد( ‪ )40‬جوج ه‬
‫موجود است که در آن و بیشتر از‪ 30‬نفر به صورت مستقیم در این فارم مش غول ک ار خواهی د‬
‫شد‪ .‬در پالن آینده ما این اس ت ک ه ب ازار ی ابی در داخ ل و خ ارج از کش ور نم اییم و از دیگ ر‬
‫تجاران خواهانیم در این بخش سرمایه گذاری نماید چون سود بیشتر را نس بت ب ه دیگ ر ب زنس‬
‫ها میداشته باشد‪.‬‬
‫تولید ساالنه به تعداد ‪ 5000‬جوجه خواهد بود که این پالن از س ال ‪ 1403‬در نظ ر گرفت ه ش ده‬
‫ومشکالت که در بخش این پالن موجود است ضرورت به یک دستگاه جوجه کشی میباش د ک ه‬
‫قیمت آن حدود ‪ 500000‬افغانی میباشد ‪ .‬با بهره برداری این ف ارم ب ه اقتص اد والیت غ زنی و‬
‫افغانستان با ارزش خواهد بود‪ .‬از این فارم به تعداد ‪ 300‬نفربه صورت مس تقیم و غ یر مس تقیم‬
‫امرار معاش مینماید‪ .‬هرگاه تجاران در سطح افغانستان عالقه مندی به ایجاد این ف ارم نمای د م ا‬
‫در قسمت آموزش با آنها همکاری خواهیم کرد که در چند س ال آین ده افغانس تان ب ه خ ود کف ای‬
‫خواهیم رسید‪.‬‬
‫دالیل انتخاب فارم شتر مرغ‬
‫پرورش شترمرغ یکی از فعالیت‌های کشاورزی و دامی است ک ه در س ال‌های اخ یر ب ه ش دت‬
‫توجه کشاورزان و کارآفرینان جلب کرده است‪ .‬شترمرغ به عنوان یک پرن ده ب زرگ و بس یار‬
‫خوش‌گوش با مزایای زیادی برای صنعت دامپروری شناخته می‌ش ود‪ .‬این پرن ده مهم در تولی د‬
‫محصوالت چندگانه از جمله گوش ت‪ ،‬تخم‪ ،‬روغن و پوس ت به ره‌وری ب االیی دارد‪ .‬ب ه عالوه‪،‬‬
‫م دیریت نس بتًا س اده و نی از کم ب ه من ابع آبی از ویژگی‌ه ای مثبت پ رورش ش ترمرغ‬
‫است‪.‬شترمرغ از اهمیت اقتصادی باالیی در بسیاری از کشورها برخوردار اس ت و ب ه عن وان‬
‫یک منبع اصلی برای تأمین گوشت با کم چربی‪ ،‬تخم با ارزش غ ذایی ب اال‪ ،‬و روغن از تخم‌ه ا‬
‫مورد استفاده قرار می‌گیرد‪ .‬همچنین‪ ،‬پوست شترمرغ برای تولی د محص والت چ رمی و دس ت‬
‫سازه‌های هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬
‫این مزایا‪ ،‬ب ه وی ژه در من اطقی ب ا ش رایط محیطی س خت مانن د خشکس الی و کم‌آبی‪ ،‬پ رورش‬
‫شترمرغ را به یک فرصت تجاری جذاب تبدیل کرده است‪ .‬در این مسیر‪ ،‬پرورش شترمرغ نه‬
‫تنها می‌تواند به تنوع کسب و کارهای کشاورزی و دامپروری کم ک کن د بلک ه در ت أمین م واد‬
‫غذایی با کیفیت برای جامعه نیز نقش مهمی ایفا کند‪.‬‬

‫‪15‬‬
16