Professional Documents
Culture Documents
Document
Document
مهندسی ژنتیک ابداع قابلیت های غذایی جدید را در محصوالت زراعی در زمانی بسیار کوتاه تر و در رنج کیفیتی که در کشاورزی
.سنتی غیر ممکن هستند فراهم کرده است
محتوای آمینو اسیدی غذا ها ،ترکیب لیپیدها نسبت آمیلوز /آمیلوپکتین به نشاسته ،محتوای ویتامین ها و حتی مواد معدنی همگی توسط
.مهندسی ژنتیک اصالح شدند
در برنج Aالف)مهندسی ویتامین
برنج طالیی" توسط ترکیب کردن بتا کاروتن به برنج با مهندسی ژنتیک تهیه شده است ،ماده ای که بدن می تواند آنرا در مبارزه با"
تبدیل کند .بیماری که میلیون ها نفر را در کشورهای در حال توسعه تحت تاثیر خود قرار Aآنرا به ویتامین ) (VADکمبود ویتامین آ
می دهد خصوصًا کودکان و زنان باردار .نقص ویتامین آ می تواند در حالت شدید خود باعث نابینایی کامل و یا جزئی و در فرم
ضعیف تر خود سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن ،و افزایش ریسک ابتال به عفونتهایی همچون سرخک و ماالریا گردد .برنج طالیی
هردو گرفته شده از نرگس )،لیکوپن سیکالز( lycو ) فیتوئن سنتاز( psyتوسط تغییر برنج با سه ژن بیوسنتز بتاکاروتن تولید شد.ژن
crt1و psy,lycژن های Eriwinia uredovora.گرفته شده از باکتری خاکی crt1و ژن )(Narcissus pseudonarcissusزرد
به ژنوم هسته ای منتقل شده و تحت عمل یک پروموتر اختصاصی اندوسپرم قرار گرفتند ،تا تنها در اندوسپرم بیان شوند .آنزیم های
درونی گیاه لیکوپن را به بتاکاروتن تبدیل می کنند که رنگ زرد مشخصی به برنج می دهد و سبب نامگذاری آن به برنج طالئی
.گردید
ب) مهندسی آمینو اسید ها به غالت و حبوبات
ذخایر دانههای غالت مثل ذرت معموًال حاوی پروتئین هایی است در برخی آمینو اسید های ضروری کمبود دارند ،از جمله متیونین
و لیزین .ذخایر پروتئینی موجود در حبوبات هم این دو آمینو اسید را کم دارند و یا در سیستین کمبود دارند .ذرت و بسیاری از
حبوبات ها برای غذای حیوانات مورد استفاده قرار میگیرند و غذایی که برای آنها از این دانه ها تهیه می شود باید با آمینو اسید های
ضروری ناقص تکمیل شود .برخی حبوبات مثل گیاه ترمس مهندسی شدند تا آلبومین دانه های آفتابگردان را که به شکل غیرمعمولی
غنی از اسید آمینهای گوگرد دار مثل سیستئین و متیونین است را بیان کنند .ج)اصالح روغن ها و چربی ها برای اهداف گوناگون
روغن های گیاهی برگرفته شده از دانه سویا روغن پالم ،آفتاب گردان ،کانوال و به میزان کمتری از اندوسپرم ذرت هستند .عمده
روغن ها به منظور تولید کره گیاهی مورد استفاده قرار میگیرد و به مصارفی مثل پخت و پز ،ساالد و سرخ کردن می رسد .درجه
دمایی که در آن روغن به شکل مایع در دمای اتاق خواهد بود به میزان عدم اشباع آن ،یا همان تعداد پیوند های دوگانه آن بستگی
دارد .برای مصارف صنعتی همچنین روغن ها در مواد و لوازم آرایشی شوینده ها ،صابون ها ،قنادی ها و به عنوان مواد خشک
کننده در رنگها و جوهر ها استفاده می شوند .هر مورد مصرفی که روغن ها در آن به کار گرفته می شوند نیازمند یک ویژگی
متفاوت است .برای مثال روغن هایی با پیوندهای دوگانه کنژوگه در مقایسه با روغن هایی که پیوند های آنها با گروه های متیل جدا
شده اند ،برای پلیمریزه شدن به اکسیژن کمتری نیاز دارند و در نتیجه در رنگ سریعتر خشک می شوند .از مهندسی ژنتیک برای
اصالح روغن ها برای مصارف گوناگون استفاده شده است .روغن کانوال گرفته شده از دانه کلزا برای مصارف و تولید محصوالت
دستکاری ژنتیکی شده تا برای مصرف خوراکی و DuPontگوناگون اصالح ژنتیکی یافته است.روغن دانه ی سویا توسط شرکت
.دیگر مصارف مثل تولید رنگ ،جوهر ،الک ها ،رزین ها پالستیک ها و سوخت های زیستی مناسب گردد
روغن دانه سویا ترکیبی پیچیده از پنج اسید چرب است(پالمیتیک اسید ،استئاریک اسید ،اولئک اسید ،لینولنیک اسید و لینولئیک اسید)
که نقاط ذوب ،پایداری اکسیداتیو و کاربرد های شیمیایی بسیار متفاوتی دارند.شاخص ترین نمونه ی آن ،تهیه شده توسط محققین در
تولید دانه های ترانسژنیک سویا با محتوای حدود ۸۰٪اولئیک اسید از کل محتوای روغن است .در روغن های DuPont،کمپانی
سویای رایج در مقایسه ،اولئیک اسید۲۵ ٪از کل محتوای روغن را شامل می شود .ویژگی اولئیک اسید باال با تنظیم کاهشی بیان
انجام شد که کد کننده ی آنزیم مسئول تبدیل اسید اولئیک تک غیر اشباع به اسید لینولئیک چند غیر اشباع است FAD2 .ژن های
روغن های با محتوای اولئیک اسید باال عموما سالم تر از روغن های سویای رایج که غنی از امگا ۶یا اسید لینولئیک هستند تلقی
می شوند .از دیدگاه صنعتی افزایش میزان اسید های کم اشباع به تولید روغن هایی با پایداری اکسیداتیو باال می انجامد .به عالوه
گاماتوکوفرول است ،که آن هم بر پایداری اکسیداتیو روغن دانه E،روغن دانه سویا به صورت طبیعی غنی از آنتی اکسیدان ویتامین
.ی سویا با اولئیک اسید باال می افزاید .پایداری اکسیداتیو باال یک ویژگی حیاتی برای روان کننده هاست
از مهندسی ژنتیک همچنین می تواند برای تهیه روغن های دانه ی سویا با مقادیر لینولئیک اسید باال مورد استفاده قرار گیرد ،یک
اسید چرب چرب غیر اشباع با پایداری اکسیداتیو پایین است.روغن های سویا با لینولئیک اسید باالی ٪۵۰توسط افزایش بیان ژن
که کد کننده ی آنزیم مبدل لینولنیک اسید به لینولئیک اسید است با به کاربری مهندسی ژنتیک تولید شده اند .در مقابل میزان FAD3
لینولئیک اسید روغن های سویای رایج حدود ٪۱۰کل محتوای روغن می باشد .پایداری اکسیداتیو مربوط به میزان اسید لینولئیک باال
.یک ویژگی مطلوب در روغن های خشک کننده در صنایع روکشی از جمله رنگ ها،جوهر و الک محسوب می شود
جانوران ترانس ژنیک و گیاهان به عنوان فرمنتور های زیستی (بیو ری اکتیو)
از جانوران ترانس ژنیک و گیاهان در تولید ترکیبات دارویی با کیفیت باال و ترکیبات تشخیصی استفاده شده است .فرآیند با عنوان
؛ به آن همچنین "فارمینگ مولکولی " و "ژن Pharmaceuticalشناخته میشود ،برگرفته شده از" "Pharmingفارمینگ
فارمینگ " هم گفته می شود و جانوران و گیاهان ترانس ژنیک مورد استفاده را گاها بیو رآکتور جانوری یا گیاهی یا فرمنتور اطالق
می کنند .پروتئین های فعال درمانی موجود در بازار درون کشت های باکتری ها ،قارچ و یا کشت های سلولی جانوری تولید می
شوند.اگرچه میکروارگانیسم ها پروتئین های نسبتا ساده ای را می سازند ،و عالوه بر آن میکروارگانیسم ها همیشه قادر به تا کردن و
سرهم کردن صحیح پروتئین های پیچیده نیستند .اگر ساختار پروتئین مورد نظر بسیار پیچیده باشد ،این میکروارگانیسم ها
.ممکن است توده های ناقصی را تولید کنند
در فارمینگ جانوران ترانس ژنیک عمدتا برای تولید پروتئین های انسانی با ارزش دارویی استفاده می شوند .پروتئین کد شده توسط
ترانسژن درون شیر ،تخم ،خون و یا حتی ادرار جانور ترشح و سپس جمع آوری و خالص سازی می شود .دام های زنده از قبیل ،
گوساله ،گوسفند،بز ،مرغ ،خرگوش و خوک تا کنون برای تولید چندین پروتئین و داروی مفید اصالح شده اند .برخی پروتئین های
انسانی که کاربرد دارویی دارند نیاز به اصالحات بیولوژیکی دارند که فقط درون سلول های پستاندارانی مثل ،گاو،گوسفند و بز
امکان پذیر است .برای این دسته از دارو ها تولید درون جانوران ترانس ژنیک گزینه خوبی است .استفاده از دام ها برای تولید دارو
مزایای زیادی دارد :قابلیت تولید مثل دارند ،در تولید انعطاف پذیری زیادی دارند و نگه داری از آنها آسان است.از آنجایی که غدد
پستانی و شیر جزو سیستم اصلی حمایت کننده حیات جانور نیستند ،خطر چندانی متوجه حیوان تولید کننده پروتئین ترانسژنیک
نیست .برای اطمینان از آنکه پروتئین کد شده توسط ترانس ژن به درون شیر ترشح می شود ،ترانس ژن به پروموتری وصل می
شود که فقط در غدد پستانی فعالیت دارد .اگرچه ترانس ژن در همه ی سلول های جانور حاضر است ،تنها در سلول های غدد تولید
کننده ی شیر فعال است .چند نمونه از داروهایی که برای تولید در جانوران در حال تست شدن اند شامل ،آنتی ترومبین ۳و فعال
کننده پالسمینوژن بافتی هستند که برای ترمیم لخته های خونی ،و اریتروپوئیتین برای درمان آنمی ،فاکتور های انعقادی ۸و ۹برای
درمان هموفیلی و آلفا ۱آنتی تریپسین برای درمان امفیزما و فیبروز سیستیک .یک مثال خوب برای نیاز به پردازش پروتئین در
.است ، Nephila clavipesحیوانات تار عنکبوت طالیی
فرم دراگالین تار عنکبوت مستحکم ترین ماده شناخته شده به حساب می آید ؛ ۵برابر قوی تر از پوالد .برخی از مردم سعی کردند که
مزرعه هایی از عنکبوت برای بهره برداری از تار عنکبوت درست کنند ،اما عنکبوتها تهاجمی تر و مستقل تر از آنند که نزدیک
یکدیگر زندگی کنند .آنها همچنین عالقه به خوردن هم دیگر دارند .اگرچه ژنهای مربوط به تار دراگالین سال ها پیش جداسازی
شدند ،اما تالش هایی برای تولید آن در سلول های باکتریایی و کشت های سلول های پستانداران همگی با شکست مواجه شدند .اگر
چه زمانی که ژن ها را وارد یک بز نموده و درون غدد شیری بیان کردند جانور پروتئین های تار عنکبوت را تولید و درون شیر
ترشح کرد که در صورت چرخاندن آن به شکل تار های ظریف در می آمد که همه ی ویژگی های تار عنکبوت را داشت .از این می
توان برای تولید جلیقه های ضد گلوله سبک تر و قوی تر نخ جراحی باریک تر و بخیه برای لباس های نابود ناشدنی استفاده کرد.
مزایای استفاده از فرمنتور های زیستی به شرح زیر بیان شده است :هزینه پایین تر دارو برای مصرف کنندگان ،تولید داروهایی که
.بجز از این راه قابل دسترسی نیستند ،ارزش افزوده جدید برای کشاورزان واکسن های ارزان قیمت برای کشورهای در حال توسعه
الف) هزینه پایین تر دارو
و مزارع صنعتی قیمت ها را ۱۰تا " "pharmصرفه جویی های مورد انتظار در زیرساخت ها و تولید سبب این شد تا کمپانیهای
۱۰۰برابر پایین تر از آن قیمت های کنونی تخمین بزنند .هزینه درمان یک بیمار مبتال به بیماری فابری در حال حاضر چیزی
نزدیک به ۴۰۰هزار دالر در سال است در حالی که مورد انتظار است که تا ۴۰هزار دالر در سال کاهش یابد .به صورت مشابه
برگ ۲۶گیاه تنباکو به تنهایی برای تولید گلوکوسربروزید مورد نیاز یک سال تمام یک بیمار مبتال به بیماری گوشه که در حال
حاضر یکی از گرانترین دارو های جهان است کافی می باشد .در ارتباط با گیاهان بزرگترین فاکتور در مورد کاهش قیمت ها بازده
باال گیاهان در تولید پروتئین ترانس ژن در دسترس می باشد .هزینه های تخمین زده شده برای سیستمهای ذرت برای تولید یک گرم
پروتئین بین ۱۰تا ۱۰۰دالر بر آورد شده است ،در حالی که در حال حاضر هزینه تولید هر گرم از همان پروتئین ها حدودا ۱۰۰۰
دالر می باشد .کارهای دالری در ارتباط با تولید تنباکو در مقیاس بزرگ تفاوت زیادی از ۱۰دالر به ازای هر گرم پروتئین تا
۱۰۰۰دالر را دارند .اگر به واقعیت تبدیل شوند این پیش بینی ها نشان گر صرفهجویی های اساسی در هزینه های فعلی خواهند
.بود
ب) تولید سریع تر و منعطف تر
محصولی به فراوانی و در دسترسی ذرت و محیط تولید آن نه تنها باعث کاهش هزینه های تولید بلکه سبب صرفه جویی در سرمایه
گذاری و زمان مورد نیاز برای ایجاد زیرساخت ها می گردد .تغییرات بسیار سریع در مقیاس افزایش خط تولید یا کاهش آن در پاسخ
.به بازار و یا فاکتور های دیگر و همچنین قابل دسترس شدن داروهای جدید از نظر تئوری سریع تر خواهد بود
پ) داروی های غیر قابل دسترس از طرق دیگر
تولید ارزان تر همچنین به این معناست که داروهایی که سابقا نمی توانستند از طریق روش های رایج در مقیاس های کالن به اندازه
کافی ارزان تولید شوند ،حال با استفاده از مهندسی ژنتیک گیاهان زراعی از نظر اقتصادی به صرفه می شوند .آنتی بادی های
در این دسته قرار می گیرند .ایده یکی از کمپانی ها برای چنین محصولی یک آنتی بادی مونوکلونال " "plantibodiesمونوکلونال یا
علیه باکتری است که عامل پوسیدگی دندان است ،که می توان از آن به عنوان یک پروفیالکسی دندانی استفاده کرد .درمان موضعی
.برای هرپس و بسیاری دیگر آنتی بادی ها برای درمان بسیاری از بیماری ها در دست تولید هستند
د) ارزش افزوده جدید محصوالت کشاورزی
محصوالت کشاورزی تولید کننده محصوالت دارویی میتواند عامل رونق گرفتن کار برای کشاورزان باشند .چرا که آنها می توانند
.جایگزین های با صرفه اقتصادی برای تولید کاالهایی خامی مثل ذرت و تنباکو باشند