‫استیک اسید که با نام های اتانوئیک اسید‪ ،‬اتیلیک اسید و متان کربوکسیلیک اسید نیز آن را می شناسند‪،‬‬

‫محصولی جانبی از فرایند تخمیر است که بویی تند و نافذ دارد‪ .‬به گونه ای که بوی تند سرکه را می توان‬

‫ناشی از حضور این ماده دانست‪ .‬سرکه ی مصرفی در محصوالت غذایی‪ ،‬اغلب حاوی ‪ 4‬الی ‪ 6‬درصد از‬

‫این اسید بوده و مابقی آن را آب تشکیل داده است‪ .‬البته این ترکیب در غلظتهای باالتر نیز موجود‬

‫است که می توان آن را در آزمایشگاه ها پیدا نمود‪ .‬شکل خاصل آن حاوی مقدار بسیار کمی آب است‬

‫که آن را به عنوان استیک اسید گالسیال می شناسند‪ .‬محلول رقیق آن مانند سرکه در صورت تماس با‬

‫پوست آسیب خاصی ایجاد نمیکند؛ اما غلظتهای بیشتر این اسید می تواند باعث آثاری شبیه به‬

‫سوختگی شود‪ .‬استیک اسید گالسیال می تواند باعث سوختگی پوست و آسیب دائمی به چشمها شود؛‬

‫همچنین می تواند خوردگی فلزات را به دنبال دا شته باشد‪.‬‬

‫استیک اسید چیست؟‬

‫اسید استیک( به انگلیسی )‪ Acetic acid‬با نام دیگر اتانوئیک اسید با فرمول شیمیایی ‪ CH₃COOH‬و‬

‫جرم مولی ‪ 60.052‬گرم بر مول‪ ،‬مایعی بی رنگ‪ ،‬اسیدی و آلی است‪ .‬زمانیکه در غلظت ‪ 99.5‬درصد‬

‫باشد‪ ،‬به آن استیک اسید گالسیال میگویند‪ .‬این ماده در د و گرید صنعتی و خوراکی در صنایع غذایی‪،‬‬

‫پزشکی‪ ،‬صنعتی و کشاورزی کاربرد دارد‪.‬‬

‫ساختار‪:‬‬

‫ساختار این ماده در شکل جامد‪ ،‬به صورت زنجیرهای از مولکولها با پیوند هیدروژنی است‪.‬‬

‫اسید استیک را از کجا بخریم؟‬

‫برای خر ید اسید استیک و سایر ترکیبات شیمیایی به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید‪ .‬شیمی استور‬

‫ارائه دهندهی محصوالت شیمیایی به صورت آنالین و جزئی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است‪.‬‬

‫طرز تهیه استیک اسید‪:‬‬

‫شاید جالب باشد که بدانید روش های متنوعی برای تهیه این ماده وجود دارد؛ اما روشی که شیمی‬

‫مصنوعی را به شدت تحت تاثیر قرار دارد‪ ،‬تهیه این ماده از متانول‪ ،‬کربن دی اکسید و هیدروژن بود‪.‬‬
‫به طور کل ی دو مسیر اصلی‪ ،‬شامل مسیر شیمیایی و تخمیری وجود دارد که هر کدام دارای فرایندها و‬

‫روشهای متنوعی هستند‪.‬‬

‫مسیر شیمیایی‪:‬‬

‫کربونیالسیون متانول‬ ‫•‬

‫اکسیداسیون استالدهید‬ ‫•‬

‫اکسیداسیون هیدروکربن‬ ‫•‬

‫مسیر تخمیر‪:‬‬

‫روش اورلئان‬ ‫•‬

‫غوطه ور شدن‬ ‫•‬

‫البته روش های دیگری نیز وجود دارد که نسبت به مسیرهای باال‪ ،‬کم هزینه تر و سازگارتر با محیط‬

‫زیست هستند‪ .‬این روش های جایگزین شامل استفاده از کربن دی اکسید و کربن مونواکسید به عنوان‬

‫ماده ی اولیه و فناوری مبتنی بر غشا برای جداسازی این اسید است‪.‬‬

‫کاربردهای اسید استیک‪:‬‬

‫این اسید یکی از ترکیبات بسیار مهم و کارآمد در زندگی روزمره انسانها است که در ادامه برخی از‬

‫کاربردهای آن را بررسی می کنیم‪ .‬این ماده در تولید استیک انیدرید‪ ،‬استات سلولز‪ ،‬مونومرهای وینیل‬

‫استات‪ ،‬پالستیک‪ ،‬رنگها‪ ،‬حشرهکش ها‪ ،‬مواد شیمیایی عکاسی و الستیک کاربرد دارد‪ .‬همچنین در‬

‫تولید آنتی بیوتیک ها‪ ،‬مواد آلی شیمیایی و افزودنی غذایی می توان آن را به کار برد‪ .‬دیگر کاربردهای‬

‫آن شامل‪:‬‬

‫خواص ضدمیکروبی و ضدعفونی کنندگی‬ ‫•‬

‫در پزشکی برای درمان سرطان با تزریق مستقیم به تومور‬ ‫•‬

‫به عنوان اصلی ترین بخش سرکه در ترشیها و محصوالت غذایی‬ ‫•‬

‫تولید الستیک‬ ‫•‬

 ‫تولید انواع عطرها‬ ‫•‬

‫تولید مونومر وینیل استات‪ ،‬الیاف سلولزی و پالستیک‬ ‫•‬

‫تولید استیک انیدرید‬ ‫•‬

‫کشاورزی‬ ‫•‬

‫صنایع چسب و رنگ‬ ‫•‬

‫در ادامه به بررسی برخی از کاربردهای مهم این اسید میپردازیم‪.‬‬

‫صنایع غذایی‪:‬‬

‫یکی از اجزای اصلی و مهم در فناوری صنایع غذایی‪ ،‬استیک اسید است که در نگهداری و حفاظت از‬

‫غذاها اهمیت بسیاری دارد‪ .‬این ترکیب در این صنعت با توجه به خواصی که دارد‪ ،‬به عنوان یک عامل‬

‫تخمیر به حساب می آید‪ .‬این ماده در ترکیب با سایر مواد شیمیایی مانند اسید الکتیک‪ ،‬برای تولید انواع‬

‫ترکیبات با طعم تند و تیر‪ ،‬طعم فرار و اسیدیته استفاده می شود‪.‬‬

‫همچنین به عنوان یک نگهدارنده‪ ،‬از تولید و رشد باکتریها و قارچها جلوگیری میکند و می تواند باکتری‬

‫سالمونال را غیرفعال کند‪ .‬یکی از مزایای اصلی این ماده که دلیل استفاده گسترده آن در این صنعت‬
‫است‪ ،‬عدم ایجاد عوارض جانبی توسط آن است‪ .‬معموال غلظت مصرفی این ماده در این صنعت‪5 ،‬‬

‫درصد است‪ .‬این ترکیب به عنوان یک تمیز کننده و ضدعفونی کننده عالی در کارخانههای فرآوری‬

‫محصوالت غذایی نیز استفاده می شود‪.‬‬

‫کاربرد استیک اسید در کشاورزی‪:‬‬

‫در غلظتهای ‪ 10‬الی ‪ 20‬درصد این ماده به عنوان ترکیبی برای حذف علفهای هرز و آفات استفاده‬

‫می شود؛ البته بر روی ریشهی علف های هرز تاثیری ندارد و نمی تواند جلوی رویش مجدد آنها را بگیرد‪.‬‬

‫با بوی تند و قوی که دارد از رشد آفات جلوگیری می کند و محصولی مورد قبول در کشاورزی ارگانیک‬

‫به حساب می آید‪ .‬از دیگر کاربردهای آن در کشاورزی می توان به تنظیم ‪ pH‬آب و خاک اشاره کرد‪.‬‬

‫حالل‪:‬‬

‫اسید استیک در شکل مایع‪ ،‬به راحتی در آب حل می شود و به عنوان حاللی قطبی‪ ،‬دارای خواص‬

‫مطلوبی است‪ .‬این حالل آبدوست می تواند روغنها‪ ،‬گوگرد و ید را در خود حل کند و با آب‪ ،‬کلروفرم و‬

‫هگزان مخلوط شود‪ .‬این ماده به عنوان حالل در تولید سایر ترکیبات شیمیایی مانند ترفتالیک اسید‬

‫مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬

 ‫پزشکی‪:‬‬

‫به عنوان یک آنتی بیوتیک در درمان عفونتهای ناشی از باکتریها و قارچها موثر است‪ .‬همچنین برای‬

‫درمان عفونت گوش‪ ،‬محصولی موثر است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬این ماده را برای درمان سرطان و حذف‬

‫سلولهای سرطانی نیز به کار میبرند و آن را به صورت مستقیم به این سلول ها تزریق مینمایند‪.‬‬

‫بازار جهانی استیک اسید‪:‬‬

‫ارزش بازار جهانی این محصول در سال ‪ 2022‬برابر با ‪ 19.76‬میلیارد دالر بوده و با رشد ‪ 5.2‬درصدی تا‬

‫سال ‪ 2032‬به ‪ 32.65‬میلیارد دالر خواهد رسید‪ .‬بر اساس کاربرد‪ ،‬بیشترین مصرف این ترکیب در تولید‬

‫مونومر وینیل استات است؛ به گونهای که در سال ‪ 45.3 ،2022‬درصد از حجم تولید جهانی این ترکیب‪،‬‬

‫صرف تولید مونومر وینیل استات شد‪ .‬از نظر منطقه ی جغرافیایی‪ ،‬پس از بررسیهای بسیار‪،‬‬

‫کارشناسان دریافتند که ‪ 49.2‬درصد از رشد این ماده ی شیمیایی مربوط به آسیا است‪ .‬این ناحیه‪ ،‬به‬

‫دلیل حضور بخشهای مصرفی از جمله منسوجات‪ ،‬صنایع غذایی و نوشیدنی‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬کاالهای تمیز‬

‫کنندگی خانگی‪ ،‬پلیمرها‪ ،‬رنگها و پوشش ها سهم بزرگی را در رشد این ماده داشته است‪ .‬تا سال‬

‫‪ 2032‬احتماال آمریکای شمالی رشد مثبتی در رشد این بازار داشته باشد و دلیل آن هم گسترش صنعت‬

‫شیمیایی و افزایش تقاضا در بخشهای نساجی و ساختوساز است ‪.‬‬

‫فروشگاه آنالین شیمی استور‪ ،‬یکی از منابع معتبر جهت خرید مواد شیمیایی با کیفیت باال و قیمت‬

‫مناسب است ‪.‬‬

‫خطرات‪MSDS ،‬و نکات ایمنی‪:‬‬

‫غلظت های پایین این ترکیب تقریبا بیخطر است‪ ،‬اما غلظت های باالی آن می تواند آثار و پیامدهای‬

‫ناگواری را به دنبال داشته باشد‪ .‬از جمله خطرات تماس غلظتهای باالی این ترکیب با پوست و چشم‬

‫می توان به سوختگی‪ ،‬آسیب جدی و حتی نابینایی اشاره کرد‪ .‬پس از تماس این مایع قابل اشتعال و‬

‫خطرناک با پوست و چشم به سرعت آن ناحیه را با آب فراوان بشویید‪ .‬در صورت بلع تصادفی این‬

‫ترکیب دو لیوان آب بنوشید و سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید‪ .‬این مایع قابل اشتعال را دور از‬
‫گرما‪ ،‬سطوح گرم و ظرف در بسته نگهداری کنید‪ .‬همچنین در زمان کار با آن از لباس‪ ،‬عینک و دستکش‬

‫محافظ استفاده کنید‪.‬‬

‫جمع بندی‪:‬‬

‫اسید استیک یک ماده ی شیمیایی معدنی بی رنگ با بوی تند و طعم ترش است‪.‬‬ ‫•‬

‫با سرکه متفاوت است و تنها ‪ 4‬الی ‪ 5‬درصد از سرکه از آن تشکیل شده است‪.‬‬ ‫•‬

‫دارای خواص کاربردی بسیاری است به همین دلیل در صنایع پزشکی‪ ،‬غذایی‪ ،‬کشاورزی و‬ ‫•‬

‫صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬

‫منبع‪:‬‬

‫‪https://www.rokna.net/%D8%A8%D8%AE%D8%B4 -‬‬

‫‪%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C -171/928438-‬‬

‫‪%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF -%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%A9 -‬‬

‫‪%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF -‬‬

‫‪%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7 -‬‬

‫‪%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7% D8%B1-‬‬

‫‪%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C‬‬