‫مينرالها‬

‫‪ -1‬ماكرومينرالها‪ :‬كلسيم‪ ،‬فسفر‪ ،‬منيزيم‪ ،‬پتاسيم‪ ،‬سديم‪،‬‬

‫كلر و گوگرد‬

‫‪ -2‬ميكرومينرالها‪ :‬آهن‪ ،‬روي‪ ،‬مس‪ ،‬يد‪ ،‬فلوئور‪ ،‬سلنيوم‬

‫و‪.....‬‬
 ‫كلسيم را عموما مي شناسيد ومي دانيد كه در استخوانها وجود دارد‬

‫كلسيم فراوان ترين مينرال موجود در بدن است ‪ .‬حدود ‪ %50‬کل امالح بدن‬
‫را تشکیل میدهد و حدود ‪ %99‬کلسیم بدن در ساختمان استخوانها و‬
‫‪.‬دندانهای ماست‬
‫تنها ‪ %1‬ان دربقيه بدن وجود دارد كه همين يك درصد اعمال زيادي‬
‫همه ماهيچه هاي ما بسته به وجود كلسيم است ‪.‬‬‫‪.‬‬ ‫انجام ميدهد مثال انقباض‬
‫جذب ان درخون به صورت يون كلسيم واز ديواره روده صورت‬
‫ميگيرد ‪ .‬عاملي كه موجب افزايش جذب كلسيم ميشود ويتامين دي است‬
‫‪ .‬به همين دليل قرص هاي مكمل كلسيم را با ويتامين دي تهيه ميكنند‬
‫لذا اگر منابعي را كه داراي اين دو عنصر است مصرف كنيد كلسيم‬
‫‪ .‬موجود درانها بهتر جذب مي شود‬
 ‫عملكرد كلسيم در بدن‬
‫‪ .‬ضربان قلب را تنظيم ميكند‬
‫‪ .‬بيخوابي را كاهش ميدهد‬
‫درتنظيم كار سيستم اعصاب بدن به خصوص در انتقال تحريكات نقش اساسي‬
‫‪ .‬دارد‬
‫‪ .‬كلسيم عامل استحكام استخوانهاست‬
‫‪ .‬كلسيم براي عملكرد عضالت ضروري است‬
‫‪ .‬انتقال پيامهاي عصبي بواسطه يون كلسيم صورت ميگيرد‬

‫‪ .‬كلسيم در يكي از مراحل انعقاد خون دخيل است‬

 ‫عوارض كمبود كلسيم‬

‫عوارض كمبود كلسيم در كودكان راشيتيسم ‘ در ميانساالن استئوماالسي و در بزرگساالن‬

‫استئوپروز است‪ .‬كمبود شديد كلسيم انقباض شديد عضالت به حالت كزاز را به دنبال دارد‬
‫كه ابتدا به صورت گرفتگي عضالت ديده ميشود‪ .‬و بيشترين اثر كمبود كلسيم پوك‬
‫شدن استخوانها در سنين باالست‪ .‬كلسيم از راه پوست هم هدر ميرود فعاليت زياد در‬
‫‪.‬حرارت باال وتعرق زياد ‘دفع پوستي كلسيم را افزايش ميدهد‬
 ‫‪ :‬منابع كلسيم‬
‫انواع لبنيات غني ترين و بهترين منبع كلسيم هستند وكلسيم موجود در انها‬
‫براحتي جذب ميشود هر ليوان شير‪ 300‬ميلي گرم كلسيم دارد كه يك‬
‫‪ .‬سوم نياز روزانه مارا تامين ميكند‬
‫ماست ‘ پنير و بستني نيز از شير تهيه ميشوند كلسيم قابل توجهي دارند‬
‫ماهي نيز منبع خوبي براي كلسيم است ماهيهايي چون ماهي ازاد’ ماهي‬
‫تن و ساردين مقدار مناسبي كلسيم دارند ‪ .‬بيشتر سبزيجات سبزرنگ‬
‫كلسيم زيادي دارند ‪ .‬روناس’ اسفناج و كلم وكلم بروكلي و جعفري و‬
‫بادام هم كلسيم زيادي دارد كه با كشمش وانجير خرماي خشك ميان وعده‬
‫هايي مناسب ومقوي هستند ‪ .‬جالب است بدانيد كه گوشتها وميوه ها‬
‫‪ .‬كلسيم زيادي ندارند‬
‫میلی گرم نیاز روزانه‪1000 :‬‬
 ‫فسفر‬
‫حدود ‪ 700‬گرم يا ‪ %22‬كل مواد معدني بدن انسان‬
‫تشكيل ميدهد كه ‪ %85‬آن در ساختمان دندانها و‬
‫استخوانها ست و باقي آن در بافت هاي نرم و سلول‬
‫ها بصورت تركيب با آنزيم ها و درشت مغذي ها و‬
‫ساير تركيبات‪.‬‬
 ‫اعمال‬

‫شركت در ساختمان استخوانها و دندانها‬

‫شركت در ساختمان ‪ DNA‬و ‪RNA‬‬
‫شركت در توليد و مصرف ‪ATP‬‬
‫شركت در ساختمان فسفوليپيدهاي مغز وغشاهاي سلولي‬
‫نقش تامپوني‬
‫فعال سازي مسيرهاي متابوليكي بدن‬
 ‫فسفر‬

‫كمبود ‪ :‬نادر‪ .‬مشابه عاليم كمبود كلسيم بوده و شامل‬

‫ضعف‪ ،‬خستگي‪ ،‬درد‪ ،‬بي اشتهايي‪ ،‬كاهش توده‬
‫استخواني و ريكتز مقاوم به ويتامين ‪ D‬و‬
‫كمبود‬ ‫هيپوفسفاتمي‬
‫منابع غذايي‪ :‬لبنيات‪ ،‬گوشت ها‪ ،‬غالت كامل‪،‬‬
‫حبوبات‪ ،‬مغزها‬
‫نياز روزانه‪mg 700 :‬‬
 ‫منيزيم‬
‫حدود ‪ %60‬منيزيم بدن همراه كلسيم و فسفر در‬
‫استخوانهاست و ‪ %40‬ديگر در عضالت و بافت‬
‫هاي نرم و مايعات خارج سلولي‪ .‬منيزيم از اجزا‬
‫كلروفيل بوده و منيزيم بدن حدود ‪ 25‬گرم است‪.‬‬
 ‫اعمال‬

‫شركت در ساختمان استخوانها و دندانها‬

‫شركت در واكنشهاي توليد انرژي‬
‫شركت در متابوليسم درشت مغذي ها‬
‫شركت در فعاليت طبيعي اعصاب و عضالت‬
‫كاهش فشارخون‬
‫ضد يبوست‬
‫آرامش دهنده‬
 ‫منيزيم‬

‫كمبود ‪ :‬ضعف عقالني‪ ،‬تشنج‪ ،‬تاكي كاردي‪ ،‬تهوع‪،‬‬

‫استفراغ‪ ،‬يبوست‪ ،‬اسپاسم عضالني‪ ،‬هيپرتانسيون‬
‫بيماري قلبي عروقي و ديابت‬
‫غالت كامل‪ ،‬حبوبات‪ ،‬كاكائو‪،‬‬
‫كمبود‬
‫منابع غذايي‪ :‬آجيل‪،‬‬
‫سويا‪ ،‬سبزيجات برگ سبز‬
‫نياز روزانه‪ :‬مردان ‪ mg 400‬و زنان ‪300mg‬‬
 ‫آهن‬

‫حدود ‪ 4‬گرم اهن در بدن انسان وجود دارد که‬

‫حدود‪ 70‬ان به صورت هموبوگلوبین و‪ 25‬آن در‬
‫اشکال ذخیره ای فرتین و هموسیدرین و حدود‬
‫‪5‬تا‪ 10‬درصد بقیه به صورت بروتیین های هم دار‬
‫مثل میوگلوبین وسیتو کروم وجود دارد‪.‬‬
 ‫انواع آهن‬

‫‪Heam‬‬
‫در ساختمان هموگلوبین و میو گلوبین وجود داردو فقط‬
‫در فراوردههای حیوانی است‬
‫‪Non-Heam‬‬
‫آهن سه بار مثبت یا آهن فریک‬
 ‫ادامه‪...‬‬
‫آهن هم از طریق فاگوسیتوز به صورت دست نخورده‬
‫(همراه با حلقه)جذب می شود بنابراین جذب باال دارد‪-20.‬‬
‫‪%25‬آهن هم جذب می شود و در زمان کم خونی جذب هم‬
‫تا‪%50‬می رسد‪.‬‬
‫آهم فریک جذب پایین دارد‪ %10-3‬جذب دارد‪.‬غیر هم هم‬
‫در فراوردههای حیوانی و هم در نباتی وجود دارد مثًال‬
‫‪%40‬آهن گوشت هم ‪%60 .‬غیر هم است‪.‬هیچ چیز روی‬
‫جذب هم به خاطر وجود حلقه تاثیر نمی گذارد اما در جذب‬
‫آهن فریک تاثیر می گذارد‪.‬‬
 ‫اسید معده‬
‫ویتامین‪C‬‬
‫انواع گوشتها(‪APF‬دارند)‬
 ‫فیتاتها‬
‫اگزاالتها‬
‫تانن (چای)‬
‫کلیسم‬
 ‫آهن برای تشکیل هموگلوبین و خون سازی‬
‫آهن برای تشکیل میو گلوبین و انتقال گازهای تنفسی‬
‫آهن به عنوان کوفاکتور بعضی آنزیمها مثل کاتاالزها‬
‫پراکسیدازها و بویژه سیتوکرمها‬
‫در سیتوکرمها برای چرخه انتقال الکترون و تولید‬
‫انرژی موثر است‪.‬‬
‫برای تولید چربی و کلسترول الزم است‪.‬‬
‫آهن برای سیستم ایمنی بدن‬
 ‫کم خونی میکروسیتیک هیپوکرومیک‬
‫خستگی و ضعف‬
‫رنگ پریدگی‬
‫بی اشتهایی‬
‫به خواب رفتن سریع اندامها و سوزن سوزن شدن دست و‬
‫پاها‬
‫کاهش مقاومت در برابر عفونت‬
‫کاهش تمرکز و یادگیری‬
‫کاهش تحمل به سرما‬
 ‫مردان ‪ mg10‬در روز و زنان‪ mg15‬در روز‬
‫بهترین منابع‪:‬گوشت‬
‫قرمز‪،‬ماکیان‪،‬جگر‪،‬خرچنگ‪،‬غالت و حبوبات غنی‬
‫شده و آجیل‬
 ‫هموسیدروزوهموکروماتوز‬

‫در بعضی از نوزادادان در اثر مصرف ‪3‬تا‪ 10‬گرم‬

‫فروسولفات در روز اهن در کبد و طحال که به طور‬
‫طبیعی در ذخیره ان نقش دارند تجمع می یابد که به‬
‫ان هموسیدروزیس یا سیدروزیس میگویند در این‬
‫بیماران میزان اهن در میتوکندری ها افزایش یافته و‬
‫منجر به افزایش آهن در بافت ها و سرم می شود‬
‫مغز استخوان هم در اثر تولیدو رشد سلول های جدید‬
‫افزایش حجم می یابند‪.‬‬
 ‫ادامه‪...‬‬

‫در اثر مصرف زیاد آهن ترانسفرین تا ‪3‬برابر حد‬

‫طبیعی از آهن اشباع شده و بنابراین نمی تواند آهن‬
‫جذب شده را به شکل ترکیبات بی ضرر نگهداری نماید‬
‫که این امر باعث مستعد شدن فرد به عفونت میشود‪.‬‬
‫هموکروماتوز نوع دیگری از بیماری های ذخیره ای‬
‫است که در این حالت بیمار به طور ارثی توانایی تنظیم‬
‫میزان جذب آهن را نداردو آهن زیادی جذب نموده و‬
‫آن را در بافت هایی که محل ذخیره ی آهن است ذخیره‬
‫می کنند‬
 ‫روی‬

‫در بدن انسان حدود ‪2‬تا‪ 3‬گرم روی وجود دارد که ‪73‬‬
‫درصد از این مقدار در استخوان ها متراکم شده‬
‫در قسمت های دیگری مثل مو پوست ناخن و بیضه‬
‫دیده میشود‬
‫انتقال آن از مخازنش به وسیله غدد فوق کلیه است‬
‫حدود ‪ 85‬درصد از روی در گلبول های قرمز‬
‫‪4‬درصد در لوکوسیت ها و ترومبو سیت ها و بقیه آن‬
‫در سرم وجود دارد که به طور محکمی به پروتئین‬
‫اتصال دارد‬
 ‫اعمال بیولوژیکی روی‬
‫نقش در سنتز پروتئین ها‪،‬روی داخل هیستونها‬
‫وجود دارد و در تکثیر و رشد سلولی دخالت‬
‫دارد‪.‬‬
‫نقش در بلوغ جنسی و رشد‪.‬‬
‫متابولیسم و گوارش‪.‬‬
‫کاتالیزور واکنش های بیولوژیکی‪.‬روی‬
‫کوفاکتور بیش از ‪ 300‬آنزیم در بدن‪.‬‬
 ‫ادامه‪...‬‬

‫آزادسازی ویتامین ‪A‬‬

‫نقش در تولید مثل و رشد داخل رحم‪.‬‬
‫روی در رشد قدی موثر است زیرا جزئی از‬
‫ساختمان ‪DNA‬و‪RNA‬است‪.‬‬
‫افزایش اشتها‪.‬‬
‫افزایش حس چشایی‪.‬‬
‫مهمترین نقش او در سیستم ایمنی است‪.‬‬
 ‫بی اشتهایی‪.‬‬
‫کاهش حس چشایی‪.‬‬
‫کوتاه قدی‪.‬‬
‫افزایش ابتال به بیماری عفونی‪.‬‬
‫دير خوب شدن زخم ها‬
‫تاخير در بروز صفات ثانويه جنسي‬
 ‫گوشت‬
‫خرچنگ‪،‬ارزش خرچنگ ‪ 10‬برابر گوشت قرمز‬
‫است‬
‫مغزها مثل گردو و بادام‬
 ‫مسمومیت با روی‬

‫نادر است ودر اثر تنفس روی یا مصرف مقادیر زیاد‬

‫آن گاهی بروز می کند‬
‫مثال در اثر نگهداری نوشابه های اسیدی در ظروف‬
‫فلزی که لعاب روی دارند‬