‫کم خونی در بارداری‬

‫علل کم خونی در بارداری‬

‫¨ کم خونی فیزیولوژیک‬
‫¨ آنمی مگالوبالستیک‬
‫¨ کم خونی ناشی از بیماری های مزمن‬
‫¨ آنمی همولیتیک و همولیز‬
‫¨ هموگلوبینوپاتی ها‬
‫¨ تاالسمی‬
‫¨ آنمی آپالستیک‬
 ‫است‬
‫¨ ‪ Anemia‬در زبانی ونانیب ه معنای”ب دونخون“ ‪.‬‬
‫¨ کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در بارداری است‪.‬‬
‫¨ کاه ش خفی ف هموگلوبی ن ط ی بارداری بدلی ل افزای ش نسبتا‬
‫بیشتر حجم پالسما در مقایسه با حجم گلبولهای قرمز بوجود‬
‫می آید‪.‬‬
‫¨ میزان فریتین سرم در بارداری بطور طبیعی کاهش می یابد‪.‬‬
 ‫معیار تشخیص کم خونی در بارداری‬

‫¨ طب ق تعریف‪ CDC‬تشخی ص ک م خونی بر اس اس هموگلوبین ک م تر از‬

‫‪ mg/dl11‬در سه ماهه اول و سوم و کم تر از ‪ mg/dl 10/5‬در سه ماهه‬
‫دوم بارداری‪.‬‬
 ‫طبقه بندی بر اساس شدت‬
‫‪WHO‬‬

‫خفیف‬ ‫‪gm/dl 11 – 9‬‬

‫متوسط‬ ‫‪9-7‬‬
‫شدید‬ ‫<‪7‬‬
 ‫پیامدهای آنمی در بارداری‬

‫‪¨ SGA‬‬
‫‪¨ LBW‬‬
‫‪¨ PRETERM LABOUR‬‬
 ‫افزایش تقاضای آهن در دوران بارداری ‪:‬‬
‫¨ در یک بارداری تک قلو‪ ،‬میانگین نیاز مادر به آهن به علت بارداری‬
‫نزدیک به ‪ 1000‬میلی‌گرم (در حدود ‪ 300‬میلی‌گرم برای جنین و جفت‬
‫و در حدود ‪ 500‬میلی‌گرم‪ ،‬در صورت در دسترس بودن‪ ،‬برای افزایش‬
‫توده هموگلوبین مادری) است‪ .‬تقریبا ً ‪ 200‬میلی‌گرم دیگر از طریق‬
‫روده‪ ،‬ادرار و پوست دفع می‌شود‪.‬‬
‫¨ انمی فقر آهن در بارداری اکثرا بدلیل افزایش حجم پالسما در غیاب‬
‫افزایش هموگلوبین مادر بوجود می آید‪.‬‬
‫¨ ای ن مقدار آه ن ب ه تنهای ی توس ط رژی م غذای ی تأمی ن‬
‫نمی شود‪.‬‬
 ‫نشانه مورفولوژیک انمی فقر آهن‬

‫¨ گلبولهای قرمز هیپو کروم میکروسیتیک‬

‫¨ البته این نشانه در زنان باردار خفیفتر از زنان غیر باردار می باشد‪.‬‬
‫¨ در زنان بارداردر کم خونیهای متوسط تغییر موروفولوژیک در‬
‫اریتروسیتها دیده می شود‬
‫¨ میزان فریتین سرم کمتر از ‪ 10‬تا ‪ 15‬میلی گرم در لیتر تاییدی بر آنمی فقر‬
‫آهن است‬
‫¨ نتیجه درمان در زنان باردار مبتال به آنمی فقر آهن متوسط با افزایش تعداد‬
‫رتیکولوسیت مشخص می شود‪.‬‬
 ‫درمان آنمی فقر آهن‬

‫¨ ‪ 200‬میلی گرم آهن المنتال خوراکی‬

‫¨ در صورت عدم تمایل به در مان خوراکی درمان پارنترال اندیکاسیون دارد‬
‫¨ آمپول هاي آهن ساكاروز بی خطر تر از آهن دکستران هستند(وریدی)‬
‫¨ اثر بخشی درمان تزریقی و خوراکی یکسان است‪.‬‬
 ‫عوارض جانبی ناشی از آهن خوراکی‬

‫• تهوع‬
‫• استفراغ‬
‫• یبوست‬
‫• کرامپ های شکمی‬
‫• اسهال‬
‫• قرص را می توانیم با وعده غذایی بدهیم و یا اینکه برندهای متفاوت‬
‫را امتحان نمود‬
 ‫دالیل عدم پاسخ به درمان‬

‫• عدم تحمل توسط بیمار‬

‫• همراهی با کمبود فوالت‬
‫• از دست دادن مداوم خون به علت ابتال به کرم های قالب دار یا خونریزی‬
‫های ناشی از هموروئید‬
‫• وجود عفونت های همزمان‬
‫• اختالل در جذب آهن‬
‫• تشخیص نادرست‬
 ‫محاسبه دوزمورد نياز‬

‫¨ در فراورده هاي قديمي ‪ :‬هر ‪ 1ml‬حاوي‪ mg50‬آهن المنتال بود‬

‫ميزان آهن مورد نياز ‪:‬‬
‫‪( + 500‬هموگلوبين بيمار‪( ×)100-‬پوند)وزن ×‪0/3‬‬
‫¨ در آمپول هاي آهن ساكاروز ‪: Iron sucroze‬هر‪ ml‬حاوي ‪20mg‬‬
‫آهن المنتال مي باشد‪.‬‬
‫دوز ‪ 200mg :‬آهن وريدي آهسته يك روز در ميان‬
‫¨ ميزان آهن مورد نياز‪:‬‬
‫‪ ( + 500‬هموگلوبين بيمار‪ -‬هموگلوبين مطلوب)× (كيلوگرم) وزن‬
‫×‪0/24‬‬
‫عوارض درمان با آهن تزريقي‬

‫¨ درد‬
‫¨ تهوع ‪-‬استفراغ‪ -‬سردرد‬
‫¨ تغيير رنگ پوست‬
‫¨ تشكيل آبسه‬
‫¨ تب‬
‫¨ بزرگي غدد لنفاوي‬
 ‫موارد احتیاط‬
‫¨ از ‪48‬س اعت قب ل از درمان وريدي بيمار نبايد آهن‬
‫خوراكي دريافت كند‪.‬‬
‫¨ الزم است وسايل اورژانسي مثل هيدروكورتيزون وريدي‪،‬‬
‫آدرنالين‪ ،‬كپسول اكسيژن آماده باشد ‪.‬‬
‫¨ در حين تزريق بايستي مراقب واكنش هاي حساسيتي حين‬
‫تزريق باشید‪.‬‬
 ‫آنمی بیماریهای مزمن‬ ‫آنمی فقر آهن‬
‫آنمی سیدروبالستیک‬ ‫تاالسمی‬
‫(‪)ACD‬‬ ‫(‪)IDA‬‬

‫کاهش‪/‬نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫کاهش‪/‬نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫‪MCV‬‬

‫افزایش‬ ‫نرمال‬ ‫افزایش‪ /‬نرمال‬ ‫کاهش‬

‫‪SFerritin‬‬

‫نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫افزایش‬ ‫‪TIBC‬‬

‫نرمال‬

‫افزایش‬ ‫نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫کاهش‬ ‫‪SIron‬‬

‫بتا تاالسمی‬ ‫آنمی فقر آهن(‪)IDA‬‬

‫نرمال‬ ‫باال‬ ‫‪RDW‬‬

‫پایین‬ ‫پایین‬ ‫‪MCV‬‬

‫نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫آهن سرم‬

‫نرمال‬ ‫کاهش‬ ‫فریتین‬

‫نرمال‬ ‫افزایش‬ ‫‪TIBC‬‬

‫افزایش هموگلوبین ‪A2‬‬ ‫نرمال‬ ‫الکتروفورز هموگلوبین‬

 ‫اندکس‪Mentzer‬‬

‫‪ ‬محاسبه این شاخص شاید بتواند در افتراق بین تاالسمی مینور و فقر آهن‬
‫مفید باشد‬
‫‪ ‬اندکس ‪ Mentzer‬حاصل تقسیم ‪ MCV‬برتعدادگلبول های قرمز است‬
‫‪ ‬در صورتی که اندکس مذکور از ‪ 13‬کمتر باشد ‪،‬تشخیص تاالسمی مینور‬
‫است‬
‫‪ ‬در صورتی که این اندکس از ‪ 13‬بیشتر باشد ‪ ،‬تشخیص آنمی فقر آهن می‬
‫باشد‬
 ‫‪ ‬‬
‫کم خونی همراه با بیماری مزمن‬
‫بیماری مزمن کلیوی‬
‫بیماری التهابی روده‬
‫لوپوس اریتماتوی سیستمیک‬
‫نئوپالسم‌های بدخیم‬
‫آرتریت روماتوئید‬

‫ویژگی مشترک کم خونی های ناشی از بیماریهای مزمن‪:‬‬

‫کاهش اریتروپوئز‬ ‫•‬
‫تغییر عملکرد سیستم رتیکولوآندوتلیال‬ ‫•‬
‫متابولیسم آهن‬ ‫•‬
 ‫بیماری مزمن کلیوی‬

‫نارسایی مزمن کلیوی شایعترین اختالل مزمنی می باشد که با عث کم‬

‫خونی در بارداری می شود‪ .‬علت آنمی ایجاد شده در این بیماری معموالً‬
‫ناشی از کاهش تولید اریتروپوئیتین است‪.‬‬
‫پیلونفریت‬
‫غالبا ً زنان مبتال به پیلونفریت حاد دچار آنمی آشکار می‌شوند‪ .‬علت این‬
‫مسئله‪ ،‬تخریب حاد گلبول‌های قرمز در اثر سپسیس ناشی از اندوتوکسین‬
‫است‪.‬‬
‫درمان‬
‫آنمی نارسایی مزمن کلیه‪ ،‬التهاب مزمن‪ ،‬و بدخیمی به‌طور موفقیت آمیز با‬
‫اریتروپوئیتین نوترکیب درمان شده است‪.‬‬
 
 ‫کم خونی و خیم آدیسونی‬
‫اختاللی اتوایمیون که بدلیل عدم وجود فاکتور داخلی جذب ویتامین‬
‫‪B12‬صورت نمی گیرد‪.‬‬
 ‫آنمی ناشی از کمبود اسید فولیک(آنمی پرنیشیوز)‬

‫• اولی ن نشان ه بیوشیمیای ی کمبود اس ید فولی ک‪ ،‬کاه ش اس ید فولیک‬

‫پالسماست‬
‫• ضد تشنج ها ‪،‬ضد بارداری های خوراکی ‪،‬داروهای سولفاته و الکل‬
‫می توانند جذب فوالت از غذا را کاهش دهند‬
‫تشخیص آنمی ناشی از کمبود اسید فولیک‬

‫• وجود ماکروسیتوز در الم خون محیطی‬

‫• هایپر سگمنتیشن نوتروفیل ها‬
‫• کاهش تمام رده های سلول های خونی‬
‫• کاهش هموگلوبین و افزایش‪MCV‬‬
‫افزایش مگالوبالست ها در مغز استخوان‬ ‫•‬

‫• فوالت سرم کمتر از ‪ 3‬نانوگرم در میلی لیتر‬

 ‫پیشگیری‬
‫• تغییر و اصالح رژیم غذایی‬
‫• درمان ابتال به کرم های قالب دار‬
‫• تجویز مکمل های آهن در خانم های باردار‬
‫• مصرف غذاهای مقوی‬
 ‫هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه‬

‫نوعی کم خونی همولیتیک اکتسابی است که شروع آهسته‌ای دارد‪.‬‬

‫هموگلوبینوری در فواصل نامنظم ایجاد می‌شود و الزاما ً شبانه نیست‪.‬‬
‫همولیز ممکن است با ترانسفیوژن ها‪ ،‬عفونت‌ها یا جراحی آغاز‌شود‪.‬‬
‫شدت بیماری از خفیف تا کشنده تفاوت می‌کند‪.‬‬
 ‫کمبود‌های آنزیمی گلبول قرمز‬
‫کمبود گلوکز ‪ 6‬فسفات دهیدروژناز‪ ،‬شایع‌ترین کمبود آنزیمی است و وابسته به جنس‬
‫در طی بارداری باید‪ ،‬آهن و اسید فولیک تجویز شود‪ ،‬از داروهای اکسیدان اجتناب‬
‫‌شود و عفونت‌های باکتریایی به سرعت تحت درمان قرار‌گیرند‪.‬‬
 ‫کم خونی آپالستیک در طول بارداری‬
‫خطرخونریزی و عفون ت برای زنان باردار دچار ک م خون ی آپالستیک‪ ،‬دو‬
‫برابر می باشد‪.‬‬
‫زنان دچار اسفروسیتوز ارثی در طول بارداری مشکلی ندارند‪.‬‬
‫مکمل اسید فولیک توصیه می‌شود‪.‬‬
 ‫هموگلوبینوپاتی‌ها‬
‫هموگلوبینوپاتی‌های سلول داسی‬

‫عوارض و مرگ و میر مادری و پری ناتال با این اختالالت افزایش می‌یابند‪.‬‬
‫‪ ‬حاملگی و سندرم سلول داسی‬

‫عالوه بر مرگ و میر مادری فراوان‪ ،‬بیش از یک سوم بارداری‌ها در زنان‬

‫مبتال به سندرم‌های داسی به سقط‪ ،‬مرده زایی‪ ،‬یا مرگ نوزادی انجامید‪.‬‬
‫‪ ‬لیبر و وضع حمل‬

‫زن باید راحت و بدون اضطراب باشد اما بیش از اندازه آرام بخش دریافت‬
‫ننماید‪ .‬بی دردی اپی دورال ایده آل است‪ .‬اگر یک زایمان واژینال سخت یا‬
‫زایمان س زارین پی ش بین ی ‌شود و هماتوکری ت کمت ر از ‪ 20‬درص د باشد‪،‬‬
‫غلظت هموگلوبین باید با ترانسفیوژن گلبول قرمز فشرده افزایش یابد‪.‬‬
 ‫صفت سلول داسی‬

‫مبتالیان در معرض افزای ش دو برابر میزان بروز باکتریوری بدون عالم ت و عفون ت‬
‫ادراری هستند‪.‬‬