‫آرتروز در سالمندان و روش های درمانی آن در منزل‬

‫آرتروز(استئو آرتریت) یک بیماری مزمن شایع به ویژه در افراد باالی ‪ 65‬سال است‪ .‬این بیماری ناشی از تخریب‬
‫غضروف در محل مفصل ها است‪ .‬با تخریب غضروف در محل مفاصل به دلیل تماس مستقیم سر استخوان ها با‬
‫یکدیگر باعث ایجاد حس درد در سالمندان می شود‪ .‬برخی از انواع آرتروز می توانند بر چشم ها‪ ،‬پوست‪ ،‬قلب‪ ،‬ریه‬
‫و کلیه ها نیز تاثیر منفی داشته باشند‪ .‬در اغلب موارد غفلت سالمندان از پیگیری و توجه به توصیه های پزشکی‬
‫باعث وخامت این بیماری می شوند و در انجام فعالیت های روزانه خود به مراقب و پرستار سالمند در منزل نیاز‬
‫پیدا می کنند‪.‬‬

‫عالئم و نشانه های آرتروز چیست؟‬

‫عالئم آرتروز شامل درد‪ ،‬احساس خستگی‪ ،‬کاهش دامنه حرکتی و التهاب مفاصل است‪ .‬مفاصل سالمند بعد از‬
‫گذشت زمان‪ ،‬در زمان صبح‪ ،‬افزایش مدت عدم تحرک و یا حتی در زمان تحرک دردناک می شوند‪.‬‬

‫بیشترین مفاصلی که تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند مفاصل انگشتان دست‪ ،‬زانو و لگن است‪.‬‬

‫انواع متداول آرتروز کدامند؟‬

‫بر اساس یافته های پژوهشگران بیش از ‪ 100‬نوع از آرتروز وجود دارد اما دراین مقاله به انواع شایع تر آن ها اشاره‬
‫می کنیم‪.‬‬
 ‫آرتروز پیشرونده‪:‬‬

‫استئوآرتریت شایع ترین نوع آرتروز است‪ .‬این نوع زمانی اتفاق می افتد که غضروف موجود بر سطح استخوان از‬
‫بین می رود و استخوان ها به دلیل تماس با یکدیگر باعث ایجاد احساس درد در فرد می شود‪ .‬سابقه خانوادگی‪،‬‬
‫سن‪ ،‬آسیب های قبلی و اضافه وزن از جمله علل شایع استئوآرتریت است‪.‬‬

‫آرتروز التهابی‪:‬‬

‫به طور معمول سیستم ایمنی بدن را در مقابل بیماری ها محافظت می کند‪ .‬اما در مواردی سیستم ایمنی به سلول‬
‫های بدن حمله کرده و باعث ایجاد بیماری های خود ایمنی در بدن می شود‪ .‬آرتریت روماتوئید و آرتریت‬
‫پسوریاتیک از جمله موارد شایع آرتروز التهابی هستند که به دلیل اختالالت خود ایمنی ایجاد می شوند‪ .‬عوامل‬
‫ژنتیکی و استعمال دخانیات علل شناخته شده در این نوع از آرتروز هستند‪.‬‬

‫آرتروز عفونی‪:‬‬

‫آرتروز عفونی به دلیل ورد عوامل بیماری زا مانند قارچ و باکتری به مفاصل و ایجاد عفونت ایجاد می شود‪ .‬سالمونال‬
‫از جمله باکتری های ایجاد کننده ی آرتروز عفونی است‪.‬‬

‫آرتروز متابولیکی‪:‬‬

‫این شکل از آرتروز به دلیل تجمع بیش از حد اسید اوریک در مفاصل ایجاد می شود و می تواند منجر به حمالت‬
‫نقرس و درد شدید در سالمندان شود‪.‬‬
 ‫درمان آرتروز چیست؟‬

‫طیف درمانی آرتروز از تغییرات رژیم غذایی و فعالیت بدنی تا درمان های تهاجمی و جراحی متفاوت است‪ .‬که‬
‫تعیین نوع درمان بر اساس شرایط بیمار و تشخیص پزشک صورت می گیرد‪.‬‬

‫اما به طور کلی تغییر سبک زندگی می تواند از آرتروز پیشگیری و به درمان آن کمک کند‪.‬‬

‫راهکارهایی که به سالمندان در درمان این بیماری کمک می کند عبارتند از‪:‬‬

‫کنترل وزن‪:‬‬

‫سالمندان باید تالش کنند تا در صورت اضافه وزن‪ ،‬وزن خود را کاهش داده و به تعادل برسانند‪ .‬باالبودن وزن‬
‫باعث افزایش استرس بر مفاصل و استخوان ها می شود و درد را در این افراد تشدید می کنند‪ .‬اما سالمندان می‬
‫توانند با کاهش وزن از فشار اضافی بر مفاصل خود بکاهند و همچنین شدت درد را نیز کم کنند‪.‬‬

‫رژیم غذایی سالم‪:‬‬

‫رعایت رژیم غذایی در سالمندان باید تحت نظر پزشک صورت گیرد‪ .‬و در صورت عدم منع مصرف سالمندان می‬
‫توانند از توت فرنگی و اناناس (برای کاهش التهاب)‪ ،‬سبزیجات‪ ،‬پروتئین های بدون چربی و رژیم غذایی پر فیبر‬
‫استفاده کنند‪.‬‬

‫کمپرس گرم و سرد‪:‬‬

‫استفاده از این نوع روش درمانی می تواند باعث تسکین موقتی درد و التهاب مفاصل شود‪ .‬سالمندان می توانند‬
‫این کار را با دوش آب گرم‪ /‬سرد‪ ،‬کیسه های آب گرم ‪ /‬سرد انجام دهد‪ .‬گرما باعث افزایش جریان خون بافتی می‬
‫شود و از این طریق سفتی مفاصل را کاهش می دهد‪ .‬سرما نیز می تواند درد و تورم مفاصل را کاهش دهد‪ .‬به‬
‫سالمندان پیشنهاد می شود تا هر دو روش را استفاده کنند تا روشی که به وسیله آن کاهش درد را در خود‬
‫احساس می کنند بیابند‪.‬‬

‫ورزش و فعالیت بدنی‪:‬‬

‫تحرک بدنی باعث از بین رفتن سفتی و درد مفاصل می شود و حرکت را برای سالمند قابل تحمل تر می کند‪.‬‬
‫سازمان بهداشت جهانی به طور متوسط ‪ 150‬دقیقه فعالیت را در طول هفته به سالمندان توصیه می کند‪ .‬فعالیت‬
‫بدنی مناسب با سالمندان مبتال به استئوآرتریت شامل پیاده روی‪ ،‬شنا و دوچرخه سواری است‪.‬‬
‫همچنین ورزش هایی که به افزایش دامنه حرکتی مفاصل کمک کنند‪ ،‬مانند یوگا و تای چی نیز می توانند به‬
‫سالمند کمک کند‪.‬‬

‫مصرف مکمل ها‪:‬‬

‫در مواردی بنا به توصیه پزشک سالمندان می توانند از امگا‪ 3‬برای کاهش التهاب مفاصل خود استفاده کنند‪ .‬مراقب‬
‫و پرستار سالمند می تواند سالمند را به داشتن رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت بدنی کافی تشویق کند‪.‬‬

‫اغلب سالمندان تمایل دارند دوران سالمندی خود را در خانه سپری کنند اما فضای فیزیکی خانه به عنوان یک‬
‫مانع برای فعالیت های روزمره سالمند به شمار می رود‪ .‬از این رو مراقب و پرستار سالمند باید برای مناسب سازی‬
‫محیط زندگی او امکانات الزم را فراهم کنند‪.‬‬

‫محدودیت های حرکتی ناشی از این بیماری منجر به بروز اختالالت روانی مانند نشانه های افسردگی در سالمندان‬
‫می شود‪ .‬مراقب و پرستار سالمند در منزل می توانند به سالمند کمک کنند تا فعالیت اجتماعی بیشتری داشته‬
‫باشند و از طریق تعامل با دوستان روحیه خود را بهبود بخشند‪.‬‬

‫آرتروز به دلیل ماهیت پیش رونده آن قابل درمان نیست‪ ،‬اما با رعایت نکاتی که بیان شد می توان آن را کنترل و‬
‫از عوارض آن جلوگیری کرد‪ .‬استفاده از خدمات مراقبتی در منزل می تواند به سالمند در حفظ استقالل بیشتر‬
‫کمک کند‪ .‬در حال حاضر مراکز ارئه دهنده خدمات مراقبتی در حیطه پرستار کودک و پرستار سالمند ‪ ،‬پرستار‬
‫بیمار با کمک متخصصین خود اصول مراقبتی از سالمندان مبتال به آرتروز را به کار می برند و با توانمند تر کردن‬
‫سالمند از انزوای اجتماعی و همچنین بروز اختالالت روانی ناشی آز آن در سالمند جلوگیری می کنند‪ .‬مرکز شبانه‬
‫روزی خدمات و مراقبت های بالینی در منزل سالمت اول با کادر مجرب خود در زمینه مراقبت و پرستاری از‬
‫سالمند کمک شایانی به سالمندان دارای محدودیت حرکتی کرده است‪.‬‬
‫برای دریافت مشاوره در زمینه پرستاری و مراقبتی به وب سایت ‪ https://salamateaval.com/‬مراجعه کنید ‪.‬‬