REPUBLIKA E SHQIPERISE

DEPARTAMENTI I HISTORISË

TEMA:Diskriminimi arsimor dhe ndikimi i tij ne te ardhmen e nxenesve.

DATA:23,01,2023

LENDA:PSIKLOGJI EDUKIMI

PUNOI:Emiranda Tota

ID:K25615025I

Lënda: Psikologji Edukimi

Prf.dr.Bardhyl. Musai

Tiranë 2023
Diskriminimi arsimor
Te drejtat e njeriut jane universal.Ato u perkasin te gjithe individeve dhe duhet te barabarte
nga te gjithe.Pavaesisht kesaj, ne shqeri jane te pranishmne sjellje qe trajtojnhe ne menre te
diferencuar individet ,edhe kjo per shkaqe nga me te ndrydshmet nje prej te cilave eshte edhe
perkatesia gjinore.Cdo trajnim jo I barabarte I nje individi me krahasim nte nje individi te gjinise
se kundert ne rrethana te njejeta apo te ngjashme knsiderohet diskriminim.Per shkaqe te
ndryshme dhe te natyrshme historike ,tradicionale ,zakonore,, diskriminimi gjinor nuk sulmom
vetem grate te cilat jane viktima te drejteperdrejta ,por edhe femijet.Dallimetgjinre ne arsim
jan nje lloj diskriminimi gjininor dhe paparazie ne systemin arsimor ndaj burrave dhe grave
pergjate dhe pas rrugetimnit arsimor.Ne bote djemte kane me shume mundesi te shkollohen
edhe pse vajzat kane treguar rezultate me te larta te shkrim-leximit ne shume vende. Burrat
edhe grate perballen me dallime gjinore ku punjne per qellimet e tyre arsimore
.Megjithse burrat dhe grate mund te kene te njejtin nivel arsimor ,eshte me e veshtire per grate
qe te ken pozita te larta drejtuese,si dhe punesimi ne te ardhmen dhe shqetesimet financiare
mund te rriten.Burrat kan pasur tendence te ndjekin me shume sesa grate ne te kaluaren,por
hendeku gjinor ne arsim eshte permbysur ne dekadat e fundit ne shumicen e vendeve
perendimore dhe shume vende jo-perendimore.Dallimet gjinore ne arsim jan nje lloj
diskriminimi gjinor ne sistemin arsimor ndaj burrave dhe grave pergjat dhe rrugtimit te arsimit .
Ne bote burrat kane me shume mundesi te jene te shkolluar dhe pse grate kane treguar
rezultate me te larta te shkrim-leximit ne shume vende . Burrat dhe grate perballen me dallime
gjinore kur punojne per qellimet e tyre arsimore .Megjithse burrat dhe grate mund te kene te
njejtin nivel arsimor, eshte me e veshtire per grate qe te kene pozita me te larta drejtuese, si
dhe punesimi ne te ardhmen e shqetsimet financiare mund te rriten. Burrat kane pasur
tendence te ndjekin arsimimin me shume sesa grate ne te kaluaren , por hendeku gjinor ne
arsim esht permbysur ne dekadat e fundit ne shumicen e vendeve perendimore dhe shume
vende jo-perendimore.Diskriminimi gjinor behet ndaj grave ne disa menyra. Se pari shume
sociloge te arsimit e shohin sistemin arsimor sin je institucion te riprodhimit shoqer dhe
kulturor. Modelet egzistuse te pabarazise veqanerisht per barazine gjinore, shtohen brenda
shkollave permes proceseve zyrtare dhe joformale.Ne shoqerine perendimore, keto procese
mund te gjurmhen deri ne fazat e te nxenit parashkollor dhe shkollor fillor.Studime te tilla si
studimi I May Ling Halim et al.,2013 kane treguar se femijet jane te vetedijshem per stereotipet
e rolit gjinor qe ne moshe te re, ata qe jane te ekspozuar ndaj niveleve me te larta te medias si
dhe sjelljen sterotip gjinre ng ate rriturit e mbajne me te forte perceptimin e roleve stereotipike
gjinore pavarsisht nga perkatsia etnike.
Trajtimi difetencial në përfshirjen e prindërve
Ne te vertete teoria e gjinore e Sandra Bem identifikon qe femijet thithin sterotipet gjinre duke
vezhguar sjelljen e njerzve perreth tyre dhe me pas imitojne veprimet e atyre qe ata gjykojne se
jane te gjinise se tyre.Keshtu nese femijet arrijne shenja gjinore nga ndikues mjedisore ,qendrn
per arsye se vitet e para te edukimit ten je femije jane disa nga formueset per zhvillimin e ideve
ne lidhje me identitetin gjinor dfhe potencialisht mund te jene pergjegjes per formimin e
nocioneve te demeshme te ne rolet e meshkujve dhe femrave .Jenny Rodgers identifikon qe
sterotipat gjinre ekzistojne ne nje numer llojesh ne klasat fillore ,duke perfshire pergjithesimin
e niveleve te arritjeve te bazuara ne qendrimet e gjinise dhe mesuesve ndaj lojave se
pershtatshme gjinore.
Diskriminimi gjinor ne arsim ekziston edhe nga diskriminimi ne familje.Prinderit mund te
shpenzojne ndryshe bazuar ne gjinine e femijve te tyre qe eshte nje trajtm i
pabarabarte .Shaleen Khanal studioi zhpenzimet qe njerzit shpenzuan per vajzat dhe djemte ne
Nepal. Bazusr ne hulumtimin e tij ,ai zbuloi se prindrit zhpenzojne ne arsimim ,krahasuar me
djemte 20 perqind me pak per vajzat ,gje qe eshte shume e pabarabarte ,Diferenca e
shpenzimeve duke perfshire shpenzimet jo te barabarta per tarifen e studenteve ,librave
shkollore, mjeteve shkollore, sic anta shkollore, uniforma, dhe shpenzime te tjera te arsimit.
Dhe ky lloj diskriminimi po rritet ne Nepal.Gjithashtu prinderit ne Nepal jane me te gatshem te
shpenzojne me shume para ne menyre qe ti lene djemte te shkjne ne shkolle private per nje
arsim me te mire ,ky fenomen eshte me I theksuar ne zonen rurale te Nepalit,por ka ndodhur
edhe ne zonat urbane.
Pasojat e diskriminimit ne arsim.
Diskriminimi rezulton ne pjesen me te madhe ,duke qene ne status te ulet, profesione te
sterotipit seksual ,i cili eshte per shkak te dallimeve gjnre ne diploma .Ata gjithashtu duhet te
durojne pergjegjesite kryesre te deetyrave te brendshme ,edhe pse pjesmarrja ne fuqine e tyre
punetore eshte rritur.Diskriminimi seksual ne lendet e shkolles se mesme dhe ne kolegj
gjithashtu rezulton qe grate t ems jene te pergatitura ose te kualifikuara per te ndjekur
peofesione prestigjoze,me page te larte.Diskriminimi seksual ne arsim gjithashtu rezulton qe
grate te jen me passive ,te qeta dhe me pak pohuese,per shkak te efekteve te kurrikules se
fshehur .Pasoja te tjera vijn ne formen e asaj qe komunikohet si sjellje e pershtatshme nper
djemte dhe vajzat ne klasa si edukimi fizik.Nersa nje mesues mund te mos perpiqet te
komunikoj me keto ndryshime ,ata mund te tentojne te bejne komente bazuar ne aftesine fizike
gjinre.Per shembull ,nje mashkulli mund te thuhet se ai hedh sin je vajze e cila e perjeteson ,ate
te behet me mashkullor dhe te perdure force brutale .Nga ana tjeter nje femre mund ti thuhet
se eshte shume mashkullore ,duke kerkuar te behet me e rezervuar dhe me pak e motivuar.
Disa diskriminime qofshin ato te qellimshme ose jo, gjithashtu ndikojne ne pozitat ne te cilat
mund te perpiqen studentet ne te ardhmen.Femrat mund te mos gjejne inters ne
shkence ,teknologji, inxhinieri ose matematike ,sepse ato nuk kane qene te ekspozuara ndaj
atyre llojeve te klasave .Kjo sepse bashkeveprimet Brenda shkolles dhe shoqerise po I shtyjne
ato drejt klasave me te leta ,me femerore ,te tilla si ekonomia ne shtepi ose arti .Ata gjithashtu
mund te mos shohin shume gra qe hyjne ne fushen e STEM .Kjo me pasul numrin e grave ne
STEM , duke prodhuar dhe vazhduar me tej kete cikel.Ky gjithashtu ka nje efekt te ngjashem tek
meshkujt .Per shkak te nderveprimeve nga mesuesit ,sic eshte fjala per djemte qe zakonisht nuk
gatuajne ,meshkujt mund te kene me pak te ngjare te ndjekin karriera te tilla si kuzhinier ,nje
artist ose nje shkrimtar.
Bibliografia
1-Burime nga internet -scribd.cm
2-Psikologji Edukimi-Anita Woolfolk ,Tirane 2011
3-Kerkimi ne Edukim-Zenel Orhani, , Tirane 2021
Cfarë eshtë diskriminimi?
Diskriminimi ne arsim eshte akti i diskriminimit te njerzve qe i përkasin kategorive te caktuara
për te gezuar te drejten e plotë për arsim .Konsiderohet shkelje e te drejtave te njeriut .
Diskriminimi ne arsim mund te behet ne baze te përkatesise etnike, kombesise,
moshesh ,gjinise,rraces, gjendjes ekonomike , aftesise së kufizuar dhe fesë.Diskriminimi
shkollor eshte trajnimi negativ nga nje individ ose grup njerzish te caktuar bazuar ne
karakteristika te ndryshme te cilet i përkasin brenda nje konteksti mësimor.Diskriminimi në
shkollë mund të ndodhe si nga mësuesit ndaj një studenti ose një grupi te tyre ,ashtu edhe nga
vete studentët,ku ky lloj diskriminimi zakonisht njihet si “ngacmim”, veqanerisht nëse ata që
diskriminojnë e bëjne ketë drejpërdrejt dhe vazhdimisht. .Ky eshte nje fenomen i përhapur ne
kulturen tone dhe shkakton pasoja jashtëzakonisht negative.Diskriminimi në shkollë nuk ka nje
shkak të vetem, por faktorët kulturore ,psikologjikë dhe motivues luajne një rol të
rendesishem në paraqitjen e tij.Për shkak të kësaj eshte shumë e veshtirë të shmamget
plotesisht ;por pasojat shumë negative qe e pësojnë do të thotë se po përpiqet ta parandalojne
ate nga rrënja.
Në përgjithesi shkaqet e diskriminimit shkollore zakonisht klasifikohen ne tre grupe te medha ,
faktoret emocionale , faktoret sociale kulturore dhe faktoret individual
Faktoret emocional ku shumicen e kohes, diskriminimi ne shkollë i përgjigjet emocioneve te
pavetedijeshme nga ana e njerezve qe e kryejne ate .
Faktorer socialo-kulturor një nga faktorët që ndikojne më shumë në diskriminimin shkollor
eshtë ekzistenca e paragjykimeve negative qe i shtyjne nxenesit dhe mësuesit të shohin
individe me disa karakteristika si të rralle dhe inferiore.Këto paragjykime mund të vijne si nga
shoqeria në teresi , ashtu edhe nga sfera sociale e personit.
Faktoret individual së bashku me faktorët emocionale dhe socialë ka disa karakteristila
psikologjike qe juajne një rol shumë të rendesishem në shfaqjen e diskriminimit .Sipas
studimeve të shumta ,jo të gjithë kanë predispozicionin për tu bëre ngacmues.Kështu ,
agresoret kanë tendencë të ndajnë disa tipare psikologjike , si nivele të larta të agresivitetit ,
inteligjences më te ulët,tolerancë më të ulët për zhgenjim ,autoritarizem,nevojë më te madhe
për kontroll dhe fleksibilitet me te ulët njohes .Mungesa e vrtevlersimit shpesh shoqerohet
edhe me qendrime diskriminuese.
Pasojat e diskriminimit
Në lidhje me pasojat e diskriminimit duhet thenë fakti që diskriminimi ka pasoja te
drejtepërdrejta në gjendjen psikologjike te individit .Eksperienca te tilla përkthehen ne rritje te
simptomave te ankthit dhe depresionit tek personat që pësojnë diskriminim.Individet ndeshen
me mjaft sterotipa dhe paragjykime , te cilat për nga menyra e tyre janë mjaft diskriminuese,
për rrjedhoje indivitet , nxenesit ndihen te përjashtuar nga shoqeria.Diskriminimi në shkollë ,si
në formën e tij indirekte , ashtu edhe në rastet kur ka të bëjë me rregullat e qendrave arsimore,
ka një ndikim shumë negativ tek femijët që e vuajnë atë . Sa më intentesive të jetë , aq më keq
do të jenë pasojat , si në periudhën afatshkurtër , ashtu edhe në atë afatmesme dhe
afatgjatë.Në terma afatshkurtër , fëmijet që po diskriminohen do të përjetojnë probleme në
bashkëveprimin në një mënyrë normale me studentet e tjere .Përvec kesaj , gjendja shoqërore
do të priret të jetë negative , duke e përkeqesuar, këtë gjendje me kalimin e kohes. Në
përgjithesi , rezultatet akademike te viktimave , do te jenë gjithnje e me keq.Sidoqofte , është
ne periudhen afatmesme dhe afatgjatë qe fillojne të shihen pasojat vërtetë shqetësuese të
shkakëtuara nga diskriminimi shkollor.Studime të shumta e lidhin faktin e punësimit të
ngacmimit ose marrjes së trajnimit të ndryshem me nivele më të ulta se normale e
vetëvlersimit.Përveq kesaj , në planin afatgjatë , njerzit që vuanin diskriminimin si femije kanë
më shumë të ngjarë të zhvillojnë probleme të tilla si stresi, ankthi , ose depresioni.madje kjo
lidhet edhe me veshtirsit ekonomike dhe sociale.
Si të parandalojme diskriminimin në shkollë
Përkunder faktit dhe urrejtja ndaj asaj që ndryshon duket se kanë një përberës të caktuar të
lindur, realiteti eshtë se diskriminimi në shkollë shkaktohet mbi të gjitha nga të mësuarit që
femijët kryejne nga ajo që shohim përreth tyre.për këte arsye , parandalimi i këtyre situatave
lidhet pikërisht me edukimin.
Nga njëra anë , prinderit duhet të tregojnë më shembull se nuk eshte e nevojshme të kenë frikë
nga dikush që eshte ndryshe .Shumë hete të rriturit veprojnë në mënyra te ndryshme jo shumë
konstruktive pa e kuptuar atë; por fëmijët thithin të gjithë informacionin nga mjedisi i tyre dhe
krijojnë vizionin e tyre të botës së bazuar në të.Prandaj mënyra me e mirë për të parandaluar
diskriminimin në shkollë eshtë qe prinderit e secilit fëmijë të jene shumë te vetedijshëm për
mënyren se si veprojnë kur janë para dikujt që eshtë ndryshe. Të vegjëlit do ta thithin këtë
informacion dhe do të priren të veprojnë në të njejten menyrë arsimi
Përvec kesaj brenda vetë shkollës është e mundur të promovohet mendja e hapur dhe
gjithpërfshirja e femijëve . Për ta bërë këte një mënyre shumë efektive eshte ti ekspozojmë ata
drejteperdrejtë te koleget me karakteristika të ndryshme , duke u përpjekur ti ndimojme ata te
vendosim veten në vendin e tyre.Nëse kjo punë eshtë bërë në menyrë korrekte , femijët do të
jenë ne gjendje të zhvillojnë ndjeshmërinë e tyre dhe të fillojnë të kuptojnë se ndryshimet.