Volume 14, Issue 38 November 6, 2023

Our Words
Weekly Issue
“ N E W L I F E ” J E T A E R E

SPECIAL
NATASHA LAKO ESE TREMB DHE TRONDIT Nga Natasha Lako:
POINTS OF NATASHA LAKO ESE
INTEREST: TREMB DHE TRONDIT
 Scare and Shock by Nga Natasha Lako:
Tremb dhe trondit
Natasha Lako Migjeni nuk pati shumë kohë të qeshë. Të
qajë, nuk pati fare kohë. Dhe kjo është
 No Sided articles arsyeja që vepra e tij vazhdon të shtrihet në
pakohësi. Më së miri kjo tregon se vepra e
and no restriction tij ka lindur pa ekzistencën e hidhërimit dhe
for our members, pa ekzistencën e gëzimit, si diçka planetare.
our guest and our Ndryshe, nuk ka përse të trembë dhe të
tronditë me veprën e tij, mes për mes një
friends. konsolidimi të parë të shoqërisë shqiptare të
viteve ’30, të ripërtërirë edhe njëherë nga e
 Latest needs for our para pothuajse pas një shekulli. Dhe si
gjithçka planetare, kjo vepër vetëm ka
community and the lëshuar dritën e saj krijuese, të parën në
latest resolutions letërsinë shqipe si shenjë e re për shekullin e
njëzetë. Shkodra e lindi si poet e prozator
 Our Free Voice dhe Korça i botoi “Vargjet e lira”; të një
ndërtimi të parë qytetar, kur ai ishte vetëm
through our words. një 26 vjeçar. Nuk ka ndonjë të dhënë nëse e
ka parë ndonjëherë direkt në sy, Fishtën, i
cili, kur u botuan “Vargjet e lira” ishte 65
vjeçar, të dy kanë jetuar në të njëjtin qytet,
në Shkodër.
I N S I D E T H I S “Tremb” dhe “trondit” nuk janë aq larg në
I S S U E : kuptimësi, si në krijimtarinë e Gjergj
Fishtës, edhe në atë të Migjenit. Fishta mund
të ketë edhe meritën e përmbysjes së një
sistemi, qoftë nëpërmjet mungesës së
imponuar për gati një gjysmëshekulli
nëpër tekstet shkollore.
Në krijimtarinë e Migjenit, pothuaj, nuk
ka ëndrra, dhe kjo tremb. Le të kujtojmë
këtu “Poemën e mjerimit”, që deri te një
shpërbërje trupore të kujton rrathët e ferrit.
Arti i Fishtës me veprën e tij madhore
“Lahuta e Malësisë”, në rrugën e eposit
verior, shkëputet nga forca tronditëse e
jetës së përditshme për të krijuar një
aventurë lirie,
Natasha Lako
gati kalorsiake, si thyerje e zinxhirëve të
një dite të robëruar.
Ai shekull, që për Migjenin e lindur 40 vjet
pas Fishtës mbetet i ri, bëhet i zi për Fishtën
në muzgun e moshës dhe të lavdisë së tij të
prajshme. Të dy kthehen në një prag të vetëm
artistik për shqiptarët që ndodhen para
tragjedive të reja botërore.
Kritika letrare, për absurd, nuk i ka vendosur
asnjëherë pranë e pranë këta dy autorë, të
paktën për kohën kur kanë jetuar, dhe ende i
vendos skajeve të kundërta ku duhet të për-
jashtojnë njëri-tjetrin. Të dy i takojnë një
areali të përthyer shqiptar dhe njëkohësisht
truallit po aq të rrëshqitshëm të të gjithë botës
së viteve ‘30, si dhe dritëhijeve herë aventuri-
ere, herë sfilitëse deri në asht të Malësisë
shqiptare. Dhe që atëhere dhe deri sot, figura
e Migjenit, ndoshta do të duket gjithnjë si një
fantomë që rri në një fotografi të përbashkët
të Koliqit, Fishtës, Asdrenit dhe Lasgush
Poradecit, që në ditët tona duket sikur sa janë
çliruar prej censurës së rreth 50 vjetëve.
Migjeni ,me mushkëritë plot plagë, largohet
nga jeta në vitin 1938, pa mbushur mirë 28
vjetët. Fishtës, në kulmin e pjekurisë së
moshës 69-vjeçare i jepet lamtumira e fundit
në vitin 1940, pasi i dhuroi letërsisë shqipe
një përthyerje të madhe dramatike, që nga
eposi, që në zbërthimin poetik i drejtohet
edhe konflikteve ballkanike, deri në sarkazëm
të një realiteti plot zhgënjime. Jeta, si në një

Faqe
HYQMET ZANE Ne kete vordulle perplasjesh mes dy shteteve, Shqiperise dhe
natasha 1
HYQMET ZANE me një sukses të lumtur.
Ne kete vordulle perplasjesh mes dy E para, Epiri është mjaft afër. Ai shtrihet
Faqe shteteve, Shqiperise dhe Greqise ne lidhje përgjat bregut të detit Jon, nga gjiri i Artës e
zane 1 me Camerine dhe ceshtjen came, po jap deri në portin e Vlorës, duke përfashirë
nje leter interesante te rreth 150 vjet me Manastirin në kufi të Maqedonisë dhe Me-
pare covën në shpatet e Pindit.
E dyta, sepse rrethanat e kohëve të tashme
Promemorje për Epirin (Çamërinë) dhe qëndrimi i mirë i këtyre popujve të
Faqe NGA Preng DOÇI (Abati i Mirditës) ushqejnë besim, se tani ka ardhur koha edhe
Andi 5-7 Romë, më 20 tetor 1886. për ta, që të rikthehen në gjirin e kësaj kishe,
9, 12 Në vebnd të hyrjes prej të cilës janë gjetur larg, jo se ata janë
Historia e kombit shqiptar dhe e trojeve të tij rrebeluar kundër saj, por për një rast të va-
autoktone janë një realitet që flet me gjuhën jtueshëm.
Faqe e fakteve dhe që vijnë të freskëta përmes Duke vijuar ende sundimi i Portës së lartë në
shkrimeve të njerëzve të shquar si Epir, nuk e teproj po të them se është e lehtë
6-7
Raimonda moisiu 7,-9,
“Promemoria” e klerikut shqiptar Preng që kjo pjesë e shqiptarëve të kthehet (në fenë
Doçi, Abatit të Mirditës, të cilën ai ia pa- katolike) – shënimi ynë.P.Doçi, e cila pas
10-14 rashtron Papës së Vatikanit në Romë, më 20 pushtimit osman qe shtërnguar të ndrrojë fenë
tetor 1886, duke i kujtuar të vërtetat histori- dhe të përqafojë kultin e Muhametit. Ju lus,
ke të ndryshimeve të padëshiruara nga ana e pra, për ata që do të thosha se pa e ditur u
Declasified, Agim shqiptarëve, të cilët, me ndrrimin e për- gjendën anëtarë të kishës greke shizmetike. Si
Hamiti, Janulla katësisë fetare, humbën shumë vlera dhe ortodoksët dhe muslimanët, në shekullin e 15
troje. -të ishin të gjithë katolikë, por në kohën e
rrapi Letra Perandorisë Bizantine, u gjendën nën
Hirësi e nderuar. vartësinë e Patriarkut të Kostandinopolit, por
Ndërsa Hirësia Juaj përcjell mendimin e këto sollën midis tyre shizmën (fenë
Adresa Faqe çmuar edhe në krahinat më të lashta të ortodokse) që, për shkak të urrejtjes ndaj
hemisferës, diku për të mbështetur e për- papëve dhe ndaj popujve të Europës
Anetaresimi 36 forcuar misonet e vjetra, diku për të krijuar Perëndimore, qeveria Osmane kishte filluar ta
të reja, nuk do të jetë pa vend, në qoftë se tolerojë në perandorinë e vet.
unë do t’ju flas për një pejsë të madhe të Me kohë filluan të vijnë në Epir edhe grekë,
vendit tim, për Epirin, ku do të krijohet një edhe vllehë. Por popullsia shqiptare epirotase
mision, zelli Juaj do të kurorëzohet me siguri është shumë më e madhe përderisa gjithë
 P a g e 2 O u r W o r d s

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje e
Shqip dhe Anglisht – English and Alba- Veliaj, i cili theksoi se piramida do të në. Kryem-
nian shërbejë si qendra më e madhe inistri Rama
Piramida e Tiranës: teknologjike e Ballkanit, duke ofruar meriton
Transformim i mirëmenduar apo trajnime dixhitale për profesionet e së mirënjohje
përdhosje e trashëgimisë historike? ardhmes. Ai më tutje citoi edhe Ismail për këtë
Kadarenë, i cili në librin e tij Piramida, që arritje histori-
Nga Cafo Boga sipas kryebashkiakut, përdori metaforën e ke, por liderët
Piramida ikonë e Tiranës u hap zyrtarisht piramidës për të gjitha ndryshimet politike e BE-së
për publikun për herë të dytë, këtë herë me që ndodhën në Shqipërinë e viteve 1990: ndoshta kanë
një ceremoni të veçantë në kuadër të “Një piramidë ka iniciativën e ndryshme arsyet e tyre
Samitit të Proçesit të Berlinit ku morën nga çdo ndërtesë tjetër, herë ka iniciativën për të
pjesë liderët e Bashkimit Europian dhe e ndërtimit me entuziazëm dhe herë ka zgjedhur
Ballkanit. Piramida u përurua herën e parë iniciativën e ndërtimit me dëshpërim.” Shqipërinë
pak ditë para zgjedhjeve vendore më 14 Ndoshta vetëm autori mund të thotë për këtë
maj 2023, ndoshta për fushatë zgjedhore, domethënien e saktë, por Amazon e event. Me
edhe pse ndërtimi i saj ishte larg përshkruan atë në këtë mënyrë: “Faraoni i gjithë
përfundimit. Këtë herë, piramida u përdor ri i Keopsit dëshironte të hiqte dorë nga vëmendjen
për të pritur samitin, i cili u duk sikur ndërtimi i një piramide për nder të tij, por mediatike
ngjante më shumë me një festë të tetorit këshilltarët e oborrit të tij nxituan ta rreth kësaj
sesa me një samit. Mirëpo, personalitetet bindin atë për të kundërtën. Piramida, i ngjarje, nuk
ishin të gjithë të ftuar të kryeministrit thanë ata, nuk është një varr, por një do të ishte
Rama, i cili priti dhe planifikoi samitin. paradoks, i krijuar për të qetësuar masat çudi nëse
Ambjentet e reja të piramides u përuruan, duke i shtypur ato.” shumica e
përpara BE-së dhe liderëve ballkanikë nga Sidoqoftë, samiti shkoi mirë dhe ishte një njerëzve në
Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion nderë për Shqipërinë që ta priste në Tira- Tiranë do ta
shihnin transformimin e piramidës në një hapësirë publike si një vendim
të mirëmenduar, së pari për të ruajtur këtë strukturë të shtrenjtë dhe së
dyti, për të fshirë kujtesën e periudhës komuniste. Mirëpo, a është kësh-
tu? Ndërsa unë gjithmonë kam mbështetur ruajtjen e strukturës, por nuk
jam dakord me zhdukjen e së kaluarës nga kujtesa, sepse historia mund të
përsëritet nëse njerëzit nuk mësojnë prej saj. Prandaj, piramida nuk duhej
të pastrohej nga historia e saj komplekse dhe shumëdimensionale. Histo-
ria e piramidës është antagonizuese dhe prandaj duhet analizuar nga
këndvështrime të ndryshme.
Historia e piramidës filloi kur ndërtesa u projektua për të festuar jetën e
diktatorit komunist të Shqipërisë, Enver Hoxhës, i cili sundoi vendin me
një grusht të hekurt nga viti 1944 deri në vdekjen e tij në 1985. Gjatë
regjimit të Hoxhës, Shqipëria përjetoi periudhën më të errët në historinë e
saj. Duke marrë si shembull shokun e tij Jozef Stalin, ai u bë diktatori
komunist më i pamëshirshëm, duke e shtyrë kombin në izolim nga pjesa
tjetër e botës dhe duke ushtruar brutalitet ekstrem ndaj popullit të tij.
Megjithatë, për shkak të besnikërisë ose frikës, një pjesë e madhe e
popullsisë e adhuronte dhe besonte se ishte udhëheqësi më i madh që nga
Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Menjëherë pas vdekjes së tij, qeveria or-
ganizoi një grup arkitektësh të njohur, të udhëhequr nga vajza e Hoxhës,
Pranvera dhe bashkëshorti i saj Klement Kolaneci, për të projektuar një
strukturë në formën e një piramide për të nderuar liderin e ndjerë
komunist. Ndërtesa përfundoi në vitin 1988 dhe u hap si Muzeu i Enver
Hoxhës. Në atë kohë, ajo përshkruhej si “struktura më e shtrenjtë individ-
uale e ndërtuar ndonjëherë në Shqipëri”. Nga pikëpamja arkitekturore,

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...
Festim Lato martyr for Cha-
The whole world is in to get the hostages meria...what have you done
back...civilians get out of the way or if being lately?
held by force soon you will be liberated by Showed the world not be
any means necessary in 2023… scared to speak about Cha-
Albanian Grid misuse Is no longer Israeli hostages but are world meria genocide through
Why no one takes charge and use it hostages that need to be liberated and every- many generations pout loud
for good and away from political With the
one around get right
out ofsupport
the wayeverything
or be pre- is
possible and no one can stop speak-
corruption? pared to be in America….True
a parking common
lot forever... ing the truth ...no longer
American fighters...
afraid since half of Greece is
Albanian now...

Locals in Kosovo are no longer look-

ing for Criminals hiding in Serbia to What if a tunnel or
liberate them as they are guest and bridge to link k up
being treated better than other locals the economies for
in Kosovo...this is why all wars will good? Albania can
fail as Albanians take care of busi-
Shembull per rinine te trokasin daullet
ness themselves...
sponsor it with their
se historia e 1912 po troket ne trevat tap and electrical
shqiptare si kurr me... grid money!!!

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje e
piramida përfaqëson
përpjekjen e parë të
suksesshme të projektimit
dhe ndërtimit modern në
vend. Ishte një dizajn
vërtet unik dhe një ikonë e
re më se e nevojshme në
Tiranë, sepse shumë prej
ndërtesave qeveritare të
qytetit u projektuan dhe
ndërtuan midis viteve
1923 dhe 1943 nga ital-
ianët dhe kështu nuk
kishin një dizajn shqiptar.
Ndërtesat e tjera të ndërtu-
ara gjatë regjimit
komunist kishin një stil
tipik komunist dhe nuk
kanë asgjë për t'u mburrur.
Struktura shërbeu si muze
për një periudhë të
shkurtër 3 vjeçare, ku më ndër të tjera; madje shërbeu edhe si planin e ri për rinovimin e përdhosi dizajnin e shumë gjasa e shpikur nga kryem-
pas, pas rënies së bazë e NATO-s gjatë luftës në piramidës dhe shndërrimin dikurshëm të ar- inistri Rama?! Revista e njohur
komunizmit në vitin Kosovë. Më vonë, ndoshta edhe e saj në një qendër të kitektëve shqiptarë Architectural Review e quajti
1991, piramida u bë një qëllimisht ajo u la të përkeqësohej; Teknologjisë së Infor- dhe shkatërroi përshtatjen e piramidës si "peizazh
vend i diskutueshëm, por në vitin 2011, qeveria e drejtuar macionit (IT) të quajtur përgjithmonë këtë lojërash "një “outrage”: "Shkallët
veçanërisht midis partive nga ish-kryeministri Sali Berisha, Tumo, për nxënësit e rinj pasuri kulturore dhe që MVRDV planifikon t'i shtojë
politike, secila duke pati plane për të prishur strukturën të Tiranës. Tumo është një historike. Shumë Piramidë`s krijojnë idenë se e
zhvilluar narrativat e dhe për të ndërtuar një godinë të re program arsimor i IT’s i thonë se piramida e kaluara mund të kapërcehet
veta për të riimagjinuar parlamenti në vend të saj. Pas zhvilluar në Armeni, që u ridizajnuar, kur shihet lehtësisht, sikur një rrugë e lehtë
qëllimin e ndërtesës. protestave të qytetarëve të Tiranës, mundëson adoleshentëve nga lart, i ngjan një drejt së ardhmes tani paraqitet. E
Gjatë viteve që pasuan, të cilët i bënë peticion qeverisë, të marrin përgjegjësinë për shqiponje të stilizuar konvertuar në Qendrën Tumo për
piramida funksionoi si piramida u shpëtua, por jo për mësimin e tyre në shqiptare. Sinqerisht, Teknologjitë Kreative, programi i
selia e një prej kom- shumë kohë. Plani i Berishës teknologjinë informative. për mendimin tim, ri i Piramidës pretendon të siguro-
panive të medias së lirë dështoi në vitin 2011, kur qeveria e Plani përfshinte që një tani duket më shumë jë shpëtim nga realiteti, duke
në Shqipëri, zyrat lokale ardhshme e drejtuar nga kryeminis- kompani arkitekturore me si një anije kozmike shpëtuar dëshirën në rritje për t'u
të Fondacionit Shoqëria tri aktual, Edi Rama, e ndaloi atë bazë në Hollandë, nga një planet tjetër larguar nga vendi. Kjo propagandë
e Hapur të George Soros, sepse ai kishte planet e veta për MVRDV, të ridizajnonte që ka zbritur në mban peng të sotshmen dhe
gjithashtu si pikë më e piramidën. strukturën e piramidës për Tiranë dhe mund të mbulon një histori që rrezikon të
njohur e klubeve të natës Në vitin 2018, kryetari i Bashkisë së t'iu përshtatur qëllimit të jetë goditur nga përsëritet, nga një lider autoritar
në Tiranë, dhe si një Tiranës, Erion Veliaj, i mbështetur synuar. Fatkeqësisht, struktura kubike në tjetrin.” Ky është një nga
hapësirë për ekspozita, nga kryeministri Rama, shpalosi ridizajnimi i MVRDV shumëngjyrëshe – me shembujt e shumtë të mungesës së
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Flooding in Albania while foreign money goes in to cause chaos due to PM Rama allowing it...this is why no 2008
agreement, needs to be ripped...Time to return the exodus Albanians world wide back to Albania… empty jails

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje e
Rezidencën e Hoxhës, do saj ideale, ndërtesa për kombin për njerëzit nga e gjithë
vetëbesimit të mjaftueshëm të shqiptarëve ose dëshirës edhe te ish kolegët e mi në bord. të justifikojë veprimet e tij mund të kishte stre- bota. Ndërtesat e bibliotekave kombëtare
për të angazhuar burimet e tyre intelektuale për të Sugjerimi im ishte që të mos mba- për të fshirë kujtimet e huar një institucion anembanë botës dominohen nga am-
vendosur për çështje me rëndësi të madhe në vend që të het si një muze që lavdëron një lider regjimit komunist në tjetër të rëndësishëm bicjet nacionaliste dhe detajet arkitektu-
kërkojnë udhëzime nga burime të huaja, pavarësisht komunist, por në vend të kësaj ta Tiranë. Pavarësisht se kombëtar siç është rore mahnitëse, dhe ato janë ndër ikonat
situatës. Piramida është një tjetër sipërmarrje e për- kthejë në një muze të epokës çfarë ndodh, piramida do biblioteka kombëtare. më simbolike të kombeve moderne.
bashkët mes Fondacionit Shqiptaro-Amerikan të Zhvil- komuniste për të pasqyruar "të të vazhdojë të jetë një Në shumicën e Pavarësisht dixhitalizimit të shpejtë të
limit (AADF) dhe qeverisë - në këtë rast Bashkisë së mirën, të keqen dhe të shëmtuarën" kujtesë e dukshme e vendeve të zhvillu- shtypit, kombet po investojnë me forcë
Tiranës - në lidhje me vendndodhjen e përhershme të e komunizmit, që është një mësim i periudhës që ende rara, biblioteka në ndërtimin e ndërtesave që do të
Tumo IT Center. Unë kam qenë anëtar i Bordit të rëndësishëm për të ardhmen e preokupon vendin. kombëtare është një projektojnë trashëgiminë e tyre kulturore
AADF kur u miratua ky projekt dhe isha kundër, ashtu brezave. Ky muze, së bashku me ish Kujtimet e regjimit dikta- ndërtesë ikonë e dhe do të strehojnë thesaret më të
siç isha kundër planit të mëparshëm për ndërtimin e -Rezidencën e Hoxhës dhe torial të Hoxhës mund të pavarur, por jo në çmuara të historisë së tyre të shkruar.
parlamentit në vendin e piramidës. Tumo është një Bunk’Art, do të kishin qenë një zbehen ngadalë, veça- Tiranë. Bibliotekat Piramida e Tiranës i përshtatet këtij
projekt i denjë për nxënësit që të mësojnë aftësitë e IT- atraksion qendror turistik i vlefshëm nërisht tek brezat e rinj, kombëtare janë përshkrimi dhe do të ishte përdorur më
së, por nuk ka pse të jetë i vendosur brenda piramidës; për këdo që vizitonte Tiranën. Sipas por plagët mbeten të rojtarët e mirë si biblioteka kombëtare e
në thelb është një qendër trajnimi që mund të akomo- kryeministrit Rama, fatkeqësisht hapura teksa shoqëria trashëgimisë kul- Shqipërisë së sotme sesa thjeshtë shtëpia
dohet në çdo ndërtesë ose të mbetej në hapësirën e saj edhe ish-Rezidenca e Enver Hoxhës shqiptare përpiqet të lajë turore kombëtare; ato e Tumos. Bibliotekat e shekullit të 21-të
aktuale. Unë i kam shprehur mendimin tim jo vetëm do të shndërrohet në një hapësirë hesapet me të shkuarën - mbledhin dhe ruajnë kanë nevojë për një hapësirë të përbash-
Bordit të AADF, por edhe zyrtarëve të qeverisë se arti në bashkëpunim me ndërkohë që frikësohet se historinë e një kombi, kët mikpritëse që inkurajon eksplorimin,
plani më i mirë do të ishte ruajtja e ndërtesës ashtu siç fondacionin francez Art Explora. ndoshta një tjetër diktator duke e bërë atë të krijimin dhe bashkëpunimin midis
është dhe përdorimi i saj në përputhje me qëllimin e Ndoshta zoti Rama mendon se duke është në krijim. disponueshme për të studentëve, mësuesve dhe komunitetit
synuar, pra si muze. Fatkeqësisht, fjalët e mia kanë sjellë fondacione të huaja, siç Përndryshe, duke pasur gjithë qytetarët dhe më të gjerë. Nëpërmjet përdorimit të IT-
rënë në vesh të shurdhër si te zyrtarët e qeverisë ashtu ndodhi me Piramidën dhe tani me parasysh vendndodhjen e duke hapur një dritare së, bibliotekat moderne bashkojnë më të
 P a g e 4 O u r W o r d s

NATASHA LAKO ESE TREMB DHE TRONDIT Nga Natasha Lako:

ortek, kurorëzohet në veprën e tij me
gjuhën e kontrasteve befasuese dhe
oshilacioneve të thella gjuhësore që
nisen nga lartësitë e mëdha deri te e
folmja e përditshme, e cila, që në kohën
e Shekspirit, e zbret gjuhën në
thjeshtësitë më banale, duke u lëvrirë
prej botës sipërane në estetikën e së
ultës, derisa në botën e Fishtës edhe bora
shkrin “për të tretun qelbësinën”. Dhe
kështu deri sot, krahas heroikes Fishta
citohet drejtpërdrejt edhe për
pakënaqësitë e veshura me një vel të
përgjithshëm.
Po të perifrazojmë titullin e veprës së
Eliade-s, “E shenjta dhe profania”,
Migjeni e shenjtëron njeriun e pa-
fuqishëm, njeriun e skamjes qoftë të
shpërbërë, edhe kur është brenda
tragjizmit të vet, njësoj si në skenat e
ferrit. Por shkrimtari i realizmit të thertë
nuk e dërgon atje për ta dënuar, por për ta
ngritur sa më lart. Dhe në kontravers,
njeriu, brenda këtij ferri, përsëri mbetet i
shenjtë. Ky është humanizmi migjenian që
jeton në një botë të nderë pa anë e fund në
ankthin e vet ekzistencial.
Migjeni asnjëherë nuk i vë gishtin profa-
nëve, si do të bënte Fishta. Fishta mbetet
përfaqësues dhe zëdhënës, madje, plot
përgjegjësi dhe ndjeshmëri të lartë i një
fati më të përbashkët kombëtar, epik në
ndërtimin e një atdheu dhe lirik në burimet
e pafundme gjuhësore, me kundërvënie të
vazhdueshme ndaj aksiomës të zgjuar për
mexhiten.
Migjeni është i vetëdijshëm për këngën e
tij skandaloze që shprish çdo kufi artistik,
që për herë të parë të lindë poezia dhe
proza e botës së qytetit, ku njeriu shpesh
nuk ka si mbrojtje, si deri atëherë në
letërsinë shqipe, as dritën e hënës, as
fyellin e bariut, as jetën bukolike. Qyteti
ka përballë njeriun dhe gjithçka.
Pasi qyteti ka edhe asgjënë, si në prozën
“Mollë e ndalueme”. Dhe në qoftë se
romantizmi, si vazhdues i iluminizmit të
Rilindjes, krijoi atdheun si pjesë të lirisë
njerëzore, Migjeni me realizmin e tij
therës mbështetet te bota individuale
njerëzore, mes një turme të plotë dhe
tragjike. Pikëtakimi i tij më i madh me
lexuesin bëhet si fat personal që e ndien
gjithkush, duke pohuar ekzistencën e
njeriut që jeton, vuan, sfidon, triumfon ose
humbet, i kurorëzuar nga vetmia e tij sublime,
gati universale, shpesh, si një triumf. Gjë që
letërsia shqipe e ka të vështirë ta bëjë edhe sot,
kur njeriu nuk shkëputet dot nga fatet kolek-
tive.
Është kjo jetë qyteti, që për Fishtën sjell
zvetënimin, por për Migjenin edhe tragjiken.
Migjeni bëhet paralajmërues i ardhjes së
fashizmit me dy skicat e tij poetike, “Urimi për
Vit të Ri,1937” vetëm një vit para vdekjes dhe
“Të korrat”, ku edhe për lexuesin e sotëm
tanket nuk do të gjendeshin vetëm në të korrat
e vitit 1936, kur u ndalua edhe vepra e tij.
Këto dy proza poetike Migjenin e vendosin
shumë pranë Orwell, që në esenë e tij “Mbi
nacionalizmin” trajton dhunën verbale që
kishte filluar të mbulonte horizontet, si shenjë e

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??

NATASHA LAKO ESE TREMB DHE TRONDIT Nga Natasha Lako:

tragjedisë që po përgatitej.
Dhe pa këta dy shkrimtarë, figuracionet
e të cilëve shpesh komentohen sikur të
jenë në një botë pa përmbajtje, letërsia
shqipe që pas romantizmit, kalon edhe
në sprovën e klasicizmit fishtian, nuk
do të kishte pranuar gjithë proceset e
veta të periudhave europiane të viteve
‘30.
Por vepra e tyre i ka bashkuar njëherë e
përgjithmonë dhe i ka lidhur si dy anë
të një medaljeje, qoftë në një poezi të
vetme.
Dhe kjo ndodh kur Fishta krijon, si në
vaje malësorësh në një mbrëmje kur
shuhet natyra, këngën e vajit për një
djalosh të ri të vrarë nga gjakmarrja
dhe shkruan poezinë “Një lule
vjeshte”, ku me filigramë të shqipes si
një rrymë përroi ngre një shatore.
Dhe Fishta jep jo vetëm bekimin e vet,
kur edhe yjet vështrojnë si “sy Zotit”:
Oh! sá e sá herë, kur n’mbrame shuen
natyra,
E tjetër s’ndihet, veç se rryma e
prronit,
……….
Dal në dritsore me kundrue shatorren!
Qi i Lumi t’kthielltë ia vuni rruzullimit,
E kqyri hyjt, qi, thue, se njaq sŷ Zotit
Flakojn mbi dhé — kushdi, për me
felgrue
Nierin, qi egrue mâ fort prej mnerës
s’territ
Përbluen punë t’mbrapshta: — e atë
botë mendoj për ty.
Gjuha e Fishtës e bën më brejtëse këtë
poezi plot dhimbje për djaloshin e
pafajshëm të vrarë prej tmerrës s’territ
aq egërsisht, por edhe vrasësit të egrue,
dhe, njëkohësisht, duke e lënë të pap-
rekshme tablonë e kësaj shtatoreje i
duket se i adresohet edhe të Lumit,
madje, edhe lexuesit të vet.
Dhe Fishta ka forcë t’i vendosë të
gjithë së bashku, si thotë vetë vargu
vetvetiu. Pranë kësaj poezie dhimbjeje,
si revoltë këlthitëse jo për ligjësitë e
hakmarrjes, por për një vocërrak të
shujtur prej urisë dhe mjerimit, Migjeni
krijon një shtatore tjetër. Është përjetësia
ulëritëse e dhimbjes që poeti ndërton te
“Bukuria që vret”, ku ushton thirrja kum-
buese e gjuhës migjeniane. “Mernie dhe
conie në qytet kët shtatore. Vendosnie në
ndonji shesh dhe si përmendore kushtonja
dikujt, … ndoshta perëndisë klasike”. Dhe
gjithë kjo dhimbje, gjithë kjo klithmë, i bën
edhe Migjenin, edhe Fishtën akoma më
vetmitarë. Sepse, ndryshe, nuk do t’i dallo-
nim edhe më mot-mot, mes turmës së parë
të jetës së qytetit.
SHABAN MURATI
Hitleri falenderon autoritetet daneze dhe
suedeze
Në kuadrin e 90 vjetorit të holokaustit të
librave të vitit 1933, kur në 34 qytete dhe
universitete gjermane grupe studentësh të
dominuar nga nazistët nisën fushatën e
djegies masive publike në sheshe të librave
të klasifikar si “jogjermane”, përfshirë edhe
libra të Bertold Brehtit, Heminguejit, Erih
Maria Remarkut, etj. Hitleri u dërgoi nga
përtej varri një letër falenderimi auto-
riteteve të sotme daneze dhe suedeze:
“Ndjehem i detyruar që t’ju falenderoj
thellë, sepse më hoqët një barrë të rëndë, që
e mbaj prej 90 vitesh dhe e gjithë historia
dhe bota me dënon ashpër për djegiet
publike të librave në sheshet e qyteteve në
vitin 1933. Në fakt kam heshtur dhe nuk
kam ditur të mbrohem nga kjo akuzë e
rëndë, deri sa dolën mendjet e ndritura
politike, policore dhe akademike nga
vendet tuaja dhe përligjin djegien publike
në sheshet e qyteteve tuaja të Kuranit të
Shenjtë me shpalljen se “djegia e Librit të
Shenjtë është shprehje e lirisë së
mendimit”.
Ky argument i pashoq novator, për të cilin
më vjen keq se si nuk i shkoi mendja
Gëbelsit tim të famshëm që ta gjente, jo
vetëm më lehtësoi, por edhe më mbushi me
krenari, sepse zbulova që qenkam realizuesi
i parë i shprehjes së lirisë së mendimit
nëpërmjet djegies së librave në sheshe
publike, gjë që e kam kryer unë dhe partia
ime qysh në vitin 1933. Dhe mendova që
Republikës së Çamërisë kurrë jo!
kur këta, që lejojnë sot të digjet ne sheshe
Me shpalljen e Republikës së Çamërisë, më 30
publike Kurani i Shenjtë i 1,5 miliard
tetor 2016, miku im, Kristoferi, një burrë rreth
njerzve, i japin vetes të drejtën ta bëjnë në
të 50-tave, më thotë; Republika e Çamërisë u
emër të “lirisë së shprehjes”, përse të mos
fut në histori me tërë identitetin e saj shqiptar.
mburrem unë që kam lejuar djegien e
Anëtarësimi i Republikës së Çamërisë në
librave, të cilat në fund të fundit kishin
Organizatën e Kombeve të Papërfaqësuara, në
vetëm pak miliona lexues. kuadër të BE-së dhe OKB-së, është një këmbë
Ndaj ju falenderoj dhe ju lutem vetëm që të
në histori. Shkrimtari Albert Kotini në librin e
më akordoni patentën dhe çertifikatën e
tij „Çamëria denoncon” ndër të tjera shkruan:
shpikësit të metodës moderne “të lirisë së
„Greqia pa gjakun shqiptar mbetet pa heronj
shprehjes”. kombëtar“.
Jam tepër i emocionuar dhe po pres me
Arta, një mësuese nga Konispoli, tek po pinim
padurim ditën kur ju të shpallni si “shprehje
kafe më tha: Miku im, „Çamëria s´lypet,
e lirisë së veprimit” vrasjet masive, dhomat
Çamëria merret“!
e gazit dhe luftrat e njeriut kundër njeriut.
Republika e Greqisë në një çast të caktuar
Me jep shpresë fakti që një nazist nordik si
historik do ta njoh Republikën e Çamërisë.
Brejvik vrau për qejf 80 vajza dhe djem e
Atdheu ynë nuk kërkon tokë të Greqisë, por,
rij dhe u dënua vetëm 21 vjet burg dhe u
tokën denbabaden shqiptare, Epirin pellazg-
lejua të bëjë edhe universitetin. Ndaj ju
shqiptar.
lutem që sa më shpejt ju të shpallni edhe të
Se Shqipëria është më e madhe se Shqipëria
drejtën e ”lirisë së veprimit” për vrasjet
kjo nuk diskutohet. Tërësia tokësore e
dhe luftrat, që të heq nga vetja barrën e
Shqipërisë me tri Republikat shqiptare: Repub-
rëndë historike të fajtorit më të madh të
likën e Kosovës, Republikën e Iliridës dhe
njerëzimit”. Republikën e Çamërisë shtrihen në një sipërfa-
qe prej 104 mijë kilometra katrorë, tokë, ujëra
ATDHE GECI dhe det, duke krijuar bashkështetin shqiptar në
SHQIPËRIA ËSHTË MË E MADHE SE madhësinë natyrore.
SHQIPËRA Atdhe Geci- Onhezmë (Sarandë ) 16.07.2022
Republika e Çamërisë është një lindje e
vështirë e dhimbjes shqiptare. Ajo s´është
bimë gjaku qindra vjeçare, por bimë gjaku
2 mijë e 7 qind vjeçare.
Republika e Çamërisë, e rilindur më 30
tetor 2016, ka urtësinë e Zeusit, Thotit,
Pirros, Platonit, Aristotelit, urtësinë e
Eskilit të Pandarit, të papa Eleuterit, e Dora
D´Istrias, të Hasan Tahsinit e të Musa
Demit dhe, urtësinë e tre shenjtorëve të
kombit; Samiut, Naimit dhe Abdyl
Frashërit.
Republika e Çamërisë në Kushtetutën e vet
ka urtësinë e Gjergj Kastriotit, urtësinë e
Rilindjes Kombëtare, si dhe urtësinë e
gjithë të rënëve çamë dhe arvanitë, që me
gjakun e tyre ruajtën kë bimë të gjakut të
tyre.
Diellit në Greqi mund t´i ikin dritat, por
 V o l u m e 1 4 , Is s u e
‘THE WALL OF HONOR’ VIDEO
MEMORIALIZING KOSOVAR
ALBANIANS WHO SAVED JEWS
DURING THE HOLOCAUST
We are pleased to announce the
release of the video of the official
Opening of the Wall of Honor in
Prishtina, memorializing the role
that Kosovar Albanians played in
rescuing Jews and transferring them
to safety in Albania. In this little-
known story of friends and neigh-
bors who had bonded for centuries,
an entire nation saved every Jew
who either lived in or entered the
country during the Holocaust.
(Albania became the only country in
Europe that had more Jews after
World War II than before.)
Much has been documented about
the role that Albania played in
saving Jews during the Holocaust.
But now—for the first time, the
Kosovar Albanian rescuers—who
could not reveal themselves during
the wartime occupation of Kosova
(Nazis with Serbian nationalist
collaborators)—were finally recog-
nized for sheltering Jews at consid-
erable risk of their lives.
After the October 7th massacre of
Israelis and the current retaliation in
Gaza, it is crucial to assert the hope
for humanity offered by Albanians,
who are Muslims, Roman Catholics,
Orthodox Christians, and Jews. For
centuries, these people have lived
side-by-side in harmony. The dedi-
cation of the Wall of Honor in
Kosova on August 23, 2023,
asserts the victory of common
humanity, united against the Nazi
oppressor.
The event was led by Shirley Cloyes
DioGuardi, Balkan Affairs Adviser
to the Albanian American Civic
League and Executive Director of
the Albanian American Foundation,
and Lekë Rezniqi, the head of the
Kosova-Israel Friendship Associa-
tion. The speakers included Kosova
Prime Minister Albin Kurti, Prisht-
ina Mayor Përparim Rama, Albani-
an American Civic League President
and former Congressman Joseph J.
DioGuardi, who was the first to
discover the hidden story of Jewish
survival in Albania.
The honorees at the Opening of the
Wall of Honor were Avner Shalev,
recently retired Chair of the Yad
Vashem Directorate, and Professor
Rachel “Shelly” Levy-Drummer,
whose grandfather was saved from
the Holocaust by Lekë Rezniqi’s
great-grandfather, Arsllan Rezniqi.
Inscribed on the Wall of Honor are
the names of 23 Kosovar Albanians
who saved Jews during the Holo-
caust, and whose role has been
documented by the Kosova-Israel
Friendship Association. Peace and
equanimity between peoples with a
common heritage and purpose
cannot be celebrated at a better time.
VIDEO 'MURI I NDERIT' QË
PËRKUJTON SHQIPTARËT E
KOSOVËS TË CILËT I SHPËTU-
AN HEBRENJT GJATË HOLO-
KAUSTIT
3 8 P a g e 5
AACL
Kemi kënaqësinë të njoftojmë publikimin e videos lence after violence, not just on Kosova, heroike të Figueiredos “Ezopi”, dramën lirike
së Hapjes zyrtare të Murit të Nderit në Prishtinë, but also on the rest of the region.” “Një dashuri e tillë”, dramën psikologjike
duke përkujtuar rolin që luajtën shqiptarët e Koso- “Mosha e Bardhë” e te tjera, që rezatuan tal-
vës në shpëtimin e hebrenjve dhe transferimin e tyre Alicia Kearns, United Kingdom MP and entin dhe personalitetin e tij në artin tonë
të sigurt në Shqipëri. Në këtë histori pak të njohur të Chair of the Foreign Affairs Committee, skenik. Me humbjen e këtij personaliteti, të
miqve dhe fqinjëve që ishin të lidhur me shekuj, një issued a statement in which she said nderuar me Urdhërat e Larta NDER I KOM-
komb i tërë shpëtoi çdo hebre që ose jetonte ose që that Milan Radoicic, former deputy BIT. ARTIST I POPULLIT DHE MJESHTËR
hyri në vend gjatë Holokaustit. (Shqipëria u bë i leader of the Serbian list (who claimed I MADH teatri yne, brezi qe ai edukoi në
vetmi vend në Evropë që kishte më shumë hebrenj responsibility for the September 24th gjashtë dekada, spektatori dhe ne, nxënësit,
pas Luftës së Dytë Botërore se më parë.) attack on the Kosova police in Banjska, kolegët e miqt e tij, ndjejm dhimbjen më të
near Zvecan) remains free in Kosova thellë. Të rrojmë e ta kjtojmë MIHALLAQIN,
Është dokumentuar shumë për rolin që Shqipëria E SHTRENJTA JONË EDI!
and that there are “still no repercus-
luajti në shpëtimin e hebrenjve gjatë Holokaustit. sions for Belgrade” for the murder of
Por tani - për herë të parë, shpëtuesit shqiptarë të Afrim Bunjaku from the United King- LAVDIE MATOS
PËRGJIGJE
Kosovës - të cilët nuk mundën të zbuloheshin gjatë dom, the United States, and Eu-
nga Sergej Esenin
pushtimit të Kosovës gjatë kohës së luftës (nazistët rope. Meanwhile, she noted that Koso-
me bashkëpunëtorët nacionalistë serbë) - më në
va remains under EU sanctions. E dashur nënë, ti zonja plakë,
fund u njohën për strehimin e hebrenjve duke e
më paç jetën e gjatë!
futur në rrezik të konsiderueshëm jetën e vet.
It has been well established that US Merakun tënd dhe dashurinë,
leadership is critical to resolving the i mbaj në shpirt, për fat,
Pas masakrës së 7 tetorit të izraelitëve dhe
hakmarrjes aktuale në Gaza, është thelbësore që të Balkan conflict. Attached please find the por ti s’ e di moj nënë e mirë,
letter to US President Joe Biden by yt bir si ka kaluar,
pohohet shpresa për humanizmin e ofruar nga
shqiptarët, të cilët janë myslimanë, katolikë romakë, Agim Alickaj, MRSc, explaining dhe jetën në këtë dynja,
why “the survival of Kosova and the kujt ja ka përkushtuar.
të krishterë ortodoksë dhe hebrenj. Për shekuj me
Albanian people depends directly on the Atje tek ju dimri ka hyrë,
radhë, këta njerëz kanë jetuar krah për krah në
full commitment of the United States.” dhe natën ndrin një hënë,
harmoni. Përkushtimi i Murit të Nderit në Kosovë
që ti të bën të kuvendosh
më 23 gusht 2023, vërteton fitoren e humanizmit të
Also attached is the article by Washing- me vete, e ëmbla nënë,
përbashkët, të bashkuar kundër shtypësit nazist.
ton correspondent Michael Hernandez të bëhet se dikush përtej,
for Andalou Agency, entitled “Serbia po tund me vrull qershinë,
Ngjarja u drejtua nga Shirley Cloyes DioGuardi,
has started to withdraw forces from bora që bie me ngadalë,
Këshilltare për Çështjet e Ballkanit të Lidhjes
Kosovo border, US says.” Please click gjer në dritare mbrrin.
Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe Drejtore Ekze-
kutive e Fondacionit Shqiptaro Amerikan, dhe Lekë here Po, nënë e mirë! N’ atë stuhi,
gjumi të vijë, mënon,
Rezniqi, kreu i Shoqatës së Miqësisë Kosovë-Izrael.
The Hernandez article presents the era që fryn përmbi oxhak,
Folësit përfshinin kryeministrin e Kosovës Albin
statement by US National Security buçet dhe turfullon.
Kurti, kryetarin e Komunës së Prishtinës Përparim
Council spokesperson John Kirby that Sa bëni që të shtriheni,
Rama, presidentin e Lidhjes Qytetare Shqiptaro-
trupi t’ ju rehatohet,
Amerikane dhe ish Kongresistin Joseph J. DioGuar- “Serbia’s withdrawal will help de-
dysheku i kashtës ngrin, kallkan,
di, i cili ishte i pari që zbuloi historinë e fshehur të escalate the tensions.” In other words,
dhe në qivur shndërrohet.
mbijetesës së hebrenjve në Shqipëri. this is the first time that the United
Dhe suferinën, nënë, përgjon,
States is recognizing that Serbia must
Të nderuarit në Hapjen e Murit të Nderit ishin recognize its responsibility for the ongo- jehonë pa fund, e shtrirë,
Avner Shalev, kryetar i sapo dalë në pension i a thua se njëmijë priftërinj,
ing conflict.
Drejtorisë Yad Vashem dhe profesoresha Rachel psallin në errësirë.
Pirgun e borës lartëson,
“Shelly” Levy-Drummer, gjyshi i së cilës u shpëtua
dëbora tek mullari,
nga Holokausti nga stërgjyshi i Lekë Rezniqit, MIHO GJINI "MJESHTER I MADH"
Arsllan Rezniqi. HOMAZH PËR PROFESOR LUARA- dhe rreth e qark një shkretëtirë,
një qetësi prej varri.
SIN!
Në Murin e Nderit janë gdhendur emrat e 23 shqip- ***
Porse më shumë e mbi gjithçka
tarëve të Kosovës që shpëtuan hebrenjtë gjatë Rrallë
unë dashuroj pranverën,
Holokaustit dhe roli i të cilëve është dokumentuar ndodhë
lumenjtë kur nisin e vërshojnë,
nga Shoqata e Miqësisë Kosovë-Izrael. Paqja dhe që ai që
dehjen që vjen me erën,
qetësia mes popujve me një trashëgimi dhe qëllim të ikën nga
kur shpërthejnë sythet nëpër degë,
përbashkët nuk mund të festohen në një kohë më të jeta “të
si dallga që nuk ndalet,
mirë. merr me
tretet vështrimi në hapësirë,
vete!” e
Çdo të mirë, nuk niset dhe shkon puth malet.
Me k’ të pranverë që po të them,
unë jam i dashuruar,
Dear Friends and Supporters,
kësaj i them revolucion,
dhe flakë që s’ ka të shuar.
Last month Josef Borrell, High Representative
of the European Union for Foreign Affairs and Për të dhe vetëm për atë,
Security Policy, blamed Kosova Prime Minister përmendesh për një kohë të gjatë, sikundër shpirti më përpëlitet,
atë do pres pafundësisht,
Albin Kurti for failing “to start a credible process
e pësojmë tani me Mihalin tonë, ish peda-
for the establishment of the Association of Serb gogun, më pas kolegun tim, regjisorin sado të treten vitet.
Por ky planet është hileqar,
Municipalities” and for insisting on “formalizingelegant, kritikun e mpreht , dramaturgun
the de facto recognition of Kosova." dhe mikun e mëncur. Do të isha nën mbart akull që s’ e shkrin
as rrëzëllimi pranveror,
pushtetin e fjalës së tij, të llogjikës së tij të
But ever since Serbia attacked the Kosova padiskutueshme, të artit të tij etilitar, të as dielli – Lenin!
Kjo është arsyeja përse,
police in northern Kosova on September 24, shakave të tij të kripura, si edhe të atyre
resulting in the murder of Kosova police officer artikujve e librave të tij të një ekzaktësie të poeti u sëmur,
Afrim Bunjaku, the international community has padiskutueshme. Bashkëshortin e shoqes dhe pi me sherr e shamata,
kokën përplas në mur.
begun to realize that Serbia’s plan to destabi- time të klasës, të shkollës së lartë të aktri-
Por do të vijë dhe ajo ditë,
lize the Western Balkans is very clear and that mit, Edi Mirditës (Luarasi), e pata edhe
komshi në Tiranë, e pata edhe bash- ti nënë, e mira ime,
the Kosova’s government has been taking the që do të çelin përnjëherë,
appropriate position all along to preserve Koso- këvuajtës të pasojave alogjike të shfaqjes së njëmijë e një agime!
va’s independence. tij “Njollat e murme”, kur na përplasi nëpër
internime e burgje Enver Hoxha, kur “ si Se jo më kot, u ngrit oj nënë,
me armë në dorë mileti,
Kosova President Vjosa Osmani said in ad- pelqeu Mbretit komedia!”, sikundër thoshte
Shekshpiri, e kisha redaktor të disa librave ai njeh topat që gjëmojnë,
vance of her meeting on October 5 and 6 with penën, e njeh poeti.
the Third Summit of the European Political të mia në kohën e pasme, si edhe shok
Harroni, mjeshtra, pasuritë,
Community in Granada, Spain, that if there are tryeze e bisede të përkor, prej të cilit harroni gjithë çka janë!
no sanctions carried out against the leadership përherë do të mësoje gjëra që nuk i dija e as Ou qenke ti? Qenke dhe ti?!
që do ti dija kurrë……Ashtu siç nuk do të
of Serbia after its attack of aggression on Marsh! Hidhuni matanë!
kishje asnjëherë fatin që të shikoje në skenë
northern Kosova on September 24, “they will Por unë s’ jam lopë, kalë a gomar,
spektaklet e tij brilante, si tragjedinë e
be emboldened and encouraged to use vio- Shilerit “Intrigë e Dashuri”, komdinë që t’ jua bëj hallall,
 P a g e 6 O u r W o r d s

Fragment nga libri i Kristo Frashërit

Fragment nga libri i
Kristo Frashërit
"Etnogjeneza e shqip-
tarëv".
Personaliteti i parë shqip-
tar që e shtriu an, as gjuhëtar, as Rilindjes it të Lidhjes Vienne“, shkru- për heronjtë e saj dheut, duke lënë pas vetëm
origjinën e shqip- etnolog. Ai ishte Kombëtare Shqiptare të ante: ‘’Historia të lashtë, të cilët disa gjurmë në gjuhët greke
tarëve deri në Para- Abdyl Frashëri, Shqiptare. Prizrenit, në flet për një komb pandehet se kanë dhe latine.
historinë Pellazgjike personalitet i Abdyl Frashëri në organin diplomat- përrallor, për vdekur dhe janë Por, opinion i nderuar, është
nuk ishte as histori- shquar politik i prag të themelim- ik austriak për, pellazgët hyjnorë, fshirë nga faqja e gabim: pellazgët rrojnë edhe
lëvizjes së „Messagier de

Fragment nga libri i Kristo Frashërit

sot e kësaj dite, ata jetojnë
tek shqiptarët. Shqiptarët të përpiqem të për fitimtarët e foshnjave të gjykuan dhe po Pa ëndra që të na
e sotëm janë vetë vërtetoj një gjë që ashtu edhe për të palindur… flakeshin mashtrojnë e pa
pelllazgët e lashtësisë me tashmë është vër- mundurit. dhe lidhen e në kanale ujërash miq
gjuhën e tyre, me doket e tetuar së tepërmi nga Ke parë ndahen njerëzit të zeza. që të na tra-
tyre dhe me vetë zakonet eruditët më të ndonjëherë në dhe nuk marrin Ah, ti nuk e ke dhëtojnë…
e tyre. Ati i historisë mëdhenj të shekullit sytë e ushtarëve të asgjë prej njëri parë kurrë dorën Sepse njerëzit
( Herodoti ), thotë se pjesa tonë. ‘’Tekst i mundur tjetrit. tënde ekzistojnë që nga
më e madhe e emrave të shkëputur nga libri i dëshirën idhnake Se dashuria është të të marrë në momenti që
perëndive të Olimpit grek Kristo Frashërit: për jetën?! rruga më e shenjë pa mëshirë gjejnë
i përkasin gjuhës pellazge, „Etnogjeneza e Fatkeqësia gjith- mundimshme për nga thëllësia e së një vend
pra, gjuhës shqipe. Shqiptarëve“ . monë të detyron t’ u njohur. kaluarës…. në jetën e të
Mirëpra, ne i gjejmë Zgjedhi për ju, të anullosh – iku Sepse njerëzit, …O Zot sa e tjerëve.
shumë emra pellazgë në Atdhe Geci jeta, shok, jetojnë që bukur që ishte Ose
gjuhën shqipe. Janë miqtë ishin tretur nga momenti si një bredh i një vdekje
shumë fjalë të shqipes që Në përvjetorin e dhe armiqtë ishin që gjejnë një vend stolisur në një për jetën e të
shqiptarët i përdorin edhe vdekjes së Poetit... tepër të veckël që në jetën e të natë të largët tjerëve…
sot e kësaj dite. Shqiptarët SIMFONIA të mund të tjerëve. Krishtlindjesh… Shqipëroi: Arqile
nuk kanë fjalë tjetër për të NUMËR NJË ushqeheshe Dhe atëherë e Më fal, e dashur, Garo
quajtur detin, perveç nga Tasos Leivad- prej urrejtjes kuptove përse të që ekzistoja para Janninë, shkurt
fjalës Det, Thetis ishte hitis. tënde…. dëshpëruarit se të të njoh. 2013
perëndia e Detit. Afrodita, Paskëtaj e kuptuam …dhe loti të djeg bëhen revolu- Urrej sytë e mi që
që ishte emri i Venusit, që që nuk ishin fytyra syrin, që befas cionarët më të nuk do pasqyro-
do të thotë në shqip afrimi por sinjale të errësohet flaktë. jnë më
i ditës, pra kuptohet lidhja heshtura të diellit që prej zotave të E mbesim befas buzëqeshjen
midis tyre. perëndonte…. vjetër e të harruar të pambrojtur, si tënde…
Unë mund të përmend një si një zot që e harru- dhe naiviteteve fitimtari Sheshi do mbetet
seri fjalësh shqip që an dhe nga thellësia gjithëpërfshirëse përballë vdekjes, bosh
dëshmojnë ngjashmërinë e kohës djaloshare… ose si një i mun- në një botë që ia
e shqiptarëve të sotëm me kërkon ndihmë. Mbi çarçafët e dur përballë fali të tëra, e kur
pellazgët e lashtë, por unë Qielli memec e i lagur e tërë zhu- përjetësisë… kërkoi dhe ai
po i kursej kolonat e hirtë bra zhuritej Fjalët pompoze pakëz mirëkuptim
gazetës tuaj dhe nuk dua njëlloj indiferent si buzëqeshja pa vlerë u ja refuzuan.
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 7

SULEJMAN ABAZI KU E GJEN KURAJON FOLO RUSI DODIK QE KERCENON PER KRIJIMINE
SULEJMAN ABAZI
KU E GJEN KURAJON FOLO
RUSI DODIK QE KERCENON
PER KRIJIMINE SERBISE SE
MADHE
Ku e gjen kurajon filo-rusi Dodik,
që kërcënon me krijimin e “Serbisë
së Madhe”!! (Konteksti historik,
Sindromi “Shën-Stefan”) Fuqitë e
Mëdha e coptuan kombin shqiptar
në Konferencën e Londrës të vitit
1913, në 5 shtete dhe ne 8 pjesë,
duke realizuar masakrën më të
madhe në historinë e Evropës
kolonialiste të kohës. Situata
tragjike vazhdon sot të shkarkojë
mbi popullin më të vjetër
të kontinentit pasoja të
rënda me efekte të pa-
riparueshme. Ndoshta kur
të dalë e vërteta për his-
torinë e popullit shqiptar,
Evropës nuk do t’i
mjaftojë fryma për të
kërkuar falje. Vendimmar-
ja e Fuqive të Mëdha
shkaktoi tkurrjen e terri-
toreve, shpërnguljet dhe
asimilimin, coptimin
territorial me stratagjemën
më të rrezikshme për
zhdukjen e kombit më të
vjetër në Evropë. Anali- Evropën Perëndimore. Në 70
za historike vlerëson vjet Evropa e ka harruar luftën,
momentet kulmore, të por asnjëherë nuk i ka shpëtuar
cilat fshehin thellë të frikës prej efekteve të Sindromit
vërtetën mbi tragjedinë “Shën-Stefan”. Është efekti i
dhe masakrën e realizuar këtij sindromi që ushqeu strata-
mbi kombin shqiptar. gjemën e lindjes mbi kombin
Kjo stratagjemë mban shqiptar Traktati i Shën-
emrin “Sindromi Shën- Stefanit. Përmes tij Perandoria
Stefan”. Këmbëngulja e Ruse gjymtoi rëndë tërësinë
Rusisë për arritjen e tokësore të Shqipërisë, duke
synimeve të saj drejt vështirësuar luftën e popullit
Adriatikut dhe Mes- shqiptar për shtetin kombëtar.
dheut, ka mbajtur gjatë Territoret shqiptare u aneksuan
nën presionin prej shteteve sllave. Tek shqip-
psikologjik dhe ushtarak tarët për 35 vjet më pas mungoi
shteti i domosdoshëm, që
nuk u mungoi serbëve,
grekëve, bullgarëve,
malazezëve. Lakmia
shovene u vërsul mbi
vetëmbrojtjen popullore.
Shqiptarët u braktisën nga
Evropa. Territoret shqip-
tare u përdorën mall
këmbim interesash të për-
plasjes Lindje-Perëndim. U
ndryshuan pikpamjet poli-
tike, ushtarake, administra-
tive dhe ekonomike mbi
popullsinë dhe territoret
shqiptare, duke krijaur
aleancat e reja ruse-bullgare-
serbe-greke për asimilimin,
coptimin dhe zhdukjen demo-
grafike me zjarr dhe hekur të
kombit shqiptar. Kongresi i
Berlinit: Më 13 qershor 1878
me këmbënguljen e Anglisë
dhe Austro–Hungarisë u
mblodh Kongresi i Berlinit
për rishikimin e kushteve të
Traktatit Shën-Stefan; për
rivendosjen e ekuilibrit të
forcave, duke respektuar
legjitimitetin. Vendimet e tij
nuk u respektuan nga fuqitë e
kohës për qëllime ekspan-

Dead in kavaja Albania

Erion Veliaj responsible for the death of Ar-

dit gjoklajt

What has been done in 2022 for them?

MUC XHEPA MALI I KALVARIT

MUC XHEPA sjellë rëndë me të; kishte kaluar vite në mbylli bisedën Ylli. qafë i kishin varur një pllakë dërrase të rëndë. Ia
Gulagun shqiptar. Njeri i heshtur, karakter Jashtë kishte filluar një shi i imët, me erë. përkulte trupin e thatë, kockë e lëkurë. Jakën e
MALI I KALVARIT serioz, e njihnin të gjithë, por shoqërohej Nëna natyrë derdhte lot për birin e saj. këmishës e kishte të grisur nga të rrahurat. Dorën e
me fare pak njerëz; te ne kishte krijuar Nxituam për te shkolla ime, tetëvjeçarja djathtë të shqyer nga “kafsha ushtare” e poezisë së
Autobusi ndaloi pranë kafenesë në qendrën besim. Lokali mbështetej në murin e në hyrje të qytetit. Asnjë këmbë njeriu në poetit të madh. Gjaku përzihej me lotët e natyrës dhe
e qytetit. Ylli Mehja, mësuesi i fizikës, e kalasë. Gjatë verës, tryezat jashtë, nën bulevard. Qyteti ishte mbyllur brenda i linte gjurmë dhimbjeje gjatë udhës për te “Mali i
quante “stacioni i xhamisë”. Ndërtesa kishte hijen e portokajve, mbusheshin plot. Ishte terrorizuar. Kalvarit, Pallati i Kulturës”. E lanë të ekspozuar tërë
qenë shtëpia e Zotit; vendi ku njeriu i lutej si një park i madh pushimi. Brenda gjetëm Kështu kishin bërë edhe kur erdhën si ditën aty, te pallati i kulturës së “Çlirimtarëve”. Pritën
krijuesit ta bënte më të mirë, por Nuen, vetëm. I kishte rënë hije e rëndë “Çlirimtarë” në vitet e para. E tmerronin njerëzinë ta godiste me gurë, por qyteti i lashtë va-
“Çlirimtarët” e kishin kthyer ne kafene, vendit, ku rrallë mund të gjeje tryezë të njerëzinë me forma mesjetare. Në Elbasan jtonte birin e shenjtëruar, që ngjitej lart në qiell për t’i
pijetore... Aty fillonin thashethemet, intri- pazënë. Kur po mbaronim së ngrëni, hyri nxirrnin me forcë, me polic, Qamil Çiften, hapur udhën lirisë së shumëpritur.
gat, kurthet, spiunllëqet dhe plot të zeza të një djalë i ri. Kaloi banakun, ia bëri me njeri i nderuar dhe i respektuar. Nga Mësuesit e gjimnazit Peqin
tjera. shenjë Nues dhe të dy u futën në kthinën familje e lashtë e me traditë. E vinin të Në radhën e parë nga e djathta, i dyti me syze, jam
Njeriu i Ri e kishte nisur prishjen e shtëpive ku përgatitej ushqimi. kulloste derrat. Polici e detyronte të ka- unë.
të Zotit në Durrës. Kishte bërë edhe një foto - Sot e keni nga unë, - tha, kur doli nga lonte përmes qytetit që ta shikonin të
me Hoxhën e Alinë. Në Elbasan, i riu që kthina. gjithë. Qamili e mbante kokën lart. E dinte
kishte hedhur kazmën e parë kishte vdekur - Do t’i marrësh!- nguli këmbë Ylli dhe i mirë se atë që po i bënin atij do t’ia bënin
në vend; kazma i ishte kthyer mbrapsht dhe zgjati paratë. vetes një ditë; ashtu e kishin terrorizuar
e kishte goditur në kokë. Nues po i mbetej qejfi. njerëzinë edhe në parajsën e proletariatit
- E kapën peng në Lushnje, e torturuan, - - Jeni miq të mirë prej vitesh, do të më botëror. Stalini i kishte zhveshur gratë
më tha Ylli shumë vite më vonë, kur sapo falni që ju lashë vetëm, por një gjë e rëndë rrugëve. Më zi akoma.
isha kthyer nga larg. - Ish-ministrin tënd, ka ndodhur sot në Peqin, - arriti t’i fusë Kur derrat i ishin afruar Komitetit të
atë të jashtmin, të fotografisë. Ndëshkimi i paratë me forcë te xhepi i Yllit. - Kanë Partisë, Qamili i kishte lënë të lirë. Derrat
erdhi nga qielli. kapur në kufi një djalë të ri. Familje e kishin vrapuar te dera e godinës. Bënte
Ylli ishte mësues shkence, por kishte besim këputur, me shumë fëmijë. Iku i ngrati për ftohtë jashtë. Ngrohtësia e godinës së
të thellë në Zot: “Ka një balancë në jetë, të ndihmuar familjen. Të gjente punë, - partisë i joshte të mësynin brenda.
nuk ikën nga kjo botë pa i larë gjynahet. Nues i fliste shpirti; kishte përçmim të Kërcënimi i policit nuk e kishte trembur
Ndëshkimi të vjen andej nga nuk e pret.”, madh për Ramiz Alinë. - I gjithë populli e Qamilin. Përgjigjja proverbiale e tij: “Po
thoshte gjithnjë ai. priti me shpresë, por harroi se është këly- shkojnë në mbledhjen e partisë”, e kishte
Kaluam në anën tjetër të rrugës, për te shi i “Panterës”. I lig dhe i rafinuar. lënë pa gojë policin.
lokali i Nues. Nuk kishim ngrënë mëngjes - Ka ndryshuar terminologjia, por jo Në krye të bulevardit, kur vjen nga Elbas-
dhe vendosëm të shkonim te miku ynë, që përmbajtja. E quajnë kalim të paligjshëm ani, ecte ngadalë, duke tërhequr këmbën e
kishte vite në punë atje. Prandaj edhe emri i dhe vrasin njerëzit në kufi. Ushtarit i japin djathtë me këpucë të çarë, djali i ri. E
kishte mbetur “Lokali i Nues”. Jeta ishte leje pushimi për çdo jetë që merr, - e kishin lidhur me pranga. Pas tij polici. Në
 P a g e 8 O u r W o r d s

SULEJMAN ABAZI KU E GJEN KURAJON FOLO RUSI DODIK QE KERCENON PER KRIJIMINE
sioniste, me interesa mbi
vendet e Ballkanit. “Traktati i
Shën-Stefanit, ishte akti i
parafundit i ndarjes së Turqisë,
në dobi të sllavëve“.
Problemi mes Fuqive të Mëdha
u shtrua thjeshtë; kujt do t’i
takonte toka shqiptare pas
shpërbërjes së Perandoria
Osmane! Lidhja Shqiptare e
Prizrenit, 10-12 qershor 1878;
Synoi bashkimin e tokave
shqiptare mbi 4 vilajetet shqip-
tare. Organizoi në 3 vjet të
ekzistencës shtetin shqiptar me
elementet veprues politik,
diplomatik, arsimin shqip,
traditën, simbolet, sigurinë.
Dha modelin shtetit-komb
duke lënë amanet pro-
gramin e Bashkimit
Kombëtar. Agresioni i
fqinjëve gjakatarë e përballi
patriotizmin shqiptar me
nacionalizmin agresiv, i cili
me zjarr dhe hekur lakmoi
territoret shqiptare për të
dalë në Adriatik. U mbyt në
gjak nga forcat ushtarake të
Perandorisë Osmane dhe të
shovinizmit ballkanik.
Shpallja e Pavarësisë së
Shqipërisë-Vlorë, 28 nëntor
1912; Krijoi shtetin e parë
Shqiptar pas shpërbërjes së
Perandorisë Osmane, të
përfaqësuar nga Qeveria e
Parë e Përkohëshme, e
kryesuar nga Ismail Qemal
Bej Vlora. Konferenca e
Londrës, (Konferernca e
Ambasadorëve) Londër
1913; Vendimi për coptimin
e trojeve shqiptare ne 5
shtete dhe në 8 pjesë, duke
e lënë shtetin shqiptar në
një sipërfaqë 28.687 km2.
Kongresi i Lushnjes
është akti i parë i ndërtimit
të Strategjisë Kombëtare
të kohës, i cili më 21-31
janar 1920 miratoi me akt
kushtetues Aktin e Shpall-
jes së Pavarësisë në 28
nëntor 1912 në Vlorë.
Zgjodhi Këshillin e Lartë
dhe Këshillin Kombëtar.
Vendosi Tiranën për
kryeqytet të Shqipërisë.
Suksesi i Luftës së Vlorës
bëri realisht Shqipërinë shtet
të pavarur, duke u pranuar në
Lidhjen e Kombeve. Një vit
më vonë, Konferenca e
Ambasadoreve në Paris hodhi
poshtë kërkesat greke mbi
Korçën dhe Gjirokastrën. Ju
rekomandojmë të rilexoni
parathënien e librit
“Shqipëria 1923” të autorit
grancëz Justin Godard. “Unë
i kam një borxh të madh
Shqipërisë”, të shkruar nga
Nobelisti Frances De Con-
stant. Janë ato synime ek-
spansioniste të Rusisë dhe
interesat e fuqive të
mëdha të Evropës, të cilat
në përballjen e tyre
ushqyen këtë fenomen
socio-psiko-politik që sot
i rri Evropës mbi kokë.
Sindromi ”Shën–Stefan”
është fenoment psikopoli-
tik, që shfaqet si rezultat i
trasmetimit të frikës,
efekteve shkatërruese të
dhunës, presioneve, luftës
dhe pushtimeve të shtrira
në hapësirë dhe në kohë,

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

SULEJMAN ABAZI KU E GJEN KURAJON FOLO RUSI DODIK QE KERCENON PER KRIJIMINE
dhe rehatoheshin. Eni nxorri syzet dhe më pas me Julin, Eni Eni nxitoi që të mos e buzëqeshur…
me efekte psikologjike raskapitëse, që çojnë drejt shterri- e miopit nga kuleta dhe filloi të mori celularin dhe ndër linte miken e re të -Unë zakonisht i mbaj në
mit të energjive dhe kapitullimit. Një reagim psikopolitik i lyejë kurizin e Julit për të mos u mikeshat fanse të saj sytë i priste.Duke kaluar tortu- çantë një palë, të tjerat në
Evropës kundër ekspansionit të Perandorisë Cariste, më dëmtuar nga dielli i fortë.Lyenin ndali tek një emër.Ishte arit, dëgjoi një zë gruaje. shtëpi….Ajo buzëqeshi e
pas të ish-Bashkimit Sovjetik dhe sot të Federatës Ruse, njëra-tjetrën me krem plazhi dhe gruaja e kolegut të hershëm E veshur me shije, shumë ndofta në atë çast ka
përballë kërcënimit ushtarak për realizimin e synimeve, bisedonin për fëmijët, nipërit e të saj, me të cilin kishte simpatike dhe e qeshur po menduar se Enit i duhesh-
për dominimin e Ballkanit dhe hapësirave detare të Mes- mbesat…Por, jo rrallë shkelnin njohje dhe ruante respekt.Ai i afrohej. in të paktëm dy palë syze.
dheut, Maltës dhe Gjibraltarit, duke cënuan rëndë in- kujtimet e rinisë, të viteve studen- dallonte për mënyrën e -Kemi lënë takim bashkë?, Bisedat për familjet,
teresat e BE në juglindje të Evropës. Nën efektin e këtij tore..Në bregdet filluan të kalojnë sjelljes, të komunikimit por pyeti Eni si për tu siguruar bashkëshortët që nuk
Sindromi, BE sot po përballet me të njejtat objektiva me biçikleta shitësit ambulan- dhe kulturës qyetare. Kur që ishte pikërisht ajo. jetonin më dhe më shumë
gjeopolitikë si 140 vite më parë. Lufta hibride dhe pre- të.Eni merrte nga shtëpia gjithçka mësoi për humbjen e tij, -Po…Ja sa të kalojmë për fëmijët, nip dhe mbesa
sioni ushtarak rus mbi Evropën e ka tkurrur gjeopolitikën që i duhej dhe pinin lëngun e ndjeu dhimbje dhe sytë iu rrugën dhe lokali përballë bënë që ato ta ndjenin
e BE-së, e cila ka treguar vullnetin më të dobët, duke mos frutave para se të futeshin në det. përlotën, por nuk dinte një është i qetë dhe ko- edhe më afërt njëra-
i çuar asnjeherë në fund problemet politike të tij. I -Juli..e ke ndarë mendjen për tu adresë familjare për mod.Luli, ish me një trup tjetrën. Por, jo pa interes
ushqyer nga këto objektiva, rrenegati filo-rus Dodik, nuk kthyer… ngushëllim. Ja tani para pothuajse të gjatë.Veshur bisedonin dhe për artin
e ka për gjë t’i bëj karrshillëk BE-së me pretendimet Shoqja, me ata sytë e saj pothuajse vështrimit të saj ishte ajo, e me një kombinim të apo dhe politikën që
territoriale ndaj Bosnje - Hercegovinës, Malit të Zi dhe të gjelbërt në të kaltër e plot shoqja.Një grua që deri këndshëm veror dhe me ndiqej ato ditë në vend.
Kosovës për të krijuar “Serbinë e Madhe”!! Dhe Evropa shkëlqim, me buzëqeshjen që i atëherë e njihnte si emër ata sy që rrezatonin, ajo -Nuk di pse në Parlament
hesht, hesht në heshtjen e saj, gjithësesi të shpërfillur nga përhapej plot dashuri në fytyrë, i dhe që i shoqi nuk e ndante lejonte të bëje paqe me të më tepër ulërijnë se sa
figura të tilla si Vulin, Vuçiç, Dodik, Daçiç & CO, të tha: nga goja. qysh në minutat e pa- arsyetojnë, tha Luli.
cilëve në një kohë tjetër ka për t’ua parë sherrin. S. Abazi, -Pse të mos jetojmë bashkë?, dhe I telefonoi për tu bindur ra.”Paska qënë një çift -E thjesht, plotësoi Eni.
Tiranë 01.11.2023 qeshi. Më rehat se jam me ty, nuk nëse ishte pikërisht ajo. ideal, mendoi Eni, duke Dituria dhe arsyeja flasin,
jam në shtëpinë time…Pse do -Po…Dhe jam për disa ditë kujtuar ish burrin e saj, injoranca dhe padrejtësia
ENRIETA SINA thuash..Por, bisedat me motrat, me akoma në kolegun që nuk jetonte ulërijnë..E drejtësia tek ne
SHOQET… vajzat dhe shoqkat janë mbushur Shqipëri..Po..po..në Vlo- më.Gruaja e bukur të nuk funksionon….
-Tregim i jetuar nga E. Sina- me probleme. Tek ty nuk dëgjoj të rë…E di që dhe ju jini në kënaq syrin, gruaja e mirë -Ke të drejtë…shumë
-E vetmja mënyrë që të bësh miq, është të jesh mik. më bësh asnjë ankesë…Pa Vlorë…Po..Do jetë të kënaq zemrën.E para gjëra nuk funksionojnë
EMERSON- probleme nuk je, e di.Por, je e kënaqësi një takim. Dhe ato është një stoli, e dyta një ashtu siç duhet..dhe është
Kishin filluar të ndiheshin ndjeshëm ditët e nxehta të zonja dhe ma bën ditën të kaloi lanë takim për të pirë një thesar…Sa mirë që t’i ketë bërë një situatë…
korrikut dhe në atë qytet bregdetar, mëngjezeve shikoje në shpejt e bukur… kafe e për t’ u njohur më të dyja. E për Lulin nuk di -E vështirë..kaotike…
të dy krahët e tortuarit, pushues, që pothuajse shkujdesur -Je ti shumë e mirë, Juli…Sa mirë nga afër…Ndërsa mbylli pse iu krijua përshtypja që - E padurueshme…
nxitonin për tek stacioni i autobuzit për të kaluar orë të që kemi njëra-tjetrën… celularin Eni u kujtua se i kish të dyja… Prandaj, sapo mbaroj
tëra pranë detit.Ishte dita e fundit që shoqja e saj e univer- -E kush nuk do ishte mirë me para pak ditësh kish lexuar Ecnin në krah të njëra- problemet brenda familjes
sitetit, pothuajse një miqësi 50 vjeçare, ndaloi hapin të miqësinë tënde, tha ajo duke e një esse të saj ku përshkru- tjetrës sikur të kishim vite këtu,nisem për në Kana-
nxituar para derës së hapur të taksisë që të çonte tek vendi kapur për dore për tu hedhur në ante një udhëtim për në që ishim njohur.Hynë në da…
ku bënin plazh dhe rreth orës 12oo i mirrte për t’i kthyer dallgët e detit. Sazan, vendi ku i shoqi lokalin e xhamtë ku kish Pra,për shumë qytetarë
në banesë. punonte dhe kishin jetuar pak lëvizje dhe zunë vend ajri ku duhej të merrnin
-Nuk më besohet që do të largohesh, i tha Eni shoqes ulur *** për pak vite me në një tavolinë të qetë, disi frymë lirshëm ishte
në sediljen e parme. Pas largimit të Julit, Enit nuk po i familjen.Ishte shkruar bukur të veçuar.Enit i duhej t’i largimi…Po pse
Shoferi hodhi vështrimin shkujdesur. shkonte më mendja për të shkuar dhe me shumë emo- tregoja diçka në celular, gjithkush e mendonte këtë
-Korçën aty e ke…Detin nuk ke ku e gjen… në plazh.Duke sistemuar shtëpinë, cione.Ndofta dhe Luli, ishte por kërkojë në çantë dhe kur dihet që gëzimet që ke
-Epo, mjaft.Dhjetë ditë…Më kërkojnë mbeskat në ndjente kudo dorën e saj.Aty shkrimtare apo poete si i pa që syzet me numër i në atdhe, më kot i kërkon
Pogradec. vepronte lirshëm, aq sa Eni shoqi…Kish kohë që emrat kish harruar në tavolinin e larg tij?!Bukë e kripë në
-Nuk është njësoj deti me liqenin… ndjente kënaqësinë e atij afrimiteti e krijuesve pas 90--s ishin kompjuterit. vendin tënd janë ushqimi
Eni po i dëgjonte.Një çast Julia, ktheu kokën pas. aq të duhur për një mike të vër- të shumtë…Fakti që duke -Provo syzet e mia…i tha më me vlerë se çdo pasuri
-Epo miku tek miku..qëndron aq sa ka lezet…, shtoi Julia. tetë.Ajo ndër vite i ishte gjendur lexuar atë esse u ndje e Luli duke ia zgjatur mbi tjetër në vend të huaj…
-Po këtë pse e thua?, ndërhyri Eni. pranë edhe kur kish kaluar emocionuar, tregonte se tavolinë. Por, më shumë se buka,
- Epo , shaka bëj…Unë përvit këtu tek ty jam..Edhe tek sëmundje të vështirë, apo në dashuria për njeriun më të I vendosi por nuk shikonte njerëzve u mungonte
ime motër nuk qëndroj kaq gjatë..Po je e mirë…shumë e fatkeqësi.Nuk thuhet kot.Të gjitha afërt në jetë, të bën dhe kthjellët… vlerësimi, liria, e
mirkë…Edhe mua s’më iket, por po afrojnë ditët të shkoj madhështirë e kësaj bote nuk poet. -I kam një ose dy numra drejta.Dhe ata që koman-
në Itali. Ti e di.Ime bijë pret fëmijën e dytë … vlejnë sa një mik i mirë.Duke Pas dy ditësh Eni me Lulin më shumë, i tha… dojnë, që zgjidhen
Shoferi ngadalësoi makinën duke qëndruar në të njëjtin medituar dhe kaluan ndërmend u takuan tek lokali që kishin -Por, me aq sa shkruan… rastësisht sipas klaneve
vend ku ata të dyja nxitonin në rreshtin e dytë të çadrave takimet nga kohë që ishin martuar caktuar.Ora po shkonte dhe patjetër, iu përgjigj duke dhe mbështetjeve të
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 9

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje e
convert it into an Infor-
vlefshëm për studentët dhe studiuesit e studi- the life of Albania’s communist mation Technology (IT) pyramid; it is essentially a training dents, teachers, and the broader
meve të historisë, politikës dhe kujtesës. dictator, Enver Hoxha, who center called Tumo for center that can be accommodated community. Through the use of
Piramida e Tiranës mund të bjerë në kategorinë ruled the country with an iron Tirana’s young pupils. in any building or remain in its IT, modern libraries bring to-
e një “siti të trashëgimisë negative”, por kjo fist from 1944 until his death in Tumo is an educational IT present space. I have expressed gether the best of the world’s
nuk do të thotë se ajo duhet të eliminohet. 1985. During Hoxha’s regime, program developed in my opinion not only to the Board physical and digital intellectual
Sipas Smart Lookup, "trashëgimia negative Albania experienced the darkest Armenia that allows teens of AADF but also to government wealth to create learning hubs
përkufizohet si vende që mund të interpretohen period in its history. Taking after to take charge of their own officials that the best plan would for students, researchers, and
nga një grup si përkujtim i konfliktit, traumës his comrade Joseph Stalin, he learning of IT subjects. be to preserve the building as it is others working to elevate their
dhe fatkeqësisë". Si vend i kujtesës, trashëgim- became the most ruthless com- The plan involved having and use it in accordance with its understanding of not only their
ia negative zë një rol të dyfishtë: ajo mund të munist dictator, pushing the a Dutch-based architectur- intended purpose, namely as a own history and cultural heritage
mobilizohet për qëllime didaktike pozitive nation into isolation from the al company, MVRDV, museum. Unfortunately, my words but also that of the world. Alba-
(p.sh., Aushvic, Hiroshima, Distrikti Gjashtë rest of the world and exercising redesign the structure of have fallen on deaf ears in both nian history was written mostly
dhe Muzeu i Holokaustit Hebre) ose, përn- extreme brutality against his the pyramid to suit the government officials and my by foreigners who did so to suit
dryshe, zhduken nëse vende të tilla ku nuk people. Owing to either loyalty intended purpose. Unfor- colleagues on the board. My their own geopolitical agendas
mund të rehabilitohen kulturalisht, dhe re- or fear, a large segment of the tunately, MVRDV’s suggestion was not to maintain it and land-grabbing interests and,
zistojnë të inkorporohen në imagjinatën population worshiped him and redesign desecrated the as a museum that glorifies a in the process, stole our national
kombëtare (p.sh. statujat naziste dhe sovjetike, believed him to be the greatest former design by Albanian communist leader but instead to identity. The following is a
ose statujat e Enver Hoxhës dhe bashkëpunëto- leader since Gjergj Kastrioti architects and permanent- convert it into a Museum of the quote from the Council of Eu-
rëve të tij). Me sa duket, Piramida e Tiranës i Skanderbeg. Soon after his ly destroyed this cultural Communist Era to reflect “the rope’s Cultural Affairs Commit-
përket kategorisë së parë dhe jo të dytës dhe death, the government organized and historical asset. Many good, the bad, and the ugly” of tee regarding the Review of
çfarëdo të bëhet me të, Piramida dhe ish- a group of renowned architects, say that the redesigned communism, which is an im- Cultural Policy in Albania:
Rezidenca e Hoxhës do të mbeten gjithmonë si led by Hoxha’s daughter Pran- pyramid, when viewed portant lesson for future genera- “Albanians themselves need to
kuintesencë e regjimit komunist! vera and her husband Klement from above, resembles a tions. This museum, together with analyze themselves thoroughly:
--------------------------------------------------------- Kolaneci, to design a structure in stylized Albanian eagle. Hoxha’s Residence and Bunk’Art, who are we? Contrary to consol-
----- the form of a pyramid to honor Frankly, in my opinion, it would have been a valuable cen- idated societies, Albania is in
Tirana Pyramid: the late communist leader. The looks more like a space- tral tourist attraction for everyone dynamic motion, at the edge of
Thoughtful Transformation or Desecration of building was completed in 1988 ship from another planet visiting Tirana. Regrettably, even imbalance, with forms unsettled,
Historical Heritage? and opened as the Enver Hoxha that has landed in Tirana the former Residence of Enver its future, even present being
By Cafo Boga Museum. At that time, it was and may have been hit by Hoxha will be transformed into an shaped. Any departure the coun-
The iconic Pyramid of Tirana officially opened described as the “most expensive multicolored cubical art space in collaboration with the try takes now is likely to have
to the public for the second time, this time with individual structure ever con- structures—most likely French foundation Art Explora, lasting consequences. Self-
a special ceremony as part of the Summit of the structed in Albania.” Architec- invented by Prime Minis- according to Prime Minister definition is therefore more
Berlin Process, which was attended by the turally speaking, the pyramid ter Rama. The renowned Rama. Perhaps Mr. Rama thinks decisive here than in more
leaders of the European Union and the Balkans. represents the first successful Architectural Review that by bringing foreign founda- established countries.” It is of
First time, the pyramid was inaugurated a few attempt at modern design and called the adaption of the tions, as was the case with Pyra- paramount importance that the
days before the local elections on May 14, construction in the country. It pyramid a “playscape” mid, and now with the Hoxha’s modern generation rewrite
2023, to reflect a government achieving, even was a truly unique design and a outrage: “The stairs that former Residence, will justify his Albania’s history based on the
though its construction was far from finished. much-needed new icon in Tira- MVRDV plan to add to actions of trying to erase the facts, which must be thoroughly
This time, the pyramid was used to host the na, because many of the city’s the Pyramid create the memories of communist regime in researched. As Robert Heilman
summit, which turned out to resemble more an government buildings were idea that the past can be Tirana. Notwithstanding what states, “A generation which
Octoberfest than a summit. However, the designed and built between 1923 easily transcended, as if an happens, the pyramid will contin- ignores history has no past and
invited dignitaries were all guests of Prime and 1943 by Italians and thus did easy path towards the ue to be a visible reminder of the no future.”
Minister Rama, who hosted and planned the not have an Albanian design. future now presents itself. period that still preoccupies the In my opinion, a significant
summit. The new premises were inaugurated The other buildings constructed Converted into the Tumo country. Memories of Hoxha’s cultural asset was destroyed, and
by the Mayor of Tirana, Erion Veliaj, in front during the communist regime Center for Creative Tech- dictatorial regime may be slowly the irony is that those who are
of the EU and Balkan leaders who said that the had a typical communist style nologies, the Pyramid’s fading, especially among the responsible continue to boast
pyramid will serve as the largest technological and are nothing to boast about. new programme pretends younger generations, but the about it as if they have unearthed
center of the Balkans, offering digital training The structure served as a muse- to provide salvation from wounds remain open, as Albanian an entirely new pyramid in
for the jobs of the future. He went on to quote um for a brief 3 years, whereaf- reality, salving the grow- society attempts to settle accounts Albania. This is what happens
Ismail Kadare, who in his book The Pyramid, ter, following the collapse of ing desire to leave the with the past while simultaneously when the government is the sole
according to the mayor, used the metaphor of communism in 1991, the pyra- country. This propaganda fearing that another dictator is in decision-maker and can act
the pyramid for all political changes that oc- mid became a contested site, holds the presents hostage the making. without consulting other stake-
curred in Albania in the 1990s: “A Pyramid has especially between political and covers up a history Alternatively, given its ideal holders or, most importantly, the
the initiative different from any other building, parties, each developing their that risks repeating itself, location, the building could have people. Remember the fiascos of
sometimes it has the initiative of building with own narratives to reimagine the from one authoritarian housed another important national the national theater and many
excitement and sometimes it has the initiative purpose of the building. During leader to another.” This is institution such as the national other structures of cultural
of building with despair.” Perhaps only the the years that followed, the one of many examples of library. In most countries, the importance, such as Butrint and
author can state exact meaning, but Amazon pyramid functioned as the head- Albanians’ lack of suffi- national library is an iconic, Tushemisht? Who knows what
describe it this way: “The young pharaoh quarters of one of Albania’s free cient self-confidence or independent building—but not in may be next. The government
Cheops wants to forgo the construction of a media companies, the local desire to engage their own Tirana. National libraries are the should take heed of the old
pyramid in his honor, but his court sages hasten offices of the George Soros’s intellectual resources to guardians of national cultural saying that “no one is wise
to persuade him otherwise. The pyramid, they Open Society Foundation, the decide on matters of heritage; they collect and preserve enough to advise himself.” Or
tell him, is not a tomb but a paradox, designed most popular nightspot in Tira- utmost importance rather a nation’s history, making it perhaps I should retract that
to appease the masses by oppressing them.” na, and an exhibition space, than seeking guidance available to all citizens and open- statement, because they have
Notwithstanding, the summit went well, and it among other things—it even from foreign sources, ing a window to the nation to found a mentor and a partner in
was an honor for Albania to host it in Tirana. served as a NATO base during regardless of the situation. people from around the world. the chairman of the AADF, who
Prime Minister Rama deserves credit for this the war in Kosovo. Later, per- The pyramid is another The buildings of national libraries has turned this organization into
historical achievement, but the EU leaders haps intentionally, it was left to joint undertaking between across the world are dominated by his own private foundation,
perhaps have their own reasons for choosing deteriorate, but in 2011, the the Albanian-American nationalistic ambitions and awe- regardless of the fact that it is a
Albania for this sumit. With all the media government—led by former Development Foundation inspiring architectural details, and legacy foundation of the AAEF
attention surrounding this event, it would not Prime Minister Sali Berisha— (AADF) and the govern- they are among the most symbolic that was established and funded
be surprising if most people in Tirana viewed had plans to demolish the struc- ment—in this case, the icons of modern nations. Despite by the US Congress and is
the transformation of the pyramid into a public ture and construct a new parlia- Municipality of Tirana— the rapid digitization of print, enriched by Albanian funds.
space as a thoughtful decision, first to preserve ment building in its place. Fol- regarding where the Tumo nations are vehemently investing Nevertheless, let time be the
this expensive structure, and second, to erase lowing the outcry by the citizens IT Center will be perma- in the construction of buildings judge—it is the fairest and
the memory of the communist area. However, of Tirana, who petitioned the nently placed. I was a that will project their cultural toughest judge of all.
is it so? While I always supported the preserva- government, the pyramid was member of the Board of legacy and house the most pre- However, the destruction of the
tion of the structure, I do not agree with eradi- saved but not for long. Berisha’s AADF when this project cious treasures of their written pyramid as a national monument
cating the past from memory, because history plan failed in 2011, when the was approved, and I was history. The Tirana Pyramid fits of historical importance is not an
may repeat itself if people do not learn from it. incoming government led by the against it, just as I was this description and would have isolated incident in the world; in
Therefore, the pyramid should not be cleansed current Prime Minister, Edi against the previous plan been better used as the national recent times, destruction and
of its complex and multidimensional history. Rama, halted it because he had to build the parliament in library of modern-day Albania atrocities have occurred in many
The story of the pyramid is antagonizing and his own plans for the pyramid. the pyramid’s place. than simply housing Tumo. The regions. One of the best-known
should therefore be analyzed from various In 2018, Tirana’s Mayor, Erion Tumo is a worthy project libraries of the 21st century need a examples of cultural heritage
perspectives. Velijaj, backed by Prime Minis- for pupils to learn IT welcoming common space that being purposely targeted is when
The history of the pyramid started in 1980’s ter Rama, unveiled the new plan skills, but it does not have encourages exploration, creation, the Nazi regime methodically
when the building was designed to celebrate to renovate the pyramid and to be located within the and collaboration between stu- plundered and destroyed artistic
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje
mirën e pasurisë intelektuale fizike dhe dixhitale të botës dhe mund të veprojë pa u Amerikan qe u pasuarua turore në Kamboxhia, Afgan- i racionalizojnë veprimet e
për të krijuar qendra mësimore për studentët, studiuesit dhe konsultuar me palët e tjera nga përfitimet në Shqipëri. istan dhe Siri, përkatësisht tyre me arsyetimin se, në
të tjerët që punojnë për të ngritur të kuptuarit e tyre jo të interesit ose, më e Megjithatë, le të jetë koha nga Kmerët e Kuq, ISIS dhe epokën bashkëkohore, këto
vetëm për historinë e tyre dhe trashëgiminë kulturore, por rëndësishmja, me qytetarët. gjykatësi – koha është Talibanët, si dhe bom- artefakte nuk ofrojnë asgjë
edhe për atë në botë. Historia shqiptare u shkrua kryesisht Ju kujtohen fiaskot e teatrit gjykatësi më i drejtë dhe bardimet amerikane në Irak. të rëndësishme për kombin
nga të huaj, të cilët e bënë këtë për t'iu përshtatur agjendave kombëtar dhe shumë më i ashpër nga të gjithë. Shkatërrimi i aseteve të dhe as për njerëzimin. Gjatë
të tyre gjeopolitike dhe interesave të rrëmbimit të tokave strukturave të tjera me Megjithatë, shkatërrimi i prekshme dhe të paprekshme dekadës së dytë të këtij
dhe, në këtë proces, vodhën identitetin tonë kombëtar. Këtu rëndësi kulturore, si Butrinti piramidës si monument të trashëgimisë kulturore shekulli, debate të shumta
sjellim një citim nga Komiteti i Çështjeve Kulturore të dhe Tushemishti? Dhe kush kombëtar me rëndësi mund të marrë forma të paralele janë ngritur në disa
Këshillit të Evropës në lidhje me Rishikimin e Politikave e di se çfarë mund të jetë historike nuk është një ndryshme, dhe shkatërrimi i vende evropiane në lidhje
Kulturore në Shqipëri: “Vetë shqiptarët duhet të analizojnë më pas! Qeveria duhet t'i incident i izoluar në botë; artefakteve kulturore që me menaxhimin publik nga
veten tërësisht: kush jemi ne? Ndryshe nga shoqëritë e kushtojë vëmendje thënies në kohët e fundit, në mishërojnë idetë, besimet dhe regjimet demokratike të
konsoliduara, Shqipëria është në lëvizje dinamike, në buzë së vjetër se "askush nuk shumë rajone kanë atributet e shoqërive të kalu- atyre vendeve të kujtesës që
të çekuilibrit, me forma të parregulluara, e ardhmja e saj, është aq i mençur sa të ndodhur shkatërrime dhe ara është një mjet i provuar ishin të lidhura drejtpërdrejt
madje edhe e tashmja duke u formësuar. Çdo largim në të këshillojë veten". Ose mizori. Një nga shembujt kontrolli dhe pushteti. me biografitë personale të
kundërtën që merr vendi tani, ka të ngjarë të ketë pasoja të ndoshta duhet ta tërhiqja më të njohur të shkatërri- Shkatërrimi i trashëgimisë ish-diktatorëve të tyre. Në
qëndrueshme. Prandaj, vetëpërkufizimi është më vendimtar këtë deklaratë, sepse ata mit të trashëgimisë kul- kulturore pa dëmtuar librin e tij Sites of the
këtu sesa në vendet më të formuara.” Është e një rëndësie kanë gjetur një mentor dhe turore që synohej qël- qytetarët quhet etnocid, një Dictators: Memories of
të madhe që brezat e rinj të rishkruajë historinë e një partner te kryetari i limisht është ajo e regjimit term i krijuar për herë të parë Autoritarian Europe, 1945–
Shqipërisë bazuar në fakte, por të cilat duhen hulumtuar AADF-së, i cili siç duket, e nazist, që plaçkiti dhe nga Raphael Lemkin në vitin 2020, Xosé M. Núñez
tërësisht. Siç thotë Robert Heilman, "Një brez që injoron ka kthyer këtë organizatë shkatërroi në mënyrë 1944. Megjithatë, shpesh Seixas eksploron imperati-
historinë nuk ka të shkuar dhe nuk ka të ardhme". sikurse të ishte një metodike objekte artistike merr pak vëmendje nga vat e politikës së kujtesës
Për mendimin tim u shkatërrua një pasuri e rëndësishme fondacion i tij privat, dhe kulturore në të gjithë media, përveç nëse një pasuri dhe se si ato pajtohen me
historiko-kulturore dhe ironia është se ata që janë pavarësisht se është një Evropën. Kohët e fundit, e tillë mbrohet nga UNESCO. aktorët lokalë të interesuar
përgjegjës vazhdojnë të mburren me të sikur të kenë fondacion i trashëguar nga bota ka dëshmuar Ajo që është edhe më çnde- për të shfrytëzuar kujtimin e
zbuluar një piramidë krejtësisht të re në Shqipëri. Kjo është AAEF-së, themeluar dhe shkatërrimin e monumen- ruese është se, në shumë diktatorit. Ky libër është
ajo që ndodh kur qeveria është e vetmja vendimmarrëse financuar nga Kongresi teve historike dhe kul- vendime të pafajësisë, fajtorët padyshim një material i

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

HYQMET ZANE Ne kete vordulle perplasjesh mes dy shteteve, Shqiperise dhe Greqise ne lidhje me
ortodoksit e Epirit arrijnë në
600 mijë banorë. Katolikë nuk
ka në këto anë, veç disa qindra,
të shumtët tregtarë e punëtorë
të përhapur në qytetet kryesore,
të cilët kanë ardhur nga
Shqipëria e Epërme, nga Italia
ose vende të tjera dhe ata i
përkasin ritit latin. Këta kanë
në Prevezë një mison italian,
në Vlorë një tjetër, pra, në dy
skajet e këtij vendi shumë të
gjerë. Janina, qytet i parë dhe
qendror, është vakant prej
kohësh. Kryepeshkopi i Dur-
rësit ushtron juridiksionin mbi
qytet, kisha ortodokse, që është
nën juridiksionin e Patriarkut të
Kostandinopolit, ka seli të
ndryshme peshkopësh në Epir,
si në Janinë, ku ishte orakulli
antik i Dodonës në Berat ose
në Belgradin shqiptar, në
Përmet, në Delvinë, në Para-
mithi ose kështjella e Shën
Donatit etj. Ka një numër të
madh klerikësh dhe
manastiresh të ndryshme. Ato
janë shpërndarë në qytete
dhe krahina të ndryshme.
Qytetet e njohura janë edhe
Preveza, Parga, Himara,
Delvina, Argjirokatsra,
Tepelena, ku ortodoksë janë
të shumtë dhe kanë shkolla
dhe klerin përkatës. Durrësi
i shtrirë në Shqipërinë e
mesme (me Tiranën dhe
Elbasanin–Albanopolin e
lashtë), ka shumë ortodoksë
të cilët nëpërmjet shkollave
dhe mjeteve të tjera, kishat
ortodokse kërkojnë t’i fusin
nën ndikim dhe mbështetjen
me parâ të Greqisë.
Duhet të vë në dukje në
mënyrë të veçantë, se ka
disa kohë që mirëkuptimi
midis vetë epirotasve
(shqiptarëve – P.Doçi) dhe
epiriotasve grekë ka
pushuar të jetë i përzemërt.
Kjo simptomë vihet re edhe
tek kleri. Edhe antipatia
është shkaktuar nga vetë
Patriarku i Kostandinopolit
i cili ka shtyrë Qeverinë
Osmane të mos lejojë
literaturën shqiptare në
Epir. Greqia ka mbështetur
këtë partiark në synimet e
tij, duke ndaluar gjuhën
shqipe në shkollat e tyre në
Epir. Pra, si njeri, si tjetri
janë ngritur haptazi si armiq
të kombit shqiptar. Greqia
ka dhënë dhe prova që do të
shkëpusë lidhjet midis
Shqipërisë së Epërme me
Epirin, dukë pushtuar ose
bërë të vetin këtë të fundit.
Edhe epirotasit kanë kuptu-
ar se qëllimi i Greqisë nuk
është emancipimi i atdheut
tëtyre, por nevojat që ka
Greqia për të formuar një
ushtri të vetën me djemtë e
Shqipërisë dhe për të paguar
borxhet me pasuritë e këtij
vendi shumë pjellor.
Forcë lëvizëse e çdo shqip-
tari qoftë musliman, qoftë i
krishterë (ortodoks) është
dashuria për atdheun,
ndjenja e ruajtjes së
kombësisë dhe gjuhës së
vet. Në qoftë se ata do të
arrijnë të kuptojnë se
bashkimi në një fe është
një mjet për të ruajtur të
paprekur gjuhën dhe
kombësinë e tyre, pa
ngurim do ta përqafojnë
atë. Grekët dhe, sidomos,
shqiptarët janë tepër
konservatorë të traditave
të tyre të lashta, sidomos
në punë e gjuhës së kultit.
Në Greqi janë rreth 500
mijë shqiptarë të cilët
recitojnë ende lutjet në
gjuhën e vet dhe në
greqisht.
Madje në Epir, sapo të
hiqet pengesa e ritit dhe e
misonarëve latinë,
vështirësitë e kthimit në
fenë katolike do të jenë
shumë më të vogla. Meqë
ata nuk janë shkëputur nga
kisha romake për shkak të
ndonjë rrebelimi, në
zemër epirotasit janë ende
katolikë. Ata janë nga natyrë
krenare, të ndershëm dhe
fisnikë dhe e duan të vërtetën,
madje në këto kohë dëshiro-
jnë të shkëputen krejtësisht
nga Greqia dhe
Kostandinopoli, kujdesin dhe
mbështetjen e Selisë së
Shenjtë do ta shikojnë si një
shenjë paralajmëruase të
çlirimit të afërt dhe përparim-
it të tyre. Ata e dinë se Selia e
Shenjtë nuk ka asnjë interes
për të shkatërrtuar kombin e
tyre dhe për të zëvendësuar
me një tjetër gjuhën e
stërgjyshërve të tyre të lashtë,
pellazgëve.
Pastaj është e sigutë se mus-
limanët e Epirit, me një
ndërrim të administratës
fetare, bëhen të krishterë,
meqë me zemër janë të tillë
me kohë. Është gjithashtu e
sigurtë që ata nuk do të
beheshin ortodokse vetëm e
vetëm se urrjenë Greq inë.
S’ka dyshim se ata do të
përqafonin fenë tonë në
qoftë se kjo , në këto ndry-
shime do të ketë zënë rrënjë
në këtë vend, se vetëm kjo,
duke thënë të vërtetën, ka
qenë feja e gjyshërve të
tyre. Muslimanët e Greqisë
arrijnë në afro 700 mijë.
Ndërkaq, me që Hirësia Juaj
e quan oportune të krijojë
misione në Epir, nuk shpre-
soj se nuk do të ketë
vështirësi të gjejë misonarë
shqiptarë të ritit grek e të
gjuhës së Epirit që ështeë e
njejta me atë të shqiptarëve
të Kalabrisë e të Siçelisë.
Peshkopët dhe kleri i këtyre
kolonive shqiptare mund të
japin edhe mjetet e nevojsh-
me që ndërmarrja e tyre
bamirësie të dalë me sukses,
duke formuar shoqata dhe
duke mbledhur fonde ndër
bashkëatdhetarët e tyre në
Itali, të cilët nuk janë të
pakët. Këta shqiptarë të
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 1 1

HYQMET ZANE Ne kete vordulle perplasjesh mes dy shteteve, Shqiperise dhe Greqise ne lidhje me Camerine
cilët kanë emigruar fill nga Epiri
në shekullin e 15-të e duan me
shpirt atdheun e tyre të lashtë
dhe kanë besim se me një shenjë
të Selisë së Shenjtë, do t’i për-
vishen punës për t’i kthyer në
fenë katolike (shënimi ynë)
vëllëzërit e vet me gjithë gëzim e
shpejtësi. Ata me siguri do të
mirëpriten në Epir, ku ende
vajtohet largimi i tyre. Ata janë
të ditur dhe kanë mësuar në Itali
për të përdorur mjetet e
qytetërimit të krishterë me
oportunitet, sipas vendit dhe
kohës. Ndoshta edhe Qeveria
Osmane do ta shohë ardhjen dhe
veprën e tyre në Epir më me pak
dyshim se ata të Greqisë.
Ju lutëm Hisrësi, të më falni për
lirinë me të cilën Ju parashtrova
këtë promemorje lidhur me
misionet në Epir. Me ndjenja të
nderimit të thellë Ju puth unazën
shërbëtori i urtë dhe i bindur i
Hirësisë Suaj.
******
Pak histori :
Preng Doçi është një prej
figurave më të shquara të
Lëvizjes sonë Kombëtare.
Nuk është e rastit që
shkrimtari dhe publicisti
rilindas Milto Sotir Gurra
do të shkruante : “Preng
Doçi të cilin të gjithë
shqiptarët e Veriut dhe të
Jugut e njohin me emrin
Abati i Mirditës, është nga
figurat më të shkëlqyera të
Rilindjes sonë Konbëtare
dhe një nga apostujt më
me vlerë të fesë së shqip-
tarizmës”.
Preng Doç lindi në Bulgër
të Rubikut, Mirditës, më
1846 dhe vdiq në Orosh
më 1917. U shkollua në
Shkodër dhe në Romë në
vitet 1859-1871. Qysh
student u njoh dhe ka
bashkëpunuar me
atdhetarë arbëreshë,
gjuhëtarin Dhimitër
Camarda dhe poetin e
njohur Jeronim De Rada.
Preng Doçi punon pa u lidhur
për bashkimin kombëtar,
zgjimin dhe përparimin e
shqiptarëve. Në vitet 1876-
1877, ai qe frymëzuesi dhe
organizatori kryesor i kryen-
gritjes në Mirditë. Për
pjesmarrje me armë në dorë në
kryengritje, u burgos, por me
ndërhyrjen e Selisë së Shenjtë,
u lirua me kusht që të mos
kthehej në Shqipëri, pa lejen e
veçantë të Portës së Lartë.
Në vitet 1883-1884 u dërgua
në Athinë më detyrën e
sekretarit të Arqipeshkvit
katolik të Athinës, Maragngo.
Gjatë rrugës Tivar-Pire, Preng
Doçi u ndal në Korfuz, ku pati
takime më anëtar të komitet
shqiptar të atjeshëm dhe me
atdhetarë nga Çamëria. Në
Athinë ai vijoi lidhjet me
shqiptarë të ndryshëm. Shërbi-
min në Tivar dhe Athinë e
quante si urë për të hyrë në
Shqipëri.
Si njohës i thëllë i çësjhtjes
shqiptare në të katër vilaje- poet ka dhënë një ndihmes
tet dhe sidomos i njohjes së të vyer në lëmin e letrave
gjendjes fetare dhe shqiptare, ndërsa si gjuhëtar
kombëtare në Epir, ai i ka bërë shumë për njësimin
drejton Selisë së Shenjtë e gjuhës letarre dhe për
“Promemorjen” në fjalë. 10 ngulitjen e alfabetit të sotëm
vjet më vonë Preng Doçi të shqipes.
parashtron një projekt për Përgatiti :
beslidhjen e 5 krahinave Hyqmet ZANE
autonome shqiptare : 1.
Kosova me qendër Prisht-
inën ; 2. Shqipëria e Epërme
me qendër Shkodrën ; 3.
Shqipëria e Mesme me
qendër Durrsin ; 4. Toskëria
me qendër Vlorën ; 5. Epiri
me qendër Janinën. Me anë
të një bese të përgjithshme,
këto të 5 krahinat do të
formonin shtetin kombëtar
shqiptar.
Si apostull i shqiptarizmës,
misonin e tij në shëprblim
të atdheut, çështjes
kombëtare shqiptare, ai e ka
ktyer me ndërgjegje të
pastër dhe ndjenjë
përgjegjësie. Preng Doçi si

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

ENRIETA SINA KRAH’ DALLANDYSHE

ENRIETA SINA
KRAH’ DAL-
LANDYSHE
Në terrin e natës, një
krisje më erdhi pranë, u
tremba
Ngreh sytë.Krahët e
dallandyshes grisën
perden e zezë
E copëtoi dhe e tërhoqi
zvarrë. Deri në tokë e la
shtrirë
Nga qielli ra një yll e
puthi perden.E pashë si e
digjte atë
Dallandyshja po
hakmarrej për pranverën e
vonë
Mbetur në djep të Hënës.
Foleza e saj ish e
shpërbërë
Nuk mund të qëndronte pa
djep të mbulohej nga
tmerri
Hapa dritaren, frynte një
erë e marrë.Dallandyshja
mbriti aty
Në sqep mbante një
dritëzë Hëne, mbi krah fije
bari
Me të dyja bashkë kërkonte, të
ndërtonte folenë
Në ditë e netë, merrte dhe jepte
dashuri…
Të braktisur pranverën nuk do ta
linte
Prandaj e grisi natën…
MOS JI I PLOGËT…
-Pas bisedës me një mikun tim-
Çfarë më thua, po të mposht
trishtimi?
Jo, ai po të merr kohën e çmuar
Duke të mbuluar me retë e zeza
Mos e përfill atë me ide vulgare
Kërko vetëdijen tënde
Ajo nuk të braktis kurrë!
Kërkoje në detin e qetë
Në qiellin e kaltër
Në krah të një ëngjëlli
Aty e ke lënë dhe sapo të shoh
Do ndjesh se do jesh ndryshe
Sepse do të përqafojë
Me ngrohtësinë e diellit
I ke harruar buzëqeshjet në
bregdet?!
Sa i lumtur ishe..ti që më flet për
plogështi
Oh, mjaft pe të këqiat e realitetit
Shmangi retë e zeza, gri që bien
në vështrim
Ato të japin ide, vulgare, frike,degradimi
Më ka ndodhur dhe mua të jem në ditë të
tilla
Të them:Shiko jetën tënde pa e torturuar
atë
Bota ka gjithë masat e dëshirave të tua
Por, nuk është e detyruar t’i plotësojë ato
Bëhu ndryshe nxito drejt agimit
Lëre natën pa hënë…kërko tek vetvetja
Yllin e lindur për ty..atë si dikur bëje mik
Do të sjell buzëqeshjen…do të gjesh
pranverën
Shpirti do të gëzohet në mijëra lule
Mbjellë nga vetëdija jote…
U THYE NJË PASQYRË…
Mbi ujin e pastër kristal
Pranvera lëshoi flokët e gjatë
Mbante në dorë një pasqyrë
Dhe shihej aty ditë e natë
Sa herë që shkonte tek burimi
Mbi degë peme këndonte një bilbil
Pranvera thosh:Është i imi
Në zënë e tij një rreze mbirë
E rrezja mbetej pasqyrës
Si dritë për natën e errësuar
Një ndjenjë si kjo në mes tyre
Askush më parë s’kish shijuar
Një ditë bilbili s’u dëgjua
Ishte larguar nuk dihej ku shkoi
U thye kjo pasqyrë, u copëtua
Pranvera lot nga sytë pikoi
Ndër stinë të jetës dhe ndodh
Papritur të thyhet pasqyra ndër sy
Pas saj..mos prit kurrë pas saj
Pranverën të gjesh prapë aty…
ENRIETA SINA GAZETARE
TË ANALIZOSH NË PRIZMIN
PSIKOANALIST, FILOZOFIK DHE
SOCIAL ZHVILLIMIN BASH-
KËKOHOR
- RRETH LIBRIT “FILOZOFIA E
MARRËZISË”, e shkrimtarit BASH-
KIM ABAZI-
Kushdo që do të mbante në dorë dhe
do të lexonte librin “FILOZOFIA E
MARRËZISË”, nuk do të shkëputej
lehtë prej tij.Një hyrje e plotë meta-
forike dhe një zhvillim analitik që të
sygjeron të mbash pranë fjalorin
filozofik për të arritur të kuptosh atë
që autori kërkon të të përcjellë me aq
kulturë e kurajo shqetësimet e
kohës.Një hyrje e mrekullueshme
metaforike në figurën e qyqes dhe një
trajtim kompozicional me tema e
nëntema, ide dhe nënidetë, mesazhe
dhe obsione për të djeshmen, të
sotmen dhe të ardhmen.
I lodhur duke u mbajtur pas shkopit të
pleqërisë, i Pari i Miletit hodhi me të
shpejtë hapat e vështira dhe u mbështet
tek parvazi i Dritares së Madhe.Jashtë
ishte një gjysmëerrësirë e trazuar.Veshi i
stërvitur nuk i gaboi.Qyqja përsëriti
refrenin me një interval të saktë:Ku-ku-
ku…Si arritëm deri këtu.?Përse nuk
habitem?.Është vetëm një faqe libri që do
të përcjellë deri në fund të tij filozofinë e
hymbjes dhe të zhvillimit, përfshirë në të,
individin, moralin, përpjekjet kundër
ekzistencës së injorancës.Filozofia e
marrëzisë, lajthitja e mendimit mbi bazën
e instikteve dhe neurozave si dhe kurimi
i shpirtit, më shumë se sa çështje të
mosbesimit apo kundërshtimit janë
aspekte të Filozofisë dhe Psikoanalizës.
Kisha lexuar ndër vite pzikoanalistin që i
rreziston kohërave dhe na dikton progres,
duke analizuar Humbjen Zigmund Frojd
dhe psikoanalistë të tjerë më pak të
njohur dhe në këtë libër ndala me të
njëjtin përkushtim dhe vëmëndje për të
gjetur risi të reja të përshtatshme për
psikologjinë dhe filozofinë bashkëkohore
dhe në shoqërinë tonë.
Marrëzia dhe lajthitja janë sjellje dhe
veprime prej të çmënduri, jashtë standar-
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

Shqip dhe Anglisht – English and Albanian Piramida e Tiranës: Transformim i mirëmenduar apo përdhosje e
and cultural objects across Europe.
More recently, the world has wit-
nessed the destruction of historical
and cultural monuments in Cambo-
dia, Afghanistan, and Syria by the
Khmer Rouge, ISIS, and the Tali-
ban, respectively, as well as the US
bombings in Iraq. The destruction
of both tangible and intangible
assets of cultural heritage can
assume various forms, and destroy-
ing cultural artifacts that embody
ideas, beliefs, and attributes of past
societies is a proven means of
control and power. The destruction
of cultural heritage without harming
citizens is called ethnocide, a term
first coined by Raphael Lemkin in
1944. However, it often receives
little attention from the media,
unless such an asset is protected by
UNESCO. What is even more
dishonoring is that, in many
acquittals, the guilty rationalize
their actions on the grounds that,
in the contemporary era, these
artifacts offer nothing important
to the nation nor to humanity.
During the second decade of
this century, numerous parallel
debates have arisen across
several European countries
regarding democratic regimes’
public management of those
sites of memory that were
directly linked to the personal
biographies of their former
dictators. In his book Sites of
the Dictators: Memories of
Authoritarian Europe, 1945–
2020, Xosé M. Núñez Seixas
explores the imperatives of
memory politics and how these
are reconciled with local actors
interested in exploiting the
dictator’s remembrance. This
book is certainly valuable
material for students and
scholars of history, politics,
and memory studies.
The Tirana Pyramid may fall
into the category of a
“negative heritage site,” but
this does not mean it should
be obliviated. According to
Smart Lookup, “Negative
heritage is defined as sites
that may be interpreted by a
group as commemorating
conflict, trauma, and disas-
ter”. As a site of memory,
negative heritage occupies a
dual role: it can be mobilized
for positive didactic purposes
(e.g., Auschwitz, Hiroshima,
District Six, and the Jewish
Holocaust Museum) or,
alternatively, erased if such
places cannot be culturally
rehabilitated and thus resist
incorporation into the nation-
al imaginary (e.g., Nazi and
Soviet statues or the statues
of Enver Hoxha and his
collaborators). Evidently, the
Tirana Pyramid belongs in
the former category and not
the latter and no matter what
is done with it, the Pyramid
and Hoxha’s Residence will
always remain the epitome of
communist regime.

ENRIETA SINA GAZETARE

tit etik në kundërshtim të plotë me arsyen
njerëzore, na thotë autori.Dhe kjo për-
ballur me realitetin bën që të qëndrosh të
analizosh dhe të kërkosh atë që autori do
ta shtjellojë në faqet në vijim të këtij libri,
studimor, filozofik dhe psikoanalitik
shumë të duhur për të gjithë.Individi dhe
morali trajtohet me dimesione të vër-
tetësuara.Ku është bukuria e premtuar?
Sinjalin e parë e jep ëndrra e mbajtur
brenda kufizave të shtrenguara të
shpirtit.Vetëm në pragun e vdekjes apo të
një brenge të madhe, ëndrra shfaqet
sunduese dhe e dikton shpirtin drejt altarit
të rrëfimit.Ç’kam bërë, sa keq dhe sa
mirë!Në ikje e sipër asgjë nuk pranohet të
mbartet në botën e ëndërrimeve ende të
pajetuara.Këtu nxjerr kokë filozofia
morale.Duke rrëfyer para lexuesit diçka të
përjetuar, autori tregon se si ndjel-
lakeqësit, komunistë të rinovuar në Dem-
okraci, servilë të destinuar për shërbesa,
vendosin me vetëdije hakmarrëse nguji-
min në kornizat e varfërisë, vetëm e
vetëm për të kënaqur shijet e një morali të
tjetërsuar me atë të Djallit.Të mjerët!
Kanë harruar legjitimitetin e së drejtës dhe të shkak të shpirtit të pakul- secilin paragraf duhet të barazuar me të vërtetën,
së vërtetës.Por, tek njeriu me logjikë dhe me tivuar mes nesh.Dinjiteti ndalesh dhe të analizosh bëhen objekt i debateve të
moral, të mos harrojmë për asnjë çast këtë politik dhe autoriteti i qetësisht atë çfarë do të thotë dobishme kur korniza
radhitje të skalitur nga mendjendriturit- individit janë të realizue- autori me gjuhën e një fjalori metodologjike e ligjësive
ekzistenca nuk e humbet asnjëherë arsyen. shëm, në balancë me filozofik.Duke u ndalur në apo rregullave të përgjith-
Mënyra kompozicionale se si i rendit autori vlerat dhe kontributet filozofin Deni Didro autori shme respektojnë interesat
esetë dhe mesazhet filozofike dhe psikoanali- sociale.Natyra, shkaqet, na thotë:”Problemi i vërtetë i dhe shëndetin e
tike të tërheqin si me magnet për të zbuluar pasojat dhe qëllimi i Didro dhe i kohës ishte shoqërisë.Edukata për tu
vetveten dhe enigmat e secilit prej nesh.Duke qeverisjes përbëjnë thelbin demonstrimi i ndjenjave të shfaqur në mendim është
qënë një studiues i thelluar i filozofëve dhe semantik të filozofisë vërteta; të dish të luash rolin unifikimi i shpirtit të
psikoanalistëve të shumtë , autori përcjell politike.Sferat e jetës nuk për ta bërë atë sa më prekës trashëguar me vlerat e
tabllo të së vërtetës dhe të pavërtetës bash- duhen cënuar apo i prekur për publikun.Këtu brenda besueshme të mjedisit
këkohore, të së mirës dhe të keqes, të mjerimit nga politika. mureve kufizues të referencës social.
dhe të mundësive të zhvillimit duke vënë Tek kapitulli kryesor i filozofike, mundohemi ta Autori kalon tek konkretja
theksin në atë se askush nuk mund të pre- këtij libri, “Marrëzia” janë gjejmë sa më të plotë e të në vend.Çfarë duhet të
tendojë, ekzistencën e pashëmtuar dhe të të shtjelluara me një frymë stërholluar fjalën dhe shkri- ndryshojë në sistemin e
pagjymtuar të qënies së merituar.Shpirti është transparente analitike min, me tre dimensionalitetin drejtësisë: mentaliteti,
koncept logjik i panjohur dhe brenda mis- probleme aq aktua- e tij: E para është tradicion- legjitimiteti politik, instru-
terit.Për paraqitjen e funksioneve logjike të le.Morali i alja, e dyta shkencorja dhe e mentet e kontrollit, profe-
mendimit dhe varësinë e produkteve të arsyet- katërpjesës.Morali shfaqet treta modernja.Krijuesi, sionalizmi kundër injo-
uara ka një kufi, deri aty ku ato lejojnë af- kërcënues:presion për vazhdon autori i ka përjash- rancës dhe idhujtarisë,
tësinë e përllogaritjes së vlerës dhe hapësirës politikën, frikë ndaj tuar disa cilësi të ekzistencës financë e pavarur e prokuro-
për të thelluar më tej procesin e njohjes. shoqërisë, korrupsion dhe hyjnore: përjetësia, përsos- risë, paga unifikuese me
Individi është i koklavitur bashkë me fatin kapje të instrumenteve të mëria, mbinatyrshmëria, rajonin, pavarësia, decen-
social e politik.Arsyetimi i fatit kolektiv, ideja sigurisë dhe ligjit, paralizë gjithëfuqishmëria tek tralizimi i prokurorisë apo
e përfitimit nga përvoja evropiane, aziatike të sipërmarrjes ekonomike njerëzorja. rishqyrtimi paraprak i
dhe perëndimore, krijoji jo pak boshllëqe për dhe jetës së përditshme.Në Drejtësia në mendim, e ligjeve me shumicë…
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 1 3

SKELA MUC XHEPA

SKELA tashmë. Dritat
MUC XHEPA shumëngjyrëshe mre-
kullojnë bregun.
“The Wharf”. Destinacioni i ri turistik. Vendi ku takohesh - Si të duket pedonalja? Si
lehtë në DC. Vjeshtë. Simboli i ndryshimit. Perëndesha e në Vlorë?
misrit për fiset vendase. Ulur pranë zjarrit indian, një tufë Bullgari trupmadh, i
drurësh, të gjatë, të hollë, të lidhur në majë e të hapur në shëndetshëm, gjithnjë i
bazë që ndigjen me flakë të kuqërremtë nga brenda, vepër qeshur, më pyet pa shtrën-
arti që të sjell në kujtesë jetën dikur buzë lumit Potomak, jam guar duart ende.
duke pritur Asenin, ish-diplomatin bullgar, mikun tim, që - Asen ke filluar të mësosh
nga koha kur shërbenim në misionet tona. Vendin e takimit e shqip?
ka zgjedhuar ai. Jahte të shumtë ankorohen, të tjerë lënë - Jo, jo s’kam ndërmend
skelën dhe lundrojnë drejt oqeanit. Dielli ka perënduar t’i bashkohem shërbimit
diplomatik përsëri. Por, isha një
javë me pushime në Vlorë.
Ishte viti 1995. Të ftuar një
mbrëmje, darkë e shtruar nga
kryetari i kongresit Newt Gin-
grich, me përfaqësitë e huaja në
Uashington, rastisi, në tryezën e
rrumbullakët dhjetëshe, të kisha në
anën e majtë diplomatin bullgar
Asen. Ndërsa në të djathtë një
ushtarak amerikan, që s’ia mësova
kurrë rangun, por dukej i
rëndësishëm. Gjoksin e kishte të
zbukuruar me shenja e mendalje
të ndryshme. Pas fjalës së gjatë, - Ç’mendon vendi yt
plot fakte historike të kryetarit, për gjendjen në
drejtuesi i cermonisë na ftoi të Kosovë?
shijonim gatimin amerikan. Pyeti diplomatin
Bashkë me të ngrënën nisi bullgar. Ai për një
biseda e lirë. Ushtaraku në fillim moment mbeti. S’e
më pyeti mua nga isha, pastaj, priti.
ashtu i shpenguar, pyeti Asenin. - Bisedë tryeze po
- Të jetë rastësi që jeni ulur bëjmë. Joformale.
bashkë? Ushtaraku buzëqeshi.
M’u drejtua me shikim të mpre- - Duhet ndaluar
htë. Ngrita supet. spastrimi etnik.

ENRIETA SINA GAZETARE

Bazamentet e dijes janë
ato që ngjisin shkallët e
zhvillimit.Aftësia për të
gjykuar rreket ndaj
dallueshmërisë midis të
mirës dhe të
keqes.Përmirësimi i fatit
të njerëzve është i vetmi
objektiv i ligjshëm i
shkencës dhe
filozofisë.Në fillesë dhe
në fund të gjithë
kërkojnë të dijnë arsyet e
kushtëzimit të
ekzistencës së
tyre.Analiza logjike e
njohjes shpirtërore nuk
kufizohet vetëm në
zhvillimin e proceseve
psikologjike të ndjenjave
por në studimin e
kushteve që krijojnë
strukturë autoritare dhe
humane të karakterit
individual.
Një kapitull me mjaft
interes është ai i tit-
ulluar:”Kujdesi për jetën!
Në këtë kapitull autori
përcjellë shqetësimet
financiare dhe ato social-
psikologjike.Qartësia e
mendimit për t’u dhënë
të vërtetën banorëve të
planetit nuk përkon me
vijueshmërinë e pash-
mangshme të progresit
moral dhe intel-
ektual.Midis tyre endet
dukshëm misteri.Në një
sfond historik, modelet
dhe sistemet përjetojnë
krizën.E endur midis një
estetizmi moral dhe
filozofik, dija e kohës i
dha vetes atributet e
kritikës, marrëzisë dhe
madhështisë.Më shumë
se sa i pëlqyeshëm,
modeli i demokracisë u
prezantua i virtytshëm,
me vlera dhe standarte
duke kërkuar të jap më
shumë domosdoshmërinë
për jetën dhe shëndetin e
shoqërisë.
Në një tjetër nënkapitull”
Të jetosh nuk është e
lehtë, Sokrati mbetet
filozofi i pashmangshëm,
sepse artikuloi pritjen
jetësore të gjetjes së
modelit të
dobishëm.Kuptimi për
jetën rrok më shumë se
sa një kornizë të
rëndësishme të
mendimit.
Mjaft traktate filozofike i
kanë shërbyer iluminiz-
mit dhe kanë hedhur idetë e
gjetjes më të mirë për t’i
shpalosur të plota sigurinë dhe
mirëqënien, lirinë ekonomike,
drejtësinë sociale, të drejtat e
individit dhe të grupit.Tek kultu-
ra e popujve, Shteti, diplomacia
zyrtare dhe politika gjejnë pa as
më të voglin dyshim elementet
më të fuqishëm të përbashkëta
dhe lidhjet më të forta për të
realizuar legjitimitetin e pro-
ceseve integruese për jetën dhe
sigurinë ndaj ekzistencës së
pritshme.Për çdo individ, e
gjithë kultura perceptohet përtej
kënaqësisë së çastit.
Kurimi i shpirtit është një tjetër
temë e përfshirë në këtë libër që
të tërheq për ta lexuar për të
njohur më shumë vetveten.Do të
ishte gabim të anashkalohej ky
çast psikik i krahasuar rrep-
tësisht me realizmin e shëndetit
të shoqërisë.Psikologjia e
thellësive u përket mëndjen-
driturve.Tek ata mendimi është i
përkushtuar ndaj shpirtit dhe
zemrës, vlerave dhe standarteve
të pëlqyeshme etike.Ata e meri-
tojnë konsideratën e lartë hu-
mane.Me kapitulin “Brenga e
madhe” mbyllet ky libër kaq
shumë me interes për spiko-
analistët por dhe për secilin
lexues ku do të mësoj deri në
detaje për materien e
ndërgjegjen, të mirën dhe të
keqen, realen dhe irealen.Porosia
hyjnore dhe mendimi mistik nuk
na i ka dhënë privilegjin e të
drejtës krahasuese të moralit të
Mbinjeriut me filozofinë e
marrëzisë humane.Asnjë fjalë e
mënçur nuk është e tepërt kur
dhimbja dhe trishtimi në zemrën
dhe mendjen e qënies me moral
orientojnë drejt së vërtetës së
pjesëshme.Ky libër përcjell aq
shumë mesazhe për të vërtetën e
egzistencës fizike dhe mendore,
sa secili do të ndihet plotësisht i
kënaqur për një pjesë kulture që
do të arrijë të marrë nga e
përgjithshmja e shkruar me aq
pasion në libër.
Enrieta Sina, gazetare
ENRIETA SINA
E MISTERSHMJA…
Ajo është si një rrufe që bie
papritur mbi kokat tona
Një shkatërrim moral,
psikologjik, ç’ekulibër
Fatkeqësi, e frikshme, e çmëndur
Dhe nuk dimë përse
Nuk dimë se si
Është goditja e fatit?!
Falimentimi, humbja e
dashurisë, tradhëtia
Përmbytja e asaj që do
realizonim
Mendojmë se para tyre ka
qënë instikti
Ai që në ndjenjën tonë,
trurin tonë
Ka hedhur parandjenjën e
brendshme
Të mistershme
Ndofta kemi ndjerë më
parë fatkeqësinë
E nuk kemi mundur në
nxitojmë hapim
Ta mbysim atë, ta
shkatërrojmë, sepse
Ndodh si re e zezë ka
kapur trurin tonë
E mistershmja është një
uragan
Para të cilit nuk di se ku
kemi mbetur
E të tregojmë të zbulojmë
veten
Jemi kërcënuar nga
parandjenja
Pa arsye e pa emër…
Duhet të jesh i matur
Sa e vështirë
Dhe sa e duhur të evitojmë
Frikën, rrëmbimin
Humbjen
Humbnerën
Bet’hovenin e dënuan me
izolim
Sepse kishte origjinalitetin
e tij moral…
E shpërfilli dogmat e
kohës, shmangu të mis-
tershmen
Sot e fuqishme shtrihet në
krah pabesie të errëta
Ne do ta largojmë duke
fuqizuar veten
Me besim tek Zoti.
SA BUKUR DO ISH….
Jashtë, në rrugë le të
fërshëllinte era, le të binte
shi
Pemët të laheshin e të
shkundeshin pa u penduar
aspak
Me pak dritë do të desha,
të isha në një shtrat me ty
përqafuar
Të bisedonim, të puthesh-
im, qeshnim, përqafohesh-
im po prap
Sa bukur do ish në laku-
riqsinë e jetës që pak
jetuam
Të ndjenim mungesën
tonë të viteve mbetur në
lak
Të digjnim atë që aq
shumë të dy na kish
munduar
E të na zinte gjumi ashtu
ngadalë me agimin në
prag
Jam mbledhur me këngët që
shpërndahem me drithmat e mia
Nëpër dhomë, trokasin kujtimet,
kërkojnë dritaret e tyre t’i hap
Çuditshëm ti dhe pse vite e vite
nga unë larguar, mes erës vjen
Troket, pareshtur troket, troket
dhe hap derën, dorën e syrit e kap
Flokët e mi, do t’i zgjasja me
dëshirën tënde për t’i prekur
Vështrimi im do të kishte gjithë
zjarrin e yjeve atë natë
Zemra do të ndizej e do shuhej
nga trokitja e zemrës tënde
E pa asnjë çudi do të thosha:
qëndro të lutem dhe pak!
Sa bukur do ish…të ndjeja vërtet ,
shiu pushoi dhe era s’troket
Je ti që vërtet përcjell dashurinë
sëbashku për të jetuar
Mes kohës së largët dhe netëve që
dritë-Hëne përcjell
Eja ndjeu si unë, bashkuar me
ndjenjën e pajetuar…
Busti i një alieni (mbi vendimin
për t’i ngritur bust në Shqipëri
ish-kryeministrit grek, Mico-
taqis)
Nga Shaban Murati
Kryeministri i Shqipërisë në datën
22 dhjetor 2022 i dha popullit
sihariqin e madh se qeveria e tij
me paret e taksapaguesve shqip-
tarë do t’i ngrejë një bust ish-
kryeministrit grek Kostandin
Micotaqis në territorin shqiptar të
quajtur Derviçan.
Vendimi pataksi Greqinë, e cila
askund, madje as në katundin e
lindjes nuk i ka ngritur bust ish-
kryeministrit grek. Micotaqis plak
nuk ka asnjë minimum merite për
marrëdhëniet dypalëshe. Merita e
tij e vetme është se ishte nipi i
kryeministrit famëkeq grek Eleft-
eros Venizellos, urdhëruesi i
masakrimit të dhjetra mijra shqip-
tarëve në jugun e Shqipërisë në
1914 dhe shpikësi i të ash-
tuquajturës “autonomi e Vorio
Epirit”.
Në linjën e tij vazhdoi nipi kryem-
inistër Kostandin Micotaqis. Për
t’u hapur sytë sadopak bash-
këtadhetarëve të mi të fjetur, po
sjell një shkrim timin shkruar 30
vjet më parë për portretin e ish-
kryeministrit grek Kostandin
Micotaqis:
——-
Merreni mbrapsht ultimatumin, Z.
Micotaqis !
kryeministrit të
Në qarqet diplomatike në Tiranë Burundit, që të
dhe në Bruksel ishte e madhe ngatërronte ditën e
ndjenja e lehtësimit pas hapave pavarësisë së
diplomatike të dialogut, të Shqipërisë, por
ndërmarrra nga Shqipëria në kryeministrit të një
adresë të Greqisë, dhe ata shteti fqinj, që ka një
vlerësuan gadishmërinë dhe moshë kur njeriu
sensin evropian të udhëheqjes respektohet,
shqiptare. Por akoma më i madh pavarësisht nga
ishte zhgënjimi i tyre nga bat- kultura, dijet apo
eritë mesjetare, që ushtuan nga posti, ngatërrimi i
Athina, nëpërmjet deklaratave datave paraqet një
luftëndjellëse të kryeministrit ambicje dhe politikë
grek, Kostandin Micotaqis. Që të caktuar ndaj fqin-
në Athinë po kërkojnë dhe jit. Pse Micotaqis na
krijojnë me qëllim tensione në caktoi vitin 1913, së
marrëdhëniet me Shqipërinë dhe pari do të thotë se
në jugun e Ballkanit, kjo nuk ka kryeministri i shtetit
asnjë dyshim për diplomatët dhe fqinj, me të cilin
analistët seriozë, që ndjekin kemi marrëdhënie
Ballkanin. Pyetja, që shtrohet diplomatike që në
është se, ku do të dalë Greqia kohën e diktaturës së
me këto provokime, që po i bën kolonelëve të zinj në
tashmë hapur Shqipërisë, Athinë dhe ko-
Evropës, SHBA. Më 14 korrik lonelëve të kuq në
1993, kryeministri i Greqisë, i Tiranë, nuk njeh dhe
cili datën e muajit e ngatërroi nuk pranon jo vetëm
me datën e vitit, lëshoi një nga datën, por as
ultimatumet më absurd në pavarësinë e shtetit
historinë e ultimatumeve të shqiptar.
kohës së luftës e të paqes bash- Pse Micotaqis
kë. përmend 1913
Kryeministri i Greqisë shpall Sepse është viti, ku
hapur dhe pa asnjë ekuivok qytetet dhe fshatrat
platformën e vjetër shoviniste të shqiptare, që nga
Athinës kundër Shqipërisë, duke Janina e deri në
e avancuar atë me teza të reja Përmet, nga Saranda
akoma më të rrezikshme. Iluzio- në Gjirin e Artës,
ni i vjetër sa Greqia, i ishin të pushtuara
udhëheqësve grekë, se duke nga trupat greke, të
avancuar sa më shumë cilat masakronin
rivendikimet dhe pretendimet burrat, gratë, fëmijët
ndaj Shqipërisë do ta bëjnë atë dhe pleqtë shqiptarë.
që të cedojë e të trembet, e futi Pra, kryeministri i një
në lakun e vet edhe Micotaqisin, shteti fqinj kërkon të
i cili doli vetë personalisht në ligjërojë situatën, kur
këtë rol samuraji, duke i Shqipëria dhe të
lehtësuar punën shpjeguese gjithë tokat e saj
atyre, që formulojnë dhe kup- ndodheshin nën
tojnë politikën e jashtme në sundimin grek. Dhe
Tiranë, se vdiq zyrtarisht slloga- pas këtyre pro-
ni filogrek i sofolazrave të vjetër vokacioneve histori-
e të rinj për “qarqe të caktuara ko-politike, kryem-
shoviniste” në Athinë. Kryem- inistri grek lëshon
inistri i një shteti fqinj, në mes njëri pas tjetrit
të ditës dhe në prag të shekullit kërcënimet, kërkesat
21, del në mes të Athinës dhe arrogante dhe pro-
shpall të drejtat e sundimit të gramin e tutelës
Shqipërisë nga Greqia. Dhe greke mbi
kësaj rradhe nuk lëshoi vetëm Shqipërinë.
një apo dy teza, por skicoi qartë
një plan total të aneksimit të Ai e shpall jugun e
Shqipërisë, që fillon nga histo- Shqipërisë tokë greke
ria, vazhdon me kufijtë dhe dhe natyrisht, e
politikën e mbaron me jetën shoqëron me
shpirtërore dhe fenë. rivendikimin për-
katës dhe thërret më
Ne do t’ia falnim lapsusin kot në ndihmë edhe
 P a g e 1 4 O u r W o r d s

VASIL TABAKU BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR

VASIL TABAKU sinqert, miku im nordik, po folëm.Të dy ashtu në heshtje mbi poltron e vjedhura tinëzisht nga kënga kushtuar kreshni-
BALETI I DRERIT TE vështrontë diku i përqëndruar, po ndiqnim atë lodrim qetë,apsolutishtë e qetë dhe kut të ri, një këngë lirike me figura të
PLAGOSUR pa më dëgjuar se çfarë po dashuror, ishte vërtetë bukur, mospërfillëse, humbja.Ja që shkëlqyeshme:
thosha.Isha gati ta ndëshkoja për të vështroje dy të rinjë të ndodh dhe kështu në jetë…I -A është Hëna,apo vajza
proverbiale të martinit me akull,tha këtë pakujdesi, por ku dashuruar,ku koha dhe re- hodha dorën mbi sup mikut A është vajza apo drita
dikur Amundsen. përqëndrova vështrimin, tej tek aliteti nuk ekzistonin më, ata tim dhe pash i tronditur se Dhe kreshniku nga zana ndritka
-Nuk ka asnjë spjegim, thash unë rruga e Liceut Artistik, mbuluar ishin vetë dashuria… ishte tejet i vrarë, i dërrmuar Veç me zanën na u puthka…
duke rrotulluar gotën nëpër gishta, nga të dy anët me blire, e cila Unë pash si dërrmohej së totalisht.Ai nuk foli më.Ktheu
thjesh një trillë i kohës sime studen- padyshim ishte një nga rugët më brendëshmi miku im, me fund martinin dhe pasi -Sikur nuk njihet puthja ne Epos, i thash
tore.Doja një vajzë dhe për ta bërë të bukura të Tiranës, Helena e pikërishtë atëherë kur ai e kërkoj tja rimbushja, Sarandës,apo jo, mbase bëhet fjalë për një
paksa euforike, me qëllim që të më Prishtinës ecte e zënë për dore gjeti veten te çlirtë dhe të buzëqeshi trishtueshëm. përqafim…
afrohej më tepër, i ofroja martini me një djalosh shtatlart.Nuk po gatshëm të rrëfehej për -Më duket se edhe unë si -Jo,puthje, këmbënguli vajza,për këtë jamë
me akull, pasi pijet e forta nuk i e shquaja mirë, por gjithësesi dashurinë e tij te fshehtë,ajo puna jote do të pij përherë mëtepeër se e bindur.Eshtë fjala për vazhdimin
pranonte.Megjithatë nga tërë kjo nuk isha në gjëndje ta njihja nga që ai adhuronte, ishte në martini me akull edhe pse e Eposit pas rreth njëmijë e ca vjet.Mendoj se
përpjekje, unë fitova vetëm vesin e kjo distancë.Ata më sakt po krahët e një tje- tashmë kam humbur atë që Eposi në këto njëmijë e ca vjet, ka pësuar dhe
martinit me akull se femrën e hum- barisnin ashtu të përhumbur se tri.Kuptohet,Amindsen ishte mendoja se e kisha fituar… euvoluimin e vet, puthja si element i kohëve
ba pikërisht kur ajo nisi ti ndiej sa po ecnin… tepër i vonuar.Tashmë … moderne nuk mund të mos përfshihet, pasi ky
lezetin martinit me akull,një tjetër u Vërejta se Amundësen e kishte gjithçka kishte marrë rrugën e Saranda, ndërsa soditnim proces vazhdon dhe kënga i kushtohet njërit
tregua më i shkathët dhe…kaq, kjo mbajtur frymën pezull.I kishte vërtetë.Ja që ndodh dhe Perëndimin nga lartësitë e prej kreshnikëve të Kosovës, Adem Jasharit,
është e tëra, unë mbase e vazhdoj ikur gjithë shprehja e fytyrës, kështu në jetë, pikërishtë malit të Dajtit, ku dielli këhtu që mendoj se jemi brenda logjikës së vet
tani thjeshtë si një nostalgji… kishte marrë një pamje disi të atëherë kur jemi gati të zhytej ngadal në Adriatik,po zhvillimit të procesit.Unë di vargje ku flitet
Por unë e ndërpreva rrëfimin tim të ngurosur, si prej statuje.Nuk fitojmë, na pret diku e ulur më pëshpëriste vargje të edhe për skena erotike, bile do të thoja skena

VASIL TABAKU BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR

nga më të bukurat dhe mahnitëse.Kështu
edhe elementi i puthjes, ka depertuar në
brendësi të Eposit.
-Po, ke të drejt i thash Sarandës, ky
fenomen pak a shumë ka ndodhur edhe
me Këngët e Nibelungëve, para njëmij
vjetësh, kur procesi i formimit të këngëve,
thuajse kishte përfunduar krejt, apo më
sakt ishte në fazën që është sot tek ne
Eposi i Kreshnikëve.Edhe pse dukej si një
herezi, krejt e papranueshme, përshkruhet
një skenë erotike me detaje kaq moderne
për kohën sa do të dukej sikur nuk bu-
ronin këngët drejt e nga paganizmi, por
ato ishin krijuar tamam aty në çast pas një
akt modern seksual dhe një përshkrues i
tipit romantik i bënte publik nëpërmjet
këngës…
Unë e ndërpreva ligjërimin tim shkencor
pasi Saranda ja kishte shkrepur të
qeshurës me të madhe duke tundur dorën
nëpër ajër.
-Ha ha, ha ç’na the akt modern seksual,
ha , ha, ha, por seksi edhe në epokën e
shpellave ka qënë po i njëjtë veç këtu nuk
mund ta kuptoj modernitetin unë…
ha,ha,ha,ha…
Unë kisha mbetur si i zënë në faj.Saranda pas
pak, u bë më e vëmëndëshme,heshti dhe mu
afrua shumë pranë, më hodhi duart në qafë
dhe për herë të parë më puthi ndryshe,krejt
ndryshe.Ishte një puthje jo si në Epos.Unë ja
mora kokën e bukur midis duarëve dhe nisa ta
puth si i marr.Nuk di sa vazhduam ashtu, por
ndjeva se kisha nevoj të mbushesha me
frymë.Të dy ishim bërë flak të kuq…Nuk po
flisnim.
-Kjo më duket ka të bëjë më modernitetin në
Epos, theva unë heshtjen.Saranda
buzëqeshi.Unë tashmë po e vështroja kaq nga
afër dhe për herë të parë nga një pozicion
tjetër.
-Thua është e vërtetë?-pyeti vajza duke u
mbështetur tek supi im.
-Nuk e di Saranda,mbase duhet ta provojmë…
Gjithësesi është një përvojë…
-Po unë të dua, tha vajza dhe më mbyti me të
puthura…
Ne po zbrisnim ngadalë drejt rrugës ku ishte
makina ime e vjetër.Po ecnim të dy si të
dehur.Më tepër na kishte mbuluar hesht-
ja.Fjalët nuk e di ku ishin harruar…
Po afronte vjeshta e tretë
dhe drurët ishin larë në
flori.Kështu e ka nëntori,
një erë e vetme i shkund
krejt floririn pemëve dhe
pastaj, drurët duken si
murgjër të hirtë që lagen
në shi.Buron Kodra kishte
ngritur telajot dhe po i
vidhte vjeshtës pejzazhet e
bukur.Ishte bërë më i
ndjeshëm dhe gati
melankolik.Një ditë erdhi
tek zyra ime dhe me një
shprehje patetike në fytyrë
po më thoshte se Helena e
Prishtinës na dashkërka
një djal serb.
-E ç’ka këtu për tu habi-
tur, i thash unë.
-Po sërb?-Ngriti duart i
nxehur Buroni.
-Po dashuria nuk pyet për
kombësi dhe shtete,
dashuritë i kanë përmbys-
ur kufijtë…Jetojmë në
kohët e një globalizmi
total...Pse habitesh?
-Eh, lërna rehat me poezi
miku im, tha Buroni i prekur,
-ti e kupton ku dua të dalë,
është serb miku im dhe jo
kroat,apo boshnjak,rus apo
kinez, por serb…
-Dhe…
-Dhe mua pikërisht kjo më lë
pa mend në kokë.A nuk e di
ti se çfarë i punuan serbët
asaj…
-Buron,padyshim që të
kuptoj, por në raste të tilla
duhet të tregohesh i matur, në
dashuri shpesh herë logjika e
ftohtë është një çmenduri dhe
çmenduria është normalitet,
ndaj mos u ngut…ndërhyra
unë duke i dhënë fund lojës
sime me tensionimin e Bu-
ronit
Buroni uli kokën duke
psherëtitur thellë.Patjetër që
brenda tij kishte një indinjim
të motivuar, por në fund të
fundit, midis vet popujve ,
asnjherë nuk kishte patur
armiqësi.Armiku, shfaqej
zakonisht praapa një force
politike, apo një diktatori
argesor, popujt me njëritje-
trin japin dhe marrin.Jeta
brenda tyre triumfon me
tërë të mirat dhe të këqijat e
saj, jetë, me larmishmërinë
e ngjyrave dhe formave, me
dashurinë , urrejtjen, mi-
qësinë, mallin,dhimbjen,
lindjen, vdekjen,këngën e të
tjera gjëra të cilat jeta i
vendos si përparësi të
sajë…Mua nuk më habiste
aspak kjo dashuri paksa e
çuditëshme e Helenës së
Prishtinës me atë djalin
serb, por mentaliteti ynë si
komb, i mësuar me klishet
e gatëshme propagandis-
tike,bardhë e zi, mik ose
armik, kishtëe bërë të vetën
tek njerzit.Kjo gjë kishte
depertuar gjer në ndjenjat
më vibruese e të holla si
 V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 1 5

VASIL TABAKU BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR

dashuria.Serbët dhe ne shqiptarët, thjesht për arsye apo pejzazhi ishte i larë në serbin, thuajse nuk u prek thjeshtë.Kur po vështroja këto
motive politike ishim të pozicion uar në dy kampe flori… më.Duket, aq ishte interesi i materjale, nuk di pse mu kujtua paganen.Mendoj se
armiqësore. Këttë mbase e përforconte më tepër edhe vet Unë vazhdoja të pija artistit për një rast të tillë, të cilin biseda me mikun tim piktor është momenti kur
fakti shekullor i përplasjes serb e shqiptar në kufijtë e ndarjes martini me akull i zhytur ai e quante herezi… rreth dashurisë së Helenës me njeriu nisi të vlerësoj
së trojeve. Historia flkiste për shumë e shumë bëma e ndodhi në heshtjen time.Buroni … serbin. puthjen, si një ele-
të tilla,aq sa dhe gjeneza e Eposit të Kreshnikëve, pikërisht dikur u kujtua për mua -Debati ynë për puthjen në ment magjik të
këtu e kishte fillin, tek ky konflikt tejet i lasht.Por asgjë nuk dhe më ftoi posht tek bari Saranda kishte mundur të sig- poezinë epike,nuk besoj se është dashurisë së tij të
mund të jetë e përjetëshme, asgjë e ndarë njëherë e përgjith- nënë pishat e mëdha të uronte një sërë materjalesh me mbyllur, më shkundi Saranda. vërtetë.Pak nga pak,
monë…Dashuria e Helenës fliste se po thyheshinn edhe këto pinim një kafe. Me sa vlerë për Eposin, ndërsa Helena e -E megjithatë,-pëshpërita unë. puthja nisi të fitoj
tabu shekullore, mbase… kuptohet kishte mbetur i Prishtinës, kishte ndër duar mjaft -E megjithatë,ndërhyri Saranda, terrenin e vet të
Piktori kishte ulur kokën e madhe si shpëllë dhe punonte kënaqur me punën e prova,dokumenta dhe fotografi të unë këmbëngulë se kjo është një gjithpushtetëshëm në
tshmë mbi pejzazhin pa e ditur fare se unë isha aty.Ngjyrat vet.Biseda për dashurinë e genocidit serb mbi kosovarët e nga elementët modern, ku erogjenizmin patetik
kishin shumë okërr dhe ngjyrë floriri, aq sa dukej sikur Helenës së Prishtinës më pambrojtur,qytetarë të gërshetohen modernia me tek njeriu, kur nder-

VASIL TABAKU BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR

kohë prekja si element
dashuror ishte shëndrruar
në manjakllëk…
-Mbase, ky element, do
të thosha se është fare
pak për të pretenduar për
të hyrë në universin e
Eposit, thash unë,aq, më
tepër tek këngët e Kresh-
nikëve…
-Të thash,vazhdoi Saran-
da, duhet të kesh durim i
dashur, ndryshe, nuk ke
për ti lexuar dot kurrë
këngët e sapo ngjizura …
-...dhe unë jam aq shumë
kurreshtarë…
-E di, por gjithësesi
durim. Bardi është tejet i
lodhur, aq më tepër ai
nuk pranon ti afrosh
asnjë element modern të
incizimit,si diktofona ,
asnjë lloj kamere tele-
vizive apo kinemato-
grafike,ndaj kjo na e
vështirëson së tepërmi
punën,vërejti Saranda.
-Por a më the se është i
verbër?,u habita unë.
Po,është më se e vër-
tetë,po ç’lidhje ka kjo me
këtë, ngriti supet vajza.
-Duke qënë i verbër ai
nuk ka si të kuptoj se
çfarë po bëjmë ne.
-Gabohesh, foli prerë
Saranda, ti nuk e
imagjinon se ç’farë
ndjeshmërie të lartë ka ai
njeri magjik.Ai ndjen
këputjen e gjetheve në
pemë.Ndjen zogjtë kur
kruajnë pendët.Ndjen,
apo më sakt “shikon”
çastin e rënies së pikës së
vesës nga petalet e
luleve, shikon dhe ndjen
peshën e buzëqeshjes…
ai…e ku ta di unë, ç’farë
njeriu është ai, por ja
që kështu
është,gjithmonë kam
mbetur e mahnitur nga
aftësia e këtij bardi të
rrallë…
-…
Unë kisha heshtur me
vështrimin të humbur
tej.Po dëgjoja gjëra të
habitëshme më cudira , të
cilat natyrisht, më
dukeshin të pa pranuesh-
me, nisur gjithmonë nga
këndi im i vështrimit dhe
përceptimit.por ja që
ndodh edhe kështu...
-Eshtë e vështirë ta
besosh këtë që po them
unë,vazhdoj Saranda, por
ja që kështu është.Shumë gjëra
të realitetit, i prekim, i shohim, i
ndiejmë dhe nuk jemi në gjendje
ti spjegojmë.
-Unë do të thosha se kemi të
bëjmë me një realitet tej rea-
les.Eshtë e vështirë Saranda ta
spjegoj tani, aq më tepër, kur
unë ndjehem inferior përpara një
force të tillë njerzore, apo më
sakt të universit njerzor.Do të
thosha se është padyshim një
shqisë e panjohur, e cila ka
gjetur zhvillim tek bardi
popullor, verbimi, atij nuk i ka
prishur asnjë punë, bile do të
thosha se është i tepërt në këtë
rast. Bardit të verbër, më tepër se
gjithcka i duhet materja epike, e
kjo materje në vendin tonë nuk
mungon, përkundra, unë do të
thosha se është me tepri.Ndaj
dhe Bardi i verbër, nuk e ka
problem ndërtimin e këngëve
epike…
-Ngjarjet e fundit në Kosovë,
besoj se e pasuruan së tepërmi
materjen e Eposit, shumë kresh-
nikë e trima nxorri treva jonë
këtë periudhë.Aq sa, media qoftë
ajo e shkruar, qoftë ajo elektroni-
ke, i mbetën tejet borxhëli këtij
epiciteti lapidar, tha vajza.
-Ishte tepër intensive, unë do ta
krahasoja me një shpërthim
vullkanik Saranda, ndaj dhe
ndodhi kështu,ndodh që realiteti
ka zhvillime kaq të vrullshme sa
gjërat plaken brenda ditës.Lindin
dhe vdesin aty për aty. Një vendi
tjetër të varfër me ngjarje e bëma
të tilla, një lindjevdekje kaq e
rrufeshme do ti dukej katastrofë,
ndërsa ne shqiptarëve nuk na
bënin përshtypje pasi ato ishin
aq të shumta sa nuk mund ti
përfytyroj një banor i një shteti
perndimor me probleme të
zgjidhura e sistemuara sipas
kushtetutave demokratike, ku
padrejtësia nuk ekzistonë dhe
liria është një gjë e zakonshme si
buka, ndërsa ne shqiptarët kemi
patur shumë punë me LIRINE,
ajo për ne ka qënë dhe mbetet
gati si një Perëndi…
-Ke të drejtë, ne jemi të “velur”
me bëma, me vrasje,përdhunime,
rrëmbime,shkelje të të drejtave
të njeriut,gjakderdhje si lum, ah,
ne…psherëtiu Saranda.
Ne po ecnim përskaj Bulevardit
“Zogu i Parë”.Kudo shikoheshin
dhe ndjeheshin pasojat e
dhunëshme të vitit të zi
l997.Shenjat e kësaj dhimbjeje
gjigande ndjeheshin kudo.Tirana
tashmë ishte një gërmadhë e
qytetërimit modern.Edhe pse
socialistët në pushtet përpiqeshin
të krijonin idenë false se
gjoja po rindërtonin
socializmin tipik shqiptarë
alla demokratik, një lloj
konglamerati socializmo-
demokraci.Eh, mungesat
janë aq të shumta, sa çdo
përpjekje imja për të
dhdhënë një spjegim qoft
edhe publicistik, do të
ishte e kot.Këtë e provova
me mikun tim nordik,një
nga figurat më të shquara
të gazetarisë
botërore.Amundsen, nuk
arrinte të konceptonte këtë
lloj monstre që siç shpre-
hej kreu i të majtëvë,
votoni si socaialistë dhe
jetonoi si demokratë,
pikërisht këtë monstrë
socialistodemokratiko-
komuniste, një përzierie
unikale shqiptare.Por
gjithësesi, ajo që më
trishtonte më tepër, ishte
se edhe shumë prej bash-
këkombësve të mi, e
kishin tepër të vështirë të
kuptonin riciklimin e
neokomunistëve grabitës
ordinerë dhe kriminelë të
regjur…
-Nuk e di pse më vjenë
për të qarë, tha Saranda
teksa vështronte Tiranën
mes gropave, plehrave dhe
gërmadhave.
-Lufta u bë tek ne në
Kosovë, tha vajza, por
pasojat qënkan këtu në
Tiranë.Unë ndjeva të më
shtërngonte dorën, e cila i
dirdhej paksa…
Më thanë se posht tek
holli më priste dikush.Isha
tepër i lodhur dhe e vetmja
gjë që do të më pëlqente të
bëja ishte të mbaja këmbët
sipër mbi tavolinë duke
pushuar me sytë paksa të
mbyllur.Zyra ime ishte atë
mbasdite e zhytur në
gjysmë errësirë.Ne ishim
bashkë me Sarandën,
Helenën, Amundsenin dhe
disa punonjës të Komitetit
të Helsinkit, një grup i
madh pune për mbledhjen
e materjaleve, dokumen-
tave,dëshmitarëve dhe
provave për të paditurit në
Gjyqin e Hagës. Pothuaj
çdo ditë unë prisja shumë
njerëz që vinin depononin,
linin materjale dhe prova
të ndryshme.Ajo që më
dërrmonte së tepërmi ishte
pikërisht rrëfimi i sinqert
dhe i mbushur gjer në tëj dhimbje
me shpresën se gjithçka do ti
nënshttrohej drejtësisë.
I thash rojës në citofoni që per-
sonin i cili po më priste të ngjitej
lart në zyrë, shkaku ishte vetëm
lodhja fizike por edhe ngarkesa e
madhe emocionale e psikologjike.
Nëpunsi i rojës trokiti dhe më
paraqiti njeriun i cili kërkonte të
më takonte.Ishte një djal i gjat
rreth të njëzet e tetë vjetëve,
simpatik dhe me një pamje prej
njeriu inteligjent.Kishte veshur nje
kostum të zi me kravat blu, flokët
e zinjë i kishte të krehur lart me
një frizurë të kohës.E ftova të
ulej,menjëherë binte në sy se nuk
ishte vendas por gjithësesi komu-
nikimi i tij i sakt shqip ma lekundi
këtë mendim.
-Jam i rekomanduar t’ju takoj nga
një mikja ime zonjusha Era, apo
siç e thërrisni ju miqësisht Helena
e Prishtinës, tha i porsa ardhuri, i
cili vuri me kujdes mbi tavolinë
një çantë diplomatike dhe u re-
hatua në poltron,jam nga Vuko-
vari, serb i Kosovës, quhem
Milosh Sushiçoviç, kam kryer
studimet në Universitetin e Sor-
bonës për drejtësi, ku dhe kam
mbrojtur doktoraturën, kam ardhur
tek ju për të sjellë pikërisht një
sërë faktesh dhe argumentash që
flasin qartë për të akuzuarit për
genocidë ne Kosovë.
Unë i ofrova martini me akull, gjë
e cila e bëri të buzëqesh djaloshin
nga Serbia, më ka thënë Hele-
na..,martini juaj proverbial ka hyrë
disa herë midis bisedave tona.
Qeshëm duke takuar gotat.
Më vonë unë u ndala mbi provat
që kishte paraqitur Miloshi, kishte
pamje makabre, portrete të ush-
tarëve sërbë përpara viktimave të
vrara ,masakruar gjer në
shpërfytyrim.Ajo që më shtangu
ishte një foto e një koloneli në
krah të një vajze thuajse laku-
riq.Vajza nudo, me kofshët të
përgjakura, flokët e shpërndarë
mbi supet e xhveshur,me sy thua-
jse të mbyllur, me plotë hematoma
në gjoks e fytyrë ngjante shumë
me Erën, Helenën e Prisht-
inës.Unë kisha shtangur duke e
vështruar këtë fotografi me
tmerr…
-Po, tha Miloshi, është Era,
pikërishtë ditën kur një njësi
paramilitarësh të komanduar nga
kolonel Sushiçoviç e përdhunuan
në rresht pasi i kishin përdhunuar
nënën dhe vrarë xhaxhain dhe të
jatin.
-Kolonel Sushiçoviç, përsërita
unë, një nga kriminelët e
shumëkërkuar…
-Tamam, është im at, dhe unë të gradat,ofiqet apo për
gjitha këto dokumenta kërkoj ti tu ngritur edhe më
paraqes si prova në Hagë… lartë…mentalitet
Kisha mbetur i shtangur, ishte ballkanas, i
vërtetë një rast unikal, ashtu trashëguar nga dik-
sikurse ishte unikale edhe tatura e gjatë
dashuria e këtij njeriu ndaj Erës, komuniste…Ju pak a
Helenës sonë.Njëmij e një shumë e keni një
dyshime filluan të më brenin së përvojë të tillë nga
brendëshmi me shpejtësi rrufeje, diktatura komuniste e
mos kishim të bënim me një rast pesëdhjetë vjetëve,
filantropie meskine, apo një por në një formë
mëshirë kristiane, apo më keq, tjetër,tha Miloshi
thonë që krimineli gjithmonë i duke kthyer me eks
rikthehet më pas viktimës për të gotën e martinit me
bërë verifikimet e veprës së vetë akull.
makabre. Frojdi e paraqet këtë si Por unë dija dhe
pasndërgjegje apo ndërgjegja e tjetrën, krimineli
zezë…Kur ngrita sytë, pash se gjithmonë ka dëshirë
sytë e Miloshit ishin të lagur… ti ketë provat e krimit
Nuk folëm, unë mblodha me të vet si një lloj
kujdes materialet, mbylla va- mburrjeje dhe tro-
lixhen dhe e vendosa mbi feje.Shpesh ishim
tavolinë. ndeshur nëpër kroni-
-Po Helena i di këto të vërteta ? ka televizive apo
E pyeta pas një momenti të gjatë emisione me këto
heshtjeje. argumenta
-Jo, këtë fak, as unë nuk e dija, e rrenqethëse, ku
kam mësuar vetëm para dy krimineli mbante
javësh, kur po mblidhja plaçkat albume të tëra me
e babait, pasi kuptohet, ai ka foto të krimeve të
kohë që është fshehur në Be- veta apo edhe kaseta
ogradë, ku dhe gjenë mbrojtëje, televizive me film-
por dhe trajtohet atje si hero.Në ime disa orëshe...
të vërtetë ky fakt më tronditi Kisha mbetur vërtetë
shumë rëndë.Ju mbase e dini, i shokuar.Në ç’farë
unë dhe Era, më fal, nxitoj të kohe po jetojmë
korigjonte emrin, Helena, kemi kështu?…
kohë që duhemi.Nuk më Ne kishim heshtur të
shqetëson fakti i përdhunimit, dy.Ishte një gjëndje
pasi këtë e dija ma kishte tre- tejet e nderë.Fjalët në
guar vet Helena, por që një nga raste të tilla janë të
përdhunuesit kolektiv të ishte tepërta ose më sakt
ima atë këtë nuk e prisja. E njoh nuk bëjnë më asnjë
urrejtjen e tij patologjike ndaj lloj efekti.Unë lexoja
shqiptarëve, është diçka midis dhimbjen e madhe sa
nacionalizmit të sëmurë dhe bota të këtij njeriu, i
rracizmit, por përsëri nuk mund cili rrinte përpara
ta besoja që babai im të arrinte meje me sytë e
gjer ne vepra të tilla kaq ngjeth- njomur nga bulëzimi
ëse.Më beso, jam i shokuar, ndaj i beftë i lotëve, por
dhe kam marrë këtë vendim, ati që me një
im dhe gjithë të akuzuarit duhet stërmundim të
ti nënshtrohën gjykimit të jashtëzakonshëm po
drejtësisë ndërkombëtare… përmbahej.Më mirë
-Po fotot,si ka mundësi, kaq le të shpërthej në
naiv kanë qënë, kaq të pakuj- lotë, mendova, do ti
desëshëm sa të mos dinin të bente mire,kështu ka
fshihnin krimin e tyre?-Shpreva mëtepër dëm …
unë habinë time. Miloshi kërkoj tja
-Mos u habitëni aspak zotëri,ata rimbushja gotën me
asnjëherë nuk e mendonin se do martini.
ta humbnin luftën në Kosovë, -Nuk kemi më akull i
ata shkuan atje me idenë e thash unë, më mirë
fitimtarit,pasi të realizonin zbresim diku në
spastrimin etnik dhe të kishin ndonjë bar dhe
gjunjëzuar shqiptarët, këto foto rrijmë, kështu dalim
do të ishin krenaria e veprës së dhe prej kësaj
tyre,pra një llojë dekorate ,një gjëndjeje.
argument më tepër për të ruajtur Rrugës folëm shumë
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 1 7

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 8 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 1 9

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 2 1

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 2 3

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 2 5

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

MIHAL DEDJA

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen
Berisha!!! e Fatos Nanon ne Shqiperi ishte ne
kulm te larte te Europes...

Kryengritje
nga njerez Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne
me arme per Shqiperi , kur krimi dhe rrembimi ishte 1
parate e mij perqind lart
vjedhura ne kohen piramidale
& ate qe vijoi me pas me fatosin
 P a g e 2 6 O u r W o r d s

Media, korrupsioni ne Shqiperi nga Berisha tek basha tek rama nuk ndeshkojn asnje ne RAPISCAN Scandal
A do e ndoshkoj njeri Rapis-
can dhe njerezit e tyre ne
shqiperi ne burgjet Ameri-
kane? A jane institucionet
Amerikane ok me korrup-
Sold billions of shares of con- sionin? SEC?
tract of Rapiscan for 50 cents
USD.

Vrasesi ne 21 janar tani ne krah te Edi Rames, vrasesit bashk ne zgjedhje, ai qe I nxorri dhe ai qe I qelloi...
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 2 7

Te perziet mafia e naftes dhe tere diplomatet pjese e tyre...

Dritan prifti u Aktivizua per te prishur leket e naftes qe Meta do jepte me

urdher nga kompanite e naftes offshore qe moren urdher nga Berisha.

Urdheri jepet dhe prifti helmoet dhe vdes me pas….kush ka helmin dhe ku
po mbaet qe po vdesin shume me Lukemia...po perdoret stili Putin ne 20
vjetet e fundit ne Shqiperi per te helmuar njerezit…
Patozi pjese e droges me Edi Ramen...

Minatoret e shtypur dhe perse nuk investoet ne fabika ne shqiperi...

Minatoret ne MIHAL DEDJA

Shqiperi vdesin
se Saimir Mane
do te shkeli mbi
kafka njerezisht Droga qe filloi biznesin e pastrimit
per te pastruar te parave ne Shqiperi...perse nuk
parate e mafias... investoet ne fabrika por ne droge?

\
Lavatricja e parave te balkanit…
Escobar 2021
 P a g e 2 8 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 2 9

Kosovo Border giving land to Montenegro, why?

Ghost salaries with foreign corp. in Albania… How EDVIN Rama launders money for the world in 2022
P a g e 3 0 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 3 1

Declassified pg2
P a g e 3 2 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 3 3

Declassified 4
 P a g e 3 4 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 4 , Is s u e 3 8 P a g e 3 5

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

HYQMET ZANE SHKRIM ANTIFASHIZMI I CAMEVE DHE MARREVESHJA E KONISPOLIT

HYQMET ZANE SHKRIM ANTI-
FASHIZMI I CAMEVE DHE
MARREVESHJA E KONISPOLIT
dëshmon edhe ky dokument me mjaft
vlerë historike, që vetë autori grek e
nxjerr në dritë, minoriteti grek nuk
prezantohet si palë nënshkruese dhe
pjesëmarrëse direkt në këtë dokument,
ashtu siç është pjesëmarrja dhe firma e
përfaqsuesit të Frontit për Çlirimin e
Çamërisë, Rexhep Plaku.
Ky dokument hedh dritë plotësisht mbi
kohën kur shqiptarët e Çamërisë me pa
të drejtë akuzohen dhe dëbohen me
dhunë nga vatrat e tyre në mënyrë
kolektive dhe po në mënyrë kolektive
vazhdojnë të persekutohen politikisht
nga shteti i sotëm grek dhe nga ata që e
kishin për detyrë t`i mbronin. Në të
njëjtën kohë, publikimi i këtij doku-
menti është një aktakuzë edhe për ata
që janë përgjegjës të Luftës Çlirimtare
të të dy popujve, që kanë heshtur dhe
vazhdojnë të heshtin, duke mos ju
përmbajtur detyrimeve që rrjedhin nga
marrëveshja tri palëshe e firmosur më
1944 mbi mbrojtjen e jetës dhe të
pasurisë të popujve minoritarë.
***
Shënim. Për botimin e këtij dokumenti
ndihmuan zotërinjtë :
Ahmet Giaffo (Xhafo) - President i
Shoqërisë për të Drejtat e Njeriut të
Çamërisë, USA
Petrit Begati (Kasemi) - Austri. (Ish
diplomat çam në Ministrinë e Punëve
të Jashtme të Shqipërisë dhe referent i
marrëdhënieve shqiptaro-greke për
vitet 1992-1996)
Epilog
Dokumentimet e herëpashershme që
bëhen nga studiues çamë veçanërisht,
por edhe në disa raste nga studiues të
tjerë, kanë një dallim të madh në para-
qitjen e tyre. Njëherazi
kanë edhe një mangësi të
madhe jo në përmbajtjen e
tyre, por në mosmbështejt-
ne që bëhet nga Akademia
e Shkencavre të Republikës
së Shqipërisë. Mangësia e
pazakontë për një instituci-
on të lartë jo politik
qëndron në faktin se
asnjëherë nuk janë trajtuar
apo përmbledhur këto
dokumentime në favor të
çështjes mbarëkombëtare
shqiptare për të folur e para
kjo Akademi në emër të të
vërtetave që gjithsesi
qarkullojnë si vetmitare në
një atmosferë të rtazuar.
Janë shumë e shumë
pikëpyetje që kanë nevojë
të trajtohen dhe shtjellohen
në mënyrë shkencore për
çështjen e trojeve
kombëtare jasht ëkufijëve
të Shqipërisë, pro që
asnjëherë nuk janë
vlerësuar si të tilla.
Përkundër kkësaj Akade-
mie qëndorjnë Akademitë e
Greqisë dhe maqedonisë,
Asebisë dhe malit të Zi të
cilat nuk lenë rast të shkjë
kot pa u dhënë përgjigje
shkencpre dhe dokumentare
problemeve që u paraqiten,
qoftë edhe duke trilluar në
kurriz të shqiptarëve. Në
këtë kuadër them se studi-
uesit çam, duke futur këtu
edhe njerin nga më të
përkushtuarit, profesorine e
nderuar 91 vjeçar Ibrahim
D. Hoxha që i vetëm ka
realizuar dy enciklopedi
Jugshqiptare si monumente
të të vëretave dhe që vlejnë
si pika referimi edhe për
Akademinë Shqiptare.
Ndoshta ka ardhur koha për
të thënë zërin tonë si çamë
edhe përmes një institucioni
si Akademia e Shkencave
të Republikës së Shqiëprisë
e cila deri tani ka bërë me
dashje shurdhmemecin për
temat e interesave të madhe
mbarëshqiptare.
MIHO GJINI
"MJESHTER I MADH"
RISTAQ MITRO
tij të ri që do të xhirohej së
bashku me kineastët austri-
ak. E menjëherë nisi të më
flas për linjat, mesazhet e
imazhet e filmit të tij të
ardhshëm, pa e ditur se “ku
përgjonte fundi si kusar”,
sikundër shprehet trish-
tueshm një miku im poet!
Ai do të largohej nga jeta
në fillimin e prillit të këtij
viti, kur sapo çelnin lulet,
dhe dy javë më përpara se
të kremtohej “çlirimi i
Jezusit të mbërrthyer në
kryq”!...
Piqeras, Himarë-,më 15
shtator 2023.
ENVER BYTYCI
KM RAMA MERR NE
MBROJTJE VETVETEN
kuptueshme. Gjakova nuk
jep të tillë argument!
4. Aleksandër Vuçiç ka
bërë vazhdimisht veprime
të dëmshme kundër Koso-
vës, shumë herë më të
rrezikshme se ato të qer-
shorit 2023! Por kryeminis-
tri Rama asnjëherë, në asnjë
rast, nuk anuloi ndonjë
aktivitet, konferencë të
Open Balkan, apo panair
verërash e eskortash të
bashkërenduara me Beogra-
din! Vetëm Kosovës ia
"tregoi gishtin e Stambol-
lit"!
5. Kriza në veri kishte më
shumë se një javë që kishte
filluar dhe Rama kishte të
gjitha mundësitë të kon-
sultohej për ta shtyrë
Mbledhjen e Gjakovës. Por
Edi Rama nuk pranoi këtë
lloj zgjidhjeje, sepse do të
do të duhej ti dëshmonte
Albin Kurtit, se ishte
kryeministri i Shqipërisë, ai
që merrvendime! Kryem-
inistri i Kosovës duhej
thjeshtë ti nënshtrohej
padishahut patronazhist të
Shqipërisë!
SHABAN MURATI
FRANCA DON TE BEJE
KOSOVEN PENG TE
SERBISE
Nga Shaban Murati
të Serbisë.
dhe veprimet dhe të pro-
noncohen e të mbrojnë
interesat e përbashkëta
kombëtare.
Veproi drejt nga pikëpamja
diplomatike presidentja e
Kosovës Vjosa Osmani, e
cila reagoi ndaj deklaratave
të presidentit francez për
çeshtjen e liberalizimit të
vizave, duke tërhequr
vëmendjen se bllokimi i
vizave do të ishte një
mënyrë efikase për të
ndërprerë dialogun Serbi-
Kosovë njëherë e mirë.
Diplomacia është reagim
dhe mbrojtje e interesave
shtetërore dhe kombëtare
në mënyrë të vazhdueshme,
si ndaj shteteve armiqësore,
por edhe ndaj shteteve mike
kur gabojnë. Në këtë kup-
tim Kosova dhe Shqipëria
duhet të dijnë të ngrejnë
zërin, sepse arbitrat europi-
anë dhe atlantikë duhet të
dëgjojnë të dy palët e një
dialogu. Diplomacia e
Shqipërisë dhe e Kosovës
duhet të kenë parasysh
rregullin e njohur diplomat-
ik se gabimet u vihen në
dukje edhe shteteve jo
mike , por edhe shteteve
mike dhe aleate.
ENVER BYTYCIRE-
GJIA DHE SKENARI I
KOMUNIKIMIT PUB-
LIK TE HASHIM
THACIT
REGJIA DHE SKENARI
I KOMUNIKIMIT PUB-
LIK TË HASHIM
THAÇIT - NGA ENVER
BYTYÇI
në intervistën e tij për këtë
gazetë, e cila më shumë
shtjellon tezat serbe për
Kosovën, sesa poli-
tikat kombëtare të
lidershipit të saj. Se
Thaçi i qëndron
besnik deklaratës së
18 gushtit 1918 në
Alpbach të Austrisë,
për t’i thënë të gjitha
çfarë kishte pro-
jektuar me presiden-
tin serb kundër terri-
torit të Kosovës, kjo
u duk qartë edhe në
aspekte të tjera. Asnjë
autoritet i Serbisë e
madje asnjë medie e
Beogradit nuk reagoi
kundër kësaj in-
terviste. Çka të çonte
ndërmend se pjesë e
skenarit dhe regjisë
ishte vetë presidenti i
Serbisë.
Serbia, përkundrazi, i
merr në mbrojtje të
gjithë analistët e
politikanët pro-Vuçiç.
Ndërkohë që mediat e
presidentit serb nuk
lenë deklaratë dhe
vizitë të Albin Kurtit
pa e keqinterpretuar.
Duket se Thaçi dhe
Vuçiç rezonojnë në
mesazhet që japin.
Intervista e ish-
presidentit të Koso-
vës ishte konfirmim i
gatishmërisë së tij për
t’u rikthyer në
misionin e para tri
viteve në bisedimet
me Serbinë. Hështja e
Aleksandër Vuçiç
është gjithashtu
mesazh për ndërk-