Republic of Namibia

MINISTRY OF EDUCATION

JUNIOR PRIMARY PHASE

MATHEMATICS SYLLABUS

AFRIKAANS VERSION

GRADES 1 - 3

FOR IMPLEMENTATION 2015

Die Ministerie van Onderwys
National Institute for Educational Development
Privaatsak 2034
Okahandja
Namibië

© Kopiereg NIED, Ministerie van Onderwys, 2014

Wiskunde sillabus Grade 1 – 3

ISBN 978-99945-2-050-3

Gedruk deur NIED

Webtuiste: http://www.nied.edu.na

Publikasiedatum: 2014

0
 INHOUD

1. Inleiding ..................................................................................................................... 1

2. Rasionaal ................................................................................................................... 1

4. Insluitende Onderwys................................................................................................. 1

9. Leerinhoud ................................................................................................................10

10. Evaluering .................................................................................................................39

9.1 Doel van evaluering .......................................................................................................................... 39
9.2 Soorte evaluering .............................................................................................................................. 39
9.3 Graadbeskrywings ............................................................................................................................ 40
10.4 Omskrywing van riglyne vir Deurlopende Evaluering (Besonderhede is beskikbaar in
die Junior Primary National Policy Guide) ................................................................................. 40

10.4.1 Informele Deurlopende Evaluering ............................................................................41

10.4.2 Formele Deurlopende Evaluering ..............................................................................41

Evaluering Rekordvorms) ............................................................................................................................ 41

5. Woordelys .................................................................................................................42

NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2013

1. Inleiding

Hierdie sillabus sit die voorgenome leer en evaluering vir Wiskunde (Afrikaanse weergawe)
in grade 1 tot 3 uiteen. Op die terrein van wiskundige leer verstaan en bemeester leerders
verskeie wiskundige vaardighede, kennis, konsepte en prosesse, ten einde bestaande
numeriese en ruimtelike verhoudings en patrone in die wêreld te ondersoek en te
interpreteer. Dit help leerders om bondigheid saam met analitiese denke te ontwikkel en dit
toe te pas op ander terreine van leer en in die werklike lewe.

As ’n vak lê Wiskunde binne die "syferkundige" terrein van leer in die sillabus, maar het
tematiese skakels met ander vakke oor die kurrikulum heen. Die doelstellings, leerdoelwitte
en vaardighede wat mekaar tussen vakke oorvleuel, is deel van noodsaaklike leer binne die
totale sillabus.

In ideale omstandighede sal hierdie vak 8 periodes per week (vir grade 1 en 2) en 9 periodes
per week (vir graad 3) nodig hê.

NIED het ingestem tot ’n vaste sillabus-hersieningsiklus. Na verwagting sal die

implementering van die volgende hersiening van die Junior Primêre fase in 2021 plaasvind.

2. Rasionaal

Wiskunde is ’n noodsaaklike instrument binne tegnologie, wetenskap en ander terreine van

die lewe in ons gemeenskap. Dit dra by tot die ontwikkeling van logiese en wetenskaplike
denke. Kennis van Wiskunde is ook deel van ons kultuur en kan ingespan word vir die
oordrag van eksakte inligting. Ons het wiskundige kennis en vaardighede nodig vir die
uitvoer van baie alledaagse take en die oplossing van probleme. Dit is lekker en bevredigend
as leerders probleme oplos en syferspeletjies geniet. In die Junior Primêre fase is dit veral
belangrik dat leerders die basiese beginsels van Wiskunde baasraak, omdat die begrip van
meer ingewikkelde wiskundige vaardighede op hierdie fundamentele fase berus.

Syferkennis is ’n kerneienskap van primêre onderwys, en is dus baie belangrik in die Junior
Primêre fase. Die sillabus is gebaseer op die vaardighede van berekening, meting, tyd en
geld, wat almal verband hou met situasies waarin leerders hulleself daagliks bevind.
Meetkunde is die wiskundige begrip van ruimte, en bestaan in hierdie fase uit die verstaan
van basiese vorms in die leerders se omgewing. Die temas van probleemoplossing,
syferpatrone en dataverwerking bied geleenthede om daaglikse wiskundige situasies te
verstaan. Die leerders se bemeestering van Wiskunde sal toeneem namate hulle die patrone
in Wiskunde begin waarneem en leer om data te hanteer.

3. Doelstellings

Die doelstellings van Wiskunde is om:

 funksionele syferkennis en wiskundige denke te ontwikkel
 positiewe houdings teenoor Wiskunde te ontwikkel
 leerders in staat te stel om basiese syferkonsepte en numeriese notering aan te leer
 leerders in staat te stel om wiskundige konsepte en bewerkings te verstaan en te
bemeester, en
 leerders in staat te stel om Wiskunde in die alledaagse lewe toe te pas.

4. Insluitende Onderwys

Insluitende Onderwys is elke leerder se reg. Dit bevorder deelname aan of toegang tot die
volle spektrum van opvoedkundige programme en dienste wat deur die opvoedkundige
stelsel in hoofstroomskole beskikbaar gestel word. Die gedagte is om steun en erkenning te
gee aan die uiteenlopendheid wat onder ALLE leerders aangetref word en om ALLE
struikelblokke tot leer uit die weg te ruim.
1
Basiese Onderwys skep ’n parate gemeenskap, soos in die vooruitsig gestel in Visie 2030,
deur insluiting te bevorder. Leerders met leerstruikelblokke en ander eiesoortige behoeftes
sal ingesluit word in ’n hoofstroomskool, en hulle behoeftes sal aandag kry deur verskillende
onderrigmetodes te gebruik en, waar nodig, spesifieke leermateriaal te verskaf. Voorsiening
sal gemaak word vir leerders wat so ernstig gestrem is dat hulle geen voordeel sal trek uit
bywoning van insluitende skole nie. Dit sal volgens behoefte geskied met behulp van leer-
ondersteuningseenhede, hulpeenhede of hulpskole totdat hulle ’n punt bereik waarop hulle in
’n insluitende skool opgeneem kan word, indien moontlik. Die sillabus, onderrigmetodes en
materiaal word aangepas vir leerders in hierdie skole.

Die leerdergerigte benadering tot onderwys is by uitstek geskik vir leerders met spesiale
leerbehoeftes, omdat dit bou op wat leerders reeds weet en kan doen, en hulle dan help om
nuwe kennis en vaardighede aan te leer. Die sillabusraamwerk vir Insluitende Onderwys
spesifiseer die vaardighede wat leerders met spesiale leerbehoeftes behoort te kan
bemeester. Individuele Leerondersteuningsplanne (ILOP) moet daargestel word om die
individuele leerproses vir leerders met spesiale leerbehoeftes te rig en te evalueer.

Meer riglyne oor hoe om vir leer en onderrig in ’n insluitende klaskamer te beplan is
saamgevat in die sillabusraamwerk vir Insluitende Onderwys (2012). Hierdie riglyne sal help
om ALLE leerders toe te rus met die kennis, vaardighede en benaderings wat tot sukses sal
lei in ’n wêreld wat toenemend ingewikkeld raak, vinnig verander en oor ’n magdom inligting
en kommunikasietegnologie beskik.

Die Junior Primêre fase bied gelyke geleenthede vir seuns en meisies, en maak dit vir almal
moontlik om op gelyke vlak deel te neem. Onderwysers moet leerders eenders sien en
behandel, en alle leermateriaal moet op albei geslagte van toepassing wees. Onderwysers
moenie "witbroodjies" hê nie, en moet hulle op geslagsgelykheid in hulle onderrig toelê. Daar
is bewys dat seuns sowel as meisies die potensiaal het om in Wiskunde uit te blink, en
daarom moet onderwysers beide seuns en meisies aanmoedig om goed te presteer. Dit is
belangrik dat die Junior Primêre fase motivering en wiskundige vertroue by seuns en meisies
kweek.

5. Skakels met ander vakke en interkurrikulêre kwessies

Interkurrikulêre kwessies sluit in Omgewingsleer, MIV en Vigs, Bevolkingsopleiding,

Opleiding vir Mensregte en Demokrasie (OMD), Inligting en Kommunikasietegnologie (IKT)
en Padveiligheid. Hierdie kwessies is ingesluit by die formele kurrikulum omdat dit alles
gekoppel is aan bepaalde risiko's en uitdagings binne ons Namibiese gemeenskap. Al ons
leerders moet verstaan:

 wat die aard van hierdie risiko's en uitdagings is

 wat die uitwerking daarvan op ons gemeenskap is
 hoe dit in die plaaslike opset hanteer kan word.

Die grootste risiko's en uitdagings is uitgewys as:

 omgee vir die bestuur van ons natuurlike hulpbronne

 die gevolge van MIV en Vigs
 gesondheidsprobleme wat verband hou met besoedeling, swak sanitasie en afval
 sosiale onsekerheid as gevolg van ongelykheid en bestuur wat regte en
verantwoordelikhede ignoreer
 swak toepassing van padveiligheidsmaatreëls
 sake rakend globalisering.

2
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
Party vakke leen hulle meer tot skakeling met spesifieke interkurrikulêre kwessies as ander.
Hierdie sillabus bevat meer voorbeelde van ander skakels met interkurrikulêre kwessies;
hieronder word net een voorbeeld van elke interkurrilulêre kwessie gegee:

Omgewingsleer MIV en VIGS Bevolkingsopleiding Padveiligheid

Grade 1-3 Graad 2 Graad 3 Graad 1
Dataverwerking: Tyd Dataverwerking: Tel: Aantal motors
Piktogram oor Piktogram van seuns op die pad
waterverbruik per en meisies in ’n klas Grade 1 en 2
week Vorms van
padtekens

6. Benadering tot onderrig en leer

Die benadering tot onderrig en leer is gebaseer op die paradigma van leerdergerigte onderrig
(LGO) soos uiteengesit in ministeriële beleidsdokumente en die LGO konsepraamwerk.
Hierdie benadering verseker optimale leerkwaliteit mits die beginsels toegepas word.
Daarbenewens bly die tematiese/geïntegreerde benadering die fokuspunt van Junior
Primêre onderrig en leer.

Die doel is om leer met begrip te ontwikkel, en daarmee saam die kennis, bevoegdhede en
benaderingswyses wat kan bydra tot die ontwikkeling van die gemeenskap. Elke leerder
bring ’n magdom kennis en sosiale ervarings saam skool toe, dinge waartoe die familie, die
gemeenskap en wisselwerking met die omgewing bygedra het. Leer in die skool moet die
leerder se vooraf kennis en ervarings insluit, daarop voortbou, dit uitbrei en uitdagings
daaraan stel.

Leerders leer op hulle beste wanneer hulle aktief betrokke is by die leerproses deur
intensiewe deelname, bydraes en skeppende werk. Elke leerder is ’n individu met sy/haar eie
behoeftes, leertempo, ervarings en vaardighede. Die onderwyser moet vir hierdie behoeftes
van die leerder voorsiening kan maak en leerervarings daarvolgens kan aanpas.
Leerstrategieë moet mekaar afwissel en buigsaam wees binne goed gestruktureerde
lesaanbiedings.

Met betrekking tot die leerdoelstellings en vaardighede wat bereik moet word, moet die
onderwyser besluit wanneer dit die beste is om Wiskunde-inhoud breedvoerig te onderrig,
wanneer dit gepas is om leerders inligting vir hulleself te laat ontdek of na te vors, wanneer
hulle verruiming of verryking nodig het, wanneer bepaalde vordering in vaardighede of
inligting nodig is, of wanneer die leerders aangemoedig moet word om hulle eie pad deur ’n
bepaalde studieveld te vind.

Om in Wiskunde in groepe, in pare, alleen of as ’n klas te werk, moet die aanbieding

georganiseer en doelgerig wees. Spanwerk in Wiskunde moet waar moontlik aangemoedig
word. Byvoorbeeld, omdat daar in Wiskunde verskillende metodes is om ’n probleem op te
los, sal leerders wat in groepe werk, by mekaar kan leer. Take moet doelgerig wees sodat
leerders onderlinge verbande kan raaksien. Namate leerders se persoonlike, sosiale en
kommunikatiewe vaardighede ontwikkel, kan hulle die verantwoordelikheid kry om self hulle
werk onder die onderwyser se leiding te beplan en te evalueer.

Leerders sal Wiskunde meer toepaslik en nuttig vind as dit verband hou met hulle lewens.
Byvoorbeeld, twee- en drie-dimensionele vorms en figure word oral in hulle onmiddellike
omgewing aangetref. Al is Wiskunde ’n universele taal, sal jong leerders net deur
kontekstualisering en toepassing vanuit die omgewing die gebruike van Wiskunde kan
verstaan en beoordeel. Omdat handboeke net kan veralgemeen, is dit die onderwyser se
3
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
verantwoordelikheid om voorbeelde uit die omgewing te gebruik, soos tasbare voorwerpe in
die vorm van klippe, stokkies en bottelproppe.

7. Vaardighede aan die einde van die jaar

Wanneer hulle met graad 1 in die Junior Primêre fase begin, behoort alle leerlinge sosiaal,
emosioneel, kognitief/bewustelik en fisiek gereed te wees vir formele onderrig in Wiskunde.
Die eerste vyf weke in graad 1 behoort gewy te word aan skoolgereedheidsaktiwiteite.

Ná voltooiing van graad 3 Wiskunde in die Junior Primêre fase moet leerlinge oor die
volgende vaardighede beskik:

Syferkonsep
Leerders kan syfers en hulle verhoudings herken, beskryf en weergee, mondeling sowel as
skriftelik, en syfers binne die verlangde syfergrense gebruik om eenvoudige probleme in die
alledaagse lewe op te los.

Probleemoplossing
Leerders kan hulle begrip van syferkonsepte toepas om eenvoudige probleme in alledaagse
verband op te los deur berekening, skatting en meting, deur gebruik te maak van hulle eie
metodes en strategieë, met syfers binne die verlangde syfergrense.

Berekening
Leerders kan die vier basiese bewerkings korrek toepas, naamlik optel, aftrek,
vermenigvuldig en deel, deur gebruik te maak van hulle eie metodes en strategieë, met
syfers binne die verlangde syfergrense.

Meting
Leerders kan die regte eenhede van meting en die instrumente (lengte, massa, inhoud,
oppervlakte, tyd en geld) uitken, herken en verstaan, en hierdie eenhede in die alledaagse
lewe gebruik.

Geld
Leerders kan Namibiese munte en note uitken, hulle begrip van geld mondeling en skriftelik
weergee, en geld gebruik om eenvoudige probleme in die alledaagse lewe op te los.

Meetkunde
Leerders kan meetkundige vorms uitken en beskryf, en eienskappe en verhoudings tussen
2D-vorms en 3D-figure in die regte lewe onderskei.

Dataverwerking
Leerders kan data versamel, opsom, vertoon, interpreteer en ontleed deur gebruik te maak
van piktogramme en staafgrafieke ten einde gevolgtrekkings en redelike voorspellings te
maak.

4
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
8. Omvang en volgorde: Pre-primêr tot graad 3

Die volgende omvang en volgorde is van Pre-primêr tot graad 3 en wys die vordering van
vaardighede, kennis en gesindhede in Wiskunde deur die Junior Primêre fase. Die leerinhoud
vir Pre-primêr is egter nie ingesluit in hierdie dokument nie, en kan in die Pre-primêre sillabus
nageslaan word.

ONTWIKKELING VAN KONSEP VAN GETALLE

PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
TEL, GETALLE, VERDUBBELING EN HALVERING, GETALPATRONE,
DEKADEGETALLE, PLEKWAARDE, SKATTING, AFRONDING, HERGROEPERING,
RANGSKIKKING EN VERGELYKING, EWE EN ONEWE GETALLE, ONTLEDING
Tel meganies tot Tel meganies tot by Tel meganies tot by Tel meganies tot by 1
by 20 100 500 000
Herken getalle Lees, sê en identifiseer Lees, sê en identifiseer Lees, sê en identifiseer
tot by 10 getalle tot by 100 getalle tot by 500 getalle tot by 1000

Skryf getalle tot by 20 Skryf getalle tot by 100 Skryf getalle tot by 500
Skryf getalle tot
by 9
Skat tot 4 Skat tot 6 voorwerpe Skat tot 10 voorwerpe Skat tot 20 voorwerpe
voorwerpe
Rond getalle af tot die
naaste 10
Kopieer en skep Ondersoek Ondersoek Ondersoek
eenvoudige getalpatrone binne 'n getalpatrone binne ’n getalpatrone binne ’n
patrone omvang van 1 tot 10 omvang van 1 tot 20 omvang van 1 tot 50
Doen optel en aftrek Doen optel en aftrek
met dekadegetalle tot met dekadegetalle tot
by 100 by 500
Besef die belangrikheid Besef dat syferposisies Besef dat syferposisies
van die posisie van in tweesyfergetalle in driesyfergetalle
syfers in die getalle 1 aantal aandui aantal aandui
tot 20
Identifiseer tiene en Identifiseer honderde,
ene tiene en ene
Groepeer Rangskik 1 tot 10 Rangskik 1 tot 50 Rangskik 1 tot 100
voorwerpe in voorwerpe in groepe voorwerpe in groepe voorwerpe in groepe
stelle
Rangskik en Rangskik en vergelyk Rangskik en vergelyk Rangskik en vergelyk
vergelyk groepe voorwerpe en getalle 1 getalle 1 tot 100 getalle 1 tot 500
voorwerpe tot 20
Benoem en lees
Benoem en lees Benoem en lee

5
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Rangskik ranggetalle Rangskik ranggetalle Rangskik ranggetalle
van 1ste tot 10de van 1ste tot 20ste van 1ste tot 100ste
Demonstreer een- Demonstreer een-tot- Identifiseer ewe en Identifiseer ewe en
tot-een een ooreenstemming onewe getalle 0 tot onewe getalle 0 tot 500
ooreenstemming met getalle 1 tot 10 99
om gelyke en om gelyke en
ongelyke groepe uit ongelyke stelle uit te
te wys wys
Kry getalmaats in die
Ontleed Ontleed
getalle 1 tot 9 tweesyfergetalle tot driesyfergetalle tot by
by 99 500
PROBLEEMOPLOSSING
Los eenvoudige Los eenvoudige Los storieprobleme Los storieprobleme op
storieprobleme op storieprobleme op op binne ’n speling binne ’n speling van 1
binne ’n omvang van van 0 tot 50 tot 100
0 tot 10
BEREKENING
OPTEL, AFTREK, VERMENIGVULDIG, DEEL, MULTISTAP-PROBLEME, BREUKE
Memoriseer optel- Memoriseer optel- Memoriseer optel-
getalfeite van 0 tot 10 getalfeite van 0 tot getalfeite van 0 tot 20
20
Tel twee en drie Tel twee en drie getalle
getalle tussen 1 en Tel twee en drie tussen 1 en 500 op met
20 op met ’n som getalle tussen 1 en ’n som
100 op met ’n som
Memoriseer Memoriseer
aftrekgetalfeite 1 tot aftrekgetalfeite van 1
10 tot 20
Trek twee- of
Trek een getal van ’n Trek een- of driesyfergetalle af van
ander getal af tussen tweesyfergetalle af ’n driesyfergetal tussen
1 en 10 van ’n tweesyfergetal 100 en 500
tussen 11 en 99
Memoriseer die 1, 2, Memoriseer die 1, 2, 3,
5 en 10 maal tafels 4, 5 en 10 maal tafels
Teken groepe
voorwerpe en verbind Vermenigvuldig Vermenigvuldig enige
met die enige tweesyfergetal tweesyfergetal tot by
ooreenstemmende tot by 20 met enige 50 met enige getal
getal getal tussen 1 en 9 tussen 1 en 10
Verdubbel getalle tot Verdubbel getalle tot Verdubbel getalle tot
by 5 en verdubbel 10 by 50 by 100

Halveer ewe getalle Halveer getalle tot by Halveer getalle tot by

tot by 10 en halveer 50 en onewe getalle 100
20 tot by 20 Memoriseer
eenvoudige deel-feite
wat verband hou met
die
vermenigvuldigingsfeite
van 2, 3, 5 en 10

6
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Deel voorwerpe Deel tot 10 Deel voorwerpe in Deel enige
eweredig tussen voorwerpe tussen groepe van 2, 3, 4, 5 tweesyfergetal van 10
lede in ’n groep groepe van 2, 3, 4 en en 10 tot 100 deur ’n getal
deur werklike 5 van 1 tot 5
voorwerpe te
gebruik
Los multistap- Los multistap- Los multistap-probleme
probleme op binne ’n probleme op binne ’n op binne ’n omvang
omvang van 0 tot 10 omvang van 0 tot van 0 tot 500 met optel
met optel en aftrek 100 met optel en en aftrek
aftrek
Deel voorwerpe Deel voorwerpe Verdeel voorwerpe Verdeel voorwerpe in
gelykop gelykop en in gelyke dele en gelyke dele en
identifiseer "heel" en identifiseer "heel", identifiseer "heel",
"half" "half" en "kwart" “half”, “kwart”, “derde”
en “driekwart”
Gebruik Wiskundige
simbole, bv. ½, ¼, ⅓,
¾
METING
LENGTE, MASSA, VOLUME, OPPERVLAKTE, TYD, GELD
Vergelyk en meet Vergelyk, meet en Vergelyk, meet en Vergelyk, meet en
die lengte van noteer die lengte van noteer die lengte van noteer die lengte van
voorwerpe deur voorwerpe deur voorwerpe deur voorwerpe deur
gebruik te maak van gebruik te maak van gebruik te maak van gebruik te maak van
nie-standaard nie-standaard nie-standaard en nie-standaard en
eenhede eenhede standaard eenhede standaard eenhede in
in sentimeters meters en sentimeters
Gebruik die afkortings:
cm, m
Gebruik die
afkorting: cm
Vergelyk die massa Skat, balanseer, Skat, balanseer, Skat, balanseer,
van twee voorwerpe vergelyk en meet die vergelyk en meet die vergelyk en meet die
deur gebruik te massa van massa van massa van voorwerpe
maak van nie- voorwerpe deur voorwerpe deur deur gebruik te maak
standaard eenhede gebruik te maak van gebruik te maak van van nie-standaard en
nie-standaard nie-standaard en standaard eenhede in
eenhede standaard eenhede kilogram en gram
in kilogram
Gebruik die afkortings:
Gebruik die kg, g
afkorting: kg
Vergelyk die volume Skat, rangskik, Skat, rangskik, Skat, rangskik,
van twee vergelyk en meet die vergelyk en meet die vergelyk en meet die
voorwerpe/houers volume van houers volume van houers volume van houers
deur gebruik te deur gebruik te maak deur gebruik te maak deur gebruik te maak
maak van nie- van nie-standaard van nie-standaard en van nie-standaard en
standaard eenhede houers standaard eenhede standaard eenhede in
liters en milliliters
Gebruik die Gebruik die afkortings:
afkorting: ℓ ℓ, mℓ

7
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Meet en vergelyk Meet en vergelyk
oppervlaktes binne oppervlaktes binne
vorms of grenslyne vorms of grenslyne
deur gebruik te maak deur gebruik te maak
van nie-standaard van nie-standaard
eenhede eenhede en vierkante
Onderskei Sien die verband raak Sien die verband Sien die verband raak
verskillende tye van tussen huis- en raak tussen tussen gebeurtenisse
die dag gemeenskaps- gebeurtenisse en en daaglikse aktiwiteite
aktiwiteite en daaglikse aktiwiteite en dae, weke en
verskillende tye van en dae, weke en maande
die dag maande
Noem die dae van Noem die dae van die Noem die dae van Noem die dae van die
die week week en die maande die week en die week en die maande
van die jaar maande van die jaar van die jaar
en gebruik die en gebruik die almanak
almanak om om spesifieke inligting
spesifieke inligting te te identifiseer
Vergelyk “lang” en identifiseer
“kort” periodes van Sê hoe laat dit is in ure
tydsduur Sê hoe laat dit is in en halfure, kwart oor,
ure en halfure kwart voor en minute
Noem en Noem en identifiseer Noem en identifiseer Noem en identifiseer
identifiseer Namibiese munte: Namibiese geld: alle Namibiese geld: alle
Namibiese munte: 5c,10c, 50c, munte en N$10 en munte en N$10, N$20
5c,10c, 50c N$1 en N$5 N$20 note en N$50 note

Gebruik speelgeld Oefen die koop en Oefen die koop en Oefen die koop en
en oefen koop en verkoop van artikels, verkoop van artikels, verkoop van artikels,
verkoop die tel van geld en die die tel van geld en die tel van geld en die
gee van die regte die gee van die regte gee van die regte
kleingeld van N$5 kleingeld vir N$10 kleingeld vir N$20
MEETKUNDE
MEETKUNDIGE FIGURE, PLEKBEPALING EN POSISIE
Identifiseer en trek Identifiseer, benoem, Identifiseer, benoem, Identifiseer, benoem,
2D-vorms na sorteer en klassifiseer sorteer en sorteer en klassifiseer
2D-vorms en 3D- klassifiseer 2D- 2D-vorms en 3D-figure:
figure: vierkant, sirkel, vorms en 3D-figure: vierkant, sirkel,
reghoek, driehoek, vierkant, sirkel, reghoek, driehoek,
sfeer, kubus en kegel reghoek, driehoek, gelyksydige driehoek,
gelyksydige ovaal, vyfhoek, sfeer,
driehoek, ovaal, kubus, kegel, silinder,
sfeer, kubus, kegel, reghoekige prisma en
silinder en piramide
reghoekige prisma Vind hoeke in 2D-
vorms en 3D-figure en
identifiseer regte hoeke
Demonstreer en Beskryf die plek van Beskryf die posisie Beskryf die posisie van
beskryf die plek van die liggaam ten van voorwerpe op voorwerpe op formele
die liggaam ten opsigte van informele kaarte kaarte met bekende
opsigte van voorwerpe in die plekke
voorwerpe in die omgewing
omgewing
8
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 DATAHANTERING
PRE-PRIMÊR GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
PIKTOGRAMME, TABELLE EN STAAFGRAFIEKE
Sorteer en Versamel, organiseer Versamel, Versamel, organiseer
klassifiseer en vertoon data op ’n organiseer en en vertoon data op ’n
voorwerpe piktogram vertoon data op ’n piktogram, tabel of
piktogram grafiek

Interpreteer en Interpreteer en ontleed

ontleed data Interpreteer en data
ontleed data

9
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 9. Leerinhoud

Graad 1-leerders moet in die eerste termyn vir minstens vyf weke blootgestel word aan gereedheidsaktiwiteite voordat formele leer begin.
Verwys na die dokument A School Readiness/Preparatory Programme (5 weeks), gepubliseer deur NIED in 2011
.
ONTWIKKELING VAN KONSEP VAN GETALLE
ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Getalomvang 0 - 100 Getalomvang 0 - 500 Getalomvang 0 - 1000

Tel Leerdoelwit
Leerders tel met en sonder die gebruik van konkrete voorwerpe en verstaan hoe nodig en gerieflik dit is
in die alledaagse lewe is om te tel
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:

 tel konkrete voorwerpe tot by
20 en terug van 20 tot 0
 tel konkrete voorwerpe tot by
50 en in 2's tot by 50, 3's tot
by 30, 4's tot by 40, 5's en
10's tot by 100
 herrangskik ’n versameling
voorwerpe om dit makliker te
maak om hulle te tel, bv.
groepe van 2, 3, 5
 tel konkrete voorwerpe tot by
100 en in 2's tot by 100, 3's tot
by 60, 4's tot by 80, 5's en 10's
tot by 150
 herrangskik ’n versameling
voorwerpe om dit makliker te
maak om hulle te tel, bv.
groepe van 2, 5, 10

 tel meganies tot by 100, in 2's
tot by 30, in 5's en 10's tot by
100
 tel meganies tot by 500 en in
2's tot by 100, 3's tot by 30,
4's tot by 40, 5's en 10's tot
by 500
 tel meganies terug van 20 tot
0, 30 tot 0, in 2's van 20 tot 0
 tel meganies tot by 1000 en
terug en vorentoe van enige
getal af: 1's tot by 1000, 2's tot
by 500, 3's tot by 60, 4's tot by
80, 5's en 10's tot by 1000, 20's
tot by 500, 30's tot by 180, 50's
en 100's tot by 1000

10
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 ONDERWERP
Skat (identifiseer die getal
gegewe voorwerpe
sonder om te tel)
Rangskikking en
vergelyking
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Leerdoelwit
Leerders skat en pas herrangskikkingsvaardighede toe om ruimtelike verhoudings en patrone aan te
leer.
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:
 skat ’n aantal voorwerpe tot  skat die aantal voorwerpe tot  skat die aantal voorwerpe tot
by 6 sonder om te tel, by 20 deur gepaste by 30 deur gepaste groepering,
kontroleer dan deur te tel groeperings, kontroleer dan kontroleer dan deur te tel
 skat die aantal voorwerpe tot deur te tel
by 10 deur gepaste
groepering, kontroleer dan
deur te tel
 verstaan dat verskillende  verstaan dat verskillende  besef dat dieselfde aantal
rangskikkings/patrone van rangskikkings/patrone van voorwerpe in verskillende
voorwerpe dieselfde getal voorwerpe dieselfde getal rangskikkings dieselfde getal kan
kan verteenwoordig, bv. kan verteenwoordig verteenwoordig
  
   
  
2 drieë of 3 tweë of 5 + 1
Leerdoelwit
Leerders gebruik wiskundige woordeskat om getalle logies en analities te rangskik en te vergelyk
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:
 rangskik en vergelyk  rangskik en vergelyk getalle  rangskik en vergelyk getalle tot
voorwerpe en getalle (binne van 1 tot 100 en gebruik die by 500 en gebruik die gepaste
’n omvang van 1 en 20) en gepaste woorde: woorde: meer/minder, groter
gebruik die gepaste woorde: meer/minder as, gelyk aan, as/kleiner as, gelyk aan
groter as, kleiner as en gelyk hoeveel, meer/minder, (beklemtoon die simbool ">" vir
aan (die simbool ">" vir groter/kleiner as (gebruik nou "meer as" en "<" vir minder as)
"meer as" en "<" vir "minder die simbool ">" vir "meer as"
as" word nie hierby ingesluit en "<" vir "minder as")
nie)
11
 ONDERWERP GRAAD 1
 rangskik getalle van 1 tot 20
in stygende orde (van die
kleinste tot die grootste) en in
dalende orde (van die
grootste tot die kleinste), bv.
Skryf die volgende getalle
van die kleinste tot die
grootste en van die grootste
tot die kleinste: 11, 5,12 en 3
 identifiseer die posisie van
voorwerpe van 1ste tot 10de of
1ste tot laaste
 noem, lees en werk met
ranggetalle van 1ste tot 10de in
stygende en dalende orde,
bv. stygend: 1ste , 2de , 3de,
ens.; dalend: 10de, 9de, ens.
Gebruik van getalle Leerdoelwit
Leerders herken, lees en skryf getalle
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 lees, sê en identifiseer getalle
tot by 100, op ’n getalkaart en
getallelyn
 trek na, kopieer en skryf
getalle 0 tot 20
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
GRAAD 2
 rangskik getalle van 1 tot 100
in stygende en dalende orde,
bv. Skryf die volgende getalle
in stygende en dalende orde:
48, 16, 92 en 61
 identifiseer die posisie van
1ste tot 20ste, en noem en
lees ranggetalle in stygende
en dalende orde, bv. stygend:
11de, 12de, 13de, ens.; dalend:
20ste, 19de, 18de, ens.
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 lees, sê en identifiseer getalle
tot by 500 op die getalkaart
en getallelyn en verduidelik
die posisie van die getal
 skryf getalle 1 tot 100
GRAAD 3
 rangskik getalle van 1 tot 500 in
stygende en dalende orde, bv.
Skryf die volgende getalle in
stygende en dalende orde: 402,
284, 361 en 68
 identifiseer die posisie van 1ste
tot 30ste en noem en orden
ranggetalle in stygende en
dalende orde, bv.
20ste, 21ste, 22ste, ens.;
27ste, 26ste, 25ste, ens.
Vaardighede
Leerders moet die volgende kan
doen:
 lees, sê en identifiseer getalle
tot by 1000 op die getalkaart en
getallelyn en verduidelik die
posisie van die getal
`
 skryf getalle 0 tot 500
12
 ONDERWERP
Verdubbeling en halvering
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
GRAAD 1
 lees die name van getalle tot
by 10 in woorde, bv. een,
twee ...
 neem waar, ontdek en
identifiseer syfers in hulle
omgewings, bv. motors se
nommerplate, huisnommers
Leerdoelwit
Leerders verstaan die beginsel van die verdubbeling en halvering van getalle
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 verdubbel die getalle 1, 2,
3,4, 5 en 10 met en sonder
die gebruik van voorwerpe
 halveer die getalle 2, 4, 6, 8,
10, 20 met en sonder die
gebruik van voorwerpe
GRAAD 2
 skryf die name van getalle tot
by 10 in woorde, bv. ... agt,
nege, tien
 neem waar, ontdek en
identifiseer syfers in hulle
omgewings, bv.
snelheidsgrense, motors se
nommerplate, huisnommers,
leerders se ouderdomme
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 verdubbel getalle tot by 50
sonder oordra, bv.
23 +23 = 46; met oordra, bv.
9 + 9 = 18
 halveer gelyke getalle tot by
50 en onewe getalle tot by 19
met en sonder die gebruik
van voorwerpe, bv. die helfte
van 44 is 22 en die helfte van
19 is 9 r 1
GRAAD 3
 skryf die name van getalle tot
by 20 in woorde, bv. ...
negentien, twintig
 neem waar, ontdek en
identifiseer syfers in hulle
omgewings, bv.
afstande, prysetikette, gewigte
van voorwerpe, volume van
bottels
Vaardighede
Leerders moet die volgende kan
doen:
 verdubbel getalle tot by
100 met en sonder oordra,
bv. verdubbel 24 = 40 + 8
= 48 (sonder oordra)
verdubbel 36 = 60 + 12 = 72
(met oordra)
 halveer getalle tot by 100 met
en sonder ’n res, bv.
die helfte van 36 = 15+3 = 18
(sonder ’n res)
die helfte van 87 = 40 + 3 r 1 =
43 r 1 (met ’n res)
13
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Ontleding (die afbreek en Leerdoelwit
opbou van getalle) Leerders verstaan hoe om getalle af te breek en op te bou, en onthou getalverbindings tot by 20
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:
 begin om getalverbindings  onthou getalverbindings tot  onthou tot by 20 vinnig en
tot by 10 te onthou, bv. by 10 vinnig en korrek korrek
9 = 1 + 8; 9 = 8 + 1; 9 – 8 =
1; 9 – 1 = 8; 9 = 2 + 7; ens.  begin om getalverbindings tot
by 20 te onthou

 breek af en bou  breek af en bou twee- en

tweesyfergetalle tot by 99, driesyfergetalle op verskillende
met en sonder konkrete maniere tot by 500, met en
voorwerpe, bv. sonder konkrete voorwerpe, bv.
25 = 20 + 5 of 15 + 10, ens. 154 = 100 + 50 + 4
27 + 6 = 33; 65 – 21 = 44 154 = 150 + 4
154 = 100 + 54
Plekwaarde Leerdoelwit
Leerders herken syferposisies en plekwaardes
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:
 besef dat in tweesyfergetalle  besef dat in driesyfergetalle  besef dat in driesyfergetalle tot
tot by 99 die posisie van die tot by 500 die posisies van by 1000 die posisies van die
syfer ’n verskil maak aan die die syfers die kwantiteit syfers die kwantiteit aandui, bv.
kwantiteit van die getal, bv. aandui, bv. Met die syfers 3, Met die syfers 1, 8 en 4, maak
12 verskil van 21. Met die 5 en 4, maak die grootste en die grootste en die kleinste
syfers 3 en 4, maak die die kleinste driesyfergetal driesyfergetal (841 en 148)
grootste en die kleinste (543 en 345)
tweesyfergetal (43 en 34)

14
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 ONDERWERP GRAAD 1
Afronding
Getalpatrone Leerdoelwit
Leerders herken ewe en onewe getalle en kan uitbreiding en beskrywing van getalopeenvolgings doen
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 identifiseer getalle wat in
twee gelyke groepe verdeel
kan word en getalle wat nie
in twee gelyke groepe
verdeel kan word nie binne
'n omvang van 1 tot 20
 brei uit en beskryf
eenvoudige
getalopeenvolgings binne ’n
omvang van 1 tot 20, bv.
Voltooi: 1; 3; 5; …; …
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
GRAAD 2
 identifiseer die plekwaarde
van honderde, tiene en ene in
driesyfergetalle, bv. In die
getal 958 is die 9 se waarde
900, die 5 se waarde 5 is 50
en die 8 se waarde 8 is 8
 kies of identifiseer die naaste  rond af tot die naaste 10:
veelvoud van 10 vir ’n
gegewe getal tot by 100 deur
gebruik te maak van die
getallelyn of getalkaart, bv.
 
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 voltooi en beskryf
eenvoudige
getalopeenvolgings binne ’n
omvang van 1 tot 50, bv. Vul
die ontbrekende getalle in:
20; …; … 23; ...; ...; 26
GRAAD 3
 identifiseer die plekwaarde van
honderde, tiene en ene in
driesyfergetalle
rond getalle wat eindig op 1, 2,
3, 4 af en rond getalle wat
eindig op 5, 6, 7, 8, 9 op, bv. 62
word afgerond na 60; 75 word
afgerond na 80
Vaardighede
Leerders moet die volgende kan
doen:
 voltooi en beskryf
getalopeenvolgings binne ’n
omvang van 1 tot 100, bv.
Skryf die ontbrekende getalle
neer: 3; 6; 9; 12, …; …; …
 voltooi en beskryf eenvoudige
getalopeenvolgings binne ’n
omvang van 1 tot 100, bv.
Vul die ontbrekende getalle in:
50; …; ...; ....; 54 ...; ...; ....; 58
15
 ONDERWERP GRAAD 1
 beskryf die opeenvolging, bv.
Tel elke keer 3 by
Ewe en onewe getalle Leerdoelwit
Leerders ken ewe en onewe getalle uit
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 demonstreer een-tot-een
ooreenkoms met getalle 1 tot
10 om ewe groeperings te
verstaan (ewe getalle maak
gelyke groepe en onewe
getalle maak ongelyke groepe
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
GRAAD 2
 beskryf die opeenvolging, bv.
Gee die onewe getalle van 21
tot 30 OF Begin by 21 en tel
elke keer 2 by
 veralgemeen getalpatrone
wat voortkom uit optel en
aftrek getalverbindings, bv. 8
+ 9 = 17
80 + 90 = 170
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 identifiseer ewe en onewe
getalle tot by 99
 besef dat onewe getalle op 1,
3, 5, 7, 9 eindig (bv. 57) en
ewe getalle op 0, 2, 4, 6, 8
(bv. 38)
GRAAD 3
 beskryf die opeenvolging van
die veelvoude van 3 tot by 66
(bv. 22 maal 3)
 veralgemeen getalpatrone wat
voortkom uit optel en aftrek
getalverbindings
Vaardighede
Leerders moet die volgende kan
doen:
 identifiseer ewe en onewe
getalle van 0 tot 500
 besef dat onewe getalle op 1,
3, 5, 7 of 9 eindig (bv. 857) en
ewe getalle op 0, 2, 4, 6 of 8
(bv. 638)
16
 BEREKENING
ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Optel Leerdoelwit
Leerders verstaan basiese wiskundige begrippe om optel- en numeriese notering te bemeester
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:

 tel dekadegetalle op tot by  tel dekadegetalle op tot by

100, bv. 20 + 30 500, bv. 120 + 30

 tel ’n eensyfergetal by ’n  tel twee getalle tot by 100 op

 tel twee of meer getalle op
met ’n som tussen 0 en 20,
deur gebruik te maak van die
volgende metodes:
- gebruik tekeninge of konkrete
apparaat
- tel alles
- tel verder deur gebruik te
maak van die getalkaart of
getallelyn of enige ander
tegniek, bv. Hou die eerste
getal in jou kop en gebruik
dan jou vingers om verder te
tel
- sit die grootste getal eerste
- verdubbel en halveer
- bou getalle op en breek
getalle af
tweesyfergetal deur
hoofrekene (geen skriftelike
werk nie)
 tel twee of meer getalle tussen
0 en 100 op deur hoofrekene
of met kort notas deur gebruik
te maak van die volgende
metodes:
- tel verder (net vir gepaste
somtotale, bv. 28 + 3)
- verdubbeling en halvering, bv.
30 + 40 = 30 + 30 + 10
- pas bekende getalfeite toe
- doen optel in stappe, bv. 58 +
23 = 58 + 20 + 3 = 78 + 3 = 81
- breek getalle af en bou getalle
op, bv. 58 + 23 = (50 + 20) +
(8 + 3) = 70 + 11 = 81
deur hoofrekene (geen
skriftelike werk nie)
 tel twee of meer verskillende
getalle op met ’n som van
tussen 0 en 500 deur –
- verder te tel (net vir gepaste
somtotale, bv. 328 + 3)
- verdubbeling en halvering
- bekende getalfeite toe te pas
- in stappe op te tel
- getalle af te breek en op te bou
- plekwaardes te gebruik, bv.
342 + 185 = (300 + 100) + (40
+ 80) + (2 + 5)

17
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Voorbeelde van aktiwiteite: Voorbeelde van apparaat en Voorbeelde van apparaat en
- voltooi vloeidiagramme met aktiwiteite aktiwiteite
ontbrekende getalle - deel-geheel diagramme - deel-geheel diagramme
- vul ontbrekende getalle in oop - getallelyne - getallelyne
getalsinne in tot by 20, bv. - leë getallelyn - leë getallelyn
- 5 + . = 12 - getalkaarte - getalkaarte
- getalslange - vul ontbrekende getalle in oop - vul ontbrekende getalle in oop
- getalpiramides getalsinne in tot by 100 bv. 15 getalsinne in tot by 200, bv.
+ . = 30 130 + . = 167

18
NIED Sillabus: Wiskunde Junior Primêre fase 2014
 ONDERWERP GRAAD 1
Vermenigvuldig Leerdoelwit
Leerders verstaan basiese wiskundige begrippe om vermenigvuldiging en numeriese notasie te
bemeester
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 tel in 2's tot by 20, in 5's tot  tel in 2's tot by 20, in 3's tot by  vermenigvuldig enige
by 50 en in 10's tot by 100
 tel konkrete voorwerpe in
groepe van 2, 5 en 10 en sê,
byvoorbeeld, “5 + 5 + 5 is 3
groepe van 5 en is gelyk
aan 15”
 teken groepe voorwerpe en
bepaal die totaal deur
herhaalde optel (die maal-
teken word nie in hierdie
stadium gebruik nie –
gebruik eerder "groepe" bv.
3 groepe van 2)
GRAAD 2
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
30, in 4's tot by 40 in 5's tot by
50 en in 10's tot by 100
 demonstreer dat
vermenigvuldiging die
herhaalde optel is van 2's, 3's,
4's, 5's en 10's, bv.
Maria kry N$5.00 elke week.
Hoeveel geld het sy ná 6
weke? (N$5 + N$5 + N$5 +
N$5 + N$5 + N$5 = N$30)
 begin met die herroep en
toepas van die 1x, 2x, 5x en
10x vermenigvuldigingstafels
en gebruik die simbool x
 begin met die herroep en
GRAAD 3
Vaardighede
Leerders moet die volgende kan
doen:
tweesyfergetal met 2, 3, 4, 5 en
10 met ’n produk van tussen
100 en 500 deur oplossing te
gebruik, bv. 73 x 4 = (70 x 4) +
(3 x 4)
73
x 4
 vermenigvuldig enige
tweesyfergetal met enige getal
tussen 1 en 10 deur herhaalde
optel of verdubbeling, bv. 73 x
6 = 73 + 73 + 73 + 73 + 73 + 73
 herroep die
vermenigvuldigingstafels 1, 2, 5
en 10 vinnig en korrek
toepas van die
vermenigvuldigingstafels 3 en 4
19
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Aftrek Leerdoelwit
Leerders verstaan basiese wiskundige begrippe om aftrek en numeriese notasie te bemeester
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende kan Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
doen: kan doen: kan doen:
 trek een getal van ’n ander getal  trek dekadegetalle af tot by - trek enige twee- of
af binne 'n omvang van 1 tot 20 100, bv. 60 − 50 driesyfergetal af van ’n
deur gebruik te maak van die  trek een getal van ’n ander driesyfergetal tussen 100 en
volgende metodes: getal af binne ’n omvang van 1 500:
- neem fisies voorwerpe weg en tot 99, deur gebruik te maak - neem fisies voorwerpe weg
tel die res deur konkrete van die volgende metodes: en tel die res
apparaat of tekeninge te - tel terug - pas ’n bekende getalfeit toe,
gebruik - tel boontoe vir getalle met ’n bv. 3 − 1 = 2
- tel terug klein verskil, bv. 72 − 68 - voltooi vloeidiagramme met
- tel boontoe, bv. vir 19 − 17, tel 2 - pas ’n bekende getalfeit toe ontbrekende getalle
boontoe van 17 tot 19 - breek getalle af en bou getalle - kombineer tekeninge en
- pas ’n bekende getalfeit toe, bv. op getalle
3−1=2 - doen aftrek in stappe, bv. 62 − - gebruik getalverbindings
- breek getalle af en bou getalle 48 = 62 – 40 – 8 = 22 – 8 = 14 - leë getallelyn
op Voorbeelde van apparaat en
Voorbeelde van apparaat en aktiwiteite:  trek ’n eensyfergetal van ’n
aktiwiteite: - voltooi vloeidiagramme met driesyfergetal af deur
- getallelyne ontbrekende getalle hoofrekene
- getalkaarte - getalkaarte  ondersoek getalpatrone, bv.
- voltooi vloeidiagramme met - getallelyne 100 − 37 = 63
ontbrekende getalle - leë getallelyne 200  37 = 163
- vul ontbrekende getalle in in - getalslange  memoriseer en pas
oop getalsinne tot by 20, bv. 16 - getalpiramides eenvoudige optelfeite toe wat
− . = 12 verband hou met aftrekfeite,
- getalslange bv. 20  2 = 18  18 + 2 =
- getalpiramides 20
 sien die verband raak tussen  trek ’n enkelsyfergetal af van ’n  trek dekadegetalle af tot by
aftrek en optel, bv. 18 − 2 = 16 tweesyfergetal met hoofrekene 500, bv. 260 – 50
en 16 + 2 = 18  sien die verband tussen aftrek
en optel raak

20
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Deel Leerdoelwit
Leerders verstaan basiese wiskundige begrippe om deel en numeriese notasie te bemeester
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:

 rangskik voorwerpe in ewe
groot groepe deur konkrete
materiaal te gebruik, en tel
die aantal groepe
 vind eie metodes om
voorwerpe gelykop tussen
lede van ’n groep te verdeel:
- dramatiseer die situasie
- gebruik konkrete voorwerpe
- gebruik storie-probleme
- gebruik tekeninge (die deel-
simbool word nie in hierdie
stadium gebruik nie), bv.
Martin het 9 appels en deel
hulle gelykop tussen drie
maats.Hoeveel appels kry
elke maat?
 demonstreer dat deel
herhaalde aftrek is, bv.
6 gedeel deur 2 is 3 want
2 kan drie keer afgetrek word.
(Gebruik konkrete voorwerpe)
 vind eie metodes om
voorwerpe tussen 2, 3, 4, 5 en
10 lede van groepe te verdeel
deur ’n probleem te
dramatiseer; gebruik konkrete
voorwerpe, teken en
kombineer getalle (die deel-
simbool word nie in hierdie
stadium gebruik nie), bv. 16
albasters kan gerangskik word
in: 8 rye van 2, 2 rye van 8, 1
ry van 16, 16 rye van 1 en 4
rye van 4
 sien die verband raak tussen
deel en vermenigvuldig vir die
1, 2, 5 en 10 maal
vermenigvildigingstafels
 gebruik die simbool ÷ en werk
die verdeling van getalle
tussen 10 en 100 uit deur te
deel met enige getal tussen 1
en 5 met en sonder ’n res,
deur herhaalde aftrek of ander
metodes
 identifiseer die res wat
geïgnoreer kan word of verder
verdeel kan word volgens die
probleem, deur gebruik te
maak van groeperingstegnieke
 herroep en pas eenvoudige
deel-feite toe wat verband hou
met vermenigvuldigingsfeite
van 2, 3, 5 en 10,
bv. 20 ÷ 2 = 10 
2 x10 = 20

21
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
 rangskik of groepeer tot 10  rangskik of groepeer tot 50
voorwerpe in 2's, 3's, 4's en voorwerpe in 2's, 3's, 4's, 5's
5's met en sonder ’n res en 10's met en sonder ’n res
wat nie verder verdeel kan
word nie (klippies, albasters,
ens.) en ’n res wat verder
verdeel kan word (sjokolade,
koek, ens.) volgens die
konteks van die probleem.
Multi-stapprobleme Leerdoelwit
Leerders los multi-stapprobleme op deur verskillende metodes, strategieë, begrippe en prosesse te
gebruik
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:

 maak kettingsomme binne ’n  maak kettingsomme binne ’n  maak kettingsomme binne ’n

omvang van 0 tot 10 met optel omvang van 1 tot 100 met omvang van 0 tot 500 met
en aftrek, bv. optel en aftrek, bv. optel en aftrek, bv.

7+3–4= 23 + 45 – 31 = 123 + 245 – 131 =

22
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Breuke Leerdoelwit
Leerders verstaan wiskundige begrippe om breuke te identifiseer
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:
 deel voorwerpe in gelyke dele,  noem die breukdele van ’n  noem die breukdele van ’n
bv. sny ’n appel in twee gelyke geheel (net halwes en kwarte) hele of ’n groep (net halwe,
dele . bv. kwart, driekwart en derde), bv.

Gebruik voorbeelde soos: 1

3
hele halwe kwart 1
3
vol glas halwe glas

 identifiseer halwes en kwarte  skryf die wiskundige simbole

mondeling en met wisundige
simbole: ½, ¼
vir die gewone breuke van
halwes, kwarte en derdes as
gedeeltelike hoeveelhede van
’n hele: ½, ¼, ¾, ⅓, en dui die
gelyke dele aan waarin die
hele gedeel is

23
 PROBLEEMOPLOSSING
ONDERWERP GRAAD 1
Probleemoplossing Leerdoelwit
Leerders los storieprobleme in alledaagse situasies op deur optel, aftrek, groepering of deel en enige
logiese strategieë te gebruik
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 interpreteer en los
storieprobleme op oor
alledaagse gebeurtenisse
binne ’n omvang van 1 tot10
 teken gepaste maniere aan
om oplossings te vind deur
konkrete voorwerpe te
gebruik, gedagtes te wissel,
patrone te vind, ’n toneelstuk
op te voer en tekeninge,
diagramme en getalle te
kombineer
GRAAD 2
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 interpreteer en los
storieprobleme op oor
alledaagse gebeurtenisse
binne ’n omvang van 1 tot 50
 teken gepaste maniere aan
om oplossings te vind deur
konkrete voorwerpe te
gebruik, gedagtes te wissel,
patrone te vind, ’n toneelstuk
op te voer en tekeninge,
diagramme en getalle te
kombineer
GRAAD 3
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 interpreteer, los
storieprobleme op en skryf
storieprobleme oor alledaagse
gebeurtenisse binne ’n
omvang van 1 tot 100
 teken gepaste maniere aan
om oplossings te vind deur
konkrete voorwerpe te
gebruik, gedagtes te wissel,
patrone te vind, ’n toneelstuk
op te voer en tekeninge,
diagramme en getalle te
kombineer

 pas doeltreffende metodes en  gebruik verskillende strategieë  gebruik verskillende strategieë

strategieë toe om probleme op om probleme op te los binne ’n om probleme op te los en skryf
te los binne ’n omvang van 1 omvang van 1 tot 50 deur die storieprobleme met
tot 10 deur optel, aftrek, vier bewerkings te gebruik, bv. getallesinne binne die
groepering of deel, bv. Daar was dertien kinders by getalomvang van 1 tot 100
Ek het ’n klompie aarbeie die partytjie, van wie ses deur die vier bewerkings toe te
gehad en drie geëet. Daar was meisies was. Hoeveel seuns pas, bv. Skryf ’n
vyf oor, Hoeveel aarbeie was was daar? storieprobleem om by die
daar aan die begin? volgende getallesin te pas:

24
ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
 verduidelik die metode wat verduidelik die metode wat
hulle gebruik het en luister na hulle gebruik het en luister na 18 – = 15
ander leerders se ander leerders se
verduidelikings verduidelikings Antwoord: Maria het 18
 bespreek verskillende maatjies na haar partytjie
metodes vir dieselfde genooi en 15 het opgedaag.
probleem Hoeveel het nie gekom nie?

 identifiseer en korrigeer foute  verduidelik die strategieë wat

gebruik is
 bespreek verskillende
metodes vir dieselfde
probleem

 identfiseer en korrigeer foute

25
 METING
ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Lengte Leerdoelwitte
Leerders –
 verstaan die belangrikheid van die meting van lengte en die toepassing daarvan in die
alledaagse lewe
 ontdek geleenthede vir beredenering, interpretasie en toepassing van mate
 ontdek ’n logiese sin van vergelyking
 ontwikkel die begrip en alledaagse toepassing van die meet van voorwerpe
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:
 vergelyk voorwerpe met  rangskik en vergelyk  vergelyk en rangskik
verskillende lengtes en voorwerpe; gebruik korrekte voorwerpe; gebruik korrekte
gebruik die gepaste woordeskat: dieselfde, woordeskat: dieselfde as;
woordeskat: lank/kort; langer/korter, lang/-er/-ste, langer/korter as; lang/-er/-
langer/korter as; kort/-er/-ste ste; kort/-er/-ste; afstand
langste/kortste; dieselfde tussen
lengte/so lank soos
 gebruik nie-standaard  gebruik standaard eenhede
 meet lengtes met nie- eenhede, bv. tou of van sentimeter en meter om
standaard eenhede, bv. skuifspelde, om die lengte lengte te meet (liniale vir
handbreedtes, palms, en breedte van ’n reghoek te meer akkurate meting, band
voetspore, treë, ens., met meet vir krom lyne, ens.) en skryf
mate wat verskil van leerder die mate neer met die regte
tot leerder afkortings: cm, m

 gebruik die standaard  doen eenvoudige optel en

eenheid van sentimeter en aftrek van lengtes
skryf die mate neer met die
regte afkorting: cm (gebruik
geïmproviseerde liniale met
merkies 1 cm uit mekaar,
geen syfers nie)

26
ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2
 meet met redelike
akkuraatheid lengtes van
boeke en tafels, en teken dit
aan (net in sentimeters)
 skat met redelike
akkuraatheid lengtes van
boeke en tafels, en teken dit
aan (net in sentimeters)
 trek ’n reguit lyn in gegewe
sentimeter-lengtes
GRAAD 3
 meet met redelike
akkuraatheid lengtes,
breedtes en hoogtes in en om
die klaskamer, en teken dit
aan (net in sentimeters en
meters)
 skat met redelike
akkuraatheid lengtes,
breedtes en hoogtes in en om
die klaskamer, en teken dit
aan (net in meters en
sentimeters)
 trek ’n reguit lyn in gegewe
sentimeter- en meterlengtes
27
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Massa Leerdoelwitte
Leerders –
verstaan die belangrikheid van die meting van massa en die toepassing daarvan in die
alledaagse lewe
ontdek geleenthede vir beredenering, interpretasie en toepassing van mate
ontdek ’n logiese sin van vergelyking
ontwikkel die begrip en alledaagse toepassing van die meet van voorwerpe
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende
kan doen: kan doen: kan doen:
 vergelyk die massa van  vergelyk die massa van  weeg alledaagse voorwerpe
voorwerpe fisies deur dit op te voorwerpe van ½ kg en 1 kg met redelike akkuraatheid in
lig (hou ’n voorwerp in elke fisies deur dit op te lig of gram
hand om te bepaal watter een gebruik ’n geïmproviseerde
is die swaarste) of gebruik apparaat, bv. ’n skaal  skat die massa van
geïmproviseerde weegskale alledaagse voorwerpe met
soos ’n "hanger-skaal" redelike akkuraatheid in gram

 gebruik korrekte woordeskat
by rangskikking en
vergelyking, bv.
ligter/swaarder,
ligste/swaarste, dieselfde
massa/so swaar soos
 gebruik korrekte woordeskat
by die rangskikking en
vergelyking van voorwerpe,
bv. dieselfde; swaar/lig,
swaarder/ligter,
swaarste/ligste
 gebruik gepaste taal vir
massa by rangskikking en
vergelyking, bv. swaar/lig,
swaarder/ligter as,
swaarste/ligste

 rangskik en vergelyk 3  rangskik en vergelyk 5

voorwerpe volgens
stygende/dalende massa en
gebruik geïmproviseerde
apparaat, bv. ’n "hangerskaal"
voorwerpe volgens
stygende/dalende massa
 gebruik standaard eenhede
om massa te meet (gram en
kilogram) en skryf die mate
neer met die korrekte
afkortings: g, kg

28
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Oppervlakte Leerdoelwitte
Leerders –
verstaan die begrip van oppervlakte en die toepassing daarvan in die
alledaagse lewe
ontdek geleenthede vir beredenering, interpretasie en toepassing van mate
ontdek ’n logiese sin van vergelyking
ontwikkel die begrip en alledaagse toepassing van die meet van voorwerpe
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan
kan doen: kan doen: doen:

 sien die verband raak tussen
oppervlakte en die ingeslote
oppervlak binne ’n grens deur
vorms informeel te meet met
nie-standaard eenhede, bv.
gee die aantal bottelproppe
wat in ’n bepaalde vorm pas
sien die verband raak tussen
oppervlakte en die ingeslote
oppervlak binne ’n grens deur
vorms informeel te meet met nie-
standaard eenhede, bv. meet
die bokant van die tafel met A4-
blaaie deur die aantal blaaie te tel

 vergelyk oppervlaktes van  vergelyk oppervlaktes van

verskillende vorms informeel verskillende vorms met vierkante,
met nie-standaard eenhede, en tel die aantal vierkante om die
bv. handafdrukke, voetspore, oppervlakte te bepaal
stukkend sny van papiere

29
 ONDERWERP GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
Volume Leerdoelwitte
Leerders –
verstaan die belangrikheid van die meting van volume en die toepassing daarvan in die
alledaagse lewe
ontdek geleenthede vir beredenering, interpretasie en toepassing van mate
ontdek ’n logiese sin van vergelyking
ontwikkel die begrip en alledaagse toepassing van die meet van voorwerpe
Vaardighede Vaardighede Vaardighede
Leerders moet die volgende Leerders moet die volgende kan Leerders moet die volgende
kan doen: doen: kan doen:
 rangskik en vergelyk  rangskik en vergelyk alledaagse  rangskik en vergelyk
verskillende houers (bottels, voorwerpe volgens hulle volume alledaagse voorwerpe
bokse, blikke, ens.) volgens volgens hulle volume
stygende/dalende volume
 gebruik korrekte woordeskat,  gebruik korrekte woordeskat,  gebruik korrekte woordeskat,
bv. vol/leeg, half vol/half leeg, bv. meer/minder, soveel soos bv. meer/minder, soveel soos,
dieselfde hoeveelheid/soveel twee keer soveel as, drie keer
soos, meer/minder as soveel as, die helfte van
 vergelyk die volume van
verskeie houers met
verskillende vorms en groottes  meet met redelike akkuraatheid  meet met redelike
en teken dit aan die volume van alledaagse akkuraatheid die volume van
 meet en vergelyk volume met voorwerpe met standaard alledaagse voorwerpe met
stelle nie-standaard eenhede eenhede (liters) standaard eenhede (liters,
milliliters)
 skat met redelike akkuraatheid  skat met redelike
die volume van alledaagse akkuraatheid die volume van
voorwerpe in standaard alledaagse voorwerpe in
eenhede (liters) standaard eenhede
(liters, milliliters)

 meet en teken die volume met  meet en teken die volume

die korrekte afkorting aan aan aan met die korrekte
(ℓ) afkortings (ℓ/mℓ)

30
 ONDERWERP GRAAD 1
Tyd Leerdoelwitte
Die verloop van tyd Leerders –
verstaan en gebruik tyd reg
verstaan hoe lank daaglikse gebeurtenisse duur in die regte lewe
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 bespreek daaglikse huis- en
gemeenskapsaktiwiteite in
verhouding tot die tyd van die
dag, pas gebeurtenisse by die
dag, die nag, die oggend, die
middag en die aand
 noem die dae van die week
en die maande van die jaar in
die korrekte volgorde
 vergelyk "lang" en "kort"
tydperke, bv. dit neem lank
om ’n huis te bou; pouse by
die skool is kort
 gebruik woordeskat korrek, bv
’n lang/kort tyd, dag/nag,
gister/vandag/môre,
oggend/middag/aand
GRAAD 2
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 sien die verband raak tussen
alledaagse gebeurtenisse in
die huis en die gemeenskap
en tye, dae, weke en maande
 noem die dae van die week
en die maande van die jaar in
die korrekte volgorde
 gebruik ’n almanak om
spesifieke inligting oor dae en
datums te identifiseer, bv. kry
die dag van die week waarop
iemand verjaar
 identifiseer die duur van
bekende geleenthede, bv.
ons bring elke dag 4 ure by
die skool deur; ’n week duur 7
dae
 lees die tyd akkuraat in ure en
halfure op ’n tradisionele
horlosie
GRAAD 3
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 sien die verband raak tussen
alledaagse gebeurtenisse en
geleenthede in die huis en die
gemeenskap en tye, dae,
weke en maande
 noem die dae van die week
en die maande van die jaar in
die korrekte volgorde
 gebruik ’n almanak om
spesifieke inligting oor dae en
datums te identifiseer, bv. kry
vandag se datum op ’n
almanak, notering van
datums
 bepaal die duur van
geleenthede in ure, dae en
jare op ’n tydlyn
 lees die tyd akkuraat in ure,
halfure, kwartiere (kwart voor,
kwart oor) en minute op ’n
tradisionele horlosie, bv.
teken wysers op ’n horlosie
om te wys dit is 4:15
31
Geld Leerdoelwit
Die Namibiese geldeenheid Leerders verstaan hoe om die Namibiese geldeenheid te gebruik
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 noem en identifiseer
verskillende waardes van
munte deur 5c, 10c, 50c, N$1
en N$5 uit te ken, en
bespreek hulle eienskappe,
bv. grootte, merke, kleur en
waarde
 kies 'n stel munte wat gelyk is
in waarde aan ’n ander munt,
tot by 50c, bv. 10c = 5c + 5c
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 noem en identifiseer al die
munte en N$10 en N$20 note
en bespreek hulle waarde en
belangrike eienskappe
 druk sente in dollars uit en
omgekeerd, bv. 200c = N$2
(net veelvoude van 100c)
 kies verskillende stelle munte
tot by N$5 wat saam ’n
gestelde koste uitdruk, bv.
N$1.10 = 50c + 50c +10 c of
N$1.10 =N$1 + 10c
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 noem en identifiseer al die
munte en N$10, N$20 en
N$50 note en bespreek hulle
waarde en belangrike
eienskappe
 druk sente in dollars uit en
omgekeerd, bv. 265c =
N$2.65
 kies verskillende stelle munte
tot by N$5 wat saam ’n
gestelde koste uitdruk, bv.
N$1.10 = 50c + 50c +10c of
N$1.10 =N$1 + 10c
32
ONDERWERP GRAAD 1
 demonstreer die koop en
verkoop van artikels met
speelgeld, tel geld en keer
kleingeld vir N$5 uit (kleingeld
in sente of dollars, nie al twee
nie)
GRAAD 2
 demonstreer die koop en
verkoop van artikels tot op
N$20 met speelgeld, tel die
geld en die kleingeld reg uit
 werk kleingeld in munte uit tot
by N$10, bv.
Ester koop vrugte vir N$11.50.
Sy betaal met ’n N$20 noot.
Sy werk die kleingeld uit deur
by N$11.50 by te tel totdat sy
N$20 bereik:
N$11.50 + N$5 + N$2 + N$1 +
50c = N$20
 stel ’n inkopielysie op, dui die
geskatte koste van die artikels
aan en kontroleer met die
pryse in die winkel
GRAAD 3
 demonstreer die koop en
verkoop van artikels tot op
N$50 met speelgeld, tel die
geld en die kleingeld reg uit
 werk kleingeld in munte en
note uit tot by N$20, bv.
Paulus koop kos vir N$37 en
betaal met ’n N$50 noot. Hy
werk die kleingeld uit deur by
N$37 by te tel tot hy N$50
bereik:
N$37 + N$10 + N$2 + N$1 =
N$50
 stel ’n inkopielysie op, dui die
geskatte koste vir die artikels
aan en kontroleer met die
pryse in die winkel
 skat die totale koste van twee
items rofweg, bv. geskatte
bedrag vir N$6.90 + N$4.20:
N$7.00 + N$4.00 = N$11.00
33
 MEETKUNDE
ONDERWERP GRAAD 1
Meetkundige figure Leerdoelwit
Leerders identifiseer, noem en ondersoek die eienskappe van twee-dimensionele (2D) vorms en drie-
dimensionele (3D) figure
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 identifiseer en benoem
algemene 2D vorms: vierkant,
sirkel, reghoek, driehoek
 soek en identifiseer
voorwerpe in die omgewing
 sorteer en klassifiseer
algemene vorms (soos
hierbo) volgens eienskappe:
kleur, grootte, vorm en aantal
sye
GRAAD 2
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 identifiseer en benoem 2D
vorms: vierkant, sirkel,
reghoek, gelyksydige
driehoek en ovaal
 soek en identifiseer
voorwerpe in die omgewing
 sorteer en klassifiseer ’n
verskeidenheid vorms
(vierkante, sirkels, driehoeke,
vierhoeke, vyfhoeke,
seshoeke, aghoeke) volgens
meetkundige eienskappe:
aantal sye, aantal hoekpunte
GRAAD 3
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 identifiseer en benoem 2D
vorms: vierkant, sirkel,
reghoek, driehoek,
gelyksydige driehoek, ovaal
en vyfhoek
 sorteer en klassifiseer ’n
verskeidenheid vorms
(vierhoeke, vyfhoeke,
seshoeke en aghoeke)
volgens meetkundige
eienskappe: aantal sye,
lengte van sye, aantal
hoekpunte aantal hoeke,
aantal reghoeke
34
ONDERWERP GRAAD 1
 teken/maak vorms en hulle
eienskappe en gebruik
woorde soos rond, sye,
hoeke, reguit, bv.
teken/maak ’n reghoek met
twee kort, reguit sye en twee
lang, reguit sye wat mekaar
ontmoet om vier hoeke te
maak
 skep prentjies en patrone met
vorms
GRAAD 2
 teken/maak vorms wat
noodsaaklike ruimtelike
kenmerke vertoon, bv.
teken ’n herkenbare ovaal
wat soos ’n eier lyk;
teken/maak ’n herkenbare
gelyksydige driehoek met
drie reguit sye van ongeveer
dieselfde lengte en ewe groot
hoeke
 skep prentjies en patrone met
vorms
GRAAD 3
 teken/maak vorms wat
noodsaaklike ruimtelike
kenmerke vertoon, bv.
verbind vyf stokkies/strooitjies
van dieselfde lengte om ’n
herkenbare vyfhoek te vorm
 identifiseer regtehoeke, en
gebruik ’n
verwysingshulpmiddel
(papierhoek, patroonblokkie)
om hoeke in vorms te
identifiseer as groter as, gelyk
aan of kleiner as ’n regtehoek
 ondersoek basiese 2D vorms
soos vierkante en reghoeke
op grond van hulle
simmetriese eienskappe
(deur die vorms te vou), bv.
oorstaande sye van ’n
reghoek is gelyk
Lyn van
simmetrie
symmetry
 skep prentjies en patrone met
vorms, insluitend die
bedekking van ’n oppervlakte
met ander bekende 2D vorms
35
ONDERWERP GRAAD 1
 identifiseer en benoem
algemene 3D figure: sfeer,
reghoekige prisma, kubus en
kegel
 sorteer en klassifiseer
algemene 3D voorwerpe
(soos hierbo) volgens hulle
eienskappe, bv. dié wat teen
’n helling kan afrol of afgly,
dié wat op mekaar gepak kan
word met of sonder spasies
tussenin
 beskryf algemene voorwerpe
en gebruik woorde soos
rande, hoeke, sigkante,
reguit, geboë en plat
GRAAD 2
 identifiseer en benoem
algemene 3D figure: sfeer,
kubus, kegel, silinder en
reghoekige prisma
 sorteer en klassifiseer
algemene 3D voorwerpe
(soos hierbo) volgens
meetkunfige eienskappe soos
geboë of plat sigkante, die
vorm van sigkante, en in die
geval van plat sigkante, die
aantal sigkante
 beskryf algemene voorwerpe
en gebruik woorde soos
rande, hoeke, sigkante,
reguit, geboë, plat, rond,
reghoekig, driehoekig en
sirkelvormig
GRAAD 3
 identifiseer en benoem
algemene 3D figure: sfeer,
kubus, silinder, kegel,
reghoekige prisma, piramide
en driehoekige prisma, en
ondersoek hulle eienskappe,
bv. die sigkante van die
baksteen is reghoekig; ’n
sfeer kan rol
 sorteer en klassifiseer
algemene 3D voorwerpe
(soos hierbo) volgens
meetkundige eienskappe
soos rande, hoekpunte,
geboë of plat sigkante, en in
die geval van plat sigkante,
die aantal sigkante
 beskryf algemene voorwerpe
en gebruik woorde soos
rande, hoeke, sigkante,
reguit, geboë, plat, reghoekig,
driehoekig en sirkelvormig
36
 ONDERWERP GRAAD 1
 skep eie modelle
Plekbepaling, posisie en Leerdoelwit
beweging van voorwerpe Leerders identifiseer plekbepaling, posisie en beweging van voorwerpe
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 beskryf relatiewe plekbepaling
van voorwerpe en mense, en
gebruik posisionele of
rigtinggewende taal, bv. oor,
onder, bo, voor, agter, buite,
binne, langs, tussen
GRAAD 2
 skep herkenbare 3D figure met
papier en herwonne materiaal
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 beskryf die posisie van
voorwerpe wat op informele
kaarte ingeteken is, bv. Op ’n
kaart van die klaskamer is my
bank aan die linkerkant
GRAAD 3
 skep modelle met papier
en herwonne materiaal
soos bokse, hout en
plastiek
 herken hoeke in
alledaagse voorwerpe, bv.
hoeke van ’n boks; die
oopmaak en toemaak van
’n boek of ’n deur
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 vind en beskryf vanuit
verskillende rigtings die
relatiewe posisie van
voorwerpe wat op ’n kaart
met bekende plekke
ingeteken is, bv. Op ’n
kaart van die speelgrond is
daar ’n groot boom agter
die watertenk; die
klaskamer is links van die
boom
37
 DATAHANTERING
ONDERWERP GRAAD 1
Piktogramme, tabelle en Leerdoelwit
staafgrafieke Leerders versamel, organiseer, vertoon en interpreteer data
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 klassifiseer voorwerpe in
kategorieë en benoem elke
groep, bv. motors,
vragmotors, ens. .
 versamel data wat pas by ’n
tema, bv. aantal en soorte
stokperdjies wat leerders
beoefen, organiseer dit en
vertoon dit op ’n piktogram
 interpreteer data om inligting
te kry en bespreek die
bevindings, bv. Volgens die
piktogram, hoeveel leerders
speel graag sokker?
 gebruik nie-standaard
eenhede, bv. bottelproppe,
om voorwerpe te meet en
teken die uitslag op ’n
piktogram aan
GRAAD 2
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 versamel, organiseer en
vertoon data wat pas by ’n
tema, bv. soorte
vrugte/groente, op ’n
piktogram
 interpreteer en ontleed data
om voorgenome inligting te
kry en bespreek die
bevindings, bv.
Volgens die piktogram,
hoeveel leerders het hierdie
week appels geëet?
GRAAD 3
Vaardighede
Leerders moet die volgende
kan doen:
 versamel, organiseer en
vertoon data wat pas by ’n
tema, bv. aantal en soorte
voëls wat in die omgewing
voorkom, en gebruik tabelle,
piktogramme en staafgrafieke
 interpreteer en ontleed data
om voorgenome inligting te kry
en bespreek die bevindings,
bv. Volgens die staafgrafiek,
hoeveel soorte voëls het ons
gesien?
 gebruik gepaste statistiese
woordeskat wanneer grafieke
ontleed word, bv. ’n paar,
baie, dikwels, algemeen,
toenemend; afnemend,
konstant
38
10. Evaluering

Ten einde die volle omvang en vlakke van vaardighede te bepaal is ’n verskeidenheid
deurlopende evalueringsituasies in die Junior Primêre fase nodig om ’n geheelbeeld van die
leerder se vordering en bemeestering te gee. Deurlopende Evaluering (DE) moet duidelik,
eenvoudig en hanteerbaar wees, en stewig geanker in leerder-gesentreerde beginsels en
praktyke.

Die vaardighede in die sillabus lê die begrip en bekwaamhede neer wat ’n leerder moet bereik
en wat geëvalueer moet word. Die doelwit is egter dat die sillabus leergedrewe moet wees,
eerder as evaluering-gedrewe.

9.1 Doel van evaluering

Die doel van DE is om betroubare en toepaslike inligting oor die leerder se bemeestering van
die vaardighede te bekom. Hierdie inligting moet gebruik word om terugvoering aan leerders te
gee oor hulle sterk en swak punte, waar hulle goed doen en waar en hoe hulle behoort te
verbeter. Ouers moet gereeld deur middel van ’n formele skoolrapport op hoogte gebring word
van hulle kinders se vordering. Hulle moet aangemoedig word om hulle kinders se prestasies te
beloon en hulle onderrig te ondersteun.

Deurlopende evaluering help onderwysers ook om hulle onderrig te verbeter en vir die leerders
’n beter leerervaring te gee. Die fokus moet wees op evaluering vir leer eerder as evaluering
van leer. Ons evalueer om ’n betroubare beeld tre kry van elke leerder se bemeestering van die
vaardighede ten einde verder onderrig/leer te verbeter, leerondersteuning te gee en
onderrigstelsels te evalueer.

9.2 Soorte evaluering

Informele evalueringsmetodes: Die onderwyser moet vasstel hoe goed elke leerder die
vaardighede bemeester het wat in die Wiskundesillabus uiteengesit word, en die leerder se
vordering daarvolgens bepaal. In ’n groot mate kan dit op ’n informele wyse geskied deur
waarneming van elke leerder se vordering in leer- en praktiese situasies terwyl hulle ondersoek,
verskynsels en data interpreteer, kennis toepas, kommunikeer en standpunt inneem, sowel as
in hulle deelname in die algemeen.

Dit beteken dat ’n leerder vir evalueringdoeleindes waargeneem moet word terwyl die
onderwyser onderrig gee. Die waarnemings moet deurentyd aangeteken word. Onderwysers
neem alle leerders waar tydens die Wiskundelesse. Hulle sien wie aandag gee en wie nie, wie
onafhanklik kan werk en wie sukkel om op hulle eie aan te gaan. Deur vrae te vra kan hulle
bepaal wie die begrippe verstaan het en wie nie. Deur aktiwiteite fyn dop te hou kan hulle
vasstel wie ’n taak kan voltooi deur kennis en vaardighede toe te pas, en wie nie. Die leerders
se deelname, betrokkenheid en bydraes tot groepwerk word ook waargeneem.

Formele evalueringsmetodes: Dit behels evalueringsmetodes soos vasvra, kort toetse,

mondelinge toetse en werkblaaie. Werkblaaie is baie nuttig en kan óf op die skryfbord óf op
papier aangebied word. Dit is baie belangrik dat onderwysers hulle werk organiseer en beplan
om leerders te evalueer en punte toe ken en dit dan te verwerk uit tien (10).

39
Die gebruik van formele geskrewe en mondelinge toetse kan net ’n beperkte omvang van
vaardighede toets, en moet dus nie baie tyd in beslag neem nie. Kort toetse kan gedurende ’n
Wiskundeperiode afgehandel word en moet beskou word as ’n gewone Wiskunde-aktiwiteit.

9.3 Graadbeskrywings

Die leerder se vlak van bemeestering in verhouding tot die vaardighede in die Wiskunde-
sillabus word in letterwaardes aangedui. Dit is noodsaaklik dat die letterwaardes wat toegeken
word, die leerder se werklike vlak van bemeestering weerspieël in verhouding tot die
vaardighede. In grade 1 tot 3 hou letterwaardes verband met ‘n persentasie. Die verhouding
tussen die waardes wat toegeken word en die vaardighede word hieronder aangedui.

Graad % Vaardigheidsbeskrywings

Bemeester vaardighede uitstekend.Die leerder vaar

A 80%+
uitmuntend op al die vlakke van vaardigheid.
Bemeester vaardighede baie goed. Die leerder se prestasie
B 70-79% lê beduidend bo die gemiddelde vereistes en die leerder is
baie knap op die meeste vlakke van vaardigheid.
Bemeester vaardighede goed. Die leerder het die
C 60-69% vaardighede bevredigend bemeester in vreemde situasies en
kontekste.
Bemeester vaardighede bevredigend. Die leerder se
vaardighede stem ooreen met die gemiddelde vereistes. Die
D 50-59%
leerder kan dalk in sommige afdelings ondersteuning nodig
hê.
Bemeester die minimum aantal vaardighede om as
vaardig beskou te word. Die leerder het dalk nie al die
E 40-49% vaardighede bemeester nie, maar sy/haar bemeestering is
genoeg om bo die vaardigheidsvlak te wees. Die leerder het
op feitlik alle vlakke leerondersteuning nodig
Ongegradeer. Die leerder was nie in staat om ’n minimum
vlak van vaardigheid te bereik nie, selfs met aansienlike hulp
U 0-39%
van die onderwyser. Die leerder het leerondersteuning baie
nodig.

10.4 Omskrywing van riglyne vir Deurlopende Evaluering (Besonderhede is beskikbaar in die
Junior Primary National Policy Guide)

Evaluering moet deel uitmaak van die lesbeplanning, en daar moet duidelike
evalueringstandaarde wees. Tydens lesse en terwyl leerders besig is met normale
klasaktiwititeite is die onderwyser besig met formele en informele deurlopende evaluering vir al
die verskillende vaardighede in al die vakke. In die Junior Primêre fase staan evaluering in noue
verband met die kriteria. Dit beteken dat, as punte of letterwaardes toegeken word, dit
noodsaaklik is dat hulle die leerder se bemeesteringsvlak in verhouding tot die vaardighede
moet weerspieël.

40
10.4.1 Informele Deurlopende Evaluering

Informele Deurlopende Evaluering word gedoen deur noukeurige en geskrewe aantekeninge

(sien voorbeeld 10.4.3). Dit beteken dat die onderwyser waarnemings oor bemeestering of
probleme op die klaslys aanteken, terwyl die leerders met lesaktiwiteite besig is. Hierdie
aantekeninge of opmerkings help dan weer met toekomstige lesbeplanning, vereistes vir
leerondersteuning en die toekenning van punte vir Formele Deurlopende Evaluering. Dit is nie
nodig om ’n opmerking of nota vir elke vaardigheid te maak nie – ’n merkie is al wat nodig is om
te wys dat ’n leerder die bepaalde vaardigheid bemeester het. ’n Geskrewe bewys is egter
nodig as ’n leerder sukkel en meer hulp nodig het.

10.4.2 Formele Deurlopende Evaluering

Formele Deurlopende Evaluering word gewoonlik gedoen ná afhandeling van ’n tema of as ’n

bepaalde begrip geëvalueer moet word voordat ’n nuwe begrip aangepak word. Hiervoor kan
verskeie kort skriftelike of mondelinge toetse of vasvrageleenthede oor die termyn versprei word
waarvoor die onderwyser dan punte toeken.

Gedurende die termyn moet onderwysers rekord hou van die punte wat toegeken is vir
Deurlopende evaluering op die Formele Deurlopende Evaluering klaslys. Hierdie evaluering
vind plaas gedurende normale klasaktiwiteite. Dit beteken dat daar GEEN “toetsweek” of
“toetsrooster” in die Junior Primêre fase (Gr. 1-3) is waar leerlinge moet leer vir toetse nie.

Aan die einde van die termyn word die punte vir elke vak bymekaar getel in die “Totaal” kolom.
Die “gemiddeld” word bereken deur die “Totaal” te deel deur die hoeveelheid evaluerings wat
gedoen is. Die desimale breuke word afgerond volgens die wiskundige reël,
bv. 3.2 = 3. Die gemiddelde punt word oorgedra na die Formele Deurlopende Evaluering
Rekordvorm in onderskeie kolomme. Die onderwyser tel die kolomme bymekaar om die Totaal
te kry en bereken dan die persentasie. Die persentasie word verwerk na letterwaardes soos
aangedui in 10.3.

(Besonderhede oor rekordhouding is beskikbaar in die Junior Primêre Deurlopende

Evaluering Rekordvorms)

41
5. Woordelys

NB Die betekenisse wat hier gegee word, is van toepassing op die woord binne die konteks
van hierdie sillabus en nie noodwendig op enige ander konteks nie.

Analities om iets te verstaan deur dit in kleiner dele op te breek

Aghoek (reëlmatige aghoek) 'n vorm met agt sye wat almal ewe lank is

Begrip 'n algemene idee van iets wat bestaan

Beknop so kort as moontlik

Deurlopende evaluering meting van leerders se vordering, gebaseer op hulle

werk in die klaskamer of toetse/vasvra regdeur die
termyn of die jaar eerder as op net een eksamen
Drie-dimensionele (3D) 'n voorwerp met hoogte, breedte en diepte soos enige
figure voorwerp in die regte wêreld

Een tot een om net een getalwoord te pas by elke item in 'n
ooreenstemming versameling

Gelyksydige driehoek 'n driehoek waarvan die sye almal ewe lank is

Gerief 'n situasie wat dit makliker maak om iets te doen

Globalisering wêreldwye integrering en ontwikkeling as gevolg van

verbeterde tegnologie en kommunikasie; loop soms uit
op die verlies van individuele kulturele identiteite

Hoek die vorm wat ontstaan as twee reguit lyne mekaar

ontmoet of kruis, en word in grade gemeet

Hoekpunte punte waar twee lyne ontmoet om 'n hoek te vorm

Hoofstroomskole skole wat hoofsaaklk bedoel is vir leerders wat nie

spesiale opvoedingsbehoeftes het nie. Enige skool wat
nie ’n spesiale skool is nie.

Insluiting om almal in te sluit

Kognitief het met die verstand te doen

Interkurrikulêre sake sake rakende kennis, vaardighede, begrippe en waardes

wat op meer as een vak of leerterrein van toepassing is

Leerstandaarde geskrewe voorskrifte van wat leerders moet weet en

moet kan doen, op grond van hulle onderrig ná ’n
bepaalde tyd, bv. aan die einde van Junior Primêr. Dit
word ook "inhoudstandaarde" genoem. Leerstandaarde
beskryf wat onderwysers vir leerders moet leer en wat
leerders moet leer.

42
Multi-stap probleme probleme waar verskeie stappe nodig is om by die
oplossing uit te kom

Opeenvolging wat deur skakeling op mekaar volg

Oppervlakte die hoeveelheid spasie wat die oppervlak van 'n plek of
vorm bedek
Plekwaarde die waarde van 'n syfer wat deur sy posisie in 'n getal
bepaal word, bv. In die getal 567, wys die 7 op 7 ene,
die 6 wys op 6 tiene en die 5 wys op 5 honderds

Ranggetalle 'n getal soos "eerste" of "tweede" wat die posisie van 'n
getal in 'n reeks aandui

Reghoek 'n vierhoekige vorm waarin al die hoeke regte hoeke is

Regte hoek 'n hoek van 90 grade

Ruimtelik in verhouding tot ruimte

Seshoek (reëlmatige 'n vorm met ses sye wat almal ewe lank is
seshoek)

Sfeer 'n 3D voorwerp met die vorm van 'n bal

Skat 'n beraamde raaiskoot of rowwe berekening van 'n

hoeveelheid of getal/om die aantal voorwerpe in 'n
versameling te identifiseer sonder om dit bewustelik te
tel

Skoolgereedheid- ’n program ontwerp vir graad 1 Namibiese leerders

/Voorbereidingsprogram omdat baie leerders nie skoolgereedheid bereik voordat
hulle skool toe gaan nie. Dit is ontwerp om leerders te
help om die begrippe en bekwaamhede baas te raak wat
nodig is vir meer formele leer

Tematiese skakels verbindings met soortgelyke idees of onderwerpe in

ander vakgebiede

Tradisionele horlosie 'n horlosie met syfers en wysers

Twee-dimensionele (2D) 'n vorm met net twee dimensies (soos breedte en
vorm hoogte) en geen dikte nie

Uiteenlopendheid etniese verskeidenheid, asook sosio-ekonomiese en

geslagsverskeidenheid binne ’n groep, gemeenskap of
instelling

Vaardighede meetbare bekwaamhede wat as noodsaaklik beskou

word vir die uitvoer van 'n taak of voldoening aan 'n
standaard

Versterking die proses om leer te versterk

43
Vyfhoek (reëlmatige vyfhoek) 'n vorm met vyf sye wat almal ewe lank is

44
The National Institute for Educational Development
Privaatsak 2034
Okahandja
NAMIBIA

Telefoon: +64 62 509000

Faks: +64 62 509033

E-pos: webmaster@nied.edu.na
Webtuiste: http://www.nied.edu.na

© NIED 2014

45