Professional Documents
Culture Documents
Volejboll: Volejbolli Në Rërë
Volejboll: Volejbolli Në Rërë
Enver Tahiraj
VOLEJBOLL
(TEKNIKA ME METODIKË)
VOLEJBOLLI NË RËRË
Prishtinë, 2011
1
Recensor profesional: Prof. Dr. sci. Enver Gjinolli
Sygjerime profesionale:
Prof. Nijazi Ukshini
Xhevat Buqani
Fejzullah Ademi Sekretar i FVK-së
Avdyl Lipoveci
Mr. Abedin Ibrahimi
Lektura:
Hava Krasniqi
Avdyl Lipoveci
Falënderim!
Falënderojmë Departamentin e Sportit për
mbështetjen në shtypin dhe përpunimin e këtij
libri, i cili do të jetë në disponim për trajnerë,
arsimtarë, studentë dhe të gjithë të interesuarit
të tjerë për sportin e Volejbollit.
MINISTRIA
E SPORTIT Federata e Volejbollit të Kosovës
2
PËRMBAJTJA
1. HYRJE................................................................................................ 5
1.1. HISTORIA E VOLEJBOLLIT.................................................................. 6
1.2. KARAKTERISTIKAT DHE LOJA E VOLEJBOLLIT ......................................... 9
1.3. TEKNIKA ............................................................................... 13
2. QËNDRIMET NË VOLEJBOLL ..................................................... 14
2.1. QËNDRIM ET THEM ELORE.............................................................. 15
2.2. ZHVENDOSJET NË LOJË ..................................................... 20
3. PASIMI I TOPIT NGA LARTË........................................................ 24
3.1. PASIMI I TOPIT PARA-LARTË ME GISHTËRINJ.................... 27
3.2. PASIMI I TOPIT PARA-LARTË ME NJË DORË ME
GISHTËRINJ ........................................................................ 36
3.3. PASIMI I TOPIT ANASH ME GISHTËRINJ............................. 37
3.4. PASIMI I TOPIT MBRAPA KOKËS ME GISHTËRINJ .......... 37
3.5. PASIMI I TOPIT NË KËRCIM ME GISHTËRINJ ...................... 43
3.6. PASIMI I TOPIT ME RËNIE MBRAPA ME GISHTËRINJË.......46
3.7. PASIMI I TOPIT ME RËNIE ANASH ME GISHTËRINJË..........48
4. PASIMI DHE DËBIMI I TOPIT ME ÇEKAN ................................... 50
4.1. PASIMI I TOPIT ME ÇEKAN PARA TRUPIT DHE ANASH .... 54
4.2 . DËBIMI I TOPIT ME ÇEKAN NGA LART ME NJË DORË
(GRUSHT) DHE ME DY DUAR ........................................... 57
4.3. DËBIMI I TOPIT ME RËNIE ANASH DHE ME RËNIE MBI
SUPE (KAPËRDIMJE).......................................................... 58
4.4. DËBIMI I TOPIT NË RRËSHQITJE PARA ME GJOKS
(PLLONZHON) ................................................................... 62
4.5. DËBIMI (SHPËTIMI) I TOPIT ME PJESEN E SIPËRME TË
SHUPLAKËS ME RRËSHQITJE NGA POSHTË, ME TËRË
TRUPIN (NË KONTAKT SHUPLAKË-DYSHEME-TOP) ......... 64
3
PËRMBAJTJA
5. SHËRBIMET .................................................................................. 68
5.1. SHËRBIMET NGA POSHTË ................................................... 70
5.1.1 SHËRBIMI NGA POSHTË BALLOR - FRONTAL ............. 72
5.1.2 SHËRBIMI NGA POSHTË ANASH - ANËSOR .............. 74
5.2 SHËRBIMET NGA LART ......................................................... 78
5.2.1 SHËRBIMI TENIS ............................................................ 77
5.2.2 SHËRBIMI HARKOR ....................................................... 78
5.2.3 SHËRBIMI VALËVITËS ................................................... 80
5.2.4 SHËRBIMI ME KËRCIM ................................................. 84
6. PRANIMI I SHËRBIMIT - GJUAJTJES ........................................... 90
7. NGRITJA E TOPIT ...................................................................... 104
8. GJUAJTJA ................................................................................. 121
9. BLLOKU...................................................................................... 143
10. VOLEJBOLLI NË RËRË............................................................. 159
10.1. HISTORIKU I VOLEJBOLLIT NË RËRË GJATË VITEVE ...... 166
10.2. ELEMENTET TEKNIKE TË VOLEJBOLLIT NË RËRË............. 167
10.2.1 SHËRBIMI .................................................................. 164
10.2.2 NGRITJA................................................................... 165
10.2.3 SULMI – GJUAJTJA.................................................. 168
10.2.4 BLLOKU..................................................................... 170
10.2.5 PRANIMI I TOPIT....................................................... 175
10.2.6 MBROJTJA E FUSHËS............................................... 178
SYGJERIME PËR TRAJNER – ARSIMTAR .....................................183
11. LITERATURA............................................................................. 188
4
1. H Y R J E
Përvoja e volejbollit zgjatë më shumë se një shekull, ky sport
është bashkëkohor dhe specifik. Në lojën e volejbollit janë të
ngërthyera dy disiplina atraktive, volejbolli dhe volejbolli në rërë.
Volejbollin e përcjellin edhe ndryshimet të cilat kanë ndikuar në
ndryshimin e teknikës së lojës, e me këtë, kjo lojë gjithnjë është
avancuar në aspektin e perfeksionimit të lëvizjeve të këtij sporti.
Në hapësirën e aftësive motorike dhe funksionale vërejmë
intensifikimin e lojës e cila gjithnjë e më shumë, kërkon përgatitje
më të madhe anaerobiko-aerobike të lojtarëve dhe rritje të aftësive
motorike.
Nëse përqendrohemi në zhvillimin e volejbollit bashkëkohor,
vërejmë se si gjithnjë e më shumë dominon shpejtësia e aksionit
dhe reaksionit. Kjo dinamikë e lojës është krijuar me
perfeksionimin e elementeve teknike të lojës së volejbollit si:
shërbimet, pranimet, gjuajtjet, bllokimet, ngritjet, etj. Duke pasur
parasysh në këtë, duhet kushtuar kujdes të posaçëm mësimit të
drejtë të elementeve teknike të volejbollit sidomos në kohën kur të
interesuarit fillojnë të merren me këtë sport. Mësimi i elementeve
teknike duhet të vazhdoj për ta arritur fazën e perfeksionimit.
Me dëshirën që kualiteti ynë në sportet kolektive do të gjej
shtegun për depërtime kulmore në sportin e volejbollit, mendoj se
ky tekst është një kontribut shumë modest në këtë rrugë dhe u
dedikohet arsimtarëve, trajnerëve të volejbollit, lojtarëve, nxënësve
dhe të interesuarve tjerë.
Në këtë tekst jam munduar ta bëj një përmbledhje sa më të
mirë të elementeve të rëndësishme të këtij sporti, por jam i
vetëdijshëm që mund të ketë edhe lëshime të cilat jam munduar t’i
minimizoj.
5
1.1. HISTORIA E VOLEJBOLLIT
Vet loja e volejbollit, është me origjinë nga Shtetet e Bashkuara
të Amerikës, kjo lojë ka një popullaritet të madh në botë, duke u
radhitur pas futbollit dhe basketbollit në grupin e sporteve më të
preferuara. Afër 50 milion amerikan dhe mbi 800 milion lojtar, në
mbarë botën luajnë volejboll, së paku një herë në javë.
Në vitin 1895, William G. Morgan, si trajner i YMCA (grupi i të
rinjëve katolik) në Holyoke Mass, vendosi të kombinoj elemente
nga basketbolli, bejsbolli, hendbolli dhe tenisi, me qëllim që një
sport (lojë), të jetë për klasat e të pasurve apo ata që merren me
punë të mëdha (biznesmenë), në te cilën nuk do të kishte kontakte
fizike mes lojtarëve sesa në basketboll e sporte tjera. Ky formoi
lojën e volejbollit, duke e marrë rrjetën nga sporti i tenisit dhe duke
e ngritur në lartësi të (mbi) një njeriu me gjatësi mesatare.
6
Foto 2 – YMCA – Ndërtesa në Holyoke në të cilën William G.Morgan ka krijuar
sportin e volejbollit.
1895: William G. Morgan formoi sportin (lojën) e volejbollit.
Më 7 qershor të vitit 1896, në
“Springfield College”, u mbajt loja
e parë e Volejbollit.
1900: U dizajnua (punua) një top special
për këtë sport.
1916: Në Filipine, u paraqit gjuajtja
ofensive në një lartësi (ngritja-
pasimi) që tjetri ta godas (gjuan).
1917: Loja ndërroi nga 21 në 15 pikë.
Foto 3 – Ekipi i parë (Holyoke
1922: U mbajtën garat e para të YMCA në YMCA).
Brooklyn NY, ku morën pjesë 27
ekipe nga 11 shtete.
1928: U bë e qartë se garat (kampionatet) dhe rregullat, ishin të
nevojshme për lojën e volejbollit.
1934: U bë pranimi dhe njohja e gjyqtarëve nacional të volejbollit.
1937: Në marrëveshjen me AAU në Boston, u vendos që grupi
volejbollistik i SHBA-ve të njihej si Kryesi Nacionale në SHBA.
1947: U formua Federata Ndërkombëtare e Volejbollit
(FIVB).
1949: U mbajt kampionati nacional botëror në Pragë,
7
Çekosllovaki.
1964: Volejbolli u paraqit në Lojërat Olimpike të mbajtura në Tokio.
1983: U formua grupi i profesionistëve të volejbollit (AVP).
1986: U formua grupi i profesionisteve (femrave), të volejbollit
(WAVP).
1990: U formua liga botërore.
1995: Shënohet 100 vjetori i volejbollit.
1998: Pas testimeve të shumta të ngjyrave të topit, FIVB-ja në
lojërat botërore në Japoni, u paraqit për herë të parë me
dizajn të ri të topit me ngjyrë të verdhë, të kaltër dhe të
bardhë, si lloj shiritash trengjyrësh.
2000: Rregullorja e re hyri në fuqi e
pikëve në volejboll, që pas çdo
gabimi apo fitim pike ka fitim
pikësh për ekipin kundërshtar, e jo
ndërrime siç ishte më parë. Loja
luhet me tre sete të fituara nga 25
pikë për set, (me kusht që diferenca
të jetë prej dy pikash e larguar),
kurse më së shumti loja mund të
zgjasë deri në pesë sete, nëse është
rezultati 2-2. Seti i pestë që Foto 5 – Ekipi i SHBA në
Lojërat Olimpike më 1964.
përcakton fituesin, luhet deri në 15
pikë, kurse në rast të barazimit, duhen dy pikë diferencë për
të fituar.
FIVB-ja në Lojërat Olimpike në Sidney në vitin 2000, inkuadron
lojtarin e mbrojtjes të quajtur “Libero”, që njihet si lojtar me veshje
të kundërt nga bashkëlojtarët e vet, e që ishte në Rregulloren e re,
po në këtë vit.1
1
WWW.FIVB.com.
8
1. 2 . LOJA E VOLEJBOLLIT
Volejbolli si sport i ri, bën pjesë në sportet më të preferuara
(shfrytëzuara). Kjo lojë përfshinë lëvizje të shpejta nga të gjitha
anët siç janë: kërcimet, ngritjet-pasimet, pranimet, gjuajtjet,
bllokimet, mbrojtjet e ndryshme si me rrokullisjet e me reaksione të
shpejta dhe situata të ndryshme etj. Për shkak të hapësirës së
kufizuar për lojë, të gjithë lojtarët gjatë tërë kohës së lojës veprojnë
në çdo aksion, e posaçërisht në mbrojtje.
Këtë lojë atraktive e bëjnë kërcimet, pranimet, pasimet e sakta,
gjuajtjet e fuqishme e të papritura, bllokimet efikase dhe e rendisin
atë në një lojë, nëse mund të thuhet me përmasa gjeometrike, si me
lëvizje të koordinuara dhe të sakta.
Karakteristikë e këtij sporti, janë kalimet e topit prej një ane në
anën tjetër të fushës sulmet e ndryshme dhe shërbimet. Pastaj në
këtë lojë ka edhe bashkëpunim të lojtarëve në mes veti, duke i
koordinuar nga tri kontakte me topin (ose katër në rast bllokimi në
ajër nga gjuajtja kundërshtare), derisa ndonjë ekip të mos ketë
gabuar me topin (skema 1 dhe 2).2
MP – majtaku para
QP – qendra para
DP – djathtaku para
MM – majtaku mbrapa
QM – qendra mbrapa
DM – djathtaku mbrapa
Skema 1 - Pozicionet në fushë Skema 2 – Zhvillimi i lojës, ekipi (A) me
sipas emërtimit. ekipin (B).
2
Selingers, Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985.
9
Çdo lojtar duhet të jetë në pozicion të mirë, i koncentruar dhe i
përgatitur shumë mirë, kur dihet që një top me një shpejtësi thuaja
mbi 100 km/h, duhet të perceptohet mirë se ku mund të sulmohet
nga kundërshtari dhe si mund të pritet (pranohet) ai top.
Volejbolli përmban elemente teknike, taktike, ndërrime, rënie,
pasime para dhe mbrapa, anash nga të dy anët, pranime nga më të
ndryshmet si: ato “plonzhone” më të ndërlikuarat, kapërdimje të
ndryshme, zënie të topave, bllokime, gjuajtje mashtruese e të
fuqishme e të shpejta. Pjesë e lojës gjithashtu, janë kërcimet e
shumta eksplozive, ku lartësia maksimale për goditje të topit
mund të arrijë mbi 370 cm (kërcime me dy këmbë me vrull) apo
nga vendi mbi 350 cm (bllokime) te meshkujt.
Kjo lojë me dimensionet e fushës tregon mjaft për natyrën e
lojës, duke e bërë atë lojë të “reaksionit”. Ndryshimet e shpejta dhe
të papritura të drejtimit të topit, po ashtu kërkojnë lëvizje racionale
të trupit, në mënyrë që të mund të reagojmë në distancë të
shkurtër. Marrëdhëniet ndërmjet dimensioneve të fushës, numrit
të lojtarëve dhe lartësisë së rrjetës, janë të lidhura drejtpërdrejtë me
zgjedhjen e lojtarëve, specifikën e ushtrimeve, mekanikën e
lëvizjeve dhe strategjinë e lojës.
Fusha e volejbollit
Dimensionet e fushës së volejbollit janë: 9 18 m. Këto (masa)
janë marrë prej anëve të jashtme të vijave, të cilat e kufizojnë
fushën. Vija e mesit e ndanë fushën në dy gjysmëfusha të njëjta të
madhësisë 9 9 m, ku mbi këtë vijë, është e vendosur edhe rrjeta.
Prej dy gjysmëfushave secila, është e ndarë në dy pjesë jo të
barabarta, kjo është – zona e parme (para) dhe e pasme (mbrapa),
pra, këtë me vijën e sulmit, e cila gjendet 3 m nga vija e mesit dhe
mbrojtjes 6 m. Vijat të shërbimit (dy nga anash), secila 15 cm e
gjatë që ndahen nga anash fushës (në vijën fundore), paraqesin
zonën e shërbimit prapa (përtej) këndit të djathtë të fushës. Të
gjitha vijat e fushës, janë të gjerësisë 5 cm, më së paku 3 m hapësirë
e lirë duhet ta rrethojë fushën, kurse lartësia në sallë, nuk duhet të
jetë më e vogël se 7 m.
10
Fushën e ndanë rrjeta në dy gjysmëfusha dhe është e ngritur në
lartësi 243 cm për meshkuj senior dhe 224 cm për femrat seniore,
kurse gjerësinë e ka 1 m dhe gjatësin rreth 9.5 m. Ndërtimi i rrjetës
është prej katrorëve të konopit me madhësi dhe gjerësi nga 10 cm
dhe është e përforcuar për dy shtylla, të vendosura në dysheme
rreth 50 cm jashtë vijave të fushës. Ndërsa, shtyllat janë të
mbështjellur me sfungjer, që shërbejnë për mos lëndimin e
lojtarëve. Rrjeta duhet të jetë e përforcuar në rrafshin horizontal,
dhe e ndihmojnë litarët prej metali, të vendosur në dy skajet e
rrjetës, të mbështjellur me shirita të gjerësisë 7 cm, në pjesën e
sipërme dhe 5 cm, në pjesën e poshtme. Mbi rrjetë janë të
vendosura 2 të ashtuquajtura antena, që janë të futura në të
ashtuquajtura “xhepa” të rrjetës dhe janë të gjata 180 cm (80 cm
mbi rrjetë dhe 1 m të futura në “xhepa” të rrjetës). Distanca
ndërmjet dy antenave është 9 m (e njëjtë si e fushës). Në pjesën e
poshtme është edhe vija që përcaktohet mes sulmit dhe mbrojtës
nga anash, gjatësia është 180 cm dhe e ndarë në pjesë 15 cm.
FUSHA E VOLEJBOLLIT
11
Fillimi i lojës, fillon me shërbim nga vija fundore e 9 m, nga
lojtari i djathtë ose nga pozicioni nr. 1, i cili e hedh topin për të
shërbyer në anën e kundërshtarit (diag. 1).3
3
Selingers, Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985.
4
FVK, Rregullat Zyrtare të Volejbollit, Prishtinë, 2004.
12
1.3. TEKNIKA
Si çdo sport tjetër ashtu edhe volejbolli posedon teknikat e veta
të elementeve të saja. Teknikat janë mënyra më efektive për të
realizuar atë element teknik.
Me fjalën teknikë, kuptojmë lidhshmërinë e lëvizjeve në
mënyrë racionale, me qëllim të realizimit të objektivave, të cilat
parashtrohen (gjatë lojës) në fushë, me shpenzim sa më të vogël të
energjisë në kushte normale të lojës. Çdo lëvizje e tepërt, ndikon në
shpenzimin më të madh të energjisë, kështu që lëvizjet e tepërta
duhet të eliminohen gjatë mësimit të teknikës së elementeve
teknike të volejbollit.
Elementet e teknikës, kanë formë të veçantë të lëvizjeve, pra
dallohen për kah mënyra e ekzekutimit.
Loja e volejbollit ka elementet teknike të saj si: shërbimi,
pranimi, ngritja, pasimi, dëbimi, gjuajtja, bllokimi etj.
Secili element teknik realizohet në tri faza:
- faza e parë - përgatitore, që përbëhet nga qëndrimi dhe
vendosja adekuate për ekzekutimin sa më të mirë të
elementit teknik.
- faza e dytë, që është ajo e ekzekutimit dhe përfshinë
sinkronizimin e të gjitha lëvizjeve të trupit gjatë veprimit
me top.
- faza e tretë, apo përfundimtare e kryerjes së elementit
teknik, që përfshinë lëvizjet e paraqitura pas veprimit me
top.5
Këto faza kanë rëndësi të madhe në lojë, kështu që secila fazë
duhet të përvetësohet shumë mirë me ushtrime në procesin e
stërvitjes – mësimit.
Përsosja e këtyre elementeve teknike ka një rol me rëndësi në
lojën e volejbollit dhe i jep një pamje të një sporti me përmasa
gjeometrike, dinamike, elegante dhe mjaftë interesante.
5
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 21.
13
2. QËNDRIMET NË VOLEJBOLL
14
O gaz
6
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 15.
15
Figura 2 – Pozita e trupit gjatë qëndrimit paralel
7
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 16.
16
Qëndrimi paralel i shputave, është më stabil (racional) dhe në
mënyrë shumë më të lehtë, mundëson lëvizje në drejtim të
dëshiruar. Edhe pse është më stabile, distanca e shputave gjatë
qëndrimit, nuk preferohet të jetë shumë e gjerë, sepse vështirësohet
lëvizshmëria dhe reagimi i lojtarit, për këtë edhe duhet të kemi
vendosje të shputave në distancë optimale.
Qëndrimet statike në lojën e volejbollit janë të shpeshta (gjatë
pranimit të shërbimeve, ekzekutimit të shërbimeve, etj.). Ato nuk
preferohen, sepse shpenzojnë energji më tepër, në ato momente
duhet shfrytëzuar kohën e lirë për çlodhje të trupit të lojtarit, si në
aspektin fizik ashtu edhe psikik, për ta kthyer forcën për lojë më
efikase.
Në volejbollin bashkëkohor, lojtarët janë më dinamik, të
lëvizshëm, të fuqishëm, duke ekzekutuar shërbimet me kërcime,
pastaj bllokime të ndryshme, gjuajtje efikase, dhe të gjitha këto
elemente teknike, pikënisjen e tyre e kanë nga qëndrimet.
Gjatë vendosjes në qëndrimet themelore, trupi i lojtarit (raporti
ndërmjet lartësisë së qendrës së rëndimit dhe dyshemesë), mund të
jetë i pozicionuar në:
pozitë të lartë,
pozitë të mesme, dhe
pozitë të ulët.
Konform me situatën e lojës dhe elementeve teknike që i
aplikojnë qëndrimet, pozicionimi i lojtarit mund të jetë si në fig. 4.
17
POZITA E LARTË – vet fjala tregon që pozita e lojtarit është e
lart, këmbët në nyjën e gjunjëve, janë pak të thyera, për këtë,
qendra e rëndimit është e lartë, duart janë lehtë të lakuara para
gjunjëve. Kjo pozitë përdoret në rastet kur topi ka fluturim të lartë.
18
2. Nxënësit rreshtohen në rreshta, në kolona ose në rrathë. Bëhet
vetëm vendosja e pozicionit të krahëve, me duar para ballit, të
thyera në bërryl. Ushtrimi përsëritet disa herë.
3. Vendosen si më lartë, (lojtarët apo nxënësit) merret qëndrim
volejbollisti me pjesëmarrjen e këmbëve, trupit dhe krahëve.
4. Nga pozita e mesme, nxënësit-lojtarët fillojnë lëvizjen nga
qëndrimi statik, duke ekzekutuar lëvizje-kahe të ndryshme.
Ushtrimi përsëritet disa herë me shenjë.
5. Prej qëndrimit volejbollisti, bëjmë disa hapa para-mbrapa apo
anash dhe prapë kthehemi në qëndrim të njëjtë.
6. Nxënësit-lojtarët ecin apo vrapojnë dhe me sinjal marrin
qëndrim themelor, duke u kthyer për 90º, 180º (shkallë).
7. Marrja e qëndrimit pas kërcimit lartë (nga vendi dhe në lëvizje),
duke pas kontroll dhe stabilitet të peshës së rëndimit.
8. Rreshtohen në formacion të caktuar dhe nga lëvizja (ecja apo
vrapimi), kalojnë në pozicionin e volejbollistit me kthime:
mbrapa, majtas dhe djathtas, sipas sinjaleve të dhëna.
9. Nxënësit ecin në kolonë rreth fushës dhe kalojnë në gjendje të
lëvizshme. Me sinjal të shpejtë, marrin pozicion (të ulët, të
mesëm dhe të lartë), por në lëvizje. Lëvizjet në fushë përsëriten
në të njëjtat mënyra e në formacione të ndryshme, ato realizohen
si nga qëndrimi statik ashtu edhe nga lëvizja.
GABIMET
Shputat e vendosura shumë gjerë.
Shputat e vendosura shumë afër.
Pjesa e trupit kur është shumë prapa e theksuar.
Shtangimi tepërt i trupit.
Kryqëzimi i këmbëve.
Qëndrimi i trupi ne shputa te pasme.
19
2.2 ZHVENDOSJET DHE LËVIZJET NË LOJË
Ndërrimi i vendit nga vendi ku ishte dhe me këtë lojtari e beri
me lëvizje mund ta quajmë zhvendosje, në volejboll, këto janë
elemente teknike që kanë fjalën kryesore në fushë. Zhvillimi dhe
përsosja e teknikave të sulmit, në lojë kanë kushtëzuar që
zhvendosjet të jenë në avancim për mbrojtjen e fushës.
Duke pasur për bazë parametrat e shpejtësisë së topit (mbi 100
km/orë), që këto bëhen me anë të shërbimeve me kërcim dhe
gjuajtjeve nga vija e parë dhe e dytë, si dhe kohën e shkurtër, të
cilën kalon topi prej momentit të shërbimit-gjuajtjes e deri në
kontaktin me lojtarin, zhvendosja e lojtarit duhet të bëhet shpejtë.
Në momentin kur topi goditet më afër rrjetës, ai lëvizë me shpejtësi
edhe më të madhe kur dihet se momenti i reagimit të zhvendosjes
duhet të jetë me një shpejtësi tepër të madhe. Kështu që,
perceptimi i lëvizjes së topit, është element kyç, i cili mundëson
apo imponon zhvendosje dhe reagim adekuat.
Në lojë, topat të cilët vijnë nga ekipi kundërshtar, janë mjaftë
befasues dhe varësisht nga fluturimi dhe shpejtësia e lëvizjes së
tyre, çoftë të shkurtë apo të gjatë, duhet të bëjmë reagimin,
zhvendosje me një hap apo zhvendosje me më shumë hapa. Kjo
zhvendosje duhet të bëhet para arritjes së topit, në mënyrë që të
kemi sukses dhe t’i japim topit drejtimin e dëshiruar.
Dinamika e lojës e gjatë, tërë kohës dikton në një masë lëvizjet
(zhvendosjet) në fushë, të cilat janë të shumta si në mbrojtje ashtu
edhe në sulm.
Gjatë lojës zhvendosjet, bëhen në kahe të ndryshme si: para-
mbrapa dhe anash majtas-djathtas, po ashtu edhe në kënde të
ndryshme të këtyre drejtimeve.
Në lojën e volejbollit, lojtarët janë në lëvizje të pandërprerë dhe
në qëndrim të caktuar sipas situatave të shpejta e të befasishme që
krijohen.
Si pozicionimi edhe lëvizjet në volejboll, janë të lidhura njëra
me tjetrën teknikisht me bashkërendimin e drejtë të tyre, kështu që
realizojnë një nivel të lartë cilësor të veprimeve të lojtarëve.
Në fushë lëvizjet e lojtarëve, bëhen në pozitë të ulur apo në
pozitë të sprintit, për të pasur efektëshmëri.
20
Gjatë lëvizjeve të lojtarëve, paraqiten tri faza:
faza përgatitore ose e nisjes,
faza e veprimit (ekzekutimit), dhe
faza e kryerjes (përfundimit).
Zhvendosjet-lëvizjet mund të ekzekutohen:
- me hap,
- me disa hapa,
- me hapa të kryqëzuar,
- me kërcim rrëshqitës dhe,
- zhvendosja-lëvizja me vrapim.
8
FSHV, Stërvitja e Mbrojtjes, Tiranë, 1991, f 110.
21
ZHVENDOSJA-LËVIZJA ME HAPA TË KRYQËZUAR -
zhvendosja bëhet me hapa të kryqëzuar vetëm anash. Lëvizja fillon
me këmbën e kundërt nga vjen topi, përdoret për të pranuar apo
bllokuar topin në distancë disa metra. Ka situata të lojës kur nuk
kemi kohë të kthehemi në drejtim të topit e pastaj fillojmë lëvizjen
me hapa, por këtë zhvendosje e përdorim me hapa të kryqëzuar,
me të cilën mund të arrijmë më shumë, si p.sh. në bllok, pranim,
hyrje nën top etj.
ZHVENDOSJA-LËVIZJA ME KËRCIM - veprohet me një
kërcim-shkëputje me të dy këmbët apo edhe me një këmbë
varësisht situatës. Kjo bëhet nga lëvizja dhe nga vendi, ku lartësia e
kërcimit është e ulët, (varet edhe nga lartësia e topave) kërcimi
duhet të jetë i shpejtë, i shkurtë dhe zhvendosja duhet të kryhet në
drejtim të topit. Pasi që të ekzekutohet zhvendosja me kërcim,
lojtari tani merr qëndrim më të përshtatshëm, në mënyrë që t’i
mundësohet pritja e topave të mëtutjeshëm.
ZHVENDOSJA-LËVIZJA ME VRAPIM - ka të bëjë me lëvizje
të hapave vrapues (varësisht prej situatës), dhe shërben për t’u
pozicionuar në top. Në fushën e volejbollit vrapimet, zakonisht
aplikohen në distanca dhe shpejtësi të ndryshme. Në shumicën e
rasteve kur topin duhet ta marrim jashtë vijave të fushës, ne
zhvendosemi me vrapim në pozitë më të sigurt dhe të
përshtatshme, për pranimin ose pasimin e topit. Me këtë
zhvendosje me vrapim kalojmë një rrugë më të gjatë se te
zhvendosjet tjera. Për një pasim sa më të mirë, rol të madh luan
edhe perceptimi i kohës dhe hapësirës, kur dihet se lëvizjet apo
vrapimet në fushë, varen nga shumë faktor si: shpejtësia e topit,
distanca e lojtarit prej hapësirës ku do të bie topi etj.
22
Diagrami 2 – Lëvizjet e lojtarit në fushë (kërcimet lartë, lëvizjet anash
etj).9
9
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 2.
23
3. PASIMI I TOPIT NGA LARTË
24
Figura 5 – Pasimi i topit me gishtërinj (pamjet nga mbrapa, anash dhe
nga para).
Figura 7
Kur përgatitemi në momentin e pasimit të topit, parakrahët në
relacion njëri me tjetrin, formojnë përafërsisht këndin 90º (fig. 7).
Është shumë me rëndësi mbajtja e gishtërinjve në pasimin e
topit, por duhet të kemi kujdes që gjatë pasimit, gishtërinjtë të jenë
të butë dhe elastik dhe me një fjalë amortizues.
Mund të shihet më lartë, mënyra e mbajtjes së gishtërinjve dhe
funksionimi i tyre, që tregohet edhe me anë të gjurmëve (shenjave),
e po ashtu edhe me kënd, është e paraqitur se si pasohet topi.
Duhet ditur se topi nuk duhet të shtyhet me pjesët e shuplakës, por
duart duhet t’i amortizojmë dhe më pastaj ti shtrijmë në takim me
topin, së pari në lëvizje të ngadalshme e pastaj të shpejtë. Prej
25
momentit të takimit të gishtërinjve me topin, lëvizja duhet të jetë e
shpejtë, në mënyrë që topi të pasohet pa u mbajtur apo peshuar në
duar (gishtërinj). Momenti i takimit me topin, duhet të bëhet para
se duart (krahët) të shtrihen, prej këmbëve të përkulura duke u
ngritë njëkohësisht dhe shtrihen krahët me gishtërinj për top duke
ia dhënë kahjen topit (kin. 2).
26
3.1. PASIMI I TOPIT PARA-LARTË ME
GISHTËRINJ
Elementi themelor i lojës së volejbollit është pasimi i topit para,
dhe ky pasim mësohet (përvetësohet) në fillim.
Ky element teknik, bëhet me qëndrim volejbollisti të mesëm
(varësisht), duart-parakrahët-krahët janë të thyera kah para kokës
lartë rreth (90º). Gishtërinjtë-shuplakat kanë kontakt me top, dhe
ky kontakt është me “mollëzat” e gishtërinjve, duke bërë
amortizimin me gishtërinjtë e hapur dhe pastaj shtyjnë lartë-para
topin. Momentin kur kontaktojmë me top, i shtrijmë krahët dhe
gishtërinjtë, për t’ia dhënë drejtimin fluturimit të topit.
Ky pasim i topit në ndërkohë bëhet me gishtërinjtë e të dy
duarve, kurse pas pasimit, gishtërinjtë dhe shuplakat shkojnë në
drejtim kah topi. Ky element aplikohet më së shpeshti kur topat
janë të ngadalshëm, të lartë dhe preciz për pasim.
Trupi i lojtarit është i kthyer me gjoks dhe fytyrë në drejtim kah
topi, dhe posa të vërej topin se nga vjen, menjëherë kthehet
përballë dhe pas kthimit të tij, pason topin nga lartë me dy duar,
para me gishtërinj (fig. 8 dhe fig. 9).
10
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 227.
27
Figura 9 – Teknika e pasimit: pozita e kokës, gishtërinjve, shuplakave
dhe qëndrimi i trupit gjatë kontaktit me top. 11
11
Ilic Srdjan, Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 40.
28
Gjatë lojës pasimet janë të shumta, po ashtu edhe ushtrimet duhet
të jenë të shumta, por duhet t’i aplikojmë vetëm ato që janë bazike
për volejboll.
USHTRIME METODIKE
Për të përvetësuar shpejtë këtë element teknik të volejbollit në
mënyrë detale dhe të ngadalësuar, nëse është e mundur, duhet të
ekzekutohet dhe të shpjegohet metodika e lëvizjes së pasimit të
topit.
Pozicioni i trupit dhe gjymtyrëve në raport me topin, vendosja
e duarve në formë trekëndëshi për pasimin e topit nga lartë, që
janë të rëndësisë së veçantë.
Gjatë mësimit të pasimit para, duhet t’i kushtojmë vëmendje të
posaçme qëndrimit të trupit, përkatësisht të aplikojmë ushtrime të
ndryshme nga pozicioni i ulët, i mesëm dhe i lartë.
Ambientimi i lojtarit me topin e volejbollit.
1. Çdo lojtar nga pozicioni i lartë, e udhëheq topin përtokë, si në
basketboll me një dorë (vetëm me pjesët e gishtërinjve), duke
lëvizur para dhe prapa (fig. 10).
2. I njëjti ushtrim por tani udhëheqje me dy duar – gishtërinj, para
në tokë duke e përkulur pak trupin.
Figura 10 Figura 11
29
3. Në qëndrim të drejtë, formojmë rrathë me top në dorë rreth
trupit, pastaj rreth këmbëve,
duke e përkulur trupin, më
vonë edhe rreth njërës këmbë
(fig. 11).
4. Lojtarët përkulen, duke ecur
para në pozitë të ulët dhe
përplasin topin përtokë lartë-
poshtë me gishtërinj (fig. 12). Figura 12
5. Ushtrimi i njëjtë si më parë, por tani ecjen e bëjnë prapa.
6. Në një distancë prej 2 m, dy lojtar përballë njëri-tjetrit, njëri hedh
topin me dy duar nga poshtë, kurse tjetri e pason me gishtërinj
nga lartë, pastaj ndërrojnë rolet.
7. Si ushtrimi më parë, por tani të dy lojtarët pasojnë topin nga
lartë me gishtërinj pandërprerë.
8. E shtyjnë topin me gishtërinj para-lartë mbi kokë dhe pastaj e
kapin me dy duar, këtë lëvizje e përsërisin disa herë (fig. 13).
9. Ngritin topin nga pozicioni (1) lartë mbi kokë me dy duar, pastaj
e kapin atë në pozitë të pasimit mbi kokë, pozicioni (2) (fig. 14).
12
10. Pasojnë topin para-lartë mbi kokë disa herë nga vendi, duke
bërë hapa të vegjël para, mbrapa dhe anash (fig. 15).13
12
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 106, 107, 105,
134,131.
13
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 24.
30
11. Topi pasohet në mes të dy lojtarëve me parabolë të ulët, të
mesme dhe të lartë.
12. Pasohet topi mes dy lojtarëve dhe atë dy herë me radhë, herë
nga njëri lojtar, e herë nga tjetri, distanca në mes lojtarëve është
deri në 4 m.
13. Pasimi i topit mbi kokë në vendin e kufizuar me vizatim dhe
jashtë kufizimit. (fig. 16).14
Figura 16
14. Vendosen afër murit veç e veç çdo lojtar me top dhe pasojnë
topin nga muri, pozicioni lartë para, trupi kah topi, duke
theksuar një këmbë para, distanca deri 3 m më së shumti.
15. Secili lojtar garon, secili e mbanë topin më gjatë në kontakt
para- lartë mbi kokë, me gishtërinj, duke mos gabuar.
16. Secili lojtar me top, pason lartë-para topin në distancë 1-2-3 m.
17. Çdo lojtar me nga një top, pason lartë-para, duke pasuar lartësi
të ndryshme.
18. Lojtarët qëndrojnë me fytyrë të kthyer nga muri dhe në mënyrë
alternative e pasojnë topin për muri, topi bie në dysheme,
pastaj pasojnë prapë nga 8-10 herë. Ai që e pason topin, shkon
prapa kolonës. Distanca nga muri është 2-3 metra, (fig. 17).15
14
N.BERTANTE E G.FANTONI, Verona, Italy, 2000, f 47.
15
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 138.
31
Figura 17 Figura 18
19. Sikur se ushtrimi paraprak (18) por tani topi nuk bie në
dysheme, por bëhet pasimi i menjëhershëm (fig. 18).
20. Pasohet topi nga njëri lojtar, pastaj tjetri vazhdon pasimin lartë
në rreth të tabelës së basketbollit dhe atë në formë parabole.
21. Lojtarët janë të radhitur në dy kolona, përballë njëri-tjetrit (nga
3-4 lojtar) dhe kanë një top, të cilin duhet ta pasojnë dhe pastaj
shkojnë pas kolonës së vet (diag. 3).
22. Ushtrimi është i njëjtë si (21), por lojtarët pas pasimit shkojnë në
kolonën e kundërt (në fund të kolonës) edhe drejtimi gjatë
ndërrimit të anëve të jetë nga ana e djathtë (diag. 4).
23. Lojtarët në mënyrë individuale udhëheqin topin mbi kokë me
pasim në lartësi 1,5 – 2 m, në mes dy pasimeve, duart lëshohen
poshtë kah trupi dhe përsëri duhet ngritur në pozicionin për
pasim të topit.
24. Pasimi i topit lartë kokës në çifte, herën e parë pasohet lartë mbi
kokë, e herën e dytë pasohet në drejtim të lojtarit përballë, i cili
duhet të jetë në largësi deri në 4 m (fig. 19).16
16
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 142.
32
Figura 19
25. Pastaj në rrjetë nga 3 - 4 lojtar nga të dyja anët e rrjetës të ndarë
në dy kolona, pasojnë dhe pas pasimit lojtari shkon në fund të
kolonës së vet (fig. 20).
Figura 20
26. Pasimi i topit me përplasje në tokë nga pozicioni gjysmë i ulur
të mbështetur në një gju në dysheme. Pasimi i topit bëhet në çifte,
me gishtërinj nga distanca 2 - 3 metra (fig. 21).
Figura 21 Figura 22
33
27. Pasimi i topit në çifte nga pozicioni i
ulur, në distancë 2 – 3 m (fig. 22).17
28. Pasimi i topit në trekëndësh. Katër
lojtar gjenden në pozitë të
trekëndëshit dhe pasojnë topin në
drejtim të djathtë A pason tek B dhe
njëkohësisht shkon në vendin e
lojtarit B, këtë e bënë edhe lojtari B, i
cili pason dhe shkon tek C (fig. 23).18
29. Pasimi në çifte, secili lojtar ka topin
përballë njëri-tjetrit, njëri pason nga Figura 23
poshtë, e tjetri pason mbi, vetëm se
tani pak më lartë, parabolë.
30. Nga 6-të lojtar nga të dy anët e fushës të volejbollit dhe fillojnë
me pasime (gishtërinj). Në vijën e sulmit afër rrjetës, janë të
vendosur 6 lojtar të larguar nga njëri-tjetri, ndërsa 6 të tjerë
vendosen në anën tjetër të rrjetës. Fillojnë pasimet me gishtërinj
nga lart, përballë bashkëlojtarit.
31. Lojtari hedh topin lart-para (1), dhe lëviz para-poshtë me një
takim në dysheme në gju(2), dhe pason para. (kin. 3).
Kinogrami 3 Figura 24
32. Dy lojtar përballë njëri-tjetrit, pasojnë topin duke lëvizur anash
në të dy anët (fig. 24).
17
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 139, 140, 144.
18
N.BERTANTE E G.FANTONI, Verona, Italy, 2000, f 48.
34
33. Njëri lojtar përplasë topin para në dysheme, kurse tjetri pason.
(fig. 25).
34. I njëjti ushtrim si 33, por tani vetëm një lojtar luan rolin e
shokut të tij, përplasë para, pastaj lëvizë para dhe pason. (kin.
4).
35. Lojtarët përballë njëri-tjetrit, pasojnë topin dhe ndërkohë e
prekin dyshemenë me një lakim me duar. (fig. 26). 19
Figura 25 Kinogrami 4
Figura 26
GABIMET
19
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 130,131,141,142.
35
Trupi (qëndrimi apo pozicionimi) jo i mirë nën top.
Lojtarit-nxënësi me këmbë të gjunjëzuara duke shfaqur jo
stabilitet.
Gishtërinjtë e afruar me njëri-tjetrin (të mbledhur).
Pozita e krahëve të zgjeruar nga anash, të theksuar apo
shumë të ngushtuar.
Topi i pasuar me shuplaka.
Pasimi i topit vetëm me gishtërinjtë e mëdhenj (nga 3).
Lëvizjet jo të koordinuara mirë, të gishtërinjve, dorës,
krahëve, dhe këmbëve etj.
Topit i pasuar nga gjoksi.
Kryqëzimi i duarve pas pasimit të topit.
Peshimi, bartja apo tërheqja e topit.
36
Figura. 26.1
37
shtytja e krahëve me këmbë dhe gishtërinj, ku përfundon me
gishtërinj të mëdhenj (kin. 5 dhe kin. 6).
20
Ilic Srdjan, Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 52.
38
Kinogrami 6 – Pasimi i topit mbrapa kokës me gishtërinj21
USHTRIME METODIKE
21
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 235.
39
mëparshme e kështu me radhë. Pas disa përsëritjeve, ndërrohen
rolet (fig. 27).22
Figura - 27
4. Si ushtrimi nr. 3 por tani me lojtarin e mesit kthehet në atë
drejtim që i vjen topi dhe pason mbrapa kokës, pas 10 pasimeve
bën ndërrimin e roleve.
5. Lojtarët përballë njëri-tjetrit fillojnë, hedh topin lartë-para mbi
kokë dhe në kontaktin e dytë kthehet mbrapa dhe ia pason
lojtarit përballë tij, pas tij vjen lojtari i dytë përballë tij.
6. Lojtarët qëndrojnë afër rrjetës përballë njëri-tjetrit dhe fillojnë me
pasime pas kokës herë njëri e herë tjetri. Pasimet në fillim, nuk
duhet të kenë parabolë shumë të lartë, mirëpo ndërkohë e rrisin
lartësinë e pasimit dhe gjatësisë, pasi të kanë përvetësuar mirë
këtë ushtrim.
7. Pasojnë topin lartë para, dhe kthehemi në rreth për 180º pastaj
pasojmë mbrapa lojtarëve që i kemi përballë vetës. Pas kësaj,
fillon bashkëlojtari tjetër dhe herë njëri e herë tjetri nga 10
pasime.
8. Lojtari në pozitën (A) hedh topin para-lartë dhe ndërkohë lëvizë
shpejtë para në pozitën (A-1) dhe pason topin nga mbrapa (fig.
28).
9. Lojtari në pozitën (A), hedh topin para-lartë dhe ndërkohë lëvizë
shpejtë para në pozitën (A-1), pastaj topin e dëbuar nga
dyshemeja e pason mbrapa me një ulje të trupit (fig. 29).23
22
N.BERTANTE E G.FANTONI, Verona, Italy, 2000, f 43.
40
Figura 28
Figura 29
10. Ushtrojnë në çifte në distance 3-4 metra. Njëri herën e parë e
pason topin lartë kokës së vet 1-2 metra (në lartësi) e pastaj
kthehet anash në drejtim të çiftit të vet dhe e pason topin anash.
Të njëjtën gjë e bën edhe bashkëlojtari i vet, ndërrimin e
drejtimit të fluturimit të topit, por pasimi anash është me të
parën herë (fig. 30).
23
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 107,133.
41
Figura 30
Diagrami 5 Figura 31
12. Topi pasohet në kolonë anash prej pozitës paralele në
momentin e kontaktit me top tani kthehet diagonal anash dhe
pason topin para kolonës tjetër duke i ndërruar rolet. (fig. 31).
GABIMET
42
Gjithnjë gishtërinjtë e afruar shumë (jo të gjithë).
Kur gishtërinjtë dhe duart gjenden jo të kthyera lartë-
mbrapa, për pasimin mbrapa.
Trupi i lojtarit jo i përkulur mbrapa (hark) për pasimin
mbrapa dhe jo i lakuar anash për pasimin anash.
Hyrja para kohe dhe pas kohe nën top.
43
Kinogrami 7 – Pasimi i topit me gishtërinj në kërcim24
24
Ilic Srdjan, Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 51.
44
Kinogrami 8 - Pasimi i topit me gishtërinj në kërcim.25
USHTRIME METODIKE
25
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 234.
26
N.BERTANTE E G.FANTONI, Verona, Italy, 2000, f 48.
45
Figura 32
8. Lojtari hedhë topin lartë - para, pastaj vrapon para dhe
kontakton me topin në kërcim dhe pason para ose prapa (fig.
33).27
Figura 33
GABIMET
Pasim i topit para kohe ose pas kohe.
Lëvizjet jo të mira të duarve dhe këmbëve.
Pasim jo i mirë përceptimi.
Me rastin e pasimit të topit gishtërinjtë janë tepër të hapur.
27
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 106.
46
pra nuk mund të gjejmë pozitë më të mirë. Kështu që lojtari duhet
të jetë i kthyer me ballë kah topi dhe trupi ngadalë zbret poshtë,
me rënie të lojtarit në pozitë të shpinës.
28
Ilic Srdjan, Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 47.
47
Në figurë shihet pasimi i topit, qendra e rëndimit del jashtë
këmbës mbështetëse, atëherë trupi i lojtarit - shpina shtrihet në
tokë, duke bërë rënien mbrapa, (fig. 34).29
Figura 34
29
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 28.
30
Gjinolli Enver - Volejboll, Prishtinë,1988, f 29.
48
Kinogrami 10 – Pasimi i topit me rënie anësore
USHTRIME METODIKE
49
GABIMET
Te gabimet e pasimeve me gishtërinj me rënie nga prapa dhe
me rënie anash janë këto:
Pasime me rënie para kohe ose pas kohe.
Pasime me rënie të shtanguara.
Nëse nuk din të pasohet në të dy anët.
Kur pason topin, pastaj bën rënie.
Atëherë ku pason topin pasi të bën rënien, me përplasje
trupi.
Kur bëhet rënia me duar apo bërryla.
Pasimi nëse bëhet me një dorë më tepër, jo koordinim.
50
dëshiruar, kontrolluar që të vije deri te bashkëlojtari tjetër në
mënyrë sa më tët saktë mundësisht. .
Ndërsa, dëbimi është lëvizje jo e përpunueshme e topit nga
vjen (e pa kontrolluar), ku pas largësisë (shpejtësisë së topit)
shumë të ndara në mes lojtarit dhe topit, vjen në shprehje dëbimi
çoftë me pjesë të dorës, parakrahut, krahut, shuplakës etj, d.m.th.
eviton rrezikun e rënies në fushë të topit.
Në lojën e volejbollit modern, ku shpejtësia e lëvizjes së topit
është e shpejtë dhe e fuqishme, nuk mund të mendohet loja e
volejbollit pa përdorimin e çekanit.
Çekan quhet pjesa e mbi shuplakave (nën bërryla apo parakrahëve) që
pas bashkimit të duarve formohet i ashtuquajtur “çekan”, ku i cili ka një
sipërfaqe më të madhe dhe më të volitshme për pasim ose pranim të topit.
Pasimi i topit me çekan mundëson mbrojtje më të lehtë prej
shërbimeve dhe gjuajtjeve të shpejta e të fuqishme, e me këtë edhe
loja është bërë më interesante, sepse topi tani më shumë është në
lojë. Pasimi dhe dëbimi i topit me çekan, përdoret më së shumti
për mbrojtjen e sulmit nga kundërshtari. Zbatimi i çekanit në lojë
me një përqindje shumë të madhe, flet më së miri për rëndësinë e
këtij elementi teknik, të cilit duhet t’i kushtohet një kujdes i madh
gjatë të mësuarit.
Lojtarët e kanë perfeksionuar aq shumë këtë element teknik,
sa që mund të realizojnë pasime precize të topit, e jo ta dëbojnë
topin në drejtim të pakontrolluar. Për këtë arsye edhe emërtimi i
këtij elementi “pasim i topit me çekan” e jo “dëbimi i topit me
çekan” është i përshtatshëm edhe për shumë autor të huaj. Dhe
këtë emërtim e kanë lidhur se ata fillestar më shumë dëbojnë topi
sepse veç fillojnë të mësojnë, ndërsa ata të cilët vetëm se luajnë
kanë të bëjnë me emërtimin e pasimit.
51
Kinogrami 11 – Pasimi i topit me çekan
Topi i cili pasohet me çekan, merr pjesë krejt trupi, lëvizja
fillon prej shputave të këmbëve dhe ndërkohë ngritët në gishtërinj,
duke e përcjell këtë lëvizje në pjesën e sipërme të trupit, në mënyrë
që të kemi një pasim sa më efikas. Me rastin e pasimit, lëvizja e
topit duhet të ketë kënd të tillë që ai top të mbetet në fushën tonë,
apo t’i pasohet bashkëlojtarit për sulm.
Pasimi i topit me çekan, jo vetëm që duhet të amortizojmë
topin, por edhe gjatë kontaktit me top, trupi, këmbët, duart dhe
çekani (me pjesën e parakrahut), shkojnë pak para-lartë.
Topi pasohet me pjesën e parakrahut, ku gjatë kësaj kohe,
krahët janë të shtrirë dhe praktikisht ata janë paralel dhe afër njëri-
tjetrit, kurse shuplaka mbi shuplakën kryqëzohet (fig. 35).
Figura 35
Te ky element i çekanit, lojtari qëndron me këmbë të
vendosura në gjerësinë e krahëve, gjunjë të lakuar me qëndrim
52
diagonal, ndërsa pozita e lojtarit varet nga pasimi i topit me çekan
(kin. 12). Trupi është pak i përkulur para, duart para të fiksuara në
bërryla dhe atë paralele, shuplakat janë të mbledhura në gishtërinj
dhe bashkohen me gjysmë grusht, pos gishtërinjve të mëdhenj, të
cilët qëndrojnë paralel njëri me tjetrin (fig. 36).
Kinogrami 12
A B C
Figura 36 –Formimi i çekanit – A dhe B – tek fillestarët ose jo e rregullt
dhe C – mënyra e rregullt e preferuar
Pasimi dhe dëbimi i topit me çekan, realizohet në shumë mënyra
si:
pasimi i topit me çekan para trupit dhe anash.
dëbimi i topit me çekan nga lartë me një dorë (grusht) dhe
me dy duar, mbi kokë.
dëbimi i topit me rënie anash dhe me rënie mbi supe
(kapërdimje).
dëbimi i topit në rrëshqitje para me gjoks (pllonzhon).
dëbimi (shpëtimi) i topit me pjesën e sipërme të shuplakës
me rrëshqitje nga poshtë, me tërë trupin (në kontakt
shuplakë - dysheme – top) apo “sun”.
53
4.1 PASIMI I TOPIT ME ÇEKAN PARA TRUPIT
DHE ANASH
Elementi teknik i pasimit të topit me çekan para trupit dhe
anash, është i njëjtë me pasimin e topit me “çekan“ nga poshtë. E
rëndësisë së veçantë për këtë lloj pasimi, është se qëndrimi i lojtarit
është më i përshtatshëm për lojë, krahët janë të shtrirë dhe atë në
lartësi të kraharorit para, njëra këmbë para e theksuar e tjetra
mbrapa për të siguruar baraspeshën. Gjatë pasimit te topit anash
me çekan, bëhet ngritja e krahëve anash me një hap në një anë, ku
lakohet nyja e gjurit anash e këmba tjetër mbetet e shtrirë
krejtësisht.
USHTRIME METODIKE
31
Gjinolli Enver Dr – Volejboll, Prishtinë, 1988, f 33.
54
Figura 36
7. Si ushtrimi i 6-të por të dy ulur në gjunjë.
8. Si ushtrimi i 7-të, por tani në pozitë të ulur me këmbë të shtrira
anash dhe njëri-tjetrit pasojnë çekan.
9. Po ashtu, si ushtrimi i 8-të por tash njëri me gishtërinj nga lartë
pason në pozitë ngritur në këmbë e tjetri ulur poshtë, pranon me
çekan, kjo bëhet me ndërrim të roleve pas 10 përsëritjeve.
10. Të vendosur në çifte nga dy përballë njëri-tjetrit, pasojnë me
çekan topin, ai i cili pason kthehet mbrapa dhe hyn pas tij,
kështu njëri pas tjetrit. Distanca deri në 4 m.
11. Si ushtrimi i 10-të, por tani 6 veta përballë njëri-tjetrit në kolonë
dhe pas pasimit çekan, hynë në kolonën e kundërt nga i vjen
topi, distanca 4 m.
12. Pasi të ekzekuton një kapërdije para, lojtari, në dyshek, atëherë
ngrihet shpejtë dhe e pason topin para-lartë me çekan, njëri pas
tjetrit nga 5 herë përsëritje.
13. Tetë lojtarë, 4 nga një anë e 4 nga ana tjetër e rrjetës, me nga dy
topa fillojnë pasim me çekan, ku grupi i parë pason topin lartë
mbi 3-4 m, kurse grupi tjetër vetëm mbi rrjetë më ulët.
Pozicionet dhe rolet ndërrohen pas disa përsëritjeve.
14. Trajneri (arsimtari) i hedh topat me radhë mbi rrjetë, në pjesën
tjetër të fushës, kurse lojtari (nxënësi) vrapon duke e kaluar
rrjetën nga poshtë dhe pason topin me çekan. Ky ushtrim
përsëritet deri në 10 herë.
55
15. Dy lojtar, njëri në pozitë të mesme i kthyer kah muri e tjetri pas
tij me top, hedh topin para murit dhe njëri para tij pason topin,
duke mos e parë tjetrin prapa. Distanca e lojtarit nga muri është
3 m.
Figura 37.1
56
17. Në çifte, njëri lojtar ia hedh topin bashkëlojtarit në drejtim para,
ku lartësia e topit duhet të jetë në lartësi të brezit të kraharorit,
përsëritje disa herë, pasimi i topit me çekan para trupit dhe
anash me ndërrim të roleve.
18. Si ushtrimi i 16-të por tani anash, si nga ana e majtë ashtu edhe
atë të djathtë, me lëvizje të lojtarit nga 10 përsëritje 5 nga 5 dhe
pastaj të njëjtën e bënë lojtari tjetër.
19. Si ushtrimi 17-të por, tani bëhet nga të gjitha
anët, anash, para, mbrapa.
20. Lojtarët janë në çifte. Lojtari i cili e pason topin
me ,,çekan’’ është i ulur në arkën suedeze,
kurse bashkëlojtari ia hedh ose e pason topin
me gishtërinj. Pas disa pasimeve i ndërrojnë
rolet (fig. 38). 32
Figura 38
GABIMET
Kur janë krahët e lakuar në bërryla.
Pozita e ngushtë e këmbëve dhe duarve.
Dëbohet topi me duar pa u lakuar para.
Nëse rrotullohet shumë topi pas pasimit.
Nëse shuplakat dhe gishtërinjtë nuk janë bashkuar.
Nëse topi pasohet apo vjen anash, jo drejtë si pasojë e
vendosjes jo të mirë të duarve.
Nëse topi pasohet me shuplakë - gishta.
Kur formohet çekani para kohe.
Formimi i çekanit pas kohe.
Nëse lojtari e mbanë tërë kohën çekanin e formuar poshtë.
Qëndrimi (vendosja, pozita) i këmbëve në pjesën e prapme.
32
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 33.
57
4.2 DËBIMI I TOPIT ME ÇEKAN NGA LARTË ME NJË
DORË DHE ME DY DUAR MBI KOKË
Dëbimi i topit nga lartë me një dorë, fillestarët duhet të
mësojnë më shumë me dy duar, e pasi të përvetësojnë si ata lojtar
me përvojë, mund nganjëherë të dëbojnë topin me një dorë lartë,
varësisht prej situatave të krijuara.
Dëbimi i topit mund të aplikohet, qoftë me dorën e majtë apo
të djathtë, varet se si mund ta dëbojnë më mirë apo me cilën dorë
dhe varet prej një pozitë më të volitshme. Dëbimi përdoret në ato
momente të lojës kur vjen topi në lartësi të kokës ose mbi kokë.
Këta topa mund të jenë edhe të shpejtë dhe në këtë moment e
ngrehin dorën lartë dhe dëbojnë topin me grusht të bashkuar nga
pjesa e brendshme.
Qëndrimi mund të jetë i lartë, i mesëm, apo i ulët, diagonal apo
paralel, por me rëndësi është se si aplikohet ky element.
Me rastin e dëbimit të topit me pjesën e brendshme të grushtit
apo të shuplakës, lojtari ngrit njërën dorë dhe e kthen nga pjesa e
brendshme dhe atë në lartësi të kokës, varësisht çfarë trajektore
vjen topi. Parakrahu thyhet në bërryl lartë dhe mbahet fortë, duke
dëbuar topin për kahje të dëshiruar (nëse është e mundur).
Tjetër mënyrë e dëbimit me dy duar mund të jetë kur, topat e
shpejtë vijnë në lartësi të fytyrës apo mbi kokë, atëherë duhet
ngritur duart mbi kokë (varësisht me një dorë ose dy), të thyera
pak në bërryla apo edhe të shtrira para-lartë dhe shuplakat të
bashkuara. Në kontakt me top, shuplakat janë të bashkuara dhe të
kthyera nga topi. Këtë element teknik, më së shpeshti e aplikojnë
femrat dhe atë nëse topi fluturon lart koke, por po ashtu ky
element shpesh haset edhe ne volejbollin ne rërë.
58
Dëbimi i topit nga lartë-mbi kokë me duar të bashkuara. Kjo teknikë e
volejbollit në palestër, është specifike dhe praktikohet vetëm për situata
të caktuara të lojës.
Dëbimi i topave me një dorë - me ,,çekan’’ bëhet me:
a) me grusht,
b) me shuplakë, dhe
c) me para-krah.
a) Dëbimi me grusht mund të jetë:
- me pjesën e brendshme të grushtit,
- me pjesën anësore dhe,
- me pjesën e sipërme (e mbi).
b) Dëbimi me shuplakë mund të jetë:
- me anësore të shuplakës dhe,
- me pjesën e sipërme ( e mbi) dhe të brendshme.
c) Dëbimi me para-krah mund të bëhet:
- me pjesën e sipërme ( e mbi) të para-krahut dhe,
- me pjesën e brendshme të para-krahut.
59
4.3 DËBIMI I TOPIT ME RËNIE ANASH DHE ME RËNIE
MBI SUPE (KAPËRDIMJE)
Ky element teknik aplikohet kur e parasheh drejtimin e
fluturimit dhe vendin e rënies së topit. Atëherë, bëhet hap anash
me gjunjë të lakuar, kurse këmba tjetër shtrihet dhe me krah të
shtrirë e dëbon topin, qoftë me grusht ose parakrah anash.
Pas kontaktit, lojtari bënë një mbështetje mbi krah, në të cilin
edhe e ka bërë dëbimin dhe i mbledhur bënë amortizim të trupit.
Pas kësaj, pesha e trupit kalon prej krahut në shpinë, e deri te
këmbët dhe tani lojtari gjendet në pozitë i shtrirë në shpinë (pas
dëbimit) (kin. 13).
60
USHTRIME METODIKE
1. Secili posedon nga një top dhe hedh lartë 3-4 m dhe në
momentin e rënies, lojtari e dëbon topin me një dorë lartë mbi
kokë dhe atë me grusht.
2. Si ushtrimi i 1-rë, por tani dëbimi bëhet me dy duar lartë.
3. Dy veta përballë njëri-tjetrit, duke ia hedhur herë njëri e herë
tjetri dhe dëbojnë me një dorë lartë (me grusht), këtë e
përsërisin nga 10 herë.
4. Si ushtrimi i 3-të, por tani me dy duar dëbohet topi nga 10
përsëritje.
5. Secili veç e veç, i kthyer me top nga muri dhe dëbojnë lartë me
çekan me një dorë dhe distanca rritet ndërkohë.
6. Si ushtrimi i 5-të, por tani me dy duar dëbojnë topin prej muri.
7. Afër rrjetës, varësisht nga 4-5 veta në të dy anët e rrjetës dhe
dëbojnë mbi rrjetë topin me një dorë.
8. Si ushtrimi i 7-të, por tani me dy duar dëbojnë topin lartë.
9. Njëri grup gjuan lehtë mbi rrjetë, kurse grupi tjetër nga 3 m
dëbon topin me një dorë me çekan nga lartë.
10. Si ushtrimi i 9-të, por tani me dy duar dëbojnë lartë dhe pastaj i
ndërrojnë rolet.
11. Çdo njëri bënë kapërdimje para, anash mbi supe nga vendi (në
dyshek pa top).
12. Në lëvizje, çdo njëri me kapërdimje para, anash, mbi supe dhe
krah (në dysheme tani).
13. Kapërdimje anash në të dy anët mbi supe, pa top dhe pa
dyshek.
14. Tani shkohet me top lehtë si ushtrimi nr. 13-të.
15. Si ushtrimi i 14-të, por tani theksojnë lëvizjen anash dhe atë në
të dy anët.
16. Dy veta njëri përballë njëri-tjetrit deri 4 m, ia hedhin topin njëri-
tjetrit nga anash poshtë, pas kësaj lojtari dëbon topin nga
poshtë anash dhe ndërkohë gjatë rënies, bënë amortizim me
kapërdimje anash.
17. Si ushtrimi i 16-të, por tani dëbojnë topin disa herë me
parakrah, pastaj me shuplakë, pastaj disa herë lëvizin nga të dy
anët (majtas - djathtas).
18. Si ushtrimi 17-të, por tani në rrjetë.
61
GABIMET
Topi kur dëbohet me rrotullim.
Kur pasojnë topin lartë me dorë dhe atë me ,,maje” të dorës.
Qëndrimi jo i mirë dhe i ngushtë .
Dëbimi i topit me shuplakë (grusht) të plogësht (dëbohet).
Thyerja e tepërt e bërrylave gjatë pasimit të topit.
Luajtja e shumëfishtë dhe bartja e pa nevojshme e topit.
Kinogrami 14
33
Gjinolli Enver Dr – Volejboll, Prishtinë, 1988, f 35.
62
Foto-kinogrami 1- Dëbimi i topi me dy duar para me rënje, me çekan.
63
4.5 DËBIMI (SHPËTIMI) I TOPIT ME PJESËN E
SIPËRME TË SHUPLAKËS ME RRËSHQITJE NGA
POSHTË, ME TËRË TRUPIN (SUN)
Në këtë element teknik shohim një ngjashmëri shumë të njëjtë,
me elementin teknik të pllonzhonit (thithëses), vetëm se tek ky
element trupi ka kontakt të drejtë për drejtë me dysheme, e jo nga
lart poshtë para si pllonzhoni-thithësja.
Foto-kinogrami 2
Kjo teknikë e këtij dëbimi siç quhet edhe “sun” ka ulje të tepërt
poshtë në terren-fushë dhe topat që vijnë pas bllokut në dysheme,
ne nuk kemi kohë që të kërcejmë lartë-para si pllonzhon, por
vetëm shtyhemi para-poshtë, duke pas prekje-kontakt me dysheme
njëjtë si pllonzhoni d.m.th. nga qëndrimi kaluç apo më i ulët, tani
shtrihemi më të koordinuar dhe me pjesën e brendshme të
shuplakës, rrëshqasim para, (duke prekur dyshemenë dhe topin)
pastaj parakrah-krah dhe gjoks dhe më në fund krejt trupi, në
mënyrë që të kemi sukses në arritjen e qëllimit (foto kin. 2). 34
34
N.BERTANTE E G.FANTONI, Verona, Italy, 2000, f 71.
64
Edhe një teknikë tjetër e dëbimit nga anash është e përafërt si
elementi i mëparshëm, por tani me kthim në krah, supe apo në
shpinë, fig 38.4.
USHTRIME METODIKE
Kinogrami 14.1
65
5. Ushtrimi në distanca më të mëdha, duke ia hedhur njëri-tjetrit
topin dhe duke e rritur distancën, varësisht se sa e kanë
përvetësuar elementin e dëbimit.
6. Gjuajtja e topave nga një lartësi mbi rrjetë në vende të ndryshme
të fushës, dëbimi i topit me rrëshqitje para (fig. 38.1).
7. Nga një top të gjithë, hedhin lart dhe ulen (kaluç) ndërkohë me
shtrirje të shuplakës në dysheme para, topi tani vije poshtë dhe
takon “kurrizin” e dorës.
8. Hedhin topin njëri-tjetrit, njëri shtrihet krejtësisht para-poshtë
dhe dëbon topin me pjesën e sipërme të shuplakës në kontakt
me dyshemenë.
9. Pasi të vërehet që ushtrimin e kanë perfeksionuar, veprojnë gati
si në situatat e lojës, shkuarja nga vendi pastaj në vrull nga
poshtë dhe përfundojnë me elementin teknik, shih figurën 38.2
dhe 38.3.
Figura 38.1
66
Figura 38.435
GABIMET
Kur koka është e ulur para.
Kur mjekra është e lëshuar poshtë.
Kur rrëshqet tej mase shumë apo fare hiq.
Kur trupi goditet (përplaset) në tokë para.
Kur pesha e trupit (amortizimi) nuk bëhet e koordinuar në
duar-krah-gjoks.
Kur dëbohet me gishta topi para në dysheme.
Shtrirja jo e mjaftueshme e krahut-dorës dhe shuplakës.
Shkuarja para ose pas kohe nën top.
35
Kostic Radomir Dr, Kljuçevi za Uçenje Odbojke, 1997, f 106, 107.
67
5. SHËRBIMET
68
ndryshimi i teknikës së shërbimeve në lojë krijon huti tek
kundërshtari në pranim sepse i humbet siguria për pranim.
Hedhja e topit për goditje (shërbim) ka një rëndësi të madhe
për arsye se lartësia duhet të jetë optimale varësisht se çfarë
shërbimi aplikojnë dhe drejtimi i hedhjes të jetë lartë para, (jo
anash).
Gjatë shërbimit, nuk duhet shpejtuar, por duhet te jemi të
koncentruar, dhe duhet ta “kërkojmë” lojtarin që ka pranim më të
dobët ose vendin e zbrazët, në mënyrë që shërbimi të jetë i kryer
me pikë.
Si elementi teknik i volejbollit, në të cilin volejbollisti ka
kontroll të plotë në ekzekutim, pra është momenti i vetëm në lojë
në të cilin lojtari mund të zgjedhë momentin e fillimit të lojës dhe
vendin.
69
goditet në pikën më të lartë-para. Kjo goditje mund të jetë edhe
e llojllojshme varësisht se çfarë shërbimi doni ta aplikoni. Pas
kësaj faze, menjëherë lojtari duhet të futet në fushë për të zërë
vendin e vet.
Shërbimet në lojën e volejbollit dhe në perfeksionimin me
fillestar janë të ndryshme dhe i dallojmë: sipas mënyrës së goditjes
dhe sipas lartësisë së shërbimit.
Shërbimet ndahen në:
- Shërbimet nga poshtë, dhe
- Shërbimet nga lartë.
70
e djathtë duhet të jetë mbrapa dhe shërbyesi të jetë paralel me
rrjetën, preferohet vetëm në fillim të mësimit të teknikës.
Kinogrami 16
Në shërbimin nga poshtë, topi goditet në dy mënyra dhe këtë:
- me pjesën e brendshme të shuplakës e (fig. 39), dhe
- me pjesën e sipërme të dorës (ku bashkohen gishti i madh me atë
tregues) (fig. 40).
Figura 39 Figura 40
Kinogrami 17
71
Kinogrami 18
Kinogrami 17 – Shërbimi nga poshtë (me pjesën e brendshme grusht-
boks) në të gjitha fazat, dhe Kinogrami 18 – Shërbimi nga poshtë
(me grusht-boks) me pjesën anësore të sipërme.36
USHTRIME METODIKE
1. Nxënësit vendosen në katër kolona (varësisht). Ne krye të çdo
kolone, qëndron një nxënës i kthyer me fytyrë nga kolona
frontal, i cili (nxënës) mbanë topin e volejbollit me dy duar, për
përgatitje për shërbim. Nxënësi i parë i çdo kolone, kryen
goditjen e topit sipas teknikës së shërbimit, nga poshtë dhe
shkon në fund të saj. Distanca 4-5 m.
36
Ilic Srdjan, Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 41.
72
2. Nxënësit rreshtohen në katër kolona: në fushën e volejbollit ose
përball murit, në distancë 3-4 m larg tij. Me sinjal, ata kryejnë
shërbimin nga poshtë dhe secili nxënës kalon me vrap në fund
të kolonës së tij.
3. Nxënësit të vendosur në dy rreshta përball njëri-tjetrit (në fillim
3-4 m e pastaj në më shumë se 4 m), kryejnë shërbimin, duke ja
hedhur topin njëri-tjetrit.
4. Sipas topave që kemi, formohen kolona nxënësish përball njëri-
tjetrit 5-6 m larg. I pari i kolonës A, kryen shërbimin nga poshtë
ne drejtim të kolonës B, nxënësi i parë i së cilës pason topin me
dy duart në drejtim të kolonës A. Pas këtyre veprimeve, secili
nxënës vendoset në fund të kolonave përball (fig. 41).
Figura 41
5. Kryhet një lloj si ushtrimi nr. 4, por në fushën e volejbollit, duke
shërbyer mbi rrjetë nga zona e tre-metërshit në të dy
gjysmëfushat. Lojtari-nxënësi që kryen shërbimin, largohet dhe
shkon para në fushën tjetër pas tjetrit (diagrami 6).
73
Diagrami 6 Diagrami 7
6. Kryhet shërbimi nga poshtë para duke hedhur topin në zona të
caktuara të fushës (diagrami 7).
7. Lojtarët (nxënësit) nga një përballë murit, bëjnë hedhjen e
shërbimit nga poshtë, dhe ndërkohe duke e zgjatur edhe
gjatësinë e shërbimit.
8. Shërbejnë mbi rrjetë përballë njëri-tjetrit, të shtyrë me një
distancë, d.m.th. nga vija e sulmit dhe në çifte me nga një top
duke shërbyer.
9. Shërbejnë topin në fushën kundërshtare prej 3m, 5m, dhe 9m,
duke u shtyrë nga mbrapa. Ky ushtrim është për shërbimin nga
poshtë (fig. 42). 37
Figura 42
37
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 127.
74
10. Nëse e kanë përvetësuar elementin, atëherë shkojnë nga vija e
shërbimit për ekzekutimin e shërbimit, në formë gare se cili
shërben më mirë.
75
Kinogrami 20 – Kuadri (1) dora merr vrull nga prapa, ndërsa dora tjetër
mbanë topin para, kuadri (2) hedhë topin pak para lartë dhe godet
me dorën tjetër.38
38
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 255.
76
Kinogrami 21 - Shërbimi nga poshtë anash - ekzekutohet me lëvizje dhe
rrotullime të dorës nga poshtë-anash.
(A) (B)
Figura 43 – Shërbimi nga poshtë, mënyra e rregullt (B) dhe jo e rregullt
(A) e goditjes së topit gjatë shërbimit nga poshtë.
GABIMET
Për shërbimet nga poshtë gabimet janë:
Qëndrimi i lojtarit jo i mirë.
Goditja e topit vetëm me gishtërinj.
Goditja e topit me parakrah të thyer.
Goditja e topit pa e hedhur topin në lartësi të duhur.
Goditja e topit me hov të vogël.
Këmba para jo mirë e vendosur në koordinim me dorën
që bëhet shërbimi.
Goditja e shërbimit pa u koncentruar mirë.
Pas goditjes së topit, lojtari nuk hyn me kohë në fushë
apo mbetet jashtë fushës.
Kaplimi jo i mjaftueshëm i shuplakës-dorës me topin.
77
5.2 SHËRBIMET NGA LART
Sot shërbimet nga lart aplikohen më së shpeshti dhe janë më
sulmuese, trajektorja (kahja-drejtimi) e tyre, karakterizohet me
shpejtësi të ndryshme (lëvizje), e cila shpejtësi është më e vështirë
për pranim.
- Shërbimet nga lartë i kemi ndarë:
Nga vendi
Nga lëvizja dhe
Me kërcim
- Ndarja tjetër ka të bëjë me kontaktin me top si:
Goditja në qendër të topit dhe
Goditja ekscentrike
- Dhe, ndarja e llojeve të shërbimeve, që kemi si:
shërbimin tenis,
shërbimin harkorë,
shërbimin valëvitës dhe,
shërbimin me kërcim.
78
Kinogrami 22– Teknika e shërbimit nga lartë dhe lëvizjet e lojtarit gjatë
shërbimit. 39
81
Kinogrami 26 – Shërbimi nga lartë - anash me hark me pjesë të grushtit.
Në këtë mënyrë të shërbimit krahu merr hov më pak se te teknika
e goditjes me tërë shuplakën.41
83
Kinogrami 28 – Shërbimi valëvitës dhe teknika e ekzekutimit të tij. 42
Teknika e shërbimit valëvitës, është gati e njëjtë si shërbimi
tenis. Lojtari është i vendosur frontal kah rrjeta. Topi hedhet lart
rreth 1 m, me një apo dy duar, topi i hedhur, nuk duhet të ketë
rotacion. Topit goditet në lartësinë maksimale, në mënyrë të
,,centruar’’ dhe të goditet pa e lakuar shuplakën, pa rotacion të
krahut.
Pas goditjes, fluturimi i topit është i “luhatur” nga fuqia e
goditjes së topit, drejtimi i topit është në formë një lloj harku pak i
theksuar, që kushtëzohet prej gravitacionit të tokës dhe forcës
goditëse të topit.
86
Foto
kinogrami 344
USHTRIME METODIKE
Diagrami 8
88
Këto ushtrime shërbejnë për mësimin e shërbimeve, por duhet
ta kemi parasysh që këto ushtrime mund të përdoren për të gjitha
llojet e shërbimeve nga lart, vetëm këtu gjatë ushtrimeve,
ndryshon teknika se çfarë shërbimi kërkohet të mësojnë.
GABIMET
90
Që pranuesi të jetë i efektshëm, duhet të ketë aftësinë e
vëzhgimit, vlerësimit, vetëbesimit në të gjitha aspektet dhe ta ketë
përgjegjësinë në vete, me një fjalë të ketë teknikë të mirë.
Pranuesi, jo vetëm që duhet t’i ketë këto aftësi që i folëm më
parë, por duhet të ketë edhe shpejtësi të reagimit, kur kemi
parasysh se një reagim i thjeshtë, kërkon zhvendosjen e tërë trupit
për pranim të shërbimit, që zgjatë rreth 0,30 - 0.35 sek, kurse për
pranim të gjuajtjes, kjo kohëzgjatje është edhe më e shkurtë. Këtë
zhvendosje edhe më tepër e komplikon edhe shpejtësia e fluturimit
të topit mbi 100 km në orë d.m.th. pranuesi duhet të ketë shpejtësi
të madhe të reagimit.
Pranimi si element teknik individual, është i rëndësisë së
madhe, pranimi varet edhe prej aftësisë dhe teknikës së vet lojtarit.
Te pranimi lojtari, është i vendosur me këmbë të larguara në
gjerësinë e krahëve të thyera mbi gjunjë. Lojtari merr qëndrim
paralel ose diagonal (më shumë aplikohet) me pozicion të lartë, të
mesëm, apo të ulët, varësisht nga lartësia dhe shpejtësia e topit që e
pranon gjatë shërbimit - gjuajtjes.
46
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 242.
91
Trupi i lojtarit është i dalë pak para (pjesa e sipërme), duart të
dalura para-poshtë dhe të drejtuara afërsisht në bërryla. Gjatë
pranimit të shërbimit, nuk do të thotë që pranuesi e pranon
shërbimin gjithë me ,,çekan’’, ka raste që shërbimi është edhe mbi
lartësinë e krahëve dhe në këtë rast, lojtari (pranues) e pranon
topin edhe me gishtërinj nga lartë për ta dërguar te ngritësi.
Në volejbollin e kohës së sotme, çekani është elementi më i
përshtatshëm për pranime nga shërbimet dhe gjuajtjet, sepse tani
shërbimet – gjuajtjet janë më të fuqishme më të shpejta se më parë.
Nëse gjatë lojës shërbimi është i ngadalshëm, atëherë lojtari
nuk ka nevojë të lëvizë shpejtë në vendin e pranimit, por kryesisht
përqendrohet në pranim sa më të mirë të topit. Për pranimin e
mirë të një shërbimi të shpejtë dhe mashtrues si shërbimi valëvitës,
nuk është e rëndësishme lëvizja (zhvendosja) e lojtarit në
shpejtësinë maksimale, por shpejtësia e lëvizjes, duhet të jetë sipas
topit që vjen në fushë në mënyrë që të jemi më stabilizues gjatë
pranimit. Sa më e shpejtë të jetë lëvizja e lojtarit, kushtet e pranimit
gjatë një aksioni në lojë është më stabil. Gjatë ushtrimit të pranimit,
preferohet që këtë element teknik ta ushtrojnë në shpejtësi të
ndryshme të lëvizjes.
Te ushtrimi i pranimit, lojtari njëherë duhet ta mësoj vendosjen
(fig. 46) nën top me lëvizje të ndryshme nga të gjitha anët, në
mënyrë që pranimi të jetë më i saktë dhe sulmi më pas është më i
efektshëm.
47
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 219.
92
Në vazhdim do ti shihni disa lloje te pranimit të shërbimit –
gjuajtjes, të cilat janë të paraqitura në kinograme në vijim.
93
Kinogrami 31 – Shkallëzimi diagonal i çekanit dhe hyrja nën topin e
larguar nga lojtari – kuadri (1) qëndrimi, kuadri (2, 3, 4, 5, 6)
vrapimi pas topit dhe hyrja nën top, kuadri (7) takimi me top me
dhënien e kahes së dëshiruar dhe (8) ngritja e trupit në drejtim të
pranimit të topit.
94
Kinogrami 33 - Shkallëzimi diagonal i çekanit me lojtarin që lëvizë nga
mbrapa me hapa të kryqëzuar, topi i kthyer i cili kalon 45º
diagonal nga mbrapa. Shikimi nga topi, këmbët bëjnë një kryqëzim
nga mbrapa.
95
Kinogrami 35 – Lëvizja para e lojtarit për pranim me çekan - kuadri (1)
nisja, (2, 3) përkulje e theksuar nën top, (4) takimi me top, (5)
dërgimi i topit në adresë të dëshiruar dhe (6) përfundimi i
pranimit.48
48
FIVB, Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 220, 221, 222, 223,
224, 225, 226.
49
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 35.
96
Diagrami 9 Diagrami 10
Këndi i shërbimit në zonën për ngritje – tentimi i (X) pranuesit që ta
pranoj topin me shpejtësi të madhe horizontale, ku pastaj ja jep
kahen topit kah vija (B) ngritësit (diagrami 9).
50
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 34.
97
Dëbimi i topit lartë me rrotullim të trupit.51
51
Kostic Radomir Dr, Odbojka Tehnika i Taktika, 1999, f 66.
52
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 34.
98
USHTRIME METODIKE
1. Nxënësit pa top të renditur dhe të ndarë në rreshta, aplikojnë
pranim me hap, mbrapa, anash (majtas – djathtas) dhe atë me
shenjën e udhëheqësit.
2. Si ushtrimi i parë por tani pranimi më i theksuar para, mbrapa,
anash, (majtas–djathtas).
3. Pas kësaj aplikojnë kapërdimje para, mbrapa, rrotullim anash,
kërcime mbi vegla të vogla, të gjitha për ushtrime shkathtësie
për pranim.
4. Të gjithë nxënësit të kthyer nga muri, pranojnë me çekan para në
distanca të ndryshme topin.
5. Sikur ushtrimi i 4-të, por tani nga dy, njëri e pranon pastaj tjetri.
6. Si ushtrimi 5-të, vetëm se i shtohen edhe pranon me gishtërinj
dhe me çekan ndërkohë.
7. Arsimtari (trajneri) gjuan topin, ndërsa nxënësit e vendosur në
pozita të ndryshme në fushë, pranojnë topin nga poshtë (fig. 49).
Figura 49
8. Me hedhjen e topit nga arsimtari (trajneri), matanë rrjetës bëhet
pranimi i topit në pjesë të ndryshme të fushës, ku vrapohet pas
topit dhe kalon nën rrjetë, për ta pranuar topin me çekan në
pjesën tjetër të fushës.
9. Arsimtari (trajneri) i hipur mbi një vegël (mbi lartësi të rrjetës në
anën tjetër), gjuan me top nxënësit (lojtarët) dhe ata njëkohësisht
aplikojnë pranimin me çekan apo edhe me gishtërinj, nëse është
e nevojshme ose nëse topi nuk është i shpejtë (i fuqishëm) nga
një lojtar pas tjetrit, duke e ekzekutuar njëri pas tjetrit.
99
10. Si ushtrimi i 8-të por tani nga dy-tre lojtar (nxënës) bëjnë
pranimin e topit nga gjuajtja.
11. Disa lojtar, njëri grup nga shërbimi gjuan dhe tjetri grup bënë
pranimin e shërbimit nga dy-tre veta.
12. Tani vetë nga dy lojtar (nxënës), njëri shërben, tjetri pranon
shërbimin me ndërrim të roleve, duke lëvizur nga anash dhe
para-mbrapa.
13. Pas të gjitha këtyre ushtrimeve, bëhet pranimi i shërbimit nga
të dy anët me radhë. Nga 3 lojtar në fushë në të dy anët e fushës
për pranim, kurse nga 3-4 lojtar në të dy anët bëhet shërbimi,
shërbejnë dhe tjerët pranojnë shërbimin, ku me këtë ushtrim
aplikohen teknikat e shërbimit dhe pranimit të shërbimit. Nga
10 përsëritje me ndërrim të roleve.
14. Pas këtij ushtrimi, fillojnë me pranimin e shërbimit me tërë
ekipin, ku mund edhe të organizohet sulmi. Ky ushtrim bëhet
në formë gare dhe ndahet në dy grupe.
A B C
Mbrojtja e topave me; A- gjoks, B- pjesën e brendshme të këmbës, C- anë
të shpinës- krahut.53
53
Kostic Radomir Dr, Kljucevi za Ucenje Odbojke, 1997, f 22, 28.
100
1 2 3 4
Mbrojtja e topave me ; 1-çekanin e lartë mbi kokë, 2-me kokë, 3-pjesën e
parme të këmbës, 4-pjesën e gjurit.54
Foto 6– Ushtrimi për pranim, pranimi i topit dhe vendosja e tij në mjetin
e vendosur me rrjetë për topa.
54
Kostic Radomir Dr, Kljucevi za Ucenje Odbojke, 1997, f 27.
101
Vendosja e mjetit në duar-krahë para, për formim sa më të mirë të
pranimit.
Foto 7 - Mjeti elektronik me topa – topi gjuhet dhe shkon te lojtari për
pranim, varësisht nga e kthejmë dhe e ngritëm lart ketë mjet
(elektronik).
102
GABIMET
103
7. NGRITJA E TOPIT
104
ngritës ose lojtar teknik (playmaker). Ngritja zakonisht
ekzekutohet mbi kokë me gishtërinj, kjo ngritje teknike mundëson
të përcaktohet strategjia e sulmit në kundërshtar. Ngritja mund të
aplikohet nga pozicioni i lartë, mesëm dhe i ulët i topit. Çdo lojtar
i ekipit, duhet ta dijë teknikën elementare të ngritësit, sepse
ngritësi mund të gjendet në situata të ndryshme (gjatë lojës) dhe
nuk ka mundësi ngritjeje. Sot në ekipet cilësore, kemi ngritës të
specializuar për ngritje, por krahas tij edhe lojtarët tjerë duhet të
ushtrojnë ngritjen, sepse situatat e lojës kërkojnë gjendje
gatishmërie për të gjithë lojtarët që të bëjnë ngritjen dhe atë për
shkak të lojës të pa parashikuar.
Ngritja e topit në lojën e volejbollit, është shkalla e lartë e
pasimit të topit dhe ky lloj i pasimit, aplikohet për sulm (gjuajtje).
Ngritja duhet të jetë shumë e saktë për gjuajtësin dhe atë në të
gjitha pozicionet. Ngritësi duhet t’i ketë këto të dhëna si: gjatësinë
dhe lartësinë e rrugës së topit, shpejtësinë, harkun e fluturimit,
këndin e pasimit, dhe kërcimin për ngritje ose gjatë ngritjes, ku në
volejbollin e sotëm bashkëkohorë, praktikohet për arsye të shumta.
Ngritja e topit për gjuajtje, është element teknik dhe taktik në lojën
e volejbollit.
105
gjitha pozitat e fushës së volejbollit. Gjatë ngritjes, ngritësi duhet ta
dijë ose vlerësojë se cili bashkëlojtar gjendet në situatë dhe pozitë
më të përshtatshme për ekzekutimin e gjuajtjes.
55
Tomic Drago Dr, Trening Dizaca u Odbojci, 1984, f 26.
56
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 56.
106
topi vije është poshtë nën 1 m, atëherë ngritja ekzekutohet me
çekan.
Ngritësi në lojë është shumë i rëndësishëm dhe mund të themi
se është playmaker (organizator), apo arkitekt i sulmit për ekip.
Ngritësi i mirë, duhet të ketë aftësi të mëdha perceptimi dhe
përqendrimi në teren. Ngritësi është edhe si udhëheqës i ekipit,
dhe ky ngritës duhet të jetë lojtar, i disiplinuar, krijues, mjeshtër
dhe gjithmonë i gatshëm për të pasuar (ngritur) topin. Në ekip ky
lojtar, duhet te ketë gjallëri, besim, motiv dhe të jetë shoqërues dhe
me këto veti që duhet t’i ketë ngritësi, atëherë lojtari-gjuajtësi e ka
më lehtë për ta fituar pikën. Roli dhe udhëheqja në lojë është se
ngritësi ka rreth 90% të topave, d.m.th. fjalën kryesore, e
organizative momentale e ka ngritësi.
Ngritësit mund të aplikoj disa lloje të ngritjeve:
- Tempi i parë (30-60 cm mbi rrjetë ).
- Ngritja ,,jap’’(japonez ose penallti ).
- Ngritja ,,alma’’(3 m larg ngritësi si penallti e gjatë).
- Ngritja ,,max’’(afër rrjete 1 m, dhe larg ngritësit shumë
metra).
- Ngritja tempo e dytë (80-120 cm mbi rrjetë).
- Ngritja tempo e tretë (e ngritur mbi 150 cm mbi rrjetë).
- Ngritja e dyfishtë e shpejtë.
- Ngritja në vijën e dytë për korrektor (pozicioni i 1-rë).
- Ngritja për vijën e dytë pozicioni i 6-të.
- Ngritjet mbrapa dhe para koke penal.
- Ngritja mbrapa dhe para për topa të mesëm apo të lartë.
- Ngritjet e ndryshme anash (penal, të mesëm, të lartë,) etj.
- Ngritjet me një dorë dhe me kërcim.
- Ngritjet me çekan qoftë mbrapa ose para kur i kemi topat
shumë ulet.
- Ngritjet me fytyrë i kthyer nga rrjeta.
- Ngritjet me shpinë i kthyer nga rrjeta.
- Ngritjet e ndryshme nga poshtë ulur krejtësisht.
107
Ekipet përdorin disa lloje të ngritjeve, të cilat mund të jenë të
përafërta me ato që i përmendëm më lartë, duke u bazuar në
lartësinë dhe zonën e ngritjes afër rrjetës.
Figura 50
Figura 51
108
Ngritja e tretë - apo gjuajtja e brendshme, është ngritje e shpejtë,
zakonisht i drejtohet sulmuesit të mesëm të përparmë. Sikurse
edhe ngritja e parë shërben për të fituar pikë dhe për t’i tërhequr
bllokuesit nga sulmuesit tjerë (fig. 52).
Figura 52
Figura 53
109
Figura 54
110
Kinogrami 36 – Ngritje e lartë - para afër rrjetës me gishtërinj, ku po
ashtu në ndërkohë lojtari hyn para në lëvizje nën top.
111
Kinogrami 38 – Ngritje me kërcim para – Ngritja bëhet me gishtërinjë, ku
kërcimi duhet të jetë i lartë dhe topi adresohet te gjuajtësi në
mënyrë të saktë.
112
Kinogrami 40 – Ngritje mbrapa afër rrjetës dhe atë ngritje e aplikon në
lëvizje nga para, ndërsa ngritë mbrapa.57
Skema 3 – Sistemi i ngritjes – Tempi i parë mund të jetë 30-60 cm, tempi i
dytë 60-120 cm, tempi i tretë mbi 120 cm.
TEMPI 1: 5-1, 4-1, 3-1, 2-1, 1-1, A-1, B-1, C-1.
TEMPI 2: 5-2, 4-2, 3-2, 2-2, 1-2, A-2, B-2, C-2.
TEMPI 3: 5-3, 4-3, 3-3, 2-3, 1-3, A-3, B-3, C-3.58
57
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 236, 237, 238,
239, 240.
58
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 98.
113
USHTRIME METODIKE
1. Nxënësit vendosen pranë murit, në të cilin është shënuar me
litar një vijë horizontale e ngritur lartë prej 3-4 m, bëjnë ngritjen
e topit lartë litarit.
2. Ngritësi gjendet në mes dy lojtarëve afër rrjetës. Topi i pasuar
nga nxënësi i vijës së mbrojtjes, pasuesi e ngritë topin nga krahu
i rrjetës në të dy anët në pozicionin 4 dhe 2.
3. Lojtarët pasojnë me gishtërinj në rreth të koshit njëri pas tjetrit
me nga një top, distanca 3 m duke e zgjatur, varësisht nga
perfeksionimi.
4. Ushtrimi realizohet në treshe, një lojtar ngritë, tjetri gjuan dhe i
treti pranon dhe prapë ngritë e kështu me radhë nga disa
minuta zgjatje me ndërrim të roleve.
5. Nxënësi (lojtari) nga vija e sulmit (3 m) ia pason topin ngritësit
(lojtarit) në pozicionin 3, afër rrjetës. Pasuesi ngritë topin
nxënësit (lojtarit) në pozicion 4 dhe djathtas pozicion 2 tjetrit
njërit-pas tjetrit dhe aksioni përfundon me gjuajtjen e topit nga
nxënësi (lojtari) që ishte i pari.
6. Ngritësi e merr topin e pasuar nga lojtari dhe ngritë topin tani
më lart-para nga anash, ku lojtari që ishte në pozicion 4, hyn me
vrull dhe gjuan topin e ngritur nga pasuesi.
7. Si ushtrimi i 6-të por tani pasojnë nga mbrapa.
8. Të vendosur nga 2 nxënës (lojtarë) dhe 2 nga ana tjetër e fushës
te kthyer nga shpina, ngritin topin para me një kërcim të
theksuar në pozicionet 2 dhe 4 në distancë dhe ndërrojnë
pozicionet njëkohësisht.
9. Dy lojtar të kthyer shpinë më shpinë, të larguar në distancë rreth
3m, bëjnë pasimin e topit mbrapa (fig. 55).
114
Figura 55 Figura 56
Figura 57
59
FIVB, Choaches Manual, I Lausanne, Switzerland, 1989, f 115.
60
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 135.
115
14. Ngritja e topave mbrapa koke në kërcim nga zona 3 në 4 dhe 2.
15. Ngritja e topit para-anash (me kërcim) nga zona 2, 3 dhe 4.
16. Pasimi-ngritja e topit në trekëndësh (diag. 11).
Diagrami 11
Diagrami 12
18. Ngritja e topit para nga zona 3, në zonën 4 dhe 2, me pasim
paraprak nga vija e dytë e fushës nga pozicionet e ndryshme
(diag. 13).61
61
Gjinolli Enver Dr-Volejboll, Prishtinë, 1988, f 57.
116
Diagrami 13 Diagrami 14
19. Ngritja e topit ndërmjet zonave 2 dhe
3 e 4 në zona: 2, 3 dhe 4, (diag. 14).
20. Dhënia e topit për penal, ngritë
shpejtë afër rrjetës, pastaj
bashkëlojtari tjetër gjuan në fushën e
kundërshtarit (fig. 58).62
21. Ngritja e topit nga zona 1 në zonën 4
dhe nga zona 5 në zonën 2, ngritja e
topave bëhet nga zona e mbrojtjes,
(diag. 15).63
Figura 58
Diagrami 15 Diagrami 16
62
Tomic Drago Dr, Trening Dizaca u Odbojci, 1984, f 55.
63
Gjinolli Enver Dr -Volejboll, Prishtinë, 1988, f 57, 58.
117
22. Ngritja e topit me hyrjen e lojtarit nga zona e mbrojtjes në
zonën e sulmit. Mundë të hyjë lojtari i zonës 1, 5 dhe 6.
(diag.16).
23. Aplikohet ngritja nga vija e dytë si nga pozicioni 1 ashtu edhe
nga pozicioni 6.
24. Lojtari bënë pasimin e topit nga vija e dytë e sulmit tek ngritësi
në pozicionin 2, i cili bënë ngritjen në vijën e parë të sulmit
me një trajektore të gjatë të topit te gjuajtësi i pozicionit 4, dha
anasjelltas(fig. 59).64
Figura 59
64
Tomic Drago Dr, Trening Dizaca u Odbojci, 1984, f 55.
65
Kostic Radomir Dr, Teorija i Metodika Treninga Sportske Igre Odbojke,
2000, f 162.
118
Sinjalizimi i ngritësit mbrapa me gishtërinj për gjuajtës.66
66
Kostic Radomir Dr, Odbojka - Tehnika i Taktika, 1999, f 58.
67
Kostic Radomir Dr, Kljucevi za Ucenje Odbojke, 1997, f 61.
119
GABIMET
68
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 59.
120
8. GJUAJTJA
121
rrjetë) në fushën e kundërshtarit, me kënd sa më të drejtë (ashpër).
Gjuajtja mund të themi se paraqet elementin teknik më atraktiv
dhe më të mirë të aksionit në fushë.
Sulmuesi duhet të mësohet të godas topin nga pozita të
ndryshme si: paralel, diagonal, anash apo edhe ndonjë lloj tjetër.
Ky element teknik mund të ekzekutohet, duke aplikuar lëvizje
të ndryshme me dorë dhe me temp të ndryshëm (të ngadalshëm
apo të shpejtë). Topit mund t’i jepet rotacion nga lartë – poshtë
(paralel) apo rotacion anësor, siç shihet në figurë me anë të
shigjetave (fig. 60).
Figura 60
Rëndësia e gjuajtjes është e madhe, kur kihet parasysh se
qëllimi apo fitimi i pikës, kryesisht vjen nga gjuajtja. Këtij elementi
teknik të lojës, duhet kushtuar kujdes të posaçëm për përvetësimin
dhe përsosjen sa më të mirë të tij.
122
Kinogrami 41 – kuadri (1-4) vrulli, (5-6) kërcimi, (7-8) lëvizjet pas
kërcimit, (9) goditja dhe kuadri (10-11) rënia.
AFRIMI KAH TOPI (VRULLI) – Ai e sjell lojtarin në pozitë
për të kërcyer. Vrullin duhet ta orientojmë në shpejtësinë
horizontale, e cila me shkëputje (kërcim), shndërrohet në shpejtësi
vertikale. Nëse vrulli është efikas, atëherë rritë mundësinë e
kërcimit për 15-20 cm më lartë. Numri i hapave te vrulli, varet nga
distanca, që duhet ta kaloj lojtari deri te vend kërcimi apo
shkëputja. Zakonisht, vrulli ekzekutohet varësisht nga lojtarët, 3-4-
5 hapa, e pastaj pason kërcimi. Drejtimi i vrullit, mund të jetë i
drejtë, i pjerrët ose i kombinuar nga këto dy komponente. Gjuajtësi
duhet të ushtroj mënyra të ndryshme të afrimit kah topi, në
distanca dhe kënde të ndryshme.
Gjuajtësit me dorën e djathtë (djathtak), starton me vrull me
këmbën e majtë, ndërsa gjuajtësit me dorën e majtë, startojnë me të
djathtën, por kjo mund të varet edhe nga vetë teknika e lojtarëve
me cilën këmbë nisen. Hapi i parë është më i shkurtë, e hapi i dytë
më i gjatë dhe të tjerët më të shpejtë, e nëse është efikas, rritë
lartësinë e kërcimit. Hapat duhet të jenë të lehtë, të koordinuar me
duar dhe ritëm me shpejtësi deri 85% të maksimales jo më shpejtë,
sepse e humbin kontrollin e trupit ,,timing ’’.
123
Kur ekzekutohet hapi i parë, duart janë para të thyera lehtë në
bërryla dhe trupi pak para. Në hapin e dytë, lojtari njëkohësisht
bënë një ulje të trupit dhe duart nga para shkojnë ngadalë nga
mbrapa. Pas hapit të dytë, vjen bashkimi i këmbëve diagonale,
kurse duart nga mbrapa shkojnë para dhe trupi fillon të ngrihet
lart, ku tani kalojmë në kërcim.
SHKËPUTJA (KËRCIMI) – Zakonisht ekzekutohet me dy
këmbë e rrallë më një këmbë, për shkak se kërcimi me dy këmbë,
është më i përshtatshëm dhe më i qëndrueshëm për fazën tjetër -
gjuajtjen. Nga ulja e trupit dhe bashkimi i këmbëve dhe hovi nga
mbrapa – para i krahëve, tani kalojmë me ngritje të trupit në lartësi
(kërcim), dhe ndërkohë këmbët nga thyerja (ulja e trupit) tani
ngritët dhe atë ngritje e bëjmë me ndihmën e muskujve të këmbëve
dhe me vrullin e krahëve, ku krahët kalojnë rrugë të gjatë nga
poshtë-lartë, dhe pastaj kalojnë në lëvizje pas kërcimit.
LËVIZJET PAS SHKËPUTJES (NË AJËR) - Pas kërcimit nga
toka në ajër, lojtari bënë një thyerje ose lakim të trupit në
kërdhokulla nga mbrapa -para, ku trupi tani bënë një hark dhe atë
në mes të trupit. Në ndërkohë, gjithashtu edhe duart shkojnë para-
lartë, ku e djathta ka rrugë më të gjatë “hapje”, e majta nga lartë
shkon para poshtë dhe tani dora e djathtë nga lartë-mbrapa
lëshohet para-lart me një goditje të fortë lart-para, duke e kapluar
topin, ku tani vije goditja e topit.
KONTAKTI ME TOP (GODITJA) - Tani topi goditet me
shuplakë, (bëhet nxjerrja e frymëmarrjes gjatë goditjes) duke e
kapluar topin me një fuqi të madhe, që vjen nga rrotacioni i trupit
dhe krahut. Pas goditjes së topit, lojtari mund ta kthej në nyje
shuplakën, qoftë anash apo para – poshtë. Fuqia e gjuajtësit varet
nga forca e muskujve, shpejtësisë, hovit, vrullit, shtrirjes së krahut,
lakimit të trupit nga anash-para dhe kërcimit.
RËNIA – Pas goditjes së topit apo kryerjes së sulmit, tani e
përfundojmë rënien me qëndrim volejbollisti. Pas goditjes së topit,
lojtari rënien duhet ta ekzekutoj me një amortizim të butë dhe atë
së pari në gishtërinj të këmbëve thembra dhe me amortizim të
gjunjëve por të kihet kujdes pa e prekur rrjetën.
124
Kinogrami 42 – Gjuajtja nga pozicioni (4) dhe lëvizja e dorës e cila e
gjuan topin.69
Për goditjen e topit janë me rendësi këto elemente:
topi i pasuar në lloje të ndryshme,
goditja e topit sa më lartë rrjete,
topi i goditur duhet të bie në fushën e kundërshtarit me
kënd sa më të pjerrët.
Një gjuajtës i mirë duhet t’i ketë disa aftësi psiko-motorike si:
- koordinimin e mire të lëvizjeve (në përgjithësi),70
- perceptimin e mirë për kohë dhe hapësirë,
- forcën, shpejtësinë, shkathtësinë, qëndrueshmërinë dhe
forcën eksplozive.
Për nga mënyra e ekzekutimit gjuajtjet i kemi ndarë në:
1. Gjuajtja e drejtë (frontale).
2. Gjuajtja harkore (anësore - franceze).
3. Gjuajtja me rrotullim të trupit.
4. Gjuajtja mashtruese.71
5. Gjuajtja bllok – aut.
6. Gjuajtja e menjëhershme.
7. Gjuajtja e lehtë.
8. Gjuajtja me një këmbë.
69
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 266.
70
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 61.
71
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 61.
125
1. GJUAJTJA E DREJTË - Lojtari shkon në drejtim të rrjetës dhe
atë në mënyrë frontale. Goditja bëhet lartë, fuqishëm dhe mbi
rrjetë, lojtari e gjuan fushën e kundërshtarit në lartësinë e ngritur të
topit, ku me këtë rast tenton ta dërgoj topin në vendin e
pambrojtur të kundërshtarit (kin. 43).
Kinogrami 43
72
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 62.
126
A - Gjuajtja anësore B - Gjuajtja harkore
Figura 60
127
4. GJUAJTJA MASHTRUESE – Momenti i kontaktit me top hovi i
dorës (krahut), është mashtrues, kinse po gjuan furishëm e në të
vërtet lojtari bënë goditje mashtruese.
Pra, gjuajtja mashtruese është kur lojtari që gjuan imiton një tip
gjuajtje dhe pastaj godet një tip tjetër gjuajtje ose imiton ngritjen
dhe kryen gjuajtjen. Te kjo e fundit më shpesh ekzekutojnë
ngritësit, kur janë në vijën e parë. Kinse ngritë topin ai, shtyn ose e
lëshon topin në fushë të zbrazët, duke e pasivizuar kundërshtarin.
5. GJUAJTJA BLLOK - AUT – Kjo teknikë është efikase, kur
bllokun kundërshtar e kemi të vendosur mirë, qoftë bllok 4, 3 ose 2
dhe kur ne gjendemi në një situatë jo të lakmuar për gjuajtje dhe
gjuajtësi jonë këtë top e fiton bllok - aut.
Këto situata ndodhin kur topin e ngritur e kemi shumë afër
rrjetës, pastaj nga anash antenës dhe kur jeni shumë larg rrjetës etj.
Gjuajtësi i mirë, jo vetëm që duhet të ketë kërcim, por në një
moment, duhet të pres deri të bie blloku i kundërshtarit e pastaj të
gjuan në gishtërinj të tyre apo anash parakrahëve ose nëse është
mes rrjete, ta shtyn me duar topin në duart e bllokuesit në fushën e
tyre.
Në këto situata gjuajtësi i mençur, duhet t’i shfrytëzoj këto pika
të dobëta si.
- Topin ta gjuan në vendin e duarve kah blloku ( gishtërinjtë).
- Topin ta gjuan në mes blloku (duarve).
- Topin ta gjuan më anash - jashtë bllokut ose kah blloku
kundërshtar ku kalon kah duart, krahët apo fytyrës dhe bie në
fushë të ekipit kundërshtar.
- Topin ta shtyn ose ta gjuan bllok-aut-anash kah antena.
- Topin ta shtyn me forcë kah (duart) blloku kundërshtar.
6. GJUAJTJA E MENJËHERSHME - Kur të shërben ekipi qoftë ai
shërbim-kërcim dhe pas pranimit të lojtarit nga ekipi tjetër, ai nuk
mund ta pranoj mirë dhe në këtë rast fluturimi i topit vjen në
fushën e ekipi të mëparshëm nga ai shërbyesi. Ky top vjen mbi
rrjetë dhe në këtë moment lojtari i ekipit që shërben, godet topin
menjëherë në fushën e ekipit nga erdhi prej pranimit, për këtë
arsye quhet goditja e menjëhershme apo befasuese.
128
7. GJUAJTJA E LEHTË – Ose me saktësi, ekzekutohet kur përdorë
forcën goditëse, duke e gjuajtur topin me saktësi në vendin e
caktuar. Kjo gjuajtje aplikohet, kur nuk duan të harxhojnë energji,
por me një goditje të lehtë më mirë dhe më sigurt e gjejnë pikën e
pa mbrojtur të fushës.
Pasi ta mësojnë teknikën e gjuajtjes, lojtarët duhet të bëjnë
ushtrime më të vështira në situata të ndryshme që paraqiten apo
mund të ketë në lojë. Gjithashtu, një gjuajtës që mëson teknikën e
gjuajtjes, tani me ushtrime duhet t’i mësojnë ato gjuajtje në
drejtime paralele, diagonale, etj, që paraqiten në lojën e volejbollit.
73
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 319.
129
Fig 61.1 - Gjuajtja me një këmbë.74
USHTRIME METODIKE
74
Kostic Radomir Dr, Odbojka Tehnika i Taktika, 1999, f 83.
75
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 64.
130
Kinogrami 44
7. Nga dy lojtar gjenden në kolonë. Kolona është përballë kolonës
tjetër në distance 8-9 metra. Njëri lojtar nga kolona e mbanë
topin lart mbi pëllëmbë, kurse bashkëlojtari tjetër mbrapa tij me
vrull prej 2-3 metrave (hapave), kërcen dhe godit-gjuan topin,
duke e përplasur në tokë përballë kolonës së kundërt (fig. 62).76
Figura 62
76
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 64.
131
10. Gjuajtja me kërcim e topit të fiksuar, duke e mbajtur në lartësi
të rrjetës. (fig. 62.1).
Figura 62.1
11. Gjuajtja e topit të fiksuar, duke e mbajtur në lartësi mbi rrjetë.
Afër rrjetës vendoset arka (karrige, bankë apo ndonjë gjë tjetër ),
mbi të qëndron trajneri, pedagogu apo lojtari dhe e mbanë topin
mbi rrjetë (rrjeta është më e ulët ) (fig. 63).
Figura 63 Figura 64
12. Gjuajtja mbi rrjetë me vrull prej 2-3 metrave. Në këtë ushtrim
lojtari e hedh topin para vetes lart afër rrjetës, (fig. 64).77
13. Tani nxënësit (lojtarët) në të dy anët e rrjetës pozicioni 4 dhe në
anën tjetër të fushës pozicioni gjithashtu 4 pas njëri-tjetrit, hedh
topin mbi rrjetë para dhe godet nga vendi.
77
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë,1988, f 64.
132
14. Si ushtrimi i 15-të, por me vrull godet pasi të hedh topin.
15. Lojtari prej mesit të fushës, i ngre topat në drejtim afër rrjetës,
kurse lojtarët në kolonë me vrull të duhur e gjuajnë topin përtej
rrjetës (fig. 65).
Figura 65
16. Tani gjuajnë nga pozicioni 2 dhe 3 në të dy anët e fushës.
17. Gjuajnë pasi ta pranojnë shërbimin, si lloj gare. Ekipi i anës
tjetër shërben, ekipi tjetër pranon topin, ngritë dhe gjuan nga
pozicioni 4-3-2 me radhë, ndërrim i roleve.
18. Gjuajtje në bllokun e ekipes kundërshtare.
19. Tani dy lojtar bllokojnë gjuajtjen e
lojtarit, kurse ky tenton që t’i
shmanget bllokut, ky ushtrim
ekzekutohet në kushte sa më të
përafërta me lojën (fig. 65.1).
20. Si ushtrimi i 21-të, por lëshimi i
topit pas bllokut.
21. Ekzekutohen gjuajtje të
ndryshme si paralele, diagonale,
në dyshekun e vendosur në Figura 65.1
fushën e kundërshtarit si shenjë saktësie, ekzekutohen nga 10
gjuajtje (fig. 65.2).
133
Figura 65.2
134
Kinogrami 46 – Goditja e topit për gjuajtje – Topi goditet para-lartë mbi
kokë, në pjesën anash nga veshi varësisht se me cilën dorë gjuan.
Topi goditet në pikën më të lartë, krahu merr hov anash-mbrapa
dhe kur goditet topi, njëra dorë lëshohet poshtë e tjetra godet topin.
78
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 260, 261, 262.
135
Figura 66 - Paraqitja e lojtarit gjatë momentit të kërcimit për gjuajtje,
këndi i cili formohet gjatë përkuljes (shtytjes) së trupit.
79
FIVB, Choaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 263.
136
Kinogrami 48 – Ushtrime për gjuajtje - Lojtari merr hov, kërcen dhe godit
topin para në dysheme dhe njëkohësisht pas goditjes bën edhe
amortizimin e trupit.80
80
Ilic Srdjan, Odbojka Metodika Rada sa Pionirima, Novi Sad, 1982, f 53.
137
Foto 12- Ushtrimi për gjuajtje me pengesë dhe amortizimi i topit nga
gjuajtja.
Foto 13– Ushtrimi për gjuajtje me top të Foto 14– Ushtrim me top të
fiksuar (i fiksuar me rrip elastik). lidhur me rrip për trupi duke
goditur topin.
138
Skema 4 - Largësia e topit prej rrjetës dhe efekti i gjuajtjes direkt. 81
81
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 96.
139
Diagrami 17 - Gjuajtësi (X) ushtron gjuajtjen, diagonalen edhe paralelen,
kështu që në rrjetë fluturimi të jetë vertikalisht ose në ndonjë kënd
tjetër.
140
Diagrami 18 - Qëndrimi i shputave te pasqyrimi në raport me këndin e
vrullit dhe kahja e sulmit e vizatuar me shigjetë.
82
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 77.
141
Rregullimi i frymëmarrjes – para nisjes, vrullit, kërcimit dhe goditjes së
topit.83
GABIMET
Hyrja para kohe nën top e lojtarit.
Hyrja pas kohe nën top.
Lakimi i trupit jo mjaftueshëm.
Hyrja nën top me vrull anësor me krah.
Vrulli jo i mjaftueshëm (i dobët).
Hovi i krahëve i pamjaftueshëm (i dobët).
Gjuajtja vetëm me mollëza të gishtërinjve.
Gjuajtja vetëm me pjesën e poshtme të shuplakës ose me
parakrah.
Kërcim në gjatësi – jo në lartësi.
Kërcim nga vendi.
Gjuajtje nën rrjetë.
Kaplimi i dobët ose jo i topi.
Rënia e lojtarit (nxënësit) brenda vijës së rrjetës (duke e
prekur).
Mos marrja e frymëmarrjes gjatë nisjes (vrullit), mbajtja e saj
në kërcim dhe nxjerrja e frymëmarrje gjatë goditjes së topi,
d.m.th. mos rregullimin e frymëmarrjes.
Kërcim me këmbën e gabuar (të kundërt).
Gjuajtja me krah të shtanguar.
83
Radomir Kostic Dr, Odbojka – Tehnika i Taktika, 1999, f 45.
142
9. BLLOKU
143
Blloku është veprim i ndërmarrë nga një dy ose tre lojtar të vijës
së parë afër, ky element teknik është i vendosur me duar mbi
lartësinë e rrjetës. Blloku përfaqëson vijën e parë të mbrojtjes së
çdo ekipi dhe mbulon zona të caktuara të fushës duke zvogëluar,
kështu zonën që duhet të mbulojë lojtari i zonës së mbrojtjes.
Në mes të bllokut dhe gjuajtjes ka një lidhmëni të fortë, sepse
kanë shumë ngjashmëri të përbashkëta. Përvetësimi i këtyre dy
elementeve teknike, mund të sendërtohen njëkohësisht. Blloku si
element teknik i rëndësishëm në lojën e volejbollit, ka edhe rolin e
tij që mund të jetë shumë efikas, (nëse ka një teknikë të mirë me
kërcim) që i kundërpërgjigjet gjuajtjeve të forta të kundërshtarit,
dhe gjithashtu në situatat e lojës mund të perfeksionohet edhe më
tutje blloku.
Për kërcim në bllok gjatë lojës më së tepërmi kryhen kërcime
anash-paralele me rrjetën. Duart ngritën pa e penguar
bashkëlojtarin, i cili merr pjesë në bllok dysh apo tresh. Gjatë të
mësuarit të bllokut në dyfishtë dhe trefishtë, duhet pasur kujdes që
të mos zgjerohen (hapen) krahët, mos të shtyhen e shkelen njëri-
tjetri gjatë rënies. Po qe se këto elemente nuk përvetësohen nga ana
e lojtarëve, atëherë blloku nuk mund të quhet efektiv ose i
suksesshëm. Si pasojë, shpeshherë mund të shkaktohen lëndime në
nyje të këmbëve gjatë rënies, apo me zgjerimin e krahëve mund të
lëndohet edhe fytyra e bashkëlojtarit.84
84
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 70.
144
Kinogrami 48 - Lojtari posa të bën bllok kuadri (1), menjëherë duhet të
kthehet për aksionin e mëtutjeshëm kuadri (2).
145
- Gjatë bllokut mos të ndryshoj baraspeshimi - qendra e
gravitetit të lojtarit bllokues, që lojtari të kalojë në atë anë të
rrjetës.
- Vendosjen dhe zhvendosjen e lojtarit gjatë bllokut, duhet të
jetë paralelisht me rrjetën, që të mos e prekë atë dhe të mos e
pengojnë njëri- tjetrin.85
Për nga numri i pjesëmarrjes së lojtarëve në formimin e bllokut
mund të jetë:
Blloku i njëfishtë (me një lojtar).
Blloku i dyfishtë (me dy lojtar).
Blloku i trefishtë (me tre lojtar).
Blloku i njëfishtë (I) – Pasi lojtari kundërshtar të filloj fazën e
shkëputjes para gjuajtjes, atëherë bllokuesi nga pozicioni i
qëndrimit të lartë volejbollist, kërcen lartë me shpejtësi. Pas kësaj,
në ndërkohë pas kërcimit lart për bllok, ky bllokues ngritë edhe
duart lart mbi rrjetë, për ta ndërprerë sulmin e kundërshtarit. Pas
gjuajtjes nga lojtari kundërshtar, nëse blloku vendoset mirë dhe ka
pas sukses, atëherë topi bllokohet dhe bie në fushën e ekipit
kundërshtar. Blloku i njëfishtë aplikohet mjaftë shpesh si element
kryesor i mbrojtjes së parë.
Blloku i dyfishtë (II) - Blloku më i shpeshtë gjatë lojës, është
pikërisht blloku i dyfishtë dhe kur vendoset blloku nga dy lojtar,
atëherë kundërshtari ka shans të pakët për pikë. Mund të bëhet në
cilindo pozicion të rrjetës. Kur sulmi kryhet në cilëndo anë të
terrenit, bllokuesi i mesit i bashkëngjitet njërit prej bllokuesve të
jashtëm (anësor). Në këto raste, pozitën e bllokut e cakton
bllokuesi anësor, derisa bllokuesi i mesit është përgjegjës për
bashkimin dhe formimin e bllokut të dyfishtë. Nëse blloku
formohet në mes të rrjetës, atëherë rolet janë të kundërta. Specifikat
e ndërtimit të bllokut, ndryshojnë varësisht nga pozita e bllokut.
85
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 67.
146
Kinogrami 49 – Lëvizja e bllokuesit për koordinim të bllokut të dyfishtë.
147
Ekzistojnë dy lloj teknika themelore të bllokimit; blloku aktiv
dhe blloku pasiv.
Blloku aktiv – i cili nganjëherë edhe quhet bllok “sulmues”,
është teknikë më agresive e bllokimit, ku bllokuesi vendoset dhe
takohet me topin para se ai ta kaloj rrjetën, ashtu që ajo të kthehet
në fushën e kundërshtarit, me të cilin mund të fitohet pikë.
Ekzekutohet në atë mënyrë që duart dalin matanë rrjetës, duke i
vendosur sa më afër topit. Topat të cilët janë ngritur ulët dhe afër
rrjetës, bllokuesi mund të vendosë shuplakat afër dhe mbi top (fig.
67).86
Figura 67
86
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 68.
148
Rëndësi të madhe te blloku kanë edhe hapat siç janë:
- Me hapa të një pas njëshëm.
- Me hapa të kryqëzuar.
- Me hapa vrapimi.
Kur kemi distanca të shkurtra, preferohet të aplikohen hapa të
njëpasnjëshëm, e për ato të distancave më të gjata, përdoren hapat
e vrapimit, gjithashtu mund të ekzekutohet edhe me hapa të
kryqëzuar, duke afruar për bllok nga bashkëlojtarët, anash për të
bërë bllok me hapa të kryqëzuar.
149
- Kërcimi (shtytja)
Nganjëherë bllokuesi duhet të kërcej për bllok drejtë për drejtë
prej pozitës fillestare. Mirëpo ka edhe raste kur bllokuesi bën
bllokun pas lëvizjeve tjera. Që bllokuesi të kërcej nga pozita
fillestare, së pari duhet ta ulë qendrën e rëndimit të trupit, të
tërhiqet me duar nga poshtë, t’i mbledhë këmbët në kënd, afërsisht
90º dhe të mblidhet në kërdhokulla. Kërcen shpejtë lartë, me lëvizje
eksplozive, e cila e dërgon në pikën më të larët të mundshme dhe
bënë vendosjen e duarve. Kërcimi më i lartë dhe eksploziv, na
mundëson ta arrijmë kohën e përshtatshme për bllokim efikas.
Kërcimi më i mirë për bllok, duhet t’i posedoj disa aftësi:
- nga fuqia e mjaftueshme të ekstensorëve të muskujve të
këmbëve,
- nga vrulli i mirë,
- nga lëvizja e krahëve, që duhet të jenë nga poshtë afër
trupit, deri në lartësinë maksimale të shtrirjes së tyre,
- nga pozita e mirë e shputave – paralele,
- nga pozita e thyerjes së këmbëve – zbritjes në atë galuc,
- nga ndikimi i të gjithave komponentëve, etj.87
- Pas kësaj vjen vendosja e duarve për bllok.
-Vendosja e duarve
Bllokuesi gjatë bllokimit, do të duhej të mundohej që, duart t’i
vendosë sa më shumë mbi rrjetës dhe sa më afër topit. Se sa
bllokuesi do të vejë duart jashtë rrjetës, varet nga dy faktor: nga
aftësitë fizike të bllokuesit dhe teknike si vendos pëllëmbët (duart)
mbi rrjetë dhe nga vet situata e bllokimit. Duart vendosen të
hapura në gishtërinj dhe të forcuara në mes gishtërinjve dhe krahët
e zgjatur (skema 6).
87
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 69.
150
por duhet të kemi kujdes që me bllokun e vendosur ta
,,amortizojmë’’ gjuajtjen që topi të jetë i volitshëm për organizimin
e sulmit të mirë. Blloku gjithmonë duhet të aplikohet, po që se
kundërshtari organizon sulme me gjuajtje të fuqishme. Blloku
mund të aplikohet me shumë sukses, po që se kërcimi bëhet me
fuqi të madhe dhe në kohë të përshtatshme i shtrijmë krahët lart
mbi rrjetën, kurse me pëllëmbët e mbyllim apo e kalojmë drejtimin
e fluturimit të topit (fig. 69)88.
Figura 69 - Blloku
- Rënia
88
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 69.
151
Skema 6 - Efekti i duarve mbi (andej) rrjetë te blloku me mbylljen apo
mbulimin e pjesës së fushës – Bllokuesi sa më shumë t’i vendos
duart andej rrjete, aq më shumë mund ta mbuloj fushën e vet.
Skema që tregon duart e vendosura te bllokimi në pozicionin e
djathtë, të mesëm dhe të majtë në rrjetë.89
89
Selingers Ariel - Power Voleyball, California, USA, 1985, f 156.
152
Kinogrami 50 – Blloku 45º diagonal me hapa të shpejtë dhe dy hapat e
fundit më të fuqishëm për kërcim-blloku.
153
Kinogrami 52 – Blloku me vrull me hapa nga anash. Pasi lojtari
kundërshtar tenton të gjuan shpejtë tani bllokuesi me hapa të
shpejtë nga anash provon ta zë gjuajtësin.
154
Kinogrami 54 – Blloku me hapa të afruara (jo të kryqëzuara) në lëvizje.90
USHTRIME METODIKE
90
FIVB. Coaches Manual I, Lausanne, Switzerland, 1989, f 273,269,271,270.
91
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 70.
155
5. Lojtarët e të dy anëve gjenden pranë rrjetës, me fytyrë të kthyer
kah rrjeta. Në shenjën e dhënë, ata e kryejnë bllokun nga vendi
me kërcim, para, majtas dhe djathtas.
6. Si ushtrimi nr. 5-së por tani nga dy bllokues nga dy anët e rrjetës
dhe në anën e majtë dhe të djathtë, (pozicioni 4 dhe 2 ) me vrull-
kërcim-bllok.
7. Si ushtrimi 5-6-të, tani nga tre bllokues dhe atë në pozicionet 2-
3-4.
8. Blloku në çifte. Dy lojtar gjenden përballë njëri-tjetrit pranë
rrjetës. Lojtari i tretë e hedh topin lart mbi rrjetë, kurse dy lojtar
pranë rrjetës bëjnë bllokun (fig. 70).
Figura 70
92
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 71,
156
Diagrami 20
10. Nga dy lojtar (nxënës) përballë rrjetës, gjuan njëri, tjetri bënë
bllok, duke i ndërruar rolet.
11. Si ushtrimi nr. 10-të vetëm se tani nga dy bllokues, gjuan
bllokun dysh nga dhjetë gjuajtje me ndërrim rolesh dhe
pushime. Ushtrimi praktikohet në pozicionet 4, 3, dhe 2.
12. Koordinimi i bllokut të dyfishtë në mes dy lojtarëve, me
ndihmën e topit të fiksuar me litar në lartësi të gjuajtjes mbi
rrjetë (fig. 71).
157
Figura 71
13. Si ushtrimi nr. 11-të, por tani më nga tre bllokues, gjuan
bllokun tresh me nga dhjetë gjuajtje dhe me pushime dhe
ndërrim rolesh.
Kinogrami 55 - Ushtrimi për bllok – (A) hedh topin lartë, (A1) kërcen pas
vrullit dhe gjuan, (B) bllokon topin prej gjuajtjes.
158
Figura 72 - (A) hedh topin para-lartë mbi rrjetë kah blloku kundërshtar,
(A1) kërcen dhe shtyjnë njëri-tjetrin me top (bllok).
159
Mjeti i vendosur në rrjetë për bllok- gjuajtje.
GABIMET
Gabimet që paraqiten gjatë bllokut, mund të jenë të natyrës
teknike, taktike apo shkeljet nga rregullat e volejbollit. Gabimet që
paraqiten më së tepërmi janë:
Shkuarje para apo pas kohe në bllok.
Koncentrimi i dobët i lojtarit, për bllokun.
Kryerje e kërcimit më tepër në gjatësi se sa në lartësi dhe
hyrja në rrjetë.
Mos zgjedhja e vendit të duhur për kërcim.
Pëllëmbët pasive të bllokuesit.
Pëllëmbët e mbyllura.
Kaplimi i dobët i topit gjatë bllokut.
Kur krahët shkojnë anash-hapen dhe me ta e pengon
bashkëlojtarin e vet, të bllokut.
Gjatë kryerjes së bllokut lojtari i mbyll sytë dhe e ulë kokën.
Blloku në distancë të madhe nga rrjeta, topi i gjuajtur mbetet
midis duarve dhe rrjetës.93
93
Gjinolli Enver Dr - Volejboll, Prishtinë, 1988, f 72.
160
10. VOLEJBOLLI NË RËRË
161
Në lojën e volejbollit në rërë, lojtarët janë më shumë, në kontakt me
top për organizimin e lojës (njëri e pranon dhe gjuan, e tjetri e
ngritë dhe vazhdon më tej d.m.th. nuk ka pushim). Lojtarët
ekzekutojnë shumë kërcime, sepse janë (2) lojtarë dhe nuk ka
ndërrim të lojtarëve.
Më tutje do të japim disa të dhëna statistikore, për angazhimin e
lojtarëve gjatë një ore loje të rregullt (tab. 1).
KËRCIMET 85 LËVIZJET 196
Shërbim 20 Para 125
Sulm 39 Ndryshim kahe 54
Bllok 26 Anash, mbrapa 17
Frekuenca e kërcimeve 42s. Frekuenca e lëvizjes 15.4 s.
Si është paraqitur më lartë, gjatë një ore lojë, ka pasur gjithsej
85 kërcime, prej të cilave 20 gjatë shërbimeve, 39 kërcime gjatë
sulmit – gjuajtjeve dhe 26 nga bllokimet në lojë. Nëse e mbledhim
numrin e të gjitha kërcimeve brenda 1 ore (60 min.) dhe e
pjesëtojmë me 60 min. del se mesatarisht gjatë kësaj kohe, kemi
pasur për 42 sekonda 1 kërcim. Në kolonën e lëvizjeve të
paraqitura në tabelë, ka pasur 196 lëvizje, prej tyre 125 para, me
ndryshim drejtimi 54 dhe lëvizje anash dhe mbrapa 17. Lojtarët
kanë realizuar 1 lëvizje për çdo 15.4 sekonda. Nga tabela është e
dukshme që lojtari realizon mesatarisht 85 kërcime dhe 196 lëvizje
dhe kalon afër 700 m në teren. Dalluar nga rezultatet e ligës në
Gjermani, tregojnë rezultat dukshëm më të vogël se intensiteti në
SHBA.
Në Gjermani, në ligën profesionale në volejboll, ndërrimi i
topit zgjatë 8,5 (faza aktive) e të profesionistët amerikan 7.5
sekonda.
Lojtari i volejbollit në rërë, në çdo 42 sekonda, realizon kërcim
dhe çdo 15 sekonda një lëvizje, derisa në dallim me volejbollin
profesionist gjerman në palestër realizon çdo 51 sekonda kërcim
dhe çdo 19 sekonda lëvizje. Në përqindje, 1 orë lojë aktive, lojtari
në rërë realizon 23% kërcime në bllokim dhe sulmi 46%.
Dalluar me lojën në palestër, shumë më tepër lëvizje nga pas
realizohen në palestër 20%, derisa tek loja në rërë, vetëm 7%.
Ndryshimet e drejtimit në palestër 2%, jashtë 23%, lëvizjet në sallë
24% e në rërë 14%.
162
Nga e gjithë kjo, del që për shkak të lëvizjeve në rërë, në të
cilën luhen 6-10 lojë, në vikende kur janë turnet, lojtari nuk ka
mjaft pushim apo edhe aspak, pra duhet të jetë mirë i përgatitur
për lojë aq të dendura, që mundë ta presin. Të dhënat e mësipërme
që ishin bërë, tregojnë që lojtari i volejbollit në rërë, duhet të jetë
jashtëzakonisht i përgatitur për kushtet çfarë lypset nga volejbolli
në rërë dhe t’u adaptohet ngarkesave të lojës. Pos qëndrueshmërisë
që duhet pasur për t’i përballuar të gjitha këto ngarkesa, të
rëndësisë janë edhe komponent shpejtësia në reagim eksploziv, si
dhe kërcimet posaçërisht në sulm dhe bllok. Shumë kujdes duhet
kushtuar punës në përgatitjet fizike, për shkak të gjithë faktorëve
të lartpërmendur.94
Ekipi përbëhet nga dy lojtarë-e.
Tereni - fusha, është e madhësisë 16 m me gjerësi 8 m, pa dallim
vije të 3 metrave. I tërë terreni kufizohet me vija kufizuese (5-8
cm), (foto 10).
Rrjeta është 243 cm për meshkuj (senior) dhe femra (seniore) 224
cm, shtyllat 2.55 cm, ku fiksohen në tokë 0.70 - 1 m, rrjeta e gjatë
është 8.5 m e gjerë 1 m.
Antenat është e gjatë 180 cm e futur (në rrjetë) 1 m brenda dhe e
dalur jashtë mbi rrjetë 80 cm.
Topi është i ndërtuar prej lëkure amortizuese (të butë), dhe
perimetri nga 65-67 cm, pesha 260-280 gr, presioni nga 0.175 -
0.225 kg/cm 2.
Shërbimi lejohet vetëm me një tentim (gjuajtje).
Pikët, luhet në dy sete të fituara dhe seti është deri 21 pikë (me
dy pikë para), nëse luhet seti i tretë atëherë, luhet deri në 15 pikë
apo dy pikë para.
Nuk kemi të drejtë ta ndalim shërbimin me gishtërinj dhe
shtyrjen e topit (andej rrjetës) me gishtërinjë.
Në një set lejohet të ketë një pushim (time-out) nga 30 sec.
Ndërrimet e fushave bëhen çdo 7 pikë (në setin e parë dhe të
dytë), nëse luhet seti i tretë, ndërrimi bëhet në çdo 5 pikë.
94
Hohlerg S.,Papageorgia A; “Handbuch fur Beach-Voleyball”, Meyer-Meyer
Verbang.1995.
163
Foto 18 – Pamje e stadiumit me shikues në volejbollin në rërë (beach voley).
95
FSHV, Gjergj Pishtari-Leonard Tase, Rregullat e Lojës në Beach Volleyball.
164
Dimensionet e rrjetës
165
10.1 HISTORIKU I VOLEJBOLLIT NË RËRË
GJATË VITEVE
166
1986: WPVA – u formua Shoqata e Profesionale e Femrave në
Volejboll.
1987: FIVB – Për herë të parë u mbajt Kampionati Botëror në
Volejboll në rërë për meshkuj - Ipanema, Brazil.
1992: FIVB – Garat e para për Femra Almeria, Spain.
1993: FIVB – Kanë filluar seritë e Kampionatit Botëror për femra.
1996: Lojërat Olimpike në Atlanta, 24 ekipe të meshkujve dhe 16 ekipe
të femrave, kanë prezantuar shtetet e tyre në Turnirët
Olimpike, të parë për volejbollin në rërë.96
96
FIVB, Beachvolley, com.
167
10.2.1 SHËRBIMI
168
shërbimit, sepse me një shërbim të ekzekutuar mirë, mund të
ndërrohet shumë në rezultatin e takimit.
Shërbimi i mirë, duhet të plotësoj disa kushte, që të jetë i
suksesshëm:
Preciziteti (që me shërbim të goditet pjesa e duhur e
terrenit).
Forca e goditjes (në mënyrë që kundërshtari të pranoj më
vështirë).
169
shërbimin me prezencën e dritës së diellit, mund të jetë shumë i
papërshtatshëm, sepse dielli mund ta pengoj përcjelljen e lëvizjes
së topit, e me këtë edhe pranimin.
10.2.2 NGRITJA
Ngritja e mirë, mund të bëhet, kur ngrit topin bashkëlojtarit në
pozitë optimale për gjuajtje, me këtë gjuajtësit i japim mundësi të
mirë për paraqitjen e aftësive të tija për goditje. Kur themi këtë,
duhet të kemi parasysh që blloku do t’i bëhet gjuajtësit dhe me
rastin e ngritjes, ngritësi duhet të jetë ai i cili duhet ngritur topin në
atë trajektore (1-1.5 m larg rrjetës), ku gjuajtësit ia mundëson ta
shef bllokun më mirë dhe fushën e zbrazur. Lojtari që nuk e
pranon shërbimin, duhet sa më shpejtë të vjen deri te pozita e
duhur për ngritje të ndryshme varësisht, se çfarë ngritje nevojitet
dhe çfarë ngritje mund ta bëj. Ngritja e cila aplikohet më shpesh,
është ajo me gishtërinj (foto 20). Në volejbollin në rërë, ka edhe
170
vështirësi që paraqiten gjatë lojës, siç janë faktorët e jashtëm, të
cilët mund ta pengojnë ngritjen kualitative të topit (era që fryn,
drita e diellit, rëra në top që mund të bie rreth syve, temperatura
etj.) për këtë arsye, lojtarët shërbehen edhe me ngritjen me çekan
në raste të veçanta, foto 21.
171
10.2.3 SULMI – GJUAJTJA
Gjuajtja nuk është si në sallë, por ka edhe vështirësi, për shkak
të shtresës së rërës, shpesh kemi edhe probleme me goditjen
përfundimtare të topit mbi rrjetë. Thellësia, nxehtësia, rrëshqitja
dhe butësia e shtresës së rërës, pengon gjuajtësin të realizon kërcim
të mirë dhe lartësi që i nevojitet për gjuajtje. Për shkak të saj,
goditja përfundimtare në volejbollin në rërë është e ndryshme dhe
lojtari për këtë duhet të jetë teknikisht dhe fizikisht më i përgatitur.
Volejbolli në rërë, nuk ka të ashtuquajturin ,,top të zier’’, por secili
top duhet goditur apo të kalohet në anën e kundërt të rrjetës.
Gjuajtësit duhet të aplikojnë gjuajtje të ndryshme, të drejtuara veç
me lëvizje të shuplakës të majtë ose të djathtë ose me rrotullim të
trupit në anën e terenit kundërshtar. Me rëndësi është edhe aftësia
e përcjelljes së lojtarëve të ekipit kundërshtar, për shkak se topi,
duhet të dërgohet në pjesën e pa mbrojtur të terenit.
Lojtari i cili pranon shërbimin, duhet nënkuptuar që pas
ngritjes nga bashkëlojtari, duhet ta bëjë gjuajtjen (sulmin) në të
njëjtin aksion, çoftë gjuajtje e plasuar, e fuqishme apo bllok-aut,
varësisht si e kërkon situata.
172
Gjuajtja e plasuar, bëhet për shkak se lëvizjet i kemi më të
vështirësuara në rërë dhe për atë arsye shumë shpesh përdoret.
Ekzekutohet me kaplimin e topit me pjesën e shuplakës dhe
kthimin e krahut nga prapa para-lart, ku kryhet goditja, kjo goditje
nuk kryhet furishëm, por vetëm gjuhet në pjesën e pa mbrojtur të
terenit, duke i ikur bllokut. Hovi - lëvizjet e duarve – krahëve, janë
të njëkohshme për sulm të fuqishëm, por para kontaktit të topit,
dora tani në një moment duhet ndalur pak, për ta ekzekutuar
gjuajtjen e plasuar.
Ndërsa, gjuajtja e fuqishme, bëhet njëjtë si ajo e plasuar por,
kur ardhja dhe kërcimi në top, janë aplikuar mirë dhe atëherë ajo
goditje është vështirë për mbrojtje ose për bllokim nga ana e
kundërshtarit.
173
Gjithashtu edhe bllok-autin e kemi, teknikën e njëjtë, vetëm se i
gjuajmë gishtërinjtë ose anash nga antena, foto 23.
10.2.4 BLLOKU
174
më i mirë në bllok, ndërsa ai i cili ruan fushën, të jetë më i
lëvizshëm për mbulim të hapësirës së fushës.
Po ashtu, specifike te volejbolli në rërë, është edhe “timingu”
kur kemi parasysh që është vetëm një bllokues dhe tjetri pas që e
mbulon fushën, pra këtu kërkohet marrëveshja mes lojtarëve.
Blloku i mirë varet nga:
- karakteristikat individuale të bllokuesit si,
- parashikimi i momentit për shkuarje në bllok,
- përcjellja e topit në fushën e kundërshtarit,
- vlerësimi i vendit, anës ku do të gjuajë gjuajtësi, dhe
- vendosja e duarve mbi bllokun kundërshtar duke e
koordinuar me kërcim, etj.
Për shkak të paramendimit të sulmit, (lojtarët e volejbollit në
rërë) lëvizjet e tyre për nisje në bllok në kohën e duhur, janë të
rëndësisë së madhe.
Ekzistojnë dy lloje të bllokimit:
Bllokimi zonal,
Bllokimi i lëvizshëm.
Bllokimi zonal - është kur lojtari bllokues mbyll një drejtim të
gjuajtjes që d.m.th. mbulon pjesë të caktuara të terenit që ai ose ajo
mendon se gjuajtësi ta ketë më vështirë ta gjen atë terren, duke ia
vështirësuar punën ekipit kundërshtar. Gjithashtu, lojtarët duhet të
tregojnë me lëvizjen e duarve, se cila zonë do të jetë ajo.
Bllokimi i lëvizshëm - është kur lojtari–bllokues pretendon vet
ta zë gjuajtësin kundërshtar në bllok apo që të bllokoj direkt. Tek
ky bllok, është shumë i rëndësishëm kërcimi në kohën e duhur dhe
të nevojshme, pastaj edhe përcjellja e gjuajtësit kundërshtar dhe
topit në kërcim. Te ky bllokim, duart duhet të jenë me kohë të
zgjatura mbi rrjetë, në rast realizimit të gjuajtjes kundërshtare. Në
qoftë se duart me kohë nuk janë zgjatur mbi rrjetë ose janë zgjatur
shumë pak mbi rrjetë pa kaluar në pjesën e kundër-lojtarit,
mundësia për fitim të pikës është shumë më e vogël. Raste tjera ka
edhe kur nuk duhet të kërcejmë në bllok dhe atë kur topi është i
ngritur dobët nga ana e ekipit kundërshtar, në mënyrë që të mos
shpenzohet energji e kotë.
175
Foto 25 - Blloku zonal – Foto 26 - Blloku i lëvizshëm dhe
mbulimi i një pjese të fushës efektiv
duke i lënë hapësirë më të vogël
gjuajtjes
176
Foto 27- Dora e djathtë e kthyer anash për të bllokuar gjuajtjen e
kundërshtarit
177
Foto 29 - Blloku diagonal me trup të Foto 30 - Lojtaret takojnë bllokun me
kthyer nga diagonalja një dorë duke e shtyrë njëra - tjetrën
178
Foto 31 - Lojtaret që e ekzekutojnë bllokun, njëra bllokon me të dy duart
ndërsa tjetra me një dorë.
179
Foto 32 - Pranimi i shërbimit nga anash me rënie ndërkohë
180
Foto 33 - Pranimi i shërbimit – Lojtarja duke pranuar topin i cili nga
shpejtësia dhe fuqia duket i deformuar në çekanin e lojtares.
181
Foto 35 - Pranimi i shërbimit nga anash.
182
Foto 37 - Mbrojtja e fushës me rënie para, me të dy duart.
183
Foto 39 - Lojtari duke mbrojtur fushën me rënie para, me pjesën e
dorës.
184
Foto 40 - Mbrojtja e fushës me pjesën e brendshme të dorës (grusht).
Para çdo ndryshimi të shërbimit, lojtarët nuk duhet të
ndërrojnë vendet e tyre në terren, por i ndajnë me marrëveshje pra
varësisht nga situata që paraqitet në teren gjatë lojës.
Mbrojtjes duhet kushtuar shumë rëndësi në lojë, detyra e
lojtarëve në mbrojtje, është që ta parashikojnë sulmin (gjuajtjen,
shërbimin), se ku mund të vijë topi nga kundërshtari dhe prej fazës
së mbrojtjes duhet kalojnë në fazën e sulmit.
Ekzistojnë disa teknika të lojës në mbrojtje dhe ato janë;
- mbrojtja me duar (nën bërryla),
- me lëvizje të dy anshme (majtas-djathtas, mbrapa-para),
- mbrojtja e gjithanshme.
185
Figura 73 - Mbrojtja e fushës me duar-shuplaka të bashkuara lartë të
vendosura mbi kokë. Kjo teknikë e volejbollit në rërë, është
specifike dhe praktikohet vetëm për situata të caktuara të lojës.
97
Kostic Radomir Dr, Kljucevi za Ucenje Odbojke, 1997, 23.
186
SYGJERIME PËR TRAJNER – ARSIMTAR
Bëj grupet duke përdor lartësinë dhe zhvillimin e tyre psiko-fizik.
Mos praktiko ushtrime te forcës së rënde gjate periodës se rritjes.
Iku peshave maximale para adoleshencës.
Bëj ushtrime-mësime të elementeve teknike brenda mundësive te fëmijëve.
Shpjego në mënyre te qartë dhe të thjeshtë.
Demonstro dhe sugjero se si ata mund ta bëjnë atë element teknikë.
Demonstro mire, i cili demonstrim ka efekt te mësimi i elementi teknik.
Vendosni çka te thoni dhe si ta thoni me fjale te shkurta të thjeshta dhe gjuhe sa
më të kuptueshme.
Vendosni nëse ndihma mund te jetë e dobishme, ndihma mund te jetë skicë, film,
kinogram, diagram, foto, figurë, apo me videokamere.
Mendoni për këndet me te mira ku demonstroni ju ne mënyrë që të shihet më mirë
nga ana e nxënësve apo lojtareve te rinj.
Planifikoni të përsëritësh demonstrimin duke rrotulluar çdo herë në këndin 90 dhe
180 shkallë, për tu siguruar se të gjithë do të shohin demonstrim nga këndet e
ndryshme.
Ushtrimi i elementit teknik duhet te demonstrohet si për djathtakët ashtu edhe për
majtakët.
Zëri gjithashtu mund të përdoret si model për të ndihmuar mësimin e ushtrimeve-
mësimeve teknike, duke fokusuar vëmendjen e të riut në ritmin e lëvizjeve.
Modelet e zërit kombinohen me shpjegime te mira verbale dhe demonstrime
vizuale ne mënyre qe të mësohet me efektshëm.
Jepu mundësisht kohë të mjaftueshme për ushtrime te elementit-eve teknike.
Bëhuni i qëndrueshëm duke korrigjuar edhe gabimet që mund te paraqiten gjatë
ushtrimit të një elementi teknik.
Përdor gjuhë të thjesht dhe të kuptueshme.
Praktiko lëvdatën për ti dhëne përkrahje dhe përpjekje secilit nga ta.
Mundohu që secili të jetë aktiv gjatë mësimit të elementeve teknike.
Kushtoju rendësi te gjithëve, jo vetëm atyre me te mirëve.
Bëj vlerësimin e rezultatit.
Te fëmijët adoleshent, bëhu i ndjeshëm ku i cili kërkon pavarësi ne ketë moshë.
Trajtoj gabimet në mënyrë pozitive.
Mbaj rregullat e lojës në minimum me të rinjtë.
Ndryshoni rregullat për të mundësuar mësim më të mirë.
Shpërble fëmijët për suksesin e tyre.
Përdorni grupe të vogla nëse është e mundur.
Bëhuni kreativ në zgjedhjen e problemeve.
Koha e plotë për shpjegim dhe demonstrim nuk duhet të jetë më e gjatë se 3 deri 4
minuta që nga fillimi e deri në fund98.
98
Peter J L Thompson M. Sc., IAAF, Prishtinë, 2005.
187
11. LITERATURA
ARIE SELINGERS.; Power Volleyball, California, Usa, 1985.
BARDHYL ZAIMI.; Volejboll, Prishtinë, 1978.
DARKO KALAJGJIQ-SRGJAN ILIQ,; Modeli Planiranja, Programiranja I
Evidencije U Odbojci, Novi Sad, 1978.
DAVE CROSS - STAN KELLNER.; Volleyball Cybernetics, New York, USA,
1999.
DRAGO TOMIÇ Dr,; Lidhja e Elementeve në Volejboll, Elan.
DRAGO TOMIÇ Dr,; Përcjellja Rekreative e Hovit në Volejboll, Elan.
DRAGO TOMIÇ Dr,; Prevazilazhenje Psiholoshke Vremena Refrakcije, Fiziçka
Kultura, Elan, 1/1986.
DRAGO TOMIÇ Dr,; Trening Dizaça u Odbojci, Beograd, 1984.
DRAGO TOMIÇ Dr - HAMID SHOSHE I SARADNICI,; Moguçnosti Mladih
Odbojkashica Jugosllavije, Mostar, Bosnje dhe Hercegovinë, 1982.
ED DRAKICH,; Beach and Indoor - a Symbolic Relationship, Canada, 1999.
ENVER GJINOLLI Dr.; Volejboll (teknika dhe taktika), Prishtinë, 1988.
FEDERATA E VOLEJBOLLIT E KOSOVËS,; Rregullat Zyrtare të Volejbollit,
Prishtinë, 2004.
FEDERATA SHQIPTARE E VOLEJBOLLIT,; Stërvitja e Mbrojtjes, Tiranë,
1991.
FEDERATION INTERNATIONAL DE VOLEYBALL.; Coaches Digest,
Lausanne, Switzerland, 1997.
FIVB,; Available For Each Volleyball and Beach Volleyball Event, Lausanne,
Switzerland.
FIVB.; Coaches Manual 1, Lausanne, Switzerland, 1989.
GEORGE BULMAN,; Play the Game Voleyball, London, UK, 1998.
GLOSSARY OF VOLLEYBALL TERMINOLOGY,; Volleyball. Org, USA,
2001.
GORDAN KRAJAÇIÇ,; Vrhunsko Zagrijavanje u Sportu, Fitnessu i Rekreaciji,
Rijeka, Kroaci, 2002.
GRUP AUTORËSH.; Voleyball, Coching Program, Los Angelos, USA, 2001.
HAMID SHOSHE Dr.; Odbojka Tehnologija i Modeli Treninga, Sarajevë,
Bosnje e Hercegovinë, 2002.
HAMID SHOSHE Dr -DRAGO TOMIÇ Dr,; Shkolle Odbojke, Sarajevë,
Bosnje e Hercegovinë, 1998.
HARALD FROHREICH Dr - IRMGARD UND GERD KONZAG Dr.;
Voleyball Spielend Trainieren, Berlin, Germany, 1992.
ILIR XHEMALÇE.; Stërvitja e Volejbollit në Kushtet e Lojës, Tiranë, 1981.
JASMINA SHOSHE,; Sportisti i Emocionalna Intelegencija, Sarajevë, Bosnje e
Hercegovinë, 2002.
188
JEAN PHILIPPE JODARD,; Beach Voleyball Technique.
LOIS MUELLER.; “Passer’s challenge” Colorado, USA, 1990.
MLADEN SABLJAK Dr.; Odbojka, Zagreb, Kroacia.
MYFTAR ZYBERI Dr.; Mbrojtja në Volejboll, Tetovë, 1997.
N. BERTANTE E G. FANTONI.; Pallavollo, Verona, Italy, 2000.
NENAD MARELIÇ DR.; Karakteristike Beach Volley (Odbojke na Pjesku) ,
Kroaci.
ODBOJKE OD A-Y.; NENAD MARELIÇ.; Englesko-Hrvatski Rjeçnik
Struenog Nazivlja iz Podruçeja odbojke od A-Y, Kroaci.
RADOMIR KOSTIÇ Dr.; Kljuçevi za Uçenje Odbojke, Nis, 1997.
RADOMIR KOSTIÇ Dr.; Odbojka-Tehnika i Taktika II, Nis, 1999.
RADOMIR KOSTIÇ Dr.; Teorija i Metodika Treninga Sportske Igre Odbojke,
Nis, 2000.
SHYQYRI MUÇA-VESEL RIZVANOLLI Dr.; Biomekanika e Volejbollit,
Tiranë, 2004.
TRENER.; Odbojka 1, Uçitelj, Lubljana, Sllovenia, 1974.
TRENER.; Odbojka 1-2, Uçitelj, Lubljana, Sllovenia, 1977.
TUDOR O. BOMPA, PhD.; Periodization: Theory and Methodology of Traning,
Ilinois, USA, 2000.
VESEL RIZVANOLLI Dr.; Kërcimi në Volejboll, Tiranë, 1997.
VICKIE GROOMS, CAP LEVEL II CLEARWATER CHRISTIAN
COLLEGE.; How to Teach Volleyball Technique, USA, 1996.
VLADIMIR JANKOVIÇ Dr.; Testet specifike të volejbollistëve të shkollës së
volejbollit të Jugosllavisë, Elan.
VLADIMIR JANKOVIÇ Dr – MLADEN SABLJAK Prof ; Elemente Tehnike
Odbojke i Metodika, Kroaci, Zagreb.
VOLEYBALL CANADA WEB ARTICLLE.; Basic Beach Volleyball
Technique And Tactics, Canada, 2002.
VOLEYBALL CANADA WEB ARTICLLE.; Beginners Guide To Beach
Volleyball, Canada, 2002.
VOLEYBALL CANADA.; Voleyball Canada’s Coaching Certifikation
Program, Canada, 2005.
WILLIAM W. BRINER, JR, MD ; HOLLY J. BENJAMIN, MD.; Voleyball
Injuries, USA, 1999.
189