ülkedeki çocuk nüfus oranı düşmüştür.
Endonezya’daki
Nüfus, ülkelerin kalkınmasında doğal kaynakların
kullanımında, üretimde, tüketimde, kültür ve
medeniyette, askeri güçlerin oluşması üzerinde oldukça
önemli bir yere sahiptir.
Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi nüfusun niteliği ve
dağılışı incelenerek anlaşılır. Bu nedenle devletler,
kalkınma planları içinde nüfusla ilgili uygulamalara da
yer vermektedir. Nüfusun artış hızını ve niteliğini
değiştirmeye yönelik her türlü uygulamalara nüfus
politikası denir.
Nüfus politikaları, nüfusun niteliğini (eğitim), niceliğini
(sağlık ve doğurganlık) ve dağılımını (kır, şehir, göç)
etkileyen bilinçli uygulamalardır. Nüfus politikalarının
uygulanmasındaki temel neden; ülkelerin kalkınma
hızları ve düzeyleri ile nüfusun nitelik ve nicelik
özellikleri arasında denge kurmak, geleceğe yönelik
planlamalar yapabilmektir. Nüfus politikaları, ülkeden
ülkeye değişmekle birlikte, gelişmişlik düzeyleri benzer
olan ülkeler arasında, önemli benzerlikler görülür.
Nüfus politikaları; Nüfus artış hızını düşürmeye,
Nüfus artış hızını yükseltmeye, Nüfusun niteliğini
iyileştirmeye yöneliktir. (İnsanların eğitim düzeyini
yükseltmek, ortalama yaşam süresini uzatmaya çalışmak,
istihdam sağlamak)
Nüfus artış hızını azaltmaya yönelik politikalar; çocuk
sayısının sınırlandırılması, çocuk sahibi olmayan
yaşlıların bakımının devlet tarafından üstlenilmesi,
kısırlaştırma, doğum kontrol yöntemlerinin teşvik
edilmesi, göçle gelen yabancı nüfusun sınırlandırılması,
evlenme yaşının yükseltilmesi. Çin, Hindistan,
Endonezya, Bangladeş.
Ülkeler, gelişmişlik düzeyleri ve nüfuslarına göre farklı
nüfus politikaları uygulamaktadır. Doğal nüfus artışı
yüksek olan ülkelerde, Nüfus artış hızını azaltmaya
yönelik politikalar benimsenmektedir. Çünkü, doğum
oranı yüksek olan ülkeler çoğunlukla az gelişmiş ve geri
kalmış ülkelerdir.
Az gelişmiş ve geri kalmış ülkelerde nüfus artış hızını
azaltmaya yönelik politikalar, ülke açısından olumlu
sonuçlar doğurmaktadır.
Çin’de Nüfus politikaları
Çin, uzun süre güçlü olmanın tek yolunun sayısal
olarak fazla olmakta görmüştür. Bu nedenle nüfus artışı
teşvik edilmiştir.
Çin’de nüfus politikalarıyla ilgili en önemli
uygulama, birden fazla çocuğa sahip olan eşlerden
birinin kısırlaştırılması ve parasal cezalarla bu politika
büyük ölçüde etkili oldu. 1974’te BM tarafından örnek
çalışmadan dolayı madalya ile ödüllendirilmiştir.
Çin’de tek çocuk politikası, iş gücüne duyulan
ihtiyaçtan dolayı kırsal kesimde tepkiyle karşılanmış ,
bunun üzerine ilk çocuğun kız olması durumunda ikinci
bir çocuğa izin verilmiştir. Çin’in tek çocuk politikası,
erkek çocuk sayısının artmasına neden olmuştur.
Çin tek çocuk politikasından 2015’te vazgeçmiştir.
Nüfus politikalarından biri de doğal nüfus artış
hızının arttırmaya yöneliktir. Bu ülkeler ekonomik olarak
gelişmiş ülkelerdir. Japonya, Fransa, Almanya, İngiltere,
Belçika gibi ülkelerde yaşlı nüfusun fazla, doğum
oranını düşük olması bu ülkelerde nüfus artış hızını
arttırmaya yönelik politikalar benimsenmesine neden
olmuştur.
ENDONEZYA’DA NÜFUS POLİTİKALARI
Çok sayıda adadan oluşan bir devlettir.
Nüfusun büyük bir bölümü müslümandır. 1970 yılına
kadar nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik politikalar
benimsemiştir
1970’ten sonra nüfus artış hızını düşürücü politikalar
izlemiştir. 1970’de %025 olan yıllık artış hızı, 2000 yılında
%014’e 2015’de %012’ye düşmüştür. Bunun sonucunda
bu başarılı uygulama İslâm dünyasındaki en başarılı
nüfus politikası olarak kabul edilir.
HİNDİSTAN’DA NÜFUS POLİTİKALARI
Hindistan dünyanın en çok nüfusa sahip ikinci
ülkesidir.
Ülkede farklı etnik grupların bulunması,
farklı dinlere mensup grupların çok olması ülkede
ulusal bir nüfus politikası uygulanmasını
zorlaştırmaktadır.
Uzun süre İngiliz sömürgesi oldu. 1920 %010 olan
yıllık artış hızı, 1970’ lerde%022’e ulaştı. 1950’lerde
bağımsızlığını kazandı. Nüfus planlamasına yönelik
yaptırımlar arttırılmış, üçten fazla çocuğu olan
ailelere zorunlu kısırlaştırma uygulaması yapılmış,
bu uygulamalar bazı eyaletlerde başarılı olmuşsa da
ülke genelinde ortak bir nüfus politikası
uygulanamadığı için önemli bir gelişme
sağlanamamıştır.
Gelişmiş ülkelerde nüfusun artırılması yönünde
daha çok teşvik edici politikalar uygulanmaktadır.
Nüfus Artış Hızını Yükseltmeye Yönelik Politikalar
Çok çocuklu ailelere ekonomik yardımda
bulunulması,
Gebelik önleyici ilaç ve araç satışının yasaklanması,
Doğum sonrası ücretli ve uzun süreli izin verilmesi,
Çocukların masraflarının devlet tarafından
karşılanması,
Evlenme yaşının düşürülmesi, Ülkeye olan göçlerin
kolaylaştırılması
Japonya
Japonya’nın göçle ilgili politikaların dayanak
noktası ırkı koruma ve türdeş topluluk oluşturma
görüşüdür. 1945 ile 1993 yılları arasında
Japonya’ya göç edenlerin sayısı yalnızca 222 bin
kişidir. Bunlarında önemli bir kısmını Japonlarla
evlenenler oluşturur.
1947 yılına kadar modernleşme ve gelişme
hızının fazla olmasına bağlı olarak nüfus arttırıcı
politika izlemiştir (Nüfus artış hızı %020’ye
çıkmıştır).
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra evlerine dönen
askerler, sömürgeleri terk eden mülteciler ve tıp
alanındaki ilerlemeler, Japonya’da doğal nüfus
artış hızının çok yükselmesine neden olmuştur. Bu
dönemde nüfus artış hızı %0 13’den %o 20’ye
yükselmiştir.
Bu dönemdeki nüfusun artırılmasının nedenleri,
nüfusun askeri ve üretici güç olarak görülmesidir.
Bu durum Japonya’da nüfusun ikiye katlanma
süresinin 35 yıla düşmesine neden olmuştur.
Nüfus artış hızının yüksek olması, kalkınma
hızını azaltacağı ve askeri alanda aşırı nüfusun
öneminin kalmaması, ülkeyi yeni bir nüfus
politikasına zorlamıştır.
1948 yılında çıkarılan yasa ile sıkı bir aile
planlaması uygulamaya konulmuş, ‘ırkı koruma
yasası’ adıyla alınan önlemler ile de 1955’de %o 14
olan doğum oranı, beş yıl içinde %o 9’a
düşmüştür. Yaşlı nüfus oranı artmakta, nüfus
azalmaktadır.
1991 yılından sonra tekrar nüfusu artırıcı
politika izlemiştir. Ailelere çok sayıda çocuk sahibi
olmaları özendirilmişse de istenilen sonuç
alınamamıştır. Çok çocuklu ailelerin teşvik
edilmesi için yeni politikalar benimsenmiştir.
2000’li yıllarda Japonya’da nüfus artış hızı eğitim
seviyesinin yükselmesi, kadınların iş hayatında aktif
olması ve evlenme yaşlarının çok yüksek olması ya
da evlenme oranının düşük olması gibi nedenlerden
dolayı %0.1’in altına inmiştir. Nüfus artış hızı durma
noktasına gelmiştir.
Japonya’nın Nüfus Piramidi İncelenecek Olursa;
ortalama yaşam süresi uzundur. Doğum ve ölüm
oranları düşüktür.
Bazı dönemlerde nüfus artış hızında belirgin
düşüşler olmuştur. Yaşlı nüfus içinde kadınların
payı erkeklerden yüksektir. Nüfus artış hızı düşüktür.
Genç nüfusun payı azdır. Demografik yatımlar azdır.
Genç iş gücüne olan ihtiyacı fazladır. Yaşlı nüfus
oranı çoktur.
Rusya’da Nüfus Politikaları: 1917’ deki Sovyet
Devrimi’nden sonraki süreçte nüfus artmıştır.
(1910’da %o16.7 olan doğal nüfus artışı 1926’%o23.4
yükselmiştir. Nüfus artış hızı, II. Dünya Savaşı
döneminde düşük olmuştur. Savaş sonrası dönemde
nüfus artış hızını arttırmaya yönelik politikalar
izlenmiştir. Rusya’da şehirleşme, kadınların çalışma
hayatına yoğun bir şekilde katılması ve eğitim düzeyinin
yükselmesine bağlı olarak 1950’den itibaren doğal nüfus
artışı düşmeye başlamıştır.
1960’da %o15.8 olan nüfus artış hızı 1970’lerde
%o5.9’a 1990’larda %02.2’ye düşmüştür. Ülkede ilk
kez nüfus artış hızı 1992’de eksi değere düşmüştür.
Rusya nüfusu 1992 ile 2008 yılları arasında azalmıştır.
2007 yılında bir dizi uygulama hayata geçirilmiştir.
Doğum sonrası 18 ay verilen devlet desteği iki katına
çıkarılmış, ilk çocuğa 1500 ruble, iki çocuklu aileye 3000
ruble destek verilmiştir. Doğum yapan annenin
maaşının %40’dan fazlası devlet tarafından 18 ay
boyunca karşılanmakta, evlat edinenlere maddi destek,
iki ve daha fazla çocuklu ailelere 10.000 ABD doları
kredi sağlanması başlıca teşviklerdir.
Ayrıca ülkeye gerçekleşecek göçleri kolaylaştırmaktır.
Diğer bir uygulama ölüm oranının azaltılması ve doğum
oranının yükseltilmesine yöneliktir. Yine aynı amaçla
eğitim çalışmaları yapılmakta, daha fazla çocuk
yapılmasına ihtiyaç duyulduğuna dair afişler
asılmaktadır. Ülkede ölüm oranlarının fazla olma
nedenlerinden biride alkol ve sigara tüketimidir. Bunu
önlemek için bazı bölgelerde alkol satışı yasaklanmış, bu
uygulama sonucu ölüm oranının azaldığı gözlemlenmiştir.
Alkolü “ulusal felaket” ilan eden Rusya, toplumun
alkol alımını azaltmak için her geçen gün yeni tedbirler
alıyor.
Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından bu yana her yıl 500-
600 bin kişi azalan Rusya, 2012’nin ilk beş ayında ilk kez
artış sağladı. Rusya Federal İstatistik Servisi’nin
rakamlarına göre 60 bin 600 kişi artan Rusya nüfusu
146,1 milyonu buldu. (Kırımın ilhakı-2.3 milyon)
FRANSA: Nüfusun yaşlandığı Avrupa’da doğum
oranının en hızlı artış gösterdiği ülkelerden biridir.
I. ve II. Dünya savaşlarına katılan Fransa’nın nüfusu
hızla azalmıştır.
Bu nedenle ‘Fransa’nın çocuğa ihtiyacı var’ sloganıyla
nüfus artış hızını arttırıcı politikalar izlenmiştir.
Ekonomik gelişme hızının fazla olduğu 1950-1975 yılları
arasında nüfus hızlı artmıştır. Bu dönemden sonra
nüfus artış hızını düşürücü politikalar izlenmiş istenilen
sonuca ulaşılarak 1975’den sonra nüfusta azalma
görülmüştür. Günümüzde nüfus artış ızını arttırıcı
politika izliyor.
Nüfus Artış Hızının Yükselmesinin Olumlu Sonuçları:
İş gücü ucuzlar. Vergi gelirleri artar. Üretim artar. Yeni
yatırım alanları oluşur. Mal ve hizmet talebi artar. Anne
ve bebeklerin sağlık düzeyleri yükselir.
Kişi başına düşen milli gelir artar. Yaşam seviyesi
yükselir. Sağlık ve eğitim hizmetleri gelişir.
Ülke kaynakları daha yavaş tükenir. Demografik
harcamalar azalır.
Nüfus Artış Hızının Yükselmesinin Olumsuz Sonuçları:
Bağımlı nüfus artar. İşsizlik artar. Kalkınma hızı düşer.
Demografik yatırımlar artar. Tasarruflar azalır. Göçler
artar. Çevre sorunları artar. Konut yetersizliği oluşur.
Kişisel ihtiyaçlar karşılanamaz.
İş gücüne duyulan ihtiyaç artar. Genç nüfus azalır. Yaşlı
nüfus artar. Nüfus dinamizmini kaybeder. Emekli nüfus
artar.
Türkiye’nin Nüfus Politikaları
1923 - 1963 Dönemi’nde Uygulanan Nüfus
Politikaları: Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş
Savaşı nedeniyle nüfus miktarı azalmıştır, ( özellikle
erkek nüfus çok azalmıştır). Doğum oranı düşük, çeşitli
hastalıklardan dolayı (tifüs ve sıtma gibi) ölüm oranı
yüksektir. Ölüm oranının yüksek olması nedeniyle
nüfustaki azalmanın doğumlardaki artışla önlenmeye
çalışılması.
Türkiye’nin tabii kaynaklarını işletmek, uygulanan
tekniği modernleştirmek. Fazla nüfusun bir ülke için
siyasi ve askeri güç olması. Tarımda makineleşmenin
yetersiz olması nedeniyle insan gücüne çok ihtiyaç
olması. Türkiye’nin hızla kalkınmak zorunda olması.
Hızlı çoğalma ile ülkedeki sosyal iş bölümü ve
ihtisaslaşmayı sağlamak amacıyla nüfus artış hızını
arttırıcı politika izlemiştir.
II. Dünya Savaşı hariç nüfus artış hızı sürekli
artmıştır. 1960 yılında en çok artış olmuştur(%028)
Fazla çocuk sahibi olan ailelerin yol vergisinden muaf
tutulması ( 1929). Doğum evi kurulmuş (1930) böylece
anne ve çocuk sağlığına önem verilmiştir. Altı ya da
daha fazla çocuklu annelerin para ya da madalya ile
ödüllendirilmesi (1930). Fakir vatandaşlara ücretsiz ilaç
dağıtmak (1930). Çok çocuklu ailelere vergi
muafiyetinin getirilmesi (1931). Göçleri teşvik etmek
amacıyla göçmenlere gümrük muafiyeti getirilmesi
(1934) Yurt dışından gelen göçmenlerin ülke geneline
dağıtımı ve yerleştirilmesi. Ekonomik ilgi alanlarına
göre, çok düşük faizli ve uzun dönemli krediler
verilmesi. Çok çocuklu ailelere hazineye ait
topraklardan tarla bağışlanması (1936) Doğurganlık
süresini uzatmak için evlenme yaşı düşük tutulmuştur.
1938’de çıkarılan yasa ile erkeklerde evlenme yaşı 17,
kadınlar da 15’e indirilmiştir (1938). Düşük ve gebeliği
önleyici ilaç ve araçların satılması, kullanılması ve bu
konuda eğitim ve propaganda yapılmasının
yasaklanması(1930).
Evli ve çocuklu memurların maaşlarına katkı
yapılması. Kimsesiz çocukları korumak için çocuk
esirgeme kurumlarının sayısı arttırılmıştır.
Bilinçli düşük yapan ya da yaptıranlara ceza verilmesi
kararlaştırılmıştır.
1963 ile 2014 Dönemi’nde Uygulanan Nüfus Politikaları
: 1960 yılında Devlet Planlama Teşkilatı ve Sağlık
Bakanlığı tarafından 1960 öncesi nüfus artışını teşvik
eden nüfus politikasının değiştirilmesi üzerinde
tartışmalar başlatılmıştır. Bu dönemden sonra Hızlı
nüfus artışının iktisadi gelişmeye engel olduğu ileri
sürülmüştür.
 Politikaların Dayanak noktaları 1950 sonrasında sağlık Nüfus Artış Hızının Yükselmesinin Gelişmemiş
hizmetlerinin gelişmesiyle ölüm oranının azalmaya Ülkelerde Olumsuz Sonuçları
başlaması • Bağımlı nüfus artar
Tarımda makineleşme, Orduda insan gücünden çok • İşsizlik artar
silah gücünün ön plana çıkması, Nüfus artışı, I. Beş • Kalkınma hızı düşer
Yıllık Kalkınma Planında bir sorun olarak • Demografik yatırımlar artar
tanımlanmakta ve nüfus artış hızını azaltıcı tedbirlerin • Tasarruflar azalır
alınması gerekmektedir. • Göçler artar
Çünkü genç nüfusa yapılması gereken yatırımlar zaten • Çevre sorunları artar
sermaye güçlüğü çeken ülkemizde büyük bir sorun • Konut yetersizliği oluşur
haline gelmeye başlamıştı. 1960'larda Türkiye'de nüfus •
politikası alanında önemli sayılabilecek bazı gelişmeler
olmuştur.
1963-1967 yıllarında uygulamaya konulan I. Beş Yıllık
Kalkınma Planında yeni bir nüfus politikası oluşmaya
başlamıştır.
Bu yeni politika, ekonomik kalkınmanın olumsuz olarak
etkilenmesini önlemeye yönelik bir amaç taşımaktadır.
Bunun için gebeliği önleyici araçların ithalini ve
satılmasını önleyen kanunların değiştirilmesi,
isteyenlere bilgi verilmesi ve başlatılacak programları
uygulayacak kişilerin eğitilmesi düşünülmüştür.
Nüfus planlaması alanındaki hizmetleri yürütmek için
1965 yılında Sağlık Bakanlığına bağlı Nüfus Planlaması
Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bu kuruluş tarafından
nüfus artışı kontrol edilmeye çalışılmıştır. Nüfus artış
hızını azaltmaya yönelik politikalar ve toplumsal
gelişme sonucu nüfus artış hızı bazı dönemlerde artsa
da genel olarak azalmıştır. Evlenme yaşı kadınlarda 17,
erkeklerde 18’e yükseltilmiştir. 1983’te çıkarılan bir
yasa ile 10 haftaya kadar kürtaj yapılmasına izin
verilmiştir. Beşinci beş yıllık kalkınma planında
nüfusun niteliğini iyileştirme üzerinde durulmuştur.

2014 ve Sonrası Nüfus Politikaları : 2014 yılından

itibaren nüfus artış hızını arttırmaya yönelik politikalar
benimsenmiştir. 2038 yılında çalışma çağı nüfusunun.
2050 yılından sonra toplam nüfusun azalacağı tahmin
edilmektedir. 10. Beş Yıllık Kalkınma Planında nüfus
atış hızını arttırmak için; çalışanların doğuma bağlı izin
ve hakları geliştirilecek, yaşlı nüfusun sağlıklı ve
güvenli yaşam sürmesi, toplumda kuşaklar arası
dayanışmayı güçlendirmek. Nüfusa ilişkin doğum, ölüm,
iç ve dış göçe ilişkin kayıt sisteminin oluşturulması.
Nitelikli yabancı iş gücü arttırılacak ve yabancı kaçak
işçi sayısı azaltılacaktır. Yurt dışındaki
vatandaşlarımızla bağlar güçlendirilecektir
Nüfus Artış Hızının Düşmesinin
Gelişmekte Olan Ülkelerde Olumlu Sonuçları
• Anne ve bebeklerin sağlık düzeylerinin
yükselmesi
• Milli gelir artar
• Yaşam seviyesi yükselir
• Sağlık ve eğitim hizmetleri gelişir.

Nüfus Artış Hızının Düşmesinin

Gelişmiş Ülkelerde Olumsuz Sonuçları
• İş gücüne duyulan ihtiyaç artar.
• Nüfus azalır
• Nüfus dinamizmi azalır
• Yaşlı nüfus artar
• Genç nüfus azalır
Nüfus Artış Hızının Yükselmesinin Gelişmiş

Ülkelerde Olumlu Sonuçları

• İş gücü ucuzlar
• Vergi gelirleri artar
• Üretim artar
• Yeni yatırım alanları oluşur
• Mal ve hizmet talebi artar