คลื่นและอัตราเร็วของคลื่น

แบบฝึกหัด
1. แหล่งก้ำเนิดคลื่นน้ำสั่นด้วยควำมถี่ 20 รอบต่อวินำที พบว่ำคลื่นน้ำ 5 สันห่ำงกัน 20 เซนติเมตร จงหำอัตรำเร็วของคลื่น
ผิวน้ำ
2. ชำยคนหนึ่งยืนอยู่ท่ำน้ำสังเกตเห็นคลื่นผิวน้ำที่เกิดจำกเรือวิ่งกระทบฝั่ง 20 ลูกใน 10 วินำที ทรำบว่ำมีอัตรำเร็ว 10
เมตรต่อวินำที อยำกทรำบว่ำสันคลื่นที่อยู่ติดกันห่ำงกันเท่ำใด
3. หญิงสาวโยนก้อนหินทาให้เกิดคลื่นที่ผิวนา้ 3 ลูกวิ่งตามติดกันมา ถ้าตาแหน่งที่กอ้ นหินกระทบฝั่งนา้ ห่างออกไป 10
เมตร พบว่าคลื่นลูกแรกมาถึงฝั่งใช้เวลา 5 วินาที คลื่นลูกถัดไปมาถึงเมื่อ 5.5 และ 6 วินาที จงหาความยาวคลื่นนา้ ที่
เกิดขึน้
4. ชำยยืนอยู่ริมน้ำสังเกตเห็นคลื่นเคลื่อนที่กระทบฝั่งมีระยะห่ำงระหว่ำงสันคลื่น 10 เมตร คลื่นมีอัตรำเร็ว 5 เมตรต่อ
วินำที อยำกทรำบว่ำใน 1 นำทีจะมีคลื่นกระทบฝั่งกี่ลูก
5. คลื่นต่อเนื่องขบวนหนึ่งมีอัตรำเร็ว 20 เมตรต่อวินำที เกิดจำกแหล่งก้ำเนิดคลื่นซึ่งสั่นด้วยควำมถี่ 4 เฮิรตซ์
ก. จุดทังสองบนคลื่นที่ห่ำงกัน 10 เซนติเมตร จะมีเฟสต่ำงกันเท่ำใด
ข. จุดที่มเี ฟสต่ำงกัน 90 องศำ จะมีระยะห่ำงเท่ำใด
6. คลื่นขบวนหนึ่งมีควำมถี่ 20 เฮิรตซ์ ระยะห่ำงระหว่ำงจุดสองจุดมีเฟสต่ำงกัน 30 องศำ เป็น 0.5 เมตร จงหำ
อัตรำเร็วของคลื่นนี
7. เชือกยำว 2 เมตร มวล 20 กรัม ปลำยข้ำงหนึ่งคล้องเสำลื่นในแนวดิ่ง ปลำยอีกข้ำงหนึ่งคล้องผ่ำนรอกและถ่วงกับมวล
1.6 กิโลกรัม จงหำควำมเร็วของคลื่นในเชือกนี
8. คลื่นน้ำเคลื่อนที่ด้วยควำมเร็วสม่้ำเสมอ 10 เซนติเมตรต่อวินำที โดยมีจุด P อยู่บริเวณท้องคลื่น อยำกทรำบว่ำต้องใช้
เวลำนำนเท่ำใด จุด P จึงจะเคลื่อนที่มำอยู่บริเวณสันคลื่น เมื่อคลื่นขบวนนีมีสันคลื่นที่ติดกันห่ำง 5 เซนติเมตร
9. เชือกยำว4 เมตร มีมวล 40 กรัม ปลำยข้ำงหนึ่งติดกับเครื่องเคำะซึ่งสั่นอย่ำงสม่้ำเสมอ ปลำยข้ำงหนึ่งมีแรงดึง 25 นิวตัน
จงหำอัตรำเร็วบนเชือก
10. เชือกเส้นหนึ่งมีความตึง 45 นิวตัน พบว่ามีอตั ราเร็ว 30 เมตรต่อวินาที ถ้าลดความตึงเหลือ 20 นิวตัน อัตราเร็วบน
เส้นเชือกจะมีคา่ เท่าใด
11. คลื่นต่อเนื่องขบวนหนึ่งมีอัตรำเร็ว 20 เมตรต่อวินำที เกิดจำกแหล่งก้ำเนิดคลื่นซึ่งสั่นด้วยควำมถี่ 4 เฮิรตซ์
ก. จุดทังสองบนคลื่นที่ห่ำงกัน 10 เซนติเมตร จะมีเฟสต่ำงกันเท่ำใด
ข. จุดที่มเี ฟสต่ำงกัน 90 องศำ จะมีระยะห่ำงเท่ำใด
 คลื่นกล: สรุปเนื้อหาและแบบฝึกหัด
อัตราเร็วของคลื่นกล
 การหักเหของคลื่น
คือกำรเปลี่ยนทิศทำงกำรเคลื่อนที่เมื่อผ่ำนตัวกลำงหนึ่งไปยังอีกตัวกลำงหนึ่ง เพรำะคลื่นมีควำมเร็วเฟส
เปลี่ยนแปลงไปแต่ควำมถี่คงเดิม

𝑠𝑖𝑛𝜃1 𝜆1 𝑣1 𝑛2 ℎ1
= = = =
𝑠𝑖𝑛𝜃2 𝜆2 𝑣2 𝑛1 ℎ2

ลึก ไป ตื้น เบนเข้าหาเส้นปกติ

ตื้น ไป ลึก เบนออกจากเส้นปกติ
มุมวิกฤตและการสะท้อนกลับหมด
มุมวิกฤตคือมุมตกกระทบที่ท้ำให้มุมหักเหมีค่ำเท่ำกับ 90 องศำ
กำรสะท้อนกลับหมดคือ มุมตกกระทบมีขนำดโตกว่ำมุมวิกฤต จะเกิดกำรสะท้อนขึนที่รอยต่อของตัวกลำงทัง
สอง ปรำกฏกำรณ์นีเกิดขึนเมื่อคลื่นเคลื่อนที่จำกตัวกลำงที่มีควำมเร็วน้อยไปหำตัวกลำงที่มีควำมเร็วมำก
แบบฝึกหัด
1. คลื่นน้ำกระบวนหนึ่งเคลื่อนที่จำกบริเวณน้ำตืนไปยังบริเวณที่มีน้ำลึก โดยคลื่นตกกระทบมีควำมถี่ 10 เฮิรตซ์ และมี
ควำมเร็ว 1 เมตรต่อวินำที ถ้ำหน้ำคลื่นตกกระทบท้ำมุม 30 องศำกับรอยต่อ และคลื่นหักเหมีควำมยำวคลื่นเป็น 0.2
เมตร จงหำว่ำหน้ำคลื่นหักเหจะท้ำมุมกี่องศำกับรอยต่อ
2. คลื่นมีดัชนีหักเหของตัวกลำงที่สองเทียบกับตัวกลำงที่หนึ่งเป็น 1/√3 ถ้ำมุมตกกระทบเป็น 30 องศำ จงหำมุมหักเห
ที่เกิดขึนระหว่ำงผิวของรอยต่อ
3. คลื่นน้ำหน้ำตรงผ่ำนบริเวณ A และ B ปรากฏว่าความยาวคลื่นเหลือ 3 ใน 4 ของความยาวคลื่นบริเวณ A ถ้าหน้า
คลื่น A ทามุมกับรอยต่อ 30 องศา มุมหน้าคลื่นที่เกิดขึน้ ในบริเวณ B จะเป็ นเท่าใด
4. แหล่งก้ำเนิดคลื่นน้ำสั่นด้วยควำมถี่ 8 เฮิรตซ์ วัดอัตรำเร็วได้ 4 เมตรต่อวินำที เมื่อคลื่นน้ำเคลื่อนที่ไปในบริเวณที่ตืน
กว่ำเดิม ระหว่ำงตัวกลำงและระยะห่ำงระหว่ำงหน้ำคลื่นหักเหที่ถัดกันห่ำงกัน 5 แนวห่ำงมีระยะ 1.6 เมตร จงหำ
อัตรำส่วนระหว่ำงค่ำ sin
5. อัตราส่วนของอัตราเร็วของคลื่นในตัวกลาง x ต่อตัวกลาง y เป็ น 2:3 และอัตราส่วนของอัตราเร็วคลื่ นใน
ตัวกลาง y ต่ออัตราเร็วของคลื่นในตัวกลาง z เป็ น 4:3 ถ้าคลื่นตกกระทบในตัวกลาง z เป็ น 30 องศา จะเกิดมุม
หักเหในตัวกลาง x เท่าใด