Tên: Nguyễn Trọng Khôi

Lớp: 11A16

Nền kinh tế tri thức

I. Khái niệm
- Tri thức là những kiến thức, kỹ năng, sự hiểu biết về một lĩnh vực nào
đó thông qua quá trình học tập, trải nghiệm thực tế.

- Nền kinh tế tri thức là một nền kinh tế sử dụng tri thức làm động lực,
công cụ phục vụ cho mọi hoạt động kinh tế xã hội, tạo ra lượng của cải to
lớn với chi phí nhân lực và vật lực thấp.

II. Đặc điểm nền kinh tế tri thức

- Tri thức là lực lượng chính để phát triển. Ví dụ, tỷ lệ xuất khẩu các sản
phẩm và dịch vụ dựa trên tri thức ngày càng cao. Theo Diễn đàn Kinh tế
Thế giới, tỷ lệ xuất khẩu các sản phẩm và dịch vụ dựa trên tri thức trong
tổng kim ngạch xuất khẩu toàn cầu đã tăng từ 25% năm 1995 lên 50%
năm 2023.

- Nền kinh tế dựa càng ngày vào thành tựu của khoa học- công nghệ. Ví
dụ, các nhà máy sử dụng robot để thay thế lao động thủ công, các công ty
sử dụng công nghệ in 3D để sản xuất các chi tiết máy phức tạp.

-Cơ cấu lao động được chuyển dịch theo hướng ngày càng coi trọng lao
động trí tuệ. Ví dụ, tỷ lệ lao động trong lĩnh vực khoa học- công nghệ
tăng lên. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), tỷ lệ lao động trong lĩnh
vực khoa học- công nghệ đã tăng từ 14% trong năm 2000 lên 20% trong
năm 2021.

-Quyền sở hữu trí tuệ ngày càng trở nên quan trọng. Ví dụ, số lượng bằng
sáng chế được cấp tăng lên. Theo Cơ quan Sở hữu trí tuệ thế giới
(WIPO), số lượng bằng sáng chế được cấp trên toàn thế giới đã tăng từ
1,2 triệu trong năm 2000 lên 3,2 triệu trong năm 2021.

-Nền kinh tế tri thức là nền kinh tế toàn cầu. Theo báo cáo của Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO), thương mại dịch vụ toàn cầu đã tăng từ
1.200 tỷ USD vào năm 1990 lên 10.900 tỷ USD vào năm 2020. Điều này
 cho thấy thương mại dịch vụ, vốn sử dụng nhiều tri thức, đang ngày càng
trở nên quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu.

III. Biểu hiện nền kinh tế tri thức

- Cơ cấu các ngành kinh tế chuyển đổi ngày càng nhanh theo hướng tăng
nhanh giá trị gia tăng. Ví dụ, tỷ trọng ngành dịch vụ trong nền kinh tế
tăng nhanh. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2023, tỷ
trọng ngành dịch vụ trong GDP toàn cầu đã tăng từ 56% năm 1995 lên
70% năm 2023. Tại Việt Nam, tỷ trọng ngành dịch vụ trong GDP cũng
tăng nhanh, từ 40% năm 2010 lên 45% năm 2023.

- Tốc độ đổi mới nhanh, sản xuất công nghệ trở thành ngành sản xuất đặc
biệt quan trọng. Ví dụ, chỉ tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) trong
ngành sản xuất công nghệ ngày càng tăng. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát
triển Kinh tế (OECD), chi tiêu R&D trong ngành sản xuất công nghệ trên
GDP toàn cầu đã tăng từ 2,5% năm 2000 lên 3,5% năm 2022. Tại Việt
Nam, chi tiêu R&D trong ngành sản xuất công nghệ cũng tăng nhanh, từ
0,5% năm 2000 lên 1,5% năm 2022.

- Đặc tính, cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực trong nền kinh tế tri thức
hay đổi căn bản. Ví dụ, trong lĩnh vực công nghệ thông tin, các kỹ sư
phần mềm, chuyên gia dữ liệu, nhà thiết kế web,... là những nhóm lao
động có nhu cầu cao trong nền kinh tế tri thức. Các nhóm lao động này
cần được đào tạo và phát triển về tri thức và kỹ năng chuyên sâu để đáp
ứng yêu cầu của thị trường.