HỆ TUẦN HOÀN

Môc tiªu

1.M« t¶ ®ưîc cÊu t¹o chung cña thµnh ®éng m¹ch .Nªu sù kh¸c nhau c¬
b¶n gi÷a ®éng m¹ch chun vµ §M c¬

2. M« t¶ ®ưîc cÊu t¹o chung cña thµnh mao m¹ch m¸u.

3. Ph©n lo¹i ®ưîc 3 lo¹i mao m¹ch

4. So s¸nh vÒ cÊu t¹o gi÷a thµnh ®éng m¹ch vµ tÜnh m¹ch

HÖ tuÇn hoµn
 1. Mao m¹ch

1.1 CÊu t¹o

-Líp néi m«
-Mµng ®¸y(D: 50nm)
-Tb quanh m¹ch
 *TÕ bµo néi m«

H×nh d¹ng: ®a diÖn dÑt

PhÇn bµo tư¬ng chøa nh©n låi vµo lßng m¹ch, phÇn bµo tư¬ng ngo¹i vi to¶
thµnh nh÷ng l¸ máng

Gi÷a 2 tÕ bµo: thÓ liªn kÕt, liªn kÕt khe, 2 l¸ bµo tư¬ng chêm lªn nhau

Mµng bµo tư¬ng cã: vÕt lâm siªu vi, lç néi m«:  60-70m

Bµo tư¬ng: ti thÓ, bé golgi, kh«ng bµo vi Èm

*TÕ bµo néi m«
TÕ bµo néi m«
1
2 3

3 4
1. Nh©n tÕ bµo néi m«; 2. Hång cÇu
trong lßng mao m¹ch;
1 3. Mµng ®¸y; 4. ThÓ liªn kÕt gi÷a hai
4 TB néi m«.
* Mµng ®¸y

 §ưêng kÝnh: 50nm

 Bäc ngoµi tb néi m«, bäc mÆt trong vµ c¶ mÆt ngoµi tÕ bµo quanh
m¹ch
 Mét sè n¬i mµng ®¸y cã cöa sæ
*TÕ bµo quanh m¹ch
1.2. Chøc n¨ng:
 Trao ®æi chÊt, khÝ gi÷a m¸u- m«
 §iÒu chØnh dßng m¸u ®Õn c¸c c¬ quan:
+ TiÓu §M tiÒn MM: Cã c¬ th¾t tiÒn MM
+ Nh¸nh nèi ®éng-tÜnh m¹ch
+ Sîi TK vËn m¹ch vµ 1 sè hormon kiÓm so¸t sù co gi·n c¬
tr¬n cña thµnh m¹ch.
 MM kiểu xoang
1.3.Ph©n lo¹i mao mạch
a, Mao mạch kín

- Vị trÝ: m« c¬, m« mì, thÇn kinh

-CÊu t¹o:

+TÕ bµo néi m« kh«ng cã cöa sæ

+Mµng ®¸y kh«ng cã cöa sæ

+TÕ bµo quanh m¹ch

 b, Mao mạch có cửa sổ

-Vị trí: niêm mạc ruột, tuyến nội tiết

-Cấu tạo:
+tế bào nội mô có cửa sổ
+màng đáy có cửa sổ hoặc không
+tế bào quanh mạch: rất ít
 c, Mao mạch kiểu xoang

-Vị trÝ:gan, l¸ch, tuỷ xương

-Cấu tạo: chỉ cã tế bµo néi m«
-Đặc điểm:
 Lßng réng hÑp kh«ng ®Òu
 §ưêng ®i ngo»n ngoÌo
 Líp néi m« cã nhiÒu cöa sæ
 Kho¶ng gian bµo gi÷a 2 tb néi m« réng
 M¸u lưu th«ng chËm, thuËn lîi trao ®æi chÊt, khÝ gi÷a m¸u vµ m«
Mao m¹ch kiÓu xoang
 2. §éng m¹ch

2.1. CÊu t¹o chung: 3 líp:

- ¸o trong: Líp néi m«
Líp díi néi m«
Mµng ng¨n chun trong
- ¸o gi÷a: sîi chun, sîi c¬ tr¬n
- ¸o ngoµi: MLK
 2.2 Ph©n lo¹i

- C¨n cø ph©n lo¹i: kÝch thưíc cña m¹ch

Thµnh phÇn chÝnh cña líp ¸o gi÷a
 3 lo¹i: §M c¬
§M chun
TiÓu §M
 1
2.2 Ph©n lo¹i 2
®éng m¹ch c¬ 4
3

§éng m¹ch chun

2
1
3 1.TÕ bµo néi m«
2. Mµng ng¨n chun trong
3. C¸c l¸ chun
 2.2 Ph©n lo¹i: b¶ng ph©n lo¹i

§M chun §M c¬
§Æc ®iÓm
Lín: §M chñ, §M phæi, §M Võa vµ nhá
-§é lín
chËu
-Nh×n m¾t thêng
Mµu vµng (v× cã nhiÒu sîi chun)
-CÊu t¹o: Mµu hång
(+)
líp néi m« (+)
MLK tha
Líp díi néi m« MLK tha
Ko ®iÓn h×nh
Mµng ng¨n chun trong RÊt ®iÓn h×nh, nhiÒu lç
Sîi chun
-Thµnh phÇn u thÕ cña Sîi c¬ tr¬n
líp ¸o gi÷a
MLK, m¹ch cña m¹ch
-¸o ngoµi MLK, sîi chun,t¹o keo
Tiểu động mạch
§o¹n §M nhá nhÊt nèi víi MM
C¬ th¾t tiÒn MM: ®iÒu chØnh lưîng m¸u ®Õn MM
 TÕ bµo néi m« Van tÜnh
m¹ch

¸o gi÷a

¸o ngoµi

3 TÜnh m¹ch
- Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi thµnh §M cïng cì
 Thµnh tÜnh m¹ch máng h¬n thµnh ®éng m¹ch cïng cì
 Thµnh phÇn c¬ tr¬n ch¹y theo híng vßng Ýt
 Thµnh phÇn collagen ch¹y theo híng däc ph¸t triÓn m¹nh
 Thµnh tÜnh m¹ch kh«ng cã mµng ng¨n chun trong
 Lßng tÜnh m¹ch cã van
3.2 Phân loại
Dựa vào tỷ lệ giữa các phần cấu tạo của áo giữa:
• Tĩnh mạch cơ: TM chi
• Tĩnh mạch xơ: TM não, màng não
• Tĩnh mạch hỗn hợp
 Tĩnh mạch xơ – chun: TM phía trên tim
 Tĩnh mạch xơ – cơ: TM sâu cánh tay
 Tĩnh mạch cơ – chun: TM chi dưới
Căn cứ vào đường kính tĩnh mạch chia thành 3 loại:
• Tiểu tĩnh mạch
• Tĩnh mạch cỡ trung bình
• Tĩnh mạch cỡ lớn
§éng m¹ch c¬ vµ tÜnh m¹ch c¬

A
2
3

3
2
1
c b
4. Hệ thống cửa

 Hệ thống cửa tĩnh mạch

• Một tĩnh mạch nằm xen giữa hai lưới mao mạch
• Ở gan: lưới mao mạch ở ruột non tĩnh mạch cửa lưới mao mạch
nan hoa
• Vùng dưới đồi–yên: lưới mao mạch ở phần phễu tiểu tĩnh mạch dọc
cuống tuyến yên lưới mao mạch thuỳ trước tuyến yên
 4.2 Hệ thống cửa động mạch
• Một động mạch nằm xen giữa hai lưới mao mạch
• Ở thận: chùm mao mạch Malpighi tiểu động mạch đi
lưới mao mạch quanh các đoạn ống sinh niệu
5. Tim

5.1 Màng trong tim

• Giống lớp áo trong của mạch máu: lớp nội mô, lớp
dưới nội mô
• Lớp dưới nội tâm mạc: mô liên kết
• Van tim là nếp gấp của màng trong tim, không có
mạch máu
5.2 Cơ tim, hệ thống nút
5.3 Màng ngoài tim
• Thanh mạc: lá thành, lá tạng
• Khoang ngoài tim: chứa 50 ml thanh dịch
TuÇn hoµn b¹ch huyÕt
Mao mạch máu
Khoảng kẽ
Mao mạch BH
Mạch BH
Ống BH
TM lớn
Tim

Chức năng chính:

1. Duy trì áp lực, thể tích dịch ở khoảng kẽ
2. Vận chuyển các chất có phân tử lượng lớn vào máu: protein,
chất béo, hormone, enzyme.
3. Tham gia hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể
Gåm:
- MM b¹ch huyÕt
- H¹ch b¹ch huyÕt
- TÜnh m¹ch b¹ch huyÕt
• Mạch bạch huyết có ở hầu hết các cơ
quan, trừ: thần kinh trung ương, mô
sụn, mô xương, tuỷ xương, tuyến ức,
răng, rau
 Tuần hoàn bạch huyết
1.Cấu tạo chung
1.1 Mao mạch bạch huyết
• Một lớp tế bào nội mô dẹt
• Không có màng đáy
• Nhóm xơ nhỏ 5-10nm
1.2 Mạch bạch huyết
• Thành mỏng, khó phân biệt 3 lớp áo
• Mật độ van nhiều hơn tĩnh mạch
1.3 Ống bạch huyết
• Khó phân biệt 3 lớp áo