LIFE AND WORKS OF RIZAL REVIEWER

BATAS RIZAL AMA NI RIZAL

● Pinangunahan ni Jose P. Laurel. ● Francisco Mercado Rizal
● Inaprubahan noong Hunyo 12, 1956 noong ● Petsa: Abril 18, 1818
tinatawag pang House Bill No. ● Lugar: Binan Laguna
● 5561 na pinangungunahan ni Jacobo Gonzales ● Kamatayan: Enero 5, 1898
● Senate Bill No. 438 na pinangungunahan ni
INA NI RIZAL
Sen. Claro M. Recto.
● Teodora Alonzo Realonda y Quintos
MGA NAKASAAD SA BATAS RIZAL
● Petsa: Nobyembre 14, 1827
● Kailangan isama sa kurikulum ng lahat ng ● Lugar: Ongpin Sta. Cruz Maynila
paaralan, kolehiyo at unibersidad, pampubliko ● Kamatayan. Agosto 26, 1911
man o pribado ang kurso sa pag-aaral ng buhay,
mga ginawa at isinulat ni Jose Rizal,
partikular na ang Noli Me Tangere at El MGA KAPATID NI RIZAL
Filibusterismo.
1. SATURNINA 1850
● Obligado ang bawat kolehiyo at unibersidad 2. PACIANO 1851
na magkaroon at magtago sa kanilang mga 3. NARCISA 1852
silid-aklatan ng sapat na orihinal na sipi at 4. OLIMPIA 1855
makabagong bersyon ng Noli Me Tangere at El 5. LUCIA 1857
Filibusterismo, pati na rin ang mga ibang 6. MARIA 1859
isinulat ni Rizal, kabilang na rito ang kanyang 7. CONCEPCION 1862
talambuhay.
(JOSE RIZAL 1861)
● Isinusulong din ang pagsalin ng mga ito sa
Ingles, Tagalog o iba pang diyalekto at ang 8. JOSEFA 1865
pagimprinta sa mababang halaga at 9. TRINIDAD 1868
pamamahagi ng libre sa mga mamamayang 10. SOLEDAD 1870
nais magbasa nito sa pamamagitan ng Purok
organizations at Barrio Councils.
PAGLALAKBAY NI RIZAL
1882-1892
LAYUNIN NG BATAS RIZAL
● BARCELONA, SPAIN
● Mapapaalala ng inialay na buhay ng ating ● FRANCE AT GERMANY
mga bayani upang magtayo ng isang bansang ● SINGAPORE
matagumpay. ● MADRID SPAIN
● Bigyang parangal ang ating pambansang ● VATICAN, ROME ITALY
bayani na si Dr. Jose P. Rizal. ● HONGKONG
● Magsilbing inspirasyon sa kabataang Pilipino ● JAPAN
kung saan sila’y nasa lebel pa lamang ng ● ESTADOS UNIDOS
● BELGIUM
paglilinang ng kanilang mga isipan at ayon sa
● CUBA
ating bayani, ang pag-asa ng bayan.

ANG DAIGDIG NOONG PANAHON NI RIZAL

DR. JOSE RIZAL
MGA KAGANAPAN SA ESTADOS UNIDOS
● Jose Protacio Rizal Mercado Y Alonzo
Realonda ● Digmaang sibil sa Amerika sanhi ng pang-aalipin sa
● Hunyo 19 1861-Disyembre 30, 1896 mga Negro
● Edad ni Rizal ng siyay bitayin sa ● Nagpatupad si Pangulong Lincoln ng Proklamasyon
Bagumbayan-35 ng Emansipasyon
● EMANSIPASYON-pagpapalaya mula sa
● Pananda na inilagay sa puntod ni Jose Rizal-RPJ
pagkaalipin
● Pen name - Dimas-alang (Tagalog for Touch me
● Digmaang sanhi ng pananakop ng Pranses sa Mehiko
not), Laong-Laan (which means Ever-prepared)
MGA KAGANAPAN SA EUROPA
● Pamumulaklak ng Imperyalismong Kanluranin
● Britanya-Hongkong, Burma, Ceylon, Sri Lanka,
Maldives, Malaya, Singapore, Ehipto
● Pransiya- Vietnam, Cambodia, Laos (French
Indochina)
● Olandes- Indonesia
● Russia- Siberia, Alaska, mga lupaing Mulim sa
Gitnang Asya
MGA KAGANAPAN SA PILIPINAS
● Laganap na panunupil ng Espanya sa mga
nag-aalsang Plipino
● Kahirapan
● Lipunang walng katarungan
PILIPINAS SA PANAHON NI RIZAL
● Paghahari ni Haring Fernando VII (1808-1833)
ang nagging tanda ng simula ng kaguluhang
politikal ng Espanya.
● Nagkaroon ng pagbabago sa Pamahalaang
Espanyol dahil sa tunggalian ng mapanupil at
liberalism at ang pagsiklab ng mga digmaang
Carlist.
● Ang madalas na pagpapalit ng mga opisyal at
pamahalaang Espanyol ay nagkaroon ng
malaking epekto sa kalakalan sa Pilipinas.
● Pinakilala ng misyonerong Espanyol ang
Kristyanismo
● Ang awtoridad ng Espanyol ay Kristyano, ngunit
di sinasabuhay ang buhay ni Kristo
● Leyes De Indias ay pinagtibay ng Monarkiyang
Espanya
● Ang Kodigo Penal ay nagpapataw ng mabigat na
parusa sa Pilipino at mestiso at mababang parusa
sa mga Puting Espanyol
● Polo Y Servicio - sapilitang paggawa ng mga
Pilipino
● Pinagpapagawa ang mga kalalakihang Pilipino
ng simbahan,ospital,paaralan,kalsada at tulay.
● Ang huwes, piskal at mga opisyal ng korte ay
ignorante sa batas
● Ang batas ay nabibili
● Sa taumbayang Pilipino, ang litigasyon sa
hukuman ay kalamidad
● Ang labis na kapangyarihan ay nauwi sa
pansasamantala at pang-aabuso
Tiwaling Opisyal ng kolonya
● Heneral Rafael de Izquierdo (1871-1873)
● Almirante Jose Malcampo (1874-1877)
● Heneral Fernando Primo de Rivera
(1880-1883)(1897-1898)
● Heneral Valeriano (1888-1891)
● Heneral Camilo de Polavieja (1896-1897)
PANGKAT 1: ANG BATANG SI PEPE
CALAMBA, ANG BAYAN NI RIZAL
● Ang labis na pagmamahal ni Rizal sa kanyang
bayang kinamulatan dahilan upang makasulat ng
tulang pinamagatang Un Recuerdo a mi Pueblo
(Alaala ng Aking Bayan).
● 3 taong gulang - UNANG ALAALA ni rizal
ang masasayang araw niya sa hardin ng kanilang
tahanan
● UNANG KALUNGKUTAN NI RIZAL- Ang
pagkamatay ni Concha
● Hunyo 6, 1868 - nagtungo si Jose at kanyang
ama sa Antipolo para sa kanilang peregrinasyon
na ipinanata ni Doña Teodora nang isilang si
Jose. Hindi nakasama si Doña Teodora dahil
kasisilang pa lang niya noon kay Trinidad.
● 5 taong gulang - gumuguhit na siya sa tulong
ng kanyang lapis, humuhubog ng magagandang
bagay sa luwad o wax.
● 8 taong gulang - isinulat ni Rizal ang UNA
NIYANG TULANG isinulat sa katutubong
wika at pinamagatang "Sa Aking Mga
Kababata”
● UNANG DRAMA NI RIZAL - isinulat ni
Rizal na noo'y walong taong gulang, ang una
niyang dula na isang komedyang Tagalog.
Sinasabing itinanghal ito sa isang pista sa
Calamba at kinaluguran ng mga manonood.
● Isang gobernadorcillo mula Paete ang
nakapanood ng komedya, Nagustuhan niya ito at
binili ang manuskrito sa halagang dalawang
piso. Itinanghal ang komedya sa pista ng bayan
ng Paete.
SI RIZAL BILANG BATANG SALAMANGKERO
● Mula pagbibinata, naging interesado na si Rizal
sa mahika
● Sa mga Kabanata XVII at XVIII ng kanyang
pangalawang nobela, El Filibusterismo,ipinakita
niya ang kanyang kaalaman sa mahika.
MGA PAGMUMUNI-MUNI SA TABING-LAWA
● Hindi magandang pagtrato ng alkalde sa
mahihirap niyang kababayan
● Tinanong niya sarili kung sa lupain sa kabila ng
lawa’y ganoon rin ang nararanasan ng mga
naninirahan doon.
● Nang maging binata, isinulat niya sa kanyang
kaibigang si Mariano Ponce
MGA IMPLUWENSIYA SA KABATAAN NG • pang-aabuso at kalupitan ng tenyente ng mga Guardias
BAYANI Civiles at alkalde, ang walang ─ katarungang
pagmamalupit sa mga inosenteng Pilipino, at pagbitay
1. Impluwensiyang Namana: Ayon sa siyensiyang
kina Padre Gomez, Burgos, at Zamora noong 1872, - ang
biolohikal.
gumising sa kanyang diwa ng pagiging makabayan at
MGA NAMAN NI RIZAL MULA SA: naging inspirasyon para isakripisyo ang buhay at
talino para sa katubusan ng mga inaaping kababayan
● nunong Malaya - ang pag-ibig sa kalayaan,
bukal na pagnanasang maglakbay, at katapangan 3. Tulong ng Maykapal:
● nunong Tsino -ang pagiging seryoso, masinop,
• Si Rizal ay inilaan ng Diyos para sa pagpapahalaga at
pasensiyoso, at mapagmahal sa mga bata
kadakilaan ng kanyang bansa. Ang Diyos ay
● pinunong Espanyol - ang pagiging elegante, nagbiyaya sa kanya ng maraming regalo ng isang
maramdamin sa mga insulto, at galante sa henyo, ang buhay na diwa ng pagiging makabayan,
kababaihan at matapang na puso para makapagsakripisyo para
● kanyang ama - ang tunay na pagpapahalaga sa sa isang dakilang simulain.
sarili, pagmamahal sa gawa, at pagiging malaya
sa pag-iisip
● mula sa kanyang ina - ang pagiging relihiyoso,
PANGKAT 2 : SI JOSE BILANG ANAK AT KAPATID
diwa ng pagmamalasakit, at pagmamahal sa
sining at literatura SAAN NAGMULA ANG “RIZAL” NA APILYEDO?
2. Impluwensiya ng Kapaligiran: Ayon sa mga ● Gov. - Heneral Narciso Claveria - Taong 1840s
sikolohista. ay gumawa ng isang patakaran na ang bawat
Filipino ay dapat magkaroon ng apelyido. Para
● Magagandang tanawin sa Calamba at
maging maayos ang census at tax collection.
magandang hardin ng mga Rizal - nagpasigla sa
Ang mga magiging apelyido ay galing sa librong
talino niya sa sining at literatura
Catalog alfabetico de apellidos or
● Relihiyosong kapaligiran sa kanyang tahanan -
Alphabetical Catalogue of Surnames in
nagpatibay sa kanyang pagiging relihiyoso
English.
● kapatid na Paciano - nagkintal sa kanyang isip
● Nagsimula ang RICIAL “The Green of Young
ng pagmamahal sa kalayaan at katarungan
Growth” or “GREEN FIELD” para konektado
● mga kapatid na babae - natuto siyang maging
sa kanilang kabuhayan.
magalang at mabuti sa kababaihan
● JOSE – dahil ang ina ni Jose ay deboto ng
● mga kuwentong isinalaysay sa kanya ng
santo na si Saint Joseph/ San Jose
kanyang yaya noong siya'y bata pa - gumising
PROTACIO – is inspired sa santo na si Saint
sa interes niya sa kuwentong-bayan at alamat
Gervacio Protacio, na ang feat ay ni
● Tiyo Jose Alberto, na nag-aral ng labing-isang
ce-celebrate tuwing ika-19 ng Hunyo.
taon sa isang paaralang Ingles sa Calcutta, India
at nakapaglakbay sa Europa - naging BAKIT “PEPE” ANG NAGING PALAYAW NI
inspirasyon niya para mapanday ang JOSE?
kanyang talino sa sining
● Si Tiyo Manuel, na isang lalaking mahilig sa Based on the book of Excelsis, ni Felice Prudente Santa
palakasan - ang humikayat sa kanya na Maria ang mga letter na P.P. ay inilalagay sa pangalan
magpalakas at magpalaki ng katawan sa after ng pangalan ni Saint San Jose. Sa latin ang P.P.
pamamagitan ng mga pisikal na ehersisyo, “pater putativus” which means “putative father”.
kasama na ang pangangabayo, paglalakad, at
pagbubuno
● Tiyo Gregorio, na palabasa - ang nagpatingkad Tinatawag ni Rizal ang kanyang ama na“a model of
sa hilig niyang pagbabasa ng magagandang father” sa kanyang student memoirs.
aklat
Taong 1881, ginawaan ni Pepe ng clay bust ang
● Si Padre Leoncio Lopez, ang matanda't maalam
kanyang ama, at pagkalipas ng anim na taon ng ay
na kura paroko ng Calamba - isa sa mga
ginugol ni Jose ang oras nya para gawan pa ito ng
impluwensiya na tumulong kay Rizal sa
life-size sculpture.
pagpapayaman ng kanyang pagmamahal sa
pag-aaral at katapatang intelektuwal
● kalungkutang dinanas ng pamilya, gaya ng
pagkamatay ni Concha noong 1865 at
pagkakapiit ng kanyang ina noong 1871-74 - ang
nakatulong nang malaki sa pagpapatatag ng
kanyang katauhan, na tumulong sa kanya
para labanan ang mga hamon sa buhay
SATURNINA (1850 – 1913)
Panganay na kapatid ni Jose, matulungin sat
pinag-aral niya ito at tumayong pangalawang ina.
Kung kaya’t ang gampanin ng kanilang ina ay si
Saturnina na ang gumawa.
Paciano (1850 – 1913)
Sya ang tumayong ama habang malayo sa kanilang
tunay na mga magulang habang nag-aaral rin. Kasama
nya rito ang kanyang nakatatandang kapatid na
lalaki na si Pasciano.
Narcisa (1852 – 1939)
Sya ang pinaka matulungin. Nag sanla ito ng kanyang
mga alahas upang mapag-aral si Jose sa Europa,
maiituring na maparaan itong si Narcisa. Kinupkop rin
ni Narcisa si Jose noong panahaon na pinaghihinalaan
ito bilang isang espiya ng mga pareng Espanyol.
Olympia (1855 – 1887)
Binawian ng buhay sa panganganak
Lucia (1857 – 1919)
Kahati sya sa paghihirap ni Jose dahil
napagbintangan sya na nagsulsol sa kababayan na
huwag magbayad ng upa sa lupa.
Maria (1859 – 1945)
Ang kapatid ni Jose na sinabihan na nais niyang
pakasalan si Josephine Bracken.
Concepcion (1862 – 1865)
Namatay sa edad na tatlong taon. Si “Concha” ang
kanyang paboritong kapatid na babae.
Josefa (1865 – 1945)
Sya ang tagasulat ng mensahe kay Jose, binibigyang
pansin nya rin ang kagalingan nito sa paggamit ni Jose
ng wikang Ingles. Si Josefa rin ang naging pangulo ng
Katipunan sa taglay niyang aking galing sa pamumuno.
Trinidad (1868 – 1951)
Sya ang tagapangalaga ng pinaka huling tanyag na
tula ni Jose. Namuhay kasama si Josefa na parehong
hindi nakapag asawa.
Soledad (1870 – 1929)
Isa sa pinakaedukado sa kanilang magkakapatid at
guro. Pinaka kontrobersyal din syang kapatid ni Jose
dahil nag-asawa siya ng walang permiso ng kanyang
magulang at dahil din sa balitang isa syang ampon.