นศพ.

อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

งานวิจัยเรื่อง:
Infant male sex as a risk factor for shoulder dystocia but not for cephalopelvic
disproportion: an independent or confounded effect?
Patumanond J, Tawichasri C, Khunpradit S.
Gen Med 2010;7(1):55-63.

Background: Whether infant male sex is an independent risk factor for shoulder dystocia is
still debatable.
Objective: To evaluate an independent effect of male infant sex on the risk of shoulder
dystocia
Design: Case-control
Setting: Lamphun Hospital, Thailand
Methods: Cases were vaginal births notified as shoulder dystocia, controls were selected
form vaginal births before or after the index cases. Maternal general and obstetric
characteristics of cases and controls were retrieved from the labor registry book.

File name: male infant dystocia 621.dta

Variables: Description
id patient identity number
age maternal age: value in year
age35 1=yes
gravid gravidity: 0,1,2 ...
gravida1 1=yes
para parity: 0,1,2 ...
para0 1=yes
gestage gestational age: value in week
gest40 1=yes
wtbeforpreg weight before pregnancy: value in kg
wt50 1=yes
wtbefordel weight before delivery: value in kg
delwt65 1=yes
wtgain pregnancy weight gain: value in kg

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p1/3]
 นศพ.อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

gain14 1=yes
height maternal height: value in cm
ht155 1=yes
fundalheight fundal height: value in cm
fh33 1=yes
bw birthweight: value in gram
bw4000 1=yes
male newborn male gender: 0=female, 1=male
shoulder shoulder dystocia: 0=no, 1=yes

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p2/3]
 นศพ.อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

ตอนที่ 1: Baseline data comparison

1. เปรียบเทียบ baseline data

คำสั่ง
tab ตัวแปรลักษณะ ตัวแปรระบุ case, column exact ¿
ตัวอยlาง
tab smoke shoulder, column exact ¿
ตารางที่ 1: ลักษณะทั่วไปของ case และ control
ลักษณะที่ศึกษา Case Control
n % n % p-value
เพศ
หญิง 5 14.29 268 45.73 <0.001
ชาย 30 85.71 318 54.27
แมlอายุมากกวlา 35 ป| 3 8.57 35 5.97 0.533
ท}องแรก 13 37.14 302 51.54 0.098
คลอดครั้งแรก 19 54.29 372 63.48 0.274
ความสูงแมlน}อยกวlา 155 ซม 7 20.00 57 9.73 0.052
น้ำหนักกlอนตั้งครรภ„น}อยกวlา 50 กก 22 62.86 240 40.96 0.011
น้ำหนักเพิ่มมากกวlา 14 กก 22 62.86 275 46.93 0.067
น้ำหนักกlอนคลอดมากกวlา 65 กก 18 51.43 244 41.64 0.255
ตั้งครรภ„เกิน 40 สัปดาห„ 7 20.00 34 5.80 0.001
ยอดมดลูกสูงกวlา 33 ซม 29 82.86 251 42.83 <0.001
น้ำหนักลูกมากกวlา 4000 กรัม 11 31.43 20 3.41 <0.001

เขียนสรุปผลที่ได}จากตารางที่ 1 จากผลการศึกษาลักษณะทั่วไปของประชากรที่ศึกษา พบวlา ป‡จจัยที่สlงผลตlอ

การคลอดติดไหลl ได}แกl ทารกเพศชายและเพศหญิงมีความเสี่ยงตlอการคลอดติดไหลlอยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ
(p-value < 0.001) นอกจากนี้ยังมีป‡จจัยอื่นที่สlงผลตlอการคลอดติดไหลl อยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value
< 0.05) ได}แกl น้ำหนักกlอนตั้งครรภ„น}อยกวlา 50 กก. ตั้งครรภ„เกิน 40 สัปดาห„ ยอดมดลูกสูงกวlา 33 ซม. และ
น้ำหนักลูกมากกวlา 4000 กรัม สlวนป‡จจัยอื่นแตกตlางกันอยlางไมlมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value >0.05)

ตอนที่ 2: Univariable (unadjusted) effect

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p3/3]
 นศพ.อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

2. วิเคราะห„อิทธิพลของเพศตlอการคลอดติดไหลl (crude odds ratio: cOR)

คำสั่ง
cc ตัวแปรระบุ case ตัวแปรลักษณะ, exact ¿
logistic ตัวแปรระบุ case ตัวแปรลักษณะ ¿
ตัวอยlาง
cc shoulder gender, exact ¿
logistic shoulder gender ¿

ตารางที่ 2: ความเสี่ยงของทารกเพศชายตlอการคลอดติดไหลl
ลักษณะที่ศึกษา cOR 95% CI of OR p-value
เพศ
หญิง 1.00 (Reference category)
ชาย 5.056603 1.934974-13.21485 0.001

สรุป: กlอนปรับตัวแปรกวน ทารกเพศชายเสี่ยงตlอการคลอดติดไหลl หรือไมl อยlางไร

ทารกเพศชายมีผลให}ทารกคลอดติดไหลlมากกวlาเพศหญิง 5.05 เทlา อยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยยังไมlมีการ
ปรับตัวแปรกวน อยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ (cOR = 5.05, 95% CI 1.93-13.21, p-value = 0.001)

ตอนที่ 3: Multivariable (adjusted) effect

3. วิเคราะห„อิทธิพลของเพศตlอการคลอดติดไหลlโดยปรับอิทธิพลตัวแปรกวน (adjusted odds ratio: aOR)

คำสั่ง
logistic ตัวแปรระบุ case ตัวแปรลักษณะ <ชุดตัวแปรกวน> ¿
ตัวอยlาง
logistic shoulder gender <confounders> ¿
ตารางที่ 3: ความเสี่ยงของทารกเพศชายตlอการคลอดติดไหลl (ปรับตัวแปรกวน)
ลักษณะที่ศึกษา aOR 95% CI of OR p-value
เพศ
หญิง 1.00 (Reference category)
ชาย 4.946171 1.792128-13.65115 0.002

แมlอายุมากกวlา 35 ป| 1.285955 0.2872504-5.756928 0.742

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p4/3]
 นศพ.อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

ท}องแรก 0.6610066 0.2046199-2.135323 0.489

คลอดครั้งแรก 1.910847 0.5218285-6.997196 0.328
ความสูงแมlน}อยกวlา 155 ซม 4.774091 1.540893-14.79139 0.007
น้ำหนักกlอนตั้งครรภ„น}อยกวlา 50 กก 5.57682 1.567269-19.84403 0.008
น้ำหนักเพิ่มมากกวlา 14 กก 3.250105 1.25256-8.433278 0.015
น้ำหนักกlอนคลอดมากกวlา 65 กก 0.177408 0.0488764-0.6439431 0.009
ตั้งครรภ„เกิน 40 สัปดาห„ 3.770949 1.169597-12.15808 0.026
ยอดมดลูกสูงกวlา 33 ซม 4.088405 1.520289-10.99466 0.005
น้ำหนักลูกมากกวlา 4000 กรัม 12.02356 3.590581-40.26273 <0.001

สรุป: เมื่อปรับตัวแปรกวนทั้งหมด ทารกเพศชายเสี่ยงตlอการคลอดติดไหลl หรือไมl อยlางไร

จากผลการศึกษาพบวlา เพศชายมีความเสี่ยงตlอการเกิดการคลอดติดไหลlมากกวlาเพศหญิงเป“น 4.9 เทlา (aOR

= 4.94, 95% CI 1.79 – 13.65) อยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.02) นอกจากนั้นยังมีป‡จัยอื่นที่มี
ความเสี่ยงตlอการเกิดการคลอดติดไหลlอยlางมีนัยสำคัญทางสถิติ ได}แกl ความสูงแมlน}อยกวlา 155 ซม. มีความ
เสี่ยงตlอการคลอดติดไหลlมากกวlาแมlที่มีความสูงมากกวlาหรือเทlากับ 155 ซม เป“น 4.77 เทlา (aOR =4.77,
95% CI 1.5 – 14.7, p-value = 0.07) , มารดาที่มีน้ำหนักกlอนตั้งครรภ„น}อยกวlา 50 กก. มีความเสี่ยงตlอการ
คลอดติดไหลlมากกวlามารดาที่มีน้ำหนักกlอนตั้งครรภ„มากกวlาหรือเทlากับ 50 กก. เป“น 5.5 เทlา (aOR = 5.57,
95% CI 1.56 – 19.84, p-value = 0.08) , มารดาที่มีน้ำหนักเพิ่มมากกวlา 14 กก.มีความเสี่ยงตlอการคลอด
ติดไหลlมากกวlาน้ำหนักเพิ่มน}อยกวlาหรือเทlากับ 14 กก. เป“น 3.25เทlา(aOR = 3.25, 95% CI 1.25-8.34, p-
value = 0.15), มารดาที่มีน้ำหนักกlอนคลอดมากกวlา 65 กก. มีความเสี่ยงตlอการคลอดติดไหลlน}อยกวlา
มารดาที่มีน้ำหนักกlอนคลอดน}อยกวlาหรือเทlากับ 65 กก. เป“น 0.17เทlา(aOR = 0.17, 95% CI 0.04-0.64, p-
value = 0.009) , มารดาที่อายุครรภ„มากกวlา 40 สัปดาห„มีความเสี่ยงคลอดติดไหลlมากกวlามารดาที่ตั้งครรภ„
น}อยกวlาหรือเทlากับ 40 สัปดาห„ เป“น 3.77เทlา(aOR = 3.77, 95% CI 1.16-12.15, p-value = 0.026),
มารดาที่มียอดมดลูกสูงกวlา 33 ซม. มีความเสี่ยงการคลอดติดไหลlมากกวlามารดาที่ยอดมดลูกสูงน}อยกวlาหรือ
เทlากับ 33 ซม. เป“น 4.08 เทlา (aOR = 4.08, 95% CI 1.52-10.99, p-value = 0.005) และ มารดาที่มี
น้ำหนักลูกมากกวlา 4,000 กรัม มีความเสี่ยงการคลอดติดไหลlมากกวlาน้ำหนักลูกที่น}อยกวlาหรือเทlากับ 4,000
กรัม เป“น 12.0เทlา (aOR = 12.0, 95% CI 3.59-40.26, p-value <0.001)

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p5/3]
 นศพ.อินทิรา ไชยนาแพง รหัส 62190040488

หมายเหตุ:

ตารางที่ 2 ไมlจำเป“นต}องแสดงผล odds ratio ของตัวแปรที่นำมาคุมในสมการ เนื่องจากการศึกษานี้เป“น

explanatory research ที่ focus เฉพาะความสัมพันธ„เชิงเหตุและผลของการเป“นทารกเพศชายกับความเสี่ยง
ตlอการเกิด shoulder dystocia เทlานั้น สlวนตัวแปรอื่น ทำหน}าที่เป“น confounder ที่ไมlได}มีวัตถุประสงค„จะ
ศึกษา (เรียกวlา nuisance parameters)

อยlางไรก็ดี นักวิจัยรุlนเกlาที่ใช} concept แบบโบราณ ยังคงยึดติดกับการแสดงผลวิเคราะห„ของตัวแปรทุกตัวใน

สมการ ทั้งๆ ที่วัตถุประสงค„ของการวิจัยไมlได}ต}องการศึกษาผลของตัวแปรนั้นๆ ก็ตาม

ลิขสิทธิข
' องหลักสูตรระบาดวิทยาคลินก
ิ Practical-16a
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต Logistic regression analysis [p6/3]