Wymagania Edukacyjne Biologia Klasa 2 Zakres Rozsz 7

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. Biologia na czasie 2.
Zakres rozszerzony
Poziom wymagań
Lp. Temat ocena ocena ocena ocena ocena
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca
1. Bezkomórkowe czynniki zakaźne
1. Organizacja pracy na lekcji biologii. Powtórzenie wiadomości z klasy 1
2. Wirusy – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
3. molekularne  przedstawia budowę wirusów  charakteryzuje budowę  uzasadnia, że wirusy nie są  charakteryzuje formy  wykazuje, że obecnie do
pasożyty jako bezkomórkowych form wirionu organizmami wirusów pod względem leczenia chorób człowieka
infekcyjnych  omawia przebieg cyklu  wyjaśnia różnicę między budowy morfologicznej można wykorzystywać
 definiuje pojęcia: wirion, lizogenicznego i cyklu cyklem litycznym a cyklem  porównuje przebieg wirusy
odwrotna transkrypcja litycznego bakteriofaga lizogenicznym cyklu lizogenicznego  wyjaśnia skutki działania
 wymienia cechy wirusów  omawia cykl infekcyjny  wyjaśnia znaczenie bakteriofaga z cyklem wirusów onkogennych
 wymienia drogi zwierzęcego wirusa DNA odwrotnej transkrypcji w zwierzęcego wirusa w organizmie człowieka
rozprzestrzeniania się  omawia cykl infekcyjny cyklu infekcyjnym retrowirusa DNA  wykazuje związek
wybranych chorób wirusowych retrowirusa (wirusa HIV)  klasyfikuje wirusy na  wyjaśnia działanie budowy wirusa ze
roślin, zwierząt i człowieka  wskazuje, jakie znaczenie podstawie rodzaju kwasu szczepionek sposobem infekowania
 przedstawia zasady w zwalczaniu wirusów mają nukleinowego, morfologii, stosowanych komórek
profilaktyki wybranych chorób szczepienia ochronne typu komórki gospodarza w profilaktyce chorób
wirusowych  opisuje drogi i sposobu infekcji oraz podaje wirusowych
 wskazuje znaczenie wirusów rozprzestrzeniania się odpowiednie ich przykłady  wyjaśnia, dlaczego
 wymienia choroby wirusowe infekcji wirusowych  charakteryzuje wybrane niektóre wirusy, np.
człowieka, zwierząt i roślin choroby wirusowe człowieka HIV, są trudno
 wskazuje zagrożenia rozpoznawalne przez
wynikające z infekcji układ odpornościowy
dokonywanych przez wirusy człowieka
onkogenne
4. Wiroidy i priony – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
swoiste czynniki  definiuje pojęcia: wiroid,  przedstawia wiroidy jako  wyjaśnienia, że priony jako  wyjaśnia różnice  przedstawia
infekcyjne prion jednoniciowe, koliste białkowe czynniki infekcyjne między wiroidem prawdopodobny
 wymienia cechy wiroidów cząsteczki RNA infekujące mogą być przyczyną a wirusem mechanizm
i prionów rośliny niektórych chorób  wyjaśnia sposoby chorobotwórczego
 wymienia choroby wywołane  omawia priony jako degeneracyjnych OUN zapobiegania chorobom działania wiroidów
przez wiroidy i priony czynniki infekcyjne  charakteryzuje wybrane wywołanym przez priony i prionów
 wskazuje metody choroby wywołane przez
profilaktyki chorób wiroidy i priony
prionowych
2. Różnorodność prokariontów, protistów, grzybów i porostów
5. Klasyfikowanie Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
organizmów  wymienia zadania systematyki  definiuje pojęcie: takson,  wyjaśnia, na czym polega  porównuje i ocenia  konstruuje klucz służący
 definiuje pojęcia: gatunek, kladogram, takson hierarchiczny układ rang sposoby klasyfikowania do oznaczania
narząd homologiczny, narząd monofiletyczny, takson jednostek taksonomicznych organizmów oparte na przykładowych gatunków
analogiczny parafiletyczny, takson  określa stanowisko metodach fenetycznych organizmów
 wymienia główne rangi polifiletyczny systematyczne wybranego i filogenetycznych  wykazuje różnice między
taksonów  ocenia znaczenie gatunku rośliny i zwierzęcia  oznacza gatunki, narządami
 wymienia kryteria systematyki  wyjaśnia różnice między wykorzystując klucz homologicznymi
klasyfikowania organizmów  wyjaśnia, na czym polega narządami analogicznymi w postaci graficznej lub a analogicznymi i podaje
według metod opartych na nazewnictwo binominalne a narządami homologicznymi numerycznej ich nietypowe przykłady
podobieństwie oraz gatunków i podaje nazwisko  wskazuje w nazwie gatunku  ocenia stopień  wykazuje, że konieczne
pokrewieństwie organizmów jego twórcy nazwę rodzajową i epitet pokrewieństwa było wprowadzenie
 wymienia nazwy pięciu  wyjaśnia zasady gatunkowy organizmów na nowego systemu
królestw świata organizmów konstruowania klucza  wyjaśnia różnicę między podstawie analizy klasyfikacji organizmów
 omawia charakterystyczne dwudzielnego do oznaczania naturalnym a sztucznym kladogramów opartego na domenach
cechy organizmów należących gatunków systemem klasyfikacji  określa znaczenie
do każdego z pięciu królestw  charakteryzuje  porównuje cechy biologii molekularnej
współczesny system organizmów należących do w określaniu
klasyfikacji organizmów różnych królestw świata pokrewieństwa
żywego ewolucyjnego
 rozróżnia na drzewie organizmów
filogenetycznym grupy
monofiletyczne, parafiletyczne
i polifiletyczne
6. Organizmy Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

7. prokariotyczne –  charakteryzuje budowę  wymienia funkcje  wyjaśnia, na czym polegają  omawia różnice  wykazuje na podstawie
bakterie i komórki bakteryjnej poszczególnych elementów różnice w budowie komórki w budowie ściany cech budowy i fizjologii,
archeowce  wymienia różne formy komórki bakteryjnej bakterii samo- i cudzożywnej komórkowej bakterii że bakterie są organizmami
morfologiczne bakterii  identyfikuje różne formy  podaje argumenty za tezą, że Gram-dodatnich i Gram- kosmopolitycznymi
 wymienia czynności życiowe morfologiczne komórek bakterie należą do -ujemnych  określa różnice między
bakterii bakterii organizmów  charakteryzuje rodzaje oddychaniem
 klasyfikuje bakterie  przedstawia różnice w kosmopolitycznych taksji u bakterii beztlenowym
w zależności od sposobu budowie ściany komórkowej  określa różnice między  wykazuje znaczenie a fermentacją u bakterii
odżywiania i oddychania bakterii Gram-ujemnych archeowcami a bakteriami procesów płciowych dla  wykazuje, na podstawie
 wymienia sposoby i Gram-dodatnich  charakteryzuje poszczególne zmienności genetycznej kilku cech budowy, że
rozmnażania bezpłciowego  określa wielkość komórek grupy bakterii w zależności od bakterii archeowce są bardzo
bakterii bakteryjnych sposobów odżywiania  wyjaśnia, jaką rolę dobrze przystosowane do
 definiuje pojęcia: transdukcja,  określa znaczenie form i oddychania oraz podaje ich odgrywają formy życia w ekstremalnych
transformacja, organizm przetrwalnikowych w cyklu przykłady przetrwalnikowe w cyklu warunkach środowiska
kosmopolityczny, anabioza, życiowym bakterii  wyjaśnia rolę bakterii życiowym bakterii
taksja  wyjaśnia znaczenie w obiegu azotu w przyrodzie  wyjaśnia znaczenie
 przedstawia cel i przebieg procesów płciowych  omawia etapy koniugacji wykonania antybiogramu
koniugacji u bakterii zachodzących u bakterii komórek bakterii przed zastosowaniem
 przedstawia znaczenie  określa rolę antybiotyków  omawia objawy wybranych antybiotykoterapii
archeowców w przyrodzie w leczeniu chorób chorób bakteryjnych
 podaje przykłady bakteryjnych człowieka
pozytywnego i negatywnego  proponuje działania
znaczenia bakterii w przyrodzie profilaktyczne dla wybranych
i dla człowieka chorób bakteryjnych
 wymienia wybrane choroby
bakteryjne człowieka
i odpowiadające im drogi
zakażenia
8. Protisty – proste Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
9. organizmy  wymienia czynności życiowe  rozróżnia rodzaje ruchów  określa kryterium  wyjaśnia, dlaczego  wyjaśnia zjawisko
10. eukariotyczne protistów u protistów zwierzęcych klasyfikacji protistów osmoregulacja endosymbiozy wtórnej
 omawia budowę komórek  wyjaśnia rolę wodniczek  wymienia i charakteryzuje i wydalanie mają jako procesu powstawania
protistów zwierzęcych w odżywianiu i wydalaniu sposób funkcjonowania szczególne znaczenie dla chloroplastów u protistów
 wymienia sposoby odżywiania protistów zwierzęcych organelli ruchu u protistów protistów roślinopodobnych
się protistów  wyróżnia główne rodzaje  wyjaśnia, na czym polega słodkowodnych  wyjaśnia, dlaczego
 definiuje pojęcia: pellikula, plech u protistów różnica między pinocytozą  uzasadnia różnicę protisty żyjące w wodach
endocytoza, egzocytoza, roślinopodobnych a fagocytozą między cyklem słonych oraz protisty
zarodnik, przemiana pokoleń,  wymienia typy  omawia proces rozwojowym z mejozą pasożytnicze nie
miksotrofizm zapłodnienia występujące osmoregulacji zachodzący pregamiczną a cyklem potrzebują mechanizmów
 charakteryzuje przebieg u protistów u protistów zwierzęcych rozwojowym z mejozą osmoregulacji
rozmnażania się bezpłciowego  porównuje cechy  wykazuje różnice postgamiczną  uzasadnia, że istnienie
i płciowego protistów poszczególnych typów w przebiegu koniugacji  przedstawia choroby niektórych protistów ma
 wymienia przedstawicieli protistów u bakterii i pantofelka wywoływane przez istotne znaczenie dla
poszczególnych typów  wymienia barwniki  omawia cykl rozwojowy protisty funkcjonowania różnych
protistów fotosyntetyczne u protistów zarodźca malarii, listownicy,  omawia przemianę gatunków zwierząt
 przedstawia cel i przebieg roślinopodobnych maworka pokoleń z dominującym
koniugacji u orzęsków  wymienia cechy budowy  wyjaśnia związek budowy sporofitem na
 wymienia rodzaje materiałów charakterystyczne dla z trybem życia protistów przykładzie listownicy
zapasowych występujących poszczególnych typów  wymienia cechy  porównuje cykle
u protistów roślinopodobnych protistów zwierzęcych, charakterystyczne plech rozwojowe zarodźca
 wymienia charakterystyczne roślinopodobnych protistów roślinopodobnych malarii, maworka,
cechy budowy protistów i grzybopodobnych  porównuje typy zapłodnienia pantofelka i listownicy
roślinopodobnych  przedstawia przemiany faz u protistów
 omawia sposób odżywiania jądrowych w cyklach  proponuje działania
się protistów roślinopodobnych rozwojowych protistów profilaktyczne pozwalające na
 wymienia cechy  opisuje na podstawie uniknięcie zarażenia
charakterystyczne dla protistów schematu cykl rozwojowy protistami chorobotwórczymi
grzybopodobnych pantofelka
 podaje przykłady
pozytywnego i negatywnego
znaczenia protistów w
przyrodzie i dla człowieka
 wymienia wybrane choroby
wywoływane przez protisty
i drogi ich zarażenia
11. Grzyby – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
12. heterotroficzne  podaje cechy  wyjaśnia, dlaczego grzyby  porównuje sposoby  określa kryteria  wyjaśnia przebieg cyklu
13. beztkankowce charakterystyczne grzybów są plechowcami rozmnażania się grzybów klasyfikacji grzybów rozwojowego grzyba,
 wymienia rodzaje strzępek  rozróżnia poszczególne  omawia etapy cyklu  porównuje typy posługując się nietypowym
 definiuje pojęcia: grzybnia, fazy jądrowe w cyklach rozwojowego sprzężniowców, mikoryz przykładem zaczerpniętym
strzępka, owocnik, mikoryza rozwojowych grzybów: workowców i podstawczaków  wskazuje różnice z innego źródła wiedzy niż
 wymienia formy haplofazę, diplofazę,  porównuje cechy budowy i między zarodnikami – podręcznik
morfologiczne grzybów dikariofazę fizjologii poszczególnych mitosporami –  wyjaśnia przemianę faz
 podaje sposoby rozmnażania  omawia sposoby typów grzybów a mejosporami oraz jądrowych, wskazując,
bezpłciowego i płciowego oddychania grzybów  wymienia gatunki grzybów między egzosporami która z nich jest
grzybów  rozróżnia poszczególne saprobiontycznych, a endosporami dominująca
 wymienia przedstawicieli typy grzybów pasożytniczych  wskazuje fazę
poszczególnych typów grzybów  przedstawia przebieg i symbiotycznych dominującą w cyklach
 przedstawia znaczenie zapłodnienia zachodzącego  przedstawia zasady rozwojowych
grzybów w przyrodzie i dla u grzybów (plazmogamia profilaktyki wybranych sprzężniaków,
człowieka i kariogamia) chorób człowieka workowców
 określa wpływ grzybów na wywoływanych przez grzyby i podstawczaków
zdrowie i życie człowieka  wykazuje różnice
 rozróżnia rodzaje strzępek między różnymi
 wymienia rodzaje sposobami rozmnażania
zarodników płciowego grzybów
 charakteryzuje korzyści  wykazuje konieczność
dla obu organizmów respektowania zasad
uczestniczących w profilaktyki chorób
mikoryzie wywołanych przez
grzyby
14. Porosty – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

organizmy  omawia znaczenie grzybów  wyjaśnia strategię życiową  charakteryzuje rodzaje plech  określa rolę rozmnóżek  wykazuje rolę porostów
dwuskładnikowe i porostów porostów porostów w rozmnażaniu porostów jako bioindykatorów
 przedstawia budowę i sposób  przedstawia zależność  wyjaśnia wpływ tlenku  wyjaśnia związek w przyrodzie, posługując
życia porostu pomiędzy grzybami siarki (IV) na występowanie między organizmami się nietypowymi
 opisuje miejsca występowania a zielenicami lub sinicami porostów w przyrodzie wchodzącymi w skład przykładami na podstawie
porostów tworzącymi porosty  przedstawia znaczenie plechy porostu różnych źródeł wiedzy
 charakteryzuje rodzaje plech  wymienia rodzaje plech porostów w przyrodzie i dla
porostów porostów człowieka
 wymienia sposoby
rozmnażania się porostów
(urwistki i wyrostki)
 wyjaśnia znaczenie porostów
jako organizmów pionierskich
oraz bioindykatorów (gatunków
wskaźnikowych)
15. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z rozdziałów „Bezkomórkowe czynniki zakaźne” i „Różnorodność prokariontów, protistów,
grzybów i porostów”
3. Różnorodność roślin
16. Rośliny Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
pierwotnie wodne  wymienia formy  charakteryzuje  charakteryzuje formy  charakteryzuje  przedstawia argumenty
morfologiczne roślin pierwotnie glaukocystofity, krasnorosty morfologiczne roślin krasnorosty i zielenice przemawiąjące za
wodnych i zielenice pierwotnie wodnych pod względem budowy przynależnością zielenic,
 wymienia cechy  opisuje rozmnażanie roślin  omawia przemianę pokoleń i środowiska krasnorostów
charakterystyczne dla roślin pierwotnie wodnych na przykładzie ulwy występowania i glaukocystofitów do
pierwotnie wodnych  opisuje endosymbiozy  wyjaśnia, na czym królestwa roślin
 przedstawia znaczenie pierwotną polega przemiana faz  wyjaśnia różnicę między
krasnorostów i zielenic  rozróżnia zielenice, jądrowych połączona endosymbiozy pierwotną
w przyrodzie i dla człowieka krasnorosty i glaukocystofity z przemianą pokoleń a endosymbiozy wtórną
u roślin pierwotnie
wodnych
17. Rośliny lądowe Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

i wtórnie wodne  podaje cechy budowy roślin,  określa różnice między  charakteryzuje poszczególne  porównuje warunki  wyjaśnia różnice
które umożliwiły im zasiedlenie warunkami życia w wodzie grupy ekologiczne roślin panujące w wodzie i na w sposobie
środowiska lądowego i na lądzie  omawia założenia teorii lądzie rozprzestrzeniania się
 wymienia grupy  określa pochodzenie roślin telomowej  wykazuje znaczenie lądowych roślin
systematyczne roślin lądowych  opisuje adaptacje roślin cech adaptacyjnych zarodnikowych
 definiuje pojęcie: telom  charakteryzuje ryniofity okrytozalążkowych do życia roślin do życia na lądzie i nasiennych
 wymienia przykłady adaptacji  wymienia cechy w środowisku lądowym
roślin do życia na lądzie świadczące o bliskim
 wymienia formy ekologiczne pokrewieństwie roślin
roślin lądowych i zielenic
 wymienia ogólne cechy roślin  przedstawia znaczenie
zarodnikowych i roślin obecności ligniny w
nasiennych ścianach komórkowych
roślin
18. Tkanki roślinne Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

19.  wymienia rodzaje tkanek  klasyfikuje i identyfikuje  klasyfikuje tkanki ze  uzasadnia różnicę  wskazuje różnicę między
20. roślinnych tkanki roślinne względu na różne kryteria pomiędzy tkankami wzrostem dyfuzyjnym
 wyjaśnia pojęcie: tkanka  wymienia podziału twórczymi a tkankami ograniczonym a wzrostem
 określa rolę tkanek twórczych charakterystyczne cechy  wymienia wytwory stałymi dyfuzyjnym
 wymienia charakterystyczne tkanek twórczych epidermy  porównuje budowę nieograniczonym
cechy tkanek stałych  wymienia merystemy  podaje i opisuje cechy epidermy z budową  wyjaśnia różnicę między
 omawia budowę epidermy pierwotne i wtórne oraz budowy drewna i łyka, które ryzodermy różnymi typami wiązek
 określa, czym jest korkowica określa ich funkcje umożliwiają tym tkankom  charakteryzuje sposób przewodzących
 określa funkcje tkanek  określa lokalizację przewodzenie substancji powstawania, budowę  analizuje i wyjaśnia
okrywających merystemów w roślinie  omawia efekty działania oraz znaczenie przystosowania tkanek
 wymienia rodzaje tkanek  charakteryzuje działanie kambium i fellogenu korkowicy przewodzących, które
miękiszowych merystemów pierwotnych  omawia znaczenie utworów  porównuje budowę ułatwiają transport
 omawia budowę i funkcje i wtórnych wydzielniczych i funkcję tkanek substancji w roślinie
tkanek wzmacniających  omawia znaczenie  charakteryzuje tkanki przewodzących
 przedstawia budowę i funkcje wytworów epidermy wzmacniające  klasyfikuje i opisuje
tkanek przewodzących  przedstawia znaczenie  rozpoznaje poszczególne wiązki przewodzące
aparatów szparkowych tkanki roślinne na preparatach  porównuje wewnętrzne
i kutykuli dla roślin mikroskopowych, rysunkach, i zewnętrzne utwory
lądowych schematach wydzielnicze
 omawia budowę i funkcję i mikrofotografiach
poszczególnych rodzajów
miękiszu
 wymienia wewnętrzne
i zewnętrzne utwory
wydzielnicze
21. Zarodek – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
początkowe  definiuje pojęcie: zarodek  wyjaśnia rolę bielma dla  interpretuje nazwę roślin  opisuje budowę  porównuje i wyjaśnia
stadium sporofitu  przedstawia budowę nasienia rozwijającego się zarodka jednoliściennych zarodka, uwzględniając rolę hipokotylu i epikotylu
roślin rośliny  przyporządkowuje i dwuliściennych pod kątem funkcje poszczególnych
 dzieli rośliny okrytonasienne odpowiednie rodzaje nasion obecności liścieni części
na jednoliścienne i dwuliścienne do poszczególnych grup  omawia proces kiełkowania
systematycznych roślin nasienia
nasiennych
22. Korzeń – organ Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
23. podziemny rośliny  wymienia główne funkcje  porównuje budowę  charakteryzuje modyfikacje  wyjaśnia, w jaki  analizuje sposoby
korzenia palowego i wiązkowego budowy korzeni sposób następuje powstawania wtórnych
 przedstawia i rozróżnia systemu korzeniowego oraz  porównuje budowę przyrost korzenia na tkanek merystematycznych
systemy korzeniowe uzasadnia, że systemy te pierwotną korzenia z budową grubość w korzeniu, uwzględniając
 charakteryzuje budowę stanowią adaptację do wtórną  porównuje różne efekty ich działalności
strefową korzenia warunków środowiska modyfikacje korzenia
 wymienia modyfikacje  omawia etapy przyrostu na i określa ich znaczenie
budowy korzeni grubość korzenia dla rośliny
 uzasadnia, że
modyfikacje korzeni są
adaptacją do różnych
warunków środowiska
i pełnionych funkcji
24. Pęd. Budowa Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
25. i funkcje łodygi  wymienia funkcje łodygi  charakteryzuje budowę  charakteryzuje modyfikacje  uzasadnia, że  analizuje sposoby
 definiuje pojęcia: pęd, bylina morfologiczną łodygi budowy łodygi modyfikacje łodygi są powstawania wtórnych
 przedstawia budowę  omawia etapy przyrostu  charakteryzuje budowę adaptacjami do różnych tkanek merystematycznych
anatomiczną łodygi łodygi na grubość wtórną łodygi warunków środowiska w łodydze, uwzględniając
 wymienia modyfikacje  podaje różnice między  porównuje budowę łodygi i pełnionych funkcji efekty ich działalności
budowy łodygi łodygami zielnymi paproci oraz roślin  przedstawia argumenty
a łodygami zdrewniałymi okrytonasiennych za tezą, że wytwarzanie
 porównuje budowę podziemnych pędów
pierwotną łodygi z budową u bylin jest sposobem na
wtórną przetrwanie trudnych
warunków
środowiskowych
26. Budowa i funkcje Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
liści  wymienia funkcje liści  omawia rodzaje ulistnienia  omawia budowę  uzasadnia, że  porównuje budowę
 przedstawia budowę i unerwienia morfologiczną liścia modyfikacje liści są anatomiczną liścia rośliny
anatomiczną liścia  podaje przykłady liści  określa funkcje adaptacją do różnych szpilkowej z budową
 wymienia typy ulistnienia pojedynczych i złożonych poszczególnych elementów warunków środowiska anatomiczną liścia rośliny
i unerwienia liści  przedstawia budowę budowy liścia i pełnionych funkcji dwuliściennej oraz
 wymienia modyfikacje anatomiczną liści  klasyfikuje rodzaje liści  wykazuje różnice w uzasadnia przyczyny
budowy liści występujących u różnych według różnych kryteriów budowie różnych typów różnic w ich budowie
form ekologicznych roślin podziału liści
 określa znaczenie  wykazuje związek
modyfikacji liści budowy liścia z jego
funkcjami
27. Mchy – rośliny Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

o dominującym  opisuje środowisko, w którym  charakteryzuje budowę  podaje przykłady cech  uzasadnia, że  wyjaśnia, jakie znaczenie
gametoficie występują mchy torfowców łączących mchy z u mszaków występuje dla rozmnażania
 wymienia charakterystyczne  omawia cykl rozwojowy plechowcami i organowcami heteromorficzna płciowego mchów ma fakt,
cechy mchów i na tej podstawie mchów na przykładzie  wskazuje pokolenie przemiana pokoleń że te rośliny występują
identyfikuje organizm jako płonnika pospolitego diploidalne i haploidalne  porównuje budowę w zwartych kępach
przedstawiciela mszaków  określa znaczenie wody w cyklu rozwojowym mchu gametofitu z budową  wyjaśnia, w jaki sposób
 opisuje budowę gametofitu w cyklu rozwojowym mchu  określa miejsce zachodzenia sporofitu u mchów mchy wpływają na
mchów  określa rolę i znaczenie mejozy w cyklu  omawia znaczenie torfu regulację bilansu wodnego
 przedstawia sposoby poszczególnych elementów rozwojowym mchów dla człowieka biocenozy lasu
rozmnażania się mchów gametofitu i sporofitu
 podaje znaczenie mchów mchów
w przyrodzie i dla człowieka
28. Paprotniki – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
29. zarodnikowe  wymienia charakterystyczne  charakteryzuje  omawia budowę  podaje cechy  uzasadnia, dlaczego
rośliny cechy paprotników i na tej paprociowe, widłakowe morfologiczną i anatomiczną paprociowych, które paprotniki należą do roślin
naczyniowe podstawie identyfikuje i skrzypowe paprotników zdecydowały naczyniowych
przedstawiony organizm jako  na podstawie schematu  analizuje cykl rozwojowy o opanowaniu  podaje cechy wspólne
przedstawiciela paprotników przedstawia cykl rozwojowy nerecznicy samczej, skrzypu środowiska lądowego dla paprociowych,
 wymienia przykłady gatunków nerecznicy samczej, skrzypu polnego i osiągnięciu większych skrzypowych
paprociowych, widłakowych polnego  omawia cykl rozwojowy rozmiarów niż mszaki i widłakowych oraz
i skrzypowych  określa rolę rośliny różnozarodnikowej na  porównuje cykle argumentuje swoją
 opisuje budowę gametofitu poszczególnych elementów przykładzie widliczki rozwojowe odpowiedź
i sporofitu paprotników gametofitu i sporofitu ostrozębnej paprociowych,
 podaje znaczenie paprotników paprotników  charakteryzuje skrzypowych
w przyrodzie i dla człowieka  charakteryzuje znaczenie przedstawicieli paprociowych, i widłakowych
paprotników w przyrodzie widłakowych i skrzypowych
i dla człowieka  wyróżnia cechy wspólne dla
 wyjaśnia pochodzenie cyklów rozwojowych
węgla kamiennego paprotników
30. Rośliny nasienne. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

31. Rośliny  wymienia cechy  wymienia przystosowania  wyjaśnia znaczenie kwiatu,  porównuje budowę  porównuje cykle
nagozalążkowe charakterystyczne dla roślin roślin nagozalążkowych do nasion, zalążka i łagiewki sporofitu z budową rozwojowe paprotników
nasiennych lądowego trybu życia pyłkowej u roślin gametofitu rośliny oraz nagozalążkowych i na
 definiuje pojęcia:  wymienia cechy nagozalążkowych nagozalążkowej tej podstawie określa, jakie
zapłodnienie, zapylenie nasiennych występujące  przedstawia budowę oraz  wykazuje związek cechy pojawiły się u roślin
 wymienia cechy u nagozalążkowych rozwój gametofitu męskiego między budową nasienia nagozalążkowych oraz
charakterystyczne dla roślin  charakteryzuje głównych i żeńskiego rośliny a sposobem wyjaśnia ich znaczenie
nagozalążkowych przedstawicieli roślin nagozalążkowej rozprzestrzeniania się  przedstawia budowę
 przedstawia budowę roślin nagozalążkowych  wyjaśnia przebieg cyklu nasion roślin kwiatu rośliny
nagozalążkowych na  przedstawia budowę rozwojowego rośliny nagozalążkowych nagozalążkowej i określa
przykładzie sosny zwyczajnej kwiatu męskiego i kwiatu nagozalążkowej na elementy homologiczne do
 określa, czym są gametofit żeńskiego nagozalążkowych przykładzie sosny zwyczajnej struktur występujących
męski i żeński u roślin  na podstawie schematu u paprotników
nagozalążkowych przedstawia rozwój
 wyjaśnia genezę nazwy: makrospory i mikrospory
nagozalążkowe oraz gametofitu żeńskiego
 przedstawia budowę szyszki i gametofitu męskiego
i nasienia sosny zwyczajnej nagozalążkowych
 przedstawia znaczenie roślin
nagozalążkowych w przyrodzie
i dla człowieka
32. Rośliny Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
33. okrytozalążkowe  wymienia cechy roślin  rozróżnia rośliny  wymienia rodzaje kwiatów  wykazuje różnice  uzasadnia, dlaczego
okrytozalążkowych jednoroczne od dwuletnich u roślin jednopiennych między kwiatem rośliny unikają
 definiuje pojęcie: kwiatostan i bylin i dwupiennych wiatropylnym a kwiatem samozapylenia
 określa, czym jest gametofit  podaje przykłady różnych  omawia funkcje elementów owadopylnym  wyjaśnia mechanizmy
męski i gametofit żeński u roślin typy kwiatostanów kwiatu obupłciowego  wykazuje związek ochrony roślin przed
okrytozalążkowych  omawia przebieg cyklu u rośliny okrytozalążkowej budowy kwiatów ze samozapyleniem
 wymienia formy roślin rozwojowego roślin  omawia budowę oraz rozwój sposobem zapylenia  wymienia cechy roślin
okrytozalążkowych okrytozalążkowych gametofitu męskiego  wyjaśnia różnicę okrytozalążkowych
 wyjaśnia genezę nazwy  podaje cechy budowy i gametofitu żeńskiego między samozapyleniem odróżniające je od
rośliny okrytozalążkowe kwiatu zapylanego przez u rośliny okrytozalążkowej a zapyleniem nagozalążkowych
 omawia budowę kwiatu zwierzęta  wyjaśnia związek między krzyżowym i wykazuje znaczenie
obupłciowego i wiatropylnego  podaje mechanizmy zapyleniem a zapłodnieniem  rozróżnia typy adaptacyjne tych cech
roślin okrytozalążkowych ochrony roślin przed  wyjaśnia na przykładach kwiatostanów
 charakteryzuje budowę samozapyleniem związek między budową i wymienia przykłady
sporofitu roślin  przedstawia przebieg kwiatu rośliny roślin, u których dany
okrytozalążkowych podwójnego zapłodnienia okrytozalążkowej a sposobem typ kwiatostanu
u roślin okrytozalążkowych jego zapylania występuje
 charakteryzuje mechanizmy
zapobiegające samozapyleniu
 omawia przebieg i efekty
podwójnego zapłodnienia
34. Rozprzestrzeniani Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
e się roślin  przedstawia budowę owocu  omawia sposoby  wymienia przykłady  porównuje sposoby  wykazuje związek
okrytozalążkowyc  wymienia różne typy owoców rozprzestrzeniania się nasion owoców pojedynczych powstawania różnych budowy owocu ze
h i owocostanów i owoców (suchych i mięsistych), typów owoców sposobem
 klasyfikuje nasiona jako  charakteryzuje różne zbiorowych i owocostanów  podaje kryterium rozprzestrzeniania się
bielmowe, bezbielmowe lub rodzaje owoców  ocenia znaczenie podziału nasion na roślin okrytozalążkowych
obielmowe  przedstawia, w jaki sposób wykształcenia się nasion dla bielmowe, bezbielmowe  wyjaśnia na przykładach
 wymienia sposoby rozmnażanie wegetatywne opanowania środowiska i obielmowe oraz określa związek między budową
rozprzestrzeniania się owoców jest wykorzystywane lądowego przez rośliny podobieństwa i różnice owocni a sposobem
 wymienia sposoby w rolnictwie nasienne między tymi typami rozprzestrzeniania się
rozmnażania wegetatywnego  porównuje różne roślin
roślin sposoby rozmnażania
wegetatywnego
35. Różnorodność Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
i znaczenie roślin  omawia znaczenie roślin  charakteryzuje rośliny  rozróżnia i charakteryzuje  wyjaśnia znaczenie  na podstawie różnych
okrytozalążkowyc okrytozalążkowych jednoliścienne rośliny jednoliścienne roślin źródeł wiedzy opisuje
h  wymienia cechy, na podstawie i dwuliścienne i dwuliścienne okrytozalążkowych wybrane rośliny
których porównuje rośliny  wymienia przykłady roślin w przyrodzie i dla okrytozalążkowe pod
okrytozalążkowe jednoliścienne jednoliściennych człowieka kątem ich leczniczych
z dwuliściennymi i dwuliściennych właściwości
36. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z rozdziału „Różnorodność roślin”
37.
4. Funkcjonowanie roślin
38. Gospodarka Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
39. wodna roślin  wymienia funkcje wody  charakteryzuje etapy  określa różnice między  wyjaśnia mechanizm  wyjaśnia znaczenie
40. w organizmach roślin transportu wody w roślinie transportem apoplastycznym pobierania i transportu różnicy potencjału wody
 wymienia etapy transportu w poprzek korzenia a transportem wody w roślinie w układzie: gleba–roślina–
wody w roślinie  charakteryzuje rodzaje symplastycznym  przedstawia sposób atmosfera w procesie
 opisuje apoplastyczny transpiracji  określa skutki niedoboru określenia potencjału pobierania i przewodzenia
i symplastyczny transport wody  planuje i przeprowadza wody w roślinie wody w roślinie wody
u roślin doświadczenie wykazujące  definiuje pojęcia: potencjał  wyjaśnia rolę sił  planuje doświadczenie
 definiuje pojęcia: turgor, występowanie gutacji wody, ciśnienie kohezji i adhezji mające na celu porównanie
parcie korzeniowe, siła ssąca,  planuje i przeprowadza hydrostatyczne, ciśnienie w przewodzeniu wody zagęszczenia
gutacja, transpiracja, susza doświadczenie wykazujące, osmotyczne  wykazuje wpływ i rozmieszczenia aparatów
fizjologiczna która z tkanek roślinnych  podaje skutki niedoboru czynników zewnętrznych szparkowych u roślin
 wymienia rodzaje transpiracji przewodzi wodę wody w roślinie na bilans wodny roślin różnych siedlisk
 omawia bilans wodny  planuje i przeprowadza  planuje i przeprowadza  wykazuje związek zmian
w organizmie rośliny doświadczenie określające doświadczenie potencjału osmotycznego
wpływ czynników wykazujące oraz potencjału wody
zewnętrznych na występowania płaczu z otwieraniem
intensywność transpiracji roślin i zamykaniem aparatów
 opisuje wpływ suszy szparkowych
fizjologicznej na bilans wodny
rośliny
41. Gospodarka Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
mineralna roślin  podaje dostępne dla roślin  podaje rolę podstawowych  przedstawia znaczenie  omawia sposób  wyjaśnia, dlaczego jony
formy wybranych makro- i mikroelementów wybranych makro- pobierania soli azotanowe(V) są pobierane
makroelementów (N, S)  podaje nazwy tkanek i mikroelementów (N, S, Mg, mineralnych przez przez roślinę szybciej niż
 wymienia podstawowe makro- korzenia, w których K, P, Ca, Fe) dla roślin rośliny jony amonowe
i mikroelementy zachodzi selekcja jonów  wyjaśnia mechanizm  wyjaśnia znaczenie
 określa, na czym polega pobieranych przez roślinę pobierania jonów pomp protonowych
selekcja pobieranych substancji z roztworu glebowego z roztworu glebowego włośników w pobieraniu
 wymienia nazwy jonów, jonów przez roślinę
w postaci których
transportowane są azot i siarka
42. Odżywianie się Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
roślin.  przedstawia ogólny przebieg  przedstawia adaptacje  przedstawia adaptacje  wyjaśnia przebieg  wyjaśnia przyczynę
Fotosynteza fotosyntezy oksygenicznej w budowie roślin do anatomiczne i fizjologiczne fotosyntezy przeprowadzania
 podaje drogi transportu prowadzenia wymiany roślin typu C4 i CAM do oksygenicznej fotooddychania przez
substratów fotosyntezy do liści gazowej przeprowadzenia procesu  wyjaśnia mechanizm rośliny
 przedstawia zjawisko fotosyntezy wiązania dwutlenku  wyjaśnia rolę bakterii
współżycia bakterii  opisuje działanie wybranych węgla u roślin C4 i CAM glebowych w
z niektórymi roślinami bakterii i grzybów w  charakteryzuje pozyskiwaniu przez
 podaje substraty i produkty udostępnianiu przyswajalnych działanie enzymu rośliny przyswajalnych
fotosyntezy typu C4 i CAM form azotu roślinom rubisco w zależności od form pierwiastków
działania czynników
środowiska
 porównuje przebieg
fotosyntezy u roślin C3,
C4, CAM
43. Czynniki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

44. wpływające na  wymienia czynniki  przedstawia  wyjaśnia, jak natężenie  wyjaśnia, jakie  planuje i przeprowadza
intensywność zewnętrzne wpływające na rozmieszczenie światła wpływa na znaczenie dla uprawy doświadczenie badające
fotosyntezy intensywność fotosyntezy chloroplastów w komórkach intensywność fotosyntezy roślin mają czynniki wpływ barwy światła na
 wymienia czynniki roślin w zależności na  planuje i przeprowadza wpływające na intensywność fotosyntezy
wewnętrzne wpływające na natężenia światła doświadczenie, badające intensywność  wykazuje zależność
intensywność fotosyntezy  opisuje wpływ czynników rodzaj gazu wydzielanego fotosyntezy rozmieszczenia
 omawia przebieg i wyniki zewnętrznych na proces podczas procesu fotosyntezy  planuje i przeprowadza chloroplastów
doświadczenia badającego fotosyntezy  opisuje wpływ czynników doświadczenia w komórkach wybranych
wpływ różnych czynników na  interpretuje wykres wewnętrznych na wykazujące wpływ roślin od warunków
intensywność fotosyntezy zależności intensywności intensywność procesu temperatury, zawartości świetlnych
fotosyntezy od stężenia fotosyntezy dwutlenku węgla
dwutlenku węgla  omawia przystosowania i natężenia światła na
 formułuje wnioski na roślin światłolubnych intensywność
podstawie i cieniolubnych do fotosyntezy oraz
przeprowadzonych lub prowadzenia fotosyntezy w interpretuje wyniki tych
zilustrowanych doświadczeń warunkach różnej doświadczeń
intensywności światła
45. Transport Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
asymilatów  podaje drogi, jakimi są  opisuje załadunek  podaje różnice między  wyjaśnia, w jaki  wyjaśnia, w jakiej
w roślinie transportowane produkty i rozładunek łyka załadunkiem a rozładunkiem sposób odbywa się sytuacji bulwa ziemniaka
fotosyntezy  przedstawia przebieg łyka transport asymilatów jest akceptorem
 podaje nazwy tkanek, za transportu pionowego  wyjaśnia mechanizm w roślinie asymilatów, a w jakiej –
których pośrednictwem jest asymilatów w elementach aktywnego transportu  wyjaśnia rolę akceptora ich donorem
transportowana sacharoza przewodzących łyka sacharozy w roślinie i donora w transporcie
 przedstawia etapy transportu asymilatów
sacharozy w roślinie  wyjaśnia przyczyny
 definiuje pojęcia: donor, transportu pionowego
akceptor sacharozy
46. Hormony roślinne Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wymienia charakterystyczne  określa rolę auksyn,  przedstawia miejsca  wyjaśnia, na czym  określa rolę
cechy fitohormonów giberelin, cytokinin, kwasu wytwarzania fitohormonów polega synergistyczne fitohormonów mających
 definiuje pojęcie: fitohormon abscysynowego i etylenu w w roślinie i określa, jaki mają i antagonistyczne znaczenie w stymulowaniu
 wymienia najważniejsze klasy procesach wzrostu i rozwoju wpływ na procesy wzrostu i działanie hormonów reakcji obronnych roślin
i przykłady fitohormonów roślin rozwoju roślin roślinnych poddanych działaniu
 podaje najważniejsze funkcje  interpretuje wykres  wyjaśnia wpływ etylenu na  wykazuje plejotropowe czynników stresowych
hormonów roślinnych przedstawiający zależność dojrzewanie owoców działanie fitohormonów
wpływu stężenia auksyn na i zrzucanie liści
wzrost korzeni i łodygi
 podaje przykłady
wykorzystania
fitohormonów w rolnictwie
i ogrodnictwie
47. Wzrost i rozwój Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

48. roślin.  definiuje pojęcia: wzrost  opisuje etapy ontogenezy  omawia różnice między  planuje i przeprowadza  wyjaśnia wpływ
Kiełkowanie rośliny, rozwój rośliny rośliny spoczynkiem względnym doświadczenia fitohormonów na
nasion  wymienia etapy ontogenezy  wymienia warunki a spoczynkiem bezwzględnym określające wpływ wody, spoczynek i kiełkowanie
rośliny spoczynku względnego nasion temperatury, światła i nasion
 wymienia etapy kiełkowania i bezwzględnego nasion  określa różnice między dostępu do tlenu na  na podstawie
 wymienia czynniki, które  opisuje przebieg kiełkowaniem podziemnym a proces kiełkowania przeprowadzonego
wpływają na proces kiełkowania kiełkowania nadziemnego kiełkowaniem nadziemnym nasion oraz interpretuje doświadczenia wykazuje i
nasion i podziemnego nasion  planuje i przeprowadza uzyskane wyniki uzasadnia rolę liścieni we
 przedstawia wpływ obserwacje różnych typów wzroście i rozwoju siewki
czynników wewnętrznych i kiełkowania
zewnętrznych na proces  charakteryzuje procesy
kiełkowania nasion wzrostu i rozwoju
 przedstawia przebieg embrionalnego rośliny
kiełkowania nasion, dwuliściennej od momentu
uwzględniając zapłodnienia do powstania
charakterystyczne dla tego nasienia
procesu zmiany
fizjologiczne i
morfologiczne
49. Rozwój Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
50. wegetatywny  opisuje etapy rozwoju  wskazuje rolę  określa, na czym polega  wyjaśnia rolę  wykazuje zależność
i generatywny wegetatywnego rośliny wierzchołków wzrostu biegunowość rośliny wierzchołków wzrostu przyrostu wtórnego od
roślin  definiuje pojęcia: i merystemów bocznych  porównuje rozmnażanie i merystemów bocznych działania tkanek twórczych
biegunowość, wernalizacja, w rozwoju wegetatywnym wegetatywne z rozmnażaniem w rozwoju i fitohormonów
fotoperiodyzm, fitochrom  charakteryzuje sposoby generatywnym roślin wegetatywnym roślin  wyjaśnia mechanizm
 wymienia sposoby rozmnażania wegetatywnego  charakteryzuje rośliny  wyjaśnia wpływ działania auksyn na wzrost
rozmnażania wegetatywnego roślin krótkiego dnia (SDP), rośliny fitohormonów na rozwój wydłużeniowy komórek
roślin  podaje, które etapy cyklu długiego dnia (LDP) i rośliny wegetatywny  wykazuje związek
 określa, czym są rośliny dnia życiowego rośliny składają neutralne (DNP) i generatywny roślin procesu zakwitania roślin
krótkiego, rośliny dnia długiego się na stadium wegetatywne,  charakteryzuje procesy,  wyjaśnia mechanizm okrytozalążkowych
i rośliny neutralne a które – na generatywne które zachodzą w okresie działania fitochromu z fotoperiodem
 podaje przykłady roślin  określa różnicę między wzrostu wegetatywnego w zależności od bodźca
monokarpicznych roślinami monokarpicznymi siewki fotoperiodycznego
i polikarpicznych a polikarpicznymi  omawia znaczenie  planuje i przeprowadza
 przedstawia przebieg wernalizacji w rozwoju doświadczenie, którego
zawiązywania się wybranej rośliny dwuletniej celem jest zbadanie
i dojrzewania owoców  omawia wpływ temperatury biegunowości pędów
oraz długości dnia i nocy na rośliny
zakwitanie roślin
51. Spoczynek Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
i starzenie się  definiuje spoczynek względny  charakteryzuje spoczynek  wyjaśnia wpływ  wyjaśnia rolę warstwy  wyjaśnia znaczenie
roślin i bezwzględny roślin względny i bezwzględny fitohormonów (etylenu odcinającej w obrębie przystosowawcze
roślin i kwasu abscysynowego) na ogonków liściowych spoczynku drzew
 przedstawia, w jaki sposób spoczynek i starzenie się i szypułek owoców rosnących w klimacie
przebiega zimowy roślin umiarkowanym
spoczynek drzew
52. Ruchy roślin Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
53.  przedstawia nastie i tropizmy  wyjaśnia różnicę między  wyjaśnia mechanizm  wykazuje różnicę  uzasadnia, że nastie
jako reakcje roślin na bodźce tropizmami a nastiami fototropizmu między tropizmem mogą mieć charakter
 wymienia rodzaje ruchów  charakteryzuje rodzaje  przedstawia mechanizm dodatnim a tropizmem ruchów turgorowych
roślin oraz podaje ich przykłady tropizmów i nastii powstawania ruchów ujemnym i wzrostowych
 przedstawia rodzaje bodźca w zależności od rodzaju wzrostowych i turgorowych  wyjaśnia znaczenie  planuje i przeprowadza
w różnych typach tropizmów bodźca zewnętrznego  wyjaśnia przyczynę auksyn w ruchach doświadczenie wykazujące
 podaje podstawową różnicę  planuje i przeprowadza odmiennej reakcji korzenia wzrostowych roślin rolę stożka wzrostu
między tropizmem a nastiami obserwację termonastii i łodygi na działanie siły  planuje, przeprowadza w zjawisku dominacji
wynikającą z rodzaju bodźca u wybranych roślin grawitacyjnej i interpretuje wyniki wierzchołkowej u roślin
 wymienia typy tropizmów  omawia przykłady nastii doświadczenia i interpretuje uzyskane
 wymienia rodzaje nastii  planuje i przeprowadza wykazującego różnice wyniki
doświadczenie wykazujące między fototropizmem
różnice geotropizmu korzenia korzenia i pędu
i pędu i interpretuje uzyskane
wyniki
54. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z rozdziału „Funkcjonowanie roślin”
55.
5. Różnorodność bezkręgowców
56. Kryteria Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
57. klasyfikacji  definiuje pojęcia: zwierzęta  wymienia etapy rozwoju  charakteryzuje przebieg  klasyfikuje zwierzęta  wyjaśnia, w jaki sposób
zwierząt dwuwarstwowe i zwierzęta zarodkowego u zwierząt i efekty bruzdkowania celomatyczne ze powstaje otwór gębowy,
trójwarstwowe, zwierzęta  przedstawia podział  wykazuje związek budowy względu na rodzaj odbytowy oraz mezoderma
pierwouste i zwierzęta zwierząt na acelomatyczne, ciała o symetrii promienistej segmentacji i obecność u zwierząt pierwoustych
wtórouste pseudocelomatyczne z trybem życia zwierząt lub brak struny i wtóroustych
 wymienia rodzaje i celomatyczne  charakteryzuje zwierzęta grzbietowej  na podstawie drzewa
bruzdkowania  opisuje rodzaje celomatyczne,  uzasadnia związek filogenetycznego wykazuje
 określa rodzaj symetrii ciała bruzdkowania pseudocelomatyczne między symetrią ciała pokrewieństwo między
u podanych zwierząt  przedstawia przebieg i celomatyczne a budową zwierzęcia grupami zwierząt
 klasyfikuje i podaje przykłady rozwoju zarodkowego  wyjaśnia związek między i jego trybem życia
zwierząt na podstawie zwierząt ilością żółtka w jaju a typem  porównuje zwierzęta
następujących kryteriów: rozwoju u zwierząt pierwouste ze
wykształcenie tkanek, rodzaj zwierzętami wtóroustymi
symetrii ciała, liczba listków pod kątem sposobu
zarodkowych, występowanie powstawania otworu
lub brak wtórnej jamy ciała, gębowego
przekształcenie się pragęby,
sposób bruzdkowania
i powstawanie mezodermy
58. Gąbki – zwierzęta Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

beztkankowe  omawia środowisko i tryb  opisuje bezpłciowy  wyjaśnia rolę komórek  porównuje typy  wykazuje związek
życia gąbek i płciowy sposób kołnierzykowych budowy ciała gąbek budowy ciała i funkcji
 przedstawia budowę gąbek rozmnażania się gąbek  wyjaśnia znaczenie gąbek  charakteryzuje ścianę poszczególnych komórek
 wymienia typy budowy gąbek  wymienia cechy w przyrodzie i dla człowieka ciała gąbek, z trybem życia gąbek
 omawia podstawowe odróżniające gąbki od  opisuje rolę mezohylu uwzględniając
czynności życiowe gąbek innych zwierząt  wykazuje, że gąbki są poszczególne jej
 podaje znaczenie gąbek  określa, jakie komórki filtratorami elementy i ich rolę
w przyrodzie i dla człowieka biorą udział w odżywianiu
się gąbek i przedstawia ich
rolę w tym procesie
59. Tkanki zwierzęce. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
60. Tkanka  klasyfikuje tkanki zwierzęce  rozpoznaje tkankę  charakteryzuje nabłonki pod  wykazuje związek  określa pochodzenie
nabłonkowa  definiuje pojęcie: tkanka nabłonkową na preparacie względem budowy, pełnionej budowy tkanki poszczególnych rodzajów
 omawia budowę tkanki mikroskopowym, funkcji i miejsca nabłonkowej z pełnioną tkanek
nabłonkowej mikrofotografii, schemacie występowania funkcją
 wymienia rodzaje nabłonków  określa kryteria podziału  przedstawia znaczenie  wykazuje różnice
jednowarstwowych nabłonków: na podstawie połączeń między rodzajami
i wielowarstwowych liczby warstw komórek, międzykomórkowych połączeń
 przedstawia funkcje tkanki kształtu komórek w tkankach zwierzęcych międzykomórkowych
nabłonkowej i pełnionych funkcji
 wymienia połączenia  podaje funkcje gruczołów
międzykomórkowe u zwierząt oraz dzieli te struktury na
gruczoły wydzielania
wewnętrznego
i zewnętrznego
61. Tkanka łączna Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
62.  wymienia cechy tkanki  rozpoznaje różne tkanki  charakteryzuje pod  wyjaśnia związek  wyjaśnia, w jaki sposób
łącznej łączne na preparatach względem budowy, roli budowy tkanek tkanka tłuszczowa
 klasyfikuje tkanki łączne mikroskopowych, i występowania tkanki łączne podporowych brunatna pełni funkcję
 wymienia rodzaje tkanek mikrofotografiach lub właściwe z pełnionymi przez nie termoregulacyjną
łącznych schematach  porównuje rodzaje tkanek funkcjami  wykazuje związek
 przedstawia podstawowe  charakteryzuje tkanki chrzęstnych i kostnych pod  porównuje skład między występowaniem
funkcje tkanki łącznej łączne właściwe, podporowe względem budowy i miejsca i funkcję krwi, limfy oraz dużej ilości włókien
 wymienia białka tkanki i płynne występowania hemolimfy białkowych w tkance
łącznej i podaje ich funkcje  podaje kryteria podziału  wyjaśnia, jakie znaczenie łącznej a miejscem jej
 wymienia przykłady tkanek tkanek łącznych: ze względu mają komórki kościotwórcze występowania i pełnioną
łącznych właściwych, na budowę i pełnione i kościogubne funkcją
podporowych i płynnych funkcje
 wymienia składniki osocza  wskazuje funkcje tkanki
i elementy morfotyczne krwi chrzęstnej i kostnej
 określa, czym jest hemolimfa  charakteryzuje
i podaje jej funkcje oraz miejsce poszczególne elementy
występowania morfotyczne krwi
 przedstawia budowę tkanki
chrzęstnej i kostnej
63. Tkanki pobudliwe Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
– nerwowa  podaje ogólne cechy budowy  rozpoznaje tkankę  charakteryzuje ruch  wyjaśnia związek  określa typ receptora ze
i mięśniowa tkanki mięśniowej mięśniową i nerwową na mięśniowy budowy tkanki nerwowej względu na miejsce
 omawia budowę i rolę preparacie mikroskopowym,  opisuje poszczególne i mięśniowej pochodzenia bodźca
elementów tkanki nerwowej mikrofotografii, schemacie rodzaje tkanki mięśniowej z pełnionymi przez nie i uzasadnia swój wybór
 przedstawia budowę neuronu  wymienia funkcje  określa różnice budowy funkcjami  wyjaśnia zmiany, jakie
 definiuje pojęcia: impuls komórek glejowych i działania między synapsą  porównuje pod zachodzą w komórce
nerwowy, synapsa, łuk  przedstawia role elektryczną a synapsą względem budowy mięśnia w czasie skurczu
odruchowy poszczególnych układów chemiczną i sposobu
 wymienia nazwy receptorów narządów  dzieli włókna nerwowe na funkcjonowania tkanki:
 wymienia rodzaje synaps  podaje rolę wybranych włókna mielinowe mięśniową gładką,
(chemiczną i elektryczną) receptorów i bezmielinowe poprzecznie prążkowaną
 podaje kolejne poziomy  opisuje drogę impulsu serca oraz poprzecznie
organizacji budowy ciała nerwowego od receptora do prążkowaną szkieletową
zwierząt efektora  przyporządkowuje
 wymienia układy narządów  wyjaśnia, na czym polega rodzaj bodźca i miejsce
budujących ciała zwierząt pobudliwość tkanki występowania do
mięśniowej i nerwowej właściwego typu
receptora
 wyjaśnia
przystosowania
w budowie neuronu do
przewodzenia
i przekazywania impulsu
nerwowego
64. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z treści dotyczących klasyfikacji zwierząt, gąbek i tkanek zwierzęcych
65. Parzydełkowce – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
tkankowe  przedstawia środowisko i tryb  podaje nazwę typu układu  porównuje budowę polipa  wskazuje podobieństwa  wykazuje cechy
zwierzęta życia parzydełkowców nerwowego z budową meduzy i różnice między pozwalające odróżnić
dwuwarstwowe  przedstawia ogólną budowę parzydełkowców i omawia  wymienia funkcje i miejsca wewnętrzną parzydełkowce od innych
ciała parzydełkowców jego budowę występowania poszczególnych a zewnętrzną ścianą ciała zwierząt
 wymienia podstawowe  omawia sposób rodzajów komórek ciała u parzydełkowca  uzasadnia twierdzenie, że
czynności życiowe wykonywania ruchów parzydełkowców  omawia budowę mezoglei nie można uznać
parzydełkowców i przemieszczania się  charakteryzuje budowę i znaczenie parzydełek za tkankę
 definiuje pojęcie: przemiana parzydełkowców ściany ciała parzydełkowca  wyjaśnia rolę  charakteryzuje grupy
pokoleń  charakteryzuje sposoby  omawia przemianę pokoleń koralowców w tworzeniu systematyczne
 podaje znaczenie rozmnażania się u parzydełkowców na raf koralowych parzydełkowców i podaje
parzydełkowców w przyrodzie parzydełkowców przykładzie chełbii modrej  określa, które stadium przykłady ich
i dla człowieka  omawia sposób  wyjaśnia znaczenie w cyklu rozwojowym przedstawicieli
odżywiania się parzydełkowców w przyrodzie chełbii rozmnaża się
parzydełkowców i dla człowieka płciowo, a które
 definiuje pojęcie ciałko bezpłciowo, podaje ich
brzeżne (ropalium) ploidalność
66. Płazińce – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
67. zwierzęta  przedstawia ogólną budowę  definiuje pojęcia:  omawia budowę wora  charakteryzuje budowę  określa cechy
spłaszczone ciała płazińców statocysta, partenogeneza powłokowo-mięśniowego układu rozrodczego pozwalające odróżnić
grzbieto-brzusznie definiuje pojęcia: żywiciel  wyjaśnia znaczenie  omawia budowę układu płazińców płazińce od innych
pośredni, żywiciel ostateczny, nabłonka w postaci pokarmowego wypławka  wykazuje różnicę zwierząt, uzasadnia swój
obojnak, zapłodnienie krzyżowe syncytium u płazińców  charakteryzuje budowę między rozwojem wybór
 wymienia grupy pasożytniczych układu nerwowego płazińców prostym a rozwojem
systematyczne należące do  przedstawia budowę  omawia budowę i funkcje złożonym u płazińców
płazińców i podaje ich wewnętrzną płazińców układu wydalniczego  porównuje przebieg
przedstawicieli  przedstawia sposoby płazińców cykli rozwojowych
 wymienia gatunki rozmnażania się płazińców  przedstawia cykl rozwojowy u tasiemca uzbrojonego,
pasożytnicze płazińców, które  proponuje działania tasiemca nieuzbrojonego, nieuzbrojonego,
mogą stanowić zagrożenie dla profilaktyczne mające na tasiemca uzbrojonego, bruzdogłowca i motylicy
zdrowia lub życia człowieka celu zmniejszenie bruzdogłowca szerokiego wątrobowej
 podaje, że ścianę ciała prawdopodobieństwa i motylicy wątrobowej
płazińców stanowi wór zarażenia człowieka
powłokowo-mięśniowy płazińcami pasożytniczymi
 podaje nazwę typów układów  wyjaśnia, w jaki sposób
wydalniczego i nerwowego u płazińców zachodzi
płazińców wymiana gazowa i transport
 omawia sposoby odżywiania substancji
się płazińców  za pomocą schematu
 wymienia przykłady adaptacji opisuje przebieg cyklu
tasiemców do pasożytniczego rozwojowego wybranych
trybu życia płazińców
 podaje żywicieli pośrednich
i ostatecznych u wybranych
płazińców
 omawia znaczenie płazińców
68. Wrotki – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

zwierzęta z  podaje ogólną budowę ciała  wyjaśnia, w jaki sposób  określa różnicę w pokryciu  wykazuje, że wrotki są  na podstawie schematu
aparatem wrotków u wrotków zachodzi ciała płazińców i wrotków filtratorami przedstawiającego rozwój
rzęskowym  definiuje pojęcie: heterogonia wymiana gazowa i transport  charakteryzuje budowę  wyjaśnia rolę aparatu wrotka wyjaśnia proces
 przedstawia pokrycie ciała substancji poszczególnych układów rzęskowego heterogonii
wrotków  przedstawia budowę wewnętrznych wrotków w funkcjonowaniu  na podstawie różnej
 analizuje schemat budowy wewnętrzną wrotków  charakteryzuje cykl wrotków literatury opracowuje
wewnętrznej wrotków rozwojowy wrotka  porównuje budowę i przedstawia prezentację
 podaje nazwę typu układu układu pokarmowego multimedialną na temat
wydalniczego wrotków płazińca z budową aseksualnych wrotków
 omawia znaczenie wrotków układu pokarmowego
w przyrodzie i dla człowieka wrotka
69. Nicienie – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

70. zwierzęta o obłym,  przedstawia ogólną budowę  przedstawia budowę  omawia pokrycie ciała  wykazuje związek  uzasadnia wybór tych
nieczłonowanym ciała nicieni wewnętrzną nicieni u nicieni budowy nicienia ze cech, które pozwalają
ciele  definiuje pojęcia: dymorfizm  przedstawia sposoby  charakteryzuje budowę środowiskiem życia, odróżnić nicienie od
płciowy, oskórek, linienie rozwoju nicieni układu pokarmowego nicieni w którym występuje innych zwierząt
 wymienia gatunki  proponuje działania  omawia budowę układów  wyjaśnia, dlaczego  wyróżnia cechy nicieni,
pasożytnicze nicieni, które profilaktyczne mające na wydalniczego i nerwowego w przypadku które pozwoliły tym
mogą stanowić zagrożenie dla celu zmniejszenie nicieni stwierdzenia zarażenia zwierzętom opanować
zdrowia lub życia człowieka prawdopodobieństwa  wyjaśnia sposób nicieniem jednej osoby różnorodne środowiska,
 określa, że ścianę ciała nicieni zarażenia człowieka rozmnażania się i rozwoju w rodzinie leczeniu a następnie uzasadnia swój
stanowi wór powłokowo- nicieniami pasożytniczymi nicieni podlegają wszyscy jej wybór
-mięśniowy  wyjaśnia, w jaki sposób  charakteryzuje cykl członkowie
podaje nazwę typu układu u nicieni zachodzi wymiana rozwojowy glisty ludzkiej
wydalniczego nicieni gazowa i transport substancji i włośnia krętego
 wymienia przykłady adaptacji  na podstawie schematu  wykazuje, że u nicieni
wybranych nicieni do cyklu rozwojowego włośnia występuje pseudoceloma
pasożytniczego trybu życia krętego i glisty ludzkiej
 podaje żywicieli wybranych omawia przebieg tych
nicieni cyklów
 wskazuje drogi zarażenia
człowieka nicieniami
pasożytniczymi
 omawia znaczenie nicieni
71. Pierścienice – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

bezkręgowce  przedstawia ogólną budowę  omawia budowę układu  wyjaśnia różnicę między  omawia budowę  wymienia barwniki
o wyraźnej ciała pierścienic pokarmowego pierścienic metamerią homonomiczną morfologiczną odcinka oddechowe pierścienic
metamerii  definiuje pojęcia:  omawia wewnętrzną a metamaterią heteronomiczną głowowego ciała nereidy i barwy, jakie nadają krwi
segmentacja (metameria), budowę ciała pierścienic na  wymienia funkcje  omawia budowę  wyjaśnia rolę komórek
hydroszkielet, cefalizacja, przykładzie dżdżownicy parapodiów morfologiczną chloragogenowych
zapłodnienie krzyżowe  wyjaśnia, w jaki sposób  charakteryzuje budowę parapodium nereidy  uzasadnia różnice
 charakteryzuje tryb życia u pierścienic zachodzi i funkcje układu wydalniczego  wyjaśnia działanie w rozmnażaniu i rozwoju
pierścienic wymiana gazowa i transport pierścienic szkieletu hydraulicznego skąposzczetów,
 wymienia grupy substancji  opisuje, na czym polega u dżdżownicy wieloszczetów i pijawek
systematyczne należące do  omawia budowę układów cefalizacja  wykazuje związek
pierścienic i podaje ich krwionośnego i nerwowego  omawia pokrycie ciała między budową
przedstawicieli u pierścienic u pierścienic i wskazuje na morfologiczną
 podaje nazwę typu układu  omawia sposób jego związek z środowiskiem, i anatomiczną
wydalniczego pierścienic rozmnażania się pierścienic w jakim te zwierzęta żyją a przystosowaniem do
 wymienia cechy budowy  opisuje funkcjonowanie  podaje podobieństwa pasożytniczego trybu
anatomicznej wspólne dla narządów zmysłów i różnice w rozmnażaniu się życia pijawek
wszystkich pierścienic u pierścienic wieloszczetów,  podaje cechy budowy
 wymienia cechy budowy  wyjaśnia, na czym polega skąposzczetów i pijawek odróżniające pijawki od
pijawek o znaczeniu zapłodnienie krzyżowe  wyjaśnia znaczenie siodełka innych pierścienic
adaptacyjnym do u dżdżownicy u skąposzczetów i pijawek
pasożytniczego trybu życia  omawia etapy ruchu
 omawia znaczenie pierścienic lokomotorycznego na
w przyrodzie i dla człowieka przykładzie dżdżownicy
72. Stawonogi – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

73. zwierzęta  przedstawia ogólną budowę  wymienia typy aparatów  porównuje budowę  uzasadnia, że  podaje i wyjaśnia zalety
74. o członowanych ciała stawonogów gębowych owadów i podaje morfologiczną i anatomiczną stawonogi przystosowały oraz wady wynikające
odnóżach  dzieli stawonogi na trzy przykłady owadów, skorupiaków, pajęczaków, się do pobierania z pokrycia ciała twardym
podtypy: skorupiaki, u których one występują owadów i wijów różnorodnego pokarmu oskórkiem
szczekoczułkopodobne i  wymienia typy odnóży  omawia budowę układu  wyjaśnia rolę ostiów  porównuje stawonogi
tchawkodyszne (owady i wije) owadów i podaje przykłady pokarmowego i wydalniczego w sercu wodne i lądowe pod
 definiuje pojęcia: owadów, u których one stawonogów  omawia budowę oka względem budowy
przeobrażenie zupełne, występują  porównuje budowę złożonego narządów wydalniczych
przeobrażenie niezupełne,  omawia budowę, liczbę narządów oddechowych występującego oraz usuwanych
imago, poczwarka i funkcję skrzydeł u owadów stawonogów żyjących u owadów produktów przemiany
 wymienia i charakteryzuje  wymienia rodzaje ruchów w wodzie i na lądzie  wyjaśnia rolę narządów materii
środowiska, w których żyją wykonywanych przez  omawia sposób działania tympanalnych  podaje cechy, które
stawonogi stawonogi otwartego układu  porównuje budowę pozwalają odróżnić
 przedstawia budowę powłoki  definiuje pojęcia: miksocel, krwionośnego stawonogów anatomiczną stawonogi od innych
ciała stawonogów hemolimfa  przedstawia budowę skorupiaków, zwierząt i uzasadnia swój
 podaje przedstawicieli  wymienia przykłady łańcuszkowego układu szczękoczułkowców wybór
skorupiaków, pajęczaków, zwierząt o rozwoju nerwowego, typowego dla i tchawkodysznych
owadów i wijów złożonym z przeobrażeniem większości stawonogów  wymienia
 porównuje grupy stawonogów zupełnym i niezupełnym  wyjaśnia, na czym polegają przystosowania
pod względem liczby par  omawia różne sposoby partenogeneza i heterogonia w budowie
odnóży i tagm odżywiania się stawonogów u stawonogów i funkcjonowaniu
 podaje nazwy narządów w zależności od rodzaju  wyjaśnia rolę pokładełka stawonogów do życia
wymiany gazowej stawonogów spożywanego pokarmu w różnorodnych typach
 określa układ nerwowy środowisk
stawonogów jako łańcuszkowy  wyjaśnia różnice
 wskazuje położenie w przebiegu rozwoju
poszczególnych układów złożonego
narządów na schemacie budowy z przeobrażeniem
stawonoga niezupełnym
 podaje nazwy narządów i z przeobrażeniem
wydalania i osmoregulacji zupełnym
u stawonogów  wyjaśnia regulację
 omawia przebieg rozwoju hormonalną u owadów
złożonego z przeobrażeniem na przykładzie regulacji
niezupełnym i zupełnym procesu linienia
75. Różnorodność Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

i znaczenie  przedstawia podział  charakteryzuje skorupiaki,  przedstawia podział podtypu  wyjaśnia znaczenie  wyjaśnia różnice między
stawonogów pajęczaków na skorpiony, szczękoczułkowce oraz skorupiaki na gromady: stawonogów w poszczególnymi grupami
roztocze, kosarze, pająki tchawkodyszne skrzelonogi, wąsonogi, przyrodzie i dla stawonogów
i podaje przedstawicieli  podaje podział podtypu pancerzowce człowieka
poszczególnych grup tchawkodysznych na owady  uzasadnia przynależność  przedstawia kryterium
 przedstawia podział owadów i wije raka szlachetnego do podziału podtypu
na ważki, rybiki, pancerzowców tkawkodyszne na
prostoskrzydłe, pchły, gromady: wije i owady
pluskwiaki, chrząszcze,
błonkoskrzydłe, motyle
i muchówki oraz podaje
przedstawicieli poszczególnych
grup
 omawia znaczenie
stawonogów w przyrodzie i dla
człowieka
76. Mięczaki – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
zwierzęta o  charakteryzuje środowisko  omawia budowę układu  wyjaśnia budowę i funkcje  porównuje budowę  uzasadnia twierdzenie, że
miękkim życia mięczaków pokarmowego mięczaków muszli u mięczaków zewnętrzną i budowę głowonogi są mięczakami
niesegmentowany  definiuje pojęcia: tarka, i sposoby pobierania przez  charakteryzuje budowę muszli u poszczególnych o najwyższym stopieniu
m ciele anabioza nie pokarmu i sposób funkcjonowania gromad mięczaków złożoności budowy
 przedstawia ogólną budowę  charakteryzuje narządów oddechowych u  wyjaśnia znaczenie  wymienia cechy budowy
ciała mięczaków na przykładzie rozmnażanie się mięczaków mięczaków zasiedlających mięczaków w przyrodzie pozwalające odróżnić
ślimaka  wykazuje, że małże są środowiska wodne i lądowe i dla człowieka mięczaki od innych
 wymienia cechy budowy filtratorami  omawia budowę układu  wskazuje zwierząt, a następnie
charakterystyczne dla  wyjaśnia, w jaki sposób krwionośnego głowonogów charakterystyczne cechy uzasadnia swój wybór
wszystkich przedstawicieli zachodzi przepływ krwi  omawia budowę układu budowy morfologicznej  charakteryzuje grupy
mięczaków w układzie krwionośnym nerwowego mięczaków poszczególnych grup systematyczne mięczaków
 przedstawia podział mięczaków  omawia wydalanie mięczaków
mięczaków na ślimaki, małże i osmoregulację u mięczaków umożliwiające ich
i głowonogi identyfikację
 wymienia przykłady
gatunków należących do
poszczególnych grup
mięczaków
 omawia znaczenie mięczaków
77. Szkarłupnie – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
bezkręgowe  charakteryzuje środowisko  omawia czynności  charakteryzuje budowę  charakteryzuje budowę  wykazuje, iż szkarłupnie
zwierzęta i tryb życia szkarłupni życiowe szkarłupni wewnętrzną szkarłupni na układu nerwowego są nietypowymi
wtórouste  przedstawia ogólną budowę przykładzie rozgwiazdy szkarłupni bezkręgowcami,
ciała szkarłupni  omawia sposób odżywiania  wyjaśnia znaczenie uwzględniając ich cechy
 podaje podział szkarłupni na się i budowę układu szkarłupni w przyrodzie regresywne i progresywne
liliowce, rozgwiazdy, pokarmowego szkarłupni i dla człowieka  porównuje tryb życia
wężowidła, strzykwy i jeżowce  wyjaśnia, w jaki sposób  omawia sposób i budowę morfologiczną
 wymienia funkcje układu zachodzą wymiana gazowa, rozmnażania się liliowców, rozgwiazd,
wodnego (ambulakralnego) transport substancji oraz szkarłupni wężowideł, jeżowców
szkarłupni wydalanie i osmoregulacja i strzykw
 omawia znaczenie szkarłupni u szkarłupni
w przyrodzie i życiu człowieka  charakteryzuje budowę
i funkcje układu wodnego
(ambulakralnego)
78. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności od parzydełkowców do szkarłupni

6. Różnorodność strunowców
79. Charakterystyka Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
strunowców  wymienia cechy wspólne  przedstawia drzewo  omawia funkcje życiowe  analizuje drzewo  porównuje budowę
strunowców rodowe strunowców bezczaszkowców na rodowe strunowców i funkcje układu
 wymienia podtypy  na podstawie schematu przykładzie lancetnika  wymienia i opisuje wydalniczego lancetnika
strunowców: bezczaszkowce, opisuje układ krwionośny  wykazuje, że lancetnik jest cechy lancetnika z układem wydalniczym
osłonice i kręgowce lancetnika filtratorem decydujące o płazińców
 przedstawia środowisko i tryb  opisuje rozwój lancetnika  charakteryzuje zewnętrzną i przynależności do  wykazuje, że
życia lancetnika  porównuje ogólny plan wewnętrzną budowę ciała strunowców przedstawione drzewo
 podaje nazwę układu budowy bezkręgowców i lancetnika rodowe odzwierciedla
wydalniczego lancetnika strunowców ewolucyjny rozwój
 definiuje pojęcia: miomer,  podaje nazwy grup strunowców
miosepta, struna grzbietowa, zwierząt należących do  przedstawia środowisko
solenocyt strunowców życia żachwy
 przedstawia budowę ciała  opisuje funkcje życiowe
lancetnika osłonic na przykładzie
 omawia podstawowe żachwy
czynności życiowe lancetnika
80. Cechy Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
charakterystyczne  wymienia cechy wspólne  charakteryzuje budowę  omawia pochodzenie  porównuje cechy  omawia etapy ewolucji
kręgowców wszystkich kręgowców zewnętrzną i wewnętrzną kosteczek słuchowych głównych grup łuków skrzelowych
 wymienia grupy kręgowców oraz funkcje życiowe  charakteryzuje wybrane kręgowców u poszczególnych grup
 omawia pokrycie ciała krągłoustych na przykładzie układy narządów: skórę,  wymienia cechy kręgowców
kręgowców, uwzględniając minoga układy nerwowy, krwionośny, krągłoustych świadczące  wyjaśnia przyczyny
budowę skóry  wykazuje różnice między oddechowy, szkieletowy, o tym, że są najniżej zróżnicowania układu
 wymienia wytwory skóry organizmami stałocieplnymi nerwowy uorganizowanymi oddechowego u różnych
 definiuje pojęcia: organizm a organizmami  przedstawia przykłady kręgowcami grup kręgowców
ektotermiczny, organizm zmiennocieplnymi sposobów regulacji  na podstawie cech  wyjaśnia, czym jest
endotermiczny  podaje przykłady temperatury ciała u zwierząt pozwalających rozróżnić bilans cieplny u ptaków
 podaje przykłady zwierząt organizmów, które są endotermicznych poszczególne grupy i ssaków
stałocieplnych ektotermami, oraz tych, i ektotermicznych kręgowców, identyfikuje
i zmiennocieplnych które nazywane są  wyjaśnia sposoby wybrane organizmy jako
 podaje typy narządów endotermami pozyskiwania przez kręgowce przedstawicieli danej
wymiany gazowej u kręgowców ciepła niezbędnego do grupy systematycznej
 podaje funkcje układu ogrzania organizmu kręgowców
nerwowego, krwionośnego
oddechowego, szkieletowego,
oddechowego i krwionośnego
 opisuje środowisko i tryb
życia krągłoustych
81. Ryby – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

82. żuchwowce  wymienia cechy  opisuje rodzaje łusek  charakteryzuje budowę  przedstawia budowę  wykazuje konieczność
83. pierwotnie wodne charakterystyczne ryb  charakteryzuje gromady i funkcje układu mózgowia u ryby regulacji osmotycznej
 wymienia płetwy parzyste ryb szkieletowego ryb kostnoszkieletowej u ryb żyjących w różnych
i nieparzyste oraz ich funkcje  wykazuje związek kształtu  omawia elementy budowy  proponuje działania środowiskach wodnych
 na podstawie schematu ciała ryb z warunkami, układu pokarmowego ryb mające na celu ochronę  wykazuje różnice między
omawia ogólną budowę ciała w których te zwierzęta żyją  omawia budowę i funkcje różnorodności rybami
ryb  wyjaśnia mechanizm układu oddechowego ryb gatunkowej ryb chrzęstnoszkieletowymi
 wymienia rodzaje łusek wymiany gazowej u ryb  omawia budowę układu  wykazuje na podstawie a promieniopłetwymi
 podaje podział ryb na trzy  wyjaśnia znaczenie linii nerwowego ryb cech morfologicznych i mięśniopłetwymi
gromady: chrzęstnoszkieletowe, bocznej  omawia działanie pokryw i fizjologicznych  uzasadnia, że działalność
promieniopłetwe  omawia budowę skrzeli skrzelowych i tryskawki u ryb przystosowania ryb do człowieka jest
i mięśniopłetwe oraz podaje ryb  wyjaśnia, na czym polega środowiska wodnego zagrożeniem dla
przedstawicieli tych grup  definiuje pojęcie: serce mechanizm przeciwprądów  wyjaśnia mechanizm różnorodności biologicznej
 definiuje pojęcia: tarło, ikra, żylne u ryb poruszania się ryb w ryb
tryskawka, osmoregulacja  omawia znaczenie  charakteryzuje budowę wodzie  uzasadnia, że rybom
 charakteryzuje pokrycie ciała i działanie pęcherza i funkcje układu  wyjaśnia, na jakiej prowadzącym przydenny
ryb, wskazując te cechy, które pławnego krwionośnego i wydalniczego zasadzie u ryb tryb życia nie jest
stanowią przystosowanie do  omawia budowę ryb chrzęstnoszkieletowych, potrzebny jest pęcherz
życia w wodzie i funkcjonowanie narządów  opisuje, w jaki sposób słonowodnych pławny
 przedstawia budowę zmysłów u ryb zachodzi osmoregulacja u ryb i słodkowodnych  wykazuje związek
i funkcjonowanie układu  opisuje rozmnażanie kostnoszkieletowych odbywa się wydalanie między środowiskiem
krwionośnego ryb i rozwój ryb słodkowodnych, oraz osmoregulacja życia ryb (słonowodne
 wymienia azotowe produkty  podaje przykłady kostnoszkieletowych i słodkowodne) a rodzajem
przemiany materii u ryb potwierdzające, że kształt słonowodnych wydalanego azotowego
 wymienia typy nerek u ryb ciała ryby odbiegający od i chrzęstnoszkieletowych produktu przemiany
 charakteryzuje sposób typowego dla nich wzorca słonowodnych materii
rozmnażania się ryb wynika z adaptacji do życia  uzasadnia, że ryby są dobrze  wyjaśnia, w jakim celu
 wymienia przystosowania ryb w różnych warunkach przystosowane do życia niektóre ryby mają narządy
do życia w środowisku wodnym środowiska wodnego w wodzie elektryczne
 podaje cel i rodzaje wędrówek  opisuje wędrówki ryb na  wyjaśnia znaczenie ryb
ryb przykładach w przyrodzie i dla człowieka
 omawia znaczenie ryb  podaje, jakie elementy
w przyrodzie i dla człowieka ciała ryby biorą udział
podczas poruszania się tych
zwierząt w wodzie
84. Płazy – kręgowce Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
85. dwuśrodowiskowe  charakteryzuje środowisko  opisuje sposoby  omawia cechy budowy  wyjaśnia mechanizm  wyjaśnia, dlaczego
życia płazów poruszania się płazów i funkcje szkieletu płazów na wentylacji płuc u żaby zdecydowana większość
 wyjaśnia pojęcia: hibernacja,  opisuje sposoby wymiany przykładzie szkieletu żaby  przedstawia budowę płazów nie może przetrwać
zwierzęta ureoteliczne, skrzek, gazowej u dorosłych płazów  charakteryzuje budowę mózgowia płaza w środowisku suchym
kijanka i ich larw układu pokarmowego i sposób  wyjaśnia, dlaczego –  uzasadnia, że działalność
 przedstawia budowę i funkcje  charakteryzuje odżywiania się płazów pomimo braku przegrody człowieka może być
skóry płazów różnorodność gatunkową  omawia budowę układu w komorze serca – do zagrożeniem dla
 podaje nazwy rzędów płazów: płazów, uwzględniając oddechowego płazów tkanek docelowych różnorodności biologicznej
ogoniaste, bezogonowe podział na rzędy: ogoniaste,  charakteryzuje budowę płazów jest dostarczana płazów
i beznogie oraz podaje ich bezogonowe i beznogie układu nerwowego płazów odpowiednia ilość tlenu wyjaśnia związek między
przedstawicieli  charakteryzuje rozwój  wyjaśnia znaczenie  wykazuje różnice wykształceniem narządu
 wymienia główne elementy płazów bezogonowych na poszczególnych narządów między wentylacją płuc wymiany gazowej w
szkieletu osiowego żaby przykładzie żaby zmysłów płazów a wymianą gazową postaci płuc a modyfikacją
 wymienia narządy wymiany  podaje nazwę elementu,  omawia proces wydalania zachodzącą w płucach budowy układu
gazowej u dorosłych płazów który zapobiega mieszaniu u płazów płaza krwionośnego u płazów
i u ich larw się obu rodzajów krwi  charakteryzuje rozmnażanie  analizuje modyfikacje
 wymienia elementy układu (odtlenowanej i rozwój płazów budowy i czynności
wydalniczego płaza i utlenowanej) płynącej  wymienia charakterystyczne wybranych narządów
 wymienia cechy przez stożek tętniczy cechy budowy i trybu życia zmysłów u płazów
charakterystyczne układu  przedstawia rozwój płazów kijanek związane z ich
krwionośnego płazów, w tym bezogonowych  proponuje działania mające funkcjonowaniem
budowy serca  opisuje cechy płazów, na celu ochronę różnorodności w warunkach środowiska
 omawia rozmnażanie się które umożliwiają im życie gatunkowej płazów lądowego
płazów na lądzie, oraz te, które  wyjaśnia, w jaki sposób  uzasadnia znaczenie
 wymienia przystosowania umożliwiają im życie płazy są przystosowane do budowy poszczególnych
płazów do życia w środowisku w wodzie życia w środowiska wodnym narządów i układów
wodnym i w środowisku i środowisku lądowym narządów
lądowym  opisuje zjawisko neotenii w przystosowaniu do
 omawia znaczenie płazów życia płaza w
w przyrodzie i dla człowieka środowisku wodnym
oraz środowisku
lądowym
86. Gady – pierwsze Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
87. owodniowce  charakteryzuje środowisko  wymienia cechy pokrycia  wskazuje kryterium, na  wyjaśnia rolę  uzasadnia, że działalność
życia gadów ciała gadów, które stanowią podstawie którego została częściowej przegrody człowieka może być
 przedstawia sposób adaptacje do życia w utworzona systematyka gadów występującej w komorze zagrożeniem dla
odżywiania się gadów środowisku lądowym  proponuje działania mające serca u większości różnorodności biologicznej
 przedstawia budowę i funkcje  przedstawia cechy budowy na celu ochronę różnorodności gadów gadów
skóry gadów oraz funkcje szkieletu gatunkowej gadów  przedstawia budowę  wykazuje, że produkcja
 wymienia główne elementy gadów na przykładzie  omawia cechy budowy i czynności mózgowia i wydalanie kwasu
szkieletu osiowego jaszczurki jaszczurki i funkcje szkieletu gadów na gada moczowego jest dla
 wymienia elementy układu  omawia budowę układu przykładzie szkieletu  omawia proces większości gadów
wydalniczego gada wydalniczego gadów jaszczurki wentylacji płuc u gadów korzystna, mimo że
 definiuje pojęcia: błony  charakteryzuje  wykazuje, że gady to  porównuje proces synteza tego związku jest
płodowe, owodniowce, różnorodność gatunkową zwierzęta zmiennocieplne wydalania u gadów bardziej kosztowna
akomodacja, zwierzę gadów, uwzględniając (ektotermiczne) żyjących na lądzie energetycznie niż synteza
urykoteliczne podział na rzędy: żółwie,  charakteryzuje budowę i w wodzie amoniaku i mocznika
 wymienia cechy krokodyle, hatterie układu pokarmowego i sposób  uzasadnia, że sposób  wykazuje, że dobrze
charakterystyczne układu i łuskonośne odżywiania się gadów rozmnażania i rozwoju rozwinięte kresomózgowie
krwionośnego gada, w tym  charakteryzuje rozwój  omawia budowę układu gadów stanowi adaptację i móżdżek są cennymi
budowy serca gadów na przykładzie oddechowego gadów do życia na lądzie przystosowaniami gada do
 omawia rozmnażanie się jaszczurki  charakteryzuje budowę  wyjaśnia, dlaczego – życia w środowisku
i rozwój gadów  omawia budowę układu nerwowego gadów pomimo braku lądowym
 wymienia błony płodowe i funkcjonowanie narządów  omawia proces wydalania całkowitej przegrody  wyjaśnia, w jaki sposób
i podaje ich funkcje zmysłów gadów u gadów w komorze serca – do gady radzą sobie
 wyróżnia rzędy gadów:  podaje nazwy typów  charakteryzuje rozmnażanie tkanek gadów jest z niekorzystnymi dla nich
żółwie, krokodyle, hatterie czaszek gadów i rozwój gadów dostarczana odpowiednia warunkami środowiska
i łuskonośne (jaszczurki i węże)  uzasadnia, że gady muszą  wyjaśnia, w jaki sposób ilość tlenu występującymi w strefie
oraz podaje ich przedstawicieli prowadzić oszczędną gady są przystosowane do  wyjaśnia, jakie klimatów umiarkowanych
 wymienia przystosowania gospodarkę wodną życia w środowisku lądowym znaczenie dla gadów
w budowie gadów będące miało wykształcenie
adaptacjami do życia na lądzie klatki piersiowej
 omawia znaczenie gadów  wymienia funkcje
w przyrodzie i dla człowieka poszczególnych błon
płodowych u gadów
 uzasadnia znaczenie
budowy poszczególnych
narządów i układów
narządów
w przystosowaniu gadów
do życia na lądzie
88. Ptaki – latające Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
89. zwierzęta pokryte  charakteryzuje środowisko  opisuje budowę  charakteryzuje budowę  przedstawia budowę  wyjaśnia, na czym
piórami życia ptaków i funkcjonowanie narządów szkieletu ptaka na przykładzie i czynności mózgowia polega i jaki jest cel
 omawia ogólną budowę ciała zmysłów ptaków gęgawy ptaków pierzenia się ptaków
ptaków  porównuje gniazdowniki  przedstawia budowę  omawia zjawisko  wyjaśnia znaczenie
 definiuje pojęcia: zwierzę z zagniazdownikami skrzydła ptaka wędrówek ptaków układów oddechowego
stałocieplne (endotermiczne),  wyjaśnia rolę gruczołu  wymienia elementy budowy  wykazuje, że ptaki są i krwionośnego
kości pneumatyczne, kuprowego mózgowia ptaków stałocieplne w utrzymaniu
gniazdownik, zagniazdownik  wymienia i opisuje cechy  charakteryzuje (endotermiczne) stałocieplności u ptaków
 wymienia rodzaje piór pokrycia ciała ptaków, które rozmieszczenie i funkcje  wyjaśnia cel tworzenia  wyjaśnia, dlaczego
 przedstawia budowę i funkcję stanowią adaptacje do lotu worków powietrznych wypluwek przez niektóre mechanizm podwójnego
pióra  przedstawia cechy budowy u ptaków ptaki oddychania stanowi
 wymienia wytwory naskórka oraz funkcje szkieletu  charakteryzuje budowę  wyjaśnia znaczenie przystosowanie ptaków do
u ptaków ptaków i funkcjonowanie układu obecności żołądka lotu
 omawia budowę jaja ptaków  klasyfikuje ptaki wydalniczego ptaków dwukomorowego
i podaje funkcje elementów jego w zależności od rodzaju  analizuje cechy budowy u ptaków
budowy spożywanego pokarmu morfologicznej i anatomicznej  wykazuje związek
 wymienia przykłady ptaków  omawia budowę układu oraz cechy fizjologiczne bardzo dobrze
odżywiających się różnym wydalniczego ptaków będące adaptacjami ptaków do rozwiniętego narządu
pokarmem i zamieszkujących  omawia budowę układu lotu wzroku, kresomózgowia
różne środowiska rozrodczego ptaków  proponuje działania mające oraz móżdżku z trybem
 wymienia przystosowania  podaje znaczenie worków na celu ochronę ptaków życia ptaków
ptaków drapieżnych powietrznych występujących  charakteryzuje budowę  wyjaśnia zjawisko
i owadożernych do różnych u ptaków układu pokarmowego i sposób wentylacji płuc u ptaków
sposobów odżywiania się  charakteryzuje odżywiania się ptaków podczas lotu
 wymienia główne elementy przystosowania ptaków do  omawia budowę układu
szkieletu ptaka zdobywania pokarmu oddechowego ptaków
 wymienia części przewodu w wodzie  charakteryzuje rozmnażanie
pokarmowego ptaka  podaje przystosowania i rozwój ptaków
 wymienia elementy układu ptaków, które odżywiają się  wykazuje związek obecności
wydalniczego ptaka ziarnami i pestkami kości pneumatycznych
 wymienia cechy  podaje przystosowania z trybem życia ptaka
charakterystyczne układu w budowie ptaków
krwionośnego ptaka, w tym wszystkożernych
budowy serca  charakteryzuje
 omawia rozmnażanie się przystosowania ptaków,
i rozwój ptaków które odżywiają się
 wymienia przystosowania pokarmem roślinnym
w budowie ptaków będące
adaptacją do lotu
 omawia znaczenie ptaków
90. Ssaki – kręgowce Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
91. wszechstronne  charakteryzuje środowisko  określa cechy, które  omawia budowę szkieletu  przedstawia budowę  wykazuje na
i ekspansywne życia ssaków pozwalają ssakom na ssaków i czynności mózgowia przykładach, w jaki sposób
 opisuje cechy utrzymanie stałej  charakteryzuje narządy ssaków ssaki, aby przetrwać
charakterystyczne wyłącznie dla temperatury ciała zmysłów ssaków  wyjaśnia proces w niskich temperaturach
ssaków  opisuje ssaki jako grupę  porównuje sposoby akomodacji oka otoczenia, wykształciły
 wymienia nazwy podgromad monofiletyczną rozmnażania się stekowców, u ssaków mechanizmy
ssaków: prassaki, ssaki niższe,  podaje znaczenie łożyska torbaczy i łożyskowców  wyjaśnia, na czym zabezpieczające organizm
ssaki wyższe (łożyskowce) i pępowiny  charakteryzuje budowę polega specjalizacja przed zbyt dużą utratą
i podaje przykłady zwierząt  omawia budowę układu przewodu pokarmowego uzębienia ssaków ciepła
należących do wskazanych grup wydalniczego oraz sposób u przeżuwaczy  uzasadnia różnice  wyjaśnia, na przykładzie
 wymienia najważniejsze rzędy wydalania i osmoregulacji  charakteryzuje różnorodność w długości przewodów wybranych przez siebie
ssaków łożyskowych u ssaków ssaków, uwzględniając ich pokarmowych ssaków gatunków, przystosowania
 charakteryzuje pokrycie ciała  charakteryzuje rodzaje podział systematyczny drapieżnych ssaków do wysokiej
ssaków zębów  podaje różnice w procesie i roślinożernych temperatury środowiska
 wymienia wytwory naskórka  opisuje rodzaje i funkcje rozmnażania się ssaków  uzasadnia, że uzębienie  uzasadnia, że niektóre
u ssaków i podaje ich funkcje gruczołów: łojowych, łożyskowych i torbaczy ssaków jest ssaki są przystosowane do
 wymienia główne elementy potowych, zapachowych  wyjaśnia znaczenie tekodontyczne życia w określonym
szkieletu ssaków i mlekowych endosymbiontów w trawieniu  porównuje budowę środowisku (pod ziemią,
 wymienia i podaje znaczenie  charakteryzuje budowę pokarmu u roślinożerców układu krwionośnego na gałęziach, w powietrzu)
kosteczek słuchowych, układu pokarmowego  wyjaśnia, na czym polega ssaków z budową  analizuje etapy ewolucji
znajdujących się w uchu ssaków i rolę echolokacja układów krwionośnych układu nerwowego
środkowym ssaków poszczególnych jego pozostałych kręgowców kręgowców
 podaje cechy narządów  wykazuje różnice
charakterystyczne układu  opisuje rozmnażanie w budowie płuc u ssaków
krwionośnego ssaków, w tym i rozwój ssaków i innych kręgowców
budowy serca  uzasadnia związek
 wymienia rodzaje zębów między rodzajem
 definiuje pojęcia: wydalanych azotowych
difiodontyzm, heterodontyzm, produktów przemiany
kosmek jelitowy, akomodacja, materii a środowiskiem
zwierzę ureoteliczne życia kręgowców
 podaje rolę wątroby i trzustki
 przedstawia budowę układu
oddechowego ssaków
 wyjaśnia rolę pęcherzyków
płucnych
 wymienia sposoby rozrodu
ssaków
 omawia znaczenie ssaków
92. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z rozdziału „Różnorodność strunowców”
93.

Wymagania Edukacyjne Biologia Klasa 2 Zakres Rozsz 7

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wymagania Edukacyjne Biologia Klasa 2 Zakres Rozsz 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. Biologia na czasie 2.

6. Organizmy Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

14. Porosty – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

17. Rośliny lądowe Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

18. Tkanki roślinne Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

27. Mchy – rośliny Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

30. Rośliny nasienne. Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

43. Czynniki Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

47. Wzrost i rozwój Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

58. Gąbki – zwierzęta Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

68. Wrotki – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

69. Nicienie – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

71. Pierścienice – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

72. Stawonogi – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

75. Różnorodność Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

78. Powtórzenie i sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności od parzydełkowców do szkarłupni

81. Ryby – Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

You might also like