Professional Documents
Culture Documents
Phân tích hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng
Phân tích hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng
TÓM TẮT:
Bài viết phân tích hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng trên địa bàn
tỉnh An Giang. Kết quả nghiên cứu cho thấy các tiêu chí mà người tiêu dùng
quan tâm hàng đầu khi thực hiện hành vi mua sắm trực tuyến là chất lượng/sản
phẩm dịch vụ; giá cả của sản phẩm/dịch vụ và uy tín của người bán/website bán
hàng. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tồn tại mối tương quan cao giữa yếu tố
tần suất mua hàng, chi tiêu mua hàng trực tuyến của người tiêu dùng với thu
nhập cá nhân và độ tuổi. Không tồn tại mối quan hệ giữa các biến giới tính, trình
độ học vấn với các biểu hiện của hành vi mua sắm trực tuyến.
Từ khóa: hành vi người tiêu dùng, hành vi mua sắm trực tuyến, mua sắm trực
tuyến, tỉnh An Giang.
1. Đặt vấn đề
Với sự phát triển của khoa học công nghệ hiện đại và vai trò không thể thiếu của
mạng internet dẫn đến sự thay đổi rất lớn trong xu hướng hành vi mua sắm của
người tiêu dùng trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng. Người tiêu
dùng đã chuyển dần từ hình thức mua sắm truyền thống bình thường là “đến tận
nơi - xem tận chỗ” sang hình thức mua sắm thông qua các kênh thương mại
điện tử (mua sắm trực tuyến hay mua sắm online). Theo số liệu của Cục
Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), thương mại điện tử ngày
càng giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế. Tỉ trọng doanh
thu từ thương mại điện tử không ngừng tăng lên hằng năm. Năm 2019, tỷ trọng
thương mại điện tử chiếm 4,2% trên tổng mức bán lẻ hàng hóa của cả nước.
Đặc biệt, trong năm 2020, thị trường bị ảnh hưởng khá nặng nề bởi dịch bệnh
COVID-19 và các vấn đề hạn chế đi lại, thương mại điện tử Việt Nam vẫn đạt
mức tăng trưởng ấn tượng 18%, quy mô thị trường đạt 11,8 tỷ USD. Cũng theo
kết quả khảo sát về tình hình sử dụng Internet ở Việt Nam do tổ chức
DataReportal được thực hiện vào tháng 02/2020, số lượng người dùng Internet
tại Việt Nam đã lên đến 68,17 triệu người (tăng 6,2 triệu người dùng và tăng
10% so với năm 2019). Sự thay đổi của xu hướng hành vi của người tiêu dùng
nói trên đòi hỏi các doanh nghiệp phải kịp thời nắm bắt thông tin của thị trường,
thay đổi các chiến lược bán hàng, phân phối, mở rộng thị trường,…
An Giang là tỉnh có số dân đông nhất khu vực đồng bằng sông Cửu Long và là
tỉnh đông dân thứ 8 trong cả nước, nơi có kinh tế tăng trưởng qua từng năm. Sự
phát triển kinh tế của tỉnh sẽ kéo theo nhu cầu mua sắm của người dân tăng
thêm, trong đó có hành vi mua sắm trực tuyến. Chính vì vậy, việc nghiên cứu
hành vi mua sắm trực tuyến là vấn đề quan trọng và ngày càng nhận được sự
quan tâm nhiều từ phía các doanh nghiệp trên địa bàn. Nghiên cứu này sẽ tập
trung vào làm rõ các câu hỏi liên quan đến hành vi mua sắm trực tuyến của
người tiêu dùng tại An Giang, bao gồm: (1) Hành vi mua sắm trực tuyến của
người tiêu dùng tại An Giang diễn ra như thế nào? (2) Các yếu tố mà người tiêu
dùng quan tâm hàng đầu khi mua hàng trực tuyến là gì? (3) Có sự khác biệt
trong hành vi mua sắm trực tuyến giữa những người tiêu dùng có giới tính, độ
tuổi, trình độ học vấn và thu nhập cá nhân của người tiêu dùng hay không?
3.2. Hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng
Kết quả khảo sát về hành vi mua sắm trực tuyến của 195 người tiêu dùng trên
địa bàn tỉnh An Giang được thể hiện ở Bảng 1.
Bảng 1. Hành vi mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng
Nguồn: Tính toán của tác giả
Kênh giao dịch chính mà người tiêu dùng ưu tiên chọn lựa chọn để mua sắm
trực tuyến trên địa bàn tỉnh An Giang là các sàn giao dịch điện tử (chiếm 50,8%).
Các diễn đàn mạng xã hội là kênh phổ biến tiếp theo được lựa chọn với tỷ lệ là
33,3%. Kênh bán hàng qua các website bán hàng hóa/dịch vụ của các doanh
nghiệp lại ít được ưu tiên lựa chọn hơn (chiếm 15,2%). Các sản phẩm mà người
tiêu dùng ưu tiên lựa chọn mua hàng trực tuyến gồm: quần áo, giầy dép, mỹ
phẩm (chiếm 87,7%); thiết bị, đồ dùng gia đình (chiếm 40,5%); và đồ công nghệ
và điện tử (33,3%). Hình thức mua sắm mà người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn là
thanh toán bằng tiền mặt khi nhận hàng (chiếm đến 87,7%). Các hình thức thanh
toán khác vẫn chưa được người tiêu dùng sử dụng nhiều. Đối với các phản ứng
hành vi khi sản phẩm bị lỗi, hành vi được người tiêu dùng chọn nhiều nhất là
phản hồi trực tiếp, yêu cầu đổi trả (chiếm đến 77,9%). Ngoài ra, người tiêu dùng
còn thực hiện các hành vi khác như đánh giá xấu trên trang website mua hàng
(chiếm 28,7%), nói xấu và khuyên người khác không mua ở đó (26,7%) và
không làm gì cả (chiếm 22,1%).
Kiểm định Chi-Square và Camer’s được thực hiện nhằm kiểm chứng mối quan
hệ giữa các biến giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn, thu nhập cá nhân và hành vi
mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng. Kết quả cho thấy rằng có mối tương
quan cao giữa chi tiêu mua sắm trực tuyến và độ tuổi cũng như chi tiêu mua sắm
và thu nhập cá nhân của người tiêu dùng. Kết quả thống kê tần số cho thấy rằng
các người tiêu dùng có thu nhập cá nhân càng cao họ càng chi tiêu mua sắm
nhiều hơn. Người tiêu dùng lớn tuổi thì mức chi tiêu cho mua sắm trực tuyến của
họ sẽ cao hơn so với người trẻ tuổi. Kết quả Sig (2 - sided) của kiểm định Chi-
Square không cho thấy mối tương quan cao giữa hành vi mua sắm trực tuyến
với giới tính và trình độ học vấn của đáp viên.
Bảng 2. Kết quả kiểm định Chi-Square và Camer’s V
[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng
công nghệ, Số 8, tháng 4 năm 2021]