2 Shumimi seksual tek bimët me lule

BIOLOGJIA 9 Veprimtari praktike

Fletë pune (b)

Emri …………………………………………………..………….. Klasa …………………..

Hetimi mbi ndikimin e mbipopullimit në rritje (2.8)

Qëllimet
Qëllimet e kësaj praktike:
 Të kuptojë shumimin seksual në bimë, duke përfshirë formimin e farës.
 Të përshkruajë faktorët që ndikojnë në madhësinë e popullatës.
 Të përdorë metodën më të mirë të marrjes së mostrave.
 Të bëjë vëzhgime dhe matje.
 Të shpjegojë rezultatet duke përdorur njohuritë dhe të kuptuarit shkencor.
 Të nxjerrë përfundime.
 Vlerëso metodat e tua dhe sugjeroi mënyra për t’i përmirësuar ato.

Paisje Siguria
 Dy pjata Petri Asnjë
 Pambuk
 Fara (p.sh. lakre ose fasule)
 Cilindër i shkallëzuar ose shiringë
 Metër (vizore)

Veprimtari
Në këtë veprimtari praktike ti do të hetosh ndikimin e mbipopullimit në rritjen e bimëve
duke përdorur fidanë lakre ose fasuleje.
1 Bëj dy pjata (pjata petri apo kapakë kavanozi) me pambuk të lagësht në bazë.
2 Në njërën pjatë vendos një shtresë të dendur farash, në mënyrë që pambuku të mos
dallohet. Kjo është pjata A.
3 Në pjatën tjetër shpërndaj vetëm disa fara me mjaft hapësira ndërmjet tyre. Kjo është
pjata B.
4 Lëri farat (pjatat) në një vend me diell (por jo shumë të nxehtë) që të rriten. Çdo ditë
ujiti ato me të njëjtën sasi uji (përdor cilindrin matës ose shiringën).
5 Pas një jave merr pesë bimë të rastit nga secila pjatë dhe shqyrtoi me kujdes. (Kur
merr vetëm disa bimë nga një grup bimësh , kjo quhet “marrje mostre”.)
6 Mat gjatësinë e kërcejve të tyre, sasinë e rrënjëve të formuara dhe madhësinë e
gjetheve të tyre (përdor letër të milimetruar për të matur sipërfaqen ose thjesht mat
gjatësinë dhe gjerësinë me një vizore).

1
 2 Shumimi seksual tek bimët me lule

BIOLOGJIA 9 Veprimtari praktike

Fletë pune (b)

Emri …………………………………………………..………….. Klasa …………………..

Rezultate
Harto një tabelë rezultatesh. Shëno rezultatet në hapësirën më poshtë.
Llogarit madhësitë mesatare për çdo grup bimësh dhe shtoi në tabelë.

Paraqit të dhënat (për çdo kërcell, gjethe dhe rrënjë) në një mënyrë të përshtatshme për
t’i krahasuar ato.

2
 2 Shumimi seksual tek bimët me lule

BIOLOGJIA 9 Veprimtari praktike

Fletë pune (b)

Emri …………………………………………………..………….. Klasa …………………..

Pyetje
1 Përshkruaj rezultatet e tua.
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

2 Si ka ndikuar mbipopullimi në rritjen e këtyre bimëve? Shpjego rezultatet e tua duke

përdorur njohuritë dhe të kuptuarit shkencor.
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

3 Trego kufizimet e këtij eksperimenti. Si mund ta përmirësosh atë?

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

3
 2 Shumimi seksual tek bimët me lule

BIOLOGJIA 9 Veprimtari praktike

Fletë pune (b)

Emri …………………………………………………..………….. Klasa …………………..

4 Përdor rezultatet e tua për të shpjeguar pse në shumicën e bimëve vihet re përhapja
e farës.
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................