‫شعر دوم‪ :‬ادب کردن شیر گرگ را کی در قسمت بی ادبی کرده بود‬

‫خالصه داستان شیر و گرگ و روباه‪ :‬در دفتر اول مثنوی داستانی آمده است از‬
‫رفتن روباه و گرگی به نزد شیر برای برخور دار شدن از انعام او‪.‬‬
‫شیر همراه گرگ و روباه به شکار می رود و یک گاو کوهی‪ ،‬یک بز و یک خرگوش‬
‫شکار می کند‪ .‬او در آغاز رو به گرگ می کند و می گوید این شکارها را تقسیم کن‪.‬‬
‫گرگ شکار ها را چنین تقسیم می کند که گاو که بزرگ است از آن تو (شیر) باشد‪،‬‬
‫بز که متوسط است از آن (من) گرگ و خرگوش نیز بهره روباه شود‪.‬‬
‫شیر از این تقسیم کردن گرگ و از اینکه گر ِگ ناتوان خود را در برابر شیر کسی‬
‫حساب کرده و بی ادبانه به تقسیم شکارها پرداخته آنچنان بر می آشوبد که به‬
‫گرگ حمله می کند و او را می کشد‪ .‬آنگاه شیر رو به روباه می کند و به او می گوید‬
‫حال تو تقسیم کن‪ .‬روباه می گوید آن گاو را به عنوان صبحانه بخورید و بز را در‬
‫وقت نهار‪ ،‬خرگوش نیز برای شام شماست‪.‬‬
‫شیر که میبیند روباه در تقسیم کردن خود را در میان نیاورده است‪ ،‬تمام شکار ها‬
‫را به پاس ادب او‪ ،‬به او می بخشد‪.‬‬
 ‫تا نماند دو سری و امتیاز‬
‫چون نبودی مرده در پیش امیر؟‬
‫گفت این را بخش کن از بهر خورد‬
‫چاشت خوردن باشد ای شاه گزین‬
‫یخنی باشد شه پیروز را‬
‫شب چره این شاه با لطف و کرم‬
‫این چنین قسمت ز کی آموختی؟‬
‫گفت ای شاه جهان از حال گرگ‬
‫هر سه را بر گیر و بستان و برو‬
‫چونت آزاریم چون تو ما شدی‬
‫پای بر گردون هفتم نه بر آ‬
‫پس تو روبه نیستی شیر منی‬
‫مرگ یاران در بالی محتزر‬
‫که مرا شیر از پی آن گرگ خواند‬
‫بخش کن این را که بردی جان ازو؟‬
‫کرد پیدا از پس پیشینیان‬
‫بر قرون ماضیه اندر سبق‬
‫همچو روبه پاس خود داریم بیش‬
‫آن رسول حق و صادق در بیان‬
‫بنگرید و پند گیرید ای مهان‬
‫چون شنید انجام فرعونان و عاد‬
‫عبرتی گیرند از ِاضالل او‬
‫گرگ را برکند سر آن سرفراز‬
‫َ ََ َ‬
‫فانتقمنا ِم ُنهم است ای گرگ پیر‬
‫بعد از آن رو شیر با روباه کرد‬
‫سجده کرد و گفت کین گاو سمین‬
‫میان روز را‬
‫وان بز از بهر ِ‬
‫و آن دگر خرگوش بهر شام هم‬
‫گفت ای روبه تو عدل افروختی‬
‫از کجا آموختی ای بزرگ؟‬
‫گفت چون در عشق ما گشتی گرو‬
‫روبها چون جملگی ما را شدی‬
‫ما ترا و جمله آشکاران ترا‬
‫َ‬
‫چون گرفتی عبرت از گر ِگ دنی‬
‫عاقل آن باشد که عبرت گیرد از‬
‫روبه آن دم بر زبان صد شکر راند‬
‫گر مرا اول بفرمودی که تو‬
‫پس سپاس او را که ما را در جهان‬
‫تا شنیدیم آن سیاستهای حق‬
‫تا که ما از حال آن گرگان پیش‬
‫امت مرحومه زین رو خواندمان‬
‫استخوان و پشم آن گرگان عیان‬
‫عاقل از سر بنهد این هستی و باد‬
‫ور بننهد دیگران از حال او‬
1- The lion teaches a lesson to the wolf who had shown
disrespect in his division.
That lion pulled apart the old wolf’s head
To leave it’s wretched dualism dead
So we took vengeance on them, to be brief, when they were not effaced near their own chief.
Then to the fox the lion turned to say, “Divide this food up for us straight away!”
The fox replied, “This fat ox seems just right to be your breakfast, king you have such might;
and so the goat should be preserved till lunch something, victorious king, for you to munch;
Your supper’s then the hare that’s left behind an evening snack, king, since you are so kind”.
He said, “Fox, justice is what you display, who taught you how to share the spoils this way?
Where did you learn this, excellent dear friend? “From witnessing the wolf’s most tragic
end!”
The lion said, “You gambled all for me so you can go and take with you all three! Since you’ve
behaved entirely for my sake, if I harm you that would be my mistake. I’m yours, and all the
prey can be your prize, step on the seventh heaven as you rise! You took heed from that base
wolf that I slew, so, fox, you’re now a lion in my view!” the wise take heed from deaths of
friends, so they can sidestep tribulation in their way.
The fox gave thanks that he had been asked last, after the wolf’s test had already passed; “If
he had summoned me here first and said, “Divide this up?” How could I then have fled!”
Praise be to God who made us too appear after our predecessors have been here, to hear of
punishments that He’d decreed to those of them who failed then to take heed, so trials of
past wolves may cause alarm and like the fox we may escape from harm. That’s why the
Prophet spoke so truthfully when calling us “the blest community”.
Look at the dead wolves’ bones and fur, and then consider this a warning, worthy men!
Existence and pretence the wise forget on learning what the Aad and Pharaoh met, if not
their fates for other men one day will be a warning not to go astray.
2- The lion who Hunted with the Wolf and the Fox.
A lion took a wolf and a fox with him on a hunting excursion, and
succeeded in catching a wild ox, an ibex, and a hare. He then directed
the wolf to divide the prey. The wolf proposed to award the ox to the
lion, the ibex to himself, and the hare to the fox. The lion was enraged
with the wolf because he had presumed to talk of "I" and "Thou" and
"My share" and "Thy share," when it all belonged of right to the lion,
and he slew the wolf with one blow of his paw. Then, turning to the
fox, he ordered him to make the division. The fox, rendered wary by
the fate of the wolf, replied that the whole should be the portion of
the lion. The lion, pleased with his self-abnegation, gave it all up to
him, saying, "Thou art no longer a fox, but myself."
"Till man destroys 'self' he is no true friend of God."
Once a man came and knocked at the door of his friend.
His friend said, "Who art thou, O faithful one?"
He said, "'Tis I." He answered, "There is no admittance.
There is no room for the 'raw' at my well-cooked feast.
Naught but fire of separation and absence
Can cook the raw one and free him from hypocrisy!
Since thy 'self' has not yet left thee,
Thou must be burned in fiery flames."
The poor man went away, and for one whole year
Journeyed burning with grief for his friend's absence.
His heart burned till it was cooked; then he went again
And drew near to the house of his friend.
He knocked at the door in fear and trepidation
Lest some careless word might fall from his lips.
His friend shouted, "Who is that at the door?"
He answered, "'Tis Thou who art at the door, O Beloved!"
The friend said, "Since 'tis I, let me come in,
There is not room for two 'I's in one house."
 ‫بررسی متن داستان‬
‫روباه و گرگی به نزد شیر برای برخور دار شدن از انعام او رفتند‪.‬‬
‫شیر همراه گرگ و روباه به شکار می رود و یک گاو کوهی‪ ،‬یک بز و یک‬
‫خرگوش شکار می کند‪.‬‬

‫‪Excursion: a short journey made for a particular purpose.‬‬

‫زمانی که این حیوانات با هم به شکار رفتند‪ ،‬این شکار رفتن مثل یک سفر هدفدار کوتاهی‬
‫ً‬
‫بود برای آن ها‪ ،‬و هدف آن ها به دست آوردن طعمه بود‪ ،‬لذا این واژه ‪ Excursion‬کامال‬
‫بیانگر این مفهوم است‪.‬‬

‫‪Hunting‬‬ ‫‪ -1‬شکار‬
‫‪Hunting: chasing and killing animals for food or sport.‬‬

‫‪Ibex‬‬ ‫‪ -2‬بز کوهی‬

‫‪Ibex: a wild goat that lives in the mountain of Europe, Asia and‬‬
‫‪North Africa.‬‬

‫‪Hare‬‬ ‫‪ -3‬خرگوش صحرایی‬

‫‪Hare: an animal like a rabbit but larger, which can run very‬‬
‫‪quickly.‬‬
Answer: a lion took a wolf and a fox with him on a hunting
excursion and succeeded in catching a wild ox, an ibex, and a
hare.

.‫او در آغاز رو به گرگ می کند و می گوید این شکارها را تقسیم کن‬

Directed ‫ دستور دادن‬-4

Directed: to tell someone what they should do or order.

Prey ‫طعمه‬،‫ شکار‬-5

Prey: an animal, bird etc that is hunted and eaten by another
animal.

Answer: then he directed the wolf to divide the preys.

 )‫گرگ شکار ها را چنین تقسیم می کند که گاو که بزرگ است از آن تو (شیر‬
.‫ بز که متوسط است از آن (من) گرگ و خرگوش نیز بهره روباه شود‬،‫باشد‬

Decide ‫ تصمیم گرفت‬-6

Decide:
 To make a choice or judgment about something, especially
after considering all the possibilities or arguments.
 To be the reason for someone making a particular chice.

Grant ‫ بخشیدن‬-7
Grant: to give someone something or allow them to have
something that they have asked for.

Award: something such as a prize or money given to someone to

reward them for something they have done.

‫ را به کار برده بود ولی این واژه معنا جایزه دادن به کسی را دارد بخاطر‬Award ‫مترجم واژه‬
‫ ولی در این بخش چون گرگ مسئول تقسیم شکار ها بود و برای‬،‫کاری که انجام داده‬
.‫ واژه مناسب تری است‬Grant ‫هر کدام یک شکار را در نظر گرفته بود واژه‬

Answer: the wolf decided to grant the ox to the lion, the ibex
to himself, and the hare to the fox.
 ‫گ ناتوان خود را در برابر شیر کسی‬
ِ ‫شیر از این تقسیم کردن گرگ و از اینکه گر‬
‫حساب کرده و بی ادبانه به تقسیم شکارها پرداخته آنچنان بر می آشوبد که به‬
.‫گرگ حمله می کند و او را می کشد‬

Enraged ‫ عصبانی شدن‬-8

Enraged: to make someone very angry.

Regardless ‫ بدون توجه به‬-9

Regardless: without regard or consideration for.

Position ‫ جایگاه‬،‫ مقام‬-11

Slew ‫ با خشونت کشتن‬-11

Slew: Kill (a person or animal) in a violent way.

Answer: the lion was enraged because of the wolf,

divided the preys, regardless to the lion’s position.
And he slew the wolf with one blow of his paw.
 ‫ روباه می‬.‫آنگاه شیر رو به روباه می کند و به او می گوید حال تو تقسیم کن‬
‫ خرگوش نیز‬،‫گوید آن گاو را به عنوان صبحانه بخورید و بز را در وقت نهار‬
.‫برای شام شماست‬

Wary ‫ احتیاط‬-12
Wary: someone who is wary is careful because they think
something might be dangerous or harmful.

Portion ‫ سهم‬-13
Portion: a part of something larger, especially a part that is
different from the other parts.

Answer: the fox rendered wary by the fate of the wolf,

replied that the whole should be the portion of the lion.
The ox is for your breakfast, the ibex for your lunch and
the hare for your dinner.
‫ تمام شکار‬،‫شیر که میبیند روباه در تقسیم کردن خود را در میان نیاورده است‬
.‫ به او می بخشد‬،‫ها را به پاس ادب او‬

Pleased ‫ رضایت‬-14
‫داشتن‬
Pleased: happy or satisfied.

Self- abnegation ‫ از خود‬-15

‫گذشتگی‬
Self- abnegation: when you don’t allow yourself to have or do
something that you want.

Answer: the lion, pleased with his self- abnegation, gave

it all up to him.
 ‫بررسی بیت اول‬

‫گرگ را برکند سر آن سر فراز‬

‫تا نماند دو سری و امتیاز‬

‫معنی بیت‪ :‬آن شیر سرافراز و گرانقدر‪ ،‬سر گرگ را برکند تا دو رئیس وجود نداشته باشد‪.‬‬
‫گرگ چون خود را از شیر جدا دیده بود این گناه او بود‪ ،‬اگر او آن چنان جان مودبی داشت‬
‫که همه را شیر ببیند و جز او هیچ (از جمله خود) را در نظر نیاورد یا به عبارتی دیگر جدایی‬
‫ای میان خود و شیر نبیند‪ ،‬به این سرنوشت دچار نمی شد‪.‬‬
‫منظور از سرفراز شیر است‪.‬‬
‫امتیاز‪ :‬فرق و تفاوت‪.‬‬
‫دو سری‪ :‬دو رئیس‪ ،‬دو حاکم‪.‬‬

‫‪Beheaded‬‬ ‫‪ -1‬سر بریدن‬

‫‪Behead: to cut off someone’s head as a punishment.‬‬

‫‪Slaughter: kill (people or animal) in a cruel or violent way,‬‬

‫‪typically in large numbers.‬‬

‫واژه ‪ Behead‬را انتخاب می کنیم‪ ،‬زیرا در معنا این واژه اینگونه آمده است که برای تنبیه‪،‬‬
 ‫ برای‬، ‫ در این بخش چون شیر عصبانی بود از کاری که گرگ انجام داده بود‬،‫سر از بدن کسی جدا کردن‬
‫ و این واژه برای ترجمه‬،‫اینکه هم درس عبرتی برای بقیه باشد و هم گرگ را تنبیه کرده باشد سر او را برید‬
.‫این قسمت مناسب تر است‬

Wretched:
 Extremely bad or unpleasant.
 Used to express anger or annoyance.

Dualism:
 The idea that there are two opposite parts or principles in
everything.
 The division of something conceptually into two opposed
or contrasted aspects, or the state of being so divided.

Answer: the lion beheaded the wolf’s head, to leave it’s

wretched dualism dead.
 ‫بررسی بیت دوم‬

‫ُ‬ ‫َ ََ َ‬
‫فانتقمنا ِمنهم است ای گرگ پیر‬
‫چون نبودی مرده در پیش امیر؟‬

‫َ ََ َ‬
‫معنی بیت‪ :‬ای گرگ پیر تو مصداق حقیقی آیه شریفه فنتقمنا ِم ُنهم هستی که می فرماید‪:‬‬
‫« پس از آن ها انتقام گرفتیم و به دریا غرقشان کردیم برای آنکه آیات ما را تکذیب کرده و از‬
‫آن غافل مانده بودند» زیرا تو ای گرگ در مقابل امیر و شاه وجود فانی و مرده نشده بودی‪.‬‬
‫مرده بودن معنا عرفانی دارد‪« ،‬خود را فانی دیدن و هیچ شمردن»‪.‬‬

‫‪Revenge‬‬ ‫‪ -1‬انتقام‬
‫‪Revenge: something you do in order to punish someone who‬‬
‫‪has harmed or offended you.‬‬
‫‪Vengeance: a violent or harmful action that someone does to‬‬
‫‪punish someone for harming them or their family.‬‬
‫واژه ‪ Revenge‬را انتخاب می کنیم‪ ،‬زیرا این واژه معنا انتقام را بهتر بیان می کند‪.‬‬

‫‪Not appear‬‬ ‫‪ -2‬حاضر نشدن‬

‫‪Appear: to start to be seen, to arrive, or to exist in a place,‬‬
‫‪especially suddenly.‬‬
‫‪Efface: erase (a mark) from a surface.‬‬
‫واژه ‪ Appear‬را به کار می بریم‪ ،‬زیرا مفهوم حاضر شدن در مکان یا در پیش کسی را بهتر انتقال می دهد‪.‬‬

‫‪Chief‬‬ ‫‪ -3‬امیر‬
‫‪Chief:‬‬
‫‪ A leader or ruler of a people or clan.‬‬
‫‪ The head of an organization.‬‬

‫‪Answer: “so we took revenge from the wolf” because, it‬‬

‫‪wasn’t appeared near our own chief.‬‬

‫برسی بیت سوم‬

‫بعد از آن رو شیر با روباه کرد‬

‫گفت این را بخش کن از بهر خورد‬

‫معنی بیت‪ :‬شیر بعد از هالکت گرگ‪ ،‬رو به روباه کرد و گفت‪ :‬این شکار ها را تو برای غذای‬
‫روزانه و یا صبحانه تقسیم کن‪.‬‬

‫‪Divide‬‬ ‫‪ -1‬بخش کن‬

‫‪Divide:‬‬
 ‫‪ If something divides, or if you divide it, it separates into two or‬‬
‫‪more parts.‬‬
‫‪ To separate something into parts and share them between people.‬‬

‫ً‬
‫‪Straightaway‬‬ ‫‪ -2‬فورا‬
‫‪Straightaway: at once.‬‬

‫‪Answer: then, the lion looked at the fox and said, divide‬‬
‫‪this food up for us straightaway.‬‬

‫بررسی بیت چهارم‬

‫سجده کرد و گفت کین گاو سمین‬

‫چاشت خوردت باشد ای شاه گزین‬

‫معنی بیت‪ :‬روباه در برابر شیر سجده کرد و گفت ای شاه برگزیده‪ ،‬این گاو فربه و چاق برای‬
‫صبحانه شما اختصاص دارد‪.‬‬

‫سمین به معنا فربه و چاق است‪.‬‬

‫چاشت‪ :‬وعده غذایی شامل اقالمی از صبحانه و ناهار که بین ‪ 9‬صبح تا ‪ 2:31‬بعد از‬
‫ظهر صرف می شود‪.‬‬
‫گزین‪ :‬گزیده‪ ،‬انتخاب کرده شده‪.‬‬
Obeisance ‫ سجده کرد‬-1

Obeisance: respect and obedience to someone or something,

often shown by bending your head or the upper part of your
body.
Reverence: great respect and admiration for someone or
something.
Genuflect: to show too much respect toward someone or
something.

.‫ تعظیم کرد به پادشاه که منظور همان شیر است‬:‫سجده کرد‬

‫ زیرا از سایر واژگان این واژه مفهوم تعظیم کردن را‬،‫ را انتخاب می کنیم‬Obeisance ‫واژه‬
.‫بهتر انتقال می دهد‬

Brunch ‫ چاشت‬-2
Brunch: a meal eaten in the late morning, as a combination of
breakfast and lunch.
Breakfast: the meal have in the morning.
Ox: a large cow.
Answer: the fox obeisance and replied, “This fat ox seems just right
for your brunch.

‫بررسی بیت پنجم‬

‫میان روز را‬

ِ ‫و ان بز از بهر‬
‫یخنی باشد شه پیروز را‬

.‫ و این بز برای ناهار شاه پیروز و غالب و سلطان جنگل اختصاص یافته است‬:‫معنی بیت‬
.‫یخنی به معنا غذا پخته یا آبگوشت است‬

Victorious -1
‫پیروز‬
Victorious: having won a victory, triumphant.

Preserved: treat food to prevent it’s decomposition.

Munch: to eat something noisily.

Answer: and so the ibex should be preserved till lunch

for the victorious king to munch.
 ‫بررسی بیت ششم‬

‫و آن دگر خرگوش بهر شام هم‬

‫شب چره این شاه با لطف و کرم‬

‫معنی بیت‪ :‬و آن خرگوش هم به جهت شام شاه است‪ .‬روباه برای به دست آوردن دل شیر‪،‬‬
‫خرگوش را که حیوانی ریز اندام بود‪ ،‬الیق شام شیر نمی دانست بلکه می گوید او به عنوان‬
‫شب چره برای شیر است‪.‬‬

‫‪Supper‬‬ ‫‪ -1‬شام‬
‫‪Supper: the meal that you have in the early evening.‬‬

‫‪Snack‬‬ ‫‪ -2‬شب چره‬

‫‪Snack: a small amount of food that is eaten between main‬‬
‫‪meals or instead of a meal.‬‬
‫شب چره‪ :‬تنقالتی که در شب نشینی ها بعد از شام خورده می شوند‪.‬‬

‫‪Midnight: Twelve o'clock at night.‬‬

‫‪Evening: The period of time at the end of the day, usually from‬‬
‫‪about 6 p.m. to bedtime.‬‬
‫واژه ‪ Evening‬بهتر است که به کار برده شود‪ ،‬زیرا برای شب چره ای که بعد از شام‬
‫خورده می شود از نظر بازه زمانی‪ ،‬مناسب تر است‪.‬‬

‫‪Answer: your supper’s the hare as your evening snack.‬‬

‫بررسی بیت هفتم‬

‫گفت ای روبه تو عدل افروختی‬

‫این چنین قسمت ز کی آموختی؟‬

‫معنی بیت‪ :‬شیر از این سخنان روباه سرخوش وبا نشاط شد و گفت‪ :‬ای روباه تو عدل و داد‬
‫را فروزان ساخته ای‪ ،‬بگو ببینم اینگونه تقسیم را از چه کسی آموخته ای‪.‬‬

‫‪Justice‬‬ ‫‪ -1‬عدل‬
‫‪Justice: fairness, in the way people are treated.‬‬

‫‪Prey‬‬ ‫‪ -2‬شکار‪ ،‬طعمه‬

‫‪Prey: an animal, bird etc that is hunted and eaten by another‬‬
‫‪animal.‬‬
Divide ‫ تقسیم کردن‬-3
Divide: to separate something into parts and share them
between people.
Share: to have or use something with other people.

‫ بیشتر به معنا مشترک استفاده‬Share ‫ زیرا واژه‬،‫ را انتخاب می کنیم‬Divide ‫واژه‬

.‫کردن است‬

Display: to show something to people, or put it in a place

where people can see it easily.
Show: if something shows, it is easy to see.

Answer: He said, Fox, justice is what you display.

Who taught you how to divide the preys in this way.
 ‫بررسی بیت هشتم‬

‫از کجا آموختی ای بزرگ؟‬

‫گفت ای شاه جهان از حال گرگ‬

،‫ ای شاه جهان‬:‫ ای بزرگوار این مسئله را از چه کسی آموخته ای؟ روباه گفت‬:‫معنی بیت‬
‫این مطلب را از فرجام و سرنوشت گرگ آموخته ام ( به راستی که عبرت از حوادث تاری خ‬
.)‫چراغ راه آدمی است‬

Dear ‫ ارجمند‬،‫ بزرگ‬-1

Dear: someone who is kind and helpful.

Fate -2
‫سرنوشت‬
Fate: the things that happen to someone or something,
especially unpleasant things that end their existence or end a
particular period.
Predestination: the belief that God has decided everything that
will happen and that people cannot change this.
 ‫چون در این بخش منظور به شرایطی است که برای گرگ پیش آمد واژه ‪ Fate‬را انتخاب می کنیم‬
‫زیرا واژه ‪ Predestination‬به سرنوشت و تقدیری که خدا تعیین می کند اشاره دارد‪.‬‬
‫‪Answer: where did you learn this, dear friend? I learned from the tragic fate of‬‬
‫‪the wolf.‬‬

‫بررسی بیت نهم‬

‫گفت چون در عشق ما گشتی گرو‬

‫هر سه را بر گیر و بستان و برو‬

‫معنی بیت‪ :‬شیر به روباه گفت‪ :‬چون تو رهین عشق ما گشتی و خود را فدا و فنا نمودی‪،‬‬
‫پس هر سه صید را یکجا بگیر و برو که تو را به صحبت آنکه اظهار وجود نکردی به اقبال و‬
‫دولت رساندیم‪.‬‬
‫در این بیت و ابیات بعدی اشاره به این است که چون خود از میان برداشتی و جملگی‬
‫خود را در راه محبوب فدا ساختی ناچار‪ ،‬او ذات و صفات و افعال خود را به تو عطا می‬
‫کند و تو را جانشین و خلیفه خود می سازد‪.‬‬

‫‪Grant‬‬ ‫‪ -1‬بخشیدن‬
‫‪Grant: to give someone something or allow them to have‬‬
‫‪something that they have asked for.‬‬
‫‪Gamble: an action or plan that involves a risk but that you hope‬‬
‫‪will succeed.‬‬
‫واژه ‪ Grant‬را انتخاب می کنیم زیرا در این بخش چون شیر از روباه در خواست کرده بود‬
 ‫که شکار ها را تقسیم کند و بعد شیر همه شکار ها را به خود روباره بخشید این واژه مفهوم‬
‫بخشیدن را بهتر بیان می کند‪ ،‬واژه ‪ Gamble‬بیشتر به قمار کردن اشاره دارد‪.‬‬

‫‪Answer: the lion said, you, granted all for me. So you‬‬
‫‪can go and take all them.‬‬
‫بررسی بیت دهم‬

‫روبها چون جملگی ما را شدی‬

‫چونت آزاریم چون تو ما شدی‬

‫ً‬
‫معنی بیت‪ :‬ای روباه از آن رو که تو کامال به ما تبدیل شدی‪ ،‬تو را چگونه آزار دهیم‪ ،‬آزار‬
‫رساندن به تو مانند آزار رساندن به خودمان است‪.‬‬

‫‪Harm‬‬ ‫‪ -1‬آزار‬
‫‪Harm: damage, injury, or trouble caused by someone’s actions‬‬
‫‪or by an event.‬‬
‫‪Annoy: to make someone feel slightly angry and unhappy‬‬
‫‪about something.‬‬

‫واژه ‪ Harm‬را انتخاب می کنیم‪ ،‬زیرا منظور از آزار رساندن این است که روباه هم به‬
‫سرنوشت گرگ دچار می شد به همین خاطر این واژه مناسب تر است‪.‬‬
‫‪Sake: used to indicate something that it is done as an end in‬‬
‫‪itself rather than to achieve some other purpose.‬‬
‫‪Entirely: completely and in every possible way.‬‬
‫‪Answer: since you’ve behaved entirely for my sake, if I‬‬
‫‪harm you, as if I harm myself.‬‬
‫بررسی بیت یازدهم‬

‫ما ترا و جمله آشکاران ترا‬

‫پای بر گردون هفتم نه بر آ‬

‫معنی بیت‪ :‬ما تو را یعنی همه هستی از توست و همه شکار ها از آن توست‪ ،‬اینک بر فلک‬
‫هفتم پا بگذار و باال بیا‪.‬‬
‫( حال که از هستی مجازی خود گذشتی و خودبینی را ترک کردی و وحدت را شهود نمودی‪،‬‬
‫مقام و مرتبه معنویت تو بس تعالی یافته و بر مراتب و درجات آسمان ها نائل شده ای و‬
‫اسرار و حقایق را در بیشه معنا صید کرده ای)‪.‬‬
‫روباه از آنجا که رمز سالک است و شیر رمز خداوند‪ ،‬آنگاه که سالک خود را در برابر‬
‫خداوند‪ ،‬هیچ میبیند خداوند نیز او را مقامی ما فوق بشری عطا می نماید و او را از‬
‫گردون و جهان تنگ هستی به فراسوی گردون می برد‪.‬‬

‫‪Existence -1‬‬
‫هستی‬
‫‪Existence: all that exists.‬‬
‫‪Prey‬‬ ‫‪ -2‬شکار‬
‫‪Prey: an animal, bird etc that is hunted and eaten by another‬‬
‫‪animal.‬‬
‫گردون هفتم منظور بهشت برین و آسمان هفتم است‪.‬‬
‫‪Heaven: the place where God is believed to live and where good people are‬‬

‫‪Answer: all the existence and all the prey can be your prize,‬‬
‫!‪step on the seventh heaven as you rise‬‬
‫بررسی بیت دوازدهم‬

‫َ‬
‫گ دنی‬
‫چون گرفتی عبرت از گر ِ‬
‫پس تو روبه نیستی شیر منی‬

‫معنی بیت‪ :‬از آن رو که تو از سرنوشت آن گرگ فرومایه که همواره اظهار وجود می کرد و‬
‫خودبینی می نمود‪ ،‬عبرت گرفتی‪ .‬دیگر از این پس‪ ،‬تو روباه نیستی بلکه شیر منی و مورد‬
‫قبول من واقع شدی ‪.‬‬
‫ّ‬
‫هر که وجود موهوم خود را نفی کند و از خود بینی و انانیت بگذرد‪ .‬شیر بیشه طریقت‬
‫ّ‬
‫می شود و به انسان کامل و خلیفة الله ُمبدل می گردد‪.‬‬
‫دنی‪ :‬سست وفرومایه‪.‬‬

‫‪Lesson‬‬ ‫‪ -1‬عبرت‬
‫‪Lesson: something that provides experience or information that‬‬
‫‪you can learn from and use.‬‬
‫‪Heed: to pay attention to someone’s advice or warning.‬‬
 ً
‫ زیرا مفهوم عبرت گرفتن را کامال این واژه می رساند و واژه‬،‫ را انتخاب می کنیم‬Lesson ‫واژه‬
.‫ بیشتر معنا گوش دادن به نصیت و اخطار هایی که دیگران می دهند را دارد‬Heed

Base ‫ فرومایه‬-2
Base: not having good moral principles.

Slew ‫ با خشونت کشتن‬-3

Slew: kill (a person or animal) in a violent way.

Answer: you took a lesson from that base wolf that I

slew, so, Fox, you’re now a lion in my view!
 ‫بررسی بیت سیزدهم‬

‫عاقل آن باشد که عبرت گیرد از‬

‫مرگ یاران در بالی محتزر‬

‫معنی بیت‪ :‬خردمند کسی است که در بالیی که پرهیز و گریز از آن میسر است از مرگ‬
‫یارانش عبرت بگیرد‪.‬‬
‫بالی محتزر‪ :‬بالی حتمی النوع و بالیی که به هیچ وجه از پیش امدن آن جلوگیری نمی‬
‫توان کرد‪ ،‬بالیی که هرچند وقوعش حتمی است لیکن گریز از آن به شرط به کار گرفتن‬
‫خرد و تجربت ممکن باشد‪.‬‬

‫‪Wise‬‬ ‫‪ -1‬عاقل‬
‫‪Wise: someone who is wise makes good decisions, gives good‬‬
‫‪advice etc, especially because they have a lot of experience of‬‬
‫‪life.‬‬
‫‪Sidestep‬‬ ‫‪ -2‬دوری کردن‬
Sidestep: avoid dealing with or discussing (something
problematic or disagreeable).
Tribulation ‫ بال‬-3
Tribulation: serious trouble or a serious problem.
Answer: the wise take a lesson from the deaths of his friend,
so they can sidestep of the tribulation in their way.
‫بررسی بیت چهاردهم‬

‫روبه آن دم بر زبان صد شکر راند‬

‫که مرا شیر از پی آن گرگ خواند‬

‫ روباه همان لحظه سپاس و شکر بسیار گفت که شیر ابتدا گرگ را و سپس مرا‬:‫معنی بیت‬
.‫ تا بتوانم از او عبرت بگیرم و اشتباه او را نکنم و سر به باد ندهم‬،‫فراخواند‬

Thanks ‫ شکر کردن‬-1

Thanks: used to tell someone that you are graceful for

something they have given you or done for you.
Answer: the fox gave thanks to God, because after the
wolf the lion asked him to divide the preys.

‫بررسی بیت پانزدهم‬

‫گر مرا اول بفرمودی که تو‬

‫بخش کن این را که بردی جان ازو؟‬

‫ چه کسی می‬،‫ اگر نخست به من دستور می داد که تو این شکار ها را تقسیم کن‬:‫معنی بیت‬
‫توانست ازاین مهلکه جان سالم به در برد؟‬

Summoned ‫ فرا خواندن‬-1

Summoned: to order someone to come to a place.

Salvation ‫ نجات یافتن‬-2

Salvation: something that prevents or saves someone or
something from danger, loss, or failure.
‫‪Flee: to leave somewhere very quickly, in order to escape from‬‬
‫‪danger.‬‬
‫‪Elude: to escape from someone or something, especially by‬‬
‫‪tricking them.‬‬
‫واژگان ‪ Elude‬و ‪ Flee‬معنا فرار کردن و گریختن را می دهند ولی واژه ‪ Salvation‬معنا نجات‬
‫یافتن از شرایط خطرناک است‪ ،‬همین واژه را انتخاب می کنیم چون روباه در این بیت پیش خودش خدا را شکر می‬
‫کند برای اینکه اگر شیر اول از او می خواست که شکار ها را تقسیم کند چگونه می توانست از آن شرایط رهایی یابد‪.‬‬

‫”!‪Answer: if he had summoned me here first and said, “Divide this up‬‬
‫‪How should I then have salvation.‬‬

‫بررسی بیت شانزدهم‬

‫پس سپاس او را که ما را در جهان‬

‫کرد پیدا از پس پیشینیان‬

‫معنی بیت‪ :‬پس شکر و سپاس از آن خدایی را که ما را پس از امت های پیشین به دنیا آورد‬
‫تا بتوانیم از احوال گذشتگان خود پند بگیریم و اشتباه آنان را تکرار نکنیم‪.‬‬
‫منظور از ما در مصرع نخست مسلمانان است‪.‬‬
‫و در مصرع دوم منظور ادیان و امت های پیشین است‪.‬‬

‫‪Praise‬‬ ‫‪ -1‬سپاس‬
‫‪Praise: to give thanks to God and show your respect to Him,‬‬
‫‪especially by singing in a church.‬‬
‫‪Create‬‬ ‫‪ -2‬خلق کرد‬
‫‪Create: to make something exist that did not exist before.‬‬
‫‪Made: to produce something, for example by putting the‬‬
‫‪different parts of it together.‬‬
‫واژه ‪ Create‬را انتخاب می کنیم‪ ،‬زیرا در ابتدا ما وجود نداشتیم و خدا ما را از هیچ آفرید‬
‫ولی در معنا واژه ‪ Made‬اینگونه بیان می شود‪ ،‬با استفاده از چیز هایی که از قبل وجود‬
‫داشتند‪ ،‬وسیله یا هر چیز جدیدی را ساختن به همین دلیل برای خلقت انسان از این واژه‬
‫استفاده نمی شود‪.‬‬

‫‪Ancestor‬‬ ‫‪ -3‬پیشینیان‬
‫‪Ancestor: a member of your family who lived a long time ago.‬‬
‫‪Predecessors: a person who held a job or office before the‬‬
‫‪current holder.‬‬

‫برای ترجمه واژه پیشینیان واژه ‪ Ancestor‬معنا نزدیک تری را دارد در حقیقت به معنا‬
‫اجداد است ولی نزدیک ترین معادل برای این واژه بود‪ ،‬ولی واژه ‪Predecessors‬‬
‫به معنا شخصی است که قبل از شما در جایگاهی بود که االن شما هستید مثل جایگاه‬
‫شغلی‪.‬‬

‫‪Answer: praise be to God who created us after, our‬‬

‫‪ancestors have been here.‬‬
 ‫بررسی بیت هفدهم‬

‫تا شنیدیم آن سیاستهای حق‬

‫بر قرون ماضیه اندر سبق‬

‫معنی بیت‪ :‬تا اینکه از کیفر ها و عقوبت هایی را که حق تعالی بر امت های گذشته نازل کرد‬
‫بود با خبر شویم‪.‬‬
‫سیاست به معنا عذاب و تنبیه و مجازات است‪.‬‬
‫قرون ماضیه >>> قرن های گذشته‪.‬‬
‫سبق >>> پیشین‪.‬‬

‫‪Punishment‬‬ ‫‪ -1‬مجازات‬
Punishment: something that is done in order to punish
someone, or the act of punishing them.
Torture: an act of deliberately hurting someone in order to
force them to tell you something, to punish them, or to be
cruel.
‫ زیرا نحوه عذاب الهی را بهتر بیان می کند ولی‬،‫ را انتخاب می کنیم‬Punishment ‫واژه‬
‫ به معنا این است که با مجازات کردن و تحت فشار قرار دادن کسی به‬Torture ‫واژه‬
.‫اطالعات یا هر چیزی که به دنبال پیدا کردن آن هستی دست پیدا کنی‬

Decreed ‫ فرمان دادن‬-2

Decreed: an official order or decision, especially are made by
the ruler of a country.
Command: to tell someone officially to do something,
especially if you are a military leader, asking etc.

Lesson ‫ عبرت‬-3
‫گرفتن‬
Lesson: something that provides experience or information that
you can learn from and use.
Heed: to pay attention to someone’s advice or warning.
‫‪Answer: to hear of punishments that He’d decreed.‬‬
‫‪And found what happened to them.‬‬

‫بررسی بیت هجدهم‬

‫تا که ما از حال آن گرگان پیش‬

‫همچو روبه پاس خود داریم بیش‬

‫معنی بیت‪ :‬تا اینکه از احوال گرگان پیشین مطلع شویم و همانند روباه جان خود را به خوبی‬
‫حفظ کنیم‪.‬‬

‫‪Trial‬‬ ‫‪ -1‬محاکمه‬
‫‪Trial: being tried in a court of law.‬‬
‫‪Warning‬‬ ‫‪ -2‬هشدار‬
‫‪Warning: something, especially a statement, that tells you that‬‬
‫‪something bad, dangerous or annoying might happen so that‬‬
‫‪you can be ready avoid it.‬‬
‫‪Alarm: a feeling of fear or worry because something bad or‬‬
‫‪dangerous might happen.‬‬

‫چون هشدار داده که از سرگذشت پیشینیان عبرت بگیرید لذا واژه ‪ Warning‬را به کار می بریم‪.‬‬

‫‪Answer: so trials of the past wolves may cause warning to us‬‬

‫‪and we should to take a lesson from their fates, like the fox,‬‬
‫‪we may escape from punishment.‬‬
‫بررسی بیت نوزدهم‬

‫امت مرحومه زین رو خواندمان‬

‫آن رسول حق و صادق در بیان‬

‫معنی بیت‪ :‬آن رسول حق و صادق در فرمایش خود‪ ،‬از آن رو ما را امت مرحومه خواند که‬
‫این امت پس از همه امم دیگر آمد‪.‬‬
‫اشاره است به حدیث همانا امت من مورد مهر و رحمت حق تعالی هستند‪ .‬آنان را در‬
‫آخرت عذابی نیست‪ .‬بلکه تنها در دنیا عذاب شوند‪ .‬آن هم به عذاب کشته شدن و‬
‫رخداد های سخت و زلزله ها‪.‬‬
‫مرحومه یعنی مورد عفو و رحمت واقع شده‪.‬‬
Truthful ‫ صادق‬-1
Truthful:
 Someone who is truthful does not usually tell lies.
 A truthful statement gives the true facts about something.

Community ‫ امت‬-2
Community:
 The people who live in the same area, town etc.
 A group of people who have the same interests, religion,
race etc

Blest ‫ ستایش کردن‬-3

Blest: if God blesses someone or something, he helps and
protect them.
Grace: God’s kindness that is shown to people.

Answer: the Prophet spoke so truthfully, and calling us

“the blest community”.
 ‫بررسی بیت بیستم‬

‫استخوان و پشم آن گرگان عیان‬

‫بنگرید و پند گیرید ای مهان‬

‫معنی بیت‪ :‬ای بزرگان بنگرید به استخوان و پشم آن گرگان که نمایان و پیداست‪.‬‬
‫یعنی به آثار و احوال آنان بنگرید و از آن پند بگیرید‪.‬‬
‫اشاره دارد به آیه ‪ ،36‬سوره نحل‪ ،‬که می فرماید « پس بگردید در روی زمین و آنگه‬
‫بنگریدبه فرجام حق ستیزان»‬

‫‪Fur‬‬ ‫‪ -1‬پشم‬
‫‪Fur: the thick soft hair that covers the bodies of some animals.‬‬
‫‪Wool: the soft thick hair that sheep and some goats have on‬‬
‫‪their body.‬‬

‫واژه ‪ Fur‬را انتخاب می کنیم‪ ،‬چون به پشم بز و گوسفند ‪ Wool‬می گویند‪.‬‬

‫‪Bone: one of the hard parts that together from the frame of a‬‬
‫‪human, animal, or fish body.‬‬
‫‪Worth: deserving respect from people.‬‬
‫‪Answer: look at the dead wolves bone and fur, and then‬‬
‫!‪consider this a warning, worthy men‬‬
‫بررسی بیت بیست و یکم‬

‫عاقل از سر بنهد این هستی و باد‬

‫چون شنید انجام فرعونان و عاد‬

‫معنی بیت‪ :‬شخص خردمند این دنیا و زرق و برقش را فراموش کرد زیرا که فرجام ناگوار‬
‫فرعونیان و عادیان را شنیده بود‪.‬‬
‫عاد قومی بود از اعراب بائده‪ .‬بعضی از مفسران نظیر زمخشری با استناد به آیه ‪51‬‬
‫سوره نجم که از عاد نخستین خبر می دهد‪ .‬معتقدند که عاد دو قوم بوده است‪ .‬یکی‬
‫عاد نخستین که آن را قوم هود گویند و عاد دیگری که آن را قوم ارم نامند‪.‬‬

‫‪Wise‬‬ ‫‪ -1‬عاقل‬
Wise: someone who is wise makes good decisions, gives good
advice etc, especially because they have a lot of experience of
life.
Pharaoh ‫ فرعون‬-2
Pharaoh: A ruler in ancient Egypt.

Answer: the wise forgot existence and everything in the

world, when found what happened for Aad and
Pharaoh.
‫بررسی بیت بیست و دوم‬

‫ور بننهد دیگران از حال او‬

‫عبرتی گیرند از ِاضالل او‬

‫ زمانی که دیگران از احواالت آن با خبر شوند و سر گذشت او را بدانند که به‬:‫معنی بیت‬

.‫ از سر گذشت او عبرت می گیرند‬،‫واسطه گمراهی عاقبت ناگواری به او رسیده است‬

Astray -1
‫گمراهی‬
Astray: if a plan or action goes astray, it goes wrong.
Warning: something, especially a statement, that tells you that
something bad, dangerous or annoying might happen so that
you can be ready avoid it.

Answer: if not their fates for other men, one day will be
a warning no to go astray.

Final translation
story
A lion took a wolf and a fox with him on a hunting
excursion, and succeeded in catching a wild ox, an ibex,
and a hare.
Then he directed the wolf to divide the preys.
The wolf decided to grant the ox to the lion, the ibex to
himself, and the hare to the fox.
The lion was enraged because of the wolf, divided the
preys, regardless to the lion’s position.
And he slew the wolf with one blow of his paw.
Then the lion ordered to the fox to divide the preys.
The fox rendered wary by the fate of the wolf, replied
that the whole should be the portion of the lion.
The ox is for your breakfast, the ibex for your lunch and
the hare for your dinner.
The lion, pleased with his self- abnegation, gave it all up
to him.

Poem
The lion beheaded the wolf’s head, to leave it’s wretched
dualism dead.
“So we took revenge from the wolf” because, it wasn’t
appeared near our own chief.
Then, the lion looked at the fox and said, divide this food
up for us straightaway!
The fox obeisance and replied, “This fat ox seems just
right for your brunch.
And so the ibex should be preserved till lunch for the
victorious king to munch.
Your supper’s the hare as your evening snack.
He said, Fox, justice is what you display.
Who taught you how to divide the preys in this way.
Where did you learn this, dear friend? I learned from the
tragic fate of the wolf.
The lion said, you, granted all for me. So you can go and
take all them.
Since you’ve behaved entirely for my sake, if I harm you,
as if I harm myself.
All the existence and all the prey can be your prize, step
on the seventh heaven as you rise!
You took a lesson from that base wolf that I slew, so, Fox,
you’re now a lion in my view!
The wise take a lesson from the deaths of his friend, so
they can sidestep of the tribulation in their way.
The fox gave thanks to God, because after the wolf the
lion asked him to divide the preys.
If he had summoned me here first and said, “Divide this
up!” How should I then have salvation.
Praise be to God who created us after, our ancestors
have been here.
To hear of punishments that He’d decreed.
And found what happened to them.
So trials of the past wolves may cause warning to us and
we should to take a lesson from their fates, like the fox,
we may escape from punishment.
The Prophet spoke so truthfully, and calling us “the blest
community”.
Look at the dead wolves bone and fur, and then consider
this a warning, worthy men!
The wise forgot existence and everything in the world,
when found what happened for Aad and Pharaoh.
If not their fates for other men, one day will be a warning
no to go astray.