William Shakespeare Hamlet

– początkowo: kompozycja trójdzielna

– podział na 5 aktów i 20 scen <- inwencja edytora
– Według Szekspira miało być:
1) ekspozycja – rozmowa strażników, zawiązanie akcji aż do wyjawienia prawdy o zabójstwie przez Ducha
(akt I); scena zbiorowa – audiencja;
2) intryga – demaskacja Hamleta (od aktu II do sceny 4. aktu IV); scena zbiorowa – przedstawienie;
3) finalizacja wątków (akt IV i V); scena zbiorowa – pojedynek.
Tragedia skomponowana jest wbrew zasadom antycznym. Klasyczne dramaty zbudowane są na schemacie:
ekspozycja, zawiązanie konfliktu, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji
– niespójny tok akcji
– wartka akcja, ale znaczne przerwy czasowe, nawet do kilku tygodni -> ujawnianie się nowych cech
bohaterów (Hamlet, Ofelia)
– rozwiązanie akcji – bardzo krótkie i gwałtowne: nadejście Fortynbrasa, królewicza norweskiego
– fragmentaryczność – jedna scena nie kończy się; pokazanie wątku rozgrywającego się w innym miejscu;
scena kontynuująca zaczętą wcześniej akcję
– w obrębie jednej sceny wiele wątków
– epizodyczność
– nowatorstwo: wprowadzenie motywu teatru w teatrze

– antyczny dramat wierszowany, wiersz podporządkowany rymowi

– u Szekspira: modyfikacje – fragmenty rymowane i nierymowane
– różnorodność gatunkowa

– komizm –> rozładowanie napięcia, podkreślenie tragizmu sytuacji

 postaci (Poloniusz, Ozryk)
 słowny (Poloniusz, Hamlet i Horacy)
– elementy charakterystycnze dla tragedii szekspirowskiej

 Siły nadprzyrodzone kierujące historią

 Negacja trzech jedności
 Sceny zbiorowe
 Motywy zaczerpnięte z kronik
 Rozbudowane didaskalia
 Synkretyzm rodzajowy i gatunkowy
 Rezygnacja z zasady decorum – wprowadzenie do dramatu (gatunku wysokiego) scen
humorystycznych, komizmu, groteski (elementów gatunku niskiego)
 Zmienność charakterologiczna postaci

– napisany wierszem charakterystycznym dla dramatu elżbietańskiego: blank verse, wiersz biały,
nierymowany; 10 zgł., pentametr jambiczny;
– kilka fragmentów to teksty rymowane (piosenki, niektóre wypowiedzi Hamleta, niektóre zakończenia
scen, które Sz. chciał podkreślić)
– proza zajmuje 1/3 tekstu tragedii -> skontraswanie dziwnej atmosfery, którą wywołują obłąkańcze
zachowania bohaterów
– w charakterystyce postaci pomaga język, jakim się posługują
– język także -> symulowanie ołędu przez głównego bohatera: przy Horacym Hamlet jest szczery, rezygnuje
z dwuznaczności, pozbawiania wypowiedzi sensu
– bardzo ważna rola monologu; pojawia się z najbardziej znaczących momentach dla toku akcji
dramatycznej
– dominuje metafora
– twórczość Sz. – pograniczna między dwiema epokami: renesansem i barokiem
– metafora – metoda na kreowanie świata
W Hamlecie znacząca jest zwłaszcza metaforyka związana z medycyną i biologią. W państwie duńskim „coś gnije”, „niech się
drapie, kto ma liszaj; nasza skóra zdrowa”, „zaśniedziały kłos zaraża / Zdrowego brata”.