ΙΣΤΟΡΙΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ(ΘΕΡΙΝΑ)

Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

03/01/2020 Δημήτρης Μαλέσης

 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΜΑΔΑ Α
Α1. α. σ. 54: «Στο εξωτερικό εμπόριο κυριάρχησε, μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης του 1929,
προοδευτικά[…]και θετικά στοιχεία».
β. σ. 63: Μετά το 1825 η ύπαρξη των πρώτων[…]εσωτερική ειρήνη».
γ. σ. 93: Ένα από τα αντιβενιζελικά κόμματα ήταν αυτό του Γ. Θεοτόκη, το οποίο ήταν[…]πυρήνα των
Αντιβενιζελικών».
Α2. Σ, Σ, Λ, Λ, Λ.
Α3. σ. 90-91: «Το πρώτο εξάμηνο[…]σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων».
Α4. σ. 60-62: «Όσο οι Έλληνες ήταν υπόδουλοι[…]το φατριαστικό και τοπικιστικό πνεύμα».
 ΟΜΑΔΑ Β
Β1. σ. 65: α) «Ο Ιωάννης Κωλέττης[…]ακτήμονες ή μικροϊδιοκτήτες και απλοί αγωνιστές».
Επιχειρώντας να ερμηνεύσει την οργανωτική δομή του Γαλλικού κόμματος ο Hering αναφέρεται στις
μακροχρόνιες πελατειακές σχέσεις που αρθρώθηκαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης του ’21 και
συνέδεσαν πολιτικά τον Κωλέττη με σημαντικό αριθμό στρατιωτικών της Ρούμελης. Οι σχέσεις αυτές
διατηρήθηκαν μέχρι και τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου συνασπίστηκαν σε
κοινό μέτωπο οπλαρχηγοί, ακόμη και με διαφορές ή αντιθέσεις μεταξύ τους, όπως ο Κώστας
Μπότσαρης και ο Κίτσος Τζαβέλας. Ο Ηπειρώτης πολιτικός, εξάλλου, μπόρεσε να εκμεταλλευτεί και
ορισμένες συγκυρίες, όπως οι απώλειες σημαντικών ρουμελιωτών στρατιωτικών(Ανδρούτσος,
Γκούρας, Καραϊσκάκης) και παράλληλα με κατάλληλες ‘’τακτικές’’ κινήσεις να φέρεται ως ο
μοναδικός εκπρόσωπος του στρατιωτικού στοιχείου στη Στερεά. Ισχυρό συνεκτικό στοιχείο μεταξύ
των δύο πλευρών ήταν και η δυνατότητα του συγκεκριμένου πολιτικού να παρέχει στους
στρατιωτικούς μισθό, τροφή και πυρομαχικά. Αυτοί οι ένοπλοι, μαζί με την προσχώρηση αρχόντων
επίσης από τη Στερεά αποτέλεσαν τη βάση των υποστηρικτών του Γαλλικού κόμματος.

β) σ. 65-66: «Σε αντίθεση με το αγγλικό[…]απελευθέρωση αυτού του τμήματος». Στην ομιλία που
έμελλε να σημαδέψει τη νεοελληνική ιστορία ο Κωλέττης τοποθέτησε γεωγραφικά την Ελλάδα μεταξύ
Ανατολής και Δύσης, υπενθυμίζοντας ότι οι προηγούμενες γενεές Ελλήνων, αυτές μετά την άλωση,
είχαν μεταλαμπαδεύσει τα φώτα της παιδείας στη Δύση. Ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός
αποφαινόταν, λοιπόν, από του βήματος της βουλής ότι καθήκον του ελληνισμού ήταν στη δεδομένη
συγκυρία να αναλάβει ανάλογη προσπάθεια και στην Ανατολή, όπου εγκαταβιούσαν πυκνοί πληθυσμοί
της ελληνικής φυλής και για τους οποίους η εθνική αντιπροσωπία όφειλε να μεριμνήσει για την
απελευθέρωσή τους. Μάλιστα, ο συγγραφέας του παραθέματος όπου αναδημοσιεύεται το απόσπασμα
της ομιλίας συνδέει την ιδεολογική πρόσδεση των στρατιωτικών με το συγκεκριμένο κόμμα, λόγω
ακριβώς της συγκεκριμένης αλυτρωτικής πολιτικής. Το πρόγραμμα του γαλλικού κόμματος
ως[…]θεωρούσαν ως πρότυπό τους»

γ) σ. 73-74: «Ο Κωλέττης, ως αρχηγός[…]κοινοβουλευτικής δικτατορίας». Ανάλογες αρνητικές κρίσεις

επιφυλάσσει και ο Σβορώνος, σύμφωνα με τον οποίο η ψήφιση συντάγματος δεν σημαδεύτηκε με
κάποια αλλαγή της πολιτικής ζωής. Κι αυτό, διότι η διακυβέρνηση της χώρας από τον Κωλέττη-μετά
τις τρίμηνης διάρκειας εκλογές βίας- του 1843 αποτέλεσε μνημείο νόθευσης του κοινοβουλευτικού
πολιτεύματος. Η απροκάλυπτη βία, προκειμένου να εξασφαλίσει την πολυπόθητη πλειοψηφία,
προδιέγραφε μια πολιτική φαυλότητας. Ο άλλοτε συνταγματικός πολιτικός αποδείχθηκε «υπερβολικά
συγκεντρωτικός» ως πρωθυπουργός και «ενθάρρυνε» τον Όθωνα στο να αναμιγνύεται στην πολιτική
ζωή. Φαβοριτισμός και ευνοιοκρατία αποτέλεσαν τα κύρια γνωρίσματα της τριετούς διακυβέρνησης,
ενώ σε περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικονομία χειμαζόταν, διασπάθιζε τα γλίσχρα οικονομικά
σε ευνοϊκές ρυθμίσεις υπέρ των κομματικών του φίλων, χωρίς λαμβάνει καμία μέριμνα για κάποια
αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. «Μετά το θάνατο[…]για τη διαδοχή».
Β2. σελ. 93-94: «Ήδη από το 1912, μετά τη σαρωτική[…]οι Κεντρικές Δυνάμεις». Ο Γεώργιος
Βεντήρης στο συγκεκριμένο έργο του, το οποίο συνιστά μια δευτερογενή ιστορική πηγή, γραμμένη
πάντως με φιλοβενιζελικό πνεύμα, αναφέρεται σε έναν κοινωνικοπολιτικό και στρατιωτικό
«συνασπισμό», τρόπον τινά, ο οποίος αντιτάχθηκε στην πολιτική, στο «εθνικό πρόγραμμα», του
Βενιζέλου. Μεταφέροντας τις απόψεις ενός σημαντικού στελέχους της αντιβενιζελικής παράταξης,
του Κ. Έσλιν, επιβεβαιώνει την απόλυτη άρνηση της αντιβενιζελικής παράταξης για συμμετοχή στον
Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και μάλιστα ως εναλλακτική της ουδετερότητας στάση της Ελλάδος
προβαλλόταν η συμμαχία με τη Γερμανία, σε καμία όμως περίπτωση με την Αντάντ. Εν προκειμένω ο
Έσλιν αναφέρεται σκόπιμα στη Ρωσία για να ξυπνήσει αντισλαβικά ανακλαστικά. Στα ηγετικά
κλιμάκια του στρατού, το Γενικό Επιτελείο, ο Δούσμανης απέφευγε να εκδηλώσει τα «φιλουδέτερα»
αισθήματά του αλλά ο Μεταξάς αντιθέτως δημοσιοποιούσε τις φιλογερμανικές θέσεις του, κάνοντας
και πρόβλεψη για νίκη των Κεντρικών Δυνάμεων. «Δεδομένης της κυριαρχίας[…] τα κόμματα της
αντιπολίτευσης». Μία δεδηλωμένη οπαδός του Βενιζέλου, η Πηνελόπη Δέλτα, φαινόταν απολύτως
δυσαρεστημένη από την ανταπόδοση των διώξεων που επεφύλαξαν οι Φιλελεύθεροι στους πολιτικούς
τους αντιπάλους μόλις ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας.

2
Η συγγραφέας, όχι μόνον παραδέχεται τις «αυθαιρεσίες και τις αδικίες» που υφίστανται οι
αντιβενιζελικοί αλλά δείχνει και σφόδρα ενοχλημένη, αφού δεν περίμενε τέτοια συμπεριφορά. Κι αν,
όπως σημείωνε με παραταξιακό ζήλο, οι αντίπαλοι ήταν «βάνδαλοι» και επηρεασμένοι από
γερμανικές πρακτικές διωγμών, οι Φιλελεύθεροι θα προσδοκούσε να ήταν «ευγενικότεροι».

ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ
ΟΜΑΔΑ Α
Α1. 3Χ5=15. Επιβάλλεται να γίνεται χρονικός/ιστορικός προσδιορισμός του γεγονότος που αναλύεται.
Α2. 2χ5=10
Α3. Η πρώτη παράγραφος 5 μονάδες, η δεύτερη 4 και η τρίτη 3. Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην
απόδοση των όρων που περιλαμβάνονται στην απάντηση.
Α4. Η πρώτη παράγραφος βαθμολογείται με 7 μονάδες, ενώ σε ό,τι αφορά τις δύο εθνοσυνελεύσεις από 3
μονάδες εκάστη.
ΟΜΑΔΑ Β
Β1. α) από τις 8 μονάδες, οι μισές αφορούν σε ό,τι αναφέρει το σχολικό βιβλίο. β) οι 6 δίνονται στη
σωστή απόδοση του σχολικού και οι 4 στην πηγή. γ) οι 4 για τις ‘’ιστορικές’’ και οι 3 για την πηγή.
Β2. Η σωστή απόδοση του περιεχομένου του σχολικού να βαθμολογηθεί με 14 και η πλήρης και σωστή
απόδοση των δύο πηγών με 11. Αν δεν δοθεί συνδυαστική απάντηση, να αφαιρεθούν 2 μονάδες.