Rúbrica da proba da fase oposición – A (tema)

TEMA 18: OS INSTRUMENTOS MUSICAIS ESCOLARES. FAMILIAS DE INSTRUMENTOS. O CORPO COMO INSTRUMENTO.
AGRUPACIÓNS INSTRUMENTAIS. INSTRUMENTOS DA MÚSICA ACTUAL. INSTRUMENTOS DA CONSTRUCIÓN PROPIA. USO DA
ELECTRÓNICA E INFORMÁTICA MUSICAL

Corpo: Especialidade: Tribunal Nº: Data: Hora:

Nome e apelidos do P V1 V2 V3 V4
membro do tribunal:
Nome e apelidos do/a DNI do/a
opositor/a: opositor/a:

0. INTRODUCIÓN 0,5

O son, o corpo sonoro, a vibración, a velocidade de propagación.

As calidades do son

Cordas, tubo sonoro, membrana, placas .

1. OS INSTRUMENTOS MUSICAIS ESCOLARES 2

Introducción xeral: definición de instrumento escolar, técnica fácil, favorecen creatividade, grupo orquestral de percusión. Instrumental Orff
(percusión corporal – PAI – PAD ...). Xustificación no D.155/2022. Competencias, perfil saída e bloques de contidos onde está presente este
tema.

Instrumentos naturais ou corporais e PAI: non melódicos. Clasifícanse en madeira, pel ou membrana e metal. Cita 3 exemplos de cada
família. Características sonoras (madeiras, sonoridade curta; metais, valores longos...). Escritura percusión (clave de percusión, unha liña agás
bongoes, temple – block... ). PC. Comezar por eles. 4 niveis.

PAD: partes (caixa resoancia, placas, goma...). Cromáticos e diatónicos. Do M e os seus t. veciñas, modos antigos e pentatónicos.. Carillón
(aceiro niquelado con rebaixe inferior). Son puro e cristalino, bo para melodia... Soprano (dó5 a la6, baquetas pequenas, cabeza madeira;
contralto dó4 la5 baquetas cabeza de plástico) Xilófono (madeira xacarandá rebaixada pola parte inferior; son seco, bos para dinamismos.
Soprano Dó4 a fa5 percute con baquetas medianas de cabeza de goma ou fieltro, contralto dó 3 – La 4 mesmas baquetas e baixo dó2 a la3,
baquetas de lá). Metalófono (aleación metais, rebaixadas no interior). Son brillante, resoancia. Non son válidos para calquera melodía,
Idéntica extensión

Efectos tímbricos. Técnica de baquetación

Frauta doce (non presente de maneira explícita como contido no D155/2022 normativa LOMLOE) Soprano/contralto/tenor e baixo. Dúas
oitavas. Dúas pezas: cabeza e corpo. Montse Sanuy: instrumento menos sinxelo dos que usamos. Respiración, articulación ... postura.
Coidados. Afinación.

Outros achegados polo alumnado, propios do folclore, doutras comunidades, boomwhackers. Considerar a calidade dos instrumentos xa que
inflúe na educación do oído.

2. FAMILIAS DE INSTRUMENTOS 2

Clasificación clásica: corda, vento e percusión (Dionisio de Pedro, por exemplo)

Clasificación Hornbostel e Sach: cordófonos, aerófonos, membranófonos e idiófonos)

Corda/cordófonos: fretada (violín, viola, violonchelo e contrabaixo)

Vento/aerófonos: -sopro humano vento madeira (frauta, óboe, clarinete, fagot, corno inglês) Vento metal: trompa, trompeta, trombón e tuba. -
Acción mecánica: órgano, acordeón...

Percusión/idiófonos e membranófonos: determinados (vibráfono, marimba, xilofono, carillón .... Indeterminado: claves, gong, bongós,
tambores, triángulo, platillos, castañolas, pandeireta …

Mecánico – eléctricos e radio eléctricos.

3. O CORPO COMO INSTRUMENTO 1

Definición de percusión corporal e aspectos técnicos. Instrumento máis natural do ser humano (empregamos desde que nacemos, voz cantada
como consecuencia da voz falada).

Non levan clave, si compás (dedos: soprano; palmas: contralto; xeonllos: tenor e pés: baixo.

Colocación plicas: dereita, esquerda e ambas.

Niveis: Palmas: entrechocar, un dedo… Dedos: alternados ou á vez. Xeonllos: alternados, cruzados, técnica de baquetas e bongós. Pés:
produción de sons....Outras partes do corpo, sons bucais...

Desenvolvemento da psicomotricidade, PC como exercicio preliminar para bo anexo posterior de PAD e outros de percusión.

Emprego por parte de Orff, Wuytack e Dalcroze.

A voz como instrumento.

4. AGRUPACIÓNS INSTRUMENTAIS 0.75

Escolares: grupo rítmico + conjunto instrumental (PAI + PAD+ Frauta+PC+voces)

 Rúbrica da proba da fase oposición – A (tema)

Socialización e integración. CC.CC. Traballar elementos musicais.

Colocación: deben verse, comezar por grupo reducido, colocación de grave a agudo (Sanuy e González)…

Rol profesorado: centro, pode ser con instrumento tesitura media de referencia. Que o alumnado pase por ese rol.

Clasificación Mª Cateura ou autor/a similar.

Inicio acompañamento monorrítmico e ir aumentando en complexidade.

Non escolares: grandes agrupacións (orquestra sinfónica/banda/jazz/ rock/pop/fanfarria/rondalla/música de cámara) e pequenas agrupacións
ou de cámara (duos, tríos, cuarteto, quinteto...).

5. INSTRUMENTOS DA MÚSICA ACTUAL 0,75

Diferencia entre Exploración tímbrica + aplicación avances tecnolóxicos. Exemplos (guitarra eléctrica, piano eléctrico, sintetizador …)
Diferenza entre os que son eléctricos e electrónicos. Instrumentos que xorden no s.XX (dinamófono, theremin, ondas Martenot, órgano
Hammond) sintetizador.

Batería (membranófonos + idiófonos)

6. INSTRUMENTOS DE CONSTRUCIÓN PROPIA 0,5

Construción propia (J. Akoschky, 1988) cotidiáfonos. F. Palacios fases: Observar, idear, construir y tocar. Clasificación en función dos
materiais e en función da produción do son (Margrit Küntzel-Hansen). Poñer 10 exemplos. Uso de material escolar.

7. USO DA ELECTRÓNICA E INFORMÁTICA MUSICAL 0,75

Recursos tecnolóxicos como motivación na aprendizaxe do alumnado.

Aplicación da electrónica aos instrumentos (creación de instrumentos novos, electrificación doutros existentes e posibilidades do sintetizador).

Tecnoloxía MIDI.

Informática musical: programas abertos (editores de audio, de son... Finale, Sibelius, Musescore, Audacity...); programas pechados (titoriais,
programas de adestramento, aplicacións multimídia nas que aceder a información que adoitan ter xogo...).

Internet: páxinas web (consultar información ou realizar actividades musicais interactivas); portais con acceso a música e vídeos como
Spotify, Youtube...); espazos colaborativos (Moodle); crear WebQuest; creación e difusión de partituras em liña; creación da web da aula;
xogos de Escape musicais virtuais; app...

Mención á competencia dixital: aplicación didáctica que contribua á desenvolvemento desta competencia

8. CONCLUSIÓN (importancia do tema na materia Música e Danza) 0,75

Contribución ao desenvolvemento da musicalidade e á formación integral (dimensións cognitiva/intelectual, psicomotriz , social,

emocional/afectiva, estética/creativa).

Competencias STEM, CD, CPSAA, CCEC+ CL (esta última se se contempla a escritura comentada nos puntos 1 e 3).

Importancia polo papel privilexiado que lle concederon as metodoloxías activas do século XX (mencionar as que están relacionadas co tema)

9. OUTROS ASPECTOS 1

Coherencia e cohesión no discurso escrito e na redacción do tema así como. Uso de índice.

Uso da lexislación vixente así como interrelación do tema a desenvolver con outros puntos do temario. Rigor no emprego da lexislación,
citación de autores ou referencias empregadas.

Orixinalidade, creatividade e innovación na presentación de exemplos didácticos dentro do tema ou dos exemplos empregados

Limpeza, organización, ortografía e realización dun índice

Expresión durante a lectura

OBSERVACIÓNS: