18-4-2023

Belasting door sneeuw en regenwater

CURSUS PV-PANELEN OP PLATTE INDUSTRIEDAKEN

Jan Meester
18-04-2023

Advisering op het gebied van constructies voor gebouwen en civiele werken

Inhoud

Platte daken met PV-panelen:

- Belastingsgeval sneeuw
- Belastingsgeval regenwater
- Smeltwater accumulatie

1
 18-4-2023

NEN 7250:2021

NEN 7250:2021 over sneeuwbelasting op daken met PV-panelen:

Hoe met verhindering afwaaien rekening te houden?

NEN-EN 1991-1-3:2019 gaat niet in op PV-panelen

Literatuur over sneeuwbelasting en PV-panelen

Artikel in Steel Construction 12 (2019) van Grammou, Pertermann en Puthli:

“Snow loads on flat roofs with elevated solar panel arrays”

In dit artikel is ingegaan op berekeningswijzen en experimenteel onderzoek

“... flat roofs on which solar panels are mounted – also called elevated solar
panels or photovoltaic (PV) panels or arrays- have not been investigated
sufficiently…”

2
 18-4-2023

Literatuur over sneeuwbelasting en PV-panelen

Onderscheid tussen:
1. Sneeuwhoogte ≥ hoogte PV panelen
2. Sneeuwhoogte < hoogte PV panelen

Situatie 1: vergelijkbaar met een plat dak zonder PV panelen

Situatie 2: verstoring van het verstuivingspatroon afhankelijk van vorm en
afmetingen PV-panelen en gebouw en van sneeuwklimaat
- totale sneeuwbelasting kan meer zijn dan zonder PV-panelen, maar nooit
meer dan sneeuwbelasting op maaiveld
- lokale sneeuwophoping is mogelijk

Literatuur over sneeuwbelasting en PV-panelen

In artikel zijn twee methoden voor bepaling sneeuwbelasting beschreven:
1. Volgens prEN 1991-1-3
2. Volgens DIN EN 1991-1-3/NA:2019

Beide methoden vergelijkbaar, maar bij methode van DIN kan

sneeuwbelasting op dak meer zijn dan op grond

Methode prEN 1991-1-3 heeft de voorkeur

3
 18-4-2023

Methode prEN 1991-1-3

Methode prEN 1991-1-3:

1. Het betreft een ontwerpnorm. Deze kan nog wijzigen.
2. De methode is gebaseerd op “boerenverstand” en “engineering
judgment”, niet op experimenteel onderzoek (“long term studies are
missing”)
3. De totale sneeuwbelasting op het dak wordt mogelijk overschat
4. De lokale sneeuwophoping wordt mogelijk onderschat
5. De methode lijkt op die van obstakels op het dak

Methode prEN 1991-1-3

Voor b ≤ 2h:
µx = 1 ≤ γ·h/sk ≤ 4

Waarin:
µx Verhoogde sneeuwvormfactor
h hoogte PV-panelen (m)
b ruimte tussen PV-panelen (m)
γ soortelijk gewicht sneeuw (2 kN/m3)
sk karakteristieke sneeuwbelasting op maaiveld (in NL: 0,70 kN/m2)

4
 18-4-2023

Methode prEN 1991-1-3

µx over afstand l1
aflopend over afstand ls = 2h/Ce

Waarin:
l1 lengte (m) waarover PV-panelen aanwezig zijn (incl. vrije tussenruimten)
ls lengte van sneeuwverstuiving (m)
Ce blootstellings coëfficiënt (in NL: Ce = 1,0)

Methode prEN 1991-1-3

Voorbeeld:
Hoogte PV-panelen: 0,33 m

µx = 2,0·0,33/0,70 = 0,94
Dat is 18% meer dan gewoonlijk op plat dak wordt gerekend (µ = 0,8)

Bij h = 0,28 m geldt: µx = 0,8

Bij h = 0,35 m geldt: µx = 1,0

10

5
 18-4-2023

Methode prEN 1991-1-3

Methode lijkt op methode die bij

obstakels moet worden gebruikt

11

FM Global Data Sheets 1-54

In Property Loss Prevention Data Sheets 1-54 van FM Global zijn
ook aanwijzingen voor sneeuwbelasting en zonnepanelen
opgenomen:
- Let op: standaard sneeuwvormfactor op plat dak is 1,0
- Opgesteld door verzekeraar. Deze kijkt naar schade risico’s en
kan daarmee strenger zijn dan het Bouwbesluit
- Geeft aanwijzingen m.b.t. lokale sneeuwophoping

12

6
 18-4-2023

Belastingsgeval regenwater

NEN 7250:2021 over regenwaterbelasting op daken met PV-panelen:

13

Wateraccumulatie

3
Wateraccumulatie:
De lokale opeenhoping van water op een dak die wordt veroorzaakt doordat
het dak vervormt ten gevolge van het gewicht van het water

14

7
 18-4-2023

Regelgeving

Belastingsgeval regenwater:
- De wateropvoerende capaciteit van het dak wordt bepaald
- De noodafvoeren zodanig ontwerpen dat de waterstand op het dak bij
voorgeschreven regenintensiteit kleiner is dan de wateropvoerende
capaciteit
- Geen afvoer door reguliere hemelwaterafvoeren

Wateropvoerende capaciteit: maximaal te bereiken waterstand ter plaatse

van een vast punt

15

Achtergrond wateraccumulatie

16

8
 18-4-2023

0 m³ Hoogteligging dakconstructie

0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

17

1 m³
Waterstand
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

18

9
 18-4-2023

2 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

19

3 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

20

10
 18-4-2023

4 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

21

5 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

22

11
 18-4-2023

6 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

23

7 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

24

12
 18-4-2023

8 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

25

9 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

26

13
 18-4-2023

10 m³
0.35

0.30

0.25

0.20

0.15
hoogte [m]

0.10

0.05

0.00
0 20
-0.05

-0.10

-0.15

27

Wateropvoerende capaciteit

0,12

0,10
waterstand [m]

0,08

0,06

0,04

0,02

0
0 2 4 6 8 10 12

hoeveelheid geborgen water [m³]

wateropvoerende capaciteit: 104 mm

28

14
 18-4-2023

Wateropvoerende capaciteit
Invloed op de wateropvoerende capaciteit:
•afschot (helling)
•stijfheid 0.14

A
0.12

•overspanning 0.10

waterstand [m]
0.08

De sterkte (bereiken vloeimoment) heeft 0.06

B
vaak geen invloed 0.04

0.02

0.00
1
0 3 6 9
2
geborgen water [m³]

29

Wateropvoerende capaciteit

0.12 Afschot 1% i.p.v. 1,6 % 1,6%

hoogte-
verschil

0.1
1,0%
waterstand [m]

0.08 overspanning

afschot = hoogteverschil / overspanning

0.06

0.04

0.02

0
0 2 4 6 8 10 12
Invloed afschot op
hoeveelheid geborgen water [m³]
wateropvoerende capaciteit

30

15
 18-4-2023

Bestaande daken

PV-panelen en regenwater:
- PV-panelen zijn van invloed op het afschot en dus op de
wateropvoerende capaciteit
- Momenten t.g.v. extra gewicht door PV-panelen zijn niet of nauwelijks
van invloed op de wateropvoerende capaciteit

31

Momenten in dakligger
moment in de ligger [kNm]

32

16
 18-4-2023

Voorbeeld 1 – invloed PV-panelen (1,6% afschot)

PV-panelen: 15 kg/m2
Modelfactor: 1,0

33

Voorbeeld 1 – invloed PV-panelen (1,6% afschot)

Wateropvoerende capaciteit:
- Zonder PV-panelen: 120 mm
- Met PV-panelen: 99 mm

(bereiken vloei in UGT maatgevend)

34

17
 18-4-2023

Voorbeeld 2 – invloed PV-panelen (1,0% afschot)

PV-panelen: 15 kg/m2
Modelfactor: 1,0

35

Voorbeeld 2 – invloed PV-panelen (1,0% afschot)

Wateropvoerende capaciteit:
- Zonder PV-panelen: 32 mm
- Met PV-panelen: 14 mm

(bereiken vloei in UGT maatgevend)

36

18
 18-4-2023

Noodafvoeren

Er zijn 3 typen noodafvoeren:

- Brievenbussen
- Steekafvoeren (al of niet mee-zakkend)
- Lage dakrand

De waterstand boven de drempel of

dakrand bepaalt de afvoercapaciteit

37

Noodafvoeren

Voorbeeld:
- Wateropvoerende capaciteit 70 mm zonder en 50 mm met PV-panelen
- Brievenbussen in dakrand met drempel van 30 mm

Het verschil in afvoercapaciteit bij gelijke breedte is dan een factor:

Q50/Q70 = (50-30)1,5/(70-30)1,5 = 0,35

M.a.w. in dit voorbeeld neemt de afvoercapaciteit als gevolg van de PV-

panelen met 65% af.

38

19
 18-4-2023

Bestaande daken en belasting door regenwater

Bestaande daken:
- Voldoen zonder PV-panelen vrijwel nooit aan eisen m.b.t.
belasting door regenwater
- Situatie kan vaak worden verbeterd zonder toevoeging van
extra constructiestaal, bijvoorbeeld door aanbrengen extra
afvoeren of afschot
- Let op: afschot wijkt vaak af van ontwerpgegevens
Advies: meet hoogteligging van bestaand plat dak en
noodafvoeren altijd in (met total station)

39

Risicobeoordeling bestaande daken

Uit onderzoek door VROM-Inspectie blijkt dat schade door
wateraccumulatie optreedt bij een combinatie van:

http://www.vrominspectie.com/images/pdf/Wateraccumulatie%20platte%20daken.pdf

40

20
 18-4-2023

Schade gerelateerd aan wateraccumulatie

Gemiddeld onderzoekt Adviesbureau Hageman 8 dakinstortingen

gerelateerd aan wateraccumulatie per jaar

41

Wateraccumulatie - schades

“Gat in het dak”

42

21
 18-4-2023

43

Smeltwateraccumulatie

Smeltwateraccumulatie
- Ontstaat door negatief afschot richting (reguliere) afvoeren bij
combinatie permanente belasting en sneeuwbelasting
- Als dan sneeuw smelt, kan het zich op een ongunstigere plek op een
ligger verzamelen (richting veldmidden i.p.v. richting oplegging)
- Hierdoor nemen buigende momenten tijdens het smelten toe
- Toets is BGT eis en is daarom niet aangewezen in het Bouwbesluit

Door PV-panelen zal eerder een negatief afschot ontstaan

44

22
 18-4-2023

Smeltwateraccumulatie
In art. A1.4.3 van NB bij NEN-EN 1990

45

Smeltwateraccumulatie

Smeltwateraccumulatie kan worden voorkomen door voldoende afschot

In de praktijk blijkt dat het gemiddeld afschot bij bestaande daken vaak
< 1,5%. Dit kan leiden tot negatief afschot. In dat geval:
- Afschot verbeteren en/of
- Posities afvoeren aanpassen

Vergelijkbaar fenomeen kan optreden na lange perioden met veel neerslag

46

23
 18-4-2023

Schadebeeld sneeuw vs. smeltwater instorting

Schadebeeld sneeuwinstorting:
gehele dak bezweken

47

Schadebeeld sneeuw vs. smeltwater instorting

Schadebeeld smeltwater accumulatie: “gat in dak”

48

24
 18-4-2023

Aandachtspunten sneeuw/regenwater
Let op de volgende zaken:
- Sneeuwophoping op laag dak naast hoog dak – soms is er op een
later tijdstip een hogere hal tegen bestaande hal gebouwd
- Vergeet bij toetsen van bestaande daken de verbindingen niet
- Realiseer voldoende afschot en voorkom negatief afschot
- Plaats noodafvoeren niet te hoog (drempel maximaal ca. 30 mm)
- Wateropvoerende capaciteit kan worden bepaald door dakplaten
- Maak afvoergebieden niet te groot. Breng bijvoorbeeld
waterscheidingen aan bij grote, platte daken

49

Grootte afvoergebied

Groot afvoergebied: veel aanbod water en grotere kans op hoogteverschillen

50

25
 18-4-2023

Grootte afvoergebied

afschot
afschot

Kleiner afvoergebied

51

Einde

52

26