ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

KHOA ĐIỆN
-----------

NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

ĐỀ TÀI: MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID)

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : TS. LƯU NGỌC AN

SINH VIÊN THỰC HIỆN : ĐẶNG TRUNG HIẾU
: TRẦN MINH TÂN
: NGUYỄN QUỐC HUY
: ĐOÀN ANH TÀI
: LÊ TRỌNG NHÂN
Nhóm học phần : 20.29

Đà Nẵng, 2023
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Thành viên Đánh giá

Đặng Trung Hiếu Tốt
Trần Minh Tân Tốt
Nguyễn Quốc Huy Tốt
Đoàn Anh Tài Tốt
Lê Trọng Nhân Tốt

2
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Mục lục
I. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI......................................................4
1. Hệ thống PV độc lập....................................................................................................................4
2. Hệ thống PV có kết lưới (on-grid)..............................................................................................5
3. Hệ thống PV tập trung có kết lưới..............................................................................................6
4. Hệ thống PV phân tán.................................................................................................................6
II. HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID).....................................................................................6
1.Giới thiệu chung...........................................................................................................................6
2. Các thành phần của hệ thống PV độc lập..................................................................................7
2.1 Hệ thống pin năng lượng mặt trời.........................................................................................7
2.2 Bộ dự trữ (BESS)....................................................................................................................8
2.3 Máy phát Diesel dự phòng......................................................................................................9
III MÔ PHỎNG...................................................................................................................................9
1 Các khối mô phỏng.....................................................................................................................10
1.1 Khối PV.................................................................................................................................10
1.2 Khối BATTERY.....................................................................................................................12
1.3 Khối DIESEL........................................................................................................................13
2 Kết quả mô phỏng.......................................................................................................................14
2.1 Vận hành bình thường.........................................................................................................14
2.2 Thay đổi công suất phát PV..................................................................................................17
2.3 Cắt bộ dữ trữ.........................................................................................................................19
3 Kết luận.......................................................................................................................................21

3
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

I. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG NĂNG LƯỢNG MẶT TRỜI

1. Hệ thống PV độc lập

Hình 1.1: Hệ thống PV độc lập

Một hệ thống năng lượng Mặt trời cô lập được sử dụng để thay thế hoặc
bổ sung cho các nguồn năng lượng truyền thống. Hệ thống này thường được sử
dụng ở những nơi vùng sâu, vùng xa nơi mà không có điện lưới. Hệ thống cô
lập sử dụng năng lượng Mặt trời có thể cung cấp trực tiếp cho các tải một chiều
DC, hoặc tải xoay chiều AC thông qua bộ chuyển đổi (inverter); hoặc hệ thống
có thể sử dụng thêm bộ dự trữ để tích lũy sử dụng trong những thời điểm không
có Mặt trời. Hệ thống này có thể chỉ bao gồm một PV module, pin và một bộ
điều khiển; nhưng cũng có thể là một hệ thống có công suất lớn phối hợp với
thiết bị điều khiển và các nguồn phát dự phòng (diesel).

4
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

2. Hệ thống PV có kết lưới (on-grid)

Hình 1.2: Hệ thống PV kết lưới

Khác với hệ thống cô lập là được thiết kế để thay thế cho nguồn điện
lưới, hệ thống kết lưới thường được sử dụng trong những nơi luôn có sẵn lưới
hệ thống nhưng thay vi sử dụng các hệ thống lưu trữ để tích lũy năng lượng dư
thừa từ Mặt trời, thì lượng thừa này sẽ bán ngược về lưới. Nói một cách khác,
lưới điện có thể coi như là một bộ dự trữ lớn, khi công suất dư thừa có thể
truyền ngược về cho lưới. Một ưu điểm lớn của việc này đó là hệ thống này có
thể không đủ công suất để cung cấp cho tải như trong hệ thống cô lập. Phụ tải
lúc này có thể được cung cấp từ hệ thống năng lượng Mặt trời, hoặc lưới, hoặc
cả hai; điều này có nghĩa là hệ thống này có thể lớn hoặc nhỏ tùy theo nhu cầu.
Thông thường hệ thống này bao gồm hệ thống pin Mặt trời, bộ chuyển đổi và
các thiết bị đo lường. Ngoài ra, còn có một số thành phần như cáp, hộp ghép
nối, thiết bị bảo vệ, thiết bị chống sét.
Trong hệ thống năng lượng Mặt trời có kết lưới, người ta còn chia ra
thành 2 loại: hệ thống năng lượng Mặt trời tập trung và hệ thống năng lượng
Mặt trời phân tán.

5
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

3. Hệ thống PV tập trung có kết lưới

Hình 1.3: Sơ đồ PV tập trung kết lưới

Hệ thống điện truyền thống bao gồm các nhà máy điện lớn như thủy điện,
nhiệt điện... cung cấp cho tải thông qua các đường dây truyền tải và hệ thống
phân phối. Công suất được truyền từ các nhà máy điện cung cấp cho tải thông
qua các đường dây truyền tải và phân phối. Tương tự, hệ thống nhà máy điện
Mặt trời cũng hoạt động như vậy, tức là công suất từ các nhà máy này cũng
được truyền tải qua các đường dây đến hộ tiêu thụ. Hệ thống này có thể nhỏ
khoảng 50kWp cho đến lớn khoảng 60MWp. Ngoài ra, còn có những nhà máy
lớn hơn 1GWp có thể hoàn thành trong tương lại.

4. Hệ thống PV phân tán

Hệ thống này thường được chia thành 2 loại: thương mại và khu dân cư
Hệ thống thương mại thường lớn hơn 10kWp được bố trí trên các tòa nhà
thương mại, nhà máy, xí nghiệp, trung tâm mua sắm, văn phòng. Điện năng
được tạo ra bởi hệ thống này chủ yếu là đáp ứng nhu cầu của tải trọng tòa nhà,
vì thế không có bản năng lượng dư thừa về cho lưới.
Hệ thống dành cho khu dân cư thường nhỏ hơn thương mại, khoảng từ 1 đến
5kWp. Điện năng được tạo ra cung cấp cho các hoạt động trong nhà nếu có dư
thừa sẽ chuyển về cho lưới để cung cấp cho nhà kế bên.

II. HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID)

1. Giới thiệu chung
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ở vùng sâu, vùng xa xôi, nơi mà việc
xây dựng, lắp đặt các đường dây gặp khó khăn về kinh tế cũng như do địa hình
thì việc sử dụng một hệ thống PV độc lập là một giải pháp tốt. Một hệ thống PV
độc lập có thể sẽ kinh tế hơn cho khu vực xa khó kết nối với lưới điện truyền
thống vì nó cung cấp điện tại chỗ không cần chi phí cho đường dây truyền tải.
6
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Tuy nhiên, vì năng lượng Mặt trời dao động theo giờ hoặc theo ngày nên các hệ
thống PV độc lập cần có bộ dự trữ điện. Ngoài ra, chúng ta có thể kết hợp PV
với động cơ diesel hoặc bộ dự trữ để đảm bảo cung cấp điện liên tục cho phụ
tải. Hình sau đây thể hiện 2 mô hình của hệ thống năng lượng Mặt trời độc lập.
Do hệ thống năng lượng Mặt trời độc lập nên việc tính toán thiết kế làm sao cho
phù hợp về mặt kinh tế nhưng vẫn đảm bảo cung cấp điện liên tục cho phụ tải
kể cả những ngày không có nắng là vấn đề đáng quan tâm trong phần này. Hơn
thế nữa, đối với hệ thống PV độc lập có công suất lớn (trên 50kW-cả trăm
MW), thì vấn đề vận hành cũng như điều khiển hệ thống PV sao cho vẫn đảm
bảo yêu cầu về tần số và điện áp của phụ tải là một vấn đề cần đặt ra để nghiên
cứu. Trong phần này, chúng ta sẽ đưa ra các bước tính toán thiết kế cho một hệ
thống PV độc lập nhỏ và một phương pháp tối ưu trong thiết kế hệ thống PV
độc lập công suất lớn. Ngoài ra, các vấn đề về vận hành cũng như điều khiển
cũng sẽ được giải quyết.
2. Các thành phần của hệ thống PV độc lập
2.1 Hệ thống pin năng lượng mặt trời
Một hệ thống PV được mô hình như một nguồn dòng mà có thể điều
khiển công suất. Để đơn giản, ta có thể mô hình PV là nguồn dòng với bộ điều
khiển P/Q. Mục đích của việc điều khiển này là luôn giữ cho công suất tác dụng
và phản kháng đầu không đổi theo giá trị cho trước. Mô hình của PV được thể
hiện trong hình

Hình 2.1: Mô hình PV

Khối PI
Hai khối PI đóng vai trò điều chỉnh sao cho công suất tác dụng và phản
kháng theo giá trị định sẵn. Để tính toán giá trị k_{i} và k_{p} ta có vòng điều
khiển công suất tác dụng như hình

7
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 2.2: Vòng điều khiển của điều khiển công suất tác dụng
2.2 Bộ dự trữ (BESS)
Trong phần này, chỉ đề cập đến giao diện của bộ dự trữ với hệ thống.
BESS được kết nối với lưới thông qua bộ giao diện điện tử công suất mà nó có
thể trao đổi công suất qua lại trực tiếp với hệ thống. Trong phần này bộ chuyển
đổi inverter được điều khiển theo kiểu V/f, tức là điện áp và tần số phải được
điều chỉnh theo giá trị định trước Psp, Qsp. Bộ điều khiển V/f của bộ chuyển đổi
được thể hiện như trong hình
Khối điều khiển bộ inverter thực hiện các đặc tính droop được xác định
bởi các hằng số droop. Giá trị Psp và Qsp được cho là đầu ra của khối điều
khiển droop, và đáp ứng với sai lệch điện áp và tần số. Điều này đảm bảo rằng
tần số và điện áp vẫn gần với giá trị đã định trước.

Hình 2.3: mô hình pin với giao diện điện tử công suất

8
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

2.3 Máy phát Diesel dự phòng

Một máy phát điện diesel (DER) bao gồm một động cơ đốt trong (IC)
cùng với một máy phát điện đồng bộ (SG). Sơ đồ khối của Diesel (DG) thể hiện
trong hình dưới đây
Động cơ đốt trong được tích hợp với bộ điều chỉnh tốc độ của trục động
cơ bằng cách thay đổi lượng nhiên liệu cung cấp cho động cơ. Một bộ điều
khiển PID được sử dụng cho bộ điều khiển tốc độ.
Động cơ đồng bộ được phối hợp với bộ phận kích từ và bộ điều chỉnh
điện áp. Bộ điều chỉnh điện áp nhằm giữ điện áp thep yêu cầu.

Hình 2.4: sơ đồ khối máy phát diesel

Hình 2.5: sơ đồ khối bộ điều tốc

III. MÔ PHỎNG MATLAB

Hệ thống bao gồm:
 Công suất đỉnh của phụ tải là 60kW
9
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

 Công suất đặt của hệ thống PV là 60kWp

 Một máy phát diesel 60kVA
 Dung lượng bộ lưu trữ 100kWh

Hình 3.1: Hệ thống PV độc lập mô hình PV-BESS-DIESEL

1. Các khối mô phỏng
1.1 Khối PV

Hình 3.2: Sơ đồ pin năng lượng mặt trời

10
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.3: Khối điều khiển PV

11
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

1.2 Khối BATTERY

Hình 3.4: Sơ đồ khối Battery

Hình 3.5: Khối điều khiển Battery

12
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

1.3 Khối DIESEL

Hình 3.6: Sơ đồ khối máy phát Diesel

Hình 3.7: Khối chỉnh lưu

13
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

2. Kết quả mô phỏng

2.1 Vận hành bình thường
Bức xạ 700Wh/m2 vận hành bình thường trong 10h
-Công suất đầu ra PV

Hình 3.8

Hình 3.9

Hình 3.10

14
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.11
-Trạng thái pin

Hình 3.12

Hình 3.13

15
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.14

-Trạng thái máy phát

Hình 3.15
-Trạng thái tải

Hình 3.16

16
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

2.2 Thay đổi công suất phát PV

Bức xạ thay đổi 0-4: 700Wh/m2
4-6: 0Wh/m2
6-10: 700Wh/m2
Vận hành trong 10h
Sử dụng bộ battery và máy phát diesel để bù đắp phần cống suất thiếu đó
-Công suất đầu ra

Hình 3.17

Hình 3.18

Hình 3.19

17
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.20
-Trạng thái pin

Hình 3.21

Hình 3.22

18
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.23
-Trạng thái máy phát

Hình 3.24
-Trạng thái tải

Hình 3.25
2.3 Cắt bộ dữ trữ
Bức xạ mặt trời:500Wh/m2
Vận hành trong 10h

19
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Sử dụng bộ máy phát diesel để bù đắp phần công suất thiếu do cắt bộ dữ trữ
bess và phần công suất thiếu hụt của PV

-Công suất đầu ra

Hình 3.26

Hình 3.27

Hình 3.28

20
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
MÔ PHỎNG HỆ THỐNG PV ĐỘC LẬP (OFF-GRID) 20N29

Hình 3.29

-Trạng thái máy phát

Hình 3.30
-Trạng thái tải

Hình 3.31

3. Kết luận
Nhìn chung, qua kết quả mô phỏng cho thấy hệ thống năng lượng mặt
trời độc lập off-grid ( mô hình PV-BESS-DIESEL) vận hành khá ổn định, tuy
nhiên tại một số thời điểm vẫn còn dao động nhiều.

21
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO