PHẦN 3 :

PHẢN ỨNG TẠI CARBON-𝛂

CỦA CARBONYL
I. Giới thiệu carbon-𝛼
II. Một số phản ứng tiêu biểu

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 1

 I. Giới thiệu carbon-𝛼
- Cả hai nhóm carbonyl I và II đều có một loại phản
ứng đặc biệt tại vị trí carbon alpha của nhóm C=O.
- Do C=O là nhóm rút điện tử nên nối C𝛼 -H𝛼
phân cực hơn, dễ đứt hơn. Hay nói cách
B khác H𝛼 có tính acid.
- Một base mạnh có thể lấy đi H𝛼 để tạo
thành carbanion tại C 𝛼 . Anion này cộng

enolate hưởng liên hợp bền với nối đôi C=O gọi là
enolate.
10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 2
 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Khi phản ứng, cặp điện tử trên oxygen của enolate trả lại
carbon - 𝛼 tạo thành chất thân hạch mạnh có thể tham gia
nhiều loại phản ứng khác nhau.

Thế SN2 Thế acyl thân hạch Cộng acyl thân hạch

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 3

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 1: Phản ứng halogen hóa tại vị trí carbon-𝛼

Thế SN2

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 4

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 2: Phản ứng alkyl hóa tại vị trí carbon-𝛼

- LDA là base
mạnh dùng để lấy
Hydrogen alpha

Thế SN2

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 5

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 3: Phản ứng ngưng tụ Claisen tại vị trí carbon-𝛼

Thế acyl thân hạch

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 6

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 4: Phản ứng cộng Aldol tại vị trí carbon-𝛼

Cộng acyl thân hạch

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 7

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 4: Phản ứng cộng Aldol tại vị trí carbon-𝛼

Cộng acyl thân hạch

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 8

 II. Một số phản ứng tiêu biểu
- Ví dụ 5: Phản ứng ngưng tụ Aldol tại vị trí carbon-𝛼
• Sau khi xảy ra phản ứng cộng aldol, nếu tiếp tục khử
nước sẽ thu được sản phẩm carbonyl 𝛼, 𝛽 – bất bão hòa.
Sản phẩm này được gọi là sản phẩm ngưng tụ aldol.

Cộng acyl thân hạch

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 9

 III. Bài tập

❖ Bài tập 1: Hãy cho biết sản phẩm của các phản ứng sau :
a. diethyl heptanedioate: (1) sodium ethoxide; (2) HCl
b. pentanoic acid + PBr + Br , followed by hydrolysis
3 2

c. acetone + LDA/THF: (1) slow addition of ethyl acetate; (2) HCl

d. diethyl 2-ethylhexanedioate: (1) sodium ethoxide; (2) HCl
e. diethyl malonate: (1) sodium ethoxide; (2) isobutyl bromide; (3) HCl,
HO +∆2

f. acetophenone + LDA/THF: (1) slow addition of diethyl carbonate; (2)

HCl

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 10

 III. Bài tập

❖ Bài tập 2: Hãy sắp xếp các hợp chất sau theo thứ tự tăng dần pKa

❖ Bài tập 3: Hãy cho biết sản phẩm của các phản ứng sau :
a. 1,3-cyclohexanedione + LDA/THF, allyl bromide
b. g-butyrolactone + LDA/THF, methyl iodide
c. 2,7-octanedione + sodium hydroxide
d. diethyl 1,2-benzenedicarboxylate + sodium ethoxide: (1) ethyl
acetate; (2) HCl

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 11

 III. Bài tập
❖ Bài tập 4: Hãy cho biết sản phẩm của phản ứng sau :

❖ Bài tập 5: Hãy dự đoán các sản phẩm tương ứng, biết rằng A có 3 tín hiệu phổ
proton 1H-NMR với cường độ 3:2:3 và cho phản ứng dương tính với iodoform :

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 12

 III. Bài tập

❖ Bài tập 6: Hãy điền tác chất phù hợp cho biến đổi sau :

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 13

 III. Bài tập

❖ Bài tập 7: Hãy cho biết sản phẩm của phản ứng sau :

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 14

 III. Bài tập

❖ Bài tập 8: Hãy điều chế các sản phẩm sau từ nguyên liệu ban đầu :

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 15

 III. Bài tập

❖ Bài tập 9: Hãy điều chế các hợp chất sau từ cyclohexanone :

❖ Bài tập 10: Cho biết sản phẩm của phản ứng sau :

10/8/2021 P3 - Phản ứng của carbon alpha 16