2.ünite Mi̇lli̇ Mücadele

2.
Ünite MİLLİ MÜCADELE
İŞGALLERİN BAŞLAMASI VE MİLLİ

MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ  15 Mayıs 1919 sabahında, bir İngiliz
gemisinin desteğindeki Yunan ordusu
İzmir’e asker çıkardı.
Mütareke Dönemi
 Dünya Savaşı’nın yenik devletlerine
imzalatılacak olan barış anlaşmalarının
hazırlanması için toplanan Paris Barış  Hasan Tahsin  İlk Şehit
Konferansı’nda İzmir ve çevresinin
Yunanistan tarafından işgal edilmesi Hukuk-u Beşer gazetesi yazarı Hasan
kararlaştırılmıştı. Tahsin, silahını ateşleyerek Yunan
bayrağını taşıyan askeri vurdu.
 İtilaf Devletleri, Paris Barış
Konferansı’ndan önce, Mondros Ateşkes İzmir’de ilk silahlı direniş başlarken Hasan
Antlaşması’nın imzalanmasının hemen Tahsin de şehit düştü.
ardından antlaşmanın 7. maddesine
dayanarak işgallere başlamışlardı. Yunanlılar, Aydın, Nazilli, Akhisar ve
Ayvalık’ı işgal etti.
 İlk işgal  Musul
İlk olarak Musul, İngilizler tarafından işgal Kuvay-i Millîye Direnişi

edilmişti.
 Kuvay-ı Millîye, Mondros Ateşkes
Antlaşması’ndan sonra, vatanı işgal eden
düşmanla ve azınlık faaliyetlerine karşı
çarpışan silahlı grupları ve onlara maddi,
manevi ya da fikirsel yardımda bulunan
 İlk Direniş ilk Kuva-i Milliye herkesi kapsamaktadır.
Hareketi
Fransızlar da Hatay’ın Dörtyol ilçesini

işgal etmişlerdi.
Fransızlara karşı, silahlı ilk halk direniş

hareketi de başlamıştı. CEMİYETLER
DİRENİŞ VE KURTULUŞ YOLLARI

ARAYIŞI
İzmir’in İşgali (15 Mayıs 1919)
 İtilaf Devletleri bir yandan işgal ettikleri
 İngiltere’nin büyük desteği neticesinde yerleri genişletirken, diğer yandan da
Paris Barış Konferansı’nda, Yunan Anadolu ve Trakya’da bağımsızlık elde
ordusunun İzmir’i işgali kararlaştırıldı. etme emeliyle harekete geçen azınlıkları
kışkırtıyor ve kullanıyorlardı.
 İstanbul Hükûmeti’ne bu işgalin Mondros
Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesi  Bu girişimlere karşı kurulan Müdafaa-i
gereğince yapılacağı bildirildi. Hukuk-u Millîye Cemiyetleri ile bir taraftan
siyasi faaliyetler başlarken, diğer taraftan
 Damat Ferit Paşa Hükûmetinden gelen Kuvay-ı Millîye adı altında askerî kurumlar
emirler gereği, İzmir Valisi İzzet Bey ve oluşturulmaya başlandı.
Kolordu Komutanı Ali Nadir Paşa’dan işgal
hareketine karşı koymamaları ve işgal  Kuruluş amaçları yönünden ele alındığında
kuvvetlerine karşı gereken kolaylığın üç grup cemiyet oluştu.
gösterilmesi istendi.
1 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

2.Ünite MİLLİ MÜCADELE
 1985 yılından itibaren sözde “Pontus

I- AZINLIKLARIN KURDUĞU Soykırımı” iddialarına hız vermiş, 19 Mayıs
CEMİYETLER gününü sözde “Pontus Soykırımı’nı Anma
Günü” olarak kabul eden tarihî gerçeklerle
 Rum, Ermeni ve Museviler tarafından uyuşmayan bir yasa çıkarmıştır.
kurulan bu cemiyetlerin ortak amacı,
dağılan Osmanlı İmparatorluğu
topraklarından pay almak ve kendi
devletlerini kurmaktı. Taşnak, Sütyun ve Hınçak Cemiyetleri
 Amaçları Doğu Anadolu’da ve Çukurova
Mavr-i Mira (Kara Gün) Cemiyeti: yöresinde Ermeni Devleti kurmaktı.
 Megalo İdea (Büyük Ülkü) amacıyla  Ermeni Patriği Zaven Efendi tarafından
hareket ediyordu. Ana hedefi Bizans yönetilen Hınçak Komitesi, Mavri Mira
İmparatorluğu sınırlarına yeniden Cemiyeti ile de iş birliği yaptı.
ulaştırmaktı.
 Yunan Kızılhaçı, Göçmenler Cemiyeti ve

Rum İzcilik Okulu tarafından Alyans, İsrailit ve Makabi Cemiyetleri
destekleniyordu.
 Bu cemiyetlerin amacı Filistin’de İsrail
Devleti’nin kurulmasını sağlamaktı.
Etnik-i Eterya:  Osmanlı Devleti’nde yaşayan Yahudilerin

ticari çıkarları için uğraşmıştır.
 1821’de Yunan isyanını Patrikhane ile
birlikte çıkaran cemiyettir.
 Mütareke Dönemi’nde Batı Anadolu’da

Rum nüfusunun artırılması ve Trabzon
dolaylarında Pontus Rum Devleti’nin II. MİLLÎ VARLIĞA DÜŞMAN
kurulması için çalışmıştır. CEMİYETLER
 Millî varlığa düşman cemiyetlerin çoğu İtilaf

Devletleri’nin, özellikle de İngilizlerin
Pontus Rum Cemiyeti:
desteğiyle kurulmuş ve yönlendirilmişlerdir.
 Doğu Karadeniz kıyılarında bir Pontus
Devleti kurulması düşüncesi, Yunanistan’ın  Halkın gücüne dayanarak bağımsızlığın
bağımsızlığını elde ettiği yıllara kadar sağlanabileceğine inanmadıkları için
gitmektedir. İstanbul Hükümeti’nin politikalarını
desteklemişler ya da güçlü bir devletin
 Yunan Megalo İdeası’nın (Büyük Ülkü) manda ve himayesini istemişlerdi.
hedeflerinden biridir.
 Bu cemiyetlerin faaliyetleri millî birliği
 Misyonerlik faaliyetleri de yürüten Merzifon bozucu sonuçlar doğurmuştur.
Amerikan Kolejinin etkisiyle 1904’te Pontus
Cemiyeti kuruldu.
 İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi ve

Kürt Teali Cemiyeti:
ona bağlı kiliseler, Pontus Devleti kurma  İngilizlerin desteği ile İstanbul’da kurulan
girişimine hız verdiler. bu cemiyetin amacı, bağımsız bir Kürt
devleti kurmaktı.
 Ruslar, Rum çetelerinin de yardımıyla
Trabzon başta olmak üzere Karadeniz
Bölgesi’nin bir kısmını işgal ettiler.
İslam Teali Cemiyeti:
 Pontus sorunu, Lozan Barış Antlaşması ile
tarihe karışmış olmasına rağmen,  İstanbul’da bazı medrese hocaları
Yunanistan yapay olarak Pontus önderliğinde kurulan bu cemiyetin amacı,
meselesini gündeme getirmeye devam hilafet ve saltanatı güçlendirerek kurtuluşu
etmiştir. sağlamaktı.

Wilson Prensipleri Cemiyeti:  İstanbul Hükûmetinin bu duruma sessiz

kalması karşısında Türk aydınları harekete
 Halide Edip, Ahmet Emin, Refik Halit gibi geçtiler.
Osmanlı aydınları tarafından kurulan
cemiyet, kurtuluşun ancak Amerika  Vatanı koruma ve bağımsız yaşama isteği
mandasına girmekle mümkün olabileceğini doğrultusunda cemiyetler kurdular.
savunuyordu.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti: Bölgesel amaçlı kurulan bu

cemiyetlerin ortak bazı özellikleri
 İngilizlerin desteği ile İstanbul’da şunlardır
kurulmuştur.
 Bölgelerinin Türklüğünü kanıtlamak
 Sadrazam Damat Ferit Paşa ve bazı devlet çabasındaydılar. Bunun için de tarihsel
adamlarınca desteklenmiştir. gerçeklerle birlikte nüfus çoğunluğuna
önem vermişlerdir.
 Cemiyetin ana gayesi, Osmanlı ve İngiliz
dostluğunu güçlendirmek ve İngiltere’nin  Wilson İlkeleri’nin 12. Maddesinden
koruyuculuğu altına girmeyi yararlanmak istemişlerdir.
sağlayabilmektir.
 Bölge halkının desteğini ve birliği
sağlamak için geniş katılımlı kongreler
düzenlemişlerdir.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası:
 Haklarını savunmak, isteklerini iletmek için
 1911’de İttihat ve Terakki’ye karşı olanların
Paris Barış Konferansı’na ve İstanbul’daki
kurduğu partidir.
İtilaf Devletleri temsilcilerine heyetler
göndermişlerdir.
 Anadolu’da başlayan kurtuluş hareketini
İttihatçıların işi olarak gördükleri için bu
 Bölgelerini işgalcilere ve azınlıklara karşı
harekete karşı çıkmışlardır.
savunmuşlardır.
Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası:

 Ulemadan bir grup tarafından İstanbul’da Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk
kurulmuştur.
Cemiyeti: (1918)
 Ülkenin kurtuluşunun ancak padişah ve  Merkezi: Edirne’dir.
halifenin emirlerine mümkün olacağını
savunmuşlardır.
 Amacı: Trakya’daki Rum taşkınlıklarını
engellemek, bu bölgenin Yunanistan’a
katılmasını engellemektir.
 Edirne ve Lüleburgaz’da kongre

III. MİLLÎ CEMİYETLER yapmışlardır.
 Trakya’da bağımsız bir Türk devletinin

 İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes kuruluşunu gerçekleştirmişler, sonra
Antlaşması’nın 7. Maddesini hukukî Anadolu hareketine katılmışlardır.
dayanak göstererek, ülkenin çeşitli
yerlerine asker çıkarmaya başladılar.  Basın yolu ile Trakya’nın Türk yurdu
olduğunu duyurmaya çalışmışlardır.
 Bu gelişmelerden cesaret alan azınlıklar
da kendi emelleri doğrultusunda harekete
geçerek, Türklere karşı taşkınlıklarını Beni bu güzel havalar mahvetti.
arttırdılar.
Orhan Veli Kanık

Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Millî Kongre Cemiyeti:

Cemiyeti
(Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk  İstanbul’da kurulan bu cemiyetin diğer
Cemiyeti): cemiyetlerden farkı, ülke genelinde partiler
üstü bir örgütlenmeyi sağlamaktı.
 Merkezi İstanbul’dadır.
 Cemiyetin amacı, Türkler aleyhine basın
 Anadolu’nun doğusunda bir Ermeni Devleti ve yayın yoluyla yapılan olumsuz
kurulması planlarını önlemek ve bölge propagandaları engellemekti.
halkının haklarını savunmak için mücadele
etmişlerdir. Erzurum Kongresi, bu cemiyet
tarafından düzenlenmiştir.
Doğudaki Cemiyetler Erzurum
Kongresinde
Tüm Cemiyetler Sivas kongresinde

İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: birleşti
 İzmir’de kurulmuştur. ARMHC
 İzmir ve Ege Bölgesi’nin Türklere ait

olduğunu dünyaya kanıtlamak ve bölgenin
Yunanistan’a verilmesini önlemek
amacıyla mücadele etmiştir.
Mustafa Kemal Paşa’nın
Samsun’a Çıkışı
İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti: (19 Mayıs 1919)
 Önce Müdafaa-i Hukuk adını taşıyan bu  Mustafa Kemal Paşa ve onun emrindeki 18
cemiyet, İzmir’in Yunanistan tarafından arkadaşı bölgede asayiş sağlamak ve
işgal edileceğinin öğrenilmesi üzerine bozulan düzeni yeniden inşa etmek üzere
kurulmuştur. harekete geçti.
 Bu işgale karşı silahlı mücadeleyi  İstanbul’dan Samsun’a doğru 16 Mayıs

başlatmıştır. 1919’da Bandırma vapuruyla yola çıkan
heyet, 19 Mayıs 1919 sabahı saat 6’da
Samsun Limanı’na ulaştı.
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Millîye  Mustafa Kemal’in Samsun’a: Resmi görevli

Cemiyeti: olarak çıkmış
 Trabzon ve civarının Rumlara verilerek bu  Askeri görevi: 9. Ordu Müfettişi,

bölgede Pontus Rum Devleti’nin
kurulmasını önlemek; işgallere ve Pontus  İdari görevi: Doğu Karadeniz’de meydana
çetelerine karşı silahlı direnişte bulunmak gelen Pontus Rum Çeteleri ile yerel milis
üzere kurulmuştur. kuvvetler arasındaki uyuşmazlığı
gidermek.
 Erzurum Kongresi’nin toplanmasında Doğu
Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile  Hukukî görevi: Teftişlerde bulunmak,
birlikte önemli rol oynamıştır. amacı ile Samsun’a çıkmıştır.
 Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan

sonra bölgedeki durumu inceleyerek
Kilikyalılar Cemiyeti: Damat Ferit Paşa Hükûmetine bir rapor
gönderdi (22 Mayıs 1919).
 Merkezi İstanbul’dur.
 Adana ve çevresini işgal eden Fransızlar

ve Fransız ordusunda yer alan Ermenilerin
saldırılarına karşı bölgede silahlı direnişi Huzuru içinizde arayın.
başlatmıştır.
Gautama Buddha
 Pozantı Kongresi’ni toplamıştır.

Mustafa Kemal Paşa’ya

“Geri Dön” Çağrısı (13 Haziran 1919)
 Samsun Raporu 22 Mayıs 1919
 İngiltere, Damat Ferit Hükûmetine baskı
Milli mücadelede atılan ilk önemli adım yaparak Mustafa Kemal Paşa’nın geri
çağrılmasını istedi.
 Mustafa Kemal, Samsun’a geldiğinde olanı  8 Haziran1919 tarihinde “Geri Dön”

biteni rapor halimde İstanbul’a bildirdi. çağrısına itibar etmeyen Mustafa Kemal
Paşa, 13 Haziran 1919 tarihinde
 Rapora Göre Amasya’ya hareket etti.
- Samsun ve çevresindeki olayların nedeni

Türkler değil Rumlardır
AMASYA GENELGESİ
- Türklerin yabancı kontrolüne tahammülü
yoktur (22 HAZİRAN 1919)
- Yunanlıların İzmir’de hakları yoktur  M. Kemal Havza’dan Amasya’ya geçmiştir.
- Millet bağımsızlık düşüncesi ile bileşmiştir.  Amasya’ya yakın silah arkadaşları Rauf
(Orbay) Bey, Refet (Bele) Bey, Ali Fuat
(Cebesoy) Bey, Kazım Karabekir Bey
(telgrafla) gibi önemli şahıslarla görüşen
M. Kemal Amasya Genelgesini yayınladı.
HAVZA GENELGESİ
(28 MAYIS 1919)
Amasya Genelgesini Yayımlayanlar
Kâzım Karabekir
Amaç: Anadolu halkını uyarmak Adnan Adıvar

Refet Bele
 Mustafa Kemal “Anadolu halkını uyarmak” Ali Fuat Cebesoy

amacı ile Havza’da “İşgallere karşı
konulmasını, İstanbul hükümetine protesto Rauf Orbay
telgrafları çekilmesini” isteyen bir genelge
yayınlanmış, 30 Mayıs’ta ise bir miting
düzenlenmiştir.
 Bildiri ile;
Not: Aynı zamanda Terakki Perver
 İşgallerin protesto edilmesi için mitingler Cumhuriyet Fırkasının kurucularıdır.
yapılması, 1924 - 1925
 İtilaf Devletleri temsilciliklerine uyarı

telgrafları gönderilmesi,
 Hristiyan azınlığa karşı saldırı ve Amasya Genelgesi Yayımlandı

düşmanlıklarda bulunulmaması istenmiştir.
Amaç Gerekçe Yöntem

Bilgili bir aptal, bilgisiz bir aptaldan
daha aptaldır.
Moliere

MADDELER  Her ilden milletin güvenini kazanmış üç

delege seçilerek acele ve gizli olarak bu
 Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı kurula gönderilmelidir
tehlikededir
 Milli mücadele halka mâl edilmeye

 Kurtuluş savaşının gerekçesidir. çalışıldı
Bölgesel Cemiyetlerin ve Kuva-i  Milli birlik ve beraberlik amaçlandı

Milliye’nin birleştirileceği sinyali ilk kez
verildi
 Katılacak temsilciler, Müdafa-i Hukuk ve

 İstanbul hükümeti üzerine aldığı görevi Reddi İlhak Cemiyetleri ve Belediyeler
yerine getirememektedir. aracılığı ile seçilecektir.
 Kurtuluş savaşının gerekçesidir.  Kongrenin bağımsızlığa uygun

kararlar alması amaçlandı
 Milletin istiklalini yine milletin azmi ve

kararı kurtaracaktır.
 Genelge mili bir sır gibi tutulmalı, delegeler
isimlerini değiştirerek yolculuk yapmalıdır
 Kurtuluş savaşının amaç ve
yöntemidir.
Ulusal Egemenlikten ilk kez  Kongre’nin güvenliği amaçlandı

bahsedilmiştir
Cumhuriyet yönetimine geçileceğinin

ilk sinyali belirtilmiştir.
Türk İnkılâbının evrenselliği ortaya  Askeri ve milli örgütler hiçbir şekilde

konmuştur. dağıtılmayacak
 Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir  Mondros’a karşı çıkıldı
kurulun varlığı gerekmektedir.
Askeri mücadeleye işaret edildi
 Kurtuluş savaşının yöntemidir.
Temsil Heyetinin kurulacağının ilk  Doğu illeri adına 10 Temmuz’da

sinyali verildi Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.
 Kâzım Karabekir’in ısrarı ile

Doğu’da Ermenilere karşı
 Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta toplanacaktır
milli bir kongre toplanacaktır.
Cesur insan özgürdür.

 Milli birlik ve beraberlik amaçlandı
Seneca

Amasya Genelgesinin Önemi
 Edirne Kongresi (9-13 Mayıs 1919)

 İhtilal beyannamesidir.
Trakya Paşaeli cemiyeti bu kongreyi
- Milli mücadelenin PROGRAMI gerçekleştirdi. Yunanlılara karşı koyma
belirendi kararı alındı.
- Mustafa Kemal hakkında tutuklama

kararı çıkardı.
- Mustafa Kemal resmi görevinden  Balıkesir Kongresi (26-30 Temmuz

istifa etti 1919)
 Sine-i Millet Balıkesir de toplandı. Yöresel kararlar

Mustafa Kemal’in askerlik görevinden alındı. Sivas’a delege göndermemiştir.
ayrılıp, sivil önder olarak mücadeleye
devam etmesi
SİNE-İ MİLLETE DÖNÜŞ olarak ifade
edilir
 Nazilli Kongresi (9 Ağustos 1919)

 Mustafa Kemal, Eskişehir ve Kütahya Nazilli de toplandı. Muğla, Burdur, Antalya
Muharebeleri sonrası 5 Ağustos 1921’de illerinde varlık gösterdi. Düşmana karşı
BAŞKOMUTANLIK YASASI ile askerlik örgütlenme kararı alındı.
görevine geri dönecektir.
 Kâzım Karabekir, Mustafa Kemal’

“PAŞAM! BEN ve KOLORDUM  Alaşehir Kongresi (16-25Ağustos
EMRİNİZDEDİR!” diyerek Mustafa Kemal’e 1919)
olan bağlılığını göstermiştir.
Bölgede düşmana karşı örgütlenme kararı
alır. Balıkesir kongresinde alınan kararla
burada alınan kararlar onaylandı.
 “Artık İstanbul Hükümeti,
Anadolu’ya hâkim değil tabî olmak
zorundadır”
Mustafa Kemal bu ifadeyi kullandı.
ERZURUM KONGRESİ
KONGRELER (23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919)
 1919 yılı Kurtuluş Savaşının hazırlık Nedenleri:

döneminin en önemli aşaması, kongrelerin
 Bu kongre Erzurum’da bir şubesi bulunan
yapıldığı yıldır.
Şark vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-u Millîye
Cemiyeti ile Trabzon Muhafazaa-i hukuk
Cemiyeti’nin birlikte hazırladığı bir
kongredir.
 İzmir Müdafaa-i Hukuk Kongresi
(2-19 Mart 1919)  Trabzon’da Pontus Devleti kurulacak,
Doğu Karadeniz’i içine alacaktı. Doğu
İzmir’de toplandı. Düşman saldırısına Anadolu’da ise, Ermeni Devleti kurulması
karşı silahlı eylem yapma kararı aldı. düşünülüyordu. Bunlara engel olmak
gayesi ile toplantı yapıldı.

 Kongreye Erzurum, Sivas, Bitlis, Van ve  İstanbul hükümeti vatanın bütünlüğünü

Trabzon temsilcileri katılmıştır. koruyamazsa, Anadolu’da geçici bir
hükümet kurulacaktır. Bu hükümeti Milli
 Erzurum, stratejik olarak, galip devletlerin Kongre seçecektir. Kongre
zor ulaşacakları yerde olması, silah ve toplanamamışsa bu seçimi TEMSİL
cephane depolarının bulunması, 15. HEYETİ yapacaktır.
kolordunun dağıtılmamış olması ile
önemlidir.
 Ermenilerin burayı hedef olarak  İlk defa geçici bir hükümetten

belirlenmeleri, ulaşım imkânları nedeniyle bahsedildi
seçilmiştir.
ULUSAL EGEMENLİK VURGUSU
 62 üye katılmıştır.
 Mustafa Kemal son anda Erzurum

kongresine katılmıştır.  Kuva-i Milliye’yi etken, İrade-i Milliye’yi
hâkim kılmak esastır.
 Oy çokluğu ile başkan seçilmiştir.
 Kurtuluş Savaşının temelini bu kongre

oluşturur.  ULUSAL EGEMENLİK vurgusu
yapılmıştır.
 Alınan kararlar Millî Mücadelenin temel
kurallarıdır.
 Manda ve Himaye Kabul edilemez
MADDELER
 Ulusal sınırlar içerisinde vatan, bölünmez  İlk defa manda ve himayeye karşı
bir bütündür, PARÇALANAMAZ çıkıldı
ULUSAL BAĞIMSIZLIK VURGUSU

 İlk defa ulusal sınırlardan bahsedildi
 Ulusal güçler padişahlık ve halifelik
makamını da kurtaracaktır.
 Her türlü yabancı işgal ve müdahaleye

karşı İstanbul hükümetinin sessiz kalması
halinde Millet topyekûn karşı koyacaktır.  Kongredeki padişah yanlıları
nedeniyle böyle bir karar alındı
ULUSAL EGEMENLİĞE aykırıdır

 İlk defa savaş kararı alınmıştır.
 Mebuslar Meclisi derhal toplanmalı,
hükümet kararları denetim altına alınmalı
 Hıristiyan azınlıklara milli bütünlüğü

zedeleyici sosyal ve siyasi ayrıcalıklar
verilemez  Hükümet denetim altına alınmaya
çalışıldı
ULUSAL EGEMENLİK VURGUSU

 İlk defa kapitülasyonlara karşı çıkıldı

 Sömürge amacı taşımayan dış

devletlerden yardım alına bilir.
Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)
 Amasya Genelgesinde yapılan çağrıdır.

 ULUSAL BAĞIMSIZLIK korunmaya
çalışıldı
 Ali Galip Olayı
Elazığ valisi Ali Galip Bey’e kongreyi

Temsil Heyeti basmak, toplanmadan dağıtmak gayesi ile
M. Kemal ve arkadaşlarını tutuklatmak
 Erzurum Kong / Bşk: Mustafa Kemal görevi verilmiştir. Ali Galip Bey görevini
/ 9 kişidir. yapmamış ve Halep’e kaçmıştır.
Fransızlar Reşit Beyi tutuklamıştır.
 Bölgesel
 Sivas Kong / Bşk: Mustafa Kemal /

16 Kişi  Kongre çalışmalarına 38 kişi katılmıştır.
 Ulusal  Kongrede, hakkında tutuklama kararına

rağmen Mustafa Kemal başkanı seçildi.
 TBMM ile görev süresi sona erdi
 Kongre  İhtilalci bir yapıda
 M. Kemal millî mücadelenin fiili lideri

Kongrenin Önemi ve Sonuçları
olmuştur.
 İLK DEFA milli sınırlardan bahsedildi
 İLK DEFA savaş kararı alındı
 İLK DEFA geçici hükümetten

bahsedildi MADDELER
 İLK DEFA kapitülasyonlara karşı  Erzurum Kongresi kararları kabul edildi

çıkıldı
 Tüm cemiyetler birleştirildi  ARMHC
 İLK DEFA manda ve himayeye karşı
çıkıldı
 İLK DEFA Mustafa Kemal sivil önder  Amaç mücadeleyi TEK ELDEN
olarak yürütmek
ilk çalışmasını yaptı İ
 Ulusal Egemenlik Vurgusu
 İLK DEFA devlet kurma fikrinden
bahsedildi  İleride Mustafa Kemal’in kuracağı
CHP’nin ilk kurultayı kabul edilir.
 İLK DEFA Temsil Heyeti kuruldu
 Temsil Heyeti ULUSAL hale getirildi

İyilerle mukayese et ki, hatalarını
bulasın.
 Ulusal Egemenlik Vurgusu
La Edri
Üye Sayısı 15 / Refet Bey’in katılımıyla 16

 Vatanın herhangi bir parçası terk ve ihmal

edildiği takdirde geçici bir hükümet
kurularak idare millet adına yapılacaktır.  İrade-i Milliye Gazetesi çıkarıldı
Temsil Heyeti Ankara’ya geldiğinde ismini
 Geçici hükümet Ulusal
Egemenlik HÂKİMİYETİ MİLLİYE olarak
değiştirdi.1934’te bu
Gazete ULUS GAZETESİ olarak ismini

değiştirdi.
 Manda ve himaye KESİNLİKLE reddedildi
 Ulusal Bağımsızlık Vurgusu

Amiral Bristol Raporu 11 Ekim 1919
Kongrenin Önemi ve Sonuçları

 Yunanların İzmir’i işgal etmesinden sonra
 Milli mücadele TEK ÇATI ALTINDA Türkler, yapılan bu işgalin haksız olduğunu
toplandı basın yoluyla dünya kamuoyuna bildirdi.
 Bu durum karşısında sorumlu olan İtilaf

 Mustafa Kemal, TARTIŞMASIZ milli Devletleri araştırma yapmak üzere bölgeye
mücadelenin tel lideri haline geldi bir heyet gönderdi.
 Amiral Bristol başkanlığında İngiliz,

Fransız ve İtalyan generallerden oluşan bu
 “ YA İSTİKLAL YA ÖLÜM” heyet incelemelerde bulundu. Amiral
parolası belirlendi Bristol bir rapor hazırladı.
Bu raporda;
 Bölgedeki olayların sorumlusu
 Temsil Heyeti Meclis gibi Yunanlılar ve Rumlardır. Türkler çeşitli
zulümlere ve katliama uğramışlardır.
Temsil Heyeti Ali Fuat Paşa’yı Batı
Cephesi Kuva-i Milliye Komutanlığına  Bölgede çoğunluk Türklerden
atayarak meclismiş gibi hareket etti. oluşmaktadır.
 Yunan ordusunun işgali gereksiz ve

haksızdır. Yunan kuvvetleri çekilip,
yerine İtilaf kuvvetleri gelmelidir.
 Damat Ferit İstifası  Temsil kararları alınmıştır.
Heyetinin ilk siyasi başarısı
 Uluslararası alanda haklılığımızı

ispat eden ilk önemli belgedir.
 Mustafa Kemal’in katıldığı
kongreler Misak-ı Milli’de dayanak noktasıdır.
Erzurum / Sivas / Afyon / Pozantı

Kongresi

AMASYA GÖRÜŞMELERİ Ankara Neden Milli Mücadelenin

Merkezi Oldu?
(20–22 EKİM 1919)
 Batı cephesine yakınlığı,
 Sivas Kongresi sonrası Damat Ferit  İstanbul’a Ankara’nın Sivasa göre daha
Hükûmetinin istifasının ardından yeni yakın olması,
hükûmeti kuran Ali Rıza Paşa, Millî
Mücadeleye daha ılımlı bakıyordu.  Ankara’nın haberleşme ve demiryolu gibi
ulaşım imkânlarına sahip olması,
 Mustafa Kemal Paşa yeni kurulan bu
hükûmeti destekleyerek Erzurum ve Sivas  Ankara’nın merkezi bir yerde bulunması,
-Kongresi kararlarına ve kurulan millî
teşkilata saygılı olunmasını istedi.  Güvenilir bir yer olması,
 9 Ekim 1919‟da Ali Rıza Paşa, Temsil  Buranın kontrolünün Ali Fuat Cebesoy’da
Heyeti’ne görüşme isteğinde bulundu. olması,
 Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti, Ali  Ankara halkının misafirperver davranışları,
Rıza Paşa’nın bu talebini millî birlik ve
beraberlik açısından önemli bir gelişme
olarak değerlendirdi.
 Bu gelişmenin ardından Amasya’da 20-22  İrade-i Milli ye Gazetesi (Sivas
Ekim 1919 tarihleri arasında bir araya Kong)
gelindi.
Ankara’ya Taşındı Hâkimiyet-i Milliye
 – “Milletin istiklalini, yine milletin azim ve
iradesi kurtaracaktır” sözü ülkeye ve Ankara Milli mücadele merkezi
dünyaya duyurulmuş oldu.
Görüşmeye Katılanlar:
 İstanbul hükümetini temsilen Ali Rıza Paşa
hükümetinin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ
Anadolu’daki cemiyetleri temsilen M.
Kemal, Rauf Orbay Bekir Sami Bey 12 Ocak 1920
görüşmelere katıldı.
 Amasya Görüşmeleri sonrasında Kasım
1919’dan itibaren Meclis-i Mebusan için
seçimler yapılmaya başladı. Seçimlerde
 Temsil Heyeti / A.Rıza Paşa Hük. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyeleri başarılı
oldu.
İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini
resmen tanıdı
 Uyarı: İtilaf Devletleri yapılan seçimlere
meclisten kendi aleyhlerine bir karar
 çıkmayacağına inandıkları için karşı
çıkmadılar.
Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelmesi

 Meclis 12 Ocak 1920’de faaliyetlerine
27 Aralık 1919 başladı.
 Millî mücadele ile ilgili Erzurum ve Sivas

Kongreleri yapılırken Batı Anadolu’da
 Müdafaa-i Hukuk grubu Felah-ı
Vatan grubu oluştu.
işgaller yaygınlaşıyordu.
M. Kemal başkan seçilemedi.
 Heyet-i Temsili’ye gelişmeleri daha
yakından izlemek gayesi ile Ankara’yı Misak-ı Millî kararlarını kabul ettiler. 28
merkez olarak seçti. Uyarı:
Ocak 1920 Bu durum meclistekilerin padişaha
bağlılıklarını göstermektedir.

MİSAK-I MİLLÎ (ULUSAL ANT)

(PEYAM-I MİLLİ) 28 OCAK 1920 MİSAK-I MİLLİ KONU BAŞLIKLARI
 Misak-ı Millî, çizilen sınırlar içinde tam Plebisit (Halk Oylaması)

bağımsızlığın sağlanması için
vatanseverlerin ortaklaşa yaptıkları yemin Dış Borçlar
belgesidir.
Boğazlar / İstanbul
 Uyarı: Misak-ı Millî belgesi İlk kez Erzurum
Kongresi’nde belirtildi Sivas Kongresinde Kapitülasyonlar
hazırlandı.
Sınırlar
 28 Ocak 1920 günü kabul edilen Misak-ı
Millî kararları 17 Şubat 1920„de ilan edildi. Azınlıklar
Kararlar
 Mondros Mütarekesi imzalandığında Türk  Misak-ı Milli’de İstanbul’un işgaline
ve Müslüman çoğunluğun yaşadığı tepki yoktur
topraklar ayrılmaz bir bütündür
parçalanamaz - Çünkü 28 Ocak 1920’de daha İstanbul
işgal edilmedi.
 Erzurum ve Sivas Kongrelerinde

belirlenen Milli sınırlar belirlendi
İstanbul’un Resmen İşgali
 Arap topraklarının geleceği bölge halkının (16 Mart 1920)
serbestçe vereceği karara göre
belirlenmeli
 İngilizler Misak-ı Millî kararlarının Meclis-i
 Evliye-i Selase (Kars / Ardahan / Batum) Mebusan ’da kabul edileceğini
beklemedikleri için buna büyük tepki
için
gösterdiler.
Halk oylaması yapılmalıdır.
 Batı Trakya topraklarının geleceği için  13 Kasım 1918’den beri fiilen kontrol
halk oylaması yapılmalıdır. ettikleri İstanbul’u 16 Mart 1920’den
itibaren ulaşımı haberleşme, emniyet,
yönetim ve ekonomik yön ile kontrol altına
-Mustafa Kemal, bu bölgelerde halkın almaya başladılar.
çoğunluğunun Türk olmasına güvendi  İtilaf Devletleri, Ali Rıza Paşa hükümetine
baskı yaparak Misak-ı Milli Kararlarından
 Marmara Denizi ve Boğazların güvenliği vazgeçmesini istedi
sağlanırsa dünya ticaretine açılabilir.
 Mali ve siyasi gelişmemizi kısıtlayan

kapitülasyonlar kabul edilemez
Bildim ve anladım ki hiçbir şey

Şüphe saflığın bedeli. bilinmemiş ve hiçbir şey
anlaşılmamıştır.
Jean Paul Sartre
İbn-i Sina

İstanbul’un İşgaline Heyet-i Büyük Millet Meclisi’nin Açılması

Temsiliye’nin Tepkisi
23 Nisan 1920
 M. Kemal İstanbul’un işgalini bütün
Anadolu’ya duyurmaya çalışır.
 Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin
basılarak dağıtılmasının ardından Türk
Heyet-i Temsiliye Kararları milleti adına karar verecek bir meclisin
açılması zaruri hâle gelmişti.
 İstanbul ile her türlü iletişim ve ulaşım
kesilecektir.  Mustafa Kemal Paşa 19 Mart 1920‟de vali
ve kolordu komutanlarına bir genelge
 İtilaf Devletleri subayları tutuklanacaktır. göndererek seçimlerin yeniden yapılmasını
istedi.
 Banka ve defterdarlıklara el konulacaktır.
Vergiler gönderilmeyecek.  Yapılan seçimler sonunda, yeni seçilen ve
İstanbul’dan gelebilen mebusların
 Anadolu’da Heyet-i Temsiliye’nin sözünün katılımıyla 23 Nisan 1920‟de Ankara’da
dinlemeyen cezalandırılacaktı. Büyük Millet Meclisi açıldı.
 Anadolu’dan İstanbul’a para ve kıymetli

eşya gönderilmeyecektir.
 I.TBMM:
 Millî iradeyi yansıtacak bir meclis derhal 23 Nisan 1920 / 11 Ağustos 1923
Ankara’da toplanacaktır.
II. TBMM:
 Yurt genelinde seçim yapılacaktır. 11 Ağustos 1923 / 2 Ağustos 1927
III. TBMM:
2 Ağustos 1927 / 26 Mart 1931
 İlk işgal ettikleri yer Şehzadebaşı
Karakolu
 Sonbahar Bunalımı
11 Ağustos / 29 Ekim 1923
 3 Mart 1920 Ali Rıza Paşa Hükümeti istifa
etti - 11 Ağustos 1923’ten 29 Ekim 1923’e
kadar geçen süredir.
 8 Mart 1920 Salih Paşa Hükümeti kuruldu
- II. TBMM’nin açılmasından,
Cumhuriyet’in ilanına kadar geçen sürede
 16 Mart 1920 İstanbul Resmen işgal edildi
hükümet kurulamadı
 19 Mart 1920 Mustafa Kemal, yurt
genelinde seçimleri yeniletti
I. TBMM’nin Özellikleri
 2 Nisan 1920 Salih Paşa Hükümeti istifa
etti
 5 Nisan 1920 Damat Ferit Hükümeti  Olağanüstüdür.

kuruldu. (4.kez)
Savaş zamanında kuruldu
 Nisan 1920 Vahdettin, Son Osmanlı
Mebusan Meclisini kapattı
 23 Nisan 1920 Mustafa Kemal, Ankara’da

I. TBMM’yi açtı  Meclis kurucu meclistir.
İstanbul Hükümetine karşı yeni bir devlet
kurulmuştur.

 B.M.M. üyelerinden hükümet oluşur.

B.M.M. başkanı hükümetin başıdır.
 Güçler birliği elindedir. 25 Nisan 1920’de 11 kişilik icra vekilleri heyeti
(Bakanlar kurulu) oluştu.
Yasama / Yürütme / TBMM’ye ait
 Meclis Hükümeti sistemi /

Cumhuriyetin ilanı ile Kabine sistemine
 Meclis Hükümeti Sistemi
geçildi.
Meclis Başkanı aynı zamanda
başbakandır.
 İlk çıkan kanun “Ağnam vergisi”

 İlk Meclis başkanı Mustafa
 Padişah-Halife baskı ve zordan kurtulunca,
Kemal’dir.
meclisin vereceği karar gereği durumunu
belirlenir.
İlk hükümet başkanı Fevzi
Çakmak’tır.
 Meclis üstünlüğü vurgulandı
Önerge Maddeleri
 Mutlak surette hükümet kurulmalıdır.
BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI
AYAKLANMALAR
 Anadolu’daki otorite boşluğu
giderilmek istendi  İstanbul hükümeti İngilizlerinde gayreti ile
B.M.M. çalışmalarını engellemeye çalıştı.
 Geçici olarak bir hükümet başkanı tanımak Bunun için;

ya da padişah vekili atamak uygun değildir.
 M. Kemal ve arkadaşları için gıyaben ölüm
cezası verildi.
 Meclis devamlılığı amaçlandı  Şeyhü’l islâmdan Fetva alınarak Milli
mücadeleye katılanların dinsiz oldukları
ilan edildi.
 Meclis’in üstünde (B.M.M.) hiç bir güç  B.M.M.’nin haksız yere halktan asker ve
yoktur. malzeme topladığını buna karşı halkın
ayaklanmasını teşvik etti.
 İtilaf devletleri ile yapılacak kesin bir barış

 Osmanlı yok sayıldı. antlaşmasına hız verdi.
 İstanbul hükümeti aldığı bu kararlar

doğrultusunda 1919 yılından başlayarak
 B.M.M. yasama, yürütme ve yargı, gücünü ülkede ayaklanmalar çıkardı.
kendinde toplar.
 1920’de bu ayaklanmalar şiddetlendi.
 Güçler birliği  1923 yılında bastırıldı.
18 Eylül 1920 İstiklal Mahkemeleri  Ülkeye ve B.M.M. zarar veren bu

YARGI yetkisi ayaklanmalar sonunda binlerce insan öldü.

İstanbul Hükümetinin Çıkardığı II. Düzce Ayaklanması

8 Ağustos-23 Eylül 1920
Ayaklanmalar
 Birinci Düzce isyanından hemen sonra,
Anzavur Ayaklanması milli kuvvetlerin Yozgat isyanını bastırmak
25 Ekim-30 Kasım 1919 için görevlendirilmesi üzerine, bu
durumdan faydalanmak isteyen Abaza ve
 Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından Çerkezler, İkinci defa Düzce ve Hendek
Millî Mücadeleye karşı tertip edilmiş dolaylarında ayaklanmışlardır.
ayaklanmalardır.
 Bolu dağına gönderilen birlik, gece yarısı
 Bu ayaklanmalara İtilaf Devletleri de asiler tarafından pusuya düşürülmüş ve
destek vermiştir. asiler birçok milli kuvvet subayını şehit
etmişlerdir.
Kuvay-ı İnzibatiye Ayaklanması

Pontus Ayaklanması
8 Mayıs-23 Mayıs 1920 Kasım 1918 – Şubat 1923
 Kurtuluş Savaşı’nın başladığı günlerde  Mondros’tan sonra işgaller başlamış,

Osmanlı Padişahının ve İngilizlerin azınlıklar ise bu işgallerden cesaret
kışkırtmaları ve teşviki ile Milli kuvvetleri bularak bulundukları bölgede isyan
yok etmek için hilafet ordusu adı ile etmişlerdir.
kurulan Kuvay-i İnzibatiye tarafından
çıkarılan ayaklanmalardır.
 Bu ayaklanmalara İtilaf Devletleri de Amaçları:

destek vermiştir.
 Karadeniz Bölgesinde bir Rum, Doğu
Bu isyanlar Ethem ve Ali Fuat Paşa’ya bağlı ve Güneydoğu illerinde ise bir Ermeni
birlikler tarafından bastırıldı. devleti kurmak olmuştur.
 Nurettin Paşa Rumların çıkardığı

isyanları bastırırken Kâzım Karabekir
Paşa ise 15. Kolordu kuvvetleriyle
Ermeni isyanlarını bastırmıştır.
İstanbul Hükümeti ve İngilizlerin
Çıkardığı Ayaklanmalar
Ermeni Ayaklanması (28 Eylül 1920)
I. Düzce Ayaklanması
 28 Eylül 1920‟de düzenlenen karşı
13 Nisan-31 Mayıs 1920
taarruzla Ermeni saldırıları sona erdi.
 Kurtuluş savaşı sırasında gerek İstanbul  Ermeniler, imzalanan Gümrü Antlaşması

Hükümeti’nin ve gerekse İngilizlerin ile Anadolu’daki toprak taleplerinden
kışkırtması ile milli kuvvetlere karşı girişilen vazgeçtiler.
ayaklanmalardır.
 İstanbul hükümeti tarafından desteklenen Koçgiri Ayaklanması

Kuvay-ı İnzibatiye Kuvvetleri Düzce’de 6 Mart-17 Haziran 1921
ayaklanma çıkarmışlardır.
 Damat Ferit Paşa ve İtilaf güçleri Millî
 Asiler ilçenin dışında bulunan Müfreze Mücadele‟yi engellemek ve boğazları
Karargâhını basarak, Müfreze ellerinde tutmak, boğazların güvenliğini
Kumandanını esir almışlardır. sağlamak için Düzce, Yozgat Konya
bölgelerinde ayaklanmalar çıkarmış; Cemil
Ah ayrılık, bir tek seninle Çeto, Koçgiri ve Millî Aşireti isyanlarına
destek vermişlerdir.
ayrılamadık.
 Kuvay-ı Millîye birlikleri bu ayaklanmaları
Cemal Süreya bastırmıştır.

Cemil Çeto Ayaklanması ederek çoğu asker kaçağı 500 kadar silahlı
(20 Mayıs-7 Haziran 1920) kişiyle Konya’nın Çumra nahiyesini bastı;
nahiye müdürünü tutukladı ve Konya ile
 Kurtuluş Savaşı sırasında Fransız ve haberleşmeyi kesti (2 Ekim 1920).
İngilizlerden yardım alarak Bahtiyar Aşireti
Reisi tarafından çıkarılan ayaklanmadır.  Ayaklanma kısa sürede Koçhisar,
Karapınar, Karaman, Akşehir ve Alanya’ya
 Bahtiyar Aşireti Reisi olan Cemil Çeto, Kürt kadar yayıldı.
Teali Cemiyeti prensiplerine uygun olarak
İngilizlerden yardım almış ve Doğu’da bir  Ayaklanmayı haber alan Ankara Hükümeti
Kürdistan Devleti kurmak için Dâhiliye Vekili Miralay Refet Bey’i (Bele)
ayaklanmıştır. ayaklanmayı bastırmakla görevlendirdi.
 Milli kuvvetler Cemil Çeto kuvvetlerinin  Demirci Mehmet Efe ve Yarbay Osman
kısa zamanda dağıtmış ve kendisi ile oğlu Bey’e bağlı birliklerinde bastırma
birlikte yakalanarak idam edilmiştir. harekâtına katılmasıyla ayaklanmacıların
gücü iyice kırıldı.
 Demirci Mehmet Efenin bastırma

Demirci Mehmet Efe Ayaklanması harekâtının son noktası olan Isparta’ya
1 Aralık-30 Aralık 1920 girmesiyle 22 Kasım 1920’de Konya
ayaklanması tümüyle sona erdi.
 İlk önceleri Kuvay-ı Millîyeci olup da
sonradan İtilaf Devletleri’nin tahrikiyle
ayaklanmışlardır.
Yozgat Ayaklanması
 Düzenli ordu kurulduktan sonra bu çete 15 Mayıs-27 Ağustos 1920
reisleri disipline edilmiş birliklere katılmak
istememiş, bulundukları bölgede düzenli  Kurtuluş Savaşı sırasında Hürriyet ve İtilaf
orduya karşı isyan etmişlerdir. Fırkası reisi Çapanoğlu Edip ve Celal
tarafından Yozgat ve yöresinde çıkarılan
 Ethem ve Demirci Mehmet Efe isyanları ayaklanmadır.
İsmet Paşa’ya bağlı Batı Cephesi
kuvvetlerince bastırılmıştır.  Çapanoğlu Edip ve Celal kardeşlerin
kışkırtması ile Yozgat yöresinde, Ankara
Hükümeti’ne karşı başlatılan ayaklanma iki
ayrı dönemde olmuştur.
Ethem Ayaklanması  İlk ayaklanma Yıldızeli’nde Erzurumlu
27 Aralık 1920-23 Ocak 1921 Hüseyin Nazım ve Kara Mustafa’nın
elebaşılığında çıkarılmıştır.
 Yunanlıların İzmir’i işgalinden sonra,
Çerkez Ethem topladığı kuvvetlerle Salihli  Milli Kuvvetler ayaklanmayı 30 Aralıkta
Cephesi’ni kurmuş ve kendini de cephe bastırdı.
komutanı ilan etmişti.
 Kuvay-i Seyyare adıyla anılan süvari II. Yozgat Ayaklanması

birlikleri, yalnız istilacı düşmana karşı
değil, Anzavur’un ezilmesinde, Düzce, 5 Eylül-30 Aralık 1920
Adapazarı ve Yozgat ayaklanmalarının
bastırılmasında yararlılık gösterdi.  İkinci isyan ise avukat Zileli Ali, Bucak
Müdürü Naci ve arkadaşları tarafından
çıkarılmıştır.
Konya Ayaklanması  Kısa sürede yaygın bir duruma gelen

2 Ekim 1920-22 Kasım 1920 ayaklanma Yozgat’a da yayılmıştır.
 Kurtuluş savaşı yıllarında Konya’nın bir

süre isyancıların elinde kalmasına neden  Çerkez Ethem, kuvvetleri ile birlikte
olan ayaklanmadır. Yozgat’a girmiş, elebaşlarından birçoğunu
idam ederek ayaklanmaya son vermiştir.
 1919’daki Bozkır Ayaklanmalarının
elebaşlarından olan Delibaş Mehmed,
Ankara Hükümeti’ni tanımadığını ilan

Millî Aşireti Ayaklanması
1 Haziran-8 Eylül 1920

 Hâkimiyet-i Millîye Gazetesi
 Kurtuluş Savaşı sırasında İngilizler ve
Fransızların kışkırtması üzerine Urfa’da  Halkın aydınlanması için Ankara’da
Milli Aşiret tarafından çıkarılan Hâkimiyet-i Millîye gazetesi çıkartılarak
ayaklanmadır. halk gelişmelerden haberdar edildi.
 Milli Aşiret’in reisi İsmail ile birlikte Halil,

Bahur, Abdurrahman ve Mahmut adlı
elebaşıları, Doğu’da bir Kürdistan Devleti
kurmak düşüncesi ile ayaklanmışlardır (24  Anadolu Ajansının kuruluşu 6
Ağustos 1920). Nisan 1920
 Millî Mücadele tarihinde önemli bir yere
 Büyük bir kuvvetle harekete geçen asiler, sahiptir. Millî Mücadele’yi desteklemek ve
Viranşehir’i aldıktan sonra Karakeçi Türk milletini bilinçlendirmek için gazete
Aşireti’ne mensup olanları öldürmüşler, çıkarılması yeterli olmadı.
fakat daha sonra yapılan çatışmada, büyük
çoğunluğu ortadan kaldırılmıştır.  Bu gazetelerin ihtiyaç duyduğu haber ve
malzemelerin, kaynağından alınması
gerekiyordu. Ayrıca bağımsızlık için verilen
mücadelenin haklılığı dünya kamuoyuna
BMM’nin Ayaklanmalara Karşı Aldığı anlatılmalıydı.
Önlemler
 Bu amaç doğrultusunda vakit
kaybedilmeden çalışmalara başlandı ve 6
Nisan 1920’de “Anadolu Ajansı” kuruldu.
 Büyük Millet Meclisi Karşı Fetva
 Damat Ferit Hükumetinin fetvalarına karşı

Ankara Müftüsü Rıfat Hoca’dan (Börekçi)  İstiklal Mahkemelerinin kurulması
16 Nisan 1920‟de Millî Mücadeleyi
destekleyen bir fetva alınarak camilerde 11 Eylül 1920
okutuldu. Böylelikle halk bu konuda
bilinçlendirildi.  Büyük Millet Meclisi isyancıların,
yağmacıların, casusların ve asker
kaçaklarının yargılanması için 11 Eylül
1920’de İstiklal Mahkemelerinin kuruldu.
 Hıyanet-i Vataniye Kanunu

(29 Nisan 1920)
SAN REMO KONFERANSI
 Asayişin sağlanması için 29 Nisan 1920’de
Hıyanet-i Vataniye Kanunu Meclisten 24 Nisan 1920
çıkarılarak Damat Ferit hain ilan edildi ve
vatandaşlıktan çıkarıldı.  18-26 Nisan 1920 tarihinde San Remo
Konferansı’na katılan İtilaf Devletleri,
 Bunun yanında Büyük Millet Meclisine hazırladıkları barış antlaşmasının taslağını
karşı çıkanlar ve ayaklananların vatan Osmanlıya kabul ettirmek için bir temsilci
haini sayılarak idam cezasına istedi.
çarptırılacakları halka bildirildi.
 Konferansa Tevfik Paşa başkanlığında bir
heyet gönderildi.
Gökyüzü Şarkılar gibi temiz.  Paris’e giden Türk Heyeti 11 Mayıs

1920‟de kendilerine sunulan barış
Attila İlhan şartlarını “Antlaşma şartlarının bağımsız
bir devlet anlayışıyla bağdaştırılması
mümkün değildir.” diyerek kabul etmedi.

 İmzalandığı sırada Meclisi Mebusan

kapatılmıştı. Halkın onayına sunulmadı.
 24 Nisan 1920 Sen Remo Konf Hukuken geçersizdir.
İtilaf Devletleri Sevr’in taslağını
hazırladılar.  TBMM anlaşmayı kabul etmedi
 İmzalayanları vatan haini kabul etti.
SEVR ANTLAŞMASI MİLLÎ MÜCADELEDE DOĞU VE

(10 Ağustos 1920) GÜNEY CEPHELERİ
 Ankara’da B.M.M. kurulup çalışmalara Kurtuluş Savaşında Cepheler

başlamıştır.
 Dünya savaşında pek çok cephede
 BMM, İstanbul Hükümetini tanımadığını savaşan Osmanlı Devleti Mondros
bildirdi. Bunun üzerine İtilaf Devletleri bir Ateşkesi ile savaştan çekilince ülkenin her
an önce İstanbul Hükümeti ile bir barış bölgesinde düşman işgali görülmeye
antlaşması imzalayıp toprak paylaşımını başladı.
gerçekleştirmek istedi.
 Yer yer işgallere karşı direnişler kendini
İtilaf Devletleri anlaşmayla… gösterdi. Düzenli ordu kuruluncaya kadar
Anadolu’da mücadele Kuvay-ı Milliye
 Boğazların kesin durumunu belirlemek birlikleri tarafından yürütüldü.
 İzmir’in Yunanlılara bırakılması ile ortaya

çıkan İtalyan Yunan anlaşmazlığını
gidermek
DOĞU CEPHESİ
 Artan Türk halkının tepkisini azaltmak
 BMM’ye karşı İstanbul Hükümetini kendi Nedenleri:

çıkarları için kullanmak istediler.
 Doğu Anadolu’da Wilson ilkelerine bağlı
olarak bir Ermeni devletinin kuruluşunu
gerçekleştirmektir.
Bu amaçla;
 Mondros Ateşkes Anlaşmasının 24.
 18-24 Nisan’da San-Remo’da İngiliz,
Maddesine bağlı olarak bölgenin
Fransız ve İtalyan temsilcileri bir metin
kendilerine ait olduğunu söyleyen
üzerinde anlaştılar. Mayıs ayında
Ermenilerin halka zulüm yapmaları.
Osmanlı temsilcisine durumu
bildirdiler.
 Paris konferansında (17 Haziran

 Kazım Karebekir  Ermenilere
1920) Damat Ferit Türk tarafının
karşı yapıldı.
isteklerini bildirdi ise de, San-Remo
kararlarının değişmeyeceği ve 27 TBMM’nin ilk askeri zaferidir.
Temmuz 1920’ye kadar anlaşmayı
imzalamaları istendi.
Not:
 Padişah Meclis-i Mebusan’a en son iş
olarak Sevr anlaşmasını kabul ettirdi  Ermeniler Tanzimat Fermanı ile diğer
ve 10 Ağustos 1920 de anlaşma azınlıkları gibi haklar elde etmiş,
imzalandı.
 Islahat Fermanı ile kilise ve okul açmışlar
 Berlin Anlaşması ile Rusya ve İngiltere

desteği almışlar
 Ölü doğan uygulanamayan  Dünya savaşı ile Ruslara Kafkas
anlaşmadır.
Cephesinde yardım etmişlerdir.

 Sovyet Devrimi ile Gürcistan ve

GÜNEY CEPHESİ
Ermenistan devletleri kuruldu.
 Sevr Antlaşması ile Ermeniler devlet

kurmaya kalkışınca 1920’de Kazım  Mondros Ateşkes Anlaşmasının
Karabekir Ermeniler üzerine yürüdü ve uygulanması sırasında Güney Cephesi
Ermeniler barış isterler. oluştu.
 Bu cephede Fransız ve Ermenilerle

mücadele edildi.
Gümrü Anlaşması (3 Aralık 1920)
 Burada verilen mücadeleler Sakarya
Buna göre; Savaşı sonunda Fransızlarla yapılan
Ankara Anlaşması ile sona erdi.
 Kars ve dolayları B.M.M.’ne bırakılır.
 Suriye sınırı bugünkü Hatay dışında
 Ermeniler Sevr barış anlaşmasına geçersiz belirlendi.
saydılar.
 Bu anlaşma ile Ermeni sorunu çözüldü.

Doğu güvenliği sağlandı.
 Mücahitler 
 Buradaki birlik, araç ve gereç batıya Şahin Bey, Sütçü İmam
kaydırıldı.
 Halkın B.M.M.’ye olan güveni artar. Gümrü

anlaması ile B.M.M. ilk kez tanınır.
 Erivan bölgesinde Sovyet Ermeni  Unvanlar Sırasıyla;

Cumhuriyeti kuruldu.
Baklava / dondurma / kebap / kavurma
 Gümrü Antlaşması, doğu sınırının
belirlenmesine katkıda bulundu. 1921 – GAZİANTEP (Baklava)
 Sovyet Rusya ile yapılan 16 Mart 1921 1973 – KAHRAMANMARAŞ (Dondurma)

tarihli Moskova ve 13 Ekim 1921 tarihli
1984 – ŞANLIURFA (Kebap)
Kars antlaşmalarıyla Gümrü Antlaşması
teyit edildi. 2016 – KAHRAMANKAZAN (Kavurma)
 Ermeniler, Sevr’deki taleplerinden

vazgeçtiler
TBMM’yi tanıyan ilk devlettir.  İstiklal Madalyası Sırasıyla;

TBMM’nin ilk siyasi zaferidir. İ-M-AN-UR
1924 İnebolu (İlk İlçe)
1925 MARAŞ (İlk İL)

Mükemmeli yakalamaya uğraş, o
2008 ANTEP
zaman başarı zaten seni kovalar.
2016 URFA (Son İL)
AAMİR KHAN
Bir yolcu hüznüyle geçiyor

ömrümüz.
Ahmet Telli

 Daha önce İzmir ve Bursa’yı ele geçiren

BATI CEPHESİ Yunanlıların Eskişehir‟i de alarak
Anadolu’da önemli bir stratejik noktayı ele
geçirmek istemeleri
Yunanlılar 6 Ocak 1921’de saldırıya geçtiler.

Düzenli Ordular Kuruluyor…
 6 Ocak’ta başlayan Yunan ileri harekâtı 10
 24 / 25 Haziran 1920 BATI CEPHESİ Ocak’ta duruldu.
KUMANDANLIĞI / A.FUAT
CEBESOY
Sonuçları:
 1 Temmuz 1920
SUBAY YETİŞTİRME MERKEZLERİ Moskova Antlaşması
açıldı (Sakarya Meydan Muharebesi
sonrası Subay yetiştirme kursları açıldı) İstiklal Marşının Kabulü
 8 Kasım 1920 Düzenli Orduların Londra Konferansı

kurulmasına karar verildi.
Afganistan’la Dostluk Antlaşması
 9 Kasım 1920 BATI CEPHESİ ikiye
ayrıldı. Teşkilat-ı Esasiye
BATI : İSMET PAŞA

GÜNEY: REFET PAŞA
 9 Aralık 1920 DÜZENLİ ORDULAR

kuruldu  İsmet İnönü generalliğe yükseldi.
(Merkez Ordusu)
 Merkezi AMASYA
 Halkın savaşma gücü ve B.M.M. desteği
arttı.
 Komutanlığına NURETTİN PAŞA
verildi
 Yunanlılar ilk kez Anadolu’da düzenli bir
ordu ile karşılaştı ve yenildiler.
Not:  Kuvva-i Seyyare’nin kaldırılması ve düzenli
ordunun kuruluşu kesinleşti.
 Fevzi Paşa Millî Savunma Bakanlığı ve
Genelkurmay Başkanlığı görevlerine
 Askere alma işleri hızlandı.
atandı.
 Düşman kuvvetler arasında görüş farkları
 Batı Cephesi Kumandanlığından alınan Ali
belirdi.
Fuat Cebesoy ise Moskova Büyükelçisi
olarak Rusya’ya gönderildi.
Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)

I. İnönü Muharebesi
(6-10 Ocak 1921)  Boğazlarda, İtilaf Devletleri Sovyet Rusya
için tehdit oluşturmaktaydı.
Nedenleri:
 Sovyet Rusya, TBMM’nin İtilaf Devletleri ile
 Çerkez Ethem’in ayaklanmasından yakınlaşmasını istemiyordu.
Yunanlıların yararlanmak istemeleri,
 Yunanlıların Ankara’yı almak ve B.M.M.’ni

dağıtmak istemeleri, Başarı başkalarının geçirdiği
tecrübelerden yararlanmaktır.
 Türk ordusunun toparlanma ve yeniden
teşkilatlanmasının engellenmesi isteği,
Vehbi Koç

Antlaşmaya göre…
 Taraflardan birinin tanımadığını diğeri  Mehmet Akif, para

tanımayacak ödülünüDARÜ’L MESAİ
 Çarlık Rusya’sı döneminde yapılan Darülmesai, fakir kadın ve çocukları

antlaşmalar geçersiz kabul edilecek meslek sahibi yapmak için kurulmuştur
 Sovyet Rusya, TBMM’ye askeri ve
ekonomik yardım yapacak
 İstiklal Marşımızın ilk bestecisi
 Ardahan, Artvin, TBMM’ye ALİ RIFAT ÇAĞATAY 1924
 Batum Gürcistan’a bırakıldı
 İstiklal Marşımızın GÜNÜMÜZ
BESTECİSİ
OSMAN ZEKİ ÜNGÖR 1930
 SOVYET RUSYA,
TBMM’yi tanıyan
Teşkilat-ı Esasiye 20 Ocak 1921
Misak-ı Milli’yi tanıyan
23 Maddelik bir anayasadır
Kapitülasyonları kaldıran (Lozan’dan
Önce)  “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.”
Sevr’i Kabul etmeyen  Yasama ve yürütme, TBMM’ye aittir.
İLK AVRUPA DEVLETİ  Türkiye Devleti, TBMM tarafından

yönetilir, hükümeti TBMM hükümeti adını
taşır
 Meclis, Vilayetlerden oluşan

VEKİLLER’den oluşur
 BATUM, Misak-ı Milli’den verilen İLK
TAVİZ  İcra Vekilleri Heyeti, kendi içinden bir
başkan seçer. Seçilen Meclis Başkanı,
aynı zamanda hükümetinde başkanıdır.
 DOĞU SINIRIMIZ, Moskova
Antlaşması ile kesinleşmedi
 Meclis, doğrudan bakanları kendi seçer
 Din ve Şeriat işleri doğrudan TBMM’ye

aittir.
İstiklal Marşı’nın Kabulü  Meclis üyeleri iki yıllığına seçilir
12 Mart 1921
 Seçimler çift dereceli seçim sistemine
göre yapılacak
 Yazılması fikri İSMET İNÖNÜ
 Savaş ve Barışa TBMM karar verir.
 İstiklal Marşı KAHRAMAN
ORDUMUZA
 Maarif Nâzırı  Hamdullah Suphi /

500 TL / 724 Şiir Özledim diyorsun mektubunda.
Sadece kuru bir özledim mi yazdı
Kendisine yarışmaya katılma sebebi yanık yüreğin.
sorulduğunda “MİLLİ MARŞ PARA İLE
YAZILMAZ” cevabını verdi. Ödül almama
şartıyla yarışmaya katıldı. Şems Tebrizi

1921 Anayasa’sının özellikleri  TBMM,
- Misak-ı Milliyi ve Mustafa Kemal adını

dünya kamuoyuna duyurmak
 Kişi hak ve hürriyetlerine yer
vermez - Barışçı olduğunu ispatlamak için katıldı.
- Laik değildir.
 İtilaf Devletleri,
- Güçler birliğine dayanır - Her iki hükümeti birbirine düşürüp Sevr’i
onaylatmak istedi
- Meclis hükümeti sistemi benimsenir
- Ulus Egemenliğine önem verir  Bekir Sami Bey, konferansta eşitliğe

uymayan antlaşmalar imzaladı.
- Ulusal Bağımsızlığa öncelik vermiştir.
 TBMM, Bekir Sami Bey’i görevden alarak
yerine Lozan Antlaşmasına kadar…
YUSUF KEMAL TENGİRŞENK’i Dışişleri
Bakanı olarak atadı.
1921 Anayasa’sı Değişiklikleri
 Rejimin adı CUMHURİYET Afgan Dostluk Antlaşması 1 Mart 1921
- Devletin dini İSLAM
- Devletin resmi dili TÜRKÇE

 TBMM’yi tanıyan İLK MÜSLÜMAN
DEVLET
- Meclis Hükümeti sisteminden KABİNE  Moskova’da bulunan TBMM ve Afgan
SİSTEMİNE geçildi temsilcileri arasında imzalandı
- Cumhurbaşkanı MECLİS İÇİNDEN 4

yıllığına seçilir  Emperyalizme karşı devletler birlikte
hareket edilecekti
 Afganistan’a kültürel bağları

kuvvetlendirmek için öğretmen ve subay
Londra Konferansı gönderildi
23 Şubat- 12 Mart 1921
 Katılan Devletler: II. İnönü Muharebesi

İNGİLTERE / FRANSA / İTALYA / 23 Mart-1 Nisan 1921
OSMANLI
 Yunanlılar, KOÇGİRİ ve PONTUS
 Osmanlıyı temsilen iki hükümet
ayaklanmalarından yararlanmak istediler.
katıldı
TEVFİK PAŞA HÜKÜMETİ (İstanbul)  Yunanlılar gene aynı amaç içindeydiler
BEKİR SAMİ BEY HÜKÜMETİ (Ankara)  II. İnönü’nün merkezi METRİSTEPE
 TBMM, İtilaf Devletleri tarafından  İnönü savaşının geçtiği, İsmet Paşa’nın

resmen tanındı İnönü soyadını hak ettiği tepe
İNTİKAMTEPE
 Misak-ı Milli ilk kez uluslararası
alanda anlatıldı

Muharebe sonucunda ESKİŞEHİR KÜTAHYA SAVAŞLARI

10-24 TEMMUZ 1921
 TBMM’ye olan güven arttı.

 İsmet Paşa’nın düzenli orduların
 İtalya ve Fransa, Anadolu’dan başında bulunduğu muharebeler
çekilmeye başladıllar
I.İNÖNÜ MUHAREBESİ
 TÜRK JANDARK NEZAHAT II. İNÖNÜ MUHAREBESİ
HANIM (BAYSEL)
ESKİŞEHİR-KÜTAHYA MUHAREBESİ
İnönü savaşlarında 70.Piyade Alayının
içinde 12 yaşında İngilizlere karşı savaştı.
 Muharebe merkezi
 Mustafa Kemal, II. İnönü Muharebesi KARACAHİSAR
sonrası İsmet Paşa’ya çektiği telgrafta;
“Siz orada yalnız düşmanı değil milletin

makûs talihine de yendiniz” demiştir.  Yunan ordularının amacı aynı…
 Yunan ordusu Afyon, Kütahya ve

Eskişehir’i ele geçirdi
Aslıhanlar / Dumlupınar
8 - 15 Nisan 1921  Düzenli Orduların tek yenilgisidir.
 Yunanlılar, II. İnönü Muharebesi sonrası

Bursa’ya çekildi. Bir kısmı Afyon’da kaldı.  İTALYA ve FRANSA, Anadolu’dan
çekilme kararını durdurdu
 Refet Bele  Afyondaki Yunan

kuvvetlerine saldırdı
 TBMM’nin KAYSERİ’ye taşınması
Başarısızlık / Batı Cephesi Birleşti
gündeme geldi
Batı Cephesi İsmet Paşa
 Mustafa Kemal, daha fazla kaybı önlemek
için orduyu Sakarya nehrinin doğusuna
 Başarılı olamadı, görevden alındı. Batı çektirdi
cephesi birleştirildi. 3 Mayıs 1921
 Batı Cephesi İSMET PAŞA’nın  TBMM, 5 Ağustos 1921’de

kontrolüne verildi. BAŞKOMUTANLIK YASASI’nı
çıkardı
 Bu cephede alınan yenilgi ordunun henüz

taarruz gücüne ulaşmadığının
göstergesidir.
 Mustafa Kemal, orduların başına geçti.
Ne kalana git ne gidene kal derim.
 Amasya Tamimi’nden sonra askerlik
Kalacak olan yerini gidecek olan
görevini bırakmıştı
yolunu bilir.
 Daha hızlı hareket etme amacını taşıdı
Anonim
 Bu yetki 3 aylığına verilmiştir.

 CUMHURİYET’İN İLANI sonrası bu

yetki sona erdi
SAKARYA MELHAME-İ
KÜBRASI
Büyük ve Kanlı Sakarya Savaşı

 TEKÂLİFİ MİLLİYE EMİRLERİ
7 – 8 Ağustos 1921 Mustafa Kemal, bu muharebe için
Nutuk’ta (Büyük ve Kanlı Sakarya Savaşı)
 Ulusal Bağımsızlık için halktan destek adını kullandı.
istendi
 Topyekûn savaş
Subaylar savaşı
 MAARRİF KONGRESİ  “Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa

vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her
15 / 21 Temmuz 1921 karış toprağı vatandaşın kanı ile
sulanmadığı sürece terk olunamaz”
 Ankara Darülmuallimin Konferans
Salonunda (Erkek Öğretmen)
Mustafa Kemal, Sakarya Muharebesi
için söyledi
 İleride uygulanacak eğitim modellerinin
tartışıldığı
 Açılış konuşmasını Mustafa Kemal’in,  Duatepe / Kartaltepe / Beylikköprü

kapanış konuşmasını Hamdullah Suphi
Bey’in yaptığı
“Sakarya’da en şiddetli çarpışmaların
 Okul ve öğretmenlerin durumları tartışıldı yaşandığı yerler”
ve problemlere çözümler arandı.
 Mustafa Kemal bu muharebede atından
düşüp kaburgasını kırdı
Sonuçları
Sakarya Meydan Savaşı  Halkın morali ve B.M.M’ne olan güveni
23 Ağustos-13 Eylül 1921 arttı.
 Yunanlılara itilaf devletlerinin güveni

sarsıldı.
 Ya istiklal ya ölüm savaşın
parolası  İtilaf devletleri arası anlaşmazlıklar arttı.
Nedenleri:  Gazilik ve Mareşallik” ünvanları

M. Kemal (19 Eylül 1921).
 Türk ordusunun önemli yerleri kaybetmesi
ve ordusunun Sakarya’nın doğusunda
beklemesi,
 Ukrayna  Dostluk Antlaşması
2 Ocak 1922
 Yunanlıların Türk ordusuna son darbeyi
vurmak istemesi,  İtalyanlar  Anadolu’dan çekildiler
 Ankara’yı alma, Sevr’i kabul ettirme,  Son Savunma Savaşı

Pontuslara yardım, Batılı devletlerin
desteğini sürdürmeyi Yunanlıların istemesi 1683 Viyana’dan başlayan geri çekilme
durdu.

 UÇAK kullandı Türkler ve Yunanlılar BÜYÜK TAARRUZ VE

BAŞKOMUTANLIK MEYDAN
 Milli mücadelede en fazla şehit verdiğimiz MUHAREBELERİ
savaş 26 AĞUSTOS-9 EYLÜL 1922
Şehit sayısı 25.000
 Savaş Öncesi Mustafa Kemal’in yetkileri
4.kez uzatıldı / Savaş sonrası süresiz
olarak uzatıldı
KARS ANTLAŞMASI 13 EKİM 1921
 Antlaşmayı TBMM adına KAZIM

KARABEKİR imzaladı  KOCATEPE  taarruz başladı
Mustafa Kemal ve İsmet Paşa’nın şafak

vakti sabah 5’te Türk ordusunun
 TBMM / Azerbaycan - Gürcistan - taarruzunu başlattıkları tepe
Ermenistan
 Doğu sınırımız (Kafkas) kesinleşti

 Tınaztepe / Belentepe / Çiğiltepe
BATUM Gürcistan’a / ilk taviz
NAHÇIVAN  Azerbaycan’a bırakıldı Sabah 5’te başlayan saldırılar sonrasında

gibi önemli mevziler ele geçirildi
ANKARA ANTLAŞMASI
 Bu savaşta, Kocatepe, Anıttepe
20 EKİM 1921 Dumlupınar, Aslıhanlar mücadeleleri
Mohaç’tan sonraki en önemli imha
 Antlaşmayı TBMM adına hareketidir.
YUSUF KEMAL TENGİRŞENK imzaladı
 İYONYA HÜKÜMETİ 
 HATAY(Antakya) ve İSKENDERUN Yunanlılar
Fransa mandasıydı. Suriye’ye (özerk
koşulu ile) verildi. İkinci tavizdir. Yunanlılar Batı Anadolu’yu bölmek için
İzmir’de kurduğunu açıkladı.
 1939  Hatay geri alındı
1939’da Doğu sınırı kesinleşti
 Türk Ordusunun amacı

 Böylelikle Güney Cephesi kapanmış oldu. ‘’DÜŞMANI YURTTAN ATMAK’’
 Burada bulunan mevcut Türk birlikleri Batı
Cephesi’ne sevk edildi.
 Akşehir Karargâh Merkezi
Sakarya ile Büyük Taarruz arası karargâh

merkezi olarak kullanıldı
Odunu fazla incitirsen kıymık olur
sana batar.
Anonim
 RUM SINDIĞI
Mustafa Kemal’in Büyük Taarruz için

kullandığı ifade

Mudanya Ateşkes Anlaşması

11 Ekim 1922
 ÇİĞİLTEPE OLAYI
Ziya Paşa’nın oğlu Albay Reşat’ın

Mustafa Kemal’e söz verdiği Yunan
kuvvetlerinin elinde olan ÇİĞİLTEPE’ yi  Mütareke Temsilcileri
30 dakikada alamaması sonrası
üzüntüsünden intihar etmesidir. İSMET İNÖNÜ
İntiharından 45 dakika sonra Çiğiltepe
Yunanlılardan alındı ASIM GÜNDÜZ
 “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri! TEVFİK BIYIKLIOĞLU

1 Eylül 1922
 2 Eylül UŞAK
Maddeler
3 Eylül ÖDEMİŞ
 Türk – Yunan Kuvvetleri Çatışması sona
4 Eylül TİRE
erecek
5 EYLÜL NAZİLLİ
 Yunan Kuvvetleri 15 gün içerisinde Meriç
7 EYLÜL AYDIN
Nehrine kadar Doğu Trakya’yı İtilaf
Devletlerine teslim edecek
8 EYLÜL MANİSA
9 EYLÜL İZMİR - Türk – Yunan Çatışması engellenmeye

çalışıldı
11 EYLÜL BURSA
 Doğu Trakya’yı, İtilaf Devletleri 30 gün
içerisinde Türk Kuvvetlerine teslim edecek
 MAREŞAL Fevzi Paşa’ya unvan
- Doğu Trakya’yı REFET BELE teslim aldı.
 Barış Antlaşması sonrası İstanbul bir

hafta içerisinde boşaltılacak
 1926’da Büyük Taarruz, Zafer Bayramı
olarak kutlanması kanunu kabul edildi. - İngilizler, 2 Ekim 1923’te İstanbul’u tamamen
boşatıldı.
 Türk Tarihinin Meydan Savaşları…  Doğu Trakya TBMM’nin Jandarma

Kuvvetleri tarafından sadece 8000 kişilik
1071 MALAZGİRT MEYDAN SAVAŞI bir kuvvetle güvenlik amaçlı korunacak
1526 MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI
1596 HAÇOVA MEYDAN SAVAŞI  İstanbul, Boğazlar ve çevresi TBMM,

Hükümetine bırakılacak
1921 SAKARYA MEYDAN SAVAŞI
1922 BAŞKOMUTANLIK MEYDAN

SAVAŞI
 Osmanlı RESMEN sona erdi.
Teslim kararının ardından İstanbul’a ilk

giren kişi REFET BELE (19 Ekim 1922)

 Barış Antlaşmasına kadar Türk Kuvvetleri

Çanakkale ve İzmit Yarımadasında
belirlenen çizgiyi geçmeyecek Katılan Devletler…
 İtilaf Devletleri barış antlaşmasına kadar

İstanbul’da kuvvet bulunduracak
TÜRKİYE JAPONYA
İNGİLTERE ROMANYA
 ARNOLD TOYNBEE FRANSA YUGOSLAVYA
Mudanya için “ Kemalistlerin baskısı İTALYA BELÇİKA

altında İtilaf Devletlerinin teslimiyetleri”
ifadesini kullandı YUNANİSTAN PORTEKİZ
Boğazlarla İlgili Katılanlar…
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI SOVYET RUSYA
I.Tur: 20 Kasım 1922 / 4 Şubat 1923 GÜRCİSTAN
II. Tur: 23 Nisan 1923 / 24 Temmuz 1923 UKRAYNA
BULGARİSTAN Trakya Sınırı ile

görüşmelere katıldı
 I.TBMM görüşmeleri yaptı ve
imzaladı
II. TBMM onayladı  23 Ağustos 1923  ABD gözlemci / doğrudan

katılmadı
 Ek maddeler hariç 143 Maddeden oluşur.
 Lozan, 6 Haziran 1924’te yürürlüğe girdi.
 Lozan, İsviçre’de RUMİNE SARAYI’nda  Taviz verilmeyen konular…

imzalandı.
Kapitülasyonlar / Ermeni meselesi /
Bağımsızlık
Ordunun sınırlandırılması
 Lozan’a gönderilen heyet:
Dış İşleri Bakanı: İSMET İNÖNÜ  I. Tur’da Antlaşma Sağlanamadı
RIZA NUR - HASAN SAKA Musul, azınlıklar, savaş tazminatı boğazlar gibi
maddeler nedeniyle antlaşma sağlanamadı
 “Çok ıstırap çektik, çok kan döktük,

Kimseyi kırmadık, kırılan biziz. Bizi bütün medeni milletler gibi istiklal
istiyoruz.” İSMET İNÖNÜ
baharda gelen kışlar incitti.
 4 Şubat 1923’ TÜRKİYE konferansı terk
Anonim etti.

 29 Eylül 1913 İstanbul Antlaşması
 Lozan arası  İzmir İktisat  Ekim 1922 Mudanya Mütarekesi esas

Kongresi 17 Şubat 1923 alındı
Lozan’a ara verildiği sırada yapıldı.  Halk oylaması yapılmadı, Misak-ı Milliye
aykırı çözüldü
Devletin Ekonomik politikalarını belirlemek
için
Ege Adaları
 15 Ocak 1923 Zübeyde Hanım vefat etti.
Langaza / Karşıyaka  Sakız, Sisam, Semadirek, limni,

Midilli, Ahikerya Yunanistan’a
bırakıldı.
 Gökçeada (İmroz) / Bozcaada

(Taşoz)  Türkiye’ye bırakıldı.
Maddeler
Doğu Sınırı
Kıbrıs
 Kars Antlaşması 13 Ekim 1921

 İngiltere’ye bırakıldı.
Kars, Ardahan Türkiye’ye;
Batum, Gürcistan’a
 1878’de İngiltere’ye bırakılmıştı
 1914’te İngiltere ilhak etti
Güney sınırı  LOZAN’ da aynı durum kabul edildi.
 Türkiye / İngiltere Musul

Konusunda anlaşamadı
Rodos, 12 Ada ve Meis Adaları
 Hatay  Sınırımız dışında
Ankara Antlaşması 20 Ekim 1921 esas

alındı  İtalya’ya bırakıldı.
 15 Ekim 1912 Uşi antlaşması ile geçici

olarak
İtalya’ya bırakılmıştı.
Trakya sınırı
 II. Dünya Savaşı sonrasında
 1947 PARİS ANTLAŞMASIYLA

 Meriç Nehri sınır Yunanistan’a bırakıldı.
Doğu Trakya Türkiye’ye
Batı Trakya Yunanistan’a

İstanbul Mübadele
 En uzun işgal altında kalan şehir  Diğer adı ETABLİ MESELESİ

13 Kasım 1918 / 6 Ekim1923
 İngiliz General Harrington ARABIC adlı  Batı Trakya’daki Türkler ile İstanbul,
gemiyle İstanbul’u terk etti. Gökçeada ve Bozcaada’daki Rumlar
Hariç…
“Yunanistan’daki Türkler ve Türkiye’deki

Rumlar karşılıklı olarak yer değiştirecektir.”
Dış Borçlar  Mübadele Sorunu Lozan sonrası devam

etti.
Borçlar konusunda en fazla sorun  1930’da VENEZİLOS’un Türkiye Ziyareti

yaşadığımız devlet FRANSA sorunun çözümü için zeytin dalı olarak
algılandı
 Misak-ı Milli Sınırları içinde kalan yerler

için kendi payımıza düşeni Türk Lirası ve
Fransız Frangı olarak 1954’e kadar
taksitler halinde ödedik.
Savaş Tazminatı
 1923’e kadar devletler kayıp ve zararları

için her türlü parasal haklarından vazgeçti.
Duyun-u Umumiye (Reşadiye ve Sultan Osman’dan vazgeçti)
 Tamamen kaldırıldı.  Yunanistan, Batı Ege’de verdiği zararlar

için KARAAĞAÇ ve BOSNA KÖYÜ savaş
 Ekonomik ve siyasi bağımsızlık sağlandı. tazminatı olarak Türkiye’ye verecektir
 Misak-ı Milliye uygun olarak çözüldü

Boğazlar
 MİLLİYETÇİLİK ilkesi ilgilidir.
 Boğazlar Türk toprağı sayılacak
 Başkanı Türk olan Uluslararası komisyon

tarafından yönetilecek
Azınlıklar
 Lozan’a göre Boğazların güvenliğini
Milletler Cemiyeti sağlayacak
 İç Mesele olarak görüldü.
 Boğazların her iki yakasında Türk Askeri
 Bütün Vatandaşlar Türk Vatandaşı olarak olmayacak (15 km.’ye kadar izin verildi)
görüldü
 Misak-ı Milliye uygun olarak çözüldü

Patrikhane
Boğazlardan Geçiş…  Patrikhane ile ilgili doğrudan bir karar

alınmadı
 Askeri olmayan gemi ve uçaklar  Türkiye Patrikhaneyi ülke dışına
BARIŞ ZAMANINDA tonaj ve zaman çıkaramadı
bakımından sınırlandırılarak
geçebilecek  Patrikhane’nin ülkedeki hukuk kurallarına
bağlı kalınması istendi
 Ticaret gemileri serbestçe
geçebilecek
 SAVAŞ ZAMANINDA, TÜRKİYE, Misak-ı Milliye’ye Uygun

tarafsız kalırsa gemiler serbestçe
geçebilecek Çözülen Konular
 Kapitülasyonlar
 SAVAŞ ZAMANINDA, TÜRKİYE,
savaşta ise tarafsız gemiler ve sivil
uçaklar serbestçe geçebilecek  Azınlıklar
 Duyun-u Umumiye
 Dış Borçlar
 Lozan’da Boğazlar Maddesi
ULUSAL EGEMENLİĞİMİZE  Mübadele
ULUSAL BAĞIMSIZLIĞIMIZA  Yabancı Okullar
Misak-ı Milliye aykırı olarak çözüldü

 Ermeni Meselesi’nin gündeme gelmesine
izin verilmedi
Kapitülasyonlar
Misak-ı Milliye’ye Uygun
Çözülemeyen Konular
 Tamamen kaldırıldı.
 MUSUL MESELESİ
 Ekonomik ve siyasi bağımsızlık sağlandı.
 Milliyetçilik ilkesi ile ilgilidir.
Yabancı Okullar Misak-ı Milliye’ye Aykırı Karara Varılıp;
İleride Uygun Olarak Çözülen Konular

 Yabancı Okullar sorununda en fazla  Boğazlar Meselesi / Hatay (Suriye Sınırı)
FRANSA ve PAPALIK sorun oldu.
 İç mesele olarak görüldüğü için

konferansta konuşulmasını KABUL Türkiye’nin Lehine Çözülüp Yeniden
ETMEDİ
Gündeme Gelen Konular
 Lozan’dan sonra tekrar gündeme  Yabancı Okullar / Dış Borçlar / Mübadele
gelmesine rağmen taviz verilmemiştir.

Lozan’dan Sonra Tekrar

Gündeme Gelen Konular
 Yabancı Okullar Sorunu 1925

Lehimize Çözülmüştü
Yeniden gündeme geldi
 Dış Borçlar 1928 – 1931 – 1933

 Mübadele 1930
 Musul Meselesi 1926

HİÇ ÇÖZÜLEMEMİŞTİ
 Boğazlar 1936
ALEYHİMİZE ÇÖZÜLMÜŞTÜ
Yeniden Gündeme Geldi
 Hatay Sorunu 1939

Yeniden Gündeme Geldi
 Kıbrıs (İngiltere’ye bırakılmıştı)

1954’te Yeniden Gündeme Geldi
Mum kadar ışığı olmayan insanları

güneş sandık.
Anonim

2.ünite Mi̇lli̇ Mücadele

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2.ünite Mi̇lli̇ Mücadele

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2.

Ünite MİLLİ MÜCADELE

İŞGALLERİN BAŞLAMASI VE MİLLİ

 İlk işgal  Musul

İlk olarak Musul, İngilizler tarafından işgal Kuvay-i Millîye Direnişi

Fransızlar da Hatay’ın Dörtyol ilçesini

Fransızlara karşı, silahlı ilk halk direniş

DİRENİŞ VE KURTULUŞ YOLLARI

1 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

 1985 yılından itibaren sözde “Pontus

 Yunan Kızılhaçı, Göçmenler Cemiyeti ve

Etnik-i Eterya:  Osmanlı Devleti’nde yaşayan Yahudilerin

 Mütareke Dönemi’nde Batı Anadolu’da

 Millî varlığa düşman cemiyetlerin çoğu İtilaf

 İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi ve

2 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

Wilson Prensipleri Cemiyeti:  İstanbul Hükûmetinin bu duruma sessiz

İngiliz Muhipleri Cemiyeti: Bölgesel amaçlı kurulan bu

Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası:

 Edirne ve Lüleburgaz’da kongre

 Trakya’da bağımsız bir Türk devletinin

3 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Millî Kongre Cemiyeti:

Tüm Cemiyetler Sivas kongresinde

 İzmir’de kurulmuştur. ARMHC

 İzmir ve Ege Bölgesi’nin Türklere ait

 Bu işgale karşı silahlı mücadeleyi  İstanbul’dan Samsun’a doğru 16 Mayıs

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Millîye  Mustafa Kemal’in Samsun’a: Resmi görevli

 Trabzon ve civarının Rumlara verilerek bu  Askeri görevi: 9. Ordu Müfettişi,

 Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan

 Adana ve çevresini işgal eden Fransızlar

4 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

Mustafa Kemal Paşa’ya

 Mustafa Kemal, Samsun’a geldiğinde olanı  8 Haziran1919 tarihinde “Geri Dön”

- Samsun ve çevresindeki olayların nedeni

- Yunanlıların İzmir’de hakları yoktur  M. Kemal Havza’dan Amasya’ya geçmiştir.

Amaç: Anadolu halkını uyarmak Adnan Adıvar

 Mustafa Kemal “Anadolu halkını uyarmak” Ali Fuat Cebesoy

 İtilaf Devletleri temsilciliklerine uyarı

 Hristiyan azınlığa karşı saldırı ve Amasya Genelgesi Yayımlandı

Amaç Gerekçe Yöntem

5 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

MADDELER  Her ilden milletin güvenini kazanmış üç

 Milli mücadele halka mâl edilmeye

Bölgesel Cemiyetlerin ve Kuva-i  Milli birlik ve beraberlik amaçlandı

 Katılacak temsilciler, Müdafa-i Hukuk ve

 Kurtuluş savaşının gerekçesidir.  Kongrenin bağımsızlığa uygun

 Milletin istiklalini yine milletin azmi ve

Ulusal Egemenlikten ilk kez  Kongre’nin güvenliği amaçlandı

Cumhuriyet yönetimine geçileceğinin

Türk İnkılâbının evrenselliği ortaya  Askeri ve milli örgütler hiçbir şekilde

 Kurtuluş savaşının yöntemidir.

Temsil Heyetinin kurulacağının ilk  Doğu illeri adına 10 Temmuz’da

 Kâzım Karabekir’in ısrarı ile

Cesur insan özgürdür.

6 12.Sınıf İnkılâp Tarihi Ders Notları |www.serkancatarih.jimdo.com

Amasya Genelgesinin Önemi

 Edirne Kongresi (9-13 Mayıs 1919)

- Mustafa Kemal hakkında tutuklama

- Mustafa Kemal resmi görevinden  Balıkesir Kongresi (26-30 Temmuz

 Sine-i Millet Balıkesir de toplandı. Yöresel kararlar

 Nazilli Kongresi (9 Ağustos 1919)

 Kâzım Karabekir, Mustafa Kemal’