111Equation Chapter 1 Section 1TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT

NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ

THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN GIÁM

SÁT TRẠM BƠM CUNG CẤP XĂNG

BÁO CÁO GIỮA KỲ MÔN SCADA

Giảng viên hướng dẫn: THS. NGUYỄN QUANG DŨNG

Thành viên: ĐỖ MINH CHÍNH

NGUYỄN BẢO KHIÊM
THÂN MINH NGUYÊN
TRƯƠNG THANH TRÍ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2023

i
 TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ

THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN GIÁM

SÁT TRẠM BƠM CUNG CẤP NƯỚC

BÁO CÁO GIỮA KỲ MÔN SCADA

Giảng viên hướng dẫn: THS. NGUYỄN QUANG DŨNG

Thành viên: ĐỖ MINH CHÍNH

NGUYỄN BẢO KHIÊM
THÂN MINH NGUYÊN
TRƯƠNG THANH TRÍ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2023

i
 LỜI MỞ ĐẦU

Hệ thống SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) là một hệ thống tự

động hóa được sử dụng để giám sát và điều khiển các hệ thống từ xa. Hệ thống
SCADA thường được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp, chẳng hạn như trạm
bơm.
Báo cáo này đề xuất một thiết kế hệ thống SCADA cho một trạm bơm. Hệ thống
được thiết kế để đáp ứng các yêu cầu sau:
 Giám sát và điều khiển các máy bơm trong trạm
 Giám sát các thông số quan trọng của hệ thống, chẳng hạn như áp suất, lưu
lượng và mức nước
 Cung cấp cảnh báo khi có sự cố

https://drive.google.com/drive/folders/
1NDH3RqmO3vgEOzgDg3AdJOTN1utbB5xK?usp=drive_link

ii
 MỤC LỤC

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG SCADA. .ERROR! BOOKMARK NOT

DEFINED.

1.1 SCADA LÀ GÌ?.................................................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

1.2 CHỨC NĂNG CỦA HỆ THỐNG SCADA...............ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1.2.1 Giám sát..............................................................Error! Bookmark not defined.
1.2.2 Điều khiển...........................................................Error! Bookmark not defined.
1.3 CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG SCADA......ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1.3.1 Thiết bị đo lường và điều khiển...........................Error! Bookmark not defined.
1.4 THIẾT BỊ ĐẦU CUỐI TỪ XA (RTU).....................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1.4.1 Mạng truyền thông..............................................Error! Bookmark not defined.
1.4.2 Máy tính trung tâm:............................................Error! Bookmark not defined.
1.4.3 Giao diện người-máy (HMI)...............................Error! Bookmark not defined.
1.5 ỨNG DỤNG CỦA HỆ THỐNG SCADA.................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
1.6 ƯU ĐIỂM VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG SCADA........ERROR! BOOKMARK NOT
DEFINED.

1.6.1 Ưu điểm...............................................................Error! Bookmark not defined.

1.6.2 Nhược điểm.........................................................Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 2. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC.............................1

2.1 CHỨC NĂNG CỦA HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC..........................................................1

2.2 CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC................................................2
2.3 PHÂN LOẠI HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC...................................................................2
2.4 ỨNG DỤNG CỦA HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC............................................................2
2.5 ƯU ĐIỂM VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC....................................3
2.5.1 Ưu điểm:.............................................................................................................3
2.5.2 Nhược điểm.........................................................................................................3
2.6 KẾT LUẬN...................................................................................................................3

CHƯƠNG 3. YÊU CẦU HỆ THỐNG.............................................................................4

iii
3.1 GIÁM SÁT TRẠNG THÁI CỦA CÁC MÁY BƠM......ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
3.2 GIÁM SÁT CÁC THÔNG SỐ QUAN TRỌNG CỦA HỆ THỐNG. ERROR! BOOKMARK NOT
DEFINED.

3.3 ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG TỪ XA...........................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

3.4 CUNG CẤP CẢNH BÁO KHI CÓ SỰ CỐ.................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

CHƯƠNG 4. THIẾT KẾ HỆ THỐNG............................................................................7

CHƯƠNG 5. MÔ PHỎNG..............................ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.

CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN...............................................................................................26

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................27

iv
 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1-1 Trạm bơm nước...........................................................................................1

Hình 2-1 Kiến trúc phân lớp cỉa hệ thống SCADA....................................................4
Hình 3-1 Kiến trúc phân lớp của hệ thống SCADA cho trạm bơm............................7
Hình 3-2 Cảm biến đo mức nước ULM-53.................................................................8
Hình 3-3 Đồng hồ đo lưu lượng điện từ Euromag Model MUT2200EL....................9
Hình 3-4 Màn hình HMI Siemens 6AV2123-2DB03-0AX0......................................12
Hình 3-5 Bộ lập trình SIMATIC S7-1200 CPU 1214C DC/DC/DC 6ES7214-
1AG40-0XB0.............................................................................................................12
Hình 3-6 Sơ đồ đấu dây............................................................................................15
Hình 3-7 Lưu đồ giải thuật.......................................................................................17

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3-1 Thông số kỹ thuật Đồng hồ Euromag Model MUT2200EL.....................10

Bảng 3-2 Bơm ly tâm lưu lượng nước lớn TNF130.................................................10
Bảng 3-3 Van Danfoss VLT F300............................................................................11

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

CHƯƠNG 1. MÔ TẢ VỀ HỆ THỐNG TRẠM BƠM NƯỚC

Hình 1-1 Trạm bơm nước

Hệ thống trạm bơm nước là một hệ thống gồm các thiết bị bơm, đường ống, van và
các thiết bị phụ trợ khác được sử dụng để bơm nước từ nguồn nước đến nơi cần sử
dụng. Hệ thống trạm bơm nước được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, bao
gồm
 Cấp nước sinh hoạt cho các khu dân cư, đô thị
 Cấp nước cho các nhà máy, xí nghiệp
 Cấp nước cho nông nghiệp
 Cấp nước cho các công trình xây dựng
 Cấp nước cho các hoạt động sản xuất

1.1 Chức năng của hệ thống trạm bơm nước

Chức năng chính của hệ thống trạm bơm nước là bơm nước từ nguồn nước đến nơi
cần sử dụng. Hệ thống này cũng có thể được sử dụng để tăng áp lực nước, điều
chỉnh lưu lượng nước và kiểm soát chất lượng nước.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

1.2 Các thành phần của hệ thống trạm bơm nước

Hệ thống trạm bơm nước bao gồm các thành phần chính sau:
 Thiết bị bơm: Thiết bị bơm là thành phần chính của hệ thống trạm bơm
nước. Thiết bị bơm được sử dụng để tạo ra áp lực nước để đẩy nước từ
nguồn nước đến nơi cần sử dụng.
 Đường ống: Đường ống được sử dụng để dẫn nước từ nguồn nước đến nơi
cần sử dụng. Đường ống cần được thiết kế phù hợp với lưu lượng nước và áp
lực nước để đảm bảo hiệu quả của hệ thống.
 Van: Van được sử dụng để điều chỉnh lưu lượng nước và áp lực nước.
 Các thiết bị phụ trợ khác: Các thiết bị phụ trợ khác có thể bao gồm các thiết
bị điều khiển, giám sát, bảo vệ và an toàn.

1.3 Phân loại hệ thống trạm bơm nước

Hệ thống trạm bơm nước có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao
gồm:
 Theo nguồn nước: Hệ thống trạm bơm nước có thể được phân loại thành hệ
thống bơm nước mặt, hệ thống bơm nước ngầm và hệ thống bơm nước thải.
 Theo vị trí: Hệ thống trạm bơm nước có thể được phân loại thành hệ thống
trạm bơm cấp 1, hệ thống trạm bơm cấp 2 và hệ thống trạm bơm tăng áp.
 Theo mục đích sử dụng: Hệ thống trạm bơm nước có thể được phân loại
thành hệ thống trạm bơm cấp nước sinh hoạt, hệ thống trạm bơm cấp nước
công nghiệp và hệ thống trạm bơm cấp nước nông nghiệp.

1.4 Ứng dụng của hệ thống trạm bơm nước

Hệ thống trạm bơm nước được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
 Cấp nước sinh hoạt: Hệ thống trạm bơm nước được sử dụng để cung cấp
nước sinh hoạt cho các khu dân cư, đô thị.
 Cấp nước công nghiệp: Hệ thống trạm bơm nước được sử dụng để cung cấp
nước cho các nhà máy, xí nghiệp.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

 Cấp nước nông nghiệp: Hệ thống trạm bơm nước được sử dụng để cung cấp
nước cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp.
 Cấp nước cho các công trình xây dựng: Hệ thống trạm bơm nước được sử
dụng để cung cấp nước cho các hoạt động xây dựng.

1.5 Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống trạm bơm nước

1.5.1 Ưu điểm:

 Hệ thống trạm bơm nước có thể được sử dụng để cung cấp nước cho các khu
vực xa nguồn nước.
 Hệ thống trạm bơm nước có thể được sử dụng để điều chỉnh lưu lượng nước
và áp lực nước.
 Hệ thống trạm bơm nước có thể được sử dụng để kiểm soát chất lượng nước.

1.5.2 Nhược điểm

 Hệ thống trạm bơm nước có thể tốn kém để xây dựng và vận hành.
 Hệ thống trạm bơm nước có thể gây ô nhiễm môi trường.

1.6 Kết luận

Hệ thống trạm bơm nước là một hệ thống quan trọng trong việc cung cấp nước cho
các khu dân cư, đô thị, nhà máy, xí nghiệp và các hoạt động sản xuất khác. Hệ
thống này có thể được sử dụng để cung cấp nước cho các khu vực xa nguồn nước,
điều chỉnh lưu lượng nước và áp lực nước, và kiểm soát chất lượng nước.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

CHƯƠNG 2. LỰA CHỌN KIẾN TRÚC PHÂN LỚP CỦA HỆ THỐNG

ĐIỀU KHIỂN

Hình 2-2 Kiến trúc phân lớp cỉa hệ thống SCADA

2.1 Field level

Field level là lớp thiết bị trong kiến trúc phân lớp của hệ thống SCADA. Lớp này
bao gồm các thiết bị đầu cuối từ xa (RTU) hoặc bộ điều khiển logic lập trình (PLC)
được đặt tại hiện trường để thu thập dữ liệu từ các cảm biến và thiết bị.
Các thiết bị trong lớp field level có chức năng chính là thu thập dữ liệu từ các quá
trình tại hiện trường. Dữ liệu này bao gồm các thông số như nhiệt độ, áp suất, lưu
lượng, mức độ, v.v.
Các thiết bị trong lớp field level thường được kết nối với nhau bằng mạng cục bộ
(LAN) hoặc mạng không dây (WAN).
Dưới đây là một số ví dụ về các thiết bị trong lớp field level:
 RTU (remote terminal unit): RTU là thiết bị thu thập dữ liệu từ các cảm biến
và thiết bị tại hiện trường và truyền dữ liệu này đến trung tâm SCADA.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

 PLC (programmable logic controller): PLC là thiết bị điều khiển tự động

được sử dụng để điều khiển các thiết bị tại hiện trường. PLC có thể được sử
dụng để thu thập dữ liệu và truyền dữ liệu này đến trung tâm SCADA.
 Cảm biến (sensor): Cảm biến là thiết bị chuyển đổi các tín hiệu vật lý thành
tín hiệu điện. Cảm biến được sử dụng để thu thập dữ liệu từ các quá trình tại
hiện trường.
 Thiết bị đầu cuối (terminal device): Thiết bị đầu cuối là thiết bị được sử dụng
để hiển thị dữ liệu tại hiện trường.

2.2 Operation level

Operation level là lớp trung tâm trong kiến trúc phân lớp của hệ thống SCADA.
Lớp này bao gồm phần mềm SCADA và các máy tính được sử dụng để lưu trữ,
phân tích và hiển thị dữ liệu.
Các chức năng chính của lớp operation level bao gồm:
 Thu thập dữ liệu: Phần mềm SCADA thu thập dữ liệu từ các RTU/PLC.
 Phân tích dữ liệu: Phần mềm SCADA phân tích dữ liệu để phát hiện các vấn
đề tiềm ẩn.
 Hiển thị dữ liệu: Phần mềm SCADA hiển thị dữ liệu cho người dùng.
Dữ liệu được thu thập từ lớp field level được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của lớp
operation level. Phần mềm SCADA sau đó phân tích dữ liệu để phát hiện các vấn đề
tiềm ẩn. Dữ liệu này cũng được hiển thị cho người dùng thông qua các màn hình và
báo cáo.
Lớp operation level thường được kết nối với lớp field level bằng mạng cục bộ
(LAN) hoặc mạng không dây (WAN).
Dưới đây là một số ví dụ về các chức năng của lớp operation level:
 Tạo cảnh báo: Phần mềm SCADA có thể tạo cảnh báo khi dữ liệu vượt quá
một ngưỡng nhất định.
 Thống kê: Phần mềm SCADA có thể tạo các báo cáo thống kê về dữ liệu.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

 Điều khiển: Phần mềm SCADA có thể được sử dụng để điều khiển các thiết
bị tại hiện trường.

2.3 Supervisory

Supervisory level là lớp giám sát trong kiến trúc phân lớp của hệ thống SCADA.
Lớp này cung cấp giao diện người dùng cho người vận hành để giám sát và điều
khiển các hệ thống tại hiện trường.
Các chức năng chính của lớp supervisory level bao gồm:
 Giao diện người dùng: Lớp supervisory level cung cấp giao diện người dùng
cho người vận hành để giám sát và điều khiển các hệ thống tại hiện trường.
 Điều khiển: Lớp supervisory level có thể được sử dụng để điều khiển các
thiết bị tại hiện trường.
 Tích hợp: Lớp supervisory level có thể được tích hợp với các hệ thống khác,
chẳng hạn như hệ thống quản lý cơ sở hạ tầng (IIMS) hoặc hệ thống quản lý
tòa nhà (BMS).
 Lớp supervisory level thường được kết nối với lớp operation level bằng
mạng cục bộ (LAN) hoặc mạng không dây (WAN).
Dưới đây là một số ví dụ về các chức năng của lớp supervisory level:
 Hiển thị dữ liệu: Lớp supervisory level hiển thị dữ liệu từ lớp operation level
cho người vận hành.
 Tạo cảnh báo: Lớp supervisory level có thể tạo cảnh báo khi dữ liệu vượt quá
một ngưỡng nhất định.
 Điều khiển: Lớp supervisory level có thể được sử dụng để điều khiển các
thiết bị tại hiện trường.
 Tích hợp: Lớp supervisory level có thể được tích hợp với các hệ thống khác
để cung cấp một cái nhìn tổng thể về các hoạt động của hệ thống.
Kết luận: Supervisory level là một lớp quan trọng trong kiến trúc phân lớp của hệ
thống SCADA. Lớp này cung cấp giao diện người dùng cho người vận hành để
giám sát và điều khiển các hệ thống tại hiện trường.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

CHƯƠNG 3. XÂY DỰNG HỆ THỐNG SCADA

3.1 Thiết kế kiến trúc hệ thống SCADA

Hình 3-3 Kiến trúc phân lớp của hệ thống SCADA cho trạm bơm
Hệ thống SCADA cho trạm bơm bao gồm:
+ Thiết bị hiện trường: PLC, cảm biến, bộ truyền.
+ Mạng truyền thông: Profibus
+ Hệ thống SCADA: máy chủ, máy trạm, phần mềm, màn hình giám sát
Trong đó:
 Thiết bị hiện trường bao gồm các cảm biến, bộ điều khiển và bộ truyền. Các
cảm biến được sử dụng để đo các thông số quan trọng của hệ thống, chẳng
hạn như áp suất, lưu lượng và mức nước. Bộ điều khiển được sử dụng để

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

điều khiển các máy bơm. Bộ truyền được sử dụng để truyền dữ liệu từ thiết
bị hiện trường đến hệ thống SCADA.
 Mạng truyền thông được sử dụng để truyền dữ liệu từ thiết bị hiện trường
đến hệ thống SCADA. Hệ thống SCADA được sử dụng để giám sát và điều
khiển hệ thống. Máy chủ SCADA là phần mềm chính của hệ thống SCADA.
Máy trạm SCADA được sử dụng để giám sát và điều khiển hệ thống từ xa.
 Màn hình giám sát được sử dụng để hiển thị dữ liệu từ hệ thống SCADA.
Màn hình giám sát có thể được sử dụng để hiển thị dữ liệu theo thời gian
thực hoặc dữ liệu lịch sử.

3.2 Lựa chọn các thiết bị chính của lớp 1

3.2.1 Cảm biến

a) Cảm biến đo mức bằng sóng siêu âm có hiển thị

Hình 3-4 Cảm biến đo mức nước ULM-53

Cảm biến đo mức nước ULM-53 bằng sóng siêu âm là một loại đo mức nước
không tiếp xúc với độ chính xác cao. Nguyên lý cảm biến sẽ phóng một tia
sóng siêu âm từ đầu cảm biến xuống, sóng siêu âm khi gặp chất lỏng sẽ phản
hồi lại. Dựa vào thời gian sóng siêu âm phản hồi lại cảm biến xác định được
khoảng cách từ đầu cảm biến tới mức nước .

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

Tín hiệu ngõ ra của cảm biến siêu âm là tín hiệu 4-20mA, 0-10V, Modbus. Nên
chúng ta dể dàng cài đặt cũng như kết nối với PLC .
b) Cảm biến lưu lượng

Hình 3-5 Đồng hồ đo lưu lượng điện từ Euromag Model MUT2200EL

Đặc tính Đồng hồ Euromag Model MUT2200EL:
+ Độ chính xác cao và đo dải tốc độ dòng chảy rộng
+ Biện pháp hai chiều
+ Điện cực đường ống rỗng được cung cấp theo tiêu chuẩn (≥ DN50)
+ Kết hợp với bất kỳ bộ chuyển đổi Euromag
+ Tích hợp cổng áp suất (theo yêu cầu)
+ Hiệu chuẩn cho tất cả các đường kính (lên đến DN2000)
+ Kết cấu chắc chắn, được hàn hoàn toàn
+ Giải pháp tiêu chuẩn cho nhiều loại ứng dụng công nghiệp
+ Được chứng nhận để sử dụng trong hệ thống chấn lưu
+ Lớp phủ bên ngoài để lắp đặt ngoài khơi hoặc dưới lòng đất
+ Nhiều lựa chọn vật liệu và mặt bích gồm SS304 và SS316

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

Bảng 3-1 Thông số kỹ thuật Đồng hồ Euromag Model MUT2200EL

3.2.2 Thiết bị chấp hành

a) Máy bơm

Bảng 3-2 Bơm ly tâm lưu lượng nước lớn TNF130

Máy bơm Pumpman ly tâm nước lớn gồm các mã hàng THF, TNF, TGA, ứng dụng
cho các nhu cầu:
+ Bơm phòng cháy, chữa cháy.
+ Bơm tưới tiêu, thủy lợi, nông ngiệp, nuôi trồng thủy sản.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

+ Bơm cấp nước cho các doanh nghiệp, công ty và nhà xưởng.
Lưu ý và những điều cần tránh khi sử dụng bơm Pumpman
+ Đặt máy bơm nước ở những nơi khô ráo thoáng mát, tránh tiếp xúc trực tiếp
với ánh sáng mặt trời
+ Sử dụng dây mát tiếp đất, chộn xuống lòng đất trên 70cm để đảm bảo an toàn
điện. Dây tiếp mát cần được chôn xuống dưới lòng đất trên 70cm
+ Chỉ sử dụng bơm để bơm nước sạch (không sạn và các loại chất rắn khác,
nếu bơm hút phải sẽ làm giảm áp lực bơm hoặc hỏng, gãy cánh bơm)
b) Van điện có tích hợp đo lưu lượng

Bảng 3-3 Van Danfoss VLT F300

Một ví dụ cụ thể về van điện tích hợp đo lưu lượng trên thị trường là van
điện từ tích hợp cảm biến lưu lượng điện từ của hãng Danfoss. Van này có
tên gọi là Danfoss VLT F300.
Van Danfoss VLT F300 có thể được sử dụng để đo lưu lượng nước của bất
kỳ loại nào, bao gồm nước sạch, nước thải và nước nóng. Van này có thể
hoạt động trong nhiều điều kiện nhiệt độ và áp suất khác nhau.
Van Danfoss VLT F300 có các thông số kỹ thuật sau:
• Loại van: Van điện từ
• Loại cảm biến: Cảm biến lưu lượng điện từ
• Độ chính xác: ± 2%
• Lưu lượng tối đa: 2000 m3/h
• Áp suất tối đa: 25 bar

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

• Nhiệt độ tối đa: 120°C

Van Danfoss VLT F300 có giá thành khoảng 10 triệu đồng.

3.2.3 Thiết bị chính

a) Màn hình HMI

Hình 3-6 Màn hình HMI Siemens 6AV2123-2DB03-0AX0

3.3 Xây dựng trạm PLC (Lớp 2)

 Sử dụng PLC S7 1200:

Hình 3-7 Bộ lập trình SIMATIC S7-1200 CPU 1214C DC/DC/DC 6ES7214-
1AG40-0XB0
6ES7214-1AG40-0XB0
SIMATIC S7-1200, CPU 1214C, CPU nhỏ gọn, DC / DC / DC, I / O trên bo mạch:

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

14 DI 24 V DC; 10 DO 24 V DC; 2 AI 0-10 V DC, Nguồn điện: DC 20.4-28.8V

DC,
Bộ nhớ chương trình / dữ liệu 100 KB
 Mạng truyền thông: Sử dụng mạng Profibus

3.3.1 Lựa chọn PLC

Yêu cầu về lưu lượng:

 Lưu lượng tối đa của máy bơm: 100 m3/h
 Phạm vi điều chỉnh lưu lượng: 0 m3/h đến 100 m3/h
Yêu cầu về áp suất:
 Áp suất tối đa của máy bơm: 10 bar
 Phạm vi điều chỉnh áp suất: 0 bar đến 10 bar
Yêu cầu về điều kiện vận hành:
 Nhiệt độ môi trường: 20 - 85 °C.
 Độ ẩm môi trường: 95%
 Độ ăn mòn của chất lỏng được bơm: PAMA cấp 01
Yêu cầu về chức năng:
 Số lượng đầu vào/đầu ra:
+ Tín hiệu điều khiển máy bơm: 1 output
+ Tín hiệu điều khiển van: 1 output
+ Tín hiệu cảm biến mức: 1 input
+ Tín hiệu cảm biến lưu lượng: 1 input
+ Tín hiệu cảm biến áp suất: 1 input
 Chức năng điều khiển máy bơm:
+ Điều khiển bật/tắt máy bơm: Đây là chức năng cơ bản nhất để điều
khiển máy bơm. PLC có thể được lập trình để bật/tắt máy bơm theo
1
Có nhiều cách để phân loại độ ăn mòn của chất lỏng. Một cách phổ biến là phân loại theo thang
độ corrosivity của Hiệp hội Chế tạo Máy bơm Hoa Kỳ (PAMA). Thang độ corrosivity của PAMA
có 5 cấp, từ 0 đến 4, với cấp 0 là ít ăn mòn nhất và cấp 4 là ăn mòn nhiều nhất.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

các điều kiện khác nhau, chẳng hạn như khi áp suất xuống dưới mức
cài đặt, khi mực nước xuống dưới mức cài đặt,...
+ Điều khiển tốc độ máy bơm: PLC có thể được lập trình để điều khiển
tốc độ máy bơm theo các điều kiện khác nhau, chẳng hạn như khi lưu
lượng xuống dưới mức cài đặt, khi nhiệt độ quá cao,...
+ Điều khiển theo chế độ: PLC có thể được lập trình để điều khiển máy
bơm theo các chế độ khác nhau, chẳng hạn như chế độ tự động, chế
độ thủ công, chế độ khẩn cấp,...
 Chức năng giám sát trạng thái hệ thống:
+ Giám sát trạng thái theo thời gian thực: PLC có thể được sử dụng để
giám sát trạng thái hệ thống theo thời gian thực. Điều này giúp phát
hiện kịp thời các lỗi hoặc sự cố của hệ thống.
+ Giám sát trạng thái từ xa: PLC có thể được sử dụng để giám sát trạng
thái hệ thống từ xa. Điều này giúp người vận hành có thể theo dõi
trạng thái hệ thống từ xa.
+ Giám sát trạng thái tự động: PLC có thể được sử dụng để giám sát
trạng thái hệ thống tự động. Điều này giúp người vận hành không cần
phải giám sát hệ thống thường xuyên.
 Chức năng tạo cảnh báo:
+ Tạo cảnh báo theo mức độ nghiêm trọng: PLC có thể được sử dụng để
tạo cảnh báo theo mức độ nghiêm trọng của sự cố. Điều này giúp
người vận hành có thể ưu tiên xử lý các sự cố nghiêm trọng.
+ Tạo cảnh báo theo thời gian: PLC có thể được sử dụng để tạo cảnh
báo theo thời gian. Điều này giúp người vận hành có thể theo dõi diễn
biến của sự cố.
 Chức năng ghi dữ liệu:
+ Ghi dữ liệu trạng thái: PLC có thể được sử dụng để ghi dữ liệu trạng
thái của các thiết bị trong hệ thống, chẳng hạn như máy bơm, cảm

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

biến,... Dữ liệu này có thể được sử dụng để giám sát trạng thái hoạt
động của hệ thống.
+ Ghi dữ liệu hoạt động: PLC có thể được sử dụng để ghi dữ liệu hoạt
động của hệ thống, chẳng hạn như áp suất, lưu lượng, nhiệt độ,... Dữ
liệu này có thể được sử dụng để phân tích hiệu suất hoạt động của hệ
thống.
+ Ghi dữ liệu sự cố: PLC có thể được sử dụng để ghi dữ liệu sự cố của
hệ thống, chẳng hạn như lỗi, cảnh báo,... Dữ liệu này có thể được sử
dụng để phân tích nguyên nhân gây ra sự cố.
Yêu cầu về ngân sách: PLC Siemens S7-1200 có chức năng cơ bản, số lượng đầu
vào/đầu ra 16, và khả năng chống chịu môi trường kém có giá khoảng 5 triệu đồng.

3.3.2 Vẽ sơ đồ đấu nối dây

Hình 3-8 Sơ đồ đấu dây

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

3.3.3 Xây dựng quy trình công nghệ, thiết kế thuật toán

a) Xây dựng quy trình công nghệ

Quy trình công nghệ cho hệ thống trạm bơm là một tập hợp các bước, quy tắc và
thủ tục được sử dụng để vận hành, bảo trì và sửa chữa hệ thống trạm bơm. Quy
trình này được thiết kế để đảm bảo hệ thống trạm bơm hoạt động an toàn, hiệu quả
và tin cậy.
Các bước xây dựng quy trình công nghệ cho hệ thống trạm bơm:
 Xác định các yêu cầu: Bước đầu tiên là xác định các yêu cầu của hệ thống
trạm bơm. Các yêu cầu này bao gồm các thông số kỹ thuật, các điều kiện vận
hành, các yêu cầu về an toàn, và các yêu cầu về bảo trì, sửa chữa đã trình bày
ở mục 3.3.1 Lựa chọn PLC
 Tuyển chọn thiết bị và vật tư: Sau khi xác định các yêu cầu, tiến hành tuyển
chọn thiết bị và vật tư phù hợp với hệ thống trạm bơm. Việc lựa chọn thiết bị
và vật tư cần đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, an toàn và kinh tế. Phần
này đã được trình bày ở mục 3.2 Lựa chọn các thiết bị chính của lớp 1
 Thiết kế hệ thống: Bước tiếp theo là thiết kế hệ thống trạm bơm. Thiết kế hệ
thống cần đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, an toàn và kinh tế.
 Lập quy trình vận hành: Sau khi thiết kế hệ thống, cần lập quy trình vận
hành. Quy trình vận hành cần bao gồm các bước, quy tắc và thủ tục cần thực
hiện khi vận hành hệ thống trạm bơm.
 Lập quy trình bảo trì: Quy trình bảo trì cần bao gồm các bước, quy tắc và thủ
tục cần thực hiện khi bảo trì hệ thống trạm bơm.
 Lập quy trình sửa chữa: Quy trình sửa chữa cần bao gồm các bước, quy tắc
và thủ tục cần thực hiện khi sửa chữa hệ thống trạm bơm.
b) Thiết kế thuật toán

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

Hình 3-9 Lưu đồ giải thuật

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

3.3.4 Xây dựng chương trình điều khiển

a) Qui ước tín hiệu cho PLC

Tên Địa chỉ Mô tả
start %I0.0 Điều khiển tại chỗ
stop %I0.1 Điều khiển tại chỗ
pump %Q0.0 Cho phép điều khiển bơm
valse %Q0.1 Cho phép điều khiển van
flow_meter %MW100 Điều khiển lương lượng qua van
level_meter %IW66 Đọc giá trị mực nước tại bồn
pressure_meter %IW96 Đọc giá trị áp suất tại bồn
real_tank_level %MD10 Biến gán giá trị analog của mức nước
trong bồn
real_tank_pressure %MD14 Biến gán giá trị analog của áp suất trong
bồn
real_tank_flow %MD18 Biến gán giá trị analog của lưu lượng
nước chảy trong ống
setpoint %MD30 Lượng nước cần cấp cho xe
finish %I0.4 Kết thúc quá trình
Bảng 3-1 Qui ước I/O

b) Chương trình điều khiển của PLC

Chương trình chính:

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

3.4 Xây dựng hệ thống SCADA (Lớp 3)

3.4.1 Liên kết tag HMI

Tên Địa chỉ Mô tả

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

HMI_flow_meter %MW60 Điều chỉnh lưu lượng nước

HMI_level_meter %MW64 Điều chỉnh mực nước trong bồn
HMI_pressure_meter %MW68 Điều chỉnh áp suất trong bồn
HMI_start %M100.0 Cho phép hệ thống khởi động
HMI_stop %M100.1 Cho phép hệ thống dừng lại
HMI_finish %M100.2 Kết thúc quá trình bơm
HMI_connect_truck %M2.0 Kết nối xe với trạm bơm
HMI_disconnect_truck %M2.1 Ngắt kết nối xe với trạm bơm
HMI_manual_start %M100.3 Chế độ bằng tay - khởi động hệ thống
HMI_manual_stop %M100.4 Chế độ bằng tay - kết thúc hệ thống
Bảng 3-2 Liên kết Tag HMI

3.4.2 Thiết kế giao diện HMI

Bảng 3-3 Giao diện HMI

3.4.3 Mô tả đối tượng sử dụng và các thuộc tính được sử dụng

ST Tên Đối Địa chỉ Thuộc tính sử dụng

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

T tượng
1 HMI_start Button %M100. -Event -> Press ->
0 Setbit
2 HMI_stop %M100. -Event -> Release ->
1 Resetbit
3 HMI_finish %M100. -Animations ->
2 Appearance
4 HMI_connect_truck %M2.0
5 HMI_disconnect_truck %M2.1
6 HMI_manual_start %M100.
3
7 HMI_manual_stop %M100.
4
8 flow_volume I/O %MD26 Properties -> General
9 setpoint field %MD30
10 HMI_pressure_meter %MW68
11 settanklevel %MD34
12 HMI_level_meter Bar %MW64 Properties -> General
13 real_tank_level %MD10
14 real_tank_flow %MD18
15 HMI_flow_meter Slider %MW60 Properties -> General
16 real_tank_pressure Gauge %MD14 Properties -> General
17 pump Graphi %Q0.0 Animations->
18 valse c view %Q0.1 Appearance
19 Check_truck_connecti Picture
on
Bảng 3-4 Đối tượng sử dụng và thuộc tính

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

3.4.4 Digital Alarm design

ID Name Alarm Alarm Trigger

Text Classes
1 Discrete_alar Not Errors check_truck_connect_check_connec
m_1 connect tion
ed with
the
truck
4 Discrete_alar Finished Warnin Check_pumping_check_finished_pu
m_2 Pumpin gs mping
g
5 Discrete_alar Not Errors compare_setpoint_equal
m_5 enough
required
water
Bảng 3-5 Alarm Digital

3.4.5 Analog Alarm design

I Name Alarm Trigger Limi Limit

D Classes t mode
2 Critically High Warnings real_tank_level 9000 Higher
Tank level
3 Critically Low Warnings real_tank_level 1000 Lower
Tank level
5 High pressure Errors pressure_meter 900 Higher
6 Low pressure Errors real_tank_pressu 100 Lower
re

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

7 High speed flow Warnings real_tank_flow 90 Higher

8 Low speed flow Warnings real_tank_flow 10 Lower
9 Low tank level Warnings real_tank_level 2000 Lower
1 High tank level Warnings real_tank_level 8000 Higher
0

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

CHƯƠNG 4. KẾT LUẬN

Báo cáo thiết kế hệ thống SCADA cho trạm bơm đã đề xuất một thiết kế hệ thống
đáp ứng các yêu cầu giám sát và điều khiển của trạm bơm. Hệ thống được thiết kế
sử dụng các thiết bị hiện trường có độ chính xác cao, mạng truyền thông có độ tin
cậy cao và phần mềm SCADA có giao diện thân thiện với người dùng.

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

 BÁO CÁO GIỮA KỲ - SCADA
Trang

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Thiết kế hệ thống điều khiển giám sát cho trạm bơm

ĐỒ ÁN HỆ THỐNG NHÚNG
Trang A-1