Seed

Seed

Gotchagorn Fangmuangkook
S
 ✚ Seed !
▪ ออ"ล$เจ'ญ)ฒนาห.งจากไ23บการป7สน9 (fertilization) แ;ว โดยเมAดแBละชEดFGป
Hาง .กษณะ ขนาด $แตกBางMน แBFNวนประกอบห.กเหOอนMน Pอ
1. เปQอกRมเมAด (Seed coat)
2. SนTอน (Embryo)
3. เอนโดสเUVม (Endosperm)
Seed

157
 ✚ Seed Coat ! อง น enbryo
▪ เWนNวน$อXนอกYดของเมAด เจ'ญมาจากผ[งของออ"ลFเ\อเ]อ 2 ^น
▪ !นนอก (Testa) เจ'ญเป_ยนแปลงมาจากผ[งของออ"ล ปก`จะแaง หนาและเหbยว cงเWน
ผลใefในเมAดระเหยออกมาไ2ยาก gวยhองMนiนตรายจากแมลงและjkนทmn
▪ !นใน (Tegmen) เจ'ญเป_ยนแปลงมาจากผ[ง^นในของออ"ล oกFเ]อpขาวบางๆ

Tegmen (Inner Integument)

Seed

Testa (Outer Integument)

158
ป้
กั
 ✚ Seed Coat !
▪ $!วของเปQอกเมAดจะFรอยแผลเWนเAกๆเrด
จากsานออ"ล$tด`ดMบ3งไuเmยกsานvwา
บ เวณ าน
รอย แผล ด
&น'(ว*ส (Funniculus) xาบ'เวณรอยแผลเWน
yนFเ\อแaงๆ`ดมา เ\อเ]อyนเmยกwา
คา.งเ(ล (Caruncle)

▪ เ2อเม4ดห7ดออกจาก9านจะเ;นรอยแผลเ@น
เ4กๆBเCยกDา ไฮ*ม (Hilum) และGวใกHๆรอย
แผลIJเ4กๆเCยกDา ไมโครไพM (Micropyle) JB
←
เ@นทางใO หลอดละอองเรP (Pollen tube) Qาน
Seed

เRาไปตอนเUดการปVสนWและเ@นทางใO รากXอน
(Radicle) งอกออกมาจากเม4ด
159
ยึ
ก้
ริ
 ✚ Seed Coat !
แ ง เห ยว
Micropyle นอก หนา
-
า ,

f. ใน เ อ -
บาง
ๆ

seed coat

Hilum
Seed

160
ยื่
ข็
นี
 ✚ Embryo ! Eggt Sperm

▪ Nวน$เrดจากการป7สน9ใน ovule ของ egg Mบ sperm ไ2เWน zygote

▪ Embryo "รงอXในเมAดในสภาพ$เมAดอXในระยะ)ก|วจนสภาวะเหมาะสมจะงอกออก
จากเมAด เWน}ชSนให~
▪ ประกอบ2วยNวน•อยๆหลายNวนPอ
2.1 ใบเZยง (Cotyledon)
2.2 [\นXอน (Caulicle)
Seed

161
 ✚ Embryo ! Cotyledon

▪ FหÄา$เÅบสะสมอาหาร และÇด#มอาหารจากเอนโดสเUVม (Endosperm) $อXรอบๆ เÉอ

การเจ'ญเ`บโตของSนTอน เgน เมAดÑว" มะ~วง
▪ ]ชใบเZยง_ I 2 ใบ , ]ชใบเ`ยว Iใบเaยว
▪ ใบเZยงของ]ชบางช'ด ไcสามารถeอยและfดgมอาหารจากเอนโดสเhiมอาหารjวนใหk
lงสะสมไmใน endosperm nใOIใบเZยงI*กษณะแบนบาง เqน เม4ดละrง

บล ค
ด อาหาร จาก
Seed

แน มา ไ หมด
เลย อวบ

162
ดู
ด้
 ✚ Embryo ! Caulicle
▪ $SนTอน ประกอบ2วย
1. เอsคอtล (Epicotyl) Pอ Nวนของ$SนของSนTอนในเมAด $อuเหvอwดxใบเZยง`ดอX
-Cไ
Plumule Pอ ยอดTอนในเมAดเWนใบเAกๆ 2 ใบ เ%อเมAดงอกจะเจ'ญไปเWนใบและ
ยอดTอนBอไป
↳
ยอด แรก เ ด เ อ ม
- }ชใบเÖยงเ&ยว เgน Üาวโพด ปลายยอดTอน (plumule) จะFโคyออพไทM (Coleoptile)
RมไáเÉอMนไ~ใeยอดTอนเWนiนตราย
Seed

163 7
หุ้
ยื่
กิ
 น อน

✚ Embryo ! Caulicle

2. ไฮโพคอtล (Hypocotyl) zอ jวนของ[\นของ\นXอนในเม4ด xอuใ\{แห|งxใบเZยง

}ดอu รากแรก เ ด

- jวนปลาย~ดของไฮโพคอtล zอ radicle (รากXอน)เ2อเม4ดงอกจะเจ•ญไปเ@นรากแ9ว

-

- ใน]ชใบเZยงเ`ยว Iโคyออพไรซา
-
(Coleorhiza)Çมปลาย radicle เÉอÑองÖนÜนตราย
แáราก
.
. . .
.
. . .
.

1. Coleorhiza = Çมปลาย Radicle

2. Radicle
3. coleoptile = ÇมยอดXอน (plumule)
Seed

164
อ่
ลำต้
กิ
 ✚ Embryo ! Caulicle

ใบ เ ยง Monocotf
Cotyledon Endosperm
เ อ ม ปลาย ยอด
Coleoptile Seed coat
I
Plumule
Seed

เ อ ม ราก
Coleorhiza
165 radicle
หุ้
หุ้
ลี้
ยื่
ยื่
 ✚ Endosperm
▪ เ@นjวนสะสมอาหารในเม4ด]ช
! Sperm +
polar nuclei

▪ เUดจากรวมâวของ Sperm Öบ Polar nuclei กลายเ@นเäอเãอ Endosperm N n

13h )

▪ อาหารสะสม เqน คาiโบไฮเดรต โปรåน ไขçน

▪ เม4ด]ชบางไcI endosperm เพราะใบเZยงfดgมอาหารสะสมไปเéบไmจนหมด เqน èว
▪ บางเม4ด]ชlงคงI endosperm เêองจากใบเZยงไcไëfดอาหารสะสมไป เqน เม4ดละrง

▪ ประเภทของเม4ด
▪① Albuminous seed → en Jssperm มาก

▪⑦ Exalbuminous seed อย /ไ
Seed

→
enbsperm

166
มีน้
มี
มี
ม่
 ✚ Endosperm ! Albuminous seed
▪ เม4ด]ชx endosperm Iการìฒนาเïมx
▪ lงคงI endospermอu เพราะใบเZยงไcไëfดเอาอาหารสะสมไปใñ
>> endosperm Iขนาดใหk
>> ใบเZยง
mrd แบน บาง
▪ พบใน]ชใบเZยงเ`ยวเóอบòกช'ด เqน Rาว Rาวโพด มะพôาว เม ด

-
▪ พบใน]ชใบเZยง_บางช'ด เqน ละrง กาแฟ õอยห|า มะละกอ ละúด สù!
ค าย
Seed

166 ละ ง
ผู๋
ทุ่
ล้
ล็
ตุ่
 ✚ Endosperm ! Exalbuminous seed

เ า
ขนาด /ไ
▪ เเม4ด]ชxเซลM\นûเ'ดเอนโดสเhiมไcìฒนาüอ / ìฒนา"วระยะห†ง
▪ ใบเZยงfดเอาอาหารจาก endosperm มาจนหมด >> ใบเZยงอวบหนา
▪ พบใน]ชใบเZยง_jวนใหk เqน èว มะขาม แตง มะcวง [ไย
Seed

166
มี
ม่
ข้
 ✚ Endosperm ! Exalbnminons

seed coat
Endosperm
ละ ง กาแฟ

¥
1
""""

▪ เม4ดRาวโพด = ผล°งผล าว าวโพด

เม ด ว ใบ เ ยง
▪ อาหารสะสมในèว = ใบเZยงHวนๆ
Seed

▪ Rาว#ด¢ = Endosperm

167 ▪ จ$กRาว = Embryo

ข้
ข้
ถั่
ลี้
ล็
หุ่
 ใบ ประ บ ขาว ขาว
" ""
'

o
จ ก าว

o
ร้
ข้
มู
ดั
 เ ด ว

ขม

หวาน
บั
ม็
 ✚ Speedy Quiz ⏱
นอก → หนา ,
เห ยง ,
แ ง
/
1. seed coat \ ใน → เ อ บาง
ๆ

ละ ง กาแฟ ส
2. Endosperm
Albuninuus see J → เยอะ
→ monocot
_ ,

\
E × 21 re อย / ไ → dicot
3. Embryo
→

- Plumule -
ยอด แรก เ ด

- Cotyledon -
ใบ เ ยง
p
ใบ จ ง
บน

- Epicotyl
-54
และ
¥
⇒
- Hypocotyl
_
Seed

- Radicle
167
น้
มี
ย้
กิ
ลี้
ริ
ม่
บู่
ข็
นี
หุ่
ดำ
Seed Germination

Seed Germination
Gotchagorn Fangmuangkook
S
 ✚ Seed Germination "
▪ อา£ยกระบวนการ imbibition
▪ Embryo ผ§ต GA ไปกระ%นเซลM!น aleurone ใOผ§ต amylase
▪ Amylase eอยแÑงใน endosperm เ@น ก•โคส
▪ ก•โคสเRา& ไกลโคไล¶ส ไëพ*งงานใñในการงอก
Seed Germination

*กษณะการงอกของเม4ด
1. การงอกใบเZยงßนมาเหvอ®น (Epigeal germination)
2. การงอกx'งใบเZยงไmใ\®น (Hypogeal germination)

169
 ✚ Epigeal Germination "
▪ การงอกxเUดจากรากXอน (Radicle) งอกออกมา จาก©นไฮโปคอtล
Radicle
(hypocotyl) จะงอกและเจ•ญ(ดยาวอeางรวดเ)ว nใO*งjวนของใบเZยง
(Cotyledon) และ ⬇
เอsคอtล (Epicotyl) ßนมาเหvอ®น
▪ พบในใบเZยง_üางๆ เqน ละrง มะขาม èวแขก Hypocotyl
⬇
Seed Germination

Cotyledon
⬇
Epicotyl
170
 ✚ Epigeal Germination "
▪ การงอก]ชพวกBIไฮโปคอtล (Hypocotyl) ™น เจ•ญñา jวนเอsคอtล
(Epicotyl) และยอดXอน (Plumule) เจ•ญ(ดยาวอeางรวดเ)ว ยอดXอนและเอsคอtล Radicle
จะโผ´ßนเหvอ®น ไc*งใOใบเZยงÖบไฮโปคอtลเจ•ญßนตามมา +ง'งâวใน®น
▪ พบใน]ชใบเZยงเ`ยว เqน เม4ดRาว Rาวโพด ห,า
⬇
epicotyl
Seed Germination

171
การงอกแบบ hypogeal ของข้าวโพด
การงอกแบบ hypogeal ของถั่วลันเตา
 ✚ ปัจจัยที่มีผลต่อการงอกเมล็ด "
ปัจจัยภายนอก >> น+า/ความชื้น #
▪ nใOเป¨อกXอน-ม
▪ \นXอนÆนทะ7เป¨อกออกมาไë
▪ ออก¶เจนQานเRา-ายßน
▪ ละลายสารในโปรโตพลาสgม
▪ Øอาหารจาก endosperm ไปเZยงjวนüางๆของ embryo
Seed Germination

ปัจจัยภายนอก >> ออกซิเจน "

▪ สลายสารอาหารเÉอสôางพ*งงานในการแ°งและขยายขนาดของเซลM
▪ ]ช±งอกไëในภาวะออก¶เจน² ห³อ ใñ anaerobic respiration
▪ เม4ด]ชใน®น หากอu¥กอาจไcงอกใกH.ว®นจะงอกไëaกDา
▪ Æง©น การใñ®นกลบเม4ดหนาเUนไป จะnใOการµายเทอากาศใน®นไcajงผลüอการlบ/งการงอก

172 ห³ออาจnใOเม4ดงอกไëñา
 ✚ ปัจจัยที่มีผลต่อการงอกเมล็ด "
ปัจจัยภายนอก >> อุณหภูมิ #
▪ เ0ยวRองÖบการnงานของเอนไซ1
▪ ]ช2วไป ประมาณ 20 – 30 องศาเซลเ3ยส
▪ ]ชเขตหนาว\องการ4ณห56² เขตôอน\องการ4ณห56·ง
▪ Vernalization : การØเม4ดไปแqใOเ7นáอน+งจะเUดการงอก
Seed Germination

ปัจจัยภายนอก >> แสง ☀

▪ เ@น8จ9ยxควบ:มการงอกของเม4ด
▪ ]ชx\องการแสงในการงอก: ยา·บ ¸ช]ช ¹กกาดหอม ปอ
▪ ]ชxไc\องการแสงในการงอก: Rาวโพด กระเ;ยบ แตงกวา ¹ก<ง=น

173
 ✚ ปัจจัยที่มีผลต่อการงอกเมล็ด "
ปัจจัยภายใน >> เปลือกหุ้มเมล็ด (หนา/แข็ง) %
▪ อา£ยการeอยของแบคºเCยใน®น/ในทางเ®นอาหาร½ตæ
▪ แq±/สารละลายกรด
▪ ปาดเ>อนเป¨อกÇมเม4ด Scarification

▪ òบใOแตก
ปัจจัยภายใน >> อื่นๆ $
Seed Germination

▪ มะพôาว ปาMม หมาก : Embryo เจ•ญไcเïมx

▪ เม4ดกHวยไº : Endosperm õอยมาก ªงโดยปก}\องอา£ยรา Mycorrhiza qวยในการงอก
ปัจจัยภายใน >> สารเคมี %
▪ Absisic acid (ABA): เ@นสารlบ/งการงอกเค¨อบอux.ว
▪ การแ9ไข – Hางออก/ ใñ Gibberellins (GA) กระ%นการงอก
174
 ✚ ปัจจัยที่มีผลต่อการงอกเมล็ด "
การพักตัวของเมล็ด (seed dormancy)

▪ การxเøมบ•โอในเม4ดคงสภาพไcพôอมxจะงอกßนเ@น\นใหc Æง©นการเพาะเม4ดบาง
ช'ด อาจ\องnลายการìกâวของเม4ดáอน +งnใOเม4ดงอกไëเ)วßน

เม#ด%ไ'สามารถงอกไ/0น2
?าว แตงโม
Seed Germination

3องเ4บใ7แ7ง9อน

เม#ด%สามารถงอกไ/0น2 มะขาม มะ'วง

เม#ด%งอกไ/0น2:งแ;อ<ในผล ขEน มะละกอ โกงกาง

175
 ✚ ปัจจัยที่มีผลต่อการงอกเมล็ด "
สาเหตุบางประการของการพักตัวของเมล็ด
▪ สภาพเøมบ•โอภายในเม4ดlงไcเจ•ญเïมx
▪ เป¨อกเม4ดxหนาห³อแ¿งมากnใO±ไcสามารถQานเRา&ภายในเม4ดไë
▪ เป¨อกเม4ดIสารเค¨อบเqน (วtน §ก'น ªงไcยอมใO±Qาน
Seed Germination

“ เม4ดxไcI Seed dormancy จะผ§ตเม4ดออกมามาก เêองจาก Üตราการอuรอด² ”

176
 ✚ การตรวจสอบคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ $
▪ เม4ดìน¡ใดxIความแ¿งแรงมาáอนจะงอกไëเ)วกDาเม4ดìน¡xIความแ¿งแรงõอย
▪ ¬?การ¸ดÆชÃการงอกของเม4ดìน¡
- nไëโดยØâวอeางเม4ดìน¡จากแห´งx\องการตรวจสอบมาเพาะแHวƒบÅนวนเม4ดx
งอกòก¸นจนไcIเม4ดงอกเÆม@กแHวจาก©นØมาAนวณการงอกโดยเปCยบเºยบÖบเม4ด
ìน¡]ชช'ดเaยวÖนจากแห´ง«นๆ
Seed Germination

จํานวนต้นกล้าที่งอกในแต่ละวัน
ดัชนีการงอกของเมล็ดพันธุ์ = ผลบวกของ

จํานวนวันหลังเพาะ

177
 ✚ การตรวจสอบคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ $
âวอeาง : เพาะเม4ดRาวโพดâวอeางx 1 Åนวน 100 เม4ด เ»มเพาะใน¸นx 1 ไëRอ$ลÆง
ตาราง
วันที่ จํานวนเมล็ดที่งอก

1 -
2 -
3 21 ดัชนีการงอก = 21 + 20 + 30 + 18 ;;;;;;;
Seed Germination

3 4 5 6
4 20
= 21
5 30 •
ไ เป ยบเ ยบ ช จาก แห ง น

6 18
7 -
8 -
178
ดั
อื่
ว้
รี
นี
ล่
ที
 ✚ การตรวจสอบคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ !
!วอ$าง : ตาราง การงอกของเม-ด/วเห1อง2ไ4จากแห7ง 3 แห7ง2แตก8าง9น

จำนวนเมล็ดที่งอกในแต่ละวัน ดัชนีการงอก
เมล็ดพันธุ์
วันที่ 1 วันที่ 2 วันที่ 3 วันที่ 4 วันที่ 5 วันที่ 6 วันที่ 7
แหล่งที่ 1 - - - 25 20 25 - 2

¥ +
น = 14.42

แหล่งที่ 2 - - 40 20 30 - -
Seed Germination

%
'
%%
"

-4.3320
ะ

แหล่งที่ 3 - 15 30 40 8 2 - E +
µ +
%
= 29.43

179
นุ
 ✚ การวั ด การเจริ ญ เติ บ โต "
▪ การ;ดการเจ<ญเ>บโตของAชCหลายF!เGน การ;ดความIง Jนวนใบ ขนาดของใบ เLนรอบวง และ
มวล
▪ F!การ;ดการเจ<ญเ>บโตของAช2Nยมมาก2Oด Pอ การ;ดมวลหQอRหSกของมวลTงอาจ;ดเUนR
หSกสดหQอRหSกแWง
- RหSกสด (ไXสามารถZงบอก[งมวล\วภาพไ4เพราะCRอ_4วย)
- RหSกแWง (เอาAชมาระเหยRออกหมดแ`วไปหาbาRหSกแWงTงเUนbา\วภาพ2แcจ<ง)
Seed Germination

180
 ✚ การวัดการเจริญเติบโต "
▪ การเจ<ญเ>บโตของAช"งแ8งอกออกจากเม-ดจนโตเdม2 ออกดอก ออกผล Cfกษณะกราฟค`ายjงC\
Fต#วๆไป Pอ !ว S หQอ S-shaped curve เGน $าย

▪ ในAชบางชNด2lmน%ดยาวไปเ&อยๆ เGน ไnเ'อยพวกopง มะระ แตง lmนจะ%ดยาวแnqาจะCการ

สrางดอก และ>ดผลแ`วTงการเจ<ญเ>บโตในfกษณะไXJ9ดความIง การ;ดการเ>บโต4วยความIงอาจ
ไXใGF!2(กmองเพราะเsอtมาเuยนกราฟเจ<ญเ>บโตจะไXเUนvป!ว S wงxน)งเ1อกใyF!;ดมวล
Seed Germination

ความยาว (เซนติเมตร)
น้ำหนักแหง (กรัม)

เวลา (สัปดาห) เวลา (สัปดาห)

181
 การ รอ 1

• •

Good Luck # on your exam $