Professional Documents
Culture Documents
DLL On January 8, 2024
DLL On January 8, 2024
B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ng mag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang
paggamit ng kalayaan.
85
4. Karagdagang Kagamitan mula http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
sa portal ng Learning Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturo Panturong Biswal: LCD projector, laptop, lapel/speaker
III. Pamamaraan
A.
A. Balik-Aral sa nakaraang aralin B. A. Sagutan ang mga tanong tungkol sa kaugnayan ng konsensya sa Likas na Batas Moral.
at pagsisimula ng bagong C. (gawin sa loob ng 3 minuto) (Reflective Approach)
aralin. D. 1. Ano ang pinagbatayan mo para sabihing tama o mali ang isang kilos?
2. Paano ka ginabayan ng konsensiya sa mga pasya at kilos mo?
B. Sagutan ang Paunang Pagtataya para sa pagsisimula ng aralin. (gawin sa loob ng 10
minuto) (Reflective Approach)
Paunang Pagtataya
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot sa sumusunod na katanungan.
1. Ang sumusunod na kilos ay nagpapakita nang mapanagutang paggamit ng
kalayaan maliban sa:
a. Inilaan ni Anthony ang malaking bahagi ng kanyang buhay upang mapalawak ang
kanyang kaalaman at karunungan, alam niyang malaking bagay ang magagawa nito
upang maiahon niya ang kanyang pamilya sa kahirapan at upang maibahagi niya sa
lahat ang kanyang mga kakayahan.
b. Nasaktan ni Rebecca ang kanyang ina dahil sa kanyang pagsisinungaling dito.
Inihanda niya ang kanyang sarili sa magiging reaksyon ng kanyang mga kapatid sa
kanyang ginawa. Dahil dito, siya na mismo ang gumawa ng paraan upang itama ang
kanyang pagkakamali kahit pa ito ay nangangahulugang siya ay mapapahiya at
masasaktan.
c. Nasaksihan ni Rupert ang ginawang panloloko ng kanyang kapatid sa kanyang mga
magulang. Ang alam nila, pumapasok siya araw-araw sa paaralan ngunit sa
86
halip, pumupunta siya sa computer shop kasama ang mga barkada. Dahi alam niyang
labis na mapagagalitan ang kanyang kapatid, hindi niya sinabi ito sa kanyang
magulang dahil ayaw niyang ito ay mapagalitan o masaktan.
d. Hindi lingid sa kaalaman ni Rachelle ang katiwaliang nagaganap sa loob ng kanilang
kompanya. Saksi siya sa pandarayang ginagawa ng kanyang matalik na kaibigan sa
report ng kinita ng kompanya. Sa kabila ng pakiusap nitong manahimik na lamang
siya ay sinabi pa rin niya ito sa kanyang boss na naging dahilan ng pagkatanggal ng
kanyang kaibigan sa trabaho at pakakaroon ng kaso sa hukuman.
3. Ayon kay Sto. Tomas de Aquino ang kalayaan ay katangian ng kilos-loob na itakda ng
tao ang kanyang kilos tungo sa maaaring hantungan at ang paraan upang makamit ito.
Ito ay nangangahulugang:
a. Ang kalayaan ng tao katulad ng kilos-loob ay nakabatay sa dikta ng isip.
b. Malaya ang taong gamitin ang kanyang kilos-loob upang pumili ng partikular na bagay
o kilos.
c. Ang hantungan ng kilos ay itinatakda ng tao batay sa kanyang pagiging mapanagutan
sa paggamit ng kanyang kalayaan
d. Lahat ng nabanggit
87
5. Nakilahok sa isang pag-aalsa laban sa pamunuan ng kompanyang kanyang
pinagtratrabahuhan. Nangyari ito dahil sa hindi makataong pagtrato ng may-ari ng
kompanya sa lahat ng mga empleyado. Dahil dito, siya at ang ilan pang mga kasamang
itinuturing na pinuno ng mga manggagawa ay hinuli at ikinulong. Sa sitwasyong ito,
nawala ang kanyang _________________.
a. Karapatang pantao c. Panloob na kalayaan
b. Dignidad bilang tao d. Panlabas na kalayaan
6. Bakit mahalagang hayaan ng isang magulang ang kanyang anak na sumubok, pumili at
magpasya para sa kanyang sarili?
a. Ito ang magbibigay sa kanila ng mga karanasang maaari nilang gamiting gabay sa
mga isasagawang pagpapasya sa hinaharap
b. Ang pagkakataong ibinibigay ng magulang ang magtuturo sa mga anak na sumunod
mula sa pag-unawa at pagmamahal at hindi sa pamimilit.
c. Maiiwasan ang pagrerebelde ng isang anak dahil sa labis na pagnanais ng
magulang na magabayan ang kanyang anak patungo sa tamang landas.
d. Ang pagiging malaya sa pagpapasya ng isang anak ay maaaring magdulot ng sakit
dahil sa pagkakamali ngunit dito sila natututo ng mahalagang aral.
B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak a. Nakikilala ang mga indikasyon/palatandaan ng pagkakaroon o kawalan ng kalayaan.
b. Napangangatuwiranan kung bakit hindi tunay na malaya ang mga taong nakapiit sa
sariling bisyo, maling pananaw at magulong buhay.
c. Naibabahagi ang sariling karanasan sa paggamit ng kalayaan.
1. Ano ang taglay ng mga tauhan upang makamit ang kanilang naisin?
89
2. Paano nila hinaharap ang kanilang mga suliranin?
3. Kung wala ba silang taglay na kapangyarihan makakamit ba nila ang kanilang nais?
C. Pag-uugnay ng mga Gamit ang PowerPoint Presentation, ipabasa sa mga mag-aaral ang maikling kuwento at
halimbawa sa bagong aralin magkaroon ng talakayan sa mga katanungan sa ibaba. (gawin sa loob ng 7 minuto) (Reflective
Approach)
Isang hindi pangkaraniwang nilalang na bahagi ng alamat ng mga Arabo ang Genie.
Sa mga palabas ngayon, ipinakikita na ang Genie ay gumaganap bilang isang nilalang na
may taglay na kapangyarihang magbigay ng tatlong kahilingan. Halimbawa, nagkaroon ka
ng pagkakataong humiling, ano ang iyong hihilingin? Ano ang magiging tugon mo sa
tanong ng Genie?
Mga tanong :
1. Isulat ang dahilan bakit ang mga ito ang iyong hiling.
2. Ang hiling mo ba ay maisasakatuparan kahit walang magic?
3. Paano ito mangyayari? Ano ang gagawin mo upang makamit ito?
4. Ano ang hindi mo gagawin upang makamit ito?
5. Ano ang taglay mo upang makamit ang iyong hiling kahit walang magic?
6. Ang nangyayari ba sa buhay ng tao ay magic?
7. Kabilang ba sa inyong kakayahang taglay ang kalayaang piliin ang kilos na gagawin
upang makamit ang iyong ninanais?
8. Sa paanong paraan mo ba ginagamit ang iyong kalayaan?
90
D. Pagtalakay ng bagong Gamit ang mga larawang nakapaskil sa pisara, idikit sa T-tsart ang larawang nagpapakita ng
konsepto at paglalahad ng pagkakaroon ng kalayaan at walang kalayaan. Sagutan ang sumusunod na tanong at ibahagi sa
bagong kasanayan #1 klase ang naging kasagutan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
91
Nagpapakita ng Kalayaan Nagpapakita ng Kawalan ng Kalayaan
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa 5 at atasang pag-aralan ang mga sitwasyong nasa tsart. Pag-usapan ng
konsepto at paglalahad ng bawat pangkat kung may kalayaan o wala ang bawat sitwasyon. Gamit ang Manila paper, punan
bagong kasanayan #2 ang format sa ibaba at pumili ng isang mag-uulat. Itanong sa mag-aaral ang nahinuhang kahulugan
ng kalayaan batay sa gawain. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Collaborative/ Constructivist
Approach)
92
3. Pagpapabaya sa pag-aaral
(Hindi gumagawa ng project, o
hindi gumagawa ng takdang
aralin,at iba pa.)
4. Pagrebelde sa magulang
5. Pagsama sa maling barkada
F. Paglinang sa Kabihasahan Punan ang Concept Map ng mga salitang may kaugnayan sa kalayaan. (gawin sa loob ng 5
(Tungo sa Formative minuto) (Constructivist/Reflective Approach)
Assessment)
Kalayaan
93
G.Paglalapat sa aralin sa pang Bumuo ng isang sanaysay na may 5 o higit pang pangungusap tungkol sa pagkaunawa mo sa
araw-araw na buhay tunay na kahulugan ng kalayaang ipinagkaloob sa iyo at kung paano mo ito gamitin. (gawin sa
loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
Kraytirya:
a. Binanggit ang pagkaunawa sa pakahulugan sa kalayaan. 30%
b. Malinaw ang mga paraan ng paggamit ng kalayaan. . 40%
c. Natukoy ang tama at maling pagkaunawa at paraan ng kalayaan. 30%
Kabuuan 100%
H. Paglalahat sa aralin Ang nangyayari sa buhay ng tao ay hindi magic. Ito ay dulot ng mga pagpapasyang
ginagawa ng tao sa kanyang buhay at kanyang pagsisikap na makamit ito. Kabilang sa kakayahan
ng tao ang kalayaang piliin ang kilos na gagawin upang makamit ang ninanais sa buhay.
I. Pagtataya ng Aralin Tukuyin kung tama o mali ang bawat pangungusap at palitan ng tamang pahayag
kung mali. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
____1. Ang bawat tao ay may kalayaan.
____2. Walang hangganan ang kalayaang taglay ng tao.
____3. Dahil sa kalayaang taglay ng tao, nagagawa niyang pumili, magpasya at
magtakda ng sariling buhay.
____4. Ang bawat kalayaan ay walang katumbas na pananagutan.
____5. Dahil sa kalayaan, nagagawa kong lahat ang naiisin ko.
J. Karagdagang gawain para sa Sumulat ng mapagpalaya mong payo para kay Rose.
takdang aralin at remediation
Gustong-gusto ni Rose Ann na magpabili ng bagong sapatos na panlaro. Nang magkapera na ang
kanyang tatay, humingi ng pambayad sa matrikula ang kapatid niyang nag-aaral sa kolehiyo.
IV. MgaTala
94
V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation
95
G. Anong kagamitang panturo ang
aking nadibuhong nais kong
ibahagi sa mga kapwa ko guro?
96
DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/Antas 7
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Ikalawa
IKALAWANG ARAW
I. Layunin
B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ng mag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang
paggamit ng kalayaan.
C. Mga kasanayan sa Pagkatuto. 1. Nasusuri kung nakikita sa mga gawi ng kabataan ang kalayaan.
Isulat ang code ng bawat 2. Nalilinang ang kaalaman, kakayahan at pag-unawa sa sariling kalayaan.
kasanayan 3. Nakapagbibigay-puna sa sariling mga gawi na nakaaapekto sa paggamit ng
Kalayaan. EsP7PTIIe
97
4. Karagdagang Kagamitan mula http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
sa portal ng Learning
Resource
B. Iba pang Kagamitang Panturo Manila paper, laptop, LCD projector, graphic organizer and PowerPoint Presentation
III.Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang aralin Ipakita ng guro ang Concept Map na nasa Manila paper at ipasulat sa mga mag-aaral sa loob ng
at pagsisimula ng bagong kahon ang pagkaunawa at paaran ng paggamit ng kanilang kalayaan. Tumawag ng ilang mag-aaral
aralin. na magbabahagi ng kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/ Contructivist Approach)
Pagkaunawa sa
_____________
paggamit ng
Kalayaan
Paraan ng
kalayaan
_____________
_____________
_____________
_____________
B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Nasusuri kung nakikita sa mga gawi ng kabataan ang kalayaan.
2. Nalilinang ang kaalaman, kakayahan at pag-unawa sa sariling kalayaan.
3. Nakapagbibigay-puna sa sariling mga gawi na nakaaapekto sa paggamit
ng kalayaan.
98
B. Ipamahagi sa mag-aaral ang kopya ng tula, ipabasa nang sabayan at sagutan ang
tanong. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective/Collaborative Approach)
Malaya Ka Pa Ba?
ni Noel P. Sulay
99
Sagutan ang sumusunod na katanungan:
a. Kung ikaw ang susulat ng tulang ito, ganito rin ba ng maiisip mong pamagat? Bakit?
b. Ano para sa iyo ang kahulugan ng kalayaan? Kailan mo masasabing malaya ang
isang tao? Ipaliwanag.
c. Sumasang-ayon ka ba sa sinasabi ng pahayag na ito?: “Malaya ang taong
nakagagawa ng lahat ng bagay na gusto niyang gawin.” Pangatuwiranan.
C. Pag-uugnay ng mga halimbawa Pangkatin ang klase sa apat na grupo. Atasan ang bawat pangkat ng limang gawi ng kabataang
sa bagong aralin nakaaapekto sa paggamit ng kalayaan. (gawin sa loob ng 10 minuto)
(Collaborative/Constructivist Approach)
D. Pagtalakay ng bagong Ipaskil ang ginawa ng pangkat at pumili ng isang mag-uulat. Pagkatapos ng pag-uulat,
konsepto at paglalahad ng ipahambing ang sagot ng bawat pangkat. Sagutan ang tanong sa ibaba. (gawin sa loob ng 5
bagong kasanayan #1 minuto) (Reflective Approach)
1. Ano ang kahalagahan ng kalayaan?
1. 2. Paano magiging tunay na malaya ang isang tao?
100
E. Pagtalakay ng bagong Gamit ang dating pangkat, ipakita ang gawi ng tao sa paggamit ng kalayaan sa pamamagitan
konsepto at paglalahad ng ng dula-dulaan. (gawin sa loob ng 15 minuto) (Collaborative Approach)
bagong kasanayan #2 Kraytirya:
Presentasyon- 30
Nilalaman - 30
Kooperasyon- 20
Pagkamalikhain 20
Kabuuaan 100 puntos
F. Paglinang sa Kabihasahan Sagutan ang sumusunod na tanong at isulat sa notbuk ang kasagutan. Tumawag ng ilang
(Tungo sa Formative mag-aaral na magbabahagi ng kasagutan. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Reflective Approach)
Assessment) 1. Sa dula-dulaang ipinakita, ano ang posibleng mangyari kung aabusuhin ang iyong
kalayaan?
2. Kung may kalayaan ang bawat isa, paano niya ito dapat gamitin?
3. Bakit kailangang may hangganan ang paggamit ng kalayaan?
G. Paglalapat sa aralin sa Gumawa ng islogan na binubuo ng 10-15 salita tungkol sa kaalaman, kakayahan at pag-unawa sa
pangaraw-araw na buhay sariling kalayaan. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Constructivist Approach)
Kraytirya:
NIlalaman- 40%
Kaayusan- 30%
Kaangkupan- 20%
Oras- 10%
Kabuuan- 100%
101
H. Paglalahat sa aralin Ang bawat tao ay malaya. Dahil sa kalayaang taglay, nagagawa niyang pumili, magpasya at
magtakda ng sariling buhay. May hangganan ang kalayaang taglay ng tao. Ang bawat kalayaan ay
may katumbas na pananagutan na siyang nagtatakda at kumokontrol dito.
I. Pagtataya ng Aralin Buuin nang may kalayaan ang sumusunod na pahayag. Limang puntos bawat bilang. (gawin sa
loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
J. Karagdagang gawain para sa Magsaliksik tungkol sa uri ng kalayaan, suriin ito at humanda sa pagbabahagi sa klase.
takdang aralin at remediation
IV. MgaTala
V. Pagninilay
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation
102
D. Bilang ng mga mag-aaral na
magpapatuloy sa remediation?
103
DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 7
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Ikaapat
IKATLONG ARAW
I. Layunin
B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ng mag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang
paggamit ng kalayaan.
C. Mga kasanayan sa 1. Nahihinuhang likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o sa masama; ngunit ang kalayaan ay
Pagkatuto. Isulat ang code may kakambal na pananagutan para sa kabutihan
ng bawat kasanayan 2. Nakapaninindigan sa sariling posisyon tungkol sa pananagutan bunga ng paggamit ng kalayaang
pumili sa mabuti o masama.
3. Nakabubuo ng sanaysay na nagpapakita ng malayang pagpapasyang hindi naging maganda ang
bunga at napanagutan ang pagpili sa kilos. EsP7PTIIf-7.3
104
4. Karagdagang Kagamitan mula http://lrmds.deped.gov.ph/list/kto12/subject/883
sa portal ng Learning
Resource
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral sa nakaraang aralin Ipaskil ang ginawang islogan at ibahagi sa klase ang kaisipang nabuo. (gawin sa loob ng 5 minuto)
at pagsisimula ng bagong (Reflective Approach)
aralin.
B. Paghahabi sa layunin ng aralin A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
at pagganyak 1. Nahihinuha na likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o sa masama; ngunit ang kalayaan
ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan
2. Nakapaninindigan sa sariling posisyon tungkol sa pananagutan bunga ng paggamit ng
kalayaang pumili sa mabuti o masama.
3. Nakabubuo ng sanaysay na nagpapakita ng malayang pagpapasyang hindi naging maganda
ang bunga at napanagutan ang pagpili sa kilos
B. Ipagawa ang larong Word Hunt. Hanapin at tukuyin ang mga salitang may kaugnayan sa
kalayaang nakasulat sa ibaba ng worksheets. Ito ay maaaring pahalang, pababa, pahilis o
pabaliktad. Bigyan ng premyo ang mga mag-aaral na naunang makakuha ng tamang
kasagutan. (gawin ito sa loob ng 5 minuto.) (Constructivist Approach)
105
A W D R B F Z L Q J O F N L U
Y S F U L A W X X J P X M J K
R K O E T Z T Y U Y L T S N T
A C G Y S A C A B R T L A C I
Y K M Y P N L K S S V T E C N
S F F Z B Z C I A - U B B U J
A M Y Z D L G S O G M O T G R
P N A H I T U B A K U O W S Z
A S B H L I P N J H O L R S C
P Z R A X X A Y Z B U - S A J
G K T B T N L T H N E S B U L
A K U V A A V P D S E O M U P
P R N P W T S P C H Q L L V U
A G C Y Q Z J I Y M Q I O Q T
J V N A A Y A L A K R K T S X
106
C.Pag-uugnay ng mga Ipaskil ang tsart na inihanda ng guro. Pag-aralan ang sumusunod na sitwasyong nakasulat dito.
halimbawa sa bagong aralin Tumawag ng piling mag-aaral na magbabahagi. Isulat ng guro ang kasagutan ng mag-aaral.
Magkaroon ng talakayan sa natapos na gawain. (gawin sa loob ng 10 minuto)
(Constructivist/Integrative Approach)
3. Pagpapabaya sa pag-
aaral (hindi gumagawa ng
project, o naghahanda ng
takdang aralin at iba pa.)
4. Pagrebelde sa magulang
5. Pagsama sa maling
barkada
107
D. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa apat na grupo. Ipabasa ang bahagi ng sanaysay na nakatakda sa bawat
konsepto at paglalahad ng pangkat at iulat ito sa klase gamit ang graphic organizer. (gawin sa loob ng 10 minuto)
bagong kasanayan #1 (Collaborative Approach)
Konsepto ng Kalayaan
May mga kabataang nag-aakalang ang kalayaan ay kapangyarihan na gawin ang
anumang naisin ng tao. Kung susuriin ayon kay de Torre, ang tao ay walang kakayahang gawin
palagi ang anumang kanyang naisin. Maraming bagay ang nais niyang mangyari at gawin
subalit hindi niya magawa ang mga ito. Nais ng taong hindi magkasakit, hindi tumanda,
manatiling buhay, malaman ang lahat ng bagay ngunit wala siyang kalayaan upang magawa
ang mga ito. Kung ganoon, ano nga ba ang tinutukoy na kalayaan ng tao?
Sa kabila ng limitasyong ito ng kalayaan ng tao, ang tao ay tunay na malaya sa
kanyang pagpili o pagpapasya. Binigyang kahulugan ni Santo Tomas de Aquino ang
kalayaan bilang “katangian ng kilos-loob na itakda ng tao ang kanyang kilos tungo sa
kanyang maaaring hantungan at ang paraan upang makamit ito”. Nangangahulugan ito na
malaya ang taong gamitin ang kanyang kilos-loob upang pumili ng partikular na bagay o
kilos. Ang tao ay nagtatakda ng kanyang kilos para sa kanyang sarili. Walang anumang
puwersa sa labas ng tao ang maaaring magtakda nito para sa kanya. Maaari siyang
mahikayat, maganyak o maakit subalit hindi maaaring puwersahin o pilitin. Subalit ang
kalayaang ito ay hindi tumutukoy sa kalayaan upang piliin ng tao ang kahihinatnan ng
kanyang pagpili. Hindi sakop ng kanyang kalayaan ang likhain ang kahihinatnan ng
kanyang piniling kilos. Halimbawa, malaya ang isang mag-aaral na piliing magbarkada
kaysa mag-aral ng leksyon, subalit hindi siya malaya sa maaaring kahihinatnan nito. Hindi
maaaring mataas pa rin ang kanyang marka sa kabila ng kanyang piniling gawin. Hindi
malaya ang taong piliin ang kahihinatnan ng kilos na kanyang pinili. Samakatuwid, ang
108
kalayaan ay hindi lubos at ito ay may limitasyon. Ang limitasyong ito ay itinakda ng Likas
na Batas Moral. Ipinaliwanag ni Sr. Felicidad C. Lipio ang kaugnayan ng kalayaan sa batas
na ito katulad ng kaugnayan ng dalampasigan sa baybay dagat. Ang dalampasigan ang
nagbibigay hugis sa tubig at ang siyang nagbibigay hangganan dito. Gayundin, ang Likas
na Batas Moral ang nagbibigay hugis sa paggamit ng tunay na kalayaan at nagtatakda ng
hangganan nito. Ang batas moral kung gayon ay alituntuning kailangang sundin na
nagbibigay hugis at direksiyon sa kalayaan.
Uri Ng Kalayaan
Mayroong dalawang uri ng kalayaan:
1. Panloob na Kalayaan. Ayon sa obserbasyon ni Santo Tomas de Aquino, nakasalalay sa
kilos-loob ng tao ang kanyang kalayaan. Tinutukoy ng Panloob na Kalayaan ng kilos-
loob ang:
a. Kalayaang Gumusto (freedom of exercise) - ito ang kalayaang magnais o hindi
magnais
b. Kalayaang Tumukoy (freedom of specification) - ito naman ang kalayaan upang
tukuyin kung alin ang nanaisin
Sa babalang ito halimbawa, “Bawal ang Maligo Rito”. Ang iyong kilos-loob ay
malayang magnais o hindi magnais na sundin o kaya balewalain ang babala. Sakaling
nagpasya ang kilos-loob na sundin ang sinasabi ng babala, malaya nitong tukuyin kung
ano ang nanaising gawin bilang kapalit sa planong paliligo. Nanaisin niya marahil ang
magpiknik na lamang sa dalampasigan, lumipat ng ibang lugar o umuwi na lang.
Walang maaaring magtanggal ng panloob na kalayaan ng tao. Hindi ito maipagkakait,
makukuha o maaalis sa kanya.
2. Panlabas na Kalayaan. Ito ang kalayaan upang isakatuparan ang gawaing ninais ng kilos-
loob. Naiimpluwensiyahan ng mga panlabas na salik ang kalayaang ito. Maaaring
109
mabawasan o maalis ang kalayaang ito sa pamamagitan ng puwersa sa labas ng tao.
Kapag ang tao ay ikinulong, mawawala ang kanyang panlabas na kalayaan. Halimbawa
ng panlabas na kalayaan ay ang politikal, propesyonal at pang-akademikong kalayaan.
Nakapaloob sa politikal na kalayaan ang kalayaang pumili ng sasalihang samahang
politikal, bumoto o pumili ng taong mamumuno. Ang pang-akademikong kalayaan
halimbawa ay ang kalayaang pumili ng paaralang papasukan at kursong kukunin sa
kolehiyo. May kalayaan ang mga propesyonal na gampanan ang kanilang tungkulin ayon
sa sariling pamamaraan subalit hindi taliwas sa mga panuntunan.
Ayon kay Esther Esteban (1990), ang konsepto ng kalayaan ay nangangahulugang
nagagawa o nakakayang gawin ng tao ang nararapat upang makamit ang pinakamataas at
pinakadakilang layunin ng kanyang pagkatao. Malaya ang taong linangin ang kanyang sarili
at paunlarin ito.
110
Ang tao ay kailangang maging mapanagutan sa anumang kilos at pagpapasyang
gagawin. Paano mo malalaman kung naging mapanagutan ka sa paggamit ng kalayaan?
Narito ang ilang palatandaan ayon kay Esteban (1990):
1. Kung naisaalang-alang mo ang kabutihang pansarili (personal good) at ang kabutihang
panlahat (common good). Halimbawa, ginagamit mo ang kalayaan upang malampasan
ang mga balakid sa pag-unlad ng ating pagkatao. Ang maging malaya sa kamangmangan,
kahirapan, katamaran, kasamaan ay ilan sa mga ito. Itinatalaga rin ang kalayaan para sa
ikabubuti ng kapwa katulad ng pakikilahok sa mga proyektong pampamayanan o maging
sa pagtatanggol sa mabubuting adhikain.
2. Kung handa kang harapin ang anumang kahihinatnan ng iyong pagpapasya. Ang bawat
kilos o pagpapasya ay may katumbas na epekto, mabuti man o masama. Hindi lamang
sapat na harapin ang kahihinatnan ng pasya o kilos kundi ang gamitin ang kalayaan
upang itama ang anumang pagkakamali.
3. Kung ang iyong pagkilos ay hindi sumasalungat sa Likas na Batas Moral. Ang Likas na
Batas Moral ay ibinigay sa tao noong siya’y likhain. Nakasaad sa mga batas na ito ang
dapat gawin at di dapat gawin ng tao. Ang mga batas na ito ang siyang batayan sa
pagsasaalang-alang sa pagkilala ng kabutihang pansarili at kabutihang panlahat.
Bagamat may kalayaang pumili ang tao dahil sa kanyang kilos-loob, ang tao ay may
kamalayan, kaya siya ay may kakayahang magsuri at pumili ng nararapat. Siya ay may
moral na tungkulin na piliin ang ayon sa moral na batayan. Ang kalayaan ng kilos-loob ay
bahagi ng ating ispirituwal na aspekto ng ating pagkatao. Bigay ito ng Diyos sa tao upang
malaya niyang mahubog ang kanyang pagkatao. Ang tunay na kalayaan ay mapanagutan
kaya’t inaasahang ito ay gagamitin sa paggawa nang naaayon sa kabutihan. Ang tunay
na kalayaan ay ang paggawa ng mabuti.
111
Bubble Web Concept Cluster
E. Pagtalakay ng bagong Magsagawa ng pag-uulat ang bawat pangkat. Pumili ng tagapag-ulat at itanong sa mag-aaral ang
konsepto at paglalahad ng sumusunod. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
bagong kasanayan #2
1. Paano maipamamalas ang tunay na kalayaan?
2. Bakit kailangang may hangganan ang kalayaan ng tao?
3. Paano naging malaya ang taong gumagawa ng mabuti?
112
F. Paglinang sa Kabihasahan Buuin ang pahayag sa pamamagitan ng pagsulat sa patlang ng tamang kasagutan. (gawin sa loob
(Tungo sa Formative ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist Approach)
Assessment)
Likas sa tao ang ___________ sa ____________o ___________ ngunit ang ____________ay
may kakambal na __________para sa kabutihan.
Sagot: 1. Malaya 2. Pagpili 3. Pagpapasya 4. Kalayaan 5. Pananagutan
G. Paglalapat sa aralin sa pang- Sumulat ng maikling sanaysay na binubuo ng 5 o higit pang pangungusap na nagpapahayag ng
araw-araw na buhay isang panawagan sa kapwa mag-aaral na maging mapanagutan sa paggamit ng kalayaan (gawin
sa loob ng 5 minuto) (Constructivist Approach)
Kraytirya:
a. Nilalaman 40%
b. Kaugnayan sa Tema . 35%
c. Paggamit ng Salita 25%
Kabuuan 100%
H. Paglalahat sa Aralin May kalayaang pumili ang tao dahil sa kanyang kilos-loob. Ang tao ay may kamalayan
kaya siya ay may kakayahang magsuri at pumili ng nararapat. Siya ay may moral na tungkuling
piliin ang ayon sa moral na batayan. Ang kalayaan ng kilos-loob ay bahagi ng ispirituwal na
aspekto ng ating pagkatao. Bigay ito ng Diyos sa tao upang malaya niyang mahubog ang
kanyang pagkatao. Ang tunay na kalayaan ay mapanagutan kaya’t inaasahang ito ay gagamitin
sa paggawa nang naaayon sa kabutihan. Ang tunay na kalayaan ay ang paggawa ng mabuti.
113
I. Pagtataya ng Aralin Isulat sa notbuk at punan ng tamang sagot ang sumusunod: (gawin sa loob ng 5 minuto)
(Contructivist Approach)
Panuto: Piliin ang tamang sa sagot sa Hanay B para sa Hanay A. Isulat sa patlang ang titik ng iyong
napiling sagot.
Hanay A Hanay B
J. Karagdagang gawain para sa Sagutan ang sumusunod na tanong. Isulat ito sa inyong notbuk at humanda sa pagbabahagi.
takdang aralin at remediation 1. Ano ang konsepto ng tunay na kalayaan?
2. Paano mo malalaman kung naging mapanagutan ka sa paggamit ng kalayaan?
IV. MgaTala
V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
114
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba pang
gawain para sa remediation
115
DAILY LESSON LOG Paaralan Baitang/ Antas 7
(Pang-araw-araw na Guro Asignatura Edukasyon sa Pagpapakatao
Tala sa Pagtuturo) Petsa/Oras Markahan Ikaapat
IKAAPAT NA ARAW
I. Layunin
B. Pamantayan sa Pagganap Naisasagawa ng mag-aaral ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang
paggamit ng kalayaan
C. Mga kasanayan sa 1. Naisasagawa ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang paggamit ng
Pagkatuto. Isulat ang code ng kalayaan.
bawat kasanayan 2. Naipamamalas ang paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at napananagutan ang
pagpili sa masama
3. Naipapahayag ang paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at napananagutan ang
pagpili sa masama sa pamamagitan ng panawagan. EsP7PTIIf-7.4
116
2. Mga Pahina sa Kagamitang Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 7 LM p. 176-178
Pang-Mag-aaral
3. Mga pahina sa Teksbuk OHSP EP I. Modyul 8, EASE EP I. Modyul 15, EASE EP IV. Modyul 10
A. Balik-Aral sa nakaraang 1. Magbalik-aral hinggil sa mga paksang tinalakay ukol sa kalayaan at itanong sa mag-aaral ang
aralin at pagsisimula ng sumusunod. (gawin sa loob ng 3 minuto) (Reflective Approach)
bagong aralin. a. Ano ang konsepto ng tunay na kalayaan?
b. Bakit kailangang may hangganan ang kalayaan ng tao?
117
B. Paghahabi sa layunin ng A. Gamit ang objective board, babasahin ng guro ang mga layunin ng aralin.
aralin at pagganyak 1. Naipamamalas ang paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at napananagutan ang
pagpili sa masama
2. Nakabubuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kanyang paggamit ng kalayaan
3. Naipapahayag ang paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at napananagutan ang
pagpili sa masama sa pamamagitan ng panawagan.
C. Pag-uugnay ng mga Punan ang tsart. Suriin ito sa pamamagitan ng pagkilala sa maaaring kahihinatnan ng kilos sa
118
halimbawa sa bagong bawat sitwasyon. Isulat sa unang kolum ang agarang epekto o kahihinatnan ng kilos. Isulat din sa
aralin ikalawang kolum ang pangmatagalang epekto ng kilos. Gabay mo ang naunang sitwasyon bilang
halimbawa. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Integrative/Constructivist Approach)
AGARANG EPEKTO PANGMATAGALANG
SITWASYON
EPEKTO
Halimbawa: Halimbawa: Halimbawa:
Kapag tinanggihan ko ang -Hindi masasayang ang pera ko. -Hindi ako magugumon
alok ng kaibigan kong -Hindi ako matututong magsugal. sa sugal.
sumama sa kanya para -Hindi niya na ako yayain ulit sa -Makakapagtapos ako
magsugal susunod. ng pag-aaral
D. Pagtalakay ng bagong
konsepto at paglalahad
119
ng bagong kasanayan #1 Think-Pair-Share. Hayaang pumili ang mag-aaral ng kapareha upang ikumpara ang kanilang sagot sa
ginawang gawain. Atasan silang ipaliwanag ang konseptong kanilang naunawaan mula sa kanilang
ginawang tala. (gawin sa loob ng 5 minuto) (Collaborative Approach)
E. Pagtalakay ng bagong Pangkatin ang klase sa lima. Ang bawat grupo ay gagawa ng headlines o ulo ng mga balita para
konsepto at paglalahad ng sa sumusunod na pahayagang nagpapapahayag ng kinahinatnan ng taong pinanagutan ang
bagong kasanayan #2 pagpili ng masama at paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti. (gawin sa loob ng 10
minuto) (Collaborative/Constructivist Approach)
Kraytirya:
a. Nilalaman 40%
b. Kaugnayan sa Tema 30%
c. Paggamit ng Salita 30%
Kabuuan 100%
120
F. Paglinang sa Kabihasahan Magsagawa ng pag-uulat ang bawat pangkat. Pumili ng tagapag-ulat at itanong sa mag-aaral ang
(Tungo sa Formative sumusunod. (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
Assessment) 1. Bakit kailangang maging mapanagutan ang bawat isa sa kanyang kilos o pasya?
2. Sa paanong paraan magiging tunay na malaya ang tao?
G. Paglalapat sa aralin sa Sumulat ng pagninilay tungkol sa natuklasan mong tunay na kahulugan ng kalayaan at isulat sa
pang-araw-araw na buhay journal. Sagutan ang sumusunod na tanong (gawin sa loob ng 10 minuto) (Reflective Approach)
H. Paglalahat sa aralin Ang paggamit ng kalayaan ay may kakambal na pananagutan. Hindi perpekto ang tao kaya’t
siya ay nagkakamali sa ilang pagpapasya. Dahil sa kalayaan, maaari niyang baguhin at paunlarin ang
kanyang pagpapasya at ang kanyang pagkatao.
I. Pagtataya ng Aralin Punan ang bawat patlang upang mabuo ang sanaysay sa ibaba. Tapusin ang pangungusap upang
makabuo ng isang Explanatory Essay. Gawing makatuwiran at mapangganyak ang isusulat. Isang
puntos sa bawat tamang sagot. (gawin sa loob ng 7 minuto) (Constructivist/Reflective Approach)
121
Ang paggamit ng kalayaan ay may kakambal na _____________. Bagama’t hindi perpekto ang tao
kaya’t siya ay _______________________. Subali’t dahil sa kalayaan, maaari niyang baguhin at
paunlarin ang _____________________________. Ang kalayaan ng tao ay nakabatay sa pagsunod
sa ______________. Ang tunay na kalayaan ay ang paggawa ng ______________________.
Sagot: 1. Pananagutan 2. Nagkakamali 3. Pagkatao 4. Likas Batas Moral 5. Mabuti
J. Karagdagang gawain para Gawin ang “ Kalayaan Ko, Kabutihan Ko” sa pamamagitan ng pagtala ng mga kilos na nais mong
sa takdang aralin at baguhin o paunlarin. Banggitin ang naging epekto nito sa iyong pagkatao o sa kapwa. Ano ang
remediation gagawin mo upang mapaunlad o baguhin ang kilos. Itala rin ang mga araw ng pagsasagawa nito at
ang epekto o resulta nito. Humanda sa pagbabahagi.
Naging
Merkules
Huwebes
Biyernes
Kilos na Nais
Sabado
Martes
Linggo
Lunes
Epekto sa Gagawin kong Epekto sa
Kong Baguhin
Pagkatao/ Pagbabago Pagkatao/Kapwa
/Paunlarin
Kapwa
IV. MgaTala
122
V. Pagninilay
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
magaaral na nakaunawa sa
aralin?
123
G. Anong kagamitang panturo
ang aking nadibuhong nais
kong ibahagi sa mga kapwa
ko guro?
124