बालगुन्हे गारी एक सामाजिक समस्या

प्रस्तावना

अल्पवयीन मुल ांकडून होण रे गुन्हे हे भ रत तील कटू व स्तव आहे . अल्पवयीन
अशी व्य ख्य केली ज ऊ शकते ज्य ने ववशशष्ट वय ग ठले न ही ज्य मध्ये त्य ल
प्रौढ व्यक्तीप्रम णे त्य च्य गुन्हे ग री कृत्य ांस ठी जब बद र धरले ज ऊ शकते.
ककशोर आणण अल्पवयीन य शब्द मध्ये फरक आहे . जरी स म न्य भ षेत आपण
दोन्ही शब्द एकमेक ांन बदलून व परत असलो तरी क यदे शीर शब्द त 'अल्पवयीन'
आणण 'अल्पवयीन' वेगवेगळ्य सांदभ ात व परले ज त त. अल्पवयीन ह शब्द तरुण
गन्
ु हे ग र च्य सांदभ ात व परल ज तो आणण अल्पवयीन ह शब्द क यदे शीर क्षमत
ककांव बहुसांख्य व्यक्तीशी सांबांधधत आहे . अश प्रक रे , ककशोर हे एक मूल आहे ज्य ने
क ही कृत्ये ककांव वगळल्य च आरोप केल ज तो ज्य कोणत्य ही क यद्य चे
उल्लांघन करत त आणण तो गन्
ु ह म्हणन
ू घोवषत केल ज तो.

अलीकडच्य क ळ त हत्य आणण स मूहहक बल त्क र स रख्य अत्यांत घण

ृ स्पद
गुन्हय ांमध्ये अल्पवयीन मुल ांच सहभ ग असल्य चे आढळून आले आहे . सवाच
गन्
ु हे ग र आयष्ु य च्य सरु
ु व तीस त्य ांची गन्
ु हे ग री प्रकट करत न हीत. ब लपण तील
गुन्हे ग री वतान ची उत्पत्ती ही एक गुांत गुांतीची ब ब आहे , क हीांमध्ये अपर ध लवकर
अांद ज ल वत येतो. मुल ांचे जीवन. तसेच, अल्पवयीन स्वरूप त अस म जजक वतान

अपर ध म्हणजे प्रौढत्व च्य गन्

ु हय च अांद ज आहे . तथ वप, हे स्पष्ट हदसते की,
दोन क रण ांमुळे सुरुव तीच्य समस्येच्य वतान कडे दल
ु क्ष
ा केले ज ऊ नये - ते
नांतरच्य , अधधक गांभीर, समस्य ांबद्दल भ कीत करण रे आहे आणण, जर त्य वर
क रव ई केली गेली, तर भववष्य तील अपर ध कमी करण्य स ठी स धे हस्तक्षेप
दे खील प्रभ वी असू शकत त.
मुल ांन दे व ने हदलेली दे णगी म नली ज ते त्य मुळे प लक, प लक आणण सम ज य
न त्य ने आपले कताव्य आहे की मुल ांन ननरोगी स म जजक स ांस्कृनतक व त वरण त
व ढण्य ची सांधी हदली प हहजे जेणेकरून ते जब बद र न गररक बनू शकतील. सवा
ब लक ांन त्य ांच्य व ढीच्य क ळ त त्य ांच्य ववक स स ठी सम न सांधी उपलब्ध
करून दे णे हे र ज्य चे कताव्य आहे . आपल्य जग चे भववतव्य अश जब बद र
न गररक ांवर अवलांबून आहे ज्य ांच्य कडे न गरी सध
ु रणेस ठी एकत्र क म करत न
सांघषा व्यक्त करण्य ची आणण सोडवण्य ची क्षमत आहे . त्य मुळे मुल ांनी
आज्ञ ध रक, आदरयुक्त आणण त्य ांच्य त च ांगली गुणवत्त असणे अपेक्षक्षत आहे .
तथ वप, ववववध क रण ांमळ
ु े क ही टक्के मल
ु े ननजचचत स म जजक आणण क यदे शीर
ननयम ांचे प लन करत न हीत. अशी मुले बहुतेक वेळ गुन्हे ग री वतान त अडकत
न हीत ज्य ल ब लगुन्हे ग र ककांव ब लगुन्हे ग री म्हणून ओळखले ज ते. बर्य च
तज्ञ ांच अस ववचव स आहे की सध्य च क यद पररजस्थतील तोंड दे ण्य स ठी अपरु
आहे आणण आम्ह ल त्य त बदल करणे आवचयक आहे जेणेकरून जघन्य
गुन्हय ांस ठी अल्पवयीन मुले दे खील होऊ शकत त. प्रौढ ांप्रम णे खटल आणण शशक्ष
व्ह वी. परां तु ववरोध त अशी मते आहे त जी य मत चे सदस्य न हीत