GINGOOG CITY COLLEGES

GINGOOG CITY
BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 9

I. Layunin: Pagkatapos ng sesyon 85 % ng mga mag-aaral ay inaasahang:

A. natutukoy ang gamit ng pang-abay na pamanahon at ang mga uri nito;

B. napahahalagahan ang gamit ng pang-abay na pamanahon sa pagbuo ng
makabuluhang pangungusap; at
C. nakasusulat ng pangungusap gamit ang pang-abay na pamanahon sa
pamamagitan ng grapikong pagsasaayos.
II. Paksang Aralin:

A. Paksa : Pang-abay na Pamanahon

B. Sanggunian: Baybayin Paglalayag sa Wika at Panitikan 9, Louie Jon
Sanchez et. al, p. 220
C. Kagamitan: Laptop, tv set at kagamitang biswal.
D. Estratehiya: kolaboratib na pagkatuto at nagbabagyuhang-utak.
E. Pagpapahalagang Nakapaloob: mahalagang pag-aralan ang gamit ng
pang-abay na pamanahon sapagkat nagbibigay ito sa atin ng kaalaman
kung paano bumuo ng pangungusap na nagsasaad ng panahon.

III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain:
1. Panalangin
2. Pag-ayos ng mga upuan
3. Pag-tsek ng atendas
4. Balik-aral

B. Motibasyon:
 magpapakita ng music video ng awitin ni Imelda Papin na pinamagatang
Isang linggong pag-ibig. Pansinin ang pangyayari sa bawat araw ng kanilang
pagkakakilala.
 Sa lyrics ng kanta ay may mga salitang may salungguhit kung saan tatawag
ng mag-aaral at ipababasa ang mga iyon.

C. Paglalahad ng Paksa:
 Ipababasa sa buong klase ang pamagat ng paksang tatalakayin.
 Tatawag ng ilang mag-aaral upang magbahagi ng kanilang nahihinuha
tungkol sa nilalaman ng paksang tatalakayin
 D. Talakayan:
Pang-abay na Pamanahon

Ang Pang-abay o adberbyo ay mga salitang nagbibigay turing sa

pandiwa, pang- uri o kapwa pang-abay. Mayroong siyam na mga uri ng
pang-abay. Ngunit isa lamang ang tatalakayin sa araw na ito.

Ang Pang-abay na pamanahon ay nagsasaad ng panahon ng

pagkakaganap o pagkakagawa ng pandiwa. At may tatlong uri ang pang-
abay na pamanahon.

 Pananda (nang,kung,kapag,buhat,hanggang at iba pa.)

Hal. Umpisa bukas ay dito ka na manunuluyan.

 Walang pananda (kahapon, kanina, bukas at iba pa)

Hal. Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng

dulang Pilipino.

 Tagapagsaad ng dalas (araw-araw, buwan-buwan, malimit at

iba pa.
Hal. Tuwing Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng
santakrusan.

E. Malikhaing Gawain:
 Ang mag-aaral ay ipapangkat sa apat at bibigyan ng mga gawain.bibigyan
lamang ng tatlong minute ang bawat pangkat sa gawain.
Unang pangkat: Isulat sa graphic organizer ang pangyayari sa bawat araw ng
kantang isang linggong pag-ibig.

Isang linggong pag-ibig

lunes martes merkul hwebes bernes sabado linggo

es

Ikalawang pangkat: Gamit ang cloud cluster organizer, magbigay ng apat na

halimabawa ng pang-abay na pamanahon na walang
pananda.

walang pananda
 Ikatlong pangkat: sumulat ng apat na pangungusap sa butterfly organizer
gamit ang pang-abay na pamanahon na tagapagsaad ng
dalas.

Ikaapat na pangkat: Gamit ang triangle diagram, isulat ang tatlong uri ng pang-
na pamanahon. Ibigay ang kahulugan ng bawat isa at ang
pagkakatulad nila.

Paglalahat:

Alam na natin kung ano ang pang-abay na pamanahon at ang mga uri
nito. Mahalagang malaman natin ito upang alam natin kung kalian nangyari
ang isang pangyayari. Kagaya nalang sa iyong kaarawan kung kalian ka
ipinanganak ng iyong ina na isa sa pinamahalagang pangyayari sa iyong buhay,
dahil nabigyan ka nang pagkakataon na Makita at manirahan dito sa ating
mundo at makasama ang iyong pamilya.

IV. Ebalwasyon:
Panuto: Basahing mabuti ang bawat tanong at piliin ang tamang sagot. Isulat ang
titk lamang.

1. Ang pasko ay ipinagdiriwang ___________.

a. tuwing Disyembre b. tuwing Pebrero c. tuwing Abril d. tuwing
Nobyembre.
2. Sa __________ang araw ng mga puso.
a. ika-6 ng Pebrero b. ika-14 ng Pebrero
c. ika- 15 ng Pebrero d. ika- 29 ng Pebrero
 3. ___________kami pumapasaok sa paaraan.
a. mula sabado hanggang lunes b. linggo hanggang byernes
c. mula lunes hanggang byernes d. mula sabad hanggang linggo
4. Ang pasukan sa paaralan ay nagtatapos ______
a. sa buwan ng Hunyo b. sa buwan ng Marso c. sa buwan ng Agosto
d. sa buwan ng Pebrero
5. ___________ang bakasyon ng mag-aaral.
a. sa Abril at Mayo b. sa Hunyo at Hulyo c. sa Mayo d. sa Disyembre\
6. ________ang simula ng pasukan.
a. sabuwan ng Hulyo b.Sa buwan ng Hunyo c.sa buwan ng Adosto
d. sa buwan ng Marso

7. Kumakain ako ng almusal______

a. tuwinghapon b. tuwing umaga c. tuwing gabi d. tuwing tanghali
8. Nagsisipilyo ako____
a. bago kumain b. pagkatapos kumain c. bago maligo d. sa tanghali
9. Nagdarasal ako ______bago matlog.
a. gabi-gabi b. araw-araw c. buwan-buwan d. malimit
10. Maraming tao ang nagsisimba ______
a. tuwing lunes b. tuwing Myerkules c.tuwing Martes d. tuwing Linggo

V. Takdang Aralin:
Panuto: Gamit ang graphic organizer, ibigay ang tatlong uri ng pang- abay na
pamanahon at magbigay ng halimbawa sa bawat uri. Isulat sa long bondpaper.
 GINGOOG CITY COLLEGES
GINGOOG CITY
BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 8

I. LAYUNIN: Pagkatapos ng isang sesyon, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

A. Natutukoy ang tatlong antas ng pang-uri;

B. Napahahalagahan ang gamit ng tatlong antas ng pang-uri sa araw-arwa
na pamumuhay at komunikasyon; at
C. Naisasagawa ang iba’t ibang gawain na may kaugnayan sa paksang
tinalakay.

II. PAKSANG ARALIN:

A. Paksa : Mga Salitang Ginagamit sa Paghahambing

B. Sanggunian : Hiyas ng Lahi (panitikan,gramatika at retorika)8, 184-185
C. Kagamitan : laptop, tv set, chalk at powerpoint presentation
D. Estratehiya : Collaborative learning at brainstorming
E. Pagpapahalaga: Natutunan ng mga mag-aaral ang tamang paglalarawan
ng pangngalan at panghalip gamit ang kaantasan ng pang-uri.

III. PAMAMARAAN:

A. Panimulang Gawain:

 Panalangin
 Pag-ayos ng upuan
 Pagtsek ng atendans
 Pagkuha ng mga takdang aralin
 Pagbabalik Aral

B. Motibasyon:
 Magpapabasa ng mga pangungusap na may mga nakasalunguhit na
salita.

1. Napakaganda ni Maam Berdan sa suot niya.

2. Ang dami naman ng mga gulay na tanim mo.
3. Ang kulay ng capus shirt ng mga mag-aaral ay abuhin.

Pamprosesong tanong:
Ano ang iyong nababanaag sa mga salitang may salungguhit?
C. Talakayan:

Kaantasan ng Pang-uri
1. Lantay - naglalarawan ito ng isang pangngalan o panghalip na walang
pinaghahambingan.
Halimbawa:
Mabango ang bulaklak sa Baguio.
Maganda ang palabas sa sine ngayon.
2. Pahambing – ito ay naghahambing o nagtutulad ng dalawang
pangngalan o panghalip.
Halimbawa:
Magkasing-haba ang buhok nina Ana at Elena.
Mas matangkad si Jhon kaysa kay Joel.
3. Pasukdol – ito ang katangiang namumukod o nangingibabaw sa lahat ng
pinaghahambingan.
Halimbawa:
Pinakamaagang umuwi si Patrick dahil nagmamadali itong
makapagligpit sa bahay nila.

D. Malikhaing Gawain:

 Hahatiin ang klase sa apat na pangkat at bawat pangkat ay may

nakatakdang gawain.
 Bibigyan lamang ng limang minuto ang bawat pangkat para gawin
ang gawain.
Unang pangkat: Ilarawan ang mga naging Presidente ng ating bansa
gamit ang tatlong antas sa pang-uri sa pamamagitan ng concept map.

Ikalawang pangkat: Gamit ang Venn diagram, ihambing ang kabataan

noon at ngayon.
 Ikatlong pangkat: Bumuo ng tula tungkol sa Pamilya na ginagamitan ng
mga antas ng pang-uri.

Ikaapat na pangkat: Magkaroon ng debate tungkol sa pagsali sa Korean

language sa curriculum.

PAMANTAYAN NAPAKAHUSAY MAHUSAY DI-GAANONG

5 3 MAHUSAY
1
NILALAMAN Malinaw na malinaw Malinaw at tugma Hindi malinaw at
at tugma sa paksa paksa ang kaisipang tugma ang kaisipang
ang lahat na ideya o nakapaloob ipinahayag
kaisipan na
ipinahayag.
Nagtutulungan ang Halos lahat ang Marami sa miyembro
KOOPERASYON lahat ng miyembro sa nagtutulungan sa ang walang
pagbabahagi ng mga pagbabahagi ng mga partisipasyon sa
ideya. ideya sa kanilang gawain.
gawain.
PAGGAMIT NG Nagamit ng wasto Natapos ang gawain Hindi natugunan ang
ORAS ang oras hindi ngunit lumagpas ng oras na itinakda sa
sumobra at isang minuto. gawain.
kumulang.

E. Paglalahat:
Magtatanong sa mag-aaral.
 Sa ating mga tinalakay,ano magandang naidudulot nito sa ating
pakikipagtalastasan sa araw araw? Nabibigyan ba ito ng halaga sa
simpleng pag-uusap lamang?

IV. EBALWASYON:
Panuto: Tukuyin kung anong kaantasan ng pang-uri ang mga sumusunod, ito ba
ay lantay,pahambing at pasukdol.

1. Siya ay mabait na bata.

2. Ang Mt.Everest ay napakataas na bundok.
3. Mas matangos ang kaniyang ilong kaysa sa bunso niyang kapatid.
4. Higit na maputi si Ben kaysa kay Eric.
5. Hari ng kakisigan ang aking ama.
6. Mas mabango ang sampagita kaysa rosas.
7. Siya ay maganda ngunit pangit naman ang ugali.
8. Ubod ng lakas ang kalabaw.
9. Magkasing lakas ng pananampalataya sina pedro at simon.
10. Siya ang pinakamahusay sa klase.
V. TAKDANG ARALIN:
Panuto: Gamit ang venn diagrm. Paghambingin ang mga ginagawa mo noong
ikaw ay bata pa at ngayong nasa sekondarya kana.
 GINGOOG CITY COLLEGES
GINGOOG CITY
BANGHAY ARALIN SA FILIPINO 10

I. LAYUNIN: Pagkatapos ng isang sesyon, ang mga mag-aaral ay inaasahang:

A. Natutukoy ang gamit ng pangatning na magkatimbang at di-

magkatimbang;
B. Nakagagamit ng mga angkop na pangatnig sa pagbibigay ng sariling
opinyon at makabuluhang pangungusap; at
C. Naitatanghal ng may kasiningan ang mga gawain na may kaugnayan sa
paksang tinalakay.

II. PAKSANG ARALIN:

A. Paksa: Pagatnig/Di-tuwirang Pahayag

B. Sanggunian: Mendoza, N., et. al. (2019). SINAG NG WIKANG FILIPINO.
Innovative Education Materials Inc. 2356 Revellin St. Sta. Ana manila. P.
243.
C. Kagamitan: E. kagamitan, chalk, powerpoint presentation
D. Estratehiya: pangkatang gawain at brainstorming

III. PAMAMARAAN:
A. Panimulang Gawain:
• Panalangin
• Pag-ayos ng upuan
• Pagtsek ng atendans
• Pagkuha ng mga takdang aralin
• Pagbabalik Aral
B. Motibasyon:
Last Warning

Pag ako bigay utos, ikaw report sa

deadline. Hindi dapat ako tanong
bago ikaw report para wala away.

Ipababasa sa mag-aaral ang isang pangungusap at hihingan sila ng

reaksyon hinggil dito.

Pamprosesong tanong:

Base sa nabasang pangungusap, ano kaya sa tingin ninyo an gating

tatalakayin sa araw na ito?

C. Talakayan:
 Pangatnig (Conjunction)

Pangatnig ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay sa dalawang

salita, parirala o sugnay na pinagsunod-sunod sa pangungusap. Ilan sa
halimbawa na salita nito ay ngunit, at, upang, habang, kapag, saka,
subalit at iba pa.

Pangatnig na magkatimbang- ito ay mga pangatnig na nag-uugnay ng

salita, parilala at sugnay na kapwa makapag-iisa.
Halimbawa:
Si Ana ay mahilig kumin ng gulay at prutas.

Pangatnig na Di-magkatimbang – mga pangatnig na nag-uugnay ng

dalawang sugnay na hindi timbang na ang ibig sabihin ay pantulong
lamang ang isang sugnay.
Halimbawa:
Ang edukasyon ay kailangan n gating mga kabataan sapagkat ito ang
kanilang magiging sandata sa buhay sa kanilang kinabukasan.

D. Malikhaing Gawain:
 Hahatiin ang klase sa apat na pangkat at bawat pangkat ay may
nakatakdang gawain.
 Bibigyan lamang ng limang minuto ang bawat pangkat para gawin
ang gawain.

Pangkat 1: Bumuo ng talata tungkol sa kurapsyon sa ating bansa.

Gumamit ng mga salitang pangatnig.

Pangkat 2: Magsagawa ng isang debate tungkol sa paksang “ Mandatory

Drug Testing sa mga Guro at Estudyante mula Grade 4”.

Pangkat 3: Gumawa ng slogan na kakikitaan ng dalawa o higit pang

pangatnig.

Pangkat 4: Gumawa ng kanta tungkol sa Pangatnig.

PAMANTAYAN NAPAKAHUSAY MAHUSAY DI-GAANONG

5 3
NILALAMAN Malinaw na malinaw at
tugma sa paksa ang lahat na
ideya o kaisipan na
ipinahayag.
Nagtutulungan ang lahat ng
KOOPERASYON miyembro sa pagbabahagi
ng mga ideya.
PAGGAMIT NG Nagamit ng wasto ang
ORAS oras hindi sumobra at
kumulang.
MAHUSAY
1
Malinaw at tugma paksa Hindi malinaw at tugma ang
ang kaisipang nakapaloob kaisipang ipinahayag
Halos lahat ang Marami sa miyembro ang
nagtutulungan sa walang partisipasyon sa
pagbabahagi ng mga ideya gawain.
sa kanilang gawain.
Natapos ang gawain Hindi natugunan ang oras
ngunit lumagpas ng na itinakda sa gawain.
isang minuto.

E. Paglalahat:
 Ano nga muli ang Pangatnig?
Saan nga ba ito nahahati?

IV. EBALWASYON:
Panuto: Bilugan ang angkop na pangatnig upang mabuo ang ideya ng
pangungusap. Nasa loob ng panaklong ang pagpipilian at tukuyin kung ito ba ay
pangatnig na magkatimbang o di-magkatimbang. 2 puntos bawat isa.

______1. Ang edukasyon ay kailangan ng ating mga kabataan (upang, sapagkat,

kapag) ito ang kanilang magiging sandata sa buhay tungo sa kanilang pangarap.
______2. Kilangan magkaroon ng disiplina sa sarili (upang, kaya) magkamit ng
tagumpay.
______3. May pananagutan ang mga magulang ( kaya, at, man) mga guro sa
edukasyon ng kabataan.
______4. Mabigat ang suliranin ng bansa sa mga ipinagbabawal na gamut
(kaya, kapag, kung) matatagalan bago ito masugpo.
______5. (kung sino, kung ano, kung siya) ang unang makapagbigay ng papelay
siyang bibigyan ng karagdagang puntos.

V. TAKDANG ARALN:
Panuto: Bumuo ng isang talata na nagpapahayag ng iyong opinyon o pananaw
hinggil sa mga sumusunod na isyung panlipunan. Salungguhitan ang mga
pangatnig na ginamit.

1. Pamumuno ng Pangulong Duterte sa Plipinas.

2. President Duterte’s State of the Nation Address.

Pamantayan
Nilalaman -----10 puntos
Kalinisan ------- 5 puntos
Kabuuan -------15 puntos