Professional Documents
Culture Documents
Thuyết hành vi và sự lựa chọn thuyết hành vi
Thuyết hành vi và sự lựa chọn thuyết hành vi
VD: Khi trẻ hoàn thành bài tập đúng hạn ta cho trẻ một viên kẹo. Sau này trẻ sẽ tiếp
tục làm bài tập đúng thời thời hạn để được cho kẹo
- Củng cố âm tính (Negative Reinforcement): loại bỏ thứ trẻ không thích sau khi
một hành vi diễn ra. Điều này dẫn đến một khả năng cao là hành vi đó sẽ xảy ra một
lần nữa sau này.
VD: Trẻ làm bài tập thì không bị ba mẹ cằn nhằn. Sau này trẻ sẽ tiếp tục làm bài tập
để không phải nghe ba mẹ cằn nhằn
=> Như vậy, có thể thấy rằng Củng cố dương tính là tăng các hành vi nhờ các kích
thích tích cực còn Củng cố âm tính là tăng các hành động để tránh gặp phải các
kích thích gây khó chịu.
- Trừng phạt dương tính (Positive Punishment): bổ sung điều trẻ không thích
cho một hành vi trẻ đã làm để làm giảm khả năng hành vi đó sẽ tiếp diễn trong tương
lai.
VD: Khi trẻ không hoàn thành việc nhà thì ta tăng thêm lượng công việc bé phải làm
hằng ngày, mục đích của việc này là để đốc thúc trẻ hoàn thành những công việc được
giao để tránh bị giao nhiều hơn
- Trừng phạt âm tính (Negative Punishment): loại bỏ thứ trẻ thích sau khi hành
vi diễn ra . Việc này giảm thiểu khả năng hành vi đó sẽ tiếp tục tiếp diễn trong tương
lai.
VD: Khi trẻ không hoàn thành việc nhà ta tịch thu điện thoại của trẻ. Lần sau trẻ sẽ
làm việc nhà đầy đủ để không bị “tạm giam” điện thoại
=> Trừng phạt dương tính là giảm hành vi bằng cách thêm một kích thích gây khó
chịu/hậu quả, còn trừng phạt âm tính là khi bạn lấy đi một kích thích tích cực nhằm
giảm thiểu hành vi không mong muốn.
- Kỹ thuật thưởng bằng hiện vật (Token Economy): Khi áp dụng kỹ thuật thưởng
bẳng hiện vật, học sinh kiếm được điểm khi thể hiện hành vi phù hợp. Những này có
thể được trao đổi để lấy phần thưởng hoặc đặc quyền, mang lại cho sinh viên động lực
hữu hình để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ.( củng cố dương tính và âm tính)
VD: Khi một học sinh đạt được “số điểm” cao, giáo viên có thể cho bạn miễn trực
nhật tuần tiếp theo.
- Hợp đồng hành vi: Hợp đồng hành vi vạch ra các mục tiêu và phần thưởng cụ
thể khi đáp ứng chúng. Học sinh và giáo viên đều ký hợp đồng, nêu rõ những kỳ vọng
và khuyến khích học sinh chịu trách nhiệm về hành động của mình. (củng cố dương
tính)
VD: Giáo viên mong muốn tuần sau thi đua được hạng nhất khối, nếu hoàn thành sẽ
được ăn liên hoan.
- Hết giờ: Hết giờ là việc tạm thời đưa một học sinh ra khỏi môi trường được
củng cố do hành vi gây rối. Nó tạo cơ hội cho học sinh bình tĩnh lại và suy ngẫm về
hành động của mình. ( trừng phạt âm tính)
VD: Khi trong lớp có bạn nói chuyện hay làm việc riêng, giáo viên sẽ phạt bạn đứng ở
góc lớp hay ra ngoài cửa đứng
Nguồn:
Sách:
1. "Học tập và hành vi" của B.F. Skinner (1975, bản dịch của Trần Thị Minh Đức)
2. "Tâm lý học: Tiếp cận nhận thức" của Richard E. Mayer (2005, bản dịch của
Nguyễn Thị Ngọc Quỳnh)
Bài báo:
1. "Các nghiên cứu kinh điển của Pavlov về phản xạ có điều kiện" của Robert C.
Bolles và Michael A. Fanselow (1982, bản dịch của Nguyễn Thị Ngọc Quỳnh)
2. "Kích thích và trừng phạt trong tâm lý học" của Martin E. P. Seligman (1975, bản
dịch của Nguyễn Thị Ngọc Quỳnh)