Professional Documents
Culture Documents
CHỦ ĐỀ 15 + 16
Chủ đề 15:
Lấy 2 ví dụ thể hiện sự vận dụng quy luật thống nhất và đấu tranh của
các mặt đối lập vào quá trình học tập hoặc các hoạt động khác của bản
thân.
Chủ đề 16:
Lấy ví dụ cụ thể làm rõ nội dung quy luật lượng - chất, quy luật phủ
định của phủ định. Từ đó rút ra ý nghĩa cho bản thân.
Bài làm
Chủ đề 15: Lấy 2 ví dụ thể hiện sự vận dụng quy luật thống nhất và đấu
tranh của các mặt đối lập vào quá trình học tập hoặc các hoạt động khác
của bản thân.
Mặt đối lập là khái niệm dùng để chỉ các bộ phận, các thuộc tính... có
khuynh hướng biến đổi trái ngược nhau, nhưng cùng tồn tại khách quan
trong mỗi sự vật, hiện tượng của tự nhiên, xã hội và tư duy.
Sự thống nhất giữa các mặt đối lập là khái niệm dùng để chỉ sự liên
hệ giữa chúng.
Ta thấy rõ, không có thống nhất của các mặt đối lập thì sẽ không có
đấu tranh giữa chúng. Thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập là
không thể tách rời nhau trong mâu thuẫn biện chứng.
Ví dụ: người kinh doanh và người tiêu dùng (bản thân). Người kinh
doanh thì mong muốn bán được giá cao để thu được nhiều lợi nhuận còn
người tiêu dùng thì mong muốn có giá thành rẻ và hợp lý. Hai lợi ích của
hai đối tượng này đối lập với nhau giúp điều chỉnh thị trường và quá trình
sản xuất và tiêu thụ hàng hoá.
Ví dụ: sự đối lập về lợi ích của người sử dụng lao động và người lao
động (bản thân). Người lao động thì mong muốn mức lương cao hơn cho
công sức của mình làm việc. Còn người lao động lại ít muốn trả tiền
lương thấp cho người lao động. Hai lợi ích đối lập này đã có sự tác động,
đấu tranh lẫn nhau.
Ví dụ: Trong học tập mình luôn mong muốn mình đạt được điểm cao
hơn so với bạn bè của khác, bạn mình cũng muốn điểm cao hơn mình.
Ví dụ: Chuyển hóa giữa đồng hóa và dị hóa trong cơ thể con người và
sinh vật.
Ví dụ: Trong một lớp học, hoạt động đoàn kết và hoạt động cạnh
tranh là các mặt đối lập. Có những lúc hoạt động đoàn kết nổi trội hơn,
nhưng có những lúc hoạt động cạnh tranh lại nổi trội hơn. Như vậy hoạt
động đoàn kết và hoạt động cạnh tranh đang “đấu tranh” với nhau.
+ Chất: là khái niệm dùng để chỉ tính quy định khách quan vốn có
của sự vật, hiện tượng; là sự thống nhất hữu cơ của các thuộc tính, các
yếu tố tạo nên sự vật, hiện tượng làm cho sự vật, hiện tượng là nó mà
không phải sự vật, hiện tượng khác và giúp phân biệt nó với sự vật, hiện
tượng khác.
+ Lượng: là khái niệm dùng để chỉ tính quy định vốn có của sự vật,
hiện tượng về mặt quy mô, trình độ phát triển, các yếu tố biểu hiện ở số
lượng các thuộc tính, ở tổng số các bộ phận, ở đại lượng, ở tốc độ và nhịp
điệu vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng.
Ví dụ: nếu ở cấp 3, một môn học kéo dài một năm thì ở đại học, một
môn học sẽ chỉ kéo dài khoảng 1 đến 2 tháng. Rõ ràng, lượng kiến thức
tăng lên đáng kể sẽ mang đến những khó khăn cho tân sinh viên. Không
chỉ chênh lệch về lượng kiến thức mà còn có sự đa dạng về kiến thức ở
bậc đại học và trung học phổ thông.
Ví dụ: một học sinh mới chuyển lên cấp 2, được bầu làm tổ trưởng,
sau khi cậu học sinh đó làm tổ trưởng đến năm lớp 9 cậu ấy được phân
công làm lớp trưởng. Như vậy theo ví dụ trên ta thấy sau khi trở thành 1
cậu học sinh lớp 6, cậu ấy dần dần phát triển lên làm lớp trưởng. Đó là
quy trình chuyển hóa từ sự thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất.
Khi đó bạn học sinh phát triển bản thân từ tổ trưởng lên lớp trưởng.
Ví dụ: nước ở 0 độ C chuyển từ thể rắn sang thể lỏng, nước ở 100 độ
C chuyển từ thể lỏng sang thể khí (hơi).
+ Độ: là khái niệm dùng để chỉ khoảng giới hạn mà trong đó sự thay đổi
về lượng chưa làm thay đổi căn bản chất của sự vật, hiện tượng.
+ Ngoài ra, việc thường xuyên đọc sách cũng khiến em mở mang đầu
óc và nâng cao tính sáng tạo của mình hơn.
Quy luật phủ định của phủ định:
Ví dụ: Quy luật phủ định, ba (1m65) mẹ (1m60) là phủ định thứ nhất
sinh ra bạn A (1m72) là phủ định thứ 2. Như thế bạn A đã vượt trội hơn
ba mẹ mình. Từ đó ta rút ra bài học từ quy luật phủ định rằng khi kết hợp
lại sẽ hình thành theo hình xoắn ốc giúp cho con cái sau này sẽ cao hơn
ba mẹ của mình.
Ví dụ: Một quả trứng là sự khẳng định ban đầu (trong điều kiện được
ấp) => phủ định lần 1 tạo ra gà mái con => phủ định lần 2 (gà mái con
lớn lên) sinh ra nhiều quả trứng.
Ví dụ: Trong quá trình phát triển của các phương tiện giao thông, xe
máy là sự phủ định đối với xe đạp. Xê ô tô là sự phủ định đối với xe máy.
Ví dụ: Trong sự phát triển của gia đình, con giỏi hơn cha tức là con
đã phủ định cha. Ông cha ta thường hay nói “con hơn cha là nhà có phúc”
là ý như vậy.
+ Chúng ta không được nản chí, mà chúng ta cần phải lỗ lực nhiều
hơn , vì chúng ta có thể tích lũy từng thứ nhỏ và nó sẽ trở nên nhiều hơn.
+ Cái mới nhất định sẽ xuất hiện từ cái cũ nhưng ta không được phủ
sạch cãi cũ.
+ Chủ động phát hiện, bồi dưỡng, thúc đẩy cái mới, biết sàng lọc, gạn
đục khơi trong, giữ lấy những gì còn tích cực, có giá trị từ cái cũ, cải tạo
cái cũ cho phù hợp với những điều kiện mới.
+ Khắc phục thái độ bảo thủ, loại bỏ những hủ tục trong xã hội.